Google This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scannod by Google as part of a projcct to make the world's books discoverablc onlinc. It has survived long enough for the copyright to cxpirc and thc book to enter the pubHc domain. A pubHc domain book is one that was never subject to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discover. Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from thc publisher to a library and rmally to you. Usage guidelines Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to thc public and we are merely thcir custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to prcvcnt abuse by commercial parties, including placing lechnical restrictions on automated querying. Wc also ask that you: + Make non-commercial use ofthefiles We designed Google Book Scarch for use by individuals, and we request that you use these files for personal, non-commercial purposes. + Refrainfivm automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's systcm: If you are conducting rcsearch on machinc translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of text is hclpful, pleasc contact us. Wc encouragc thc use of public domain materials for these purposes and may be able to help. + Maintain attributionTht Goog^s "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout this projcct and hclping thcm lind additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. + Keep it legal Whatever your use, remember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just bccause we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other countrics. Whethcr a book is stili in copyright varies from country to country, and wc can'l offer guidance on whether any speciflc use of any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearancc in Google Book Search means it can be used in any manncr anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe. About Google Book Search Googlc's mission is to organizc thc world's information and to make it univcrsally accessible and uscful. Google Book Scarch hclps rcadcrs discover the world's books while hclping authors and publishers rcach ncw audicnccs. You can scarch through thc full icxi of this book on thc wcb at|http: //books. google .com/l • • • 32306T 110^ . Ju ^t '^ r I f 110-] . L u • • • 323967 110^ . Ju -it ' ANALECTA FRANGISGANA SIVE CHRONICA ALIAQUB YARIA DOCUMBNTA HISTORIAM FRATRUM MINORUM SPECTANTI* EDITA A PATRIBUS C0LLE6II S. BONAVENTUME ADIUVAHTIBUfl AIIIS PATRroUS EinSDEH OKDINIS. TOMUS I. AD CLARAS AQUA8 (QUARACCHI) PROPE FLORENTIAM EX TVPOGRAPHIA COLLEGII S. BONAVENTURAE MDCCCLXXXT. I ANALEGTA FRANGISGANA SIVE CHRONICA ALIAQUE YARIA DOCUMENTA AD HISTORIAM FRATEUM MINORUM SPECTANTIi EBITA A PATRIBCS COLLEGII S. BONAVENTORAE ADITIVANTIBUS ALII8 FATRIBCH EmSDEH ORDINIS. TOMUS I. AD CLARAS AQDAS (OUARACCHI) PHOPE PLOREimAM EX TVPOGRAPHIA COLLEGII S. BONAVENTURAE MDCCCLXXXV. \\t)'^. . REVERENDISSIMO I'ATRI BERNARDINO A PORTU ROMATINO TOTIUS ORDINIS MINORUM MINISTRO GENERALI REGULARIS DISCIPLINAE ET SALUTARIS DOCTRINAE FAUTORI STUDIOSISSIMO COLLEGII S. BONAVENTURAE ET AUCTORI ET PATRI PRAECLARO VIRTUTIS MAIORUM NOSTRORUM AEMULATORl IIAEC RERUM IN ORDINE GESTARUM MONUMENTA ANIMO GRATO FILIALIQUE OFFERUNT DICANTQUE OBSERVANTISSIMI FRATRES EDITORES PRAEFATIO. Provisum est Ordinis Fratram Minoram conslilutionibus saepiusque incalcalum , ut non lantum in archivis Convenluum et Provinciarurii caule conserventur documenta puhlica, acta Capilulorum aliaque plurima mo- numenta studiose coUecta , quac ad Conventas , Provincias tolumque Or- dinem spectant, sed etiam, ut chronologi sive liistoriographi in singulis Provinciis instituantur , qui ex officio res Ordinis memoria dignas litle- ris consignent ac describant. Praeterea, non pauci fratres nostri Ordinis privato labore maltos libellos conscripserunt , quibus res Ordinis, quae vel antiquioribus monuinentis vel propria observatione cognitas habebant, memoriae posterorum tradiderunt. Plurima huiusinodi scripta, nunquan) typis edita, temporum iniuria, praesertim repetitis Convenluum spoliatio- nibtts et abolitionibus, vrl omnino deleta sunt, vel quoquoversus dispersa. Alia opuscula minora typis quidem dala sunt , scd fere incognila reman- serunt et nune vix inveniuntur. Plurima quidem priorum Ordinis saeculorum monumenta collecta, excerpta , digesta inveniuntur in Annalibus Waddingi , in Orbe Seraphico P. Dominici de Gubernalis, in Chronologia historico-legali aliisque operibus. Ipsa aulem magnarum illarum coUeclionum indoles non permisit, ut hae- reretur in specialioribus singularum Provinciarum et Convenluum memo- VIII PRAEFATIO. rabilibus enarrandis. Remanet igitur post tot opera magnum spicilegium rcnim, quae dignae sant, ut ab oblivione vindicentar. Incitati igitur consilio et adiuti opera complurium gravium Ordinis nostri Patrum , atque suffulti auctoritate R.mi nostri Ministri Generalis P. Bernardini a Porlu Romatino, conali sunms ea cuiusvis generis do- cumenla, inprimis chronicu antiquiora, coUigere et in lucem edcrc , qaae idonea videntnr, tum ut expleant lacunas praedictorum Annalium, tum ul pleniorem et specialiorem Ordinis nostri notitiam praebeant, tum etiam ut confralrcs nostrbs legentes efficacibus stimulis incitent ad aemulanda maiorum nostroruin praeclara virlutum et laborum exeinpla. Primum hoc volumen quasi quodam experimento antc oculos ponit id quod nobis in edendis his Analectis proposuimus. Optamus profecto, ut quam plurimi Ordinis nostri Patres subsidiis et laboribus suis con- ferre velint ad opus hoc continuandum et perficiendum. Gum enim cdenda S. Bonaventurae opera nos non parum occupatos teneant, ad aliorum auxilium nobis recurrendum est. Quamquam in animo est , his Analec'is praecipue inserere opuscula nondum ly[)is expressa, nihilominus non excludenda nobis videntur ca opuscula, quae edila quidem sunt, sed oblivioni tradita, vel rarissima et acquisitu difficillima , dummodo maioris sini momenti. Hac ratione moti, in isto tomo denuo vulgavimus chronica Fr. lordani de lano et Thomae Eccleslon, magis tamen emendata. Praeter singulorum Convcnluum et Provinciarum chronica , etiam commentarii de vita illustrium Fratrum Minorum, descriptiones cventuum memorabilium , itineraria aliaque etiam minoris moliš documenta, quae in Annalibus Ordinis non inveniunlur, at digna sunt, ut ab oblivione serventur, idoneam his Analectis mate- riam praestabunt. Non opportunum visum est insistere, ut singula antiqua monQ- numenta semper illustrentur coumientariis vel notis, quibus defeclus hi- storici suppleanlur erroresque corrigantur. Labor hic saepe difTicilis et non nisi cuin suiBcienti doctrina et critices usu suscipiendus relinqui po- PRAEFATIO. IX tesl aliis scriptoribus. Nobis sufficit ipsum monumentorum textum fideliter el correcle exhibere. Pro secundo horum Analectorum lomo, praeter alia, iam integre ex unico qui notus esl codicc Iranscripta el prelo parala suni magna Chro- nica Fr. Glasbergeri ^ quorum aliquam partem duobus abhinc annis Dr. Carolus Evers publicavil. Maioris sane laboris erit editio Chronicorum, (piae vocanlur XXIV Gencralium ct Clironicorum Bernardi de Bcssa, ciim plures codices, qui ca cxhibenl el inter se interdum dissidere feruntur, diligenter conferendi sini. Gum Summus Ponlifex Lco XIII. cadem sapientia, qiia anno 1879 pro restaurandis philosophicis cliscipliriis orbem calholiciim eflicacissime exciLivit, novissime eliain de iililiUile ac necessitale diligentis siiiceraeque rerum anliquarum invesligalionis {»ravissimis litleris encyclicis diiudica- veril, at(jne salubribiH insliUUionibus sludia hislorica promoveril ; s[)era- mus fore, ul haec exigna nostra sludia alque minora de Minoribiis nio- numenla noii omnino spernenda ac negligeiida censeanlar. In Collegio S. Bonavenlurae ad Claras Aqnas, 19 Novembris 1884. FrATRES EDITORES. OBSERVATIONES PRAEVIAE DE OPUSCULIS HUIUS TOIVIL L Chronica fratris lordani a lano primiis cdidil 1870 D. G. Voigl iii Aniinlihus philologico-bisloricis societniis scicnlinriim regni Saxonici, enqiie inscripsil Memora- biUa (DeDk^iirdigkeilcn) Miiioriloc lordnni a Giaiio '.. Ipse lypis expressil qii(Hl(lam apographum ei relicliini a siio palre, qui illud ex aiUiqiio codicc hibliolhccac Univcrsi- talis Regismonlanae describendum curaveral. Edilor fnislra quaesivil biinc codicem nec scivil, uirum adbiic exi$lercl; qiii tamen paucis abbinc aniiis repcrlus esl iii bibliolbeca rcgia Bcrolinensi (Manuscripl, (heolog. lat. 4.^, w. 196, saec. XIV., fo- lior. 141). In bde codice post opuscnbim: Speculum vilae S. Fravcisci et sociorum*^ scripta suni haec memorabilia Fr. lordani, quac cxplenl iillinia 9 folia el incipiunl vcrbis: Fratribus Ordinis. P. Viclor Albers, Provinclae noslrae Rccoll. Sa\oniae S. Crucis ahimnns el noslro Collegio adscriplus, bunc codiccm in regia bibliolbeca Monacensi cuin edilione a D. Voigl tvpis tradila conluiil ac diligenler nolavil omnes lecliones varianles, quibus in bac noslra edilione iisi sumus. tnsuper cl. P. Henr. Denifle O. Praed., qui nune in arcbivo Vaticano munere Pracfecli secnndi fungiUir, nobis plures lecliones variantes maioris momenli, ab ipso Berolini collcclas, pro sna in nos amicilia benignc communicavil. Hae anlem convcniunl cun) iis, quas P. Viclor nolavil. Hinc edilio noslra unicum qnem sciinus codiceni buius praeclari monumcnli 6deb'ler exbibel. — Relinuimus autem divisioncm capilulorun) sive paragi*apborum a D. Voigl faclam, alque in nolis ad calcem indicavimus tnm locos, in quibus no- slra edilio difTerl a prinia, lum onnnes lecliones varianles, qnae non suni maniresla errata librarii. Dolendnm sane esl , quod baec cbronica , quae a Fr. lordano diclala suni anno 1262, ut dicilur in prologo, sini mulila, cum non procedanl nisi usque ad annun) 1258 el in media rerum narralione lerminenl. loan. de Konr)orowo in suo Traclatu chronicae Fratriim Minonim Observantiae a tempore Constantiensis Ctmcilii, el spe- cialiier de Provincia Poloniae^ , asseril, lordanum a principio Ordinis scripsisse 1 IMe Dcnkwurdigkciti'n (1207-4238) dcs Minoriten lordanus ven Gfano, hcrausgegcbcn iind orlaulcrt von Georg Voigt. Des V. Bandcs dor Abhandliingcn der Konigl. Sarhsischen Gcsollschaft dcr Wissenschaflen n. VI, Leipzig bci Ilirzci 1870. < Editioncs hiiiiis libri non paruni discrepant ab hoc codicc. 3 Editus est hic Traciatus a D. Henr. Zeissberg (Archiv fiir oslerroichische Geschichtc t. 49. p. JI. Wien 4872). XII OBSERVATIONES PRAEVIAE. olironica iisqiic ad lenipora Bonngraliac Gencralis (qui clcclus csl a. 1279). Non aulcm vidcUir probabiic, ipsiim lordaniim, qiii anno 1202 iam scncx fuit iicc ipse sna memorabilia scripsil, sed Fr. Baldo>\ino dictavil, poslca narrationem snam itcrum ificppisse diclaiido ea quae Baldowinus ipse cxperliis crat. Probabilc aulem esl, Bal- (lc)winnm * conliniiasse chronica lordani iisque ad lempus Bonagraliae, el haec essc opusculuni, qiiod \Va(ldingiis vocal chronica Fr. Baldoirini a Brunswick, Insuper pro- l)abile csl, Fr. lordanuin sua memorabiha exlendisse snllem iisquc ad auiuiml250; sod non noviinns momimcnla, quornm ope bane quaeslionein delerminare possimns. Auclores, qni poslca de rebns a Fralribus Minoribns in Gcrmania gcslis scri- pscrunl, iiacc memorabilia Fr. lordani snis scriplis iiiscruerunl, nonmilbs omissis vel mutalis, ul manifcstum esl ex chronicis Argenlinis, in bor volnminc pag. 277 edi- lis, nec non cx cbronicis Ghisbergeri, quorum aliqua fragmenla iam edidil D. Evers, el eliam ex Waddingo, qni non ipsnm scriplum lordani legisse videlnr, sed res ab eo narralas sumsil e\ pluribns |)oslerioribns opusenlis, inter quae nonunal quoddam chronicon &ax(micnm , bueusque nond im invenliim. FJcel igitnr res a lordanb narralae iam salis nolae sini qnoad rcm principalem, lamen vix quemquam antiquiUilis amanlem esse pulanuis, (|ni non ipsum lordani opu- sculnm, candida quadem simplicitale el ingenuilale seriplnm, magna animi vobi- plale legal. D. Voigt, qui primns baec memorabilia cfridil, muUa lingiia germanica praefa- his esl nolasqi]e |)liircs lc\lui siibieeil, quibns boc opuscnhim illnslrare, el mulla quae in vila S. Franeisci a calbolicis aueloribus narranUir, emendare nililnr. Omnes anliquas de vila S. Franeisci legendas lanquam fabulosas Iraducil, quin vilam S. Fran- eisci a S. BonavenUira scriplam cxcipial. Exallal aulem fidcm el sincerilalein Fr. lor- dani, qui scilicel Tere nibil dical de mirablHbus el miraculis S. Franeisci, immo in lino loco (§ 60. in fine), si sequimiir leclionem, qiiain 1). Voigl eligendam esse con- iicil, polius aliquem defeclum bnmannm ei allribucril. E\ sUentio igiliir Fr. lordani edilor nililur fldem delrabere his mirabilibus, quae narranUir vel a leslibns el spe- clatoribus, vel a coacvis aueloribus (Ide dignissimis, inler quos reci^nsendi suni praeler S. Bonavenluram plures Snmmi Ponlificcs el Cardinales. Unicnm leslem flde dignnm ipse proclamal esse Fr. lordanum'. — Mira sane ars erilica! Fr. lordanus nullalenus de vila S. Franeisci scribere profllelur, sed lanlum de advenUi Fr. Mino- rum in Gcrmaniam, unde lanlum obiler commemoral S. Franciscum — ipse, adbuc novilius, paucis lanlum dicbus vidil S. Franciscum in capilulo vilamque fere lo- tam procul ab eodem Iransegil — ipse expressis verbis (§ 1.) leclorem quoad con- versionem S. Franeisci rcmillil ad »legendam«, eni, ul ipse falelur D. Voigl, sine dubio plenam fidem praeslilil ; el nibilominus D. Voigl argumentum a silontio bac in re conlivn auclores ex professo vilam S. Franeisci scribenles valere opinalur! Si ila argumentum a si/^nttOj in se iam salis inflrmum, applicalur el amplificalur, ni- bil nec in bisloria nec in iudiciis remanel slabile el immoUim. Celeroquin minime dubilamus , quin I). Voigl alia omnino ralione quam tacenlis lordani auclorilale, vel sincera t^sljum ponderalione compulsussil, ul leslimoniis Fr. Tbomae a Celano, Irium S. Franeisci sociorum, S. Bonavenlurac el Sunmiorum Pon- * Oriundiis a Braunscliwcig. 2 DIrii onim ; « Ein soichor Zeuffo sich! im Gojrcnsalzo zn don Loi?ondonsHirolborn cinzli? da ». OBSERVATiONES PRAEVIAE. XIU tiOcam deiie^et fidem. Salis apparel, eum cuni multis aiiis Proleslanlibus praeiudicala opinione duci et qiiasi a priori seiileiiliam prominliare , iiibil nisi fabulas vel poelicas (icliones esse omnia, quae de miracnlis iiiiHinierabiiibus innumerabiiium Sanctorum per decursum tot saeeuloruiii usque ad noslram aeUUem a fide dignissimis aucloribus iiienioriae Iradlla suni ((|uorum acla iii iiiimciiso opere Bollandiaiio magna ex parle coiiecla stml), ne iis quldem exceplls, quae ipsa Ecclesia post slricUssimam ei rei el teslium iuratorum discussionein approbavil. Haec anlem generalissima oninium mirabilium repudiatio roanat ex falso principio naluralismi, qiiod praeler ordinarium renim cursum nullus esse possil ordo supernaturalis , nulla specialis divina provi- dentia, quae res huinanas et ordinaria et extraordinarla gubernalione moderelur. — Aiienuni est a noslro proposilo pluribus refutare boc falsissimum principium, coulra quod reclamat lotiiis fere generis humani persuasio, reclamat omnium populorum religio, reclamat fldes christlana, reclamat sana pbilosopliia, reclamat ipsa rerum bistoric;irum fides, quae non polest non labefieri et flucluare, quaiido bac praeiudicata et faisissima opinione eludere licel probatissima testimonia humana, sciliccl quia non arrident praeconceptis et vanis et šibi invicem repugiiantibus auciorum opinionibus. Et non raro increduii iidem, qui fidem denegant factis probalissimis, incredibili cre- dulitate, nullo adducto teste, fingunt et vendunt Tabulas risu excipiendas. Exemplum praebet diclus editor. Temeraria enim confidentia asserere non dubitat, quod »nos Fr. Eliam iudicare debemus esse eum, qui cadaveri S. Francisci hitulerit vel conOn- xerit sligmala adeo celebraUi * ». Quo lesdmonio histo];ico hoc se scire gloriatur iste auctor? Et qua fronte šibi vindicat ius postuiandi, ut ipsi improbabiiissima suo (an- lum nomine asserenti quis praestel fldem? — Addit deinde idem auctor : • Sic in se non fuit stultum consilium , pium virum Franciscum ad tempus mittendi in remotas Orien- tis rcgiones'* — bis verbis insinuans, ad impiam fraudem fingendae stigmatisationis |)meparandam S. Franciscum missum esse in Orienlem. Quae maligna intcrpret^itio lam ipsa temporis ratione eliditur, eum S. Fnmciscus anno iSlO in Orientem pro- fectus sit, anno vero 1:224 in monte Alverniae s. stigmata receperil. Quantopere mens huius auctoris inanibus opinionibus et snspicionibus praeoc- cnpata sit, ut pessima quaeque de.Religiosis catholicis temere credat, iam in prin- cipio suae dissertst Waddingum suae historiae parum sollicitum fuisse ; cuius rei ctiam hanc ratio- nem affert , « ne forte extraneis sagiUas praebeant ad imptigfiandum * ». Quoad hanc intentionem^ quam D. Voigt pro neglecta in Ordine ipsi prorsus ignoto historia se invenisse gloriatur, supervacaneum est verbi iacturam facere; (\no\\A factum autem sive ipscim historiae incuriam provocare possumus ab auclore male informato ad eundem melius informandum. Si auctor Religiosos Franciscanos accusassel, qui anle NVaddingum vixerunt, quod posteris parum de rebus gestis et praeclaris viris scripto iradidissent, manus dare quoad facimn non recusaremus. Nam revera, fere in omni- * C Wic wir ihn (Elins) denn sctiliesslich als dcnjenigcn ansehcn musscn, dcr dem Lcichnum des h. Frandscus dic viclgcfcicrten VVundmale bcigcbracht oder angcdidUet hat ». < C So war cs an sidi kcinc uble Bercchnung, den frommcn Frandscus cinc ZciUang ins ferno Morgenland zu cntruckcn ». ' « ScH VVadding hat sidi der Frandscanerordon um sc»ine Gesdiichle wenig mohr bc- kummeri... um nicht ettoa den Draussenstehenden PfeUe zum Angriff darzubieten >. XIV OBSERVATIONES PRAEVIAE. • bus illius aetatis Ordinibus religiosis, sive propler negligentiam , sive propter quan- dam modesliam, sive propler inveteratam consueUidinem, silentio iieglecta suDt multa, quae memorla digna nobis videntur. Sed (]uoad aelaleni Waddingo succedentem dicendum est, hiine aiielorem suis laboribus maiorem in hac re curam el diligeiitiam e\cilasse mnUosque alios Patres stimulasse, ul vestigiis ipsius sludiose iusislerenl. Quod salis comprobant libri ab eisdem relicti, quos accusalor sallem pro maiorc parte ignorassc videlur. Ipsi Annales, a Waddlngo anno 1625 incepli el odo lomiš magnis usque ad annmn 1540 deducli, posl eius morlem (-}- 1657) el aucli el con- linuali suni. Nam P. Anion. Melissanus de Macro scripsil horum Annalium Suppte- menliim, posl morlem ipsius a P. Anion. M. de Turre ab Augusla Praeloria anno 1710 Augustae Taurinorum edilum. Deinde opera P. loseph M. Fonsecae secunda edilio Annalium locuplelior Tacla esl 16 lomiš (Romae 1731-47). Tres alios lomos adie- cerunl P. loannes de Luca el loseph Maria de Ancona. Vigesimum lomum, qui eKCur- ril usque ad annum 1574, edidil P. Caielanus Michelesi Romae 1794, lamen hic raro invenilur, cum maxima pars exemplarium incendio perieril. — In hoc noslro saeculo posl lol Ordiuis discrimina P. Slanislaus Melcbiorri de Cerrela qualuor lomos Anna- lium edidil, quorum primus prodiil Anconae anno 1844, quarlus vero anno 1860; alium quinlum reliquil ul opus poslumum, qui ab A. R. P. Eusebio Fermendzin M. O., Definitore Generali el Ordinis Chronologo, revisus, nune lypis noslri Collegii imprimilur el iam Tere absolulus esl. Epilomen Annalium Waddingi edidil Romae 166:2, in 2 lomiš in folio, discipulus eius P. Franciscus Haroldus, qui el vilam \Vaddingi scripsil. Aliud opus ingens, inscriplum Orbis Seraphiciis, posl Waddingum incepil P. Do- minicus de Gubernalis, qui secundum longum programma, ab eodem Romae edilum, docuinenta pro expiendis 55 voluminibus in folio collegeral. Auclor lamen, morle cor- repUis, non nisi quinque volumina perfecil; quorum primum prodiil Romae anno 1682; in quinlo auclor inchoavil hisloriam Missionum Ordinis Seraphici. Conlinualio quaedam bisloriae de Missionibus Ordinis posterioribus j scripla ab alio auclore, nune lypis noslri Collegii prodil, curis A. R. P. Marcellini a Civclia M. O., Defmilore Gene- rali, qui clarus esl ediliš mullis libris, el praeserlim magna el insigni hisloria Mis- sionum Ordinis noslri \ cuius lom. I. lucem aspexil Romae anno 1857, el lom. Vil. Pralis anno 1882. Terlio loco recensemus opus magni momenli , a pluribus auctoribus concinnalum sub lilulo Chronologia historico-legalis , cuius lom. I. edilus esl Neapoli anno 1650 (in folio) el lom. V. Romae anuo 1795; lom. VI. iam scriplus remansil hucusque inedilus. — Alia opera minoris moliš, ad hisloriam Ordinis spectanlia, fere innu- merabilia posl Waddingum scripla suni, quorum maxima pars remansil inedila. Hagnum horum elenchum videre licel in indice ad Opus Sbaraleae, cui lilulus: Suppkmentum et castigatio ad Scriptores Ordinis Minorum, sub voce Hisloria pag. XLVI; praecipue aulem In egregio opere laudali P. Marcellini a Civelia (Civezza): Saggio di hibliografia geograficUj storica, ehiografica Sanfrancescana , Pralo 1879, in quo recensenlur 819 libri vel mauuscripla, quorum magna pars ad rem noslram facil. Tacemus de lol libris scriptis de Vilis Sanclorum, de Legenda- rio Franciscano (12 lom. in 4.), de conlinualione Chronicorum Marci Ulgssiponemis, ^ Storia Universalc dcllu Missioni Francescane. OBSERVATIOSTES PRAEVIAE. XV edita a Daza. — Qaoad bisloriam Ord. Min. in Germania et Aiislria, nominari mercnUir opera P. Vigilii Greiderer, Germa?iia Franciscana, S lom. fol.; P. Forlunati Uucber, Menologium Franciscanum , fol., nec non Triplex chronica (Dreifache Chronik des Ordens des h. Franc); P. Massaei Kresslinger, OrUis et Progressm Ord, S. Franc.; P. Placidi Herzog, Cosmographia Austriaca Fraticiscana, (vide infra n. III.), el Belgae P. Petri van den Haute, Breviarium hMoriarum Ord. Min., Romae i 777. Multa alia minora opuscula videri possunt in ulilissimo libro A. R. P. Gaudenlii , nune Definitoris Generalis : Beitr&je zur Kircfiengeschichte des XVI. und XVII. labrhunderls, Bozen 1880. Non.pauca chronica adbiic latent in bibliotbecis. Respectu bistoriae S. FranciscI bene observal cl. P. Ehrie S. l.\ quod D. Volgi multa invenisset šibi utilia in pluribus libris in Italia scriptis et Ipsi incognitis, qui sunt: irenaeus AfTo, Vita del B. Giovanni di Parma, Parma 1777. — Vita di Pr. EUa, ParmsL 1783. — Antonius Azzoguidi, Animadversiones crilico-historicae od vilam S. Antonii, impressae anle Sermones (S. Anlonii) in Psalmos, Banoniae 1757, 2 vol. 4.® — Benoffi, Sloria Minoritica. — Nic. Papini, Notizie sicure della morte, sepoUura, canonizzazione e traslazione di S. Franc. ed. 2., Fuligno 1824. — La storia di S. Francesco di Assisi, Fuligno 182a-27, 2 vol. 4. — Pniecipue autem lau- dandtts est Hber paulo post editionem primam lordani editus: Staria cotnpendiosa di S. Francesco e de' Francescani per Fr. PamOlo da Magliano, Roma 1874. — Tan. dem silentio praeterire nolunius P. Sbaraleae egregios labores, neinpe iam citatnm Suppkmentum ad Waddingl Scriptores Ord. Min., el Bullarium Franciscanum, 4 lom. fol., cui P. Flaminius Annibali de Lalera adiecit Supplementum, Romae anno 1780. Ilem meraoreUir P. loannis a S. .\nlonio Bibliotheca unioersa Franciscana, Halriti anno 1732. Ipsi aulem Ministri Generales et Capitula Generalia iteratis decrelis inculcarunt , lum ut omnia documenla hislorica in arcbivo uniuscuiusque Conventus diligenter coliigerenlur, lum ul cbronologus Provinciae omnia inemorabilia fideliter lilleris mandaret, lum (ad inaiorem sincerilalem et fidem in scribendis rebus gestis procu- raodam) ul rerum gestarum narralio in libellis, a cbronologo conreclis et ad unum- quodque Capilulum generale millendis, tollus Definilorii subscripUone conOrmaretur sigilloque sanciretur. Magua igilur fldc et sinceritale ex parle Ordinis cautum esl , ne fabulae ficlaeque « legendae » , ut placet praedicto edilori , depravarent rerum gestarum verilatem. Non inutile esse putamus, inler plurima documenla, quae bane Superiorum Ordinis sollicitudinem demonstrant, unum exempli causa ad calcem tran- scribere, quod fortuilo prae manu est, et quod praefigitur relalioni cuidem inediUie, qaae in line subscriplione et sigillo Provinciae Hispaniae, de qua agilur, iiui- ni ta est '. > KriUscIie MilUieHungungen uber diu altestL>n LobensboschreibungtMi (k>s li. Fnincisciis^ Zeiischrift fur kjilholische Theologie, lnnsbruetturis salutem in eo noxia, cum nec auctores clare tempora indicent, nec eiusdem operis varii codices in luimero annorum seu)per consenliant. Exemplum huius rci sit auctorum dilTeren- tia de tempore, quo in capitulo, Assisii babho, fratres primo extra Italiam in alias Europae terras missi suni. De boc capitulo lordanus dicit (§3.): « Habitum est anno Domini i'219»,et addil: «anno conversionis eius decimon, infra autem (§10.) legi- lur « videlicel anno conversionis eius KIH«. Verba: anno conversionis eim decimo, vel errorcm conlinent, vel dicendum essel, hoc loco \ociiln\hin\ conversimiis signifl. čare perfectam illam saeculi abrenunlialioneni, quae coincidit cum i|)sa institulione Ordinis anno 1209, ut dicil lordanus % ± — Idem annus 1219 eliam in aliis anti- quis monumenlis assignatur ut tempus diclae missioiiis, v. g. in Codice Vindobonensi n. 3117 tol. 4, teste cl. P. Henr. Denide 0. Praed., qui hoc nobis benigne indicavit. Non autem desunl codices, qui anuum, in quo facta sit illa missio, cum Waddingo in hac cismonUina familia Commissarius genenilis, sub praeccpto s. obcdienliac ct sub pocna suspcnsionis oniciorum iioslroruin et aliis, arbilrio suae K.mac Paicrnitatis non obcdienlibus impo- nondis, per suas liUcras datas in conventu S. Francisci Ilispalis dic 7. lulii anno 1684 et ad nos transmissas, nobis praeceperit, quod convocato noslro definitorio idoncum rcligiosum eligcrimus, qui causns Bealorum ct StMvorum Dei ex triplici Ordinc scrapliici Patrls nosili S. Francisci ad praofaUim nostrain Provinciam aUinentes , tam in ordinc ad canonizationem sive ad bcaUflcalioncm , (]uam illonim qui cum puhlica farna sanctitatis obicrint, colligat atque de singuUs notilias huius- modi auUier»ticas, et praevio iummento a toto definitotio approbata^, subscriptas sigillogue tnunitm ad suam R.mam PaUM-nitatcm quantocius transmitterc (enoamur. Quaproptcr praefato mandato humililcr obedientcs, convocato ct rite congrcgato nostro definitorio in conventu S. loannis Bjiptislae civitiUis Valentiae, die 2. Decembris anno 1681, ad praefatum mandatum cxse- ((uendum Fr. Franciscum a Fucn(es, tlieolog. moral. Lcclorem elegimus, ci praecipienles, quod suat! K.mae Paternitatis praeceplum, iuxta formulas in eisdem lilteris datiis , ea vigilantia et bre- vitate, qua possit , exsecutioni mandaret, qui fecit, et sequitur. OBSERVATIONES PRAEVIAB. XVII param probabiliter compulanl esse 4246. Sic enim legitur in Tractatn loan. a Komorowo iam laudato: « 1216, conversionis eiiis dccimo, habilo capitulo apud S. Ma- riam de Porliuncula... misil fratres in Franciam, Thoiitoniam, Ungariam ct Hispaniam ». Itcro in Chronicis anonymis, in boc tomo editis (pag. 279), prima missio fratnim in Gennaniam attribuilur anno 4217. Hinc patet, Waddingum, cliamsi in illo annocom- pulando erraveril, lamen non ex proprio ingenio, sed ex qnadam Iraditionc locutum esse. — Si quis aulem vult, quod iam ante missionem anno 4219 faclam alia missio praecesserit, provocare polerit ad ipsum lordanum (§ 7.), qui ibi aliud quoddam ca- pUulum supponere vidolur, quod nominalo anno 4249 praece^cril. II. Secnndnm opusculiim bucusque ineditum, scilicel Missio Seraphica in imperio Sinarum (pag. 24), nobis communicavit cl edidit cl. P. Marcellinus a Civelia Min. O. cum siio socio P. Theophilo Domenichelli, qiii eliam aliquas notas opporlunas lexlui addiderunl. III. Cosmographia Franciscano-Avstrtacae Provinciae (pag. 44), hucnsque inedita, conlinel mednliam maioris opcris einsdem titnli el ab eodem auclore, sed poslerius elabnratum alque Viennae anno 4740 evulgaUim. De anclore hiiius Cosmographiae, P. Placido Herzog, ipse edilor minoris opusculi, A. R. P. Eusebius Fermendzin, Min. O., Ordinis Definit^r Gener. el Chronologus , nobis iradidit, qiiod scripsit Historiam ecclesiasticam , <^tiam hucusqiic ineditam, eiiius manuscriplum asservalur Viennae in bibliolbeca Convenlus S. Hieronymi. Ab eodem Palre accepimus eliam qnasdam nolitias, ex praefalione maioris Cosmograpbiae exeerplas, quae el de auclore, qui per 15 annos fuil secrelarius suae Provinciae, ol de opusculo hic edilo non nihil DOS docenl, el quae hic sequunlur. • Dum reverendissimus P. Franciscus a S. Severino, ulriasque Familiae Com- missarius generalis... qualenus nos quoque... Provinciae Austriacae eiusdemque Con- venloum inilia documenla... daremus, mandalum adieeissel... maiores noslri renim colligendarum curam mihi (aliunde seu ab exarandis seu archivo aul proloeollo inserendis arcanis lilleris per quindecim annos Provinciae Minislri ad manus) con- fidenler imposuere. Quare promplissimum iussis morem geslurus, documenla, quae ad rem facere videbanlur, ex abdilis archivorum scriniis... laconico characiere conseripsi ac Romam ad noslrum reverendissimum P. Crescenlium Krisper, lune Superiorem et ulriusque familiae Commissarium generalem , debila cum submissione direxi»... « Terminala aulem a me Romamque synoplice Irausmissa lolius Provinciae descri- ptione... operi huic (i. e. maiori Cosmograpbiae Vieimae 1740 edilae) prolinus ma- num admovi*. Cum opus maius et impressnm raro in ipsa Germania invenialur el in Ilalia a]tisque lerris vix sil cognilum; operae prelium esse videbalur imprimere boc Com- pendium, ab ipso auclore ex officio composilum. In islo manuscriplo, celeroquin bono, sed ab auclore ipso , ul videlur, non con- feclo, nonnulli loci vel omissione aliqua vel errore scribenlis suni mendosi el vix in- lelligiblles; quos inierdum perfecle corrigere non poluimus, quia illud manuscriplum non in mullis immulare, sed lantum edere nobis proposilum eral. IV. Fratris Thomae Eccleston liber de advenlu fralrum Minorum in Angliam (pag. 215) primo edilus esl Londini anno 1858 a I. B. Brewer, in llbro inscriplo Monumenta Franciscana, qui esl pars magnae colleclionis, quae expensis Gubernii Britannici vulgalur el inscribilur: Rerum Brtlannicarum medii aevi seriplores. Vo- XVIII OBSERVATIONBS PRAEVIAE. * lumen a Brewcr editum primo loco coDlinel opiiscnlum Fr. Thomae; dcindc epislo- las plurimas Fr. Adam de Marisco, et in fine multa minora documenla ad fralres Minores spectantia, quorum ea quae maioris siinl momenli , in appendice adiecimus. In praefatione satis ampla et Anglica lingua scripla editor, licel proleslantismo ad- dictus, laudabili iudicat aeqnilale plnraquo in laudem Ordinis proferl. Cum anteni idem nec insUlutum ncslruni nec plures anctores nostros, historiani. Ordinis illu- slrantes, suflicienter cognoscat, non raro fallilur. — In eadem praefatione (pag. LXII seq.) plura dicuntur de duobus manuscriplis , nempe Eboracensi (a nobis signatur cod. A) et allero, quod asservatur in bibliotheca Coltoniana (Nero A IX, apud nos cod. B ) et fragnienta opusculi Fr. Thomae conlinet. Fragmenlum codicis B incipil cum collatione IX. noslrae cditionis sive pag. 25o. Etiam in ultima collatione pinra sumta sunt ex šolo cod. B , vel quia in cod. A deerant , vel quia ibi scriplura legi non poterat. Hinc patel, maiorem parlem opusculi in edilione prima niti aiictorilate uniči manuscripti. Cum autem postea in alio codice distinctum a priore fragmentum horum chronico- rum inventum sit, D. Richard. Howlctt in II. voluminc operis Monumenta Franciscana (Londini 1882) illud edidit et in notis ad calcem adiectis indicavit lecliones huius codicis, quae ab editione Brewer dissiden4. Incipit hic cod. (nobis C) in collatione I. ab bis verbis: «Id ipsum apud Slopisbyriam » , et excurrit usque ad flnem coila- lionis VI. (pag. 252). In praefatione (pag. XLIV seqq.) D. Howlett de hoc codice tractat et relinquit incertum , utrum hoc fragmentum primitus pars fucrit codicis Colton. (B), quo lam usus est Brewer; quae hypothesis valde probabilis esse videtur. In nostra edilione adornanda saepe lectiones huius codicis C (qui in genere praeferendns est codici A) in lextum recepimus. — Ex tribus pagellis, quae arte lithographica formam scripturae codicum A et B exprimunt (Fac-simile) quaeque sunt in editione Brewer, intelleximus , prinuim editorem aliqua verba , notis com- pendiariis (siglls) scripla, perperam interpretatum esse; unde suspicari licet, etiam in aliis locis hoc accidisse. Haec menda sane accuraliore codicum collatione emen- dari possent, quod nobis ob locorum distimtiam nimiam fecissct difiicultalem. — Confidimus autem, fore ul hi qualescumque defeclus, quos in emendando textu hinc inde lollere non potuimus, non deterreant lectorem, ne libenti animo fruatur pre- lioso hoc anliquitatis Franciscanae monumento. Waddingus pluries quidem commemorat Thomam Eccleslon; tamen non nisi quaedam excerpta ex ipsius iibro novisse videtur; de quo ioquitur Brewer, Praefat. pag. LXIY seqq. V. Chronica anonyma (pag. 277), edita ab A. R. P. Luca Carey, exstant Roroae in bibiotbeca conventus S. Isidori. lisdem usus est Waddingus, cui etiam alia duo antiqua chronica, de fratribus Hinoribus Germaniae tractantia, ad manus erant, quae nune desideranlur. Licet haec chronica multa fere ad verbum repetunt, quae leguntur in memorabilibus Fr. lordani, tamen integra recipienda videbanlur. VI. et VII. Haec duo opiiscula (pag. 301 et 569), in quibus studio duorum Pa- trum, qui munere Provincialis in suts Provinciis functi sunt, multa memorabilia duarum Provinciarum compendiose in uno conspeclu «pouuntur , satis demonstrant , quanti momenti pro historia totius Ordinis conflcienda foret, si unaquaeque Provincia suas res memorabiles saltem simili compendio comprehcnderet. — Brevi postquam opusculum priori loco posilum typis expressum est, cl. auctor eiusdem P. Antonius OBSERVATIONES PRAEVIAB. XIX Maria a Vicelin, repentino morbo confeclns, do vitn migravit dic 22 lunii 1884; de qun immatura egregii Patris morle nos omnesque, qui ipsuin novcrunt, non pnnim luge- miis. Naliis Vicetiae I Marlii 1834 ciariis fuil virliite, indefesso labore , pliirimis scri- plis, qiionim elcDchiim ipse exhibi]it pag. 553, 359, 5i1 seq. 3i4, 546, 548, 549. Oralio fnnebris in laudeni defuncli recitala typis Collegii nostri hoc anno impressa esl \ VIII. Appendix (pag. 415) excerpUi ex eodice Valicano coiilinet, de qiio in nola ad calceni necessaria dicla suni. ' Clogin funobrc al M. R. P. Anionio da Vicenz;! Ex-Minisiro Provindiile v ntUinlc Cuslode della Riformata Provincra Vcnela di S. Anli>nio, lotU) dal P. Giovanni da Uovigno, Lollon* Teo- logo, nelle solonni Esequic il di XXH Luglio 1884, (rigcsimo dolla sua niortt*. • ^ r CHRONICA T/\ 1 FRATRIS lORDANI A lANO ORD. FRATRUiM iMINORUM. PROLOGUS. Fratribus Urdinis Minorum pcr Theutoniani consliliilis fralcr lordanus de laiio vallis SpoIeUinac in praescnli in bonis perscvcranliam ot in fuluro cum Chrislo ghv riam sompilcrnam. Cum, me rereronte alif|notio8 alicfiia de priniilivorum fmlruni in Theutoniam missorum el conversalione el vila, fpalres plcriqiio audienles aedifl- carenlur, a mullis miiltolies sum roga(u3, ut ot narrala et alia, <|uae ad niemoriam revocarc possem, conscriberem, el annos Domini, quibus fralres in Theuloniam missi sani, el quibus hoc vel illud accidil, annolarom. Sed quia, ul dieil auclorilas, crimen ariolandi esl nolle acguiescere, pt scelus idololalriao nolle obedirv^, fratrum devolo desidcrio slalui annuere, maxime Tralre Baldawino de Brandenburg mo ad lioc insliganle, qui el sponte el a fraire Barlholomaeo; lune Minislro Saxoniae, iussus se oblulil ad scrfbendum. Anno ergo Domini nuliesimo dueenlesimo sexagcsimo secundo posl ^.. capilulum Halberstidense in dominica lubilaie celebralo (sic) in loco eapiluli remanenles, me narranle el fraire Baldawino scribenle, ulcumque desiderio salisfacere. El siquidem bene lioc el ipse velim, sin^ aulem condescendendum esl, quia, ul seitis, ul minus ° * lanum, italice Giano, esl oppidulum in dioccosi S|K)letana. A tompore S. Francisci habuH parviim Convontiim Fratnim Minorum. In cod. scribitur Yane. * I. Rpg. !5, 23. Vulgata: Qiioniam quasi peccatum ariolandi est, ropugnait*, ct qnasi scpIu«^ idololatriae, nolle acguiescero. * In codice ost laciina. Textus in hac el 8oquenU propositione manifeste corruptiis est, u! iam observavit primus edilor G. Voigt. Sed nihil coniectando immutavimiis. ^ Ed. I. uni. 5 Ed. i. cum cod. unus; sed videtur es:5e niendimi. Fortasse respicitur 11. Gor. 11, 23; Ut minus sapiens dico. 2 CilRONICA saplens hoc aggrederer, vos me coegislis. Super annorum vero iiumero siciibi per obliviooem, nlpole inm senex ot debilis, ul homo crravl*, veniam postalo aleclore, moneiis, iit iibicuin({uc me errasse iiiveneril, eapiUUlve eorrigal cl emendel. Simililor et stilum scriploris et rudilatem dictaminis qui verbis magis polilis ornare volucrit, bene volumus. Suflicit nam materiam dedisse diotaloribiis eximiis el dielandi arle polilis'. Consideranli mibi ^ meam el aliorum , qui mecum suni missi in Theuloniam , bii- mililalem etOrdinis noslri, qui luinc esl ^ , sUUum etgloriam, in memelipso confnsns divinam in corde meo exlollo clemenliani, el ad vos exlollere eogor bane voeem apostolieam ° : Vidite, fralres , vocationem vestram , quia non nmlii ,mpimtes secun- dum caniem J qui Ordinem noslrnm sua sapienlia confinxcrunl^ von multi polentes, (fui ipsnni violenler servandum indixerunt, no7i nnUli iiobiles, ob quorum favorem observandum snscepernnl; sod qmc stulla suni mundi elegit Dem , ni confundni mpienles: et infirma mimdi ekgit Dem, ul confumlal fortia: et ignobilia ntundi elegit Dem et contemptibilia et ea quac non snnt, ul ea qurie suni destruerel , nI non glorietur otnnis caro in conspecln eius. Ad gloriandnm crgo in Deo, (|ui bnne Ordinem sua sapienlia adinvenil el pei* servum sunm Franciseum ninndo in e\em- phnn posnil, el non in bomine, quando el (pialiler et per qnos ad nos devenerit, in sequenlibns manifeslins apparebit. \. Anno Domini 1207 Franeiscns, vir negolialor ofticio , eompnnelus eonb*, adlalns Spiriln sanelo, in liabilu eremilico moibim poenilenliae esl aggressus. Ki quia de modo convei-sionis eins' salis in Legencbi deelaralnr, bie snpersedemus. 2. Anno Domini 1209, anno convei*sionis snae lerlio, audito in Evangelio % (|Uod ClnMslus diseipnlis suis ad praedicambmi missis dixit, slatini baeulo el |)era el cai- eeamentis deposilis, liabilum mulavit el emn qnem fratres nnncportanl, assnmpsil , inn*lalor evangebeae panpertalis effeehis el seonderunl , qiio(l, non inlcliigenles, qiiid essel Ambigenses, neseientes, lales esse haerelicos, et sic qiiasi ' haerelici suiil repulali. Cpiseopus vero el magistri, landein eonim regulam perlegentes et evangelicam et caOiolicam videntes, super hoc clomi- iiiim papani Honorium consiilueriint. Qui eoriiin regulam aullieiiticam , ulpole a Sede linnnlam , et fralres speeiales ^ fdios Romaiiae Eeclesiae et vere cathoiicos suis litleris deelaravil, el sic eos a suspicione haeresis lihcravil. ^K In Theuloniam vero inissi sunt fratres- loliannes de Penna enm fralribus fere iU) vel phiribus. Hi cum parles Tlieuloniae iniroissent et lingiiam ignorantes Interro- a« gati, si veilenl hospitari, comedere vel huiiismodi, responderunt in, et sic a qui' bnsdam benigne sunt recepti. Et videntes, quod per hoc verbum ta humane Iracta- rentur, ad qu<*)elibel interrogata ta debcre respondere decreverunt. Unde accidil,ul inlerrogali, si essenl haeretici et si ad hoc venissent, ul Theutoniam inficerent, sicut el Lombardiam pervertisseni , et respoiulissenl ia, (piidam incarcerati et quidain denudali nudi ad choream sunt ducti et spectaculum ludicre hominibus sunt etTecti. Videntes ergo fralres, quod fructum in Theulonja facere non posseni, in iLnliam sunt reversi. £x quo facto Thenlonia a fralribus tam crndelis est repulata, ul ad ipsam nisi dcsiderio marlyrii inspirati redire non auderent. 0. Fralres vero in Hungariam missi per quendam episcopum Hungariae per mare in Hungariam sunt conducli, et cum derisi per campos incederent, paslores ipsos canibus impetierunt el aversa cuspide sub silenlio incessanter eos lanceis percusse- mnl. El cum inler se fralres conquirerenl , quare sic mactarenlur ", dixit unus: «Forte quia lunicas nostras superiores habere volnnt». Quas cum dedissenl, nec sic a ver- beribus dcstiterunl. El adiecil: « Forle eliam el nostras tunicas inferiores habere volunl». Ouas cum dedissenl, nec sic percuterc desierunl. El dixlt : « Forle et braccas nostras habere voiunl*. Quas cum dedissenl, a verberibus destilerunt et nudos abire penniserunl. El mihi retulil unus ex elsdem fratribus, quod XV ^ vicibus ipse sic bracas amiserat. Et cum, pudore et verecundia victus, plus de braccis quam de aliis veslibus dolerel, ipsas braccas Into lK)um et aliis immundiliis poliuil, et sic ipsi pa- slores super eis nauseam habentes ipsi braccas relinere concesserunt. Et hi aliis plu- ribus contumeliis afTecti in Ilaliam sunt reversi. 7. De fralribus vero, qui in Hispaniam transierunt, quinque sunf^ martvrioco- ronati. Utnim autcm illi quinque fralres de isto eodem capilulo, vel de praecedenli, et* frater Helias cum sociis suis ultra mare missi fuerunt, vel non, dubilamus. 8. Cnm aulem fratrum praedictorum mart> rium , vila el legenda ad bealum Fran- ciscum delala fuissel, audiens se in ea commendari, el videns fralres de eornm passione gloriari, cum essel sui ipsius maximus contemplor et laudis et gloriae aspernalor, legendam respuil el eam legi prohibuit dicens: « Unusquisque de sna, el non de aliena passione glorietur». Et ila lota illa prima missio, quia forte tem- 1 Ila cod. , sed ed. 1. qiUa. * Ila cod., sed ed. 1. spirituales. ^ Ed. 1. coniiciendo posilit trnciarentur. * Infra n. !8 habetur 17, sed apparet in cod, ibi aliqiiid esse erasiini. ^ Cod. et ed. I. .w6, sed videliir esse menduni librarii. * E(J. I. non \)0\w posuit m/ ])ro et. 4 ClIROBnCA piis mitlcmli ailliuc iioii vcncral , ciim omiiis roi tcmpus sit sub coelo S atl iiihitiim esl (iodueta. 9. Praler aiilem Hclias minisler provincialis est instiliilus iillra mare a healo Franoisco. Ad ciiius praodicalionem quidain clericus, nomiiie Cacsarius, ad Ordinem cst rccopUis. Islo Caosariiis, vir theiiloniciis de Spira natiis el siibdiacoiuis , magislri Conradi de Spira ^ praedicnloris erucis el posl Hildesiensis episeopi, in Iheologia (liscipuliis fuil. Hic adliiie saeeularis exisleiis magiius praedicalor el evaiigelicae perfectioiiis imitalor fiiit. Ad cuius praedicalionem dum in civiiale sua inalronae tpiaedam, deposilo ornatu, hiimililcr ineederent, viri earnm indignali ipsum (]iiasi liacreticiim ineendio Iradere voliieriinl. Sed per magislrum Conradiiin ereplus, Pari- sius est reversiis, el post, solemni faeto passagio, mare transiens, ad praedicalionem fratris Heliae, ut dictiim est, ad Ordinem esl conversus el vir msignac doclrlnae el e\em|)li esl efTeeliis. iO. His ilnqiie disposilis, animadvertens Pater beatus, quod fllios suos ad pas- sloncs miserit el labores, ne, aliis laboranlibiis propter Chrislum, ipse quielem suani cpiaerere videreliir, cum esset gloriosus aniino el nollel, aliquem ' se praeeellere in via Clirisli, sed magis prae omnibus praeceliens esse , cum fllios ad incerta pericula miserit el inter fideles, ipse amore passionis Chrisli fcrvens eodem anno, quo alios fratres misit, videlicet anno conversionis Xin, ad cerla maris pericula Iransiens ad infldeles, se ad soldanum contulit Sed anlequam pervenirel ad ipsum, multis iniii- riis el contumeliis esl afleclus el lingiiam ipsorum ignorans inlcr verbera damabal : «SoJdan, soldan»! El sic ad ipsum perduclus, gloriose esl ab ipso recepUis el in inflmiiUile bumane perlractalus. El čnm apud ipsos fnicliim facere non possel el i*edire disponcret, per soldanum armata manu ad christianonim exercilus, qul lune Damialam obsedit, esl perduclus. 11. Beatus anteni Franciscus, cum bealo Petro €alh€iniae% iiiris perilo el Do- mino'^ legom, mare li*ansiens, re.liquil duos vicarios, fralrem Matlhacum de Narnio el fhUrem Gregorium de Nea|)oU. MatUiaeum vero insliluil ad S. Mariam de Portiuncula , ut ibi manens recipiendos ad Ordinem reciperct, Gregorium aulem iil eii*cumeundo lUiliam fratres consoiaretur. El quia secundiim primam regulam fratres feria quarla el sevla, el per licenliam beati Prancisci feria secunda el sabbato iciunabanl el omni carnali feria cames comedebani, isti vicarii cum quibusdam fratribus scnioribus lialiae uniim capiluhmi celebraninl, in quo staluerunl, ut fratres diebus carnalibus carnibus procuralis non ulerentur, sed sponle a fidelibus oblalas maiiducarenl. El iiisu|)er slaluerunl, ut feriam secundam ieiunarent cum aliis duobus diebus, el ut feria secunda el sabbalo šibi lacticinia non procurareni, seil ab eis abslinerent, nisi forte a devolis ndelibiis ofTcrrenlur. 12. Super quibus consiilulionibus, eo quod praesumpserant aiiquid addcre re- giilae sancli Patris, quidam frater laicus indignalus, assumptls secum illis conslllulio- > Ecch\ H, 6: Omni nc<^olio lempiis ost ot opportiinitn«! ; ol mulUi hominis nfftictio. « OkI. consljntrr Spim, el mox Ihfldfnsfniienm pm fHIdesienm (ci^i(ali<: Hildeshrhn)A 3 Ed. I. aUquid, sod lc$;cndiini potius aUgitnn. * OhI. Crtthoni^, srd intn n. U fathanie. s Itii \ii Oingo, Glossarium, sub vtK-e Dommus. Errat Vnipt dh-eiis, IKK' \oojibnluni hir sonsii ran»rp, e( pro oo nrbitmrio snbstituens diHnarum. FRATR» lORDANl 5 nibiis, sioe licenUa vicariorum IransfreUtviL Etad healtim Fraiiciseiiin veiiicus iiipri- mis cul|Kim suain coram ipso ciixil, veiiiain pclcns siiper eo, (|uo(l ad ipsiiin sine licenlia accessissct, hac iiccessilatc inductiis, quod vicarii , qiios roli(|(iei*a( , siiper suain regulain novas \ege^ adiicere praesiimpsissciil , iiisupci* adiicieiis, cpiod Ordo l>er lolam Ilaliain lurbaretur tam |>er vicarios quam per alios fralres nova prnesu- ineulcs. Ck)nslilutioDibus peiicclis, cum bealus Franciscus csscl in luciisa cl carnes apposJUis ad manducandum coram se habcrel, dixil fratri Petro: « Domine Pelre, quid faciemus »? Et ille res(>ondit: « Ha ' domine Francisee, quod vobis placct, quia f>olestatein iialictis vos». Et quia fraler Pelrus vir littcratu.s erat e( nobilis, bcatiis Franciscus proplcr suam urbanitHlen.ipsum bonorando dominum appcila\it. El haeo iiiuttia reverentia fuit inter ipsos tam idtra mare quam in llaiia. Et sic tandem beaUis Franciscus iiilulit: « Comedamns crgo secundum Evaugeiium qaae nobis apponunliir*. 15. Eodcni tcmpore fuit ultra mare pytiionis8a quaedam, qnae nmita vera prae- dixit, unde et iingua illa veridica es( appellata '... « Redite, redite, quia per absen- tiam fratris Francisci Ordo Uirbatur et scindilur et dissipalur*. Et boc verum fuit. Nam frater Pbilippus, qut erat zeliitor dominarum pauperum, contra volui>i;Uem beati Fraueisci, qui omnia per Immililatem maluit vincere q nam per iudicii potesta- tem, impelravit littcras a Sede apostolica, quibus dominas defenderet et turbalores eanim excomnmniearel. Similiter^ et fraler lohannes de Conpello, coileela magna multitudine ieprosorum et virorum et mulierum , Ordini se sublraxit et fundator noyi Ordiiiis csse voluit. Regulam quandam eonscripsit et pro ipsa confirmanda se cum suis Sedi apostolicae praesentavit. Et praeler baec quaedajti aiia Uirbationum exordia in beati Francisci absentia, sicut iiia Meridica praedixerat, sunt exorla. I i. Beatus Franciscus, assumptis sccum fratre Helia et fralre Petro Calbaniae et fratre Caesario, quem frater Helias minister Syriae, ul dictum est supra, reee- penU, el aliis fralribus, rediit in Italiam. Et ibi causis turliationum plenius inlelle- ctis, non ad turbatores, sed ad dominum papam Honorium se conlulit. Ad foi-es ergo domini Papae Pater humiiis iacens, cubicuhim Umti prineipis |>erslrependo pulsare uon audebat, sed eiusspontaneum egressum^ longanimiler exspectabat. Qno egresso, beatus Franciscus, facia ei reverentia, dixil: « Pater Papa, Deus det tihi paceni». Atille: « Bencdicat te Deus, (ili». Et lieatus Franciscus: « Domine, cum sis magims et magnis saepe praepeditus negotiis, pauperes ad te accessum liabere sae|)e noa |M)ssun( nec tibi locpii, quo(ies necesse liabent. Mullos mibi papas dedisli, da unum, cui, cmn uecesse iiabeo, loqui possini, qui vice tua causas meas el Ordinis mei audial et di>cutial». Ad quem Papa: « Quem vis, nt dem tibi, (i]i»? El ille: ■ Dominum Ostiensem*. Et concessil. Cum ergo bciitus Franciscu:^ domino Usliensi, papae suo, causas turbatioiils suae relulisset, litlera.s fratris Pbilippi in conlinenli revocavil, et frater loliannes cum suis cum verecundia a Ciiria est repulsus. 15. Et sic turbalionibus , Domino favente, subito sedatis, Ordinem secundum sua statuta reformavit. Et videns beatus Franciscus fralrem Cacsarium sacris litteris > lla cod. ; od. !. lUi. EUam Ghissbcrger hubel Ha, ^ AlHiua verbii, ut: quac di.\il, cxciMisso vid'.*iUur, sicui noUivii ed. t. * Ed. I. Scilicet, conlradicentc cod. — lohannes de Conjiello ideni esl ({ui \uIgo \o(aUir lohannes de Capella. < Ed. 1. aggressum. / B cnaoMCA enidiliim, ipsi cominisjt, ul rogulam, (luani i|>se siinpliclbiis verhis conceperal, vcrbis Evanjrclii adornarel. (Jiiod el fecil. El quia fralrcs de diversis riiiuoribus, qu<)s de healo Fraiicisco audieraiil, aliis diceiilihus ipsuin morliiuin, aliis occisiim , aliis suh- inersuin, plurimi liirbali fueranl, inielllgenles, quod viverel el quod iaiii rediissel, prae gaiidio nova liix eis oriri viša esl. BeaUis autem Franciscus stalim ad Saiiclani Mariam de Porliuncula iiMlixil eapiluluin {generale, 16. Anno ergo Domini 1221, deciino kaleiidas lunii, indiclioiie li, in sanelo die Pentecosles bealus Franciscus apud Sanclam Mariam de Porliuncula ceiebravil ea- piluluin generale, ad quod capilulum secundum consuelu(h'neni Ordiuis, quae lun(* eral, lam professi quam novilii convenerunt. El aeslimali suni fralres, qui lunr conveneranl, ad Iria millia fralruni. Isli capilulo inleifuil dominus Revnerius, diaco- nus cardinalis, cum pluribus episcopis el ah'i.s religiosis. Ad culus mandalum episco- pus quidam missam ceiebravil, el bealus Franciscus credilur lune evangelium le- gisse, el fraler alius epistolam. Fralres aulem, cum pro lol fratribus aedificia non haberenl, in campo spalioso el circumseplo sub umbraculis babilabanl, comedebanl el dormiebant, viginli tribus mensis ordinale el dislincte el spaliose composilis. Ad islud capilulum serviebal populus terrae menle promplissima, panem el vinum alninde minislranles, gavisi super congregalione lanlorum fralrum el redilu beali Francisci. In lioc capilulo bealus Franciscus , assumplo lliemale : Bonedictm Datninus Dous meuSj qiU (locet manus iupas ad praelium^, fralribiis praedicavil, el docens virlules el monens ad palienliam el ad exempla mundo denionsiranda. Simililer (iebal sermo ad populum, el fiebal aedificalio in populo el in clero. Quanta aulem lune lemporis inler fralres lueril carilas, palienlia, huniilitas el obedientia el fralerna iocundilas, quis valel e\plicare? Tale enim capilulum tam in fralrum nmililudine quam mi- nislranlium solenu)ilale non vidi in Online. El licel tanla eral fralrum multitudo con- venienlium^ lam bilariler populus omnia ministrabal, ul post VII dies capiluli fra- lres sini compidsi porlam ciaudere el nibil recipere, el insuper duos dies remanere , ul expenderenl iam o!)lala el recepla. 17. In fine aulem luiius cnpiluli, videlicel quando^ iam caj)ilu1um eral lermi- nandum, venil in memoriam beato Francisco, quod Ordinis aedillcalio in Tlieuloniam non venissel. El qui:i bealus Franciscus lune debilis eral, quidquid ex parle sni capilulo dicenduui eral, fraler Helias loquebalur. El bealus Franciscus, sedens ad pedes Ileliae fralris, lra\il e*»m per lunicam. Qui inclinatus esl ad ipsum, quid vel- lel, ausculta\it el se erigens alt: »Fralres, lla dicil Fraler« — signilicans bealum Franciscum, qui quasi per excellenliam a fratribus frafer dicebalur — « Esl (piae- dam reglo Tbeulonia, in se .simplieibiis verbis coiieeperal, verbis Evanj^elii adornarel. Quo(l el fecil. Et quia fralrcs de diversis ruinoribus, qiios de bealo Francisco audierant, aliis dicenlibus ipsum niorliium, aiiis occisum , aliis siib- mersuin, plurinii turbali fuerant, inlelHgenles, (juod viveret el quod iam rediisset, |)rae gandio nova lux eis oriri viša est. Bealus aulein Pranciscus slaliin ad Sanclaiu Mariam de Porliuncula iiidixil capiluluin generale. IG. Aniio ergo Domini 1221, decimo kaleiidas Iiinii, iiulielione I i, in sanclo die Penteeosles bealus Franciseus apud Sanclani Mariam de Porliimeula celebravil ca- piUilum generale, ad quod capilulum secundum consueUidineni Ordinis, quae Ume eral, lam professl qiiam novilii convenerunt. El aeslimati suni fralres, qui lune conveneranl, ad Iria millia fralrum. Isli capiUilo inleiTnil donunus Revnerius, diaeo- nus cardinalis, cum plnribus episcopis el aliis religiosis. Ad cuius mandaUim episco- pus quidani missam celebravil , el bealus Franciseus credilur lune evangelium Ic- gisse, et frater alius epislolann Fralres aulem, cum pro tol (ralribus aediflcia non baberenl, in campo spalioso el eircumseplo sub umbraculis babilabanl, comedebanl el dormiebanl, viginli Iribus mensis ordinale el dislincle et s[>aliose composilis. Ad islud capilulum serviebal populus terrae nienle promplissima, paneni el vinum abunde minislranles, gavisi super congregalione lanlorum fralrum el redilu beali Francisci. In hoc capilulo bealus Franciseus , assumpto lliemale : Benedidm Doniinns Deus meuSj qui docet nianus )nms ad prnelium^, fralribus praedicavil, el docens virlules et monens ad palienliau) et ad exempla mundo demonsiranda. Simililer fiebal sermo ad populum, el liebal aedificalio in populo el in clero. Quanla auleni lune lenq)oris inler fralres lueril carilas, palienlia, bumililas el obedienlia el fraterna iocundilas, (piis valel e\plicare? Tale enim capilulum tam in fralrum nuilliludine quam mi- nistranliinn solemnitale non \idi in Ordine. Et licet tanla eral fralrum mulliliido con- venlenlium ^, lam hilariler populus omnia minislrabal, ul post VII dies capiluli fra- lres sini conq)ulsi porlam claudere et nihil recipere, el insuper duos dies remanere , ul expendereul iam oblata el recepla. 17. In fine aulem luiius capiluli, videlicet quando^ iam capilulum eral termi- nandum, venil in memoriam bealo Francisco , quod Ordinis aedilicalio in Tbeutoniam non venisset. Et quia bealus Franciseus lune del)ilis eral, quidquld ex parle sni cai)ilulo dicendum erat, frater Helias loquebatur. Et bealus Franciseus, sedens ad |)edes Ileliae fralris, lraxil 04un per lunicam. Qui inclinalus est ad ipsum, quid vel- lel, auscullavil el se erigens alt: »Fralres, ila dicil Frater« — significans beatum Franciscum, qui quasi per excellentiam a fralribus frater dicebalur — « Est quae- dau) regio Tbeulonia, in qua suni homines christiani et devoti, qui, ulscilis, saepe lerram noslram cum longis bacnlis et largis ocreis *, laudcs Deo el Sanclis eius de- * Ed. 1. oniitiil vorba docet tnaniat mens ad praelium, ne pro lis perpiTani substiluil verbii ad plene, * Cod. cum, (jiiod vel oinitlenduin csl, vel a libriirio supposiluin esl pro verbo CAmoemeU' thim iibbreAiulc scripto, ul aeiilc stispicatus est Voigt. 3 Ita cod.; ed. I. cum. * Cod. el ed. I. čereh, «ed (ilnssl)er;;jer el \Vaddingiis hnbeiil ocreis. Voigl dicil hoc esse verbiim iiiaiie, cum polius liic praerereiidum sit, \v\ proul significat ([uoddam {^vmis cnlceamentorum, ut asseriiur in losepbi LaureiUii Aninlthea onomaslica, \el proul sigiiitical ciuoddam vas ex |>el!c hirciiia pro deferendis llquoribus, ut vult Du Cangc, Glossariuni. FBATRIS lORDANI 7 canlaiido , in sudore el soliš ardore IraiiseiiiU cl limiiia Sancloriiin \i.sitanL Fl f|nia ad eos alic]iiolies missi fraln^ male (rarlali redieniiit, iiiilhim ad ipsos ire roinpellit Fnder, sod (|ui zolo Dci c( aiiimariim iiispirali ire \ellciit, eaiidem eis obodiondani , imiiio anipliorem dare vull, c]uain darel euntibus.uUi*a iiiarc; el si (|iii ossenl (jiii ire \ellenl, surgerenl el in parlein se InUierenl ». El desideri« indaninuili siirrexc- nml cireiler \H) fraires, inorli se oflferenles el seorsum, siciil iiissi fiieraiil, scee- deiiles, exspeelal>anl respoiisiiiii, (pii el (piaiili el rfuaiiler el (fuando ire deinTenl. 18. Er.ll auleiii lune leniporis cpiidani fraler in capilulo, (|ui eonsnevil in ora- lioiiiliiis suis Domino snpplicare, ne sna lides eorrumpereUir ab liaerelieis Lombar- diae, anl a (ide muUirelur per rerocilalem Tbenlonieorum, el nI ab nlris(|ue ipsum di$;naretur Dominns mi-^ericordiler libenire. Oni \idens, mnilos fraires snrjsere para- los ad eunduni in Theuloniam , aeslimans, eos slatim a Tlienlonieis marlyrizandos , el dolens, cjuod Initres niissos in Hispaniam el inarh rizalos nominelenus non no- veral, \olens. in islis eavere, cpiod šibi aeeideral in illis, snrgens de medio onminm ivit ad illos, diseurrins |>er singulos el (]uaerens: « Quis es el nnde es •( aeslimans, gloriam niagiiam e^^se, si ipsos niarlyriz;n'i conlingerel, (fuod dicere possel: « fllum novi, el iliuni novi ». Inler (pios fnil quidnm fraler noinine Falmerins, diacomis, cpii |M>stea in Magdeburg gnardianus faelns esl, vir iocnndns el liilaris, de finibus Apuliae de Monle (jargano oriundus. Ad <|uein cnin fraler ille enriosus venissel el interrogassel: « Onis es el qnis voeuris«, el ille respondissel: « Palmerius vocor » , iiiiecia et mami snbinlulil : « El In ipse nosler es el nobisenm ibis » , voiens ipsmn secum dueere ad Theiilonieos , pro (pio Doininnm rogaveral lam |)luries, nI ipsum millerel c|uo >ellel, praeler ad ipsos. El ille nomen Thenlonicornm abhorrens respon- dil: « Non sum de veslris, sed nosse voiens vos ad vos veni, non animo vobiscum eundi ». El ille iocundilale sna pnievalens, ipsum delinuil el rcnilenlem el verbis el taclis ad lerram secum delra\il el inler alios secum se)d. ctm, qiiod \oI oriiitlendum cst, vel a librario siippositiini csl pro vcrbo convemen- lium abbreAiatc sciipto, ul aciitc suspiailus est Volgi. 3 Itn cod. ; cd. I. cum. * Cod. et ed. I. cereis, sod (ilassbergor el NVaddingiis linbent ocreis, Voigl dIcil liorosse verbum inane, cum poiius liic praerorenduui sit, \c\ prout siguificat (pioddam ^^imus c/ilceamentorum, ul asserilur in losephi Laurenlil AiiKiIlliea ononiasliea , vel prout signilicat (luoddam vas cx |)ellc liireiiia pro deferendis llipioribus, nt vult Du Cangc, Glossariuni. FRATRIS lORDAM 7 cantando, in suciore el soliš ardorc IranseiiiU el liiiiina Saiicloriiin \i.sitaiil. Rl cfuia ad eos aliquo(ies inissi frairos male (rartati rcdieiiiiil , iiiilliiin ad ipsos iro ron)|M>llit Fraler, sed c|ui zpIo Dei ol aiiiiiiariiin iiispirati irc vellciil, eandem eis oi)odieii(iain , itniiu) anipliorein darc vuil, quain darel euiitibus ulti*a inare; cl si (|iii ossenl (|ui ire >elleiit, sui'gercnl cl iii parlom se InUiercid ». El desiderio indaiiimali siiiTOxe- niiil circiler ?M) fralres, iiiorli so ofTereiiles el seoi*siiin, siciil iussi fueraiil, sece- deiiles, e\s|)eelabaiil responsiiiii, (|ui el (|uaiUi el (|ualiler el 4|uando ire del)(*renL 18. Eral aulein lune leinporis (|iiidain frater in capilulo, ipii consuevil in ora- lionilius suis Domino supplieare, ne sua fides corruniperelur ab baerelieis Londiar- diae, anl a lide niuUirclur per ferocilaleni Tbenlonieoruni , el ul ab ulrisqne ipsuni dipiarelur Doniinns niisericordiler liberare. Oni \idens, nmllos fralres snrjsere para- los ad enndum in Theuloniam, aeslimans, eos slaliin a Tbenlonicis niarlyrizandos , el dolens, quod fralres niissos in Hispainani el inarh rizalos noininelenus non no- veral, \olens. in islis eavere, quod šibi accideral in illis, sur^ens de niedio omniuni ivit ad illos, diseunvns per singnlos el quaerens: « Quis es el nnde es »? aesliinans, gloriam niagnani e^vse, si ipsos niarlyriz;H'i contin^erel, quod dicerc possel: « Illuin novi, el illum novi ». fnler qnos fuil quidain fraler nomine Palinerins, diaconus, qni |M)stea in Magdebnrg giiardianus faclns esl , vir iocnndns el bilaris , de Hnibns Apuliae de Monle Gargano orinndus. Ad (|iien) cuin fniter ille curiosus venissel el inierrogassel : ■ Onis es el qnis vocaris«, el ille respondissel: « Palmerius vocor ■ , iniecla ei mann snbiiilulil : « El lu ipse nosler es el nobiscuni ibis • , voiens ipsum seeum dueere ad Tlienionieos, pro qno Doininnm roga\eral iain pluries, ul ipsuni niilterel quo vellel, praeler ad ipsos. El ille nomen Tlieulonicorum abhorrens respon- dil: ■ Non suni de veslris, sed nosse voiens vos ad vos veni, non aniino vobiscum enndi ». El ille ioeundilale sua praevalens, ipsuni detinuil el rcnilenlem el verbis el laclis ad lerrani secuin delra\il el inler alios seeum sedere eoe^il. E^ inlerim, cum baee a^serenUir, el inler alios delinerelur ille fraler curiosus, adscriplus esl alii pro- vinciae el proelamalur: « Tališ fraler \adat ad laleni provinciam » ! Interim aulem, cum fralres illi 90 e\speclareid responsum, dalus esl minisler Tbeuloniae fraler Cae- sarius Theulonicus, de Spim, ul dicium esl, nalus, habens poleslalem eligendi de iilis 00 quos vellet. El cum fralrem illum curiosum inler alios invenissel , monilus est ab aliis, ul ipsum seeum ducerel. El cum ad Tbeulonicos invilus irel el conslan- ler (ficerel: « Non sum de vestris, quia animo enndi cum illis non surre\i » , duclus esl ad fralrem Heliam. Fralres aulem provinciae illius, quibus adscriplus fueral, hoc audienles, eo quod debilis essel, el lerra, ad quani ibanl, frigida, ipsum relinere conlendebanl; fraler aulem Caesarius ipsum seeum dueere modis omnibus afTeclabal. Ouam lilem fraler Helias sic diremil porare(. Isle osi Iralor lordanus de lano, qui hoc vobis scribil, qui lali o>onUi in Tluuiloniam vonil, qui furorcm Theutonicoruni , quem iiorruit , evasti, qui Oniinon) Minonun eiiin fralre Ciiesario d aliis fralribus priuiitus in Theulonia ^ planlavil. VX Priimis niinisler Thculoniac fuil fraler Caesarius, qui , sollicilus de obcdieulia sihi iniuniia nliiilor adiniplenda, assumplis secnm fralribus lohanne de Piano Carpi- nb, pnuMJiraloro in lalino el !onil)ardico , elBarnalKi Tlieulonico, praedicalore egre s;io in lonilKmiico el llienlonico, el Thoma deCelano' qui legendam saneli Francisei H priinam e( seenndani poslea conseripsil, el loseph de Tarvisio ', el Abraham Hun- sRih), el Simone Tnseo, filio eomilissae de Colazon, el Conrado Tlieulonico elerico, el IVln> s;ieeitlole de Camerino, el lacobo el \Vallero sacerdolibus, elPalmerio dia- n>iH>, el fralre lordano de lano diaeono, el quibusdam* fralribus laicis, videlicel Ri^HHiirlode Šolalo Theulonieo , el Henrico Sweico el pluribus aliis, quoruni uomina in memoria non liabeo. Fuerunl lamen in universo 12 elerici el 13 laici. His ergo (mler Caesiiriiis assumplis, quia ipsemel, ulpote bomo devolus, foealum Franciscum el allos s;uiclo$ fraires invilus deseruil, de lieenlia beali Francisei socios šibi dalos |HT doHH^ in Lombaitlia divisit , ut in illis suum verbani exs|>ecUirenl. Ipse vero in Valle S|H)lelana moram fivil fere per Ires menses. El eum iler arripere disponeret tu Tlieitlouiam , vocalis fralribus suis , fnilrem loannem de Piano Csirpinis el fra- irtnn Baniakim el (piosdam alios misil anle faciem suam ad praepanmdum šibi el fnlribiis suis liH-um in Tridenlum, aliis fralribus |)er ternos el qualernos subse- «|iiefililNis. ♦». CiMi|Trg:ilis igiuir fralribus sueeessive venieiilibiis anle feslum beali Micliae- li- in Tritleolo , a- doiniiK> episi*o|Hi Tridenlino benigne per dies VI sic sueeessive ^•'nH-iiiVi suni recepti. In feslo aulem saneli Miehaelis fraler Caesarius sermonem fecit >l Hi-ni>n rt frsler RiriKibas ad popiduni. Ad quonnn iHUedic^tiooem quidani eivis tS-^ Tr:«l-itliK virdives, Iheulonica el lomlmnlica lingiia eniditus, noniine Peregrinus, V';'^!«!^ i>i*\h: lonicis su|>erioribtis el inferioribus veslilis, rt reliquis rebus suis -<%• ' '•'i> %»iiililt> rt |tau|>eribtts distrilmtis, ad Ordinem esl retet>lus. il. Fmirr \ero Caesarius, ct>nvocalis in Tridenlo fnilribus suis focl«ique admo- -.i «o^ •'" l-imiTuie ac palienlia enslodtenda« binus leraosgue eoafocderans, unum Vi* .•<'2 ! vero in Bri\i- H im «<^ *Vii v^. U^t '«jTie a loči e|usct^M> suni rvccfUL De Bri\inio vero inonlana in- r\v*> '•>< |Ti>*:-in b«Mniniini \eiieninl Stenhigae. Ex cuni iMuniiies panem ad nnatmi »« ^«>:?vn:. h fnlrcs ineudicanp nescin?«l. sjieninies, qiiod in sero veni- -•!i» . i":* :r.-«.:v b:-c.'vjai r^ik-crenlur , \oiH*ninl Millenu^iMe. ubi com magna i>e- .i.:-. _ i ' * ' ■•'I*"«.. t§š»'*M . r.TJLTi '< A^.1. - II - •!» (i* Z"*' *• - '.t. 3*-z€0*»i9 •» !i-»t»v ff-vr**« v-^-.^^^v' Siurr». -."^v R»i FRATRiS lORDANI 9 iiaria de duabiis biiccellis et sepleiii i-a|)is inaliitii faiiiLs misere et silim gaudio eordis teniperabaiil , iuimo polius provocabanl ; et coiladoiH^ liabila iiiler se , quoiuodo veiilrem vactiuni iiiiplere posseiit, ut |M)sI iaborem seplem inilliarioruin quietem ooclis peragereiil, deereveruiil, ut de aqua puri flueiitis pnictereunlis bibereiit, ne veiiter vacuus murmurareU Mane aulem fiicto, famelici et vacui surgcutes coeptum carpe- banl iler, et cuin ad dimidium nitlll:u*e processissent, coe|)erunl oculi deticere, crura (abescere et geiiua infirmari a iciniiio et loto debilitari corpore; unde et prae au- gostia faniis vellicabanl de spinis et de divei*sis arborum ei herbaruin speciebus ponia, quae re|)erierun( in via. £l quia scxta feria eral, ieiuniuni solvere metiiebant. Videbanlur Uiinen aliquantulurn refocillari eo i|)so, quod poina diversaruiu arborum el rubonim |M>rtabanl, utsi exlrema necessitas urgerel , habereiil quod manducarenl. EA sil- nune |)aos;Hido, nune lente procedendo difficuller Malreium ' pervencrunt. El ecce UeuSj cui derelictus est pauper, pau|>erum suorum sollicttus providil, ut eum oppi- dum iulrarent, obviam hatiercnt duos viros hospites, qui ipsis duos deuariacos panes enierimt. Sed quid hoc inter lantos? Etquia tempus raparum tunceral, mcndieando rapas, quod pani deerat, nq>is supplevenuit '. *13. Facto ei^o prftndio, magis referli quam refeeli, processerunt , et ila per ^iilas et casteila et nionasteria Iranseuiido Augustam pervenerunt, ubi a domino episi*o|>o Auguslensi et a vicedoniino ne|K)te suo, maioris eeelesiae canonico, beni- gnissime suni recepti. Ipse enim dominus Augustetisis tanto afTectu ad fratres Tere- balar, ut singulos ad oseula reei|)ere( el eum osculo dimittereL Vicedominus vero cam tanto eos a(Te«iu reeepit, ut a curia sna cederel, et fratre^ in ipsa eoiloeavii \ lnsu|»er et a ciero et a populo benigne suni recepti et reverenter salutati. i5. Anno Domini {"Hi circa festum Galli frater Caesarius, minister Theuloniae prinius, oonvoealis fritribus suis numero 3i in Augusta, ractoque ingressu Tiieulo- ntae, c^pituio primo^ misit inde fratres ad diversas provincias Theuloniae. Praemi- sit aulem fratrem lohannem de Piano Carpinis et fralrem B;u*nabam praedieatores in Herliipolim. Qui inde transiorunt in Moguntiam ot in Vvonuatiam et in Spiram et in Argentinam et in Coloniam , se liominibus oslendeiites el verbum poenitentiae ^ prae- dicaiites et fralribus subsequentibus Irospitia praeparantes. il. Et de eodem e^pitulo frater Caesarius misit fratrem lordaimm de lano eum duofous sociis, Abraham et Conslantino, in Salzburg. Qui ab eiusdem loči episcopo lienigne recepti suni. Et aiios Ires fratres eum fratre losepho misit Katisbonam. Fra- ter vero Caesarius, praecedenlium vestigia subseeutus, fratres vero verbo et exemplo in bono coiiOrmabat. i5. Eo<1em anno frater Caesarius \eniens Herbipolini recepit ad Ordinem iuvenem hnbilem et liUeratum, nomine Hartmodum, quem It;dici nominare nescientes Andream appellabant, eo quod in die l>eiili Andreae ad Ordinem est reeeptus. Oui in brevi sacerdos el praedieator factus est el euslos Saxoniae |)Oslmodum * est effectus. Simi- » Cod. MalrtM (Matrey). * Ed. 1. suppleterunt , rerrag-dntc cod. ' Ha cod. ^ Ed. I. prime; sa*6 codicis Icclio ambigua est * Ed. I. perperam prime. * Ila cod.; od. ! hic et paulo infeiius postmodo. 1 ■-■.■-:. r-'^:r -•• - C":"""- """" *"» -'-'..". :"';•■■*'■"•««*„,„„ .... , , . ■■" ■■'* '*»Wis ,»,v . - .. ■ .' " '"'"'■ »ililTI.si , ,'""■■■■'"''■"'"«1.*™ „ . :,'"■■ .'■■'"•' •»<•«.< .obfc ^ ""■''• -"-^ Intreiti. ,iui ■• '^"' "■mil* 1»»' ~ "■■»« anil«i„ |,,-„.^ ■ • ■"■- •■.w™,a .^irtiiij, ^- • " '-"•-«• rt sr>lil,i-„le "■•■■.- nivnWtaieni ^j,^ "'"'•'■"*' =*■* fi frj. ^ ■' ■•■"'-'."ni.«lc>(raiBi,„5 " ~" u .; ows(iiiiii veiie- ..'" '■■ '"■ '» •' "I«™ .111,1,,.. ■■ • "••■■ «i.riUI,.frar„ii„ l~.'" '"'"""'''■""1111 tf- "'""""'" "■ *.*ni;,l,;,„i 1,», '""^ '■^'■■^ "ii.i.'n"!siltts, <- '. t' AVffer*, FRATRIS lORDAM 11 ab eis, sicut moriš eral, beiiignissimc sinil recepli cl siijier* eoniin advenlii devo- lissiiiie iocuiulali. Fraler vero culpalus a Iralribus, (jiiarc sic scripsissel, se c\cu- saiulo et inlciUioiieiu siiain e\poiieii(]o ipsis salisfcciL !28. Codern aimo, (|ui fuil aniius secuiidus , quo fralres veneraiil iii Theuloniain , ciiiii fraler Caesariiis, minister Tbeuloniae, in Colonia el in supradiclis eivilatibus fralres collocassel el paucilalcm haberel sacordolmn , ila nt iinus novilius saeerdos in Spira el in \Vonnalia in magnis solien)nilalil)us fralribus celebrarel el eorum confessiones audirel, eodem anno fecit Ires promoveri, videlieel Palmerium, de (juo dielum esl supra , et Abraham llungarum et Andream Theiilonieum , (pii anle Harl- niodus \ocabalur. !^). Anno Domini \±i7), terlio kalendas Decenibris confirmala esl a domino Ho- norio III. papa regnia fnUrum Minorum. 30. Eodem anno, 15* kalendas Aprilis, fraler Caesarins fecil quartnm saeer- dotem in ordine promoveri, videlieel fratrem lordannm de lano Vallis Spotetanae, qni ferc per imam aestalem allernalis vieibus sohis fuil in VVormalia el Mogunlia et Spira. El eodem aimo fratrem Tliomam de Celano eiistodem inslitnil in Mogunlia , VVormalia el Colonia el Spirea. 51. Eodem anno fraler Caesarius, vir toUis eonlempialivus, evangelii el pauper- lalis zelalor' ma\imus — adco eral acceplus fralribus, ul ipsiim post beatum Francisoum cpiasi sanclissimum venerarenlur — ipse landem fraler Caesarius alle- diatiis et habens desiderium videndi beatum Franeiscnm el fralres vallis Spoletanae, Ordine iam in Theulonia planlato, assumplis secum fralre Simone, qui nune dicilur Sanelifs in Spolelo, el quibusdam aliis honeslis fralribus et devolis, fralre Thoma , qui lune euslos unieiis eral, vicario inslilulo, venil ad be fialribus eclebrarel el eorum c<>nfessiones audirel, eodem anno feeit Ires promoveri, videlieeJ Palmeriam, de quo dieliim esl supra , et Abraiiam llungarum el Andream Tlieutonieum , <|ui anle Uarl- modus vocabalur. 2!). Anno Domini !ž:25, lerfio kaiendas Dceend)ris confirmala esl a donnno Ho- norio III. papa regula fnUrum Minorum. 3oneiido ipsis salisfecil. i8. Eodem aniio, <]iii fuit aniius secuiidiis, (juo Iratres \eiieraiit hi Tlieiitoniam , rum frater Caesarius, iniiiisler Theuloiiiae, in Coloiiia et in supradictis oivitatihns fralres eoilocasset el paucitaletn iuihcret saeordoluin , ila ul unus novitius saeerdos in Spira cl in Wonnatia in magnis sonenuiilalibu.5 fralribus celebraret e( eonim confesslones audiret, eodem aiino fecil Ires promoveri, videlieel Pabneriutn, de quo dicUim est supra , el Abraham Hunirarum et An. Eodem anno, 15* kalendas Aprilis, frater Caesarius fecil quartnm saeer- dolem in oniine promoveri, videlieel fralrem lordamim de lano Vallis Spolelanae, (|ui fei'e per unam aestatem aiternalis vieibus soius fuit in Wormalia el Mo^untia et Spira. El eodem anno fralrem Thomam de Celano ciislodem instilnit in Mogunlia, Wormalia et Colonia et Spirea. 51. Eo<1em anno frater Caesarius, \ir lolus eonleniplativus, evangeiii et pau|>er- tališ zelalor"* maxinHis — adeo eral aeceplus fralrib.is, ul i|)sum post beatum Fnmriseum (piasi s^inclissimnm venerarenlur — i|)se landem fraler Caesarius alle- diatus et babens desiderium videndi beatum Franciscnm et fralres vaUis Spoletanae, Ordine iam in Tbeutonia planlato, assnmplis seeum fratre Simone, qui nune dicitur Saiictus iu Spolelo, et quibusdam aliis honestis fralribus et devolis, fratre Tboma, qui lune custos unicus erat, vicario instilnto, venil ad beatum Frajieiseum vel fra- lrem Heliam et benigne ab ipso el ab aliis fralribus esl reeeptus. Et in eapitulo, quod (*odem aimo apud Sanclam Mariam de Portiuneula eelebrabatur, frater Caesa- rius a minislerii offieio, cum annis duobus praefuissel, est absoliMus, el ibidem eidem frater Albertus de Pisa esl substitutus. 5i. Cum fratre aulem Alberlo de Pisa transmissl suni de It:dia viri honesti el Ijiterati, \iebanl tbeu- lonice Godherad, (piod biline dicilur: Deus vos adiuvet, immo polius*, « Deus vobis provideal«. Unus e\ ipsis videns, quod ad illud verbum eis nibil daretur, cogita\it el eliam dixil: « Islud God berad bodie nos inlerllciet ». El praecurrens fralrem, qui quotidie mendicabal, coepil lalina lingua mendieare. El responderunl Tbeulonici , « Nos lalinum non inlelligimus, loquere nobis Ibeulonice*. El fraler corruple pro- ferens dixil: nieht iudisch^, quia laline dieilur nihil theutonki, subanda sc/o. El adiecil Ibeulonicc: « Brol durcb Gol». Alilli: « Mirum esl, dicendo llieulonice dicis, le nescire Ibeulonioum«, el adiecernnl: God herad, El fraler exullans in špiritu el subridens et simulans, se ignorare, qnid dieerent, posuil se in bancum et sedit. Unde vir el mulier, sese mutuo respicienles el subridentes, propler improbitalem eius dabant ei panem, ova el lac. Videns igitur\ quod tali simulatione ulili šibi el fra- trum siiornm necessitali possel subvenire, per dtiodecim domcs simili modo Iransiens tantum mendicabal, quod seplem fralribus suHiclebal. In eadom via consliluli vene- runi in sanclo die Penlecostes anle missam in quandam \illam. Ibi et missam audie- runi. VA quidam ex ipsis connnunicavil. Et populus viliae super ^ simplicilide frati*um el bumililate adeo esl conipunclus, ul coram fralribus genua fleclerenl el eoruui ve- sligia bonorarent. El inde transeimles Herbipolim et Mogimtiam et Wormaliam \e- iierunt Spiram. El ibi invenientes fralrem Caessirium el plures fratres congregatos. * D. Voigt noliit, lioc ossc \ei'um noiiion illiiis frnlris, quoni Cionzaga iiominat Roilognmm, Wadding!is Rodingrntm, Paiilo posl od. I. Iiabin mimme pro musericordiae. * Ed. I. omiUil haec quinqiie vorba praoa^dciUia. 3 lia cod., quod signincal non iudaice. Hor isie fraler « rornipto » dixJl pro nicht diuUsch, vel nicht diutsch (iUi \n idioinaio aiili(]uo (lormaniac suiHTioris diccbulur pro dentsch), ^ Ed. I. et-go. * Ed. I. similiter, refragante cod. FRATRIS lORDAM 11 ab eis, sicul nioris eral, beiiigiiissimc siiiil rccepli el siiper* eonim advenlii devo- (issiiiie iocundali. Fraler vero culpalus a Iralribiis, ([iiare sit; .seripsissel, se excu- satido et intenliouein siiain e\|)oiiendo i|>sis salisleciL iH. EiKleni aniio, (|ui fuil aniuis secuiidus, (]uo fVativ.s voncrant in Tlioiitoniani , cum frater Caesariiis, luiiiisler Tiieiitoniae , in Colonia el in supradictis ciNitalihns fraires eollocassel e! paiicitateni haberel saeerdoiuin , ita ul inius novilius saeerdos in Spira el in \Vonnalia in niaijnis sollcmnilalibus fralribiis eelebrarel el eoriun confessiones audirel, eodeni anno feeit tres pronioveri, videlirel Pahneriuni, de qiio dietiiin e^( supra , el Abraham }luni|;ai*uni el Andrean) Theulonieuin , (pii anle liarl- modus vocabalur. ž!). Anno Domini Hi5, teriio kalendas Decembris eonfirmala esl a dondno Ho- norio III. papa regula fratrum Miiiorum. 30. Eodem anno, 45* kalendas Aprilis, IValer Caesariiis fecil q(iarlnm sae(»r- dolem in ordine promoveri, videlieel fnlrem lordanum de lano Vallis Spolelanae, qui fere per imam aeslalem allernalis vicibiis sohis fnil in Worn)atia el Mo^unlia et Spira. Et eodem anno fralrem Thomam de Celano enstodem inslilnit in Moguntia, >Vormalia el Colonia et Spirea. 51. Eodem anno fraler Caesarius, vir lolns conlemplativus, evangelii et pauper- fatis zelator^ maximus — adeo eral aeceplus fratrib.is, ul ipsum post bealum Franciscnm (juasi sanclissimnm venerarenlur — ipse landem fraler Caesarius alle- diatus el habens desiderinm videndi bealum Franeiscnm et fralres vallis Spolelanae, Ordine iam in Tbeulonia planlalo, assumptis secuni fratre Simone, qui nune dicitur Sanclus in Spolelo, et quibusdam aliis honestis fnUrll)ns et devotis, fralre Tboma , qui lune cuslos unicus erat, vieario inslilulo, venil ad bealum Fnuiciseum vel fra- lrem Heliam et benigne ab ipso et ab aliis frairibus esl receplus. Et in eapilulo, quod eodem anno apud Sanclam Mariam de Portiuneula eelebrabatur, fraler Caesa- rius a ministerii olTieio, cum annis duobus praefuissel, esl absol»», et adiecerunt: God bercuL Et frater e\ultans in špiritu el subridens el sinmlans, se ignorare, qnid dicerent, posuit se in bancum et sedit. Unde vir el nudier, sese muluo res|)icientes et subridenles, propter improbitatem eius dabanl ei panem, ova et lae. Videns igiturS quod tali simulalione utili šibi et fra- Irum suorum neeessitali possel subvenire, per duodecim domos simili modo transiens lantum mendicabat, quod septem fralribus sunieiebat. in eadnn via eonstituti vene- runl in sanclo die Penlecostes ante niissam in quandam villam. Ibi el missam audie- runt. Et quidam ex ipsis eonuuunicavil. Et populiis villae super ^ simplicitealum FranciscMim el fralres vallis Spolelanae, Ordine iam in Tbeulonia plantalo, assumptis secum fralre Simone, qui nune dicitur Sanclus in Spolelo, el quibusdam aliis honestis fnUribus et devolis, fralre Tboma, qni lune euslos unicus eral, vicario inslilulo, venil ad beatum Fnuieiscum vel fra- irem Heliam et benigne ab ipso el ab aliis fralribus esl reeei)lus. Et in eapiltdo, q(iod eodem aimo apud Sanctam Mariam de Porliuneula eelebrabalur, fraler Caesa- rius a niinislerii olTieio, cum annis duobus praefuisset, est absoliMus, el ibidem eideni fraler Albcrtus de Pisa esl substilutus. 52. Cum fralre atilem Alberlo de Pisa transmissi suni oslino(Kiin in Halberstadt facUis est giiardiaiuis el magister discipliiiao .s|)iriliialis bealae Klisahoth, docens eam servare caslitatcin, huinililatom cl patieiiliam, in oralionilnis invigilare el operibtis niisericordiae insiidare. Siinililor et recepit ((uendain laieini), noinine Rudolfuni. !2(). Anno Domini 1^^:2 fraler Caesarius lol iam frafres, lam elericos quam laieos, receperal, qaod, fralribus de civilatibus vicinis convocatis, capiluliim primuni provin- eiale in Wormatia ceiebrarel. El quia locus, in quo fralres reeepli eranl, arcliis eral nec ad eelebrandum el praedicandum propler midtilucbnem aplus, babilo con- silio episcopi el canonieorum, quoad ceiebrandum et praedicandum in maiori ee- elesia convenerunt, canonieis in unum cborum sese coarclanlibus, allernm chornn) fralribus reliquerunt , fralre vero Ordinij* missam celebranle el clioro conlra cborum cerlalim canlante, divinum ofVicium cum magna solemnilale peregerunl. ^7. De boc capilulo fraler Caesarius misit duos cum litteris pro fralribus, qni eranl in Salzburg, qni ad capitulum non veneranl, u(, si vellenl, ad ipsum veni- renl. Isli vero, <|ui se lolum obedienliae dederanl, iU) ul nibii suae voiunlatis per- (icere vellenl, non modicum lurbali super condilione in lillera posila, scilicet « si venire vellenl », di\erunt: « Eamus el quaeramns, cum nibil velimus, nisi quod ipse vtdl, cur nobis sic scriplum«. In via vero consliluli, cum guslandi gralia ad villam quandam venissenl, bini el bini per villam mendicanles, responsum habebanl Ibeu- lonice Godbcmd, quod laline dicilur: Deus vos adiuvel, immo polius*, « Deus vobis provideal«. Unus e\ ipsis videns, quod ad illud verbum eis nibil darelur, cogitavil el eliam dixil: « IsUid Hod berud bodle nos inlerliciel ». El praecurrens fralrcm, qui quotidie mendicabat , coepil talina lingua mendicare. El responderunl Theulonici , « Nos lalinum non inlelliginms, loquere nobis Ibeulonice*. El fraler corruple pro- ferens dixil: nivht iudisch^j quia laline di<*itur nihil thcuUmid, subaudi scio, El adiecil llieulonicc: « Brol durcb Gol». Alilli: « Mirum esl, dicendo Ibeulonice dicis, te nescire Uieulonieum>», el adiecerunl: God herad, El fraler e\ullans in špiritu el subridens el simulans, se ignorare, quid dieerenl, posuil se in bancunt el sedil. Unde vir el mulier, sese mutuo respicienles el subridenles, propler improbilalem eius dabanl ei panem, ova el lac. Videns igil(n*S quod tali simulalione ulili šibi el fra- (rum suorum neeessilali possel subvenire, per duodecim domos simili modo Iransiens lanlum mendicabat, quod seplem fralribus suniciebaU In eadom via consliluli vene- nmt in sanclo die Penlecosles anle missam in quandam villam. ibi el missam audie- runl. El quidam ex ipsis communicavil. El populus villae super '^ simplicilale fralrum el bumilitale adeo esl compunclus, ul coram fralribus genua fleclerenl el eorum ve- sligia bonorarent. Et inde transeunles Herbipolim et Mogunliam el Worma(iam \e- nerunl Spiram. El ibi invenientes fralrem Caesjirium el plures fralres congregalos, * D. Voigt notat, lioc csse mm um noinon illius fi'tUris, qinMii tJoiizaga nominat Hodogfrium, Wa(Jding!is Rodingemm, Pauh) post cd. I. HiabiU tmmme pro misevicordiae, * Ed. I. omiltjt haor qiilnqu(' vrrba praecfdcntia. 3 Ita cod. , quod signifi«il non indaice. Ilor iste fraior « cornipU* » dJxlt pro nkht diutisch, vel nicht diutsch (lUi in idiomalo anticiuo (icimaniac siiporioris dicobalur pro dentsch), * Ed. I. ergo. * Ed. I. simiUter , refraganto cod. FRATRIS lORDAM 11 ab eis, sicut nioris eral, beiiignlssimc suiil recepti el siiper* eorum advenUi devo- (issiine iocuudati. Fraler vero ctiipalus a fralribiis, fjuare sic seripsissel, se e\cti- s:ui. Eodem anno, 15* kalendas Apriiis, fraler Caesarins fecil quarlum sacer- dolem in ordine pronioveri, videlicel frnlrem lordannm de lano Vallis Spolelanae, qui fere per imam aestatem ailernalis vieibus sobis fuil in Wormalia el Moffunlia el Spira. El eodem anno fralreni Thomam de Celano cnstodem inslilnil in Mofrunlia, \Vormalia el Colonia el Spirea. 51. Eosum posl bealnm Fnmcisonm (piasi sanclissimnm venerarenlin* — ipse landem fraler Caesarins alle- dialiis el babens desiderinm videndi benUim Franciscnm et fralres valiis Spolelanae, Ordine iam in Tbenlonia planlalo, assnmplis secnm fralre Simone, qni nune diciUir Sanetus in Spoieto, et quibusdam aliis honestis fralribns el devolis, fralre Tboma, qui Inne cuslos unicus eral, vicario inslilnlo, venil ad bealnm Fraiicisi*nm vel fra- Irem Heliam el benigne ab ipso el ab aliis fralribns esl receplus. El In capilnlo, qnod eodem anno apud Sanctam Mariani de Porliuneula celebrabalnr, fraler Caesa- rins a minislerii offieio, cum annis duobns praefnissel, esl absol»lus, el ibidem eidein fraler Alberlns de Pisa esl snbslitnlns. o± Cum fralre anlem Alberlo de Pisa Iransmissi snnl de Ilalia viri bonesti el liHerali, videlicel fraler Marcins de Mediolano el fraler lacobns de Tarvisio el fraler Anglicus iurisperilns el alii (|uamplures. 55. Fraler ergo Alberlns Pisanns , minister secnndns Tbenloniae , in Tiieuloniam veniens, convocalis senioribns fralribns Tbenloniae, videlicel fralre lobaime de Piano Carpinis et fralre Tboma, vicario el cuslode unico, el qnibnsdam aliis, celebravfl capitniam in nalivitale bealae Virginis in Spira * e\tra min'os apud leprosos. Ibi Innc tem|>oris guardianns fuil fraler lordaims, ifni in eodem capilnlo missam solemniler decanlavit. In <|uo capilnlo, de slalu el diiatalione Ordinis sollicilale cogilantes, fra- Irem Marciun) cuslodem Franconiae, el fralrem Angelnm de Wormalia cnslodem Bavariae el Sneviae, el fralrem lacobnm cnslodem Alsaliae el fralrem lohannem de Piano Carpinis cuslodem Saxoniae slaluerunl. ' Ed. I. iterum similiter.- ' II ic numcrus in cod. est iimbiguiis. 3 Ed. I. perpcram et refraganle cod. celator. * Ed. I. Spira, refraganle cod. 10 CHROMCA ler et recepil (|ueiKltiin laictiin, iioiuinc Rodegeniin ^ (](ii poslinoduin in HalberstacU faclus esl guardiaiuis el ina^sisfcr disciplinao spiriliialis beatae Klisabeth , dooens eaiu servare caslilnlem, humililalein el patientiam, in orationibus invigilarc el operibus nn'sericordiae insudare. Simililer el recepil cpiendani laicuni, notnine Rudoifum. 20. Anno Domini iižžiž fraler Caesarius lot iani fralrcs, lani clericos quam laicos, receperal, ({uod, fralribus de civilalibus viciin's convoeatis, ca[)iUilun) ])riinuni provin- eialc in Wornialia celebrarel. El qnia locus, in quo fralres recepli eranl, arcUis eral nec ad celebrandtiin el praedicandiun propler multiludinem aptus, babilo con- silio episeopi el canonicoruni , quoad celebranduni el praedicanduin in niaiori ec- cle.sia convenerunl, canonicis in uninn chornni sese coarclanlibus, allernm cboruin fratribus reb'(|uerunl , fralre vero Ordinis niissam celebranlc el eboro conlra choruni cerlalini eanlante, enoris dicebalur pro dentsch), ^ Ed. I. ei^go, 5 Ed. I. similiter, refragante cod. FRATRIS lORDAM 14 al> eis, sicul inoris eral, beiiigiussime suii( recepli el siiper * eoruiii adveiiUi devo- tissiiiie iocuudali. Fralcr vero culpalus a fralribus, (|iiare sic scri|)sissol, se e\cii- saiido el intenUoiieiii suain exporieiido ipsis sidisfeeil. 28. Eodein aiiiio, (pii fiiil aiiiuis secundtis, quo fralres veiieraiil in Tlieutoiiiam , eum frater Caesarius, iniiiisler Theuloniae, in Coloiiia et iii supradictis eivitalihiis fralres coliocasset e! paucilatcin haberel saeenloium , ila iil iiiius novllius s:K'erdos in Spira el in Wonnalia in mai^nis solleninilalibus fratribas eelebrarel el eorinn confessiones aiidirel, codcni anno fecil Ires pronioveri, videlirel Pabueriuni, de quo dieUini esl supra , el Aimdiani Hiingariini el Andreaiu Tbeulonieiiin , (|ui aiile Harl- hkmIus ^ocabalur. ±h Anno Domini 1i25, lerfio kalendas Deeeinbris eondrniata e.s( a domino Ho- norio III. papa regnla fndrum Miiiorum. 3iK Eodem anno, 15* kalendas Apriiis, IValer Caesarius fecil quarlum sarer- doieni in oniine promoveri, videlicel fralrem lordanam de lano Vallis Spolelanae, qni fere per imam aeslalem allernalis vieibus solus fuil in Wormatia el Mo^uunlia el Spira. El eodem anno fralrem Thomam sum posi bealum Franciscum quasi sealae Virginis in Spira * e\lra muros apud leprosos. Ibi lune lem|K>ris guardianus fuit fraler lordaniis, qui in eodem capilulo missiun solemniler decanlavil. In quo capilulo, de stalu el diiatalione Ordinis sollicilale cogitanles, fra- lrem Marcium custodem Franconiae, el fralrem Angelom de Wormalla cuslodem Bavariae el Sueviae, et fralrem laeobum cuslodem AIsaliae el fralrem lohannem de Piano Ciirpinis cuslodem Saxoniae slaluerunl. * Ed. l. ilcnim simiUler.- - Ilic numeriis in cod. esl ambijjuus. ' Ed. I. pro deatsch). < Ed. I. et^go. * Ed. I. similiter, rcfraganto cod. FRATRIS lORDAM 11 ab eis, sicut moriš eral, beiiiiriiissimc suni reco|)li el siiper * eoriiiii adveiilii devo- tissiiiie iocuiulati. Fralcp vero culpalus a iValribus, (|iiare sle scripsissel, se e\ru- saiulo el inlenlioiiem suaiii e\|)oneii(lo ipsis salistecil. !28. Codem anno, cpii fuit aiituis secundus, quo fralros veiieraiil in Theiitoiiiam , nim frater Caesariiis, minisler Theiitoniae, in Colonia el in su|)i*adictis eivilalibus fratres eollocassel el paucilatcin baberet sacerdilulo, de sUUu el dilalatione Ordinis sollieitale eogitanles, fra- lrem Mareium cuslodem Franeoniae, el fralrem Angelom de \Vormalia euslodem BaTsriae el Sueviae, el fralrem laeobiim euslodem Alsatiae et fralrem lohannem de Piano Ciirpinis euslodem Saxoniac slaluerunt. * Efl. I. Uenim similUer. - Ilic numcrus in cosis comnuinicavit. El populus villae super ^ simpliciUUe fralrum el humilitale adeo est compunctus, ut coram frairibus genua llccterent el eorum ve- sligia honorarent. Et inde Iranseunles Herbi|)olim el Mogunliam el Wormaliam ve- nerunt S|)iram. Et ibi invenientes fratrem Caesarium et plures fratrem congregatos, » I). Voigt noUU, hoc ossc veium noinon illiiis fnilris, ciiicm (joiizaga nomiiiat Rodogmum, Waddingus Rodingerum. Paulo post cd. I. ^lJlblH minime pro nmericovdiae. * Ed. 1. omitlit haco qnin(iii(* vorba praeccdcntia. ^ Ita cod., qiiod significal non indaice. \\oi\ isie frater « rorruple » dixit pro nkht dinUsch, vel nicht diuUch {\\i\ in idiomalc aiiliciuo (lermaniae supeiioris dicebalur pro dentsch), * Ed. 1. ergo. * Ed. I. similiter, refraganle cod. FRATRIS lORDAM 11 ab eis, sicut moriš eral, benignissimc suiil rece|)li el siiper * eoriiiii advenlii devo- lissiiiie iocuiMlali. Fraler vero eiilpalus a tratribus, ([uare sic scripsissel, se e\cu- saiicio el inleiUiouem siiain e\ponen(lo ipsis satisfecil. iH. Eodein aiino, (|ui fuil annus secundus , quo fralres veneraiil iii TbeuloiHaiii , rum fraler Caesaritis, miiiisler Tbeuloiiiae, iii Colonia el in su|)ra(liclis rivilalibus fralres collocassel el paueilalcm baberel sacerdcKiim , ila ol unus iiovilius saeerdos in Spira el in NVorinalia in niagnis sollenniilalibiis Iralribus eclebrarel el eonini confessiones audiret, eodem anno fecil Ires promo>eri, vidciieel Paimeriuni, de (pio dieUini esl supra , el Abraham Hunj^arum et Andream Tbenloniemn , (pii anle Harl- modus vocabaliir. žlK Anno Domini liža, lerlio kalendas Oecembris eonHrmala esl a domino Mo- norio III. pa|>a reguia fralrum Minorum. 3<>. Eodem anno, 15* kalendas A[)rilis, fraler Caesarins fecil quarlum sacer- doleni in ordine promoveri, videheel fnlrem lordannm de lano Vallis Spoielanae, qui fere per nnain aeslalem allernalis vieibus solus fuil in NVormalia el Mogunlia el Spira. El eodem anno fralrem Tbomani de Celano cuslodem insliluil in Mogunlia, NVonnalia el Colonia el Spirea. 51. Eoer- lalis zelalor* niaximus — adeo eral acc<»pliis fralribus, ul ipsum posl bealum Franciscum quasi sanclissimum venerarenlur — i|)se Uindem fraler Caesarius alle- diaUis elhabens desiderium videndi bealum Franciscum el fralres vallis S|)olelanae, Ordine iam in Tlieulonia planlalo, assumplis secum fratre Simone, qui nune dieilur SancUfs in Spolelo, el qurbusdam aliis boneslis fralribus el devolis, fralre Tboma, qni lune cuslos unicus eral, vicario instilulo, venil ad bealum Fr:u)ciseum vel fra- lrem Heliam el benigne ab ipso el ab aliis fralribus esl reee|)lus. El in ca|)ilulo, quod eodem anno apiid Sanclam Mariam de Porlitmcula celebrabalur , fraler Caes^i- rius a niinislerii offieio, cum annis duobus praefuissel, esl absoliilus, el ibidem eidem fniler Albcrlus de Pisa esl subslitulus. 7A Cum fralre aulem Alberlo de Pisa Iransmissi suni de Ilalia viri bonesli el liHerali, \idelicel fraler Mareius de Mediolano el fraler lacobus de Tarvisio el fraler Anglicus iurisperilus el aiii (juamplures. 35. Fraler ergo Albeilus Pisanus, minisler secundus Theuloniae, in Tbeuloniam veniens, convoealis senioribus fralribus Theuloniae, videlieel fralre lohanne de Piano Car|)inis et fralre Thoma , vicario el cuslode unico, el <(uibusdam aliis, celebravil capitulum in nalivilale bealae Virginis in Spira * e\lra nnu*os apmi leprosos. Ibi lune lemporis guardianus fuil fraler lordanus, qui in eo Nune \Veissonsoe in Thuringia (Voigt). ' E fraler lordanus misil ei lilleras, ul ibidem esscl guardianus. Quas reverenicr susci- piens ait: « El quid mibi fccil paler noslcr«! Fraler vero lordanus de bumililalc fralris Nicolai ila confusus cral, ul ipsum fcrrc vix possel el infra scx bebdomadas venire Erfordiam non auderel. Fratcr vero Nicolaus sua pracscnlia fralres mclius in sna disciplina lenebal, quam aliquis alius invcclionibus cl pracceplis. 48. Eodem cliam anno fraler lacobus, cuslos Saxonlac, in nova civilalc iMagdc- biirg fundavil eccicsiam fralrum minorum cl ipsan^ in Exallalionc sanclac crucis fccil a domino Alberlo, eiusdem loči arcbiepiscopo , consecrari. Qua consccrala , 1 Cod. Molhmen, nune mhlhamen, « Kd. I. ipmm conlni cod. 3 Ed. I. non, sod cod. rocle eiiim. * Vonia lune vocabatur pi-ofnnda proslialln. FRATRIS lORDANI 15 omnem ortialiiin nitaris dominiis nrchiopiscopiis liberaliler fratribus ciereliquU. Frater vero Licobiis iani dicttis, ciiin (|iiaciam die infra oetavam Dedicationis in eeciesia fralnim niissam dicorot, (*a finiUi, in lanliiin coepil debilitari, ul deportarctur in ho- s|HtJnm fratrum, qiiod lune Iralres in rivilate vdori habobant iu\ta SaneUim Pelruin — adhtic enim fralres in nova eivilale prneter ecclesiam aedificia non babebanl — el ibideni i'i kalend. Odobriš niigravil ail Dominuni, qnae est in vigilia beati Mallbaei. FraUres vero vix babente^s lociini sepnilurae et usiim sopeliendi non habentes , babila deiiberatione qtiid farerenl, ma\inie pro|)ter eoneilinni, ((piod) insiabat , in feslo M.inrilii celebrandnm, ad qiiod iam multi opiscopi eonvenerant, deereverunt , nt ad doniinuin episeopiini fliidesiensem (miUerelur), quia fralroni laeobuni vehil palrom ve- nenibatur. Hoderal enim mandahim familiae snae, ut sive dormirel sive abud qnid agc- rel, si fralres šibi loqni vellent, šibi dieerenL Kpiseopo vero iani domienle e\eilalo, dieUim est ei, qnod frater lacobus iam obiisset. Super quo compunetus (levil el dixil : « Eeee lioc esl somntum, quod iam \idi », el addidil: « Ego veniam el sepeliam eum ». Vidi'RU enim in somnis q(iendam morlnum albis incbiUni) si\e invohilum, el dielnm esse šibi: « Vade el solve i|)snm»! El eorpore delalo ad ecelesiam fratrum in nova eivitale, quam ipsemet frater laeobus fnndaveral el dedieari leeerat, in ipsa hono- riHce esl sepullus. Sed aimo Domini i^.lS ossa eius et fralris Simonis Angliei, primi leeloris in Magdeburg el lerlii ministri, in anliqua eivitale, ubi nune fralres maiient, Iransialis fratribus, suni iranslata et ibidem sepulla. 11). Fralre vero laeobo bonae memoriac defuneto, fralres Sa\oniae non modicum Uirbati (supplicaverunt) fratri Aiberto de Pisa, ministro Theutoniae, ul ipsis de en- stode dignaretur miserieordiler |)roviderc. Minister aulem, eum proponerel eis fra- Irem Nieolaum, guardianum Erfordiensem , miltere pro custode, seiens eius bumiii- tatem, litleras ei miltere non pracsumpsit, timens. quod oflieium e\ bumilitale non i^eeiperet, sed potius ad ipsum rceurrerel. El ideo deerevil ad ipsum personaliler aeeedere, si forle ex familiari aJloeutione ad reei|)iendum oflieium eius possel ani- mum inelinare. Minister vero Erfordiam veniens, voeato ad boe fralre lordano, eoe- pit loqui eum fralre Nieolao de oflieio eustodiae Sa\oiiiae reeipiendo. I|)se vero hu- mililer se e\eusavit, et se in ollieiis onmibus insuflieienlem atlirniante, utpolc qui eliam nee numerare nee eompiilare seircl nee dondiuis osse ae praelalus, minister ipsum cepit in verbo el animo quast indignanti di\il ei: « Neseis ergo dominus esse, dominus — numquid ergo domini sumus, qui offieia Ordinis tenemus?.l)ic ergo, fniler, eito eulpam tuam, quod oflieia Ordinis, quac magis onera el servilutes diei possenl, dominia el praeiationes repulasti ». Cui bumililer dieenli eulpam minister eustodiam Saxoniae.ei in poenitentiam dedit, et ipse , sieut semper consuevit, flexis genibus humib'ter obedivit. Super euias obedientia * fralres admodum gavisi, in ecelesia siuicti Spirilus, apud quam lune manebant, fralres solemnizaverunl, fralre Nieolao missam ferialiter el menle lugubri decanlanle. Factus ergo euslos Saxoniae tertius, humilitatem, quam tenere coepit, in odicio eonstilulus non deseruit, sed ad sculetlas et ad pedes fratrum lavandos humiilinuis semper et primus fuit Et si frertinaeis inobedientiae fuit, ul fralrem * EcJ. I. ubedieutinm , s<'(l cimI. p. Et adhuc dominus papa eos volens exire , fraler lordanus ait : « Non , domine , niliil habemiis a vobis pelere modo, omnibus enim bonis al)uudamus el gloriosi sumus: vos enim estis pater Ordinis, proleclor el eorreclor; sed venimus tantum vos vidcre ». El sic tandem do- minus papa exiiilaralus erexil se el sedil in leclo et inlerrogans, quare venisset, adiecit: «Scio, quod appeilastis; fraler autem Heiias veniens ad me dixit, vos per saltum ap|)eliasse, et nos respondimus ei, quod appellalio ad me facla omnes ap- pellaliones absorbet*. Et fratre lordano expediente papam, super quibus fuerat appellalum, respondit papa, fralres bene appellasse. Convenientibus ergo fralribus diversis ad euriani pro appellatione quam fecorant prosequenda, et longa discus- sione facla, tandem in boc maiorum resedit eonsilium, quod nihil agerent, nisi' ma- niim millerent ad radicem, videlicel direcle agendo contra Heliam. Mn ed. I. omittitur ad ipsum, refragantc cod. * Ed. I. nec , rcfrag;inle codice. — In fine liiiius fragmenti in vodice deest Explicit, qiio confirmatur id qn(»d iam ex narralione in niedia r^ praedsa apparet, scii. codicem huno non praebere inlograni lordani clironi<*am. MISSlO SERAPHICA IN IMPERIO SINARUM SIVK BREViS SINCERAQUE RELATIO ORirS PRaSRKSSlS PRiESENTISQlTE (17(52) STATUS MISSIOMS SINENSIS FRATRUM MIHORUM STRIGTIORIS OBSKRVAKTU S. P. N. FRANGISCI DISGALCSATORUM PROVIKCL« SANCTI GREGORII MAGNl IN I.NSIUS PUILIPPINIS A PATRE FR. FRANCISCO MIGGENES Eitisdem Apostolkae SancU Gregorii Proeinciae Filio, Pro-Ministro Provinciali, necnon in Romana Curia pro eadem Provinci/i GeneraH Procurahre CONCINNATA. EDIDERUNT PATRES KRATRES MARCEUJMS DE CIVETIA ET TIIEOPUILUS DOMEMCHELLI Ex Regulari Obsercantia. PRJIFATIUNCULA PRO FACILIOKI IILIUS RELATiONIS CAPTU. Cuin liisiihie Saloinoiiic^ie , (itiae aali eongregali essent, ut ad praedictas Salomonis insulas transfretarent , subilo adveniente in Hispanias nuntio de mulliplici messe , quae in Philippinaruni agro se ofTerebat, ad cuius colleelionem .perpauci eousque desliuati fuerant operarii ; ad praedictas Phiiippinas Insulas navigationem institiiere iubentur. Novis ergo litleris sudicicnler mimiti, anno i 576 Hispaii navim conscen- dunt, unde appiilerunl Maniljam anno sequcnti 1577. Ibi Custodiam Saneti Gregorii , iii\la instructiones (um Pontificias cum Regias Reguiaresque, quibus muniti erant, fundaverunl, cuius praecipuum inslilulum salus animarum in saneti Evangelii pu- blicatione el Fidei dilat;itione esset^ Hanc Custodiam nono post anno Sixtus Papa V, instante Phiiippo ilis|)aniarum Rege U, in Proviuciam erexit Lilteris Apostolicis in forma Brevis e\peditis, quae in- cipiunl, Dum ad uberes frucbis, dal. Roniae, 13 Novembris an. 1580, ex quibus a|)erte conslat, tam praecipu;mi huius Provinciae inslitutum, quam locaiis e\tensio iiiius districtus; paragrapho enim quar(o sic ail: Decernentes, Cmtodiam praedktam in Provinciam sic erectam, pro tali haheri^ el, nt praeferlur, regi el gubcnmri deinceps de- bere ; necfionpro lempore exi$tenli dictae Provinciae Sancli Gregorii Minislro Provin- * liane hisloriam ainplissimc pertractant sequcnk»s nostri Patrcs : Ioannes Franciscits a Sancto AvTOJilo, Chronicas de la ApostoUca Provincia de Sancto Gregorio de Religiosos Desailzos de \ueslro Padre Sancto Francisco en las iilas Phiiippinas, Cluna, Japon, etr. ; Sampaloc, ejrtra muros de la ciudad de Manilla, ano de 17 3S; tria voiuniina ct trcs p.irtcs, in rolio: Dosiivicrs MsKusTz, Compendio de la lustorin de la ApostoUca Provincia de Sancto Gregorio de Phiiippinas de Heligiosos Menores Descalzos; Madrid, f7S6; unum volumen in folio: Felix Hlerta, Estado geografico, lopografico, estadisUco, hUtorico-religioso de la Saticta y ApostoUca Provincia de Sancto Gregorio Magno , de ReUgiosos Menores Ikscalzos de la Regular et mas estrecha Observancia de Suesiro Sancto Padre Francisco en las Islas PhiUppinas, etc. ; Binondo, imprenta de M. Sanchez y C, I86S. PraL»terea vidcantur: Historia de las cosas mas notables, ritos y costumbres del gran Retjno de la China. etc, por el Padre Gonzakes de Memwza. Ordinis Sincti Augustini, Ro- niae, 1585; unum volumen in 8<*: Historia general de Phiiippinas, etc. por el Padre Frag JrAN DE LA Co:scfPcioN, Recoleto AgusUno, etc; en la imprenta del Semnario Conciliar y Real de San Carlos; quntuordecim volumina in 8^; et passim Bibliografia Sanfrancescana ; Prati, 1879. 24 RELATIO ciali, ul tam in insulis Philippinis, quam in aliis guibusvis terris et locis Indiarum praediclarum , ac regnorum de la China nuncupatorum , in gtUbus conversio gen- lilium od Fidem Calholicam commode curari el Iraclari poteril, novas domos et Conventus pro Fralribus dieti Ordinis recipiendis od Dei l/nudem et gloriam , no- strUj aut Romani Po7itificis pro tempore existentis, vel Ordinariorum locorum, aut cmiesvis alterius licentia minime reguisita, fundare et instituere, eosgue od habi- landum recipere, et Fratres in illis introdticere Ubere et Učite vakant, facuUatem atictoritate et tenore praesentium impertimur (Bullar. Magn. tom. IV, part. 4, pag. 275, novissim. Rom. edition.). Hoc quideiii indulluin , sciiicet in Sinis et aliis regnis evan- gelizandi, postea couUrmatum, imnio eliam ampiialum est a Suinmis Ponlificibus Paiiio V, Consl. Sediš AposioUcae providentia, 11 lun. 1608, el Urbano VIII, Const. Ex debilo Pastoralis, 22 Febr. 1633, et Gleinenlc X, IniuncU fiobis, die 23 Decemb. 1673, Hac ergo via, non solum Regia, sed eliam Ponlifleia, Fralres Discalceali stri- clioris Observantiae Sancli Francisci ingressi suni ad Sinas, ut ibi velul in agro šibi a Sede Aposlolica deslinato Fidein disseminarent. Fruclus igilur iaboresque buius AposioUcae Missionis a prinia die usque in praesentiaruin oinni qua licuil brevilate hic afleruntur, omniaque ex flde dignis docunienlis suni fldeliler exlracta '. 1. Anno Domini 1579 die 19 lunii, post varios exanllatos labores, in Iriginta dierum X navigalione, a civilate Manilla appulerunt Kuaulung (vuigo Canlon), Christum annun- tialuri in magno imperio Sinarum quatuoi* Religiosi Siicerdoles, aiumni Provinciae Sancli Gregorii Philippinarum ; videlicel Petrus Aifaro, Augustinus de Tordesillas, loaii- nes Baptista de Pisauro, el Sebaslianus Baeza'. Quibus associati sunt duo Tertiarii eius- ^ Hic aniinadvertendum, auetorom huius relationis, hoc in opusculo, de Missionariis Fran- ciscanis tantum Provinciae Sancli Gi-egorii, qui Evangelium in Sinensi inipcrio disseminarunt, scrmonem inslituere. Qua de re, omissis celeberrimis Fralribus nostri Ordinis, qiii a prima medic- tale saeculi dccimitertii , primi omnium Sincnse imperium ingressi, fldem ChrisU illis gcnlibus praedicarunt, ab erecUone Provinciae Sancti Gregorii, anno 1586 fundatae, nan*atio incipit Sed ut fuse in Storia univermle detle Missiani Francescane, primo, secundo, terUo, quarto, quinto, scxto et sequenlibus voluminibus habetur, iam Franciscani, ut dlximus, saeeulo dedmotertio ad Sinense imperium pervenerant, ibique florenlissimas ecclcsias fundaverant, et heroico proposito in illis regionibus , usque ad iniiium decimiseili saeculi , magno cum aniniarum lucru , missionis ope- ram prosecuti sunt; qu pinanim missi. Quo factam est, ut post diulinam qainquaginta dierum incarcerationem decrelo iudicom Sinensium iiiberentur Missionarii Manillam remeare. Pater Augusli- nus cum Terliariis reversus est Manillam, exiens a Canlone die oetava Novembris eiusdem anni. Petrus vero et loannes Macaam perrexerunt die decimaoctava eiusdem mensis; Sebastianiis enim iam diem exlremum finierat in praedicta civitate Canton. ± Ut praedicti Patres Petrus et loannes Macaum pervenerunt, non parum contra- dictionis experti sunt Data autem eis potestate , Coenobium Ec€lesiamque fundanint Dominae Angelorum dicatam, ut ab hoc loco facilius possent aperire šibi viam ad imperium Sinarum penetrandum. Eornm exemplo praedicationeque plures infldeles cof nnioii, Fidem Catliolicam amplexati sunt ; inter quos unus idolorum sacerdos annu- meratus est Quinque autem nobiles Lusitani iuvenes, saeculo renuntiantes, se Religioni Seraphieae adscripserunt. Anno autem 4580 Pater Petrus Airaro Lusitanorum aemula- tione eompnlsus est, Macao relicto, Goam pergere. Quo in itinere naufragio periil ad liitora Cauciiinensia ; cnius corpus in littore inventum est genibus flexis, iunctis manibus , et oculis in allum deflxis. Genliles autem illius regionis tantae rei novitate commoti, honoribus, quibus aflici solenl defunclorum regum cadavera, corpus eius prosecuti sunt. 5. Igitnr Patre Petro a Macao expnlso , apposuerunt aemuli, ut eliam Pater loannes Baptista de Pisauro exularet. Cnmque id minime aperta fronte consequi potuissent, eo quod vit^ie austeritas innocentiaque illum summopere comniendabant, sub larva devo- tlonis honorisque illum a civitate eiicere tentarunt. Suadenl ergo illi , ut , quatenus Pater Petrus morte impeditus non potuerat Gonm i)ervenire, Pro-Regem allocuturus? \]fse liane provinciam arripere dignaretur. lile autem ut cognovit aemulorum astus, illiun fraudulenler eiicere cupientium , minime suasionibns acquieviL Dli vero supra modum irati, primo faluum et insensatum illum autuniant. Deindeut seditiosum ac- casantes, catena restibusque ligatis nianibus, in navim deducunt, Malaccam asportan- dum una cum Patre Antonio a Sancto Tlioma. i. Ex quo Malaccam Pater loannes Baptista appulit, cognita eius innocentia vitae- que probitate, Episcopus illius clvitatis induxit eum ad fundationem novi Gonventus et bcmiJ5. et, si Dco placuerit, aliquando in luccm profeirc speramus. Si quis auleni plura desidenH, itinsulat Siotia unirersaU' delle Miuioni Prancescane, Homac et Prati ediUim, cl BibUografia Samfrancescanii , Prati, 1879. 1 Nullus Missionarius alterius Ordints anto Franciscanos et Augustinianos ad Sinense iro|)e- rium pervenit, po$(quam Lusitani ultra promontorium Bonae Spei progressi sunt, si unum excipias Fratn*in rx Dominicana faniilia, scflicet Gaspan^m da Cruz, Liisitauum, qui vehementi dilatandae Fidri wlo molus, anno 1 5 iS ex India ad illam remotam regionem adventavit; ut vidcre est in sua Belofao da Ckina etde suas particularidades, Eborae imprcssa 1570. Franciscanos et Augustinianos 9equuti sunt Patres ex Ordine Sancti Dominici, Pau^s de Societale Jesu, aliique. 26 RELATIO Eccicsiae Saiiclo Josepho dicalae. Sed non inuilo posl adveuicnte Malaccaiii novo ci- vilalis Macai moderatore, cuni ilerum Macaum sccuin reducere decrevil. Macauin reversus, semiDarium iuvcnum ex variis luUioiiibus fundavit, ut facli grandiores cva- derent Missionarii, pro suis regionibus proportionali. Hic Paler loannes Baptista studio linguae Siiiicae vacavit felici eventu, licet non sine niagna difficultate. Multoties inipe- rium Sinarum ingredi statnit; sed semper iili restiterunt Lusitani Macaoneuses; dice- banl enim lucra commercii temporalis in deterius abilura, si ex Macao Missionarii initterentur ad Sinas. 5. Dum haec Macai contra nostros Missionarios agerentur, niittilur illuc Frater loannes Pauper, qui adveniens Macaum, cogniloque Fratrum suorum exiiio, Maniiiam iterum redire decrevit. Sed njuctus occasionem cuiusdam navis Ia|)oniam profecturae, a duceque eiusdemmet navis rogatus, laponiam venit, ubi pro Fide Cathoiica non parum laboravit; immo viam nostris Missionariis (ex quibus sex catalogo Bealoruni ^ hodie suni adseripli) ad Kvangelii praedicationem aperuit. 0. Anno 1582 sex alii Religiosi nostrae Provinciae ad Sinas destinantur, videlicet Hieronynms de Burgos , Martinus de Loyola% poslea Episcopus, Hieronymus Aguilar, Augustinus Tordesilias, unus ex primis fundatoribus , Antonius a Villanova, et Chri- stophorus Gomez. Qui die 27 lunil in Provinciain Chincbeo pervenientes ; et araecedente praecone idemmet vocitante, innunieraque populi noultitiidine sequen(e, e eivitate educunUu*. Longo qnadraginta leucarum itinere pedibus conrecto, iterum ante dotuui iudieem sistuntur, qui, renuens illos audire, ferro onustos carceribus nianci|)ari iubet. Transaciis vero aliquibus diebus , idemmet index carcerem ingressus, caosam adventas eorum in insulam sciscitavil. Ex qno autem comperil, illos esse :»aeerdotes Christianorum, industria cuiusdam mercatoris Sinensis Maeaum ipsos duci |iennisit. 10. Expedilione in Cochinchinam ita Trustrata, ut Maeaum nostri Missionarti per- venerant, audientes regiium Siam esse pro|>orlionatain regiouem ad disseminandam Fidem , illuc pergere slatuunt ; sed non omnes ad hoc destinati sunL Tres enim , vide- licet Hieronvmus de Aguilar, Franciscus de Montilia, et Didacus Ximenius, ad hoc opus eliguntur. Celeri vero Macai remauserunt, expecUintes nancisci occasionem ite- rum in Cochinchinam remeandi. 11. Tres ergo praedicti per>enerunt Siam anno 1583, ubi plures invenere nier- calores ex variis nationibus oriundos, Chrislianos, sed nomine tenus, quia a multo iam tem[N)re sacertlolibus destituti, moribusque infidelium, inter quos versabantur, assueti, pene gentilismum redolebnnt. In horam ergo educalione et in viain salutis revocatione non param laboris impensum est spalio sex mensium, in quo studio linguae illius regionis, antequam ad infideles se converlerent , vacaverunL li. lam in idiomate suflicienter instracti, habi(aque competenti notitia de re- ligione et ritibus Siamensium , praedicalionem evangelicam publicis concionibus dis- fHitationibusque orsi suni. lam tunc pseudo-praedicalores Mahometani erant in illa regione, cum quibus etiam ))ublicas dispulationes aggrediunUir. Cumque omnimoda iibertate Chrislus a no^^tris annuntiaretur, Rege non impediente, immo annuente, in dies numeras credentium augebatur. Sed (o altiludo diviliaram f) non multo post tem|)ore hellum inter Regem Pegu et Regem Siam inilum omnia penitus turbavit. Quod qui- dem liellum causs) fuit, ut Fides nuper plantala nullatenus posset radices mittere; inmM> videntes nostri Missionarii in vanum laboraturos, si illic permansissent , Ma- eaum se receperanl. Spalio octoginta septem annorum acriter beilum perseveravit , el cum bello decretum non admitlendi exteros. Quo non obsiante, anno 1596Patres Pelras Ortiz et Petras a Sanctis, habitu dissimulato ingressi, in servos venundari passi sunt, ut si forle hac industria Christum annuntiare possent, anlmas Siamen- % RELATIO sium eidem Ghristo lucrifacereut. Sed re cognila a Regc, illos in Manillam iubel reduci. 13. Rebus autem postea coDiposilis, paceque fii-niata, iterum exteri admiUun- tur post annum 1670. Quo tempore Pater Ludovicas a Matre Dei, noslraeProvInciae fiiius, iiiuc ingreditur. Cunique aliquos iam ad Fideiir convertisset ecclesiamque fundasset, petiil a superioribus Provinciae, ut alios niitterent Missionarios; messis enim eral copiosa. Igitur sex miltuntur de nostratibus, videlicet Palres Antonins a Sancto Dominico , Slepbanus Valero , Pranciscus de Alcantara , Andreas a Conceptione, et Petrus Zurila, sacerdotes , una cuni Fratre Petro Feliciano, iaico. lam studio lin- guae alacriter vacabant, sperantes se magnam animarum segelem Ghristo collectui^os; cl ecce iterum turbalio! Facta enim magna inter Siamenses seditione, Rex occisus esl, et quidam idolorum sacerdos in eius iocum suflieitur. Qui illico Missionarios e\uiare coegil post varias iilatas moiestias. Pater autem Ludovicus, dum adhuc in carcere detineretur , farne , siti aliisque aerumnis confectus , animam reddtdit Crea- tori anno 1687. Ceteri vero in Manillam sunt relegati. 11. Ab anno 1584 plurimum laboravit in Cochinchina Pater Bartliolomaeus Ruiz, qui cum ;Uio socio Tuerat ad hanc Missionem destinatus. Ibi dono curationum et aliis miriš signis singulariter fulgens, plurimos ad Fidem perdnxit. Sed nondum bien- nio in Cochinchina exacto, violenler a Lusitanis Macaonensibus fuit Missione expul- sus; et anno 1586 reducitur Manillam cum novem aliis Hispanis noslrae Provinciae Missionariis, similiter a Macao eiectis. 15. Ab hoc ergo tempore ad usque annum 1655, nullus nostratum in Sina evan- gelizare valuit , Macaonensibus constanter impedientibus itcr. Sed anno praedicto iam insula Formosa, quae est vicinior terrae firmae imperii Sinarum, in potestatem Regis His])aniarum redacta, septem ex nostris ad praedietam insulam destinanUir. Quorum nomina sunt Patres Antonius a Sancta Maria , Franciscus a Jesu , Franciscus Escalona, Dominicus a Jesu, Gaspar Alenda, et Marcus a Jesu, sacerdotes, cum Fratre loanne a Sancto Marco, Iaico. 16. Ex his Pater Antonius a Sancta Maria primus ingreditur imperium Sinarum in consortio cuiusdam Patris Ordinis Praedicalorum : (|uorum adventum in Sinas aegre tulit quidam MissioUfirius Jesuita, cui nomen Benedictus Matos, residens in civitate Focheu, lilterasque direxit ad illos, in quibus dicebat, non posse illos in Sinis evan- gelizare absque Episcopi Macaonensis consensu , vel saltem Vice-Provincialis Socle- tatis , cuius approbatione et examine opus erat. Itaque Pater Antonius , de consilio Patrum Dominicanorum , ad praesentiam Vice-Provincialis Jesuilae adire decrevit. Du- ccntarum et quinquaginta leucarum itinere pedibus confecto , Nanchanfu pervcnit , ubi dictus Jesuitsi residebat, ostendensque illi suorum Superiorum pateniales litteras, eius patrociniuni imploravit. Pater vero Jesuita illum, specie favoris, ad Nanquin perducere iubet, quibusdam munitum litteris ad Christianos illius civitatis directis. 17. Ubi civitatcm perventum est, in inlrando et exeundo per diversas urbis portas non parum temporis consumpsit. Demum extra moenia civitatis in quamdam Ghristianorum domum perductuš, per mensem et dimidium fuit ibi reclusus et de- lentus. Quo transacto tempore, domus habitatores, eompassionc moti, illum e cnstodia eduxerunl, ad ripasque cuiusdam magni fluminis illum sistentes, indicavcrunt illi, quae brevi super illum ventura erant: videlicet, quod die sequenti, ligalis manibus et pedibus, navim conscenderet, extra imperium Sinarum asportandus. Ita factum est: DE MISSIONE IN IMPERIO SINARUM. ^ alteraqae die tres Sinenses irruentes in eum, ligaverunt, el ducenles ad iiavim, slalim in navis profundum miserunl, iibi spalio viginli dieruin, quibus navigalio duravit, pareissiino cibo potuque refectus fuii, iniserrime reclusus, nuiloque alio poUlus lumin^, quani qaod per rimulas tabularum inlerdiu percipi poteral. Quo faclum esl, ut perveniret ad locum, unde primo exieral, ignorans penitus viam, qiia perductus fuerat. 48. Ex duobus Patribus Donoinicanis , quos praedicto in loco reliquerat, solum invenit Patrem loannem Morales , cui associatus noster Antonius , ambo se tam con- vcrsioni infidelium, quam confutationi rituum, qui (aliis Missionariis permiltentibiis) a neophyiis Sinensibus impune praciicabantur, totis viribus addixerunl. Quae noster Antonius in purilatis catholicae doclrinae defensione perpessus sit, non facile appa- ret ad siunmam redueere. Videns anteni oinnes iliorum conatus pro illis zizauiis de Dominica vinea eradieandis in vanuin abiri; imino quod etiam ipsi Chrisliani odio eos hac de causa prosequebantur, Romani una cum praedicto Patre Morales Domi- nicano pergere destinavit, Romanum Pontificem hac super re consuituri. 49. Relicto igitur in Missione Patre Francisco a Matre Dei , nuper a Manilla in iilas partes misso , navim conscendit, Romam profecturus. Orta autem valida tempestate , navique vi ventorum.per viginti continuos dies crudeliler saevientium pene in frusta redacla , destituta gubemaculo , Jacatram, Batavorum praesidium, appulit. Ibi noster Hissionarius carceri mancipatiis, pdne tribuiationis et aqua angustiae per fere unius anni spatium sustentatus est. Deinde ad insulas Moiucas translatns, similiter per annum in vinculis fuil, quoadusque advenientibus illuc quibusdam Hispanis merca toribus, illum de baereticornm potestate pretio redimentes, Maniilam asportaverunt. !20. Alii autem quinque Missionarii, qui, ut supra dictum est, apud insulam Formosam remanserant, scientes quae aceiderant Patri Antonio a Sancta Marin, videutesque parum aut nihil pro lune profuturos, si apud Sinas remansissent , lapo- niam remeare statuerunt ; erat enim eis ad hoc concessa facultas a Provinciae Supe- rioribns. Anno ergo 1636 navim conscendunt, laponiam profecturi. Cumque appropin- quasseDt ad insulam Lequiorum, una ex laponicis, ventus validus adversusque iterum eos ad insulam Formosam asportavit. Unus autem ex eis, cui nomen Fran- c(|cus de Escalona, cum transiret per quoddam eiusdem insulae oppidum, notavit atrocitatem, quae adhuc apud aliquos iam Christianos vigebat, occidendi ultro in- colas vicinorum locortim, appendentes occisorum capita ad valvas iliius, qui occi- derat, ante quae clioreas instituebant comessalionibus el ebrietatibus permixtas in signum triumphi ab occisore consecuti. Multum insudaverant Ministri evangelici in abolilione tam trucis barbaraeque consuetudinis, sed sine eflectu. Franciscus autem, re cognita, Dei zelo armatus, abstulit a locis, quibus aflixa erani, omnia illa crudelitatis et barbarici signa. lUi vero , licet primo impetu furore rapti,tamen con- siliis Missionariorum ex tunc acquiescenles, praeteritae consuetudini renuntiarunt 24. Anno 4657 Pater Franciscus a Matre Dei, qui, ut relatum est, solus ex Dostratilms in imperio Sinarum remanserat, scripsit petens saltem duos coadiutores ad onus Hissionis comportandum. Destinati ergo snnt Patres Gaspar Alenda et loan- nes a Sancto Marco. Qui pervenientes Fogan, invenerunt Patrem Franciscum satis vexatum occasione libri a quodam Gentilium doctore conscripti typisque mandali, in quo inmimerae exprimebantur blasphemiae contra sanctam legem, et praecipue adversus praxim in eius duntur. Die aulem sequenli educli e carcere, per publicas civitalis vias ignominioso Irahunlur, ad navimque iam paratam conscendere iubentur, una cum qualuor Dox]cis, seu Calechislis, simililer vexalis. Eral quidem in praecipua navis arbore tabula appensa , in qua cliaraeleribus grandioribus haec conlinebanlur : Uic feruntur sex alie- nigenae in Provinciam Fokien, ut crucifigantur , quia ausi stmt absgue licefitia Sinnvi venire, doctrinis falsis el novitatibrn Sinenses sediicluri. 23. Trecenlarum leucarum viam in vinculis confecerunl us(]ue ad civitatem Fintio, ubi invenerunl tres alios nuper in Sinas missos operarios , quorum nomina suni Franciseus Escalona, Onuplirius a Jesu, el Dominicus a Sanclis, qui in illam regio- nem mense Augusti anni 1037 adveneranl. lam alacres ciiicis patibulum se subi- luros sperabanl iuxla conlenla in labelia arbori navis aflixa; sed fraudali suni a desiderio suo : etenim aliter in lilteris ad Gubernalorem civilalis missis fleri iubeb«- lur. Indicla ergo esl illis exilii poena, quae quidem, posl Ires menses in vinculis Iransaclos, execulioni mandalur. Omnes igilur Macaum ignominiose perducuntur, demplis Iribus ex noslralibus el quinque Domiuicanis, qui pro lune occulli in Sinis remanserunl; sed mullis calamilalibus vexa(i ob Sinarum crudclilalem, qui contra sanclam legem in dies alrocius desaeviebanl. 24. Sub idem lempus Paler Onupbrius a Jesu Manillam miltilur, ut a domino Archiepiscopo impelrarel publicalionem Conslilulionis Sanclissimi Domini Urbani Papae VIII , qua concedilur , quod quilibel Religiosus idoneus, a suis superioribus desli- nalus, evangelizare libere valeat in Sina , laponia , aliisque regnis illarum regionuni, quacumque via , quae illis illuc accedendi se ofTeral. Cumque ilerum in Sinas trans- freUissot omniaque plus quam anlea lurbala invenisset, per bimeslre lantum in Fintio mansil , unde ad Insulam Formosam una cum Patre loanne a Saucto Marco pcrrexil: solusque remansil in Sinis Pater Franciseus Escalona ex noslralibus, etex Dominicanis Pater loannes Garcia. 25. Igilur Pater Franciseus cum aliquas regiones semper evangelizando pera- DE MISSIONE IN IMPERIO SINARUM. 31 grasset, occuUus aulein ct latiUns in inonlibits, iii spcluncis et in cavernis lerrae, aIiquandoque in sepulcris, in Provinciam Kuansi pervenil, in cuius civilalc pri- niaria l>pis niandari curavil Iraclalus sinico idiomale a se conscriplos, videlicel: I. De Deo Utio et Trino; 2. Declaratio prmcipalium myslertorum Catholicae Fidei; 5. Religio Sinica convicta ; 4. Decreta imperatorum Sinensium, guibus approbafur et commendatur Religio Chriatiana^. Quibus scriplis et vivae vocis praedicalione , a qna nunguam ccssavil, iion parum ))rofecit; ila nt inter phirimos ad Fidem con- versos aliqui ex legisperitis Sinarum nuinerarentur. 26. Poslea vero ab ipsismcl Doxici.s, sen Calechistis, monitus, Macanro se re- eipere necesse habuit. Diccbant enim iniminere periculum Ciiristianitati, si ibi^diu- lius inansisset. Mense ergo Augiisti anni i 639 Macauin pervenit; unde mense De- cembri eiusdem anni Manillam adire decrevit , ralionem suis Superioribns de statii Missionis red(b'turus. 27. His temporibns, magnis calamitatibus impcriuin Sinarum agitatnm erat. In variis regionibus monstra horribilia, timorem niaximum incntientia, apparuerunl. Regia Pekinensis lenebras densissimas per Iriduum suslinnit. In nonnullis regionibus mana- vit sanguis e lerra tam afliuenter, ut in vasis colligeretur. Inundationes magnae el terraemotus non defuerunt. Denmm ita crevit fames in terra , ut se invicem Sinenses occiderenl, caroque humana publice venalis exponerelur. Quae omnia prophelico špiritu iam praedixerat Pater Rodericus Figueredo Jezuita, in Provincia lunan degens, ut vidit persecutionem adversus Doniinicanos et Franciscanos motam. 28. Hoc ferme tempore Pater Antonius a Sancta Maria e Manilla exivit, Romam profecturus, Macaumque adveniens, ut inde viam in Europam arriperet, etiam nune fraudatus esl a desiderio suo, et Manillam redire cogitur. Die igitur decima Ucto- bris anni 1622 a Macao egressus, vi ventorum Cocliinchinam denuo adducitur. Hic a Rege et Proceribus benigne exeeptus, quatuor mensium spatio duo millia homi- uum ad fidem convertit, sacroque fonte lustravit. Ex quibus quinquaginta quatuor eY auia Regis eraut, unusque eorum Regis consanguineus propinquus, idolorum- qne s^icerdos , qui nomen Stephani in baptismo assumens, partes sui nominis per recte adimplevit, fandens postea sanguinem ob Fidei quam professu.s fuerat , confessionem. 29. Post bane Cliristianorum segetem in agro Cochlnchinae Cbristo collectam, rever. sus est ManiUam,ubi litteras ab Urbano Papa VIII accepit, in quibus Vicarius Apo- sloHcus in imperio Sinarum constituitur ; dubiaque super ritibus Sinensibus Sacrae Ctmgregationi a se proposita solvuntur. His praesidiis sufficienter munitus, ad Sinas progreditur, secum ferens Patres Bonaventuram Ibanez , et loseplmm Casanova, destinatos a nostra Provincia Missionarios .id Sinas. In horum consortio etiam Sinas profectus est Pater loanne^ Baptista Morales cum tribus Missionariis ex Ordine Prae- dieatorum. Die igitur decima lulii anni 1629 navim omnes conscendunt, secunda- que die Augusti eiusdem anni Sinas pervenerunL 30. Cumque civitatem Hanai pervenissent, universam Sinarum regionem bellico furore > Quanto cum felici succcssu Franciscani linguam Sinicam, aliasquč illarum regionum colue- rint, quaequo monumcnta honim studiorum typis odiderint, aul manuscripta rclinque: int, Lector videre poteril in citata BibUografia Sanfrancescami , el in opero Palris nostri Huerta, Estado, etc.; ubi etiam inveniet sufllcientes notitias ferc omnium Missionariorum qui in liac relatione commemo- ranlur. Consulendi etiam Patres loannes a Sancta Maria et Dominicus Martinez, ctc. 32 RELATIO candenlem invenerunt occasione iiTuptionis nuper a Tarlaris faclae , qua universum iniperium Tartaricae dilioni subiugaluni fuil. Ab hac čivkate missus esl Manillaiii, ut ibi habiluin Religiosum inducret, Gregorius Lopez, nalioue SiDensis, quem noster Pater AntODius Christo regeneraverat primitias praedicationis suae anno 1655, ;ib ipsoque in iatina lingaa instruclus fuerat. Qui Manillam devenieiis, et in sacro Praedicatorum Ordine professioae solemui emissa, iteruin ad propria miltitur, regiuim Dei annuntiaturus. In quo munere ita probe se gessit, uC menierit fieri Episcopiis Basileensis el Vicarius Apostolicus in Sinis. 51. Cum ergo corda Sinensium, bellicis rumoribiis conturbata, minus apta vidc- rcntur ad suscipiendani Fidem, in Coream pergere noster Pater Antonius statuit. Confectoque pedibus itinere quingentarnm. et septuaginta quinque leucariim, per- venit ad portum vicinioreni Regno Coreae anno 1650. Viain vero ad Coream inter- cliisam undequaque inveniens, Pekinum perrexit, ubi a Patre Adamo Schall So- cietatis Jesu Missionario benigne cxceptus (mirabatur enim Jesuita praefatus, qualiter Pater Antonius in Regiam Pekini pervenire poluerat absque Imperatoris licentia, qua forte ille erat nmnilus) certoque credens nostri Missionarii viam a Domino dirigi, illum in provinciam Xantung destinavit, ubi sciebat esse aliquos Cliristianos opera- riis evangelicis destitutos. Cumque noster Antonius ante Cniciflxi imaginem veho- menter orasset, ut (si dignaretur) indicaret illi Dominus voiuntatem suam; votisan- nuens divina Maiestas de eius voeatione in Xantung certiorem voce sensibili reddit '. 52. Itaque a Domino monitus, quam citius viam arripiens, litteris commenda- titiis a Patre Adamo šibi tniditis, pervenit incivitatem Cinanfu, provinciae metropolini, mense Novembri eiusdem anni 1650, ubi mediis litteris a Patre Adamo ad Provin- ciae Praesidem directis, benigne excipitur, obtinetque facuitatem erigendi Eecle- siam, quam Dominae Angelorum dicavil anno 1651. De quibus omnibus certiores reddens consocios, quos in civitate Hanai reliquerat, ilios in Xantung vocat, liccl unus (antum , sciiicet Bonaventura , illuc potuerit pervenire. Quo accedente, Ecclesiara Cinanfuneusem iili Pater Antonius commendavit, iterum tentans ingressum in Coream; ad quam cum iter faceret, gravi morbo correptus, in Cinanfu iterum redire eogitur anno 1662. 55. Hoc ferme tempore Pater Cliristophorus a Sancto Didaco in Sinas missus, Hanai pervenit, ubi aIiquo post tempore migravit e vita anno 1655. Cuius corpus terrae mandatum, quadragesimo sexto ab eius obitu anno inventum est incorruplum. 54. Ecclesia Cinanfunensi , ut dictum est, fundata, praedicationem evangeiicam Patres Antonius et Bonaventura orsi sunt indefesso conalu , sed felici eventu: etenim primo a Missionis plantatione triennio mille quingenta et quinquaginla duae animao Christo per baptismale lavacrum regeneratae immerabantur. Nec defuere miracula, quibus Dominus fidem suam stabilire dignatus est Aiiquando enim neopliytis morti proximis Angeli apparebant, immo et ipsa Domina Angelorum. Quandoque etiam animae Fidelium, quae ex hac vita migraverant, gloria et honore coronatae ab aliquibus vi- debantur, et aliquoties etiam animae defunctorum Gentilium specie horribili a multis visae sunt. Demum in nomine Jesu eiiciebantiir daemonia, curabantur languores, el ^ Quae hic ct inferius commemorantur de divinis Tavoribus , qiiibus Deus scrvonim suorum virtuten) testatam voluit, intelligi debcnt quantum Immanae auctoritati ndcs adhibenda est, plenam submissionem praestando praesrriptionibus Urbani Papae Vili super hoc argiimento. DE BHSSIONE \H IMPERIO SINARUM. 53 malta alia rairabilia patrabantur, quibus augebatur in dies credeDtiom numerus, in qiiorttin instrucUone nostri operarii abande laborabanU 35. Anno 1664 guaedam GhrisUaDoram coilcctio, qi]ae a nostra MissioDe viginti leucis distabat, a proprio Missioaario (alibi occupato) per seplennium derelicla, ad UDum apostatavit , et se omnioo ad idola coovertit. Quo audito, noster Antonius illuc accessit, convocalisgue Ctirislianis, eos salularibus monilis ita ad poeniteiiliam pro- vocavit^ ut iterum, idolis neglecUs, viam salulis maiori quam anlea fervore arri- puerinl. Posteaque, adveniente proprio Missionario, qui quidem erat Jcsuita, valdc iniratus est tam subitam dexterae Excelsi mutationem. 36. Anno 4662 Pater Bonaventura Ibaoez mittitur Romam, ut Sodem Apostolicam de stata Missionis Sinensis certiorem faceret Pro bulus negotii execulione diflicil- limam viam arrlpuit ; etenim miiversam Magoi Mogolis imperium pcdibus pcragravil , doneč ad sinam Persicum perventum est. Per Tigrim et Euphratem iiavigationem nsque ad Basram instituit. Inde veniens Babyionem, Ninivem proficiscilur. Poslea Edes- sam, hinc Alexandriam iEgypti , unde navim conseendens, Cypriim navigavit. Dcmum ex Cypro Siciliam, Romamque per veni L 37. Qais erederet, exantl;)tos labores in tam prolixo difficilique ilinere confl- ciendo non fore magno praemio dignos ? Sed conlra factum est. Elenim cum Romam noster aposloiicus vir per^enisset, pene omnes illius Sacrae Curiae proecres adversos invenit. Praecurrerant enim ante eum quaedam iillerae a nonnullis Sinensibus Missiona- riis missae, in quibus ntdiscolus et seditiosus , immo conversionibus adversus com- niendabatur. Sed constanti animo contumelias et opprobria suslinens, post diuturni temporis exereitam patientinm eius innocenlia detegitiir benigniusque tractatur. Pactaque ei a Sacra Congregatione conducendi Missionarios in Sinas potestate, aliis- qae favoribos et gratiis a Sede Apostolica munitus, neenou Praefectura Missionis decoratus, Hispaniam profectus est, ubi pervenit anno 4668. Hic octo sociis ad Mis- sionem comparatis (Hispaniarum Rege benigne annuente coneedenteque stipendia annaa pro Missionariis), post diuturni itineris terra marique labores, Maniilam pervenit anno 4674. 38. Dum haec a nostro Bonaventura in Europa actilarenlur, nova in Sinis contra Missionarios exoritar persecutio, cui signa borribilia praecesserunt. Imperatore enim vita fimcto, ex]it edietum, quo omnes Missionarii in Regiam Pekinensem* deferri iobebantur. Omnes igitur a satellitibus comprehensi, Pekinum ignominiose perdu- cantur anno 4665. Templa, vaša sacra, imagines, et quidquid Religionem Chrislia- nam redolebat, impie profanantnr. Denique post varias gravissimasque moleslias Missionariis illatas , exilii poena multantur. Omnes erant numero viginti quinque, inter quos noster Antonius a Sancta Maria numerabatur. 39 Die ergo decima tertia Septembris eiusdem anni oclingentarum leucarum iter asque ad civitatem Ganton, quo relegati erant, instituere iubentur, miiitibus cuslo- dibasque stipati. Demum magnis moiestiis in ilinere aequo animo perpessis, Canto- nem appulerant die vigesima quinta Martii anni 4666. Hic iussi sunt in custodia detineri, ubi noster Pater Antonius plenus meritis ultimum diem in exiiio ciausil die decima tertia Maii anni 4669, vigesimo anno in Missionum exercitio expleto, aetatis vero sexagesimo septimo. Qui, ul testatur Pater loanues Balat Jesuita, con- somptus est, non tam aetate, quam laboribus pro Cbristi Pidei extensione toleratis. Fuit enim in animabus Christo acqnirendis indefessus, in fovendis edocendisque iam Analecta. 3 34 RELATiO acquisilis conliuuus, ila ut nuilam videbatur pati inaiorein jacturain, quain edin ab bis saiicU^ operibus cessare lencbalur. Plura scripsit lani pro defensione catbolicac Fidei, quam pro educalione conversorum, Sinico idiomale; praeter alia, quae tam latine quam vernacule ab eo scripta inveniuiitur; in quibus eius z^lus, charitas et sa- pientia rclucent. Denique in omnibus exhibuit semelipsum sicut Dei ininistrum K . 40. nUco ut Maniiiam huius Aposlolici viri mortis faina pervenit, duo alii de- stinantur Missionarii in eius locum sufliciendi; videlicet Pater Augustinus a Sancio Paschale et loanoes de Caniara. Qui licel certo scirent adhiic procellam persecii- lionis non quievisse, quamdam Armenorum navim die decima lanuarii, anni 4670 conscendunt, ut si Torte iiac via iiivenire possent Sinas ingrediendi occasionem, naii- ci.icerentur. In varias illius Archipelagi insulas vi tempestatum asportati, Regnum Dei ubique annuntial)aiU, non modicos fructus spiritus percipientes. Postremo Bataviam in Insula Jaba pervenicntes , persecutionem iam in Sinis cessasse cognoverunl. Decreto enim Imperatoris, vigesima prima Decembris huius anni 1670 edito, Missionarii ab exilio revocari iubebantur. Ceterum stricte in eodemmet decreto praecipiebatur , ne quis de novo Christianus fleret, neve novus quis Missionarius Sinas ingrederetur. 41. Hoc feltci nunUo magna iaetitia e\cepto, M.icaum Augustinus et loannes pergere festinanl, menseque lulio anni i 671 ad dietam civitatem perveniunt. Sed magnam oppositionis vini in Macaonensibus (utisemper aceiderat) in ven ientes,, loannes de Camara Maniiiam redire cogitur. Augustinus vero usque ad annum sequentem inter magnas contradictiones M perseverans, mutato proprio assumptoque Antonii a Ssincta Maria, iam vita functi, nomine, Cantonem ingreditur die decima sexta lanuarii anni 1672. I:\m iingua Sinica iinbutus in Provincia Fokien (ubi Ecclesjam fundavit), in Provinciam Kantung Evangeiium annuntiaturus assumitur. Hic Ecclesiam a Patre Antonio fundatam reslauravit, aliasque permuitas de novo erexiL Plurimos ad Cliristi fldem convertil. Sex libros doctrina et pietate plenos Iingua Sinica verna- cuiaque scripsit. Denique omnes unanimiter illum simiilimum Patri Antonio a Sancta Maria proclamant. Ad Romanam Curiani, ut Sedem Apostolicam super Sinensium ritibus informarel, deslinatus, dum pelagum Sinense Američani versus transfretaret, die undecima Octobris anni 1697 vitam linivit. 42. Gum igitur, ut supra dictum est, Pater Bonaventura cum sociis Missionarii^ Maniiiam adventassel^ audiens magnam segetem in Sinis Christo parari, cessanle iam perseculione , illuc proflciscitur cum quatuor, pro tunc» sociis; alii enim infir- mitate gravi praepediebantur. Mense autem Maio anni 167^ Macaum perveuiuuL Eorum adventu a Lusitanis cognito, coetum Magnatum convocant, initoque consilio, navim, quae Missionanos asportaverat, comburi tubenl, ipsosque Missionarios Ma* nillam quam primum reduci. 45. Navi igitur iuxta decreUim ignibus cousumpta , Missionarii in custodia de- tineri iubentur , ut primu se ofTerente occasioue asportarentur Maniiiam. Ilaque Guar- diano Conventus Fralrum Minorum, praevia cautione, traduntur, ut a Conveutu nuUa- tenus eos exire paterelur. Haec omni \ a uostris constantissima tolerabantur psilienlia. Episcopus aulem, Guberuator civitatis, eiusdem civitatis Capitulum, ludices, Patres itideni Dominicani , Augustiuianique , cum aliis permullb de numero nobiliam, non omiserunt solemnes visitaliones, quibus Fralrcs nostros valde ponsolari conabantur. Vide opus plurics citatum, BibUografia Sanfrancescann. DE MISSIONE IV IMPERIO SINARUM. 35 Gabernalor aalem non semel dixit Missionariis : Patres, ^uod ad me altinel, vobis con- suliie apportunioTt modo, gao possitis; sed magna adhihita cautione. Si enim illi qui vobis eontrariantur, me non urgeant, ego non movebor. Ita^ue, occasione nacta, Sinas ingredimini securi. Ex qao clare coilegerunt noslri Missionarii, non esse sao- ciilares q!ii eeniin Missioni adversabantur. 44. Gognito igitar Gubernatoris Macaonensis animo, Ires ex illis, videlicet Pater Bcmaventura , Jacobus Tarin, et Francisciis a Conceptione, e civilate de nocte e\eun(es, iiavim parvam conscendunt, foenoque obvoluti ne viderenlur, per fluminum invia navigantes, pervenerunt Fusan, unde in provinciam Yunan asportanUir, postren)oqiie Cantooeni, magnis saperatis difBcultatibus, perveniunU Sed cognito ab aemulis eorum exiUi aMacao, stalim lilteras ad Chrislianos Cantonenses inillunl, quibus noslri Reli- giost diiigenter iubentur conquiri el exira Siuarum lerras mitti, falso addenles, illos ReHgiosos apad se ferre magnam pecuniaram eoplam , el forte occasio daretar lalro- nibns illos in viis occidendi. 45. Hac pessima suasione, sub pielatis larva, Christiani Cantonenses comnooti, arbi- trantes obseqaiain se praestare Deo, ad conquu*endos Missionarios Ita animum indueunt, ul toi inventi sant pro hac expeditione satellites quot Christiani. Cum aatem per se- ipsos optalum finem conseq[oi non potuissent, Regulum Cantonis adeunt, eius opem Implorantes. Qui stricte edixit, Religiosos conquiri , el coram se adduci. Christianus vero, in cains domo abscondebantur , timens Regali potentiam, cum Missionarios prodere non auderei, sub magna strne lignorum, qaae domi (sed aperto coelo) habe- bal, absGondi coravit, ubi die nociuque per non modicum tempus lalitantes, satis angosUanim perpessi sunt. Postea a rectore naviculae, quae eos a Macao asporta- verai, moniti, palam exire slatuunl, Regulique adire praesentiam , omnem spera ex tunc in Domino Deo ponentes. 46. Ui ergo ante faciem Regoli , cui ultro se obtulerant, pervenerunt, graviter de temeritate increpantur. Conversu8que Regulos ad Patrem Bonaventuram: Tu (inquil), Hi sohis reus lanii criminis exisiis: cum enim leges Sinicas non ignores, cum scias ingre$$f4m in Imperium alienigenis esse legibm imperatoriis prohibitum, ausus es ita lemere kuc pervenire. Cui Pater Bonaventura forti animo hUarique vultu respondit : Nom guidem leges; decreta non ignoro; attamen certe etiam scio, plures exteros in Sinas s l^i^ iegibus et decreiis non obstantibus, guotidie intrare. Et (u guidem , Do- mine, ita esse optime nosti. Hac efficaei redargutione convictus, non ira exarsit; tmmo vero erampens in risum, Regulus eos postea ita benignitate est prosecutus, ut domi saae mansionem proeis destinans, ibi permanere permisissel, usque dum occasio iotos in Imperium ingrediendi se offerret. 47. Hic cum quadam die Pater Bonaventura coram Regulo sermonem instituisset, in qno validis efBcacibusque rationibns cuitum idolonim improperassel; Regulus de idolorum felsitate convictus, proiinus militum coliortem ad se venire praecipit , eis- qae mandat, ut strictis gladiis bellico more singulas civitatis domos pervadanl, idola- qae oniversa vel confringant, vel igne consumant Duodecim millibus hominum cohors conslabai, qtti illico morem gerentes Reguli mandatis, domos universas intranl, ido- lagae subvertunt. Quot fuerint tunc uno die idola comminuta , non facile apparel ad sammam reducere. Numerus enim domorum in illa civilate existenUum ultra decies centena millia excrescebat; inunaquaque vero domo plura erant idola, quae quidem a millUbus eversa sunt. 36 RSLAIIO 48. Hoc perillasUi Iriampho de daemone palralo , permissimi est iUis Beelesiam aedificare, qaae die vigesima secunda Febraarii anni 1678 dedicata est sob litoio Sanctae Mariae Angelonim de Portiuncala. Et qiiidem non sohim de uuuidato Begali aedificata est, sed etiam ipsemet Regulus pro fodiendis fundameotis liiiiiciila manu propria •^tendit, Donnamqae aedificii dediL Demom mimeribas praedictani templum prosecutos, proprio aere dolavit Postea aatem lam benevoium erga sanctam legem iiostri Missionarii reddidcront, at aliquaDdo ab ipsis de non suseipiendo qaam pri- mum baptismale beniguiler increpatos, io haec verba prommperet : Paires (aiebat), mihi ei vobis iam ima est Fides, quae guidem inius abseondiiur in corde meo; nune non prodi t in luceni, quia nondum tempus cangnsitm advenii. Hoc vero adveniente, ego cnrabo tU muUa templti nostro communi Deo aedifieeniur, ui in uni- verso Sinarum imperio horioretur et cohUur. Sed (proh dolor!) oiorte praepropera ab invidis falso eum apod Imperatorem aecosantibas iUala praeventos, somn deside- rium implere noo potait. 49. Ita Dumerus eredentium ante huius Reguli mortem augebatur, nt, nediim doeennio eompleto, sesdecim iam Eeclesiae ereclae Duinerarentur. Sed inimicus bomo anlens invidia, lam al)eres fructas vel eradicare, vel solfocare coDalas esL !taque cum Regalum a proposito noslros MissioDarios favendi revocare non posset , ipsom- met Regulam, ul supra indicatum est, de medio tollere studet; ut tam potenli auxilio Missioiiariis deficiente, Missio ipsa periret. Mirabili vero Dei oronipolentis providentia faetum est, ut salus e\ inimicis, de foiii dulcedo, et de comedente cibus exiret. Iadex enim , q!ii a Pekino Cantoneni ad Regnlum lossa Imperatoris oceidendimi ve* neral, ita Missionariorum noslroram amore captus est, ut hod solum nihil mali adversus eos , vel eorum Ecclesias Christianosque moliretur ; immo vero magnis favoribns eos est prosecutus. bidnisit enim, ut ante ianuas Ecelesiaram insignia impe* rialia appeoderentur, ne mililcs sateliitesve quidquam mali In eis patrareiiU Alias item Ecclesias de novo erigi permisit. Demum quidquid Pater Franciscus a Conce- plione ab eo postulabat, stalim concedebatur. 50. Pater vero Franciscus, qui ab omnibus Christum annuntiari totis viribus desi- derabat, tam eximii favoris occasione nacla, ul omnibus sine iuvidia posset bane graliam communicare , a praedicto Commissario imperiali obtinuit lacullatem » ut Mis- sionarii Dominicani, Augusliniani, Franciscanique, qui Macai detinebantur, in interiora Imperii ad evangelizandum Ubere ingrederentur. Quod quidem anno 4680 feliciter consecutum est. Qno etiam tempore exiil decretum a regio Sinarum Gonsilio, Riiman nuncupalo, quo omnes in Sinis disseminatae sectae conftitabautur , tribus tanlum npprobatis, inler quas annumeratur Religio Christiana. 5t. Ergo Sinarum agro ad evangelica grana suscipienda ita disposito, novi desli- nanlur in dies operarii. Carolus enim Hispaniarum Re\ II, habita de buiusmodi dispo- sitione notilia, numenim noslrorum Missionariorum usque ad vigesimum adauxit, pro eorum sustentatione annua annona, ut cum primis iam feceral, de thesauro r^io assi- giiala. Postea aulem Philippus V, non minori propagandae Fidei ^elo succensus, sex , ultra viginti praediclos, Missionarios regia pecunia alendo^ decreviL 52. His subsidiis nostrae Provinciae Missionarii sufBcienter adiuli , Fidem ca- iholicam indefesso conatu in vastissimi Sinarum imperii variis provinciis dissenu- nabant. Nec defnere conlradicliones , eaeque permultae: quibus non obstantibus, per infamiam et boiiam fanuim , ul castigati , non autem mortificati , suo ofGcio functi. DE mSSIOlfE IV IMPBRIO SINARUM. 57 in ses Iroperii priocipalioribas provinciis ; nempe , Ouantong (alias Ganton), ^okien, Kiangsi , Chekian , Nankin , el XaiiUing , Fidem plantaveraot, Domino cooperanle , eonungue sermonem conflnnante frequentibus niirabilibusque signis. 53. Anno 1725 sexaginta iam Ecclesiae numerabanlur , ultra trecenta Oratoria, in guibos Fideles sacris niysleriis irabuebantur. Nuraerus airistianoruin tunc tempo- ris in nostris Missionibus Fidem Catbolicam profltentium , ultra centum millia pro- grediebainr. Persecuiio vero, quae relato anno i7io cxorta est (et quidem ad haec usque tempora durat), pene omnia contrivit. Mlssionarii enim (demptis perpaucis , qoi in abscondilo remanserunt) exilio mulctali , et Ecclesiae dirutae suni. Christiani aatem, Pasloribus percussis, ita enormiter fuerunl dispersi, ut anno 1750 guin- quaginta millia tanlum numerarentur. Nune vero, persecutionc crudelius desaeviente, eliam hic numerus pene ad medietatem redactus est. 54. Sed non idcirco nosirae Provinciae Mtssionarii a proposito Fidem in Sinis restaurandi augendique vel in minimo deflciunt. His enim diebus Religiosi, qui in- ferios annolabuntur , apud Sinas degunl. El quantumvis egentes, angusliati el quamplurirois aernmnis afllicti, Christum annuntiare non cessant. Credunt enim et flducia magna speranl, persecutionem non in perpeluum duraluram. Deus enim Opli- mos Maximus» qui neminem vult perire, auferre valet ab Imperatore Sinarum cor lapideam et cor carneum illi dare. Et quoniam in perpeluum irasci non solel , ali- qaando conversus morliflcalos Missionarios vivificabit, ut plebs Sinarum laetetur in eo. Praecipue aulem (humanum dico) hoc bonum Ecclesia Sinensis expeclare poterat niedio vero el sancto z^lo Missionariornm Societatis Jesu in Regia Pekinensi de- genlium. Qui cum Imperatoris gralia (ut notum est) perfruanlur, immo el ab Im- peratore el Proceribus magni babili sini, occasionem, quae aliquandose ofleret, Im- peralorem aIIoquendi in sanclae legis favorem non praetermittent ; immo bane Dci gloriam lotiš viribus quaerere conabunlur. Fortasse enim, ut in Regia Assueri Eslher, ila in Pekinensi Paires Societatis pro hac perseculione sedanda tali tcmpore parantur. 55. Ullra Missionarios hic iam relatos, varii variis lemporibus ad Sinas missi sunt. Qui omnes pro Fidei dilalatione sedulo laborantes, diem extremum in ministe- rio aposlolico clauserunt. Aliquos aulem ex illis specialis nolae tas sil in memoriam rcvocare. 56. Primus igilur se oiTerl Pater Petrus de la Pinuela , unus ex octo sociis Patris Bonaventurae , qui circa annum 1686 librum edidit de veritate nosirae Catholicae Religionis Iraclanlem. Qui idiomate Sinico typis mandalus, trecentisque exemplari- bus inter Infldeles fidelesque distributis, causa fuit ut paucis ab edilione diebus millia gentilium el ullra, idolis neglectis, Fidem ampleclerenlur. 57. Pater lacobus Tarin, strenuus honoris Dei zelator; qui cum iudex Hoicheu edicla blasphemiis in sanclam legem scatenlia in locis publicis civilatis anno 1686 af- figi mandasset, impia decreta apostolico fervore contemnens, Iradens se morli et pericu- lis, in plaleas exivil, decreUique blasphema propria manu obliterare non est veri tus. 58. Pater loahnes a Sancto Fruclo, vir poenitenlia et contemplatione pollens, qni charilate flagrans, Ecclesiam aedificavil pro leprosis Christianis, quos omnibus arooris officiis prosequebatur magna cum admiratione infidelium ct non modico fniclu. Deniqne febri Iieclica ex leprosorum commercio contracta consumptus, die monis praenunliato, vila migravit die vigesima lunii anni 1695. Cuius corpus vege- tum , flexibile el speciosum forma , cunclis mirantibus , post mortem apparuit. 38 RELATIO od. Pater loannes Simon, qui cum Canionem adventasset , Patribus Dominicanis in adiutorem datus , TuiiquiDuin proflciscilur , ubi postquam per biennium magno cum animarum lucro laborare non cessasset; cum per flumen saluii animaram con- sulturus navigaret, die vigesima septima lannarii anni 1704 a Gentilibus impetitus et quinque vulneribus confossus, in profluentem deiiciiur. Guius cadaver septimo ab obilu die inventum est prope Kennam, suae residentiae locum, quo, adverso amne, ab tpsismet undis per duo milliaria mirabililer asporlatum fuerat , incorrupUun., molle, suavemque spirans odorem. 60. Pater Antonius Abnaden, qui per fere viginti annos huius novissimae per- secutionis tempore in Sinis delituit, consolando conrovendoque Chrislianos. Sed post- ea a satellitibus inventus, flagellis et fustibus usque ad animae deUqulum eaediUir. Deinde ferreis calenis ligatus, Pekinum adducilur, ubi posi diuUirni iiineris perpessos labores capitis damnatur. Mulata vero sententia, Macaum exttl reduciiur. Unde ad Cochinchinam Iransiatus, quinque annorum spatio abuudanlius laboravit« Denique naufragio demersus et aquis praefocatus, occnbuiU Eius corpus primo a CbrisUanis iuxta litus sepuitum, trigesiroo die exhumatur ecclesiaslicae sepuHurae iradendum; cunclorumque admiratione integrum, moUe et corruptionis expers inventuro est. 61. Pater loannes de Viliena, qui per viginti annos et ultra apud Sinas ob persecutionis crudelitatem delitescens, uberes praedicationis fructus Ghristo coliegii. Demum vita functus, quatriduo insepultus mansit, adtnirantibus cnuctis cadaveris eius incorruptionem et vultus hiiaritatem. 62. Pater Emmanuel a Sancto loanne de Capistrauo; strenuus inderessusque verbi Dei praeco: qui inter persecutionis procellas per tredecim annos in Sinis ChrisUim annuntians, plus omnibus laboravit , infirma semper et aegra valetudine. A satellitibus multoties ad necom conquisitus, minime inventus est, cum non semel per medium iliorum transiret, qnin ab eis videretur. Est autem valde notandum, praediotum Mis- sionarium esse crine et barba rubrum , unde inter Sinasque velut columba inter corvos dignoscebatur. Tandem plenus meritis, vitam pretiosa morte commutavit anno 1756. 65. Eodem tempore obiit Macai FraCer Antonius a Conceptione; qui, quamvis laicus et de numero Gonversorum , non parum inter infideles fructum fecit quinqtta- ginta duorum annorum spatio, quibus in Sinis vixit. Medicinae enim arte poUens, omnes tam fideles, quam infldeies, cbaritatis ofliciis prosequebatur, ita ut ab omnibus pater pauperum appellaretur. Quare multi infideles eius exempiis, suasiooibus el praecipue eharitate commoti, fidem susceperunt. Anno 1725 in Macaum cum celeris relegatus, vitam magno cum virtutis odore flnivit anno 1756. Guius exequias sua per- illustri venerandaque praesentia decorare, bonori duxit Excellentissimus Domiiius Episcopus Malaccae. 64. Pater Didacus a Sancto loseph, animarum indefessus conquisilor, triginta quinque annis in missione consumptis, quampluries in laboris et tribulationibus Aiit a Domino mirabiliter adiutus. Demum septuagenarius in pace quievit^ 65. Pater Micbael Roca , vir nostris temporibus uUi comparabilis. Sexaginia duo* bus annis inter Sinas Ghristum annuntiando vixit, pro quo varias aerumnas et exilium passus est. Tandem anno aetatis suae nonagesimo sexto, Sinensisque Missionis sexa- gesimb sccundo, Macai vita functus est anno 1757 \ ^ AiKlor magni I.cxicon, Dicionario dno Espagnol, quod in ideali Bibliotheca Matritensl asscrvalur. Vide Bibliografia Sanfrancescana. DE mSSlOITE IH IMPERIO SINARm. 59 66. Id praeseotiarum extaot io Sinis Chrisluin anountiaotes, gaaotuni persecu- lionis torbo palilur , Paires : loseph Sensio, * loannes Ortuoo, iosepb BorDay, Malhias a Sancta Theresia Alcazar, Bernardus a Sanctis, quem carceri maocipatuin pro Christo, lilterae recenliores asseranl , Franciscus Ab\)as, Beniardas de el Corral, BoDavenlura a Gorde lesu, Thomas a Sanclissimo Sacrameuto, Salvator de Valenlia, Fr. Martinus Palaa , Laicus , qui curae Missiooariorum in iofirmitaUbiis aiCendit. 67. Omoes Missionarii, qui ex hac Proviocia ad Sinas, sea ad alia regna infi- delimn, missi sunt, semper et pro seroper Fidem Catbolicam iuxta meotero Sanctae Romanae Ecclesiae, tam in Sacrae Congregationis de Propaganda Fide Decretis, gnani in Pootiflciis Constitutionibns declnratam, absque ulla vel minima interpreta- tione , Infidelibus recipiendam , et Fidelibus tenendam docaerunt , et in praesentiarum docent. Nec mirum. Etenim Regula Seraphici Patris Sancti Francisei , quam profitentur, Id omnino faciendam strictis^ime praecipiL In Conslilationibus autero , quibiis eadem Provincia miinicipaliter regitor , Seraphici Patris vestigiis inhaerendo , iubelar : Quod Missionarii omnem ot)edieDtiam , sabmissionem et reverenliam exhibeant Reveren- dissimis Dominis Vicariis , seu Visitaloribus Apostolicis; Ordinationesque et Decreta tam Soromorum Pontiflcnm, cum Sacrae Congregationis illico reverenter executioni mandentm*. Similiter praecipilur Missionariis, quod in concionibas, tam pablicis, qoam privalis, neopbyto8 erndiant scrioque moneant de obedientia, submissione et reverentia praedictis Reverendissimis Dominis Sediš Apostolicae, vel Sacrae Congre- gationis Commissariis praestanda. Ideo nemini Missionem ordiri permittitur , quin prios in manibns Reverendissimi Vicarii Apostolici iuramentum de Constitutionibns Apostolicis servandis emittat. Ceterum de his nullus circa nostrates fuit unquaro ambigendi locus; cum notum sit, ab ipsisimet, unacnm Patribus Sacri Ordinis Prae- dicatorum, initium sumpsisse animadversiones contra Sinarum superstitiosos ritus, pro qaorum extirpatione forti et invicto animo laboraverunt Patres Antonius a Sancta Maria , Franciscus a Matre Dei, Gaspar Alenda, Augustinus a Sancto Paschale, Bonaventura Ibanez, et alii, qui verbo el scripto Fidei Catholicae puritatem conati sont slabilire. Ulinam Dens O. M. de coelo rešpicere et videre , et vineam Sinensem visitare dignetur , ut quidquid a Summis Pontificibus institutum est , omnimoda execu- tlone perficialur ; ut omnes Missionarii id ipsum sentientes , nulla lam sint schismata, sed in omnibus honorificetur Deus per Dominum nostrum lesum Christum , in cuius laudem et gloriam scribebam Romae ex Conventu Sanctorum XL Martyrum , die 15 Augusti 1762 \ > Ilaec omnia Lector conflrmata inveniot in operibus siipcrius citaUs Patris Ioanms a Sancta Mama, Patris DoMimci Martinez, aliisque ecclesiasticis historicis, quon]m auctores non fuennt studfo panium praeoccupati. COSMOGRA.PHIA FRANCISCANO-AUSTRIACAE PROVINCIAE SANCTI BERNARDINI SENENSIS vaavanm oohvutuuh onmni disouptio FACTA PER* FR. PUGIDVM UBBZ06 DBF. ANNO M])GCXXXn. EDIDIT Fr. EUSEBIUS FERMENDZIN Min. Observ. Def. Gener. et Chronologm Ordinii. PRAEFATIO AD LECTOREM. Persalubri sanctae obedientiae nuiai prompUssimam morem gerendo, pro plene continoanda serapbici noslri Ordiois bistoria vlces partis, quae almaro nostram Reformalam Franciscaoo-Auslriacam conceniit Provinciam, in praesentiaram explere conor, de ea iuxta melbodum, mibi ab A. R. P. Sigismando a Cuneo , reformatae Provindae D. Tbomae apostoli Patre et Ordinis Cbronologo, praescriptam , laconico, etsi secandiun maleriarum exigeniiam sabin fusibri, charactere singola datunis eaque cam (idelitate, qaa vel ex probatis aactoribus, chronicis, locorum urbariis, manuscriptis, Provinciae conventuum archivis eorumque protocollis cuncta recipere licuil, sineerilati magis quam verborimi ambagibas aul compliori Minervae sludiosus. El siquidem haecce Aostriaca, D. Bernardino Senensi dicata Provincia nominis ely- mologiam ex arcbiducali AUSTRIAE regione sortialur; de eiasdem praeprimis origine, ▼ocabttlo ei nuncupatione ordiri et Provinciae Aiistriae descriplionem inchoari opporlunoni iadicavi. Sit igitur CAPUT L 8 i. De origine et antiquitate Austriae. Auslria, priscis Noricorum Ripense, haud ab alio nomen suam derivat, prout plures cum P. Bertio iudicant, quam ab ipsb mundi orientalis cardine, qai In germano idiomate Osi dicitur : ex abundanti Euri seu Aeoli orientalis vebementiori afllatu Ger- maois Ostreich , dein Osterreich (mxta tritum illud Austriacum : Austria ventosa , nisi veniosa , venenosa), Latinis autero iam a Garoli Magni lemporibus Austria audiU lacet flob octavo climate, ad orientem Hongariam, ad occidentem Bavariam, ad septen- trionem Moraviam et Bohemiam, et ad meridiem Styriam respiciens; numerat in 44 COSMOGRAPHU sua longiludine A% in latitudine 20 leucas germaoicas. Haecce regto ob amoenissi- mam planitienim iucundilatem, silvarum caeduanim, pratorum, agrorum, vioearani varietalem, aeris salubritatem rerumgue omnium opulentiam nulli secunda; undi- qae frondosis moDiibus eiiam celsioribus qaasi digna sua corona circumdalur , di versi generis animanlibiis sUvestribus el caeli altilibus copiosissime dilata, sais terrae fructibus adeo opulenta, qttod noii solum šibi sit sufficienlissima , veram et de uber* rima saa fecanditate, praecipae trilici, vini nobiiissimi , croei ete., conierminis, immo remotioribus eliam provinciis conlinao largifluam agat dispensaUricem. Regionem Austriae Otto I. imperator in marchionalum non tam evexit, qaam suis posteris sub hoc titalo iranscripsit circa annum 946. In ducatom imperator Fridericus Barbarossa , qni priinum Henricum II., S. Leopoldi marchionis fllium , daeem Austriae appeliavit anno i i 56. In archiducatum seu ducatum, qni omnes totius imperii ducatus antecelleret, subiimavit Fridericus II. imperator anno ii33. Pro iosigni gentilitio ex una parte tenet quinque aiaudas, a romani exercitus legione X., tunc Austriae plagas incoiente (ex flgura gaiearum aiaudis simiilimarum alauda legio dieta) , šibi non Bbs ' rationc deiectas. Ex altera dimidia scuti parle campus accedit rubeus, medio candidiis; cuius gloriosus auctor Leopoldus erat dux Austriae YII., dum is anno ii9i, Ptolomaidam, Palaestinsie urbem, generosissime debel- lans, plura miiitum millia heroino prorsns animo trucidarct, in qua caede candida alioquin eins vestis , cura iam per totnm sanguine respersa ruberet , lineam dumtaxat candidam ibi reliquit, ubi eam balthei cinctura in medio formaverat. ' Austria prae totius Germaniae terris prima fldem orthodoxam compIexa est, quando imperii sceptrum Philippus catholicus, munus vero disseminandae evangeiicae veritatis et episcopi S. Quirinus, Cbristi martyr, gerebat anno 256. Hanc penitus collapsam ex immani barbararum nationum frequentiori irniptioue post bte centenos circiter annos S. Severinus abbas, vere alter Austriae apostolus, restituit, Roma huc in messem spirituaiem missus anno 168. Tandem adscitis Germanorum catholicorum coloniis, ac rursum vocatis viris pietate et fldei zelo clarissimis, Carolus Magnos ad annum 790 universam Aostriam a gentilium infldelitate penitus vindicavit et, pro- pulsis errorum tenebris, admirabile fldei christianae lumen incolis omnibus oriri fecit, ad nostra usque tempora pientissime conservatum. Dividitur Austria in duos tractus : Austriam inferiorem seu infra Onasum , et su- periorem seu supra Onasum. Numerat per tractum inferiorem urbes 29, oppida 124, arces 606, praeposituras et abbatias 3i , pagos 4510. Per superiorem urbes 42, oppida 81, arces et castra 225, praeposituras et abbatias 44, pagos 645. Ex his iam Austriae magnificentia, urbium, oppidorum etc. numerus facile coniiciendus : si enim ad unuin calcttlum urbes omnes reducautur, invenientnr urbes 41, oppida 205, arces el castra 829, abbatiae el praepositurae 45, pagi etc. 2455. Fluvios et amnes habet per utrumque lractum][40 et plures; horum slngulorum princeps est Danubius, Ravariam, Austriam, Hungariam secans ac per Rasciam el Bulgariam, postquam multas et memorabiles alluit urbes, sese cum 60 navigabilibus fluviis Ponlo Euxino iniiciens. Per hunc in Austriam conterminasve ditiones ex Imperio, Italia, TyroIi, Bavaria etc. maxima fit mercium communicatio et peraccommoda victualium quorumcumque transiatio. Merilo igilur haecce Austriae regto medilullium etcor Germaniae, S. R. Imperii cly- peus, archiducum optima haereditalis portio et totius chrislianitalis praesidium nun* cupatur flrmissimum. PRANCISCANO-AUSTiUACA. 45 8«. De metropoli caesarea et urbe Vienna. Urbs VieonensisS olim Vindobona aut Vendobona a legione Veuedonim et Vendum, a Vandalis nomiuata fuil, prout lapidibus inscriptum refert beatus Rbena- nas, e( ADlooiiii probat Itinerarium , item Aurelius Victor, qui fusius monstrat, Marcum Aurelium imperatorem post famosam contra Bohemos reportatam victoriam Viodobooae vita fuuctum fuisse. Tractu temporis a Tito Fabiano seu legiooe Fabiana, Fabiaoa et Faviana, a Germanis vero abiecta priroa syllaba, BJana, Bieoa, Viana, Vienna , Wienn appeliari coepit Persaepe in ea nrbe domicilium flxere gentiles cae- sares, nominatim Octavianus , Tiberius , Oandiiis, Caius, Galbus, Vespasianus, Traia- nos, Marcus Aurelros, Perlinax, Seplimius Severns, etc. Primus mitra episcopall hac in urbe daruit Mamertinus nomine , a S. Severiuo abbate ex romano tribuno episcopus crealus sub Zenone Isauro imperatore et Gelasio summo Pontiflce anno 466. Post Avarorum , Hunnorum , Sclavoruui , Longo- bardorum, Marcomannorum , etc. hostiles saepius invasiones et loči devastationes episcopatus desiil; et per plura saecula solum parocbi, archidiaconi^.praeposili, etc. spiritnalia Viennae administrabant , usqueduni Fridericus IDL, Romanonim imperator, anno 1460 dignilatem episcopalem rursum in urbem invexit Episcopi poutifleia auctoritate Sixti IV. exempti esse coeperuot anno 1480, S. R. Iroperii principes no- minari sub Ferdinando II. imperatore anno 1630, archiepiscopalibus demum insigni« bos decorari ad instantiam Caroli VI. Romani imperaloris sub Innocentio PP. XIIL anno 1723. Primus arctiiepiscopali pallio amictus est celsissimus S. R. I. princeps Sigismundus e Gomitibus de Kollonitsch , iam purpuralis S. R. E. Patribus adscriptus. Principes ecciesiae Viennae inauguratae fueruul S. loanni praecursori, SS. MM. Gervasio et Protasio, ut Lazzius refert, S. Ruperto episcopo, S. Petro, Apostolorum principi ; ex guibus solum S. Ruperti aedes suam primaevam hodiedum retinent for- mam et velustatem, reliquis aut aboletis, aut in louge eleganliorem formam et faciem permutatis. Vindobona seu Vienna, dum Austria per gravissimos eosque continuos barba^ rorum, Longobardorum praecipue et Hunnorum, insultus plurimum devastaretur , miserrime etiam expoliala et exusta, aediflciis onmibus destituta ac ad acervum la- pidum redacta fuit; et guoniam, bellicis terroribus indesinenter concussa, non aedi* (icabatur, per annos guingentos viginti et plures non habitata remansit. Unde suc- crescentibus arboribus, et urbe in densissimam silvam infausta metamorpbosi abeunte, Aostriae principes ob ferarum et silvestrium animantium copiam nimis mulliplicatam locam huNC , venationis percupidi , in maximis deliciis babuerunt. Primus , ut plures vohmt , Aostriae raarcbio ad domum venatoriam (qua unica lune in nemore specta- 1 Auctor praemittit plurium opiniones de anUqui(a(e urbis Viennae; quae ut manifeste fabu- losa omillenda censuimus. Addil tamen haec : c Percelebres tamen historfarum scriplores Gornelius Tadtus, SlralM), Lizzius elc. iudicant, hanc urbem olim a Romanis aedificatam fuisse anno mundl 3990, post urbem. Romam conditam anno 691 ». 46 GOSMOGRAPHIA s bilis erat) plures pro venantium commodiUite aediculas apponi roandavit circa annum post Cbristum natum roillesimum. Tandem Leopoldus VIL et Henricus VI., ambo fra- tres et ubique contra barbaros victoriosi , ex copiosissimo quein secum reporlaverant thesaaro post exs(irpatain omnem silvam mille domos exslrui et muro eas cingi curaverunt circa annum i 200. Gloriosum sunm genitorem Leopolduinin his amplius ampliandis dignissfmas tanto parente fllius seciitus est Leopoldus Mil., adeo quod Romani ob delitiosissimum siluni, bene structas aedes, profluentis Danubii utiiitatein ^rraeque contiguae fertililalem urbem Vieonensem palatium principam passim nominare iam coeperint. Fridericus II. imperator, postquam cum Conrado fllio , tufic rege Bohemiae, urbem hanc homagii šibi praestaudi cansa introivisset ae a civibus honorificentissime exceptus fuisset, Viennam urbem imperialem constituit eicfoe pro scuto genlilitio aquilam auream et bicipitem, corona decoratam in campo nigro con- cessit anno 1236. Hic anno insequente, Rudolphus vero I. imperator anao 4284, in ea sedem (igentes, eam šibi residentiam caesaream eiegerunt, qua praeeellente praeroga- tiva simul et relicissimo imperatoram e linea Habspurgensi a Rndolpho I. descen- dentium gubernio gaudet in hodiernam usque diem, abs intercapedine gloriosissimis Romanorum imperatorum coronis et sede uobililata. Anno Domini 1264 vel, nt vuil Lazzius, 1267 auctoritate et iassu Clemenlis PP. IV. hac in urbe concUium. provinciale celebratuin fuit sub Guidone S. R. B. presbytero et cardinale ad S. Laurentium in Lucina, convententibus in ununi omnibus totius Ger- maniae episcopis, qiiorum praecipui fuere Aquileiensls, Salisburgensis , Prageusis, archiepiscopi ; Passaviensis , Olomuceusis, Ratisbonensis , Frisingensis , Vratislaviensis , Brixinensis, Tridentinus etc. episeopi. Universitas hic conspicitur celeberrima, quae in omni seientiarum genore viros compleclitur ornatissimos, doctissimos. Huic fundamenta iecit Fridmcus II. imperator, rex Siciliae et lerusalem, anno 1237. Quae amplius adaucia sant per Albertum II., ducem, et Rudolphum IV., archiducem Austriae, circa annum 1362; subin ab Urbano papa huius nominis VI. anno 1384 conflrmata. Dentque almam bane universitatem , apostolicis gratiis caesareisque praerogalivis ac privilegiiscumalatam, Fridericus lil. anno 1440 caesar eleclus, artium liberalium et seientiarum faulor singularissimus , vocatis ex celeberrimis museis viris docUssimis, amplius fundavit, gymnasium litte- ratorum magniflcavU, academiam maximis censibiis et redditibus ditavit; quatenus, qucmadmodum apud Latinos Roma» apud Graecos Athenae , ita per Germanlam Vienna erudilorum copia clareret. Prodiit ex hac litteraria paiaestra Franciscus Picolomini de Senis , dein ad sumrai Pontiflcis apicem evectus et Pius II. dictus ; ali]que palaestritae pinruni, tnm litteratura et sapientia conspicui, turo sago togaque utrique reipublicae perutiles, illustres. Urbs ipsa munitissimi fortalitii faciem prae se fert, praeter praegitmdia quae eam cingunt moeuia. Sex amplas portas, duodecim propugnacuia , revellinos decem cum pennagnis vallis et fossis superbe euuroerans. Ad intra continetfora maiora 15, augustas ex augustis iisque quamplurimis ac nobilissimis palatiis plateas ultra 70, aedes universim 1272. Colossi eximiae maiestatis in hac urbe spectantur tres/ unus ex aere fusus immaculatae Virgini anno 1667 , alter ex candidissimo lapide caesos , SS. Triadi positus anuo 1687; ambo gratitudinis in Deum monumenta sunt Leo- poldi I. et Magni; tertius, ex pretioso marmore artiflciosissime sectus, S. losepho, Christi nutritio virginum Virgini desponsato, maximls impendiis Caroli VI. oaesaris FRANCISCANO-AUSTRIACA. 47 anoo 1730 erectus est, in quibiis nec qaidquam, quod vel ab arte vel pretio desi- deraretur, praetermissiim. Residentiam bane caesaream de se numeris omnibas absoliUissimam magnificanl amplius ipsa suborbia, per planuai passuum 600 dissila, vaslitale ei venustale sua ctvlCalibos merilo aeqiiiparanda , et ideo sub propriis nominibus in duodecim distin- da civitales. Uae glorloslssimi iniperaloris losepbi L iussii ac sumptibus anno 1704 Uiieis sMi minoribus vallis. manitae sunt , per circoilum in sua dimensuratione el ampliiudine babeolibos orgyas germanicas plures quam octies roiiie et centenas. In OGio xeiiodocbiis, sicut el duobiurintra urbem hospilalibus, uUra sex millia pauperum ei iDvalldorum alunlar. Sacranini aedium el ecclesiarum notalu dignarum, si eas cam iliis inlra arbem compules, nanieras ^aciie sexagesinio maior esl. Melropoiitaiia ecelesia el prima urbis paroecia S. Stepbano prolomarlyri con- secrata est Ab Henrico I., S. Lfeopoldi fllio, anno 1144 Sanclis omntbus inaugurala ftiil; anno 1300 Rndolpho IV. iabente, eandem Reinberg, Passaviensis episeopus, do- minica in albis bonoribus S. Slephani consecravil; anno 1400 Alberti H, Rudolphi IV, Alberti IIL et IV. arohiducum maximis impendiis ad eam quani modo spe- ctamus magniflcenliam excrevit suumque maiestalis modernae apicem altigit Machina omnis ex lapidibus mere quadris el seclis assurgit, longitudo eius 57, latiludo 37, allitudo 13 aul plures orgvas germanicas babel; Altaria numerat 36, organa 5, iannas itideni 5. Slaluae sanctorum, ad inlra el exlra lemplum per gyrum positae, visuntur innumerae; turris buius basilieae mira arte ex sculplo lapide superba cum altitudine, quae 460 pedum esl, sese erigil, artiflcio, forliiudine, ma- gniflcentia, spectabiiilale sua ad omnium inluentium admiralionem esl per Europam celeberrima. Architecli eius fuere Georgius Hauser el Antonius Pilgraben. Altera, quae 34 orgyiis ab ista dissila et quoad amplissima fundamenla huic omnino aequa* lis esl, a Friderico III. imperatore, antequam cum coniuge sua in Ilaliam ad Nic(v- lauiD V. pro coronalione abierat, sumptuosissime coepta, ob praemaluram vero el vio- lenlam architecli morlem conceptam prioris altiludinem vix mediam altigil; relinet ni« hilominns aes campanum dueentorum duorum centenariorum. Et licet plures campanae maiores diversis in templi huius turribus minoribus claudantur, omnes lamen superat ona ia turri maxima, maximo cum sonitu vocalis, suo pondere trecentorum viginli quatoor centenariorum sexaginla Ubranim, gravis; opus poslhumum caesaris losephi I. Victoriosi, non solum ex magna magni caesaris muniflcentia, verum et sua gravi- lale loto orbe facile maximum. Fusa esl a lobaune Acbamei die 21 iulii anno 171^. Urbem el suburbia septingenla millia bominum incolunl , atque , ut magniflcus huius loči q[)lendor ne quidem de nocle obumbretur, sed nox ad instar diei ilhw minetur , lucernae noclurno leippore 273 accenduntur. Splendicanlia armorum con- dltoria hic tria reperiunlur, in defensionem palriae et urbis omnis generis arma Martem quoquomodo secuturis obseqttiose exhtbentia ac 'pro centum el pluribus bominum miiiibos armandls abundantissima. Durissimas obsidiones Vienna tema vice sosUnoit: anno 1477 a Mathia Corvino, ubi ob annonae carilatem unicum farinae modion 407 sesterliis, seu 13 florenos et 22 cruciferos 7«» appreliabatur; anno 1529 a Turearum suldano Solimanno; el anno 1683 ab eiusdem Turcae vezirio Kara Mu- «lapha, qHi eam uUimo cum formidabili exercitu 200000 el plurium miiitum gralis oppugnavit Peslifera lues anno 1679 ultra 400000, anno 1713 10000 el plures bo^ miaes de Hbro viventiura delevit. 48 COfiSOGBAPnA $3- De initiis et progressu Provinciae Franciscano-Austriacae. Serapbicum regularis observantiae instiUitiim id bis partibus Gennaniae, ante- quam S. loannes a Capislrano cas sna praesenUa bearel, iani floniisse, extra omiiein videtar esse cootroversiain , tamelsi ob iocorum paucilaleni necdum Provioeiani DominareL Addaci enim nonnulla vaieot ex veteri coDveoUis Viennensis cartophylacio testimopia praelatoniin, episcoponim, nuntioram a latere apostolicorum, caesanini et pontificum , qaibus abunde inou^^lar boius veritas, otsi maouscripta , quae subin solum fragmenta sont, sparsim tantom et superficialaoi referrent singulorum memoriam, vetostas ac characteris illegibUitas pleniorem transcribere oolitiam cohiberet, praeta*ea diligentiorem antecessorum nostroram calamuni non minus iu- fiiusii illios aevi in bis regionibus snccessns, quam continuae ilionini temporum calamitates ac miserandae vicissiladines renim sat infebci cooamine praepedivissenL Ut interim, relinqaendo ambigaa, certiora adducamus, primum ponimus archiepi- scopi Cozaelensis indulgenliariim breve, cuiiis virtute tenoris singulis ecclesiam ad S. Tbeobaldum extra maros Viennenses in fossa argillaria visitantibus et eleemo- synani porrigentlbus Cbrisli fldelibas qaasdam dispensat peccatorum venias; et est tale : lacobns, Dei gratia arebiepiscopns Cozaelensis, dat omnibus Cbrisli fldelibiis M. dies indolgentiarum mortaiium peccatorum ad S. Tyboldam (sic) Ordinis Fratnira Mi- norum, qaicumque porrexerint ibi eleemosynam ad ecclesiam, quotiens totiens, et Ecclesiam intraverint et dixerint unum Pater noster et Ave Maria confess! et conlriti; perpelais temporibus daraturis (sic !). Anno Domini MCCGXGIII. Sigillum appensum a potiori corrosum est — Ferdinandus, arcbidux Austriae, fratribus nostris ad S. Tbeo- baldum anno 1422 gratiosam focultatem concessit, in siiva caesarea ligna Ubere caedendi pro necessitatis exlgentia. Facollas, data theutonico calamo, super mem- brana exarata esL Ex bis non obscure eruitur, fratres nostrosi^m ante S. loannis Capistrani in terras istas adventum, qai primum anno Domini 1451 contigit, ad S. Tbeobaldum, ubi quoque sorores nostrae tertii Ordinis in contiguo monasterio degebant, quod* dam flxisse domicilium; ita etiam couventos noster ad S. Hippolytum quoad epi- scopi Pataviensis concessionem et cuiusdam fundi donationem, ut proprio loco df- cetnr, iam sua initia sumpsit anno 1449. Liquido praeterea constat, viventibus adhuc S. P. N. Francisco et S. matre CIara « primis pro utroque sexu fundatoribus , Gla- rissas ludenbui^i m superiori Styria, extra maros in Talle, monasterium in Para- diso B. Virginis ad caeios assumptae nuncupatum occupasse, earamque ecclesiam anno 4222 consecratam fuisse. Argumentum non leve inde desumi potest, S. Patrem nostrum, quemadmodam S. vii^ Oara primae regulae discipulas et fllias, ita pri- mae et regularis observantiae fllios in bas partes, ut verbo et exemplo animarum saluti incumberent, misisse; immo ut sacrae virgines in prolixo adeo itinere spirituali semper potirentur solatio, viros pietate et virtute conspicuos in socios assignasse^ qui Dei afflante gratia dein aucti, vel in eodem vel alio loco religiosa šibi con- sinierent habitacula. Haec dantaxat sunt, quae iongissima ansonim series et con-. FRANCISCANO-AUSTRIACA. 49 tinaa nobis noslroque proposito plurimum adversanles temporum iniuriae de veteri ac primo S. Tbeobaldi loco ex manuscriplis posteritali communicanda reliquere. Nihilominiis slrictissimo iare originis, plaulationis et initii sni felicitalem onuiem, quod seraphicum regnlaris observanliae insiHutum in his Gemoaniae par- libos magis inDoUierit, hocque per plurimos convenlus diffusum fuerit, Austriaca Pranciscanorum Provincia dcbet beatissimo viro, zeiantissimo fidei el reiigionis propagoatori loanni Capislraoo, seraphici Ordinis et Fralrum de regulari obser- vantia fomiliae cismonlanae vicario generali, haereticae pravitatis inquisitori ac evangelicae verilatis praedicatori celeberrimo, ob eximiarum virtnUim et saoeti- moDiae singularfs quainpluriina merila merito gloriosis sanctoi*uin fastis adnumerato. Hic siqiiidem sermone, opere ac prodigiis regularem observantiaro copiosissime dis- semioaodo plures per Austriam, Boheiniani, Poloniam elc., convenlus Fralrum exci- tando, miriflcus Provinciae Franciscano-Austriacae , ul mox fusius dicemus, auctor exjslitU ac fundator. Virum bunc vere cathoiicum et tolum aposlolicum augustissimus Romanonun imperator Fridericus III., eiusdem sanclitalis fama ubique percrebre- scente permotus, instanlissime, ut et Austriam suo adventu bearet ab apostolica sede postulavit; aoDuente pontifice lune Nicolao V. anno 14.>1. Idem ad partes Gcrmaniae et qiildem i 9 mensis lunii anno eodem ad urbem Viennensem pervenit ad benepiacitum caesaris, apad RR. PP. Convenluales intra civilatem divertens. Vix faligiosas iti- neris molestias absolvens ab iisque paululuro quiescens, vir beatus per indefessum spiritas desnrsum ferventis conatum, ardentissimas praedicationes, virtutum splen- dores et stupende patrala miracula adeo caesaris, regis, principum, ac magnalorum affectum et gratiam šibi reconciliavit , quod omnes slriclioris observanliae el Fran- ciscani insUtati , hisce in partibus minus cogniti, non solum strenuos in fautores et singulares amatores evaserint, verum et pro erigendis huiusmodi Fralrum domi- ciliis gralias c*t priviiegia omnemque pro piae causae huins promotione assi- stenliam ultro obtulerint Qaae in itinere prodigiosa contigerint, quam beatus et ter faustus fuerit sancti viri ad partes Austriacas accessus, quam gloriosus Neostadii el Viennae ingressus, quam copiosa et efficax verbi divini disseminatio, beneficiorum spiritualium dispen- satio, roiraculorum patratio, mira regularis observanliae inlroductio; cum teslimo- niom omnI exceptione maius perbibeat ocularis singulorum testis, individuus me- ritorii huius itineris comes et S. loannis a Gapistrano secrelarius a. r. p. Nicolaus de Fara, qui fldelissima penna quaecumque ipse vidit adnotans, relationem epi- stolarem idiomate italico conscriplam vicario Provinciae Florentinae transmisit: eiusdem epislolam, eni aliquid demere crimen, aliquid addere temeritas foret, pro omnimodae veritatis supplemento, fidem utique indubitatam apud lectorem šibi reconciiiatnram, hic subnectimus sincera lalinitate donatam\ Frater Nicotaus de Fara Ordinis Minorum , minimus Reiigionis Franciscanae , dilectis in CSiristo Patri Ludovico Senensi Vicario, Guardianis ceterisque Patribus et Fratribos Florentinae Provinciae benedictionem divinam et salulem in saecula. > In Annalibus Waddingi ad ait 4451 n. 45 impressa est epistola eiusdem auctoris, de eodem argamento, eodem die et loco scripla. Non commemorat Waddingus, istam epistoiam italico ideomate scriptam esse et in latinum translatam. Est autem multo brevior et generalior de iisdem rebus geslis narratlo apud Waddingum, quam apud nostnim auctorem. Analecta, ^ 50 COSMOGRAPHIA Non niaius, dilectissimi Fratres! iiobis percipieiulum eril gaudium, quani si vos bona gaudeatis saliite, dum el nos, Deo danle, ca perfecle fruimur. Singularis bo- nilas veslra exigit a me , qualenus vi obligalionis et muneris officii mei de omnibus ponderosis praecipuisque rebus iuxla possibile vos cerliores reddam ac informare salagam, quid videlicel in prolix]ori itinere noslro eum venerabili seiiiculo el Patre noslro laude 'alque notalu dignum aceiderit; quomodo alienis in terris suscepli ac habili fuerimus; qualiter commissa nobis negolia perfecerimus , aul quid alias in locis islis ad maiorem Dei gloriam, pro\imi salulero, seraphieae nostrae reli- gionis incrementum, praecipue vero ad communem tolius ehrislianilatis ulililatem perlraclatum sil. Quamvis lam in hoc, quam aliis piuribus salisfaeere vobis promple conlendam ; verum doleo, invidia lemporis el negoMorum copiosilale ptenuni de^ide- rium meum praepediri, quin pleniorem vobis noliliam communicem^ dum vix breviori calamo ac paucioribus verbis haec vobis (ranscribere concedilur. Cum vero minus ponderosae res vano verborum ornamenlo el polissimum fallaci inanium caeremo- niarum fuco comi el ornari praetendanl, el econtra res subslanliales el digniores in seipsis preliosae, magniflcae ei laudabiles solum succincle el slylo communi, quasi nudae propriaconlentae nalura el essenlla, omnibus ol singulis sine uileriori com- mendalione praesenlari el obiici appelanl; hinc me conformare sludui bisce |)osle- rioribus, proul etiam praesumo sine longiori ambage, praedivilcm gi*aliarum afflu- xum noslri loannis in praeclaris porlenlis el miraculis, quae per eum allissimi Dei bonilas lam in itinere, quam diversis in locis noslrae peragralionis copiosissime operala est et universo mundo manifesta vil, describere. El quia, dilecUssimi Fratres, non ignoro vobis de illis signis et miraculis post discessum noslrum ex Iiab'a usque Venetias faetis sat conslare, ideo proposui de illis dunlaxal, quae abbinc usque ad conflnia Germaniae et ullerius conligcrunl, brevem exhibere relalionem. Dum ergo magnum flumen nomine Tarvisium nobis Iransmeandum esset, et nauclerus sine naulo nos Iransferre nollel, mirabile ac stupendum accidil porlenlum : vix enim carissimus nosler senecio brevem flnierat oraliunculam et quasdam de S. Bernardino assumpseral reliquias, ecce! fluminis undae ulraque parle divisae extollebantur , ul veluli Israelilae per mare rubrum, sic nos una cum clilellario iu- menlo sicco pede transiremus , collapsis retro nos praefali fluminis undis. Paulo |>ost non absiinile quid nobis obvenil rapacem fluvium Poo Iransfrelare volenlibus, reni- tenle nimirum naula nos sine pecunia iraducere. Seniculus nosler P. loannes suuni super undas extendil pallium, super quo nos simul cum iumenlo non lam feliciter quam mirabililer Iransvecli sumus. Altingenlibus nobis ex lune supernalurali modo primam Germaniae urbem , Ponlebbam dietam, placuit bonilali divinae in eadem magnas suas manifeslare gralias. Per sanclam enim benediclionem dilecli Palris no- slri puella ex ulero matris suae caeca visum , miser ac claudus gressum , surdus simul el mulus loqueIam recepere. Idem dein Villaci in urbe accidil, ubi intra duos nostrae ibi commorationis dies ultra Iriginla similia miracula summa cum incola* rum obslupescenlia palrala fuerunt. Et erant ista simul ex parle etiam ridiculosa , siquidem quatuordecim ex illis, qui claudi omnique motu privati in gestaloriis ac trocbleis anlea asportabanlur, gressu recepto , canlanles, Iripudiantes , Deuni in San- clis suis collaudanles, šibi invicem aggratulantes trochleas et geslatoria, velul mi- seriarum suarum tropbeum, domum propriis manibus delulerunt. Hoc idem, quod de Villaco dicilur, conligit cum aliis duodecim in episcopali villa Gurgg. Supergre- FRASCISCASO-AUSTRIACA. 5i dior civilalem Frisaeensem, S. Vitensem, ludenbiirgeiiseni aliosque miiitos pagos, urbes et oppida, quae in ilinere alligimus, ol in singulis non paiiciora, quinimmo quibusdam in locis pliira el maiora palrabanlur miraciiia; de quibus pauciora tan- tnm Uim ob populi coDfluxuin , lam ob alia ne^otia ac brevem moram nolarc potiii- mus. Postquani ludenburgo ad oras Ausiriac movimus, omnibus in locis verificalum fiiil, quod S. Lucas c. 6. de Chrislo asseruil dieeas: Multitudo copiosa plebis... venemnl, ut audirent eum et sanarentur a languoribus mis... mnnis turba guaere- bat eum tangere, quia vtrtm de illo exibat et sarutbat omnes ; quod idem conligit cnm dilecto nostro P. loanne. De aliis rebus notalu dtgnis, quae per tolum iter noslnim ab inferiori Styria usque Neosladium Auslriae conligerunl, impossibile mihi csl, distinetam communicare relnlionem. Nolum tanlum facio, nos Neosladium die undecima Innii anni currenlis in bona valeludine appulisse feliciler. Ibidem primitus a lota civium communitale ac magi- stratu, uti et a toto clero, comitante copioso populo, devolissimis sub amplexibus in civitatem conducebamur. Poslmodum pariter a sacra caesarea maiestale Fride- rico III. et Ladislao Hungariae' Bobemiaeqne rege cnm lola nobilitale et curia per- amice snscepti sumus. Postera die babila audienlia apud sacram caesaream maieslatem, bumiliter proposilis negotiis nostris a sua sanctitate Nicolao Y. nobis commissis, dilectissimus noster P. loannes eadem adhuc die in praesentia maieslatum, tolius curiae infinitique populi exorsus est concionem; in cuius fine super aegros manus iroponens repeliil verba Chrisli: Super aegros manus imponent , et bene habebunt , neque in vanum; quandoquidem adhuc illa el sequenlibus diebus quinque, quibus ibi morati snmus , cum stupore tolius populi septem caeci, unus ipsorum a nativilate tališ, octodecim ciaudi, sedečim surdi, unus a nalivitale snrdus et mutus, septem manibus pedibusque eontracti, quatuordeeim aliis membris aridi, sex podagrici, una vidua a sangulnis fluxu liberati fiiere. Šimililer quoque vicarius eiusdem civi- tališ, cui in vigilia praecipuae festivitatis, qua sacra peragere debuisset, spina piscis deglutita coUo transversum fixa haesil, ita ul de eius vita desperarent omnes, šola dilecti nostri Patris benedietione super eum facta spina subito eiecta, et sine impe- dimenlo sequenti die oflicio suo functus est. Hoc tempore oranli loanni et crucinxum devole invocanli pro inspiratione , qaomodo aut quo iter suum dirigendum esset, divina voce responsum est, ut sine mora, quaiitum fieri licet, in Bohemiam se conrerat. Incunclanter proinde sacris va- Iedixil maiestatibus, praemissa saiubri instruciione, quibus quoque špiritu prophetico multa praedixit futura, quae temporis successu suam nacta suni veritatem. Aegrc ac ingenti cum dolore eum sacrae maiestales dimisere, tamen tanlum a loanne impe- travere , al aiiquot diebus se Viennae delinerel, quem paulo post sacrae seculae sunt maiestates. Neostadiensibus igilur vale faciente loanne, observabatur idem, quod aDtiquitus valedicente S. Paulo accidit tempore Ephesinorum, eum cum planetu co- mitantium usque ad navim; taliter inquam totus populus cum ingenli eiulalu el planetu uno allerove milliari exlra urbis porlajn nos nostrumque loannem comi- tatos est, denique cum sancla benedietione in pace ab eo dimissus. Nos autem iter noslriun, qua potuimus celeritate aggressi sumus. Unanimis quidem consensus erat, silentiose ac incognite petere Viennam; pro- palante lamen proditoria fama facta el prodigia dileclissimi nostri Patris, non in nrbe solum Viennensi, venim et in singulis adiacenlibus locis, impossibile relalu ^ CX»SHOGRAPmA esl, qiiaDlani iam a ionge populi copiam conspneriniiis, ila ut uod modo dos, sed el plores alii sancte opinati sini, a lempore Apostolonun noo talem foisse coocur- som, goalis nune conspiciebaliir. £t qiiaiDvis iam in primo GermaDiae ingressu nos iiiexplicabi]em populi concarsom experti fiierimus, caius zelus, caritas ei reve- milia tanla in nos erat, al indubie credere coacli simus, oomem sane popalam a Špirita sancto inflalum et inslrnclom, quo modo, quo bonore nostrum seniculum Palrem salatare debereu Nihilominus praerecensilae reverentiae ac honores compa- ralae praesenlibas ambrae videbanlor. Siquidem loanncs noster non ampiitis bomo mortalis, sed qoasi angelus a Deo missus booorabalnr a singulis; qaem maiori curo bonore soseipiendi bene ordinatae insliluebantar processiones cam cracibas, reli- quiis, aecensis facibus el candelis, qaibas devoUis populus nosiro loanni obviam processil; suavissimns praelerea mosicaliom instrumenloram resonabai sonus, ciau- gebani campanae in turribos, ludebant orjsina in ecclesiis, el plalearum viae mui- licoloribas ac odoriferis spai^banlur floribus; paucis malta dicendo, nii eral reperibile aat excogilabile , quod non in malorem eederei loannis gioriam, qaamvis eum samma eiasdem renilenlia iteratisqae proteslalionibas, com omnia in suam fieri arbilrabatar confasionem. Felicissimam se repalabal, qaicamqoe oram babitas sui altingere posseL Tali modo a devolo zel06oque clero ac sacerdolio cam celeberrima oniversilate , magistrata, piebeio nobiliqae popolo prorsus inflnilo obviam venienli nos soscepli laliqae comilala per tolam orbero iisqae ad convenlum Fratram Mino- rum Conventualiani ad S. Cnicem introducti Aiimas. In bac ecclesia solaliase babita concione, primam populo contribuil benedictionem. Seqaenti die , supplicante tota civitate, praeserlim id desiderante capitulo in ecclesia catbedrali ad S. Stephanum, sermonem habail , assamplo lexla leremiae : Puer sum , el nescio loqai , tam cele- brem ac sublimem desuper formando discursam , ut caelcslis eius eloqaenlia et tervor ac subsequentia miracula non sohim totam Germaniam , Hungariam , Bobe- miam, Moraviam, Bavariani, Poloniam, Moldaviam, veram eUam Turciam plane penetra verint ; ita qaidem, nt undiqae conflaente populo de lilo laudari valeat, quod regius vales de Apostolis Christi vaticinatns est: Iti otmiefn terram exivU sonus ecrum, et in fiiies ierrae verba eorum. Maxime vero dum subinde suis concionibos potissimum ultra 50000, aliquando 100000, quandoque 150000 bominum secundum mianimem aliorum coniecturam interfaerint; quapropter ob cathedralis ecclesiae an- gusliam sub sereno caelo in eiusdem ecclesiae coemeterio, in principalioribus urbis foris, utpote in foro maiori, apud Carmelitas, et saepissime in apertis campis exlra urbem praedicare cogebatur; ad quas conciones plerumque sacrae maiestates impe- rator et rex Hungariae ac Bobemiae quam diligenter comparuere ; et quis crederet eius vocem et verba a singulis percipi posse? Quidquid sit,« non erat forum, non campus, non pratum tantae magnitudinis, ampiitndinis et longitudinis , qnin aliqui ab auditione verbi divini populi aflluentia arcerenlur. Pro maiori conflrmatione testem adduco magnam iliam festivitatem Corporis Cbristi, in qua (sicut ab omnibus firmiter credebatur) ultra 300000 aaditorum pomeridiano tempore suae intererant concioni. Et non immerito; siqaidem finita concione, ut semper, opere repertum est, quod suis Cbristus Apostolis adpromisit, mandans, ut praedicent evangelium universae creaturae, se vero conflrmaturum sennonem illorum sequentibus signis. Ego enim, dilectissimi Fratres I de illis signis, quae post suas conciones amantissimus Pater nosler a 14 lunii usque ad 19 lulii FRANCISGANO-AUSTRIACA. 53 palraveral, noslrae in Auslria commoralionis tempore 300 adiiolavi miracula, ceii- iam et plura in viis et diversoriis Germaniac, de quibus pro veslra consolalione adiicio sequenlia: cenlum et qainquaginta surdis sua benedictione reddidit auditum, undecim caecis višam, novemdecim claudis men^brorum agiiitaiem, e duobiis obsessis plurima eiecit da/emonia , leprosum unum, qiiinque hydropicos, unum |)o- dagriciini omni motu destitutum , sex manibus pcdibusque saiicios in praesentia pliiriiim homiuam millium perfecte qiiasi unico momenlo sanavit ac prislinae re8li- luii valetudini. Et qiiamvis imperserutabilis Dei bonilas semper sil admirabilis in Sančlis suis , coDlingit lamen quandoque nos in palientia probari aut per snspensionem gratiae, aal ad magis conOrmandam fldelium fidem. Idem conligit B. nostro loanni; dum nimirum fesUs pontecostalibus insiantissime rogarelur in ecclesia caUiedrali habere sermonero , cum demiratione accidil , quod non obslante laiidatissima ac fervida de adventu Spirilus saneti habila in dominica penlecostes eoncione, nullum allamen in eadem feslivitate miracnli cuiusdam signum observaretur , lamelsi eadem die omnes ac singuli, praecipue Palres sui ac socii, quaedam sperassenl, unde non parum coolristati multis importunis agitati suspicionibus ad convenlum reverleban- lur. loannes vero iam prius horum in Špiritu praescins sic eos affalus est : Hodie nihil memoria dignum actum est, ipseroel ego lotus lassus et fessus sum. Cui ego respondi: Pater! fortassrs Deus veslram probare voluit patientiam? nos interim beri a vobis ob tanlam festivitatem ingentia e\pectabamus miracula. Reposuit ille : El hoc ipsum bene sciebam ; nolite vero dubitare , o increduli et tardi corde ! Deus eraslina die gloriam suam ac maieslatem abande manifeslabit. O auream vocem ! O propbetica verba ! quae non ab humano intellectu , sed a divino profluxere Špiritu. Poslquam enim die sequente non quidem in ecclesia, sed ob nimiam populi aflluen- tiam in coemeterio praedicasset, non solnm nos, sed et omnis populus cum ingenli admiratione, uti praedixeral, ultra 20 miracula ac signa proprirs perspeximus ocu- lis; mortua quaedam puella qnindecim circiler annorum, ea die a moestis parenti- bus sepelienda, per suam sanctam benedictionem a mortuis suscitata, cum suis pa- rentibos sana ac hilaris domum rediit. Infans quidam , qui paulo ante festa pente- costalia in fontem ceciderat, tribus diebus in eo permanens mortuus, sub eadem hora concionis ad sepulcrum portatus, postquam a longe benedictionem loannis acceperat, omnino revixit. Quidam vir, ab alta domo capite deorsum in plateam lapsus, caput ita ss)xis illisit, quod undequaque dispersum cerebrum lapidibus adhaereret ; transit peracta concione B. Pater , miseretur huius mortui , colligit cerebri reliquias concretiqoe sanguinis , reponit ad confracta capilis ossa , una manu conqaassatum tenet caput, altera desuper format signum sanctae Crucis; subito vir ille saiius et laelus surrexit , nullo apparente cicatricum vestigio. Muller quaedam , Margarita nomine, venenatam bibens aquam ita intumuit et misera eflecta est, ut raoae et bofones in eius nascerentur utero, ex quo per integrum annum inexplica- biles passa est dolores, mortua magis quam viva; recipiens autem sanctam nostri loannis benedictionem ranas et bufones eiecit ac integrac reslituta est valetudini. Praedives quidam merc<'^tor Viennensis formosum habnit filiolum, qui septimum iam agens aetatis annum voce prorsus omni erat deslilutus; bic a desolatis suis pa- rentibus pro accipienda benedictione ad loannem ductus, quamprimum is super os pueri crucis signum fecerat , distincte ad instantiam loannis sanctissimum nomen lESU 54 COSMOGRAPHIA proimiitiavit, deinceps perfecle locutus. Supremus aulae cancellarhis ex insperalo loto intumuil eorpore, atque peclus veneuoso adeo aposteinate inficiebaUir, ut salus a medicis omnino desperareliir; ast beuedictio beati viri eiini optata sanitale dona- vit ac e lectulo infirinilalis suae iibernm abire peimisit. Plui*a uarranda restareot, nolo tanien easus oblivisci, qui iiitcr duos coniiiges hic coDligit Viennae. Peperit uxor debito tempore prolem ; iiegat marittis haiic essc suani ac obinde uxoreni iion solum durioribus increpal vcrbis, sedel illain magisiratui ac coDsislorio adulleram denuiilial, pelens ab illa separari. Longiori lempore delationis hniiismodi ventila- batur caiisa; laiulem siiigulari Del provideotia accidil, liunc easum nairari beato Patri, qui mox petiit, coniugatos vocari coram ofliciali et eivitatis iudice; eo prae- sente, comparent omues, etiam cuin bimeslri prole anxia uxor. Mandat Capislranos in virtute Altissiini infantulo , ul legitinmni suum manifestet patrem. O mirum ! proles a fasciis solvit mantis, indigitat patrem, ac stupentibus singub's, clara voce ait: Hic pater meus est, qni matreni meam adullerii ream accusavit. Mirabundi haesita- bani omnes, maritus vero eteoniu\, mutuo sese amplexantes, pacifice ac in timore Domini residuam transegere vitam. Sed el invidia, virlutis comes, quae, veliiti umbra solem, ubique virtutem sequi- tur; sic quoque hic reperiebantur , qui tanta loannis miracula ex invidia, aut ran- core vel annullabant, vel spernebant, vel illa audita non credebant. Inter bos baro quidam fuit, qui nullam prorsus lantis Capistrani operibus adbibuit fldem; is enim aliquando de miraculis inaudiens loannis, ail: Ecce! canem meum caccuni; tam parum, quam canis mens videt, vera sunt miracula loannis, quae spargitis. Stupenda res! vix verbis hisce ore prolatis, canis visum recepil, verum henis lumen ocu- lorum amisit. Alius pertinaciler loannis miracula negans ac contemnens repentina morte obiit; alius eadera de causa a rabido cane ftiiserrime discerptus est in frusta; alius, quoniam loannem irridebat, ab onusto curru oppressus misere vitam flnivit. Ut vero a fusiori hocce discursu ad magis notabilia transeam et vobis iuxta promissum breviter multa notiflcem , caesaream residentiam Viennensem pro nune haud melius repraesenlare possum, quam sub similitudine lerusalem, de qua Scriptura loquitur, quod in ea piscina quaedam fuerit, circa quam cenleni iacebant diversis inflrmitatibus oppressi, per angelura expectanles aquae motum, ut primus eorum a sua sanaretur indrmilate. Certe maior fult in hac urbe confluxus ad fontem miracu- lorum dilcctissimi Palris: siquidem non pauci, sed saepius 400 vel 500 miseri, in- firmi el saucii a dissitis etiam locis adveniebant, in plateis et foris recumbeiites ; aliqni supra nudam humum iacebant, aestum et frigus diei ac noclis sufTerentes cum ma\ima patientia, ut curarentnr a languoribus suis; ita ut non mirum fuisset, ob similem foetorem (ot oppressorum in urbe suboriri pestem, nisi a tanto malo spe- cialis Dei benedictio et ventorum vigor aerem purgatum conservassent. Quae omnia dum zelosus nosler Palcr |)onderarel, praesertim vero perspectam haberet magnam ndem ac fiduciam, qua homines in Deum praesertim, dein in sua merita et inter- cpssionem ferebanlur, hisce verbis nos alloqui solebal: « Vere non inveni tantam fldem in Israel , quam in civitate Viennensi el in Gcrmania ». Mox ex chrisfiana compassione lacrvmari coepit, et nos eum in lacrymarum excessu moriturum tinie- bamus, qui aliunde mortuo similior quam vivo luerat. Paterni ergo cordis flammante caritate permotus e conventu ad plateas se contulit cU ibidom a languidis illis, eum FRANCISCANO-AUSTRIACA. 55 veluti angelom de caelo descendcnlem expectantibus , ila circumdatus erat, iit ei impossibile videretur e tanla so posse exlricare bomiiium copia, usquediim cuin apostolo Petro šibi ipsi aperirel viam, el iam bunc ciaudum, iam illum saueium sanaiam propriis manibus in allum levaret dicens : In nomine lESU sni^e el ain- bala. Hoc de die non solum cum uno velut in lerusalem, sed saepius accidit cum decem, cum viginti etc. , ut supra dietum. Multa alia nolabilia mibi noliflcanda occurrerenl, cfuae vero integriim descriptio- Dis librum , non autem unum aul alterum requirunt folium ; sincere nihilominus htsce vos certifieare possum, quod, sicut a discessu nosiro e\ Halia Viennam versus nulla dies praeteriit, quin devotus noster Pater sacrificaiH^t simul ac concionaretur , sic quoque nulla dies, qua posl sacrificium vel concionem non aliquot patraret miracula. Eius concionum tam potentes fuere efTectus et zeiosi molns adeo penetrabiles, ut et saxis duriora ac desperatissima peccalorum corda ad poeniteniiam emolllrenlur, scelera illis odiosa , bona vero opera suavia ac didcia redderentur : vana ac transi- toria spernabantur, quae bonos decenl chrislianos diligendssime coiebantur. Quapro- pter omnis superbia , protervus veslium hixus et indecentes dissolularum feminarum incessus cessabant; larvae, aleae, chartifolia, libri inbonesti, cantilenae non castae in unnm portabantur acervum el in publico comburebantur foro. Poenitentia el vi- tae anteactae ad meliorem conversio in tantum excrev!t, quod non lantum commu- nitas plebea, sed et celeberrimae universitatis magistri ac docti sUidlosi illum sequi contenderint 6acroque Ordinis babitu donari avidissime poslulaverint, quorum com- plures consolatus est, ultra qainquaginla in nostrum suscipiens Ordinem, alios aliis relinquendo monasteriis. Obinde regnans Fridericus imperator pro oxtruendo ampliorl Ordinis conventu electionem apti cuiusdam loči obtulit Arrisil prae celeris loanni nostro S. Theobaldi mouasterium sororum noslrarum tertii Ordinis extra civitatem ; quare continuo translatiie sunt moniales ad civitatem , nobis vero S. Tbeobaldi illud mona- sterium caesareis expensis ac privilegiis praeparatum ac traditum est. In eo zelosus noster loannes quinquaginla suseeptos stud losos s^nero religionis babitu induit, ipsis- que Patrem nostrum Micbaelem de Sicilia vicarium et novitiorum magistrum con- stituit; Patrem vero Hieronymum de Mediolano guardianum praefecil. Quid ergo plus , quid laudabilius de nostro senieulo dici possit acreferri? Spero igilur vos cum hisce pauois pro nune contentos fore. Si vero dileclis el notis noslris, qui de loannis operibus curiosi sunt, respondere velitis, dicite eis de nostro loaniie, quod Christus de se ipso per Apostolos loanni Baptistae nuntiari curavit, nimirum: Ite, et dicite: Surdi audiunt, caeci vident, liiuti loquunlur, claudi ambulant, leprosi mundantur, resurgtinl morlui, et pauperibus praedicatur evangelium Mattb. 8. Cantate ergo di- lectissimi! cantate Domino cantieum novum, Psalm. 149; invitate ad aeternam et debitam graliarum actionem caelum el terram; cantate et repetitc cum gaudiosis Viennensibus, quod benedictum receperint: Renedictus, qui venit ad nos in nomine Domini; cantate et sonate cum praesentibus Hungaris, Bobemis, Bavaris, Polonis el Moldavis, cum illa amicabili Rebecca illud gloriosum ingredere: Ingredere ad nos, benedlcte Domini ! quia paravimus libi domum et habitaculum ; felicitare cum tua praesentia desolatam patriam nosti*am , benedic ei cum lua sancla benedietione magnis<|ue miraculis. Cantate el intonate tandem cum omnibus intirmis a suis intir- mitatibus liberatis gaudiosum illud: Laudate Dominum in Sanctis eius, quoniam per illos nobiscum fecit misericordiam suam, el nune el semper el in saecula. 56 - COSMOGHAPHIA Quandoquidem ex divina rcvelatione, ut dictum , caelitas instniclus fuerii, quauio- cius in Bohemiam haeresibus el sceleribus repleiam se conferre; idcirco iudico, disces- siim nostrum dpproximare , el nihilominus ex flducialibus suis verbis secorius argnere possumus, quam qiiod nos ibidem el alibi maiora adhac experturi simus miracula. Praelerea se iam resolvit et divioae subiecit voluntati, non ampiius revertendi in Ilaliam, nisi hoc ipsum apostolica auciorilate el obedienlia eidem imponereiur. Ego vero, dileclissimi Fralres, flducialiier vos monilos el rogatos volo, hoc observare, qiiod nos Spirilus sancti zelo docuit his verbis: Si quis me ex meis confrairibus per apostolicas lilteras revocare et sic instantem gloriam Dei et nmltiplicem aDimanim saluleni impedire veliel, talis slriclam iudicium etgravem Dei poenam non evadere poterit; nolite ergo hoc ipsum tentare. Hisce praelerea noliflco vobis, multis in locis, siciiti hic, palcra aitaria, sa- cella et ecclesias in honorem nostri S. Bernardini constracla esse, quem dilecUis noster Pater ita veneratur el exaltat, qaod omnes supernaturales suas operationes el miracula eius apud Deum merilo adscribal, omnia claudonim fulcra el sanato- rum signa,ab ipsis in mcmoriam oblala, eiusdem saceliis appendi iubeat Nec oMi* vioni Iradendum est, non solos saeculares, verum etiam cuiuscumque Ordtnis per- sonas in omnibus suis necessilatibus ab eo benedictionem petere , uti hisce diebus aliquol ex Ordinc S. Dominici lelhaliter inflrmi per eius benedictionem momentanee sanitatcm adepti suiit. Idem cum summa reverentia non solum faciunl utriusque sexus nobiles, comiles ac principes, verum et imperator Fridericus el Ladislaus Huugariae Bohemiaeque rex. Ul landem his omnibus imponam flnem, amice vos rogatos volo , in omnibus his mihi parcere , in quibus ipsemel bas lilteras emendare debuissem. Hisce a nostro Patre seniculo el a nobis omnibus millies salulali, et divinis gratiis recommendati estote, ac in veslris precibus nostrum mementole. Va- lete, dileclissimi Pratres, in dulci osculo pacis elin Christo lESU Domino Salvatore nostro. Amen. Datum in resideiitia Viennensi U hilii anno i45i. Fr. NicuLAUs DE Fara, Capistrani secretarim. Ex praemissa epistola abuiide salis eruere licebit, quo modo, quibusve auxiliis gioriosa inilia dederit Provinciae Franciscano-Austriacae , qualiterve Fratrum de Observantia amplioris domicilii et primi conventus Viennensis, Domino benedicente, fundatorem egeril S. loannes a Capistrano. 8 4. De primaeva Provinciae Austriacae amplitudine eiusdemque dein facta in tres Provincias divisione. Inclytus Provinciae Austriacae fundator S. Capistranus in S. Bernardinum Senen- sem (abs dubio, ut gratum se exhiberet discipulum, dum in eo quoad lilteras el praedicationis munus magistrum, in virlutum exercilio aliquando paedagogum ha- FRANXISCANO-AU$TIUACA. 57 bttil ) iDleaso adeo afTeclii et cultu ac revereniia ferebalor , guod omnia a se patrala Hiinicala praepoleolibus buius apiid Deam meritis et precibus ac viriuti cuiusdam oonslanter seeuin geslali capitegii, quo saoctas Bernardiuus in vivis usiis fueral, palam adscriberet , ac piures in variis Proviiiciis ecclesias hoius saucii noniini voca- rel , in eius honorem coenobia erigeret. Quare eliam primam ecclesiam et conventum ad S. Theobaidum in fossa argillaria exlra muros, pientissimi caesaris Fridericl gra- tia , ut dixiiniis , tradilum et magnifice amplialum, S. Beraardino Senensi inaugarari , ei posthac ad sanctos Theobaidum et Bernardinum nunciipari voluit ; tametsi nosler R. P. Amandus Hennan in soo Capistranus triumphans sect. 93L c. 9. arbitretur, duos fuisse convenlas, primiim S. Tbeobaldi , S. Bernardini aiterum, goibiis, ut ibi refert, S. lonnnes Capistranus anno 1455, antequam in Hungariam descenderet, inagnacuni affeclus teneritudine patemuni et ultimuin vaie fecit. Hic itaque locus Provinciae Au- slriae, ut tališ noininaretur et esset, alpha, relis principiuni, prima sedeš copio- siorum fratrum strictioris observanliae fuit, unde non solum plurimi conventus, vcrum et piures Provinciae auspicatissimum sumpsere exordiuin. Gorruscantibus si- quidem (|uaquaversum S. Capistrani prodigiis, audita in diversis regnis sanctitatis fanta, ardentissimo lucrandarum animarnm zelo, ac attento regularis observantiae eniolumento , quod ex Tratrnin huiusmodi praesentia fidelibus imminere sperabatur, observanlia in virum sanctum, amor et devotio in Fratres, hosque secum habendl aviditas ita in dies apud reges et principes virosque ecclesiasticos est adaucta, quod illorum proniptiori voluntate , iromo ultronea oblalione per contiguas Austriae provin- cias, Bohemiani, Carnioliam, Poloniam etc. diversis in locis plura eiurgere coepe- rint Tratrum doinicilia, lapsu temporis adeo muitiplicata , quod sexdecini annonim spatio, anno nimirum ab obitu S. Capistrani nedum integre effluxo, ob copiosum convenliinni numerum horumque nimiam vastitatem Austriacam in tres Provincias disiinguere neeessum fiierit, videlicet in Austriacam, quae Austriaro inferiorem et superiorem, Styriam, Carinthiam, et Carnioliam nec non partem TyroIis; in Bohe- micam, quae ipsani Bohemiam, Horaviam, Silesiam; et in Poionicam, quae ipsum tunc ducatum regionesque dncali potestati subiectas complectebatur. Haec dismem- bmtio aeta fuil auctoritate apostolica Pauli II. die i 5 Oclobris anno 1467 et in synodo Cracoviensi per rev.»°™ p. Petrum de Neapoli , cismontanae Fratrum Hinorum obser- vantlom familiae vicarium generalem, denuntiata. Post hanc denuntiationem penes Provinciam Austriacam piures remanserunt convenlus, pluresve temporis lapsu eidem advenerunt. Igitur sit 8 5. De antiquis Provinciae monasteriis, aliis Provinciis iam incorporatis , vel totaliter suppressis aut derelictis. Proviiicia Austriaca post sui divisioiiem, etsi quoad fraires minus nuinerosa in siiis conventibus tamen sat copiosa et quoad ampliludinem vasta remansit numera- vitque sequentes conventus: 58 COSHOGRAPmA s. Theobaldi et S. Bernardini Senensis , Viennac in subiirl)iis. S. loannis Baptislac, In eremo ludcnburgi. S. Leonardii, Graecii. S. lacobi apostoli, Clauslroneoburgi. S. Hariae Magdalenae, in EnzerstorfT. S. Radegundis viduae, Kazistorflii. S. Mariae de Paradiso, In nemore pro|)e Viennam. S. Mariae de Candelariis, Egenbiirgae. S. Bernardini Senensis, Langeniovsii. S. Mariae, in Felisbotb. Ss. Trinilalis, ad S. Hippolytiim. S. Wolfgangi episcopi, Puppingae. S. Erasnil martyris, Leobicii. * S. Miebaeiis arcliangeli, Feidspergae. S. Mariae de Gratiis, Lancovitii. •S. Mariae de Conceptione, Fridaviae. SS. Primi et Feliciani, in Staln. S. Mariae, in Windpassing. S. Mariae in caelos assumptae, Labaci. S. LeonardI, in Riidoiphswerlb. S. P. N. Francisci, Swazii. S. Francisci, Bulsanl. S. Mariae Virginis de Rosis, Nissae. Praeiioniinatos conventus et forsan plures olim habiiit Provincia Aiislriaca, nii rev.™"« nosler P. Franciscus Gonzaga in siio quadriparlito opere de Origine Serapbicae Religionis p. ± tit. Prov. Auslriae, Volfagensis et Leubsanici conventus facit me- nioriam; verum vel a Turcis vel ab haereticis aliciuando.diruti et šolo aequali, aiit fratribus expulsis, in saecularium potestalem redacri, plane derelicti suni, aut su- periorum ordinis auctoritate aliis Provinciis snbin incor|)orati. Pauca de his, quae protocolluin vetus Provinclae ciusdenique arcbivum refort, iam dicemus. Ex Bulsanensi conventu in capitulo provineiali, aiino 1548 die 16 Aprilis in loco S. Radegundis Kazlstorffii celebrato, in tertium Auslriae definitorem eleetus ost r. p. Valerianus de Rust, guardianus Bulsiuiensis; in quartum definitorem r.. p. Gro- gorius de Drosendorff, guardianus Swazensis. Pro his duobus locis in capitulo Pro- vineiali, Viennae ad SS. Theobaldum e( Bernardinum 18 lulii anno 15^2 liabilo, per a. r. p. Anscbnum de Vicnna quoad colleclurac lerminos ordinatum fuit § 9: Locus Bozani solus colligat terminos vini, et p. Guardianus Scbwazensis subvcniat in Fra- tribus, si erunt necessarii; et collectum vinum, si fueril abundans , secundum iudi- cium r. p. ministri de superfluo subvenialur looo Schwazeusi. Ex Austria autem r. |). minister provideal tempore vindeminrum de vinis ad Schwaz tribuendis. In absentia vero ministri boc fticiat cuslos Auslriae, et denunlielur hoc stalim guar- diano Schwazensi, ut sciat, quanlum naulis committi debeat. Ob borum duorum locorum in comitatu Tyroli silorum nimiam ab Austria distantiam auloritale rev."*> p. Gbrislophori a Forlivio, ministri generalis Romae 29 Maii 1517 electi, depulatao sunt quatuor custodiae cum propriis sigillis pro Provincia Austria, scilicet: custodia , FRANaSCAHO-AUSTRIACA. 69 Aiistriaie, Styriac, Caraioliae el Athesis. Aiino 4570 dic 24 apriiis Swazii provinciale capiluluiu celebratura fiiit, ct in Proviiiciae Austriae ministrum canonice eleclus a. r. p. Laurentius de Lippa. Ambo hi coDvenlus transiere ad alinain Tyroleiisem S. Leopoldi Provinciain. lu conveiitu Fridaviemi, iminaculalae Coneeplioiii B. V. M. saero, die 7 lulii anno 4525 comilia proviiicialia liabila suni, in quibus unanimi vocaliuin consensu in minislrum reassumplus esl a. r. p. Casparus de Khrenibs. Transi it hic locus ad Provinciam Bosnae Croaliae. Priinus Imius fundator anno 1495 erat D. lacobus Szeckel. Convenius Steifiensis ob giiscentes undiquc haereses el eleeinosynae penuriam anno 1558 a fralribus desertus esl , consentiente in idipsum augusto Romanorum rege Ferdinando. Locus novae Civitaiis seu S. Leonardi in Rudolpbswerth a devolissima malrona Clisabetba Chernovalia magnis sumptibns aediHcatus fratribus Provineiae Austriae tradilus est circa annuin Doniini 1470. Colligitur hoc ipsum ex Tacullate celebrandi divinu , a Rev>'no domino Andrea episcopo Ferenlin., pontificio patriarchalus et dioe- cesis Aquileiensis gnbematore ac locumtenente, concessa, Utini dic 21 Febniarii anno 1475 in membrana descripla, sub Paulo PP. II. Convenius ad B. Virginem in caelos assumptam Labod, in Carniob'ae metropoli, a nostris iam ad annum 1496 inhabitatum, cum anlefalo Rudolphswerlensi monaslerio ad inslantissimas preees r. p. Petri de Klisia, lune Bosnae Croatiae ministri, eidem Provineiae adscriplus est totius provincialis capiluli Auslriaci in unum congregali consensu. , Labacensem conventum , a nostris el Croatiae Palribus ob haeretieorum religiosis inrensissimoruni perseculiones desertum, ab anno 1595, indulgenle Gemenle VIII, per biennium collegii loco inhabiUiluinl RR. PP. Societatis lesu, aclu vero eundem cum Sovo-Civilalensi el Steinensi Provineiae Carnioliae Palres incolunl quam reli- giosissime. Convenius Ninsemis, ad B. Virginem de Rosis nuncupatus el in Silesia silua- lus, olini.ab iioslibns diruius, a Palribus Ausiriacis reparatus ad tempus habilabalur; demum ad aimae Provineiae D. Wenceslai palres ilerum rediit. Supranominatis convenlibus aiiis Proviiiciis ex praefalis ralionibns omnino incor- poratis, duo quoqu' alii a nobis derelicli sunt, nimirum convenius B. Virginis in Paradiso diclus, Vicnnensi ab urbe Iribus lioris dissilus, ac, ut non Inani cum fun- damenlo arbitrari licer, in nemore Viennensi construclus a r. p. Gabriele Veronensi, S. loannis Capislrani socio,.dein sacro cardinalium collegio Romae adscriplo. Hic |K*ramoenus locus immanibus Turcarum Turiis cessil, totaliler incineralus el šolo ne<|ualHS die 26 Septembris anno 1529. Monaslerium \Vi7idpassin{fense ad B. Virginem ill.™' Ruperli liberi baronis de Stozing eiusdemque eontlioralis Elisabetbae, nalac Picblerin, ac flliarum eius DD. Magdalenae a Slozing el Annae Mariae de Vels munificentia ereclum est, lapide primo ad id posilo in vigilia pentecostes anno 1587. Structura perfecta fratribus nostris in possessioiiom (radilnm die 25 Novembris anno 1590. Pro fralrum victu ac vestilu aiinuam eleemosynam adporrexi( antediclae familiae lundalricis largilas , quae vineas quoque, prala, agros etc. uilro adiecit, ut fralres nostri quoad numerum aucti , copiosius romano-calholicis viciniis parochorum more spiritualia , quolies 60 COSHOGRAPUIA necessiUis ex|)ostulsiret, sua dererrent obsequia. Hic conveiitus per Haydones, rebelles Hungaros, ferro e( flamma airociter in Aaslriae continiis saevientes, miseirime die 11 Seplembris anoo 1621 exuslus, postguam sacra supeliex, libri etc. Viennam a r. p. Baptista Birbach, loči guardiano, translata essent, ob nimis ferocem hostiam ]Dquieludinein et viclus penurlam superioruni no$ti'orum voluntate deserlos est, posl paucum temporis spatium denuo reassumplus. Anno demum 1627, eo qiiod bona tcmporalia , redditus annai , miinia parochialia etc. ex fundationc monasterio adnexa religiosae fratrum conscientlae ac puritati serapbicae regulae plurimam adversaren- tur, uec in aliuni nobis licitum fundationis modum permutare iutcnderent haeredes, non obstantibus precibus el protestationibus coram ipsis saepius iteratis ; illustrissimo ac reY.™<» DD. Nicolao Dallos , episcopo laurinensi et loči dioecesano, monasteriam hoc cum omnibiis bonis a. r. p. Elzearius Kugel, Austriae minister, sub dato 5 Novembris efficaciter resignavit. Nos in eundem locum niox anno sequente secuti sunt RR. PP. Minoritae Conventoales, ibi usque in praesentcm diem religiose degentes. Haec iam dieta sufliciant de convenlibus a nobis desertis, Proviociis aiiis aclu incorporatis , aut plane suppressis. De alils ob gravissimas illorum temporiim cala- mitates et niiserias relictis, dein iure postliminli vel alio modo iterum recuperatis , ubi de conventu Hippolytano, CIaustroncoburgensi , Loysensi, KazlstorlTensi , Lanco- vicensi , Puppingano , EnzerstorfTensi , Feldspergensi etc. opportuno loco , quando singulorum primordia fusiori calamo perstringemus, ampliora dicemus. — Sequitur nune omnium tum fratrum, tum sororum Provinciae Austriae conventuum, ex quibas quasi ex partibus integranlibus to(a constituitur, elenchus. 8 6. Nominatio conventuum omnium totius Provinciae Austriae. Provincia Austriaco-Franciscana, a S. loanne de Ciipistrano plantata, conipleclttur Austriam , Styriam et Garinthiam ; numerat actu conventus viginti et octo , quorum octodecim in Austria, octo in Styria, duo in Carintbia situantur; 24 ex his doniicilia fratrum, 4 vero sanclimonlalinm Clarissarum sunt parthenones. Series eorum est sequens : 1. Ck)nventus est Viennae, in metropoli Austriae, ad S. Hieronymum dictus. 2. Graecii, in metropoli Styriae, ad B. V. M. in caelos assumptam. 5. Clagenfurti, in metropoli Carinthiae, ad S. Franciscum stigmatizatum. 4. Ad S. Hippolytum in Austria , ad Ss. Trinilatem. 5. Claustroneoburgi in Austria, ad S. lacobuni maiorem. 6. Loysii in Austria, ad S. Bernardinum Senensem. 7. Egenburgi in Austria, ad B. Virginem purillcanlem. 8. ludenburgi in Slyria, ad S. loannem Baptistam in eremo. 9. Kazlstorffii in confinibus Austriae, ad S. Radegundem, regiuain et viduam. 10. Lancovitii in Styria, ad B. Virginem de Gratiis. 11. Puppingae in Austria, ad S. Wolfgangum episcopum. 12. Lembaci in Austria ad Ss. Trinitatem. 13. Greinburgi in Austria, ad S. Antonium Paduanuni. FRANCISCANO-AUSTRIACA. 64 14. Zisterstorffii in Austria, ad S. P. N. Franciscuni. i5. EDzerstorfTii in Austria, ad S. Hariam Magdalenam. 16. Ybbsii in Austria, ad S. Spiritum. 17. Ad S. Vitnin in Cariuliiia, ad B. Virgineai annuntialain. 18. Feldspergae in Austria, ad S. Michaelem arciiangelum. 19. Stockeravii in Austria, ad S. Colomanniim niartyrem. ^. Feldbace in Slyriay ad B. Virginem nalain. 21. Merzuschlagii in Slyria, ad S. Crucem. 2i. MauUernae in Styria, ad S. Barbaram virg. et mart. ^. Hainburgi in Austria, ad S. Annam, malrem B. V. M. i^i. Lanzendorffii in Austria, ad B. Virginem dolorosam. Monasteria sanctimonialium Glarissarum. 1. ludenburgi in Styria, ad B. Virginem in Paradiso. 2. Viennam ad S. Nicolaum episcopum. 5. Graecii in Styria, ad omnes Sanctos. 4. Viennae Aasiriae ad S. Hariam angelorum, exemptum. ADtequam mox dictorum conventuum enuclealam faciamus expIanalionem, qune- dam, quae Provinciam eiusque statum antigunm concornunt, pro pleniori eiusdem inteliigentia praeponere voluimus. 8 7. De sigillo Provinciae. Pro digna šibi iniuncli muneris executione Provinciae Austriae minister proprio utitur sigillo, maiori ac minori. Minus, de quo nobis sermo non est, exprimit S. P. Franciscnm crucem in dextera , sacram regulam in sinislra gestanlem , cum orbi- ealari inscriptione : SIG. PROV. AUSTRIAE ORD. MIN. STR. OBS. , hoc est , sigillum Provinciae Austriae Ordinis Minorum strictioris observantiae. Haius sigillum S. Ber- nardinum Senensem, qui ex institutione S. loannis Capistrani huius Provinciae pa- tronus est , in cathedra stantem , sinistra manu apertum libnim , dextera vero cruci- fixum exhibet. Supra caput S. Bernardini visitur nomenlESUS, radiis collustratum. Ad sinislrum latus numerus appositus est 1452, annus nimirum seguens, quo S. Ca- plstranus huic Provinciae in honorem S. Bernardini beata dederat initia. Sub pedibus eius quidam Frater Hinor gepuflexus, complicatis ante pectus manibus, subsistit. Sigillum hoc oblongum et biangulare sequentes litteras in circuitum imprimit: SIG. PROVIN. AUSTRIAE FRAT. MINORUM OBSERV., sigillum Provinciae Austriae Fratrum Minorum regularis observantiae. Ex his nemini non constat, Rev.°>ui" nostrum P. Fran- ciscum Gonzagam in suo tomo de Origine et Progressu Religionis Frandscanae , beatissimo Patri SixiO V. anno 1587 dedicato, minus rite informatum referre, quod sigillum Provinciae Austriacae S. loannis a Capistrano repraesentet effigiem. Clare siquidem l]quet, beatum virum S. Capistranum bane Austriae Provinciam, a se fun- datam, non šibi , sed S. Bernardino , in quem pientissimo semper ferebatur affectu 62 COSMOGRAPHIA (prout plurima in eius honorem ab ipso ubique posita inoniiinenta (esianiur), sa- crasse. Aiinus igilur 1452 denolal a se iiiitialam, non autem šibi aut suo nomini per se vel suos dedicalam Provinciam, sigillovc non Capislrani, sed Bernardini impres- sam esse imaginem in hunc usque diem tutelaris Piovinciae. Olim lamen sigiilum commissarii nalionalis, de quo stalim dicemus, S. loannem Capislranun> sUintem cum vexillo, cruciflxi imagine signato, exprossil eiusdem formae ac flgurae, quam supra de sigillo maiori recensuimus. Huiiis sigilli usus post Provinciae roformationom el coinmissarii nationalis abrogationem omnind abolltus est. Forma decreti Provinciam Ausfriacam a cf.mmissario nationali , (qui pei' centum guasi annos pro Germanica natione ctmi poleslalis plenitiidine ift Amfriaca Provincia existebal) perpeiuo exime7Uis. Frater Sebnslianus a Caeta, Ordinis Minorum reg. observantiae , in oisniontana familia observanlium et reforinatorum commissarius genoralis el serviis. Ciim in itidieio sacrae congregationis ER. et RR. DD. S. R. E. cardinalium supor negoliis regularium praeposilae productum nuporrime fiierit breve quoddam fel. rec. Urbani VIIL de anno 4652 sub die 14 Decembris emanatum, virtute cuius Provincia nostni Austriaca (ad instar aliarum, Bavariae scilicel et Tyroiis Provinciaruni nostranim siiniliter.reforntataruni) eximitur a iurisdictione nationalis sui commissarii gencralls et immediale ministro generali totius Ordinis commissarioque itidem generali cis- montanac familiae pro tempore cxislentibus subiicitur, ac propterea eadem sacra congregatio praefato brevi inhaerendo, ad iiistiintiamqiie dietae Provinciae Austriae ( gralioso utpote sacrae caesareae maiestatis favore sufTultam et per eminentissiinuni I), cardinalem Colonna porreetam) benigne condescendendo , eiusdem brevis exeon- tionem specialibus lltteris suis 15 mensis Novembris proxime elapsi ad nos dalis expre^e nobis dcmandare dignala sit: nos idcirco ea qiia par est promptitiidinc sacrae congregationis mandatis parentes, praesentium nostrarum exemplo eandem suprainemoratam Austriae Provinciam nostram e]usque omnes et singulos fratres eximimus amplius, et segregamus a iurisdictione el obedientia nationalis commissarii generalis, eamque et eos iuxta citatum Urbani Vili. breve ministro generalis Ordinis et commissario ibidem generali cismonlanae familiae nostrae, nobis duntaxat, dti- ranle integre ad praesens officio nostro , successoribusque nostris pro tempore in fu- tarum existentibus subdimus immediale atque in perpetuum subiicinms; taliterquc exemptam una cum fratribus pariler et subiectam iisdem nostris denuntiamus ei declaramus, ita ut postprimam praesentis nostrae executionis simul et declarationis promulgationem idem praefatus commissarius nationalis generalis nihil prorsus iuris- diclionis, potestalis auctoritatisque (quam hactenus super adminislratione praediciae nostrae Provinciae Austriae eiusque fratrum exercuit, aut exercere quovis modo potuit) habere censendus sit. Nec fralres eiusdem Provinciae nostrae Austriae in quopiam dcinde ipsi obedire aut eum pro tali recognoscere teneantur; utque impo- sterum idemmet commissarius nationalis generalis, nune vel alias pro tempore poslmodum existens, ne minimum quidpiam de huiusmodi in praefatam Provinciam reformatam Austriae et eius fratres, iurisdictione his nostris cxecutoriis sublata iam penituset totaliter abolita, attentare seu quomodolibet moliri |)raesnmat, eiusdem sacrae congregationis iussu niandamus ipsi serio et sub poena e\communicalionis FRANCISCANO-AISTRIACA. 63 rnaioris lalae soiilentiae ipso fnclo iiieurreiida aliisquc gravissimis poenis, arbitiio ipsimcl sacrac congi*egalioni reservatis , slricto idipsuni inlerdicimus cl prohibe- mus praesentibiis nostris vaiiluris sempor firmumque ac inviolabile robur quoad integros suos effeeius sortituris. Ordinainus iiisuper ac in virlute s. obedientiae eiusdem Proviueiae nostrae reforioatae Austriae ad praeseiis ministro praecipimus , ut pro pleniori praeseutiuni execuloriaruiii liUeraruni nostrarum (omnibus, quibus interost) iiiiiotcsceiilia , postqiiain bas noslras receperit, earum Iransumptum autheii- liciim per oniiies Provineiae suae conventus el nune, qua polesl deri, celeritalc Iransinitiat , fratribus in iis eapitularitor eongregatis legerc et publicare faciat, cl tandein co sic lecto el publicalo manuque cuiuslibet guardiani , aul eius in absenlia viearii aul praesidenlis conveiUus ( quo dic aliquis eornm receperil, illud el publica- verit, ul eo praescribilur, modo subscriplo) ipsoque earundem nosli'aruni originali in archivo Provineiae asservalo, exaelum quamprimum el fidelc de his omnibus cxhibere nobis salagal teslinionium, qualenus lioc modo ordinalioni sacrae congregalionis nobisque iniunelae ab ea hae in parle execiilioni salisfaclum sulficienler reddalur, ac demum ipsamel Provineia nosira reformala Auslriae securius, gaudens de resli- Uila šibi s. sediš aposlolicae gralia iil>erlale, alacrius quoqne in tranquiililale el pace Altissimo valeči famulari. Dalum Romae in eonvenUi noslro S. Mariae de Araeaeli die 9 Deeeml)ris Ifirii. Fh. Skhastiams a Caeta, eonimissarius generalis. De reformatione Provineiae Austriacae. Cum non leve robur pro oblinendo anlefalae cxemplionis deereto addideril ralio reformalionis Provineiae Austriacae, quae ad supplices noslrorum maiorum preees, praeeipue auciorilale et opera rev."*' p. Antonii a Gaibinto, eommissario nationalis gene- ralis per Germaniam introdueta et ad inslanliam Ferdinandi II. imperaloris ab Urbano PP. Vin. eonflrmata fuit, adeoque bullam immediale dieti ponlifieis anno 4652, sieul el aliam Alexandri VII. anno 4650 editam merilo hoc in loeo eonsequenler appiMiimus. URBANUS PAPA VIII. AD perpetcam rei memoriam. In aposlolicae dignilalis specula merilis lieel imparibus a Domino consliluli, circa slalum religiosorum quorumeumque, praeserlim sub striclioris observanliae re- gularis altissimo famulanlium, prospere dirigendum menlis nostrae aeiem assidue intendimus, alque liaec, quae pro feiiei eorum slalii et direclione facla fuisse dicun- 9 lur, ul firma perpe.tuo subsislanl et inviolabililer serventur, aposlolicae firmilalis robur adiieimns, proul pia calbolicorum principum vola e\poscunl, nosque coniiei- nuis in Domino salubriter expedire. Cum ilaque, sieul earissimus in Chrislo filius 64 COSMOGRAPHIA nosler Ferdinaiidus Romanornm rex , in imperatorem electus , nobis naper expoui Tecil, alias in domibus regularibus dileclorum fliioram Fralrum Ordiuis Minorom S. Francisci de observantia nuncupatorum Provinciae Austriae, opera dilecli filii Antoni! de Galbiato, lune dicli Ordinis in iUis partibus cominissarii geueralis refor- malio inlroducta Tueril, diciique Tratres uberes in vinea Domini froctus afferanl, el propterea, quo ulieriores sub huiusmodi reformatione in paeis amoeiiitate Domino reddere valeant, per nos desuper, ut infra, opportune provideri sommopere desidc- rel : nos piis dieti Ferdinandi regis in imperatorem electi vobis buiusmo
  • 26 sub eodem. 1527 die i 5 Februarii ad S. Hippolvlum, el assuiuptus esl in niiniMram pro- vincialeni r p. Christopiionis de Thennis. 1528 die 8 Maii sub eodem, Lancovitii ad B. Vilminem de Gratiis. 1529 sub eodem. 45^) die 9 Februarii Loysii ad S. Bernardinum, ubi eleotus esl r. p. Dtonysius de Rain. 1531 die 27 Aprilis sub eodem ad S. Hyppolytum. 1552 sub eodem. 1555 die 5 Februarii Puppingae provincialis minister eieclus esl lertio a. r. p. Casparus de Krembs. 1554 die 23 Aprilis Egenburgi ad B. Virginem de Candelariis, sub eodem. 4535 die 13 Augusli Graecii sub eodem. 1536 die 5 Maii ad S. Hippolylum, ubi secuudo eleotus est a. r. p. Dionysius de Rain. 1537 sub. eodem. 1538 die 7 Februarii ludenbui^i, sub eodem. 1539 die 2 Maii Loysii ad S. Beniardinum minister Austriae electus est r. p. Thomas de Salisburgo. 1540 sub eodem. 1541 die 4 Februarii ad S. Hippolytum in capitulo provinciali electus est r. p. Christophorus de Graz. 1542 Lancovitii sub eodem. 1543 sub eodem. 1544 ad S. Hippolytum, iibi ih ministrum assum|itus esl r. p. Gabriel a S. Hip- polyto. 1545 die 24 Aprilis ludenburgi sub eodem. 1546 sub eodem. 1547 die 22 lulii ad S. Hippolytum, ubi in provincialem electus esl r. p. loannes de Vompp. 1548 sub eodem. 1549 die 14 Maii Egenburgi sub eodem. 1550 die 26 lulii Claustroneoburgi ad S. lacobum, reeleclus esl in ministrum Provinciae a. r. p. Christophorus de Graz. mi I "^^ *'^*'"' 1553 die 26 Aprilis ad S. Hippolytum iterum eieclus esl a. r. p. loannes de Vompp. t^% j sub eodem. 1556 die 24 Aprilis ad S. Hippolylum in ministrum provincialem assumplus est r. p. Amandus de Stoflen. FRANCISCANO-AUSTRIACA. 69 Aono 1557 1 ^ ^ ^^jsubeodeni i559 die 21 Aprilis CIaustroneoburgi , iibi lerlia viee in proviiicialein electus est a. r. p. Christophorus de Graz. 1560 J ^ , ^^^ } sub eodem. 1562 et sequentes non iiiveniantiir. 1565 die 36 Maii Viennae ad S. Nicoiaiim in ministrum asstiniptus fiiit r. p. Ambrosius de Herbipoii et qaa provincialis obiil Swazii anno 1567. 1566 et reliqui desunt. 1570 die 24 Aprilis Suazii ad S. Franciscum, in Auslriae ministrum electus est r. p. Laurentius de Lippa. \m ! "* '*^*"'- 1575 et subsequeDtes non reperiuntur. 1582 in provinclalem reeiectus est a. r. p. Laurentius de Lippa. 1583 \ 1584 I ^ub eodem. 1585/ 1586 die 6 lunii Viennae ad s. Nicolaum , praesidente a. r. p. Bonaventura de .Aquilay in provincialem electus est r. p. Valentinus Friccius. 1587 i 1588 1 ^^^ eodem. 1589 in ministrum provincialem assumptus est r. p. Bonaventura Daumius. 1590 1 1591 I ^^^ 6odem. 1592 in Provinciae ministrum, praesidente a. r. p. Valentino Friecio, electus fuit r. p. Dominicus Hess. 1593 sub eodem. 1594 die 14 Septembris Viennae ad S. Hieronvmum, praeside a. r. p. lacobo Wolflio, provincialis electus est r. p. Samson Leo. 1595 v 1 596 J sub eodem. 1597) 1598 in ministrum Provinciae assumptus est r. p. Anlonrus Kemerer. 1599) 1600 1 ^^^ ^odem. 1601 die 13 lanuarii Viennae ad S. Hieronymum, praeside a. r. p. Anlonio Kemerer, p. provincialis Austriae electus est itcrato a. r. p. Bonaven- tura Daumius. 1602 sub eodem. 1603 die 25 Septembris Viennae, praeside ipsomet totius Ordinis ministro ge- nerali rev.n>o P. Francisco Sosa, minister provincialis electus est r. p. Dionysius Plau. 1604 \ 1605 die 30 Maii ^"•^ ^^^^"^- 70 COSMOGRAPHIA Anno i606 die 3 Oclobris Graecii, minister Provinciae electus est r. p. Alphonsus Requescens. 1607 ( 4608 1 ^^^ eodem. i 609 die 15 Oclobris Vieonae ad S. HieroDymum, sub praesidio a. r. p. de- menlis a NoUano, in Auslriae ministrum assumptus fuit r. p. Wiiibal- dus Lader. i 610 die 14 Oetobris Viennae ) ^g^l I sub eodem. 1612 die 3 Martii Wimpassingae ad B. Virginem, pracside a. r. p. Bonaveii^ tura Daumio, in provincialem eieclus est r. p. Didacus Sebastianus^ 1613 \ 16Us sub eodem. 1615) 1616 die 28 Novembris Graecii, praeside a. r. p. Bouaventura Daumio, mini- ster electus est r. p. Martinus Glades; verum, hebdomadibus septem vix expletis, pie in domino obiit ; adeoque Viennae 1617 in ministrum provincialem electus fuit r. p. Hieronymus Strasser. \m I '"** **^'™- 1620 die 10 Novembris, praeside a. r. p. Hieronymo Strasser, reelectus est in provincialem a. r. p. Didacus Sebastianus. 162i ^ 16221 sub eodem. 1623 j 1624 die 16 lanuarii Viennae, sub praesidio a. r. p. Hieronymi Strasser, in mi- nistrum Provinciae electus est r. p. loannes Baptista Klopfer. 1625 1626 die 29 Maii Viennae 1627 die 6 Augustl Viennae, praesidente a. r. p. Antonio a Galbiato, electus est provincialis Austriae r. p. Elzearius Kugell. 1628 ] 1629 die 18 Maii Viennae | ^^^ ^^*®'"- 4630 die 10 Aprilis Viennae, sub praesidio a. r. p. Ambrosii a Galbiato in mi- nistrum electus est r. p. Prosper a Galbiato. 1631 die 23 luni! Viennae sub eodem. -J.-- 1 ^^" eodem. 1634 die 28 Maii Graecii, praeside Michaele Chumar, tertio provincialis est electus a. r. p. Didacus Sebastianus. 1635 sub eodem. 1636 die 29 Septembris Enzei*stosfrii ad S. Magdalenam, sub praesidio a. r. p. Mi- cbaelis Chumar, electionis sors in ipsum cecidit capituli praesidem. 4637 sub eodem. 4638 die 14 lulii Greinburgi ad S. Antonium Paduanum sub eodem. 4639 sub eodem. I sub eodem. FRANC1SCAN0-AL*!9TR1ACA. 71 Aniio 1640 die 23 lunii Graecii, praesidente a. r. p. Maxenlio ab Arco comissario geoerali, provincialis eleclus est a. r. p. Aegidius SchiescI. 1641 die 24 Aprilis ClaustroDeoburgt \ 1642 die 4 Aprilis Enzcrslorffii | ^^^ ^^^™- 1643 die 30 Aprilis Greinburgi, praeside a. r. p. Maxeolio ab Arco, in provio- cialem assumptiis est r. p. Paulus de Tauris. 1644 die 20 Maii Kazlstorffii sab eodem. 1645 ob belloruoi toniuitus el grassaDtem pestem, non Tuit habiUi congregatio. 1616 die 30 lulii Graecii , praeside a. r. p. Maxeiilio ab Arco, eleclus est in ministnun Provinciae r. p. Seraphinus Bernardi. 1647 die 25 Augusti Claustroneoburgi j 1648 die 23 lulii ad S. Hippolylura. j ^"^ ^^^"^• 1649 die 2 lulii ad S. Hippolytum, praeside saepius facto a. r. p. Ma\entio ab Arco, ipse electionis praeses in provincialem Austriae electus est. 1630 die 13 lulii Zisterstorffii ad S. P. N. Fran. \ 1631 die 22 Aprilis Loysii ad S. Bemardinura. j *^ ^^^^' 1652 die 25 Aprilis Lovsii, sub praesidio a. r. p. Aegidii Scbiesel, provincia- lis electus est r. p. Anionius Stockler. 1653 die 27 Aprilis Claustroneobui^i \ 1654 die 6 Martii Enzerstorffii | ^^ ^^^'"• 1655 die 6 Maii Claustroneoburgi , praesidente a. r. p. Aegidio Schiesel in provincialem assumptus est r. p. Franciscus Stattreid. 1656 6 Maii Viennae sub eodem. 1657 die 14 lulii Kazlstorffii, sub eodem. 1658 ob celebratum Toleti in Hispania capitulum generale, nuUum in Proviiicia celebrari potuit capitulum. 1659 die 23 Maii Enzerstorffii, praesidente a. r. p. Ambrosio de Bemo, visi- talore comissario generali, iterato in provincialem electus est a. r. p. An- tonius Stockler. 1660 die 17 Maii Graecii t 1661 die 3 Maii Viennae I ^''^ ^^'"- 1662 die 23 Octobris Graecii, praesidente a. r. p. Andrea ab Arco, visitsUore generali, minister provincialis electus r. p. Ludovicus Kriechenhoffer. 1663 die 6 Augusti Merzuschlagii ad S. Cnicem. 1661 nulla fuil habita congregatio ob capitulum genenile Romae celebratum. 1665 die 28 Aprilis, Lancovitii. 1666 die 15 Februarii Viennae, . praeside a. r. p. Mathia a Rheinfelden, Pro- vinciae Tyrolensis patre et visitatore generali, eleclus est r. p. Mas- seus Weiskircher. 1667 die 10 Februarii i ., , ^. , 1668 die 24 Aprilis ( Kazlstorffii sub eodem. 1669 die 29 lanuarii Viennae, praesidente rev."» p. loanne a Molino Navarrete, augustissimae imperatricis confessario, comissario generali, in Provinciae ministrum electus est r. p. Hilarius Andreae. 1670 die 24 lanuarii ^r- u ^ -^-^. J- o 4 •!• ( Viennae sub eodem. 1671 die 6 Aprilis r 72 COSMOGRAPHIA ' Anilo 1672 die 24 Aprilis Egenbui^e, sub praesidio a. r. p. Antonii Braotscheck , Provinciae Bobemiae patre et visitatore geoerale, assamplus esi in pro- vincialem r. p. Narcissus HietL 1673 die 11 luoii Ciagenfurtr ad S. Franciscumr 1674' die 6 Maii Ciaustrofieoburgi i 1675 die 5 Maii ad S. Hippolylum, praeside a. r. p. Mathia a Rheinfelden, Pro- viociae TyroieDsis patre et visitatore generali , provincialis electus r. p. Marianus Schmid. 1676 die 23 Februarii Viennae 1 u ^ 1677 die 51 Maii Merzusclilagii ' 1678 die 1 Maii Loysii, praeside a. r. p. Paulo Sentquinschi, Provinciae Ha- riano-Hugaricae patre, visitatore generali, in niinistruiu provincialem reassuniptiis est a. r. p. Hilarius Andreae. 1679 die 24 Februarii Viennae i 1680 die 8 Maii Kazistorffii ♦ ^"'^ ^^^^' 1681 die 6 Maii ad S. Hippolytuin praeside a. r. p. Adriauo Huepplier, Pro- vinciae Tyrolensis patre et visitatore generali, minister secdndo electus est a. r. p. Narcisus Hietl 1682 die 16 Februarii Kazlstorffii i 1685 die 4 Aprilis Mautlernae ad S. Barbaram ) 1684 die 25 Aprilis Graecii praeside a. r. p. Remigio Ramschalazasii , Provin- ciae Mariano-Hungaricae visitatore generali, in ministrum Austriae ele- ctus est r. p. Anselmus Fiechter. 1685 die 29 Aprilis Merzuschlagii ( . i/>o£> J- ^ M " 1 J I. • { sub eodem. 1686 dje 7 Man ludenburgi / 1687 die 24 Maii ad S. HippoIytum, praeside a. r. p. Gregorio a Tridento, S. Vigilii Provinciae patre et visitatore, in provincialem est electus r. p. Woirgangus Plockner. 1688 die 11 Martii Enzerstorffii 1689 die 24 Maii ad S. Hippolytum. 1690 die 8 lunii Egenburgae, praeside a. r. pi Eustachio Kracker , Provinciae Tyrolensis patre et visitatore generali , provincialis electus est r. p. Be- nignus Schimaditsch. 1691 die 15 Maii Kazlstorffii ) ^ . ./,«« J- o I • ^r Isub eodem. 1692 die 8 lunn Viennae ? 1695 die 4 Maii Loysii, praeside a. r. p, Amando Hormon, Provinciae Bobe- miae patre, in ministrum provincialem electus est r. p. Benignus Schmuderer. 1694 die 13 Februarii Viennae \ k H 1695 die 1 Maii Vbbsii ad S. Spiritum j ™' 1696 die 9 Maii Enzerstorffii, sub praesidio a. r. p. Dominici Manyai, Provin- ciae Mariano-Hungaricae patre , electus est provincialis r. p. Franciscus Caccia. 1697 die 25 Aprilis Viennae | 1698 die 15 lunii Feldspergae ad S. Michaelem | 1699 die 28 lunii Claustroneoburgi , praeside a. r. p. Gabriele Maior, Provin- (sub eodem. ( sub eodem. ( sub eodem. FRANCISCANO-AUSTRIACA. 75 ciae Hariano-Hungaricae patre , in proviiicialem reeleclus esl a. r. p. WolfgaDgtis Plockner. i 700 die 14 Hartii Viennae sub eodem. i 701 die 8 Maii Viennae, sub a. r. p. Benigno Scbmuderer vicario provinciali, cum a. r. p. Wolfgangus Plockner in commissarium generalem ad Regi- nam assuniplus fuerit. 170i die iS Maii CIansUroneoburgi, praeside a. r. p. loanne. Evangelista Aich- perger, Provinciae Tyrolensis patre, eleclus esl provineialis r. p. Eme- ricus Pfendner. 1703 die ^ Maii Viennae ( 1704 die 3 lunii Stockeravii ad S. Colomannum 1705 die i4 Maii CIaustroneoburgi , praeside a. r. p. ChrisUano Gerber, Pro- vinciae Tyro]ensis patre , iterato in provincialeni assumptus est a. r.' p. Benignus Scbmuderer. 1706 die 16 Maii Viennae . 1707 die 5 lunii Lanzendorflii ) 1708 die ^ Novembris CIaustroneoburgi, praeside a. r. p. Sigismundo Neude- cker, Provinciae Bavaricae patre, in ministrum electus est r. p. Aloysius Hormon. 1709 die ^ Augusti Enzerstorffii \ 1710 die 1 lunii Loysii. 1711 die 11 Septenibris CIaustroneoburgi praeside a. r. p. Ludovico Gallenrels, Provinciae Carniolicae patre , iterato in provincialeni electus est a. r. p. Emericus Pfendner. 1712 die 17 lulii Lembaci ad Ss. Trinitatemt 1715 die 6 lulii ad S. Hippolytum 1714 die S4 lunii CIaustroneoburgi, praesidente a. r. p. Bernardino Gregoritsch, Provinciae Carniolicae patre, provineialis electus est r. p. Hugo Babler. 1715 die 10 lunii Graeciik ^ M^Mi^ J- o 1 •• xr' ) sub eodem. 1716 die 8 lunii Viennae f 1717 die ^ Augusti CIaustroneoburgi praeside a. r. p. Ambrosio Gastl, Pro- vinciae Salvatoriano-Hungaricae patre, in ministrum electus est r. p. Bruno Prenner. 1718 die 29 lunii i ,,. -^.« J- a- 1 "i Viennae sub eodem. 1719 die 25 Innii ^ 1720 die 2 lunii CIaustroneoburgi, praeside a. r. p. Woirgango Forel, Provin- ciae Bohcmiae patre, iterum in proviiicialem electus a. r. p. Aloysius Hormon. 1721 die 11 Maii | ,,. ^ ^ i-Toa ^- 5 M • ( Viennae sub eodem. 1722 die 5 Man * 1723 die 19 Augusti CIaustroneoburgi, praeside a. r, p. Capistrano Seebach, Provinciae Mariano-Hungaricae patre, reelectus est provineialis a. r. p. Hugo Babler. 1724 die 28 Maii v a iv- u a .^a^ J. a-r m* •' } LanzendorlTii sub eodem. 1725 die 27 Man i 1726 die 24 liinii CIaustroneoburgi, praeside a. r. p. Hieronymo Lukascbiz, / sub eodem. 74 OOSMOGRAPIDA Provinciae Mariano-Hiiiigaricae palre, proviocialis eleclas est r. p. Si- gibertus Wasoer; vemm eo posi bimeslre vita deftmcto, Eodem die 18 Seplembris Viennae in Provinciae ministnini assumpUis ftiit r. p. Cresc^ntios Krisper. 17i7 die 8 lunii LMinzeiiuomu ^ ^ 17% die 6 laDii Feldspergae i 17% die 21 Septembris Oaiistroiieobargi » sab praesidio a. r. p. Marlini Wazii- lich , Provinciae Salvaloriano41ai^aricae patre » provincialis elecios est r. p. Emericus MeUschacher. 1730 die O lulii Enzerstorffii i ^ ^ «-fi. J- .A 4 .-1 •• ( sob eodeni. 1751 die 19 Aognsti Loysn ' S 10. De firatribus huius Provinciae, qiii pro Ghristi nomine sanguinem fudenint. Cam Solimanos Turcanim Imperator, occupata potiori Hangariae parte, ipsam urbem Vienneusem innumera saonun, docentonun scilicet milliom, Ottomanorun) multitodine, etsi incassum, goia felicioribos Philippi comitis Palalini aIionunque caesareoram belli dacnm armis ac defensione victoriose repulsus, anno 15S9 obsi- dendam abiret, atrocissima abique rabie in christianoram praeprimis Austriacorum terras desaeviit, plarima loca, urbes, oppida, aroes etc., igne fenroque perdendo. Bidno post saum Viennae adventom, nimiram io Septembris, ampUssimus noster locus SS. TheobaMi et Bernardini, priroas a S. Capistrano suseeptos ac miraculis a se confirmatus, igne prins extinctis per caesareom militem omnibns snburbiis, ne infensissimo Christiani nominis hosti in praesidimn fierent, totaliter Tnrcarum furiis cessit; atqae ita, qnod in iMHiam totins nrbis amictis nostrorum ignis solom esussit, fiirens barbarorum flamroa plene absnmpsit , totnm devastavit in dirissima huius con- ventus invasione plurimi fratres, (pervetustus nostri archivi cliaraeter quasi numero centum fuisse commemorat), in eodem loco remanentes et roartirii palmam sitientes, meruerunt in sanguine agni lavare stolas suas. Moi enim ut Turca barbaro suo mi- lite locum occupaverat, e vestigio fratres trucnienta manu barbari ajj^ressi omnes ad unum peremernnt, quorum nomina, cum scripta non inveniantur, soli Deo sint cognita. Durante hac immani Ottomanorum persecutione pinres conventus nostri com- busti sunt et quidem: die i4 Septembris locus amoenus in Enzerslorff ad S. Mariam Magdalenam; die 96 Septembris conventus B. Mariae Virginis In Paradiso; eodem mense, die vero 27 conventus CIaustroneoburgensis, cum ecclesia S. lacobo maiori sacra, incineratus est Anno sequeute circa festum S. Michaelis, nonobstante Caroli V. Imperatoris copiosissimo exeroitu in occursum misso, ilerum in Austriam movil saevissimus Turca, et postquam totam pene StjTiam miserandum in modum deva- stassel, conventum quoque Kazlstorffensem ad S. Radegundem invasit et omnino spoliatum flammis donavit Ex his iam nominatis locis sequenles fraUres pro Christi nomine ^diis impiorum occubuere. Enzerstorffii P. Germanus de Kreitenach, venerabilis senex, aliquando in Terram S. peregrinus, unica per diem refectione contentus, capite truncatus. P. Woligangiis FRANCISCANO-AUSTRIACA. 75 de Sleinkirchen ferveos praedicator, zelo martirii flagrans, fugam, elsi potuisset, ampere nolail, et p. Urbaous Novimburgensis sacerdos, ambo vulneribus graviter saaciati capile ple\i suni. In eodeoi conveotu anno i 530 passas esl p. DioDysius de Bambei^ loči praesidens, saepius alibi guardianus et zelosus Dovitiorum magister, dam hic lociis secundo exureretur a Turcis igne crematas. In Paradiso ad B. V. M. fratres octodecim acerbissimum morlis genus, prout noster Gonzaga etiam referl, subierunt, partim eose, partim igne pro Chrisli flde oecati. Non procal a dieto loco peni^us a barbaris exusto ac demolito in nemore Interfectos repertus est p. Theobaldus de Neosladio, sacerdos singulari pietate con- spicuiis et sacrista Viennensis. Item in eodem nemore Viennensi barbara itidem mana interempli sunt flT: Ale\ius de Tambswegg senex et Bemardiiius de Follei-s- heimb, ambo laici coqui. Quibus ibidem adauctus est Tr. Zachaeus de Zwetbel, etiam laicas pios et in oratione frequens, corpas suam panis et aquae ieiunio saepius ma- eerans ac in servitutem redigens. CIanstroneoburgi ad S. lacobum fr. Leo Piche bonus laicus. In KonigstoUen, (oppidnm est altero milliari Claustroneoburgo dissitum) , per capitis abscissionem bar- bara saevilies vita spoliavit pp. Ladislaum de Waidboffea et Sigismundum de Heilbran , eCsi iavenem , pietate tamen et doctrina insignem; hi duo in parochiali ec- clesia honeste tumulali sunt. KazlstorfBi ad S. Radegundem anno 4530 p. Antonius de Kirchberge, praeclarus verbi divini praeco, ante summam aram, dum anlmam suam geneflexus in manus domini commendarel, capite plexus obiil. In eodem martirii palmam obtinuere duo fratres a Turcis in odium Cbristianae ffdei occisi , quorum memoria habetur in mar- tjTologio ordinis die U Decembris. Anno 16^ Turca cum numerosissimo suo milite in Austriam iterum saeviens, dam secundo Viennam obsiderat, vulneribus plurimis misere sauciatum trucidavit fratrem Gultbertum Lenz laicum; eodem anno die 13 lulii in conventu Enzerstorfleasi qui solula urbis Viennensis obsidione, in ambitu inferiore conventus ante mi- norem ecclesiae ianuam crudeliter occisus invenlus, in eodem loco tumulatus esL Hainburgi ad S. Annam, postguam a Turca et Tartaris universa civitas cum nostro conventu ac ecclesia flammis tradita fuisset, die 12 lulii p. Illuminatus Hols- cher, optimas sacerdos, fr. Liberatus Andre coquus et fr. Albanus Stumpf, laicus et pictor egregius, igne absumpti sunt. Eadem die p. Chrislophorus Sibenhenner, praeclarus concionator, vir zelosus et exemplaris, ieiunio ac devotloni praeprimis deditus, a barbaris una cum aliis civilatensibus et christianis captivis abductus, sub via multis ludibriis impetitus, verberibus sauciatus, tandem cum šuos concaptivos ad constantiam hortaretur in passione, in partes (ut a flde dignis relatum) cru- delissime sectus fuit, praeclara martirii palma clarus. Lembacensi in conventu ad Ss. Trinitalem die 14 lulii eorundem Tartarorum gladiis occabuit p. Bemardinus de Italia , sacerdos senex ; cum ciaustro tota ftiit esosta ecclesia magnusve numerus oppidanorum in captivitalem abductus KazlstorfBi eodem die et anno capite truncati: p. Franciscus Plazer, maximae probitatis sacerdos, fr. Petronius Pfann clericus et fr. Zachaeus Werl laicus coquus; conventus vero omnino depraedatus ac combustus est. Praenominatis piis religiosis merito adiungendi veniunt duo eximiae pietatis viri , qoi elsi perseculorum gladiis perempti non sint, attamen, ut sanguinem pro Christi 76 COSMOGRAPHIA nomine el Ode catholica gloriose fundercnt, digni babili suni; nimirain: p. loannes de Huogaria, indefessos alias in sacro Iribunali poenitentiarius ^ hic conira haetero- doxos dogmata fidei romano-eatbolicae liberins derensans a Lutheri sectario graviter vulneratns est; obiit, sanato vulnere, in Rudoipbswerl anno 1548; aller erat p. Thomas a Salisburgo, praedicalor percelebris omnigue populo gratissimus, ob strenuam eliam fidei orlhodoxae propugnalionem a Lulheranis secundo lethaiiler sauciatus. Hic zelo amplius defendendae fidei impulsus, post Provinciae ministeriatas oflBcium inter Lutberi asseclas el Anabaplislas dispuUitiouis causa se conlulil ac plurimos ab erro- ribus ad vlain veritalis reduxiL Demum Labaci in Carniolia a Lulheranis ad mensam invilalus veneno ipsi propinato inficitur, ac pauiopost brevi delentus infirmilale beato fine quievil feria secunda palmarum, quae eral secunda Aprilis anno i 548. Anno 1716 die 5 Marlii p. Liberatus Weis, Palatinus Gonnerslreillenus, missionario- rum in Aethiopia praefeclus apostolicus, cum aliis duobus palribu3 Michaele Pio a Zerbe el Samuele aBiumo Italis in civilale Gondar, Aethiopiae melropoli, evangelium Chrisli libera voce praedicans, calenis vinclus exlra urbem ducilur ac ab impia eaque copiosissima plebe lapidibus obrutus esl, preliosa martyrum corona gloriose indulus. Ul nobile huius viri pro flde Chrisli cerlamen ciarius leclori paleal , p. Theodosii Wolf, Provinciae noslrae sacerdolis el missionarii apostolici, datas ad r. p. Brunonem Grenner provincialem de bealo marlyrio informalorias hic verbo lenus aditcimus. « Adm. rev. p. prov. Filiali devolione duclus ac sancilo foedere cum r. p. Liberalo piae memoriae obligalus, crudele quidem (nescio irinestum nunicupem an magis glorio- sum) speclaculum ab Aelhiopia, fidei calholicae semper infensissima, hoc anno iteralo in tribus seraphicae religionis palribus palernilali suae a. r. propono; nolum siquidem arbilror anno 1704 a sancllssimo ponlificc noslro Clemenlc XI. quamplurimos niissio- narios aposlolicos ad praedicandum in Aelhiopia lESU Chrisli evangelium fuisse expeditos. Varie hiil lentalus ingressus, asi ab inleriacentibiis barbaris semper im- pedilus, doneč r. p. Liberalus Weis, praefeclus aposlolicus, almae Provinciae Auslriae alnmnus, adiunclis šibi sociis rr. pp. Michaele Pio a Zerbe el Samuele a Biumo, anno 1711 per mare rubrum iler sil aggressus; landem anno sequente, superatis maximis lerrae marisque periculis, melropolim Gondar fellciler ingressus, stalim regem ( cui nomen eral luslus ) adivit eique dam causam sui ad venlus exposuil , qnem eliam rex peramanler ac summo favore excepit, securilatem promisil, particularem assislentiam spopondil; allamen puhlicam calholicae fidei praedicationem illis inhi- buit, populum ad rebellionem proclivem metuens, lenle eos feslinare horlabalur di- cens, Deum mundum non unico inslanli, ul poluit, sed sex dierum spalio creassc. Inlerea, dum noslri palre^? morabantur in Gondar mire in dles crescebat regis affe- ctus; adeo enim eos venerabalur, ul eos regia sua muniflcčnlia amplifičare quani plurimum sluduerit, posscssiones ac annuos redditus oblulerlt, quos noslri taroen constanler spreverunl asserenles, id mililare conira slatum noslrum apostolicum ac sanclissimam pauperlalem in regula professam. Obstupuil rex animum eorum minime cupidum , in laudem eorum clam el pubUce dicebal , iureiurando promillebat, non solum regio diademale, sed eliam sanguine eos se defensurum. Hucusque patres noslri incolumes fucrunl,*iam aliquos clam ad fidem cpnverlerunl, immo emer^sse ex profundo regis ope videbantur; asi non respondil evenlus, quippe semper inimica virlulibus vilia suni. Pessimi sane pravique ingenio aliqui invidiae palre commoti FRABrclSCANO-AUSTRlACA. / / sparsere perfidiae semina, praviš colloqiiiis et praedicationibus populum pervertenles. Monachis, quoruin maxima potestas, regnigue magnalibus persuadent, patres Dosiros esse infensissinios deiparae hostes; panem azjmum in sacrificio missae consecrandum ex meduUa caois el porci cerebro conficere; brevi tempore totum regnpin ab his incireumcisis perverti, habenlibus regem illis sequacein ; immo fore iil, crescentc namero, šibi regniim vendicarenl. Haec el aiia id geiius plurima commeota iaelabant ac de eiiciendo rege tractabant; populus alioqiiin rudis faciie figmentum praebiiil ac Uimniluare ineepit. Eo cognilo , rex lustas incolumitatl prospicei*e cupiens, eos ad reniotiora loca magno ciim comilatu migrare lussit, illos revocaturus, qufeta(a populi demenlia. Asi nil pacalior impia liirba, immo abseolia exasperavit polius malos, quam compressii; unde lumultuose cooiuratum ei rc^i, ul ferunl, venenum propi- nalum, qui sabilo dira paralysi coiTeplus, ila ul nulio ad bumanos usus corporis ofli- CIO ftingerelur, lanquam tnhabiiis fuit regno privalus el a domesticis suis ex aula eieetus. Interea iuveois quidam, oomiue David, rex prociamalur, qui melu populi per- oulsus, faciie Turori eorum se subscripsit el absenles palres anno 17i6 die 27 Fe- bruarii ad se acccrsivil, vinctos calenis incarcerari iusslL Die 2 Martii eos in publico procerum consiiio statuil, ac ex illis quaesivil, quinam essenl, et cuius rei causa venissent? Responderunt, se esse sacerdoles caUiolicos a summo ponliflce universalis eeclesiae pastore missos, ul illos iu vera fide inslruerent, animas eonim a tenebris eraerent et ad salutem a^lernam perducerent. Itaque nos non sumus chrisliani? iuterrogat rex, reposuerunl: Estis christiani šolo nomine, faclo minime. Super quod rex vehemeoler commotus, sentenliam morlis in eos Tulminal, illi eeontra promptos se oflerunt conslanter mori pro fide catholica ; attonili omnes steterunt mirantes pa- trum roagnanimilalem et in profundendo vilam prodigalilatem ; unde rex cepit pau- lisper deiiberare, blaudius eos aggredilur, in societalem allicil, securitalem vitamque promiltit modo velinl eircumcidi, Dioscorum sanctum venerari, in Cbristo unam naturam confileri, eorum sacrameutis communicari etc. Al illi egregia constantia vitam caducam contemnentes, pro fide mori quam piaculum comiltere maluerunl. His peractis iubenlur denuo in carcerem trudi; interea babenlur conciliabula ; rex lieet impius, aliquando lamen sacerdolibus mitior, patres e regno eiici sentenliam tulit; e contra vero morte eos. plectendos monachorum petilio ftiil, et ila tertia die Martii, ligatis a tergo manibus, in forum seu campum certaminis ducunUir, vestibus q)oliantur, osculando invicem paulisper loquebanlur, humilibus ad Deum precibus animas suas recommendanles , tandem in genua suni provoluti, impetuosos lapidum iclus susceptufi. Stalim sub specie religionis iniquitatem tegens sacerdos quidam sacrilegus in medium prosiliil vociferando : maledictus , excommunicatus ac virgineae roaUris inimicus sit, qui non quinque lapides in illos iecerit. Primus ille lapidem misit , quem lurba ferme decem hominum millia secuta, brevi spalio nostros patres sub acervo lapidum sepeliviL Particeps cupiebam esse luctus, qui eram amoris socius, ast superis aliter visum fuit, dum bic interim dubia salute ob aeris inclementiam cum aliis tribus patribus liaereo, doneč quid agendum, a sacra congr^tione re- sponsom fiierit. Pro interim haec pauca vera notificare potui, plura cum tempore. Datum Mochae in Arabia felici anno i7i6 die 20 lunii. S. P. A. R. Huniillinius subdilus Fk. Tiieodosius Wolf a s. Hippolvto missionarius apostolicus. 78 COSMOGRAPHIA % ii. De religiosis virtute, pietate et sanotitatis opinione insignibus. Venerabil. p. Andreas de Leiiben, vir pietate et doctrina clarissimus ; unus de primis et electis huius Provinciae lapidibus aogularibus; spiritui oralionis semper iiitentus, anle Provinciae divisionem vicarius; omnes conventus Aastriae, Styriae, Carnioliae, Polooiae ete. pedester iiivisit, ubique paupertatis el bumilitatis vestigia relinquens, post miraculosam dee^m dierum abstinentiam ab omoi alimeiito etiam in extrema sua inflrmitate, in suavi crucifixi aniplexu pientissime in Domino obiit Vienuae ad SS. Tlieobaldum el Bernardinom ad annum 1467. Eius meinoriam agit marlyrologium Ordinis i 5 Octobris. Venerabil. p. Micliael de Seplem Castris, eruditione et gratia praedicationis clarissimus, post plurima šibi coram Deo et hominibus comparata merita, mortis suae praesagas, ad recipiendam mercedem aetemam ad caelos evolavit Lancovilii anno 4483. Venerabil. p. Franciscus de Landsbut^ ob iutegerrimam vilam , devotam alacrila- tem morumgue exemplaritatem ab eminentissimo p. Gabriele, eardinali et episcopo Agriensi , guondam S. Capislrani in erigenda Provincia Austriaca adiutore egregio, in confessarium et sacellanum assumptus, aelate et meri tis plenus caelo nascitur Agriae anno 1486. Venerabil. p. Gregorius de WaidbofTen, devotissimus praedicator, perpetuus al- lissimae paupertatis zelator, vir optimae conscientiae, in omnibus perfectae obedien- tiae ac exemplarissimae vitae, moritur ad s. Tbeobaldum Viennae anno 1493. Venerabil. p. Archaugelus de Aspang, vitae innocentia, paupertatis studio, ora- tionis frequentia maxime conspicuus; hunc aliquando in conventu Paradisiaco orationi vacantem daemon sub spe<;ie equi in ipsum prosilientis detei*rere ac Impedire cona- tus, verum elevata in Deum mente, ab eo conlemptibiliter fugatus est. Probus bic omni enitens virtute sacerdos, nec camibus nec piscibus vesci solitus, suscepta ad portiunculanas aedes pia peregrinatione , Camerini mortuus est anno 1496; in vito nec unquam aut ridere aut irasci visus ; post obitum pulcrior facie quam ante apparens ; recolit eius memoriam martyrologium Oi*dinis die S4 Novembris. Venerabil. p. Ambrosius de Tulna, unus ex sociisprimisS. loannisaCapistrano, cuius sanctitatem et magna apud Deum merita indigitant miracula ad eius sepulcrum mire patrata anno 1508; martyrologium Ordinis die 24 Martii eius meminit. Venerabil. p. Cbristophorus de Monachio , magniflcus verbi Dei praeco et doctor egregius, in asceseos perrectione facile primus; bic tanta contemplationis gratia pol- lebat, quod, ut ob dulcediois fructum, quem ad intra sentiebat, omnes utriusque sexus bomines meditandi methodum edoceat, indefessum semper impenderit cona- tum. Sancto flne quievit Perusii qua commissarius anno 1514. Hic soacepil lociini Scbwazensem et reformator fiiit conventus Bozoniensis. R. fr. Archangelus de Braunecken, optimae spei clericus, sanctae innocentiae speculum, doniš gratiae et naturaemire ditatus, Bononiam studiorum causamissus, ibidem ridendo, dum alii ipsi assistentes lachrymarentur , expiravit anno 1519. FRANCISCANO-AUSTRIACA. 79 Venerabil. p. Prosper de Mysna, de primis a S. Capistrano sosceptis fratribus, sacerdos religiosissimiis , aetatem physicam coram Deo et hominibus meritis plenam ullra cenlum prolrahens annos; qua non obstanle, nunguam cborum neglexil, nec angaam oCBcium in stallis, sed extra illa, sine ulla appodiatione in ciioro dicere solilus ad niaxiinam omnium exenipiarilatem. Quiescit Feldspergae, ubi beatissime obiit anno 1518. Venerabil. p. Bernardinas de Enzerstorflii, pater oinnl virtutis zelo , pietale , do- clrina, eloqnentia praeditus; eisi aiiis omnibus bonus,.sibi tanien suogue corpori rigidissimus, guoniam in omnibus mcmbris siiis mortiflcaiionem lESU cirjcumferebat, ul suo exemplo vita lESU in onmium hominum manifestarelur corporibus. Piissime obiit Loysii anno 1520. R. fr. Bartbolomaeus de Niimberga , laicus morum gravitate et exemplaritale insignis, nunquaai ridere visus est ac rarissime loqui, omnibus fratribus, praecipue valetudinariis et graviter inflrmis, quorum euram plnrimis annis Viennae gesserat , apprime charitativus, anno 1520 mortuus est. Venerabil. p. loannes Baptista de Franconia , vir simplex et rectus , omni gra- lus homini, strietioris regulae observantia et vitae aiisteritate singularissimus , non absque specialis probitatis indiciis diem clausit ultimum Viennae 1525. Venerabil. p. Bernardinus de Oringen, in špiritu devotionis et orationis perfe- ctissiroe exercilatas; caelitum venerator praecipuus; pro animabus purgantibus orator ad Deum diu noctuque indefessus; per unicum needum effluiimi annum, uti ei reve- latam, plura miilia liberans e piacularibus flanmiis; pervetustus character, nisi ca- lami error sit, 53000 exprimit. Quiescit Viennae ad SS. Tbeobaldum et Bernardinum anno 1525. Venerabil. p. Victorinus de Nova Civitate, praedicator et confessor gratissimus, gratiam inter alias specialem šibi peliit a Domino, ut oimirum laudes Deo decantare possit asqae in finem vitae suae; qua minime est frustratus, nam postquam matu- tino cantando et psallendo cum reliqais fratribus interesset, absolutis in choro lau- dibus, ad celhilam redux, mox mori incepit et sine suorum eonfratrum multo gra- vamine, prout petiit, vita beate functus est anno 1527 Graecii. VenerabO. p. Casparus de Krembs, quondam Freystadii nobilis decanus, divitiis affluens, propter Deum omnia relinqaens, humile seraphici S. Francisci inštitutum amplexus esL In eo ob doctrinae excellentiam , ingenii perspicacitatem , vitae inte- gritatem ter in ministrom Austriae assumptus. Plurimis pro Dei gratia, animarum salute et Provinciae emolumento exantlatis laboribus , in saneta pace quievit Puppingae anno 1533. R. fr. Bonaventura , veneranda senecta laicus , non obstante erarifragio , qaod in rupto ponticulo passus est, exemplaris eleemosynanim collector; quod munus sat ardaum pro amore eonfratrum suorum usq[ue ad ultimos vitae annos protrabere non desiit; et quia senio confeetus (nonagenario siquidem proximus erat) ambulare nequi- vit, paupercula traha veetus per homunculum ostiatim mendicabat. Ob eximiam bane in fratres charitatem, morom vitaeque innocentiam adeo gratus omnibus, quod non solunx saeeulares et laici , sed sacerdotes etiam humeris suis eum por- tare minime dubitaverint. Moritur plenus dierum et meritis Graecii 19 Septembris anno 1655. Venerabil. p. Antonius Stepbanns, sacerdos in omni opere bono versatissimus , BO COSMOGRAPHIA quasi Enoch in omnibus viis suis cum Deo ambuiavit et non apparuit ; seu dam eum Deo conversatus tališ ab aliis videri uoluit. In orationc enim continuus, in amore erga Deum et proximuni assiduus, beatissima demum niortc potitur Viennae 18 Au- gusti anno 1658. R. fr. Romamis Burchard, clericus sub anno probationis contagiosa lue infectus, flexo poplite, ievatis irr caelum oculis et manibus, spiritum innocentem in nianus sui creatoris commendans expiravit Claustroneoburgi 5 Octobris anno 1645. R. fr. Donulus Rosenfeider, laicus, oiim rev.>°> d. episcopi in Valie Lavanlina secrelarius, virtutibus omnibus deditus reiigiosus, nunquam laethaliter peccasse dicilur. Diem mortis praesciens morte iustorum moritur Viennae 9 lanuarii anno 1646.. Facies eius post obitum pulclieiTima apparuit; corpus vero suavissimum spiravit odorem, queni tum fratrum tum saecularium magna copia non abs spiritus exult:)- tione mirabiiiter persensere. Venerabil. p. Martinus Schabhard, piurimonim meritorum ac dierum plenus; per omne vitae tempus ob morum iutegritatem et singularem in superos pietatcm farna sanctitatis clarus, a Tratribus saepius per integram horam expan$is bracbiis orare visus. Fuit per viginti et plures annos sanctimonialium ad Caeli Portam conres^ sarius gratissimus, obiit Viennae die 19 Septembris anno 1647. Venerabil. p. Maurilius MitterhofTer, ob reiigiosissimos more^ et mirac pietatis spccimina, innocentiae decus et religiositatis splendor nuncupatus, comparatis šibi per 40 annos reiigiosae suae vitae copiosissimis meritis, ut confessarius sanctimonia- lium ludenburgensium e terrestri illius loči Paradiso ad caelestem patriam evocatur 12 Decembris anno 1648. Venerabil. p. Seraphinus Praliinger, maximae pietatis sacerdos, aetate iuvenis, moribus et virtutibus senex, corporis mortiflcationi singulariler studiosus; hinc post felicem eius obitum 1 Maii anno 1651 inventum est corpus cingulo ferrco cincturo. Venerabil. p. Stephanus Heimbl, Viennae ut poenitentiarius et sacrista plurimis annis Deo servivit nulli parcens labori, sollicitudini nulli; toleratis per tres menses acerbissimis cum summa palientia aegritudinis molestiis, mortis horam praevidit, prao- dixit, adeoque frequentlus repetens sacram exomologesim , piissime in Domino obdor- mivii die 1 Aprilis anno 1656. R. fr. Felix Seemiiller laicus, sanctao paupertatis strenuus amator et omnis virtutis eximius cultor. Ante obitum per octo annos carne non vescens, sabbato sanclo suae per tot annos meritorie protractae quadragesimae simul ac vitae intemeratae finem imposuil, resurrectionem cum Christo in caelis aetemam babitunis. Lembaci 16 Aprilis anno 1656. Venerabil. p. lonocentius Galleron , secundum Cbristi redemptoris exemplum ani- mam ponens pro amicis suis seu proximorum salute , pro pestiferis sese in lazaretho Viennensi lubens exposuit. Morbo contagioso et ipse infeclus , eodem ut martyr cha- rita tis 17 Septembris anno 1656 extinctus est. Venerabil. p. Franciscus Eckstein , actualis Provinciae ciistos , variis infirroitatibus longiori tempore pressus, velut aurum in igne probatus fuit; tandem illis, cum mira patientia toleratis, oppressus, naturae debitum solvil die 25 Septembris anno 1657. Hic vir vitae franciscanae erat eximius zelotes, in choro assiduus, erga fratres iii- discriminatim summe cbaritativus, in špiritu devotionis et contemplationis cotitlnnus , in omni denique suo munere fervens et strenuus. FRANCiSCAKO-ADSTRIACA. 81 Veuerabil. p. Franciscus Stattfeld, Austriae quondani provincialis , lucerna lacens et ardens; ob praeclara sua merita in comitiis generalibus Toieti in Hispania celebralis dcfinitor totius Ordinis electus, evangelicam habens ser|)eDtis prudenliam el simplicitatem columbae, in reiigiositate nieru» anachoreta, in strenua regulae observantia verus S. P. N. fllius, omnis denique virtutis reiigiosae coropendium. P. ministri generalis obedienlia in Poloniaro minorem missus ul visitator Vielicii prope Cracoviam 20 Augusti anno i66i , postquam pridie comilia provincialia iam valedietunis absolverat, in suavissimo crucifixi amplexu spiritum caelo reddidit ad ingens utriosgue Provinciae lamentum. Venerabil. p. Ludovicus Rbeinlhalier, guardianalus ac deflnitorialus munere eam laude functus, niaximus seraphicae regulae et paupertalis zelator fuit. Tan- los psalmodiae et diurni officii amator , quod , dum horas canonicas recitandi tem- pas adesset, nunquam tam divino quam noelurno tempore ex(ra chorum visus sit; moritar plenus meritis in senectute lM)na septuagenarius Viennae 7 Septembris anno i66i. Religiosus fr. NVolfgangus Leo, per 40 annos clericus diaconus, euitui B. Virginis deditissimns , vitae constanter illibatae; ad agonein suum laete perveniens, in rrequen- tioribus cnicis ampiexibus spiritum suum Deo , Immaculatae Virgini el s. M. Magda- lenae, quam sororem suam nominabat, obnixe commendabat earumque patrocinium devoUssimis suspiriis impiorabat; demumalta, qua potuit, voce intonato: Magmficat ad see^indum versum: Et PxuUavit spiritm meiis etc. spiritum creatori reddidit Loysli 30 Maii 1662. ■ Venerabil. p. Lambertus Lambrecht, iterato Provinciae definitor, eximius theo- logos, apud omnes Stvriae proceres ob religiosum conversandi modum acceptissimus. lotemeratae Deiparae cultor singularissimus , eius promovendi honoris studiosissimus. Laucovitii in loco B. Vii^inis de Gratiis bis per triennium etiam alibi guardianus; plorima ibidem ac praeclara in gloriam eiusdem Virginis reliquit suae devotionis monumenta. Moritur, ut aeternum viveret, morte beatorum Graeeii anno 4662. Venerabil. p. Caesareus Deonistus integerrimae vitae et in suis superioratus offi- ciis maximae exemplarltatis, intemeratae Virginis lionori ubique ampliando devotus ; ulUmis inflrmitatis suae miseriis patientissime toleralis, antequam moreretur, per duo- decioi continuas horas extaticus decubuit; demum ad se reversus, plurima de potenti B. Virginis patrocinio disserens et dulcissimae matris suae consortium suspirans, expi- ravit Oagenforti 11 Novembris anno 1662. Venerabil. p. Athauasius Knorr, pientissimae vitae speculum, ultra viginti annos in urbe Viennensi poenitentiarius ac in convertendis haereticis continuo indefessus. Aegrotis ac moribundis, quibus ad supremum solatium diu noctuque cum maxima carilate assistebat, desideratissimus; percelebris denique auimarum zelator, quaruni curain ac vigilantiam constanter corde gerebat; obinde apud omnes ob tanlum zelum et morum innocentiam sanctitatis opinione clarus. Post tot labores ad requiem sempi- ternam per suavissimam mortem vocatur Viennae die 16 Novembris anno 1665. Venerabil. p. Emmanuel Vogt, ob suam exemplaritatem ad succurrendum inHr- mis ae moribundis saecularibus Viennae deputatus , promptissime bane sibi iniunetam obedientiaro dlebus ac noctibus non solum executus ad extra plurimis annis, verum et in ciaustro in saero poeniteniiae tribunali a summo mane ad extrenuim usque qiiadrantem indefessus fuit cum poenitentium fiiictu confessarius. Tandem , quia in Analecta, 6 82 COSMOGRAPfllA animarum salute promoveoda iiisaliabilis, pro infectis lue pcstirera fratribus et saecu- laribus sese ultro exponens, eadeni ipse iiivasus el beale mortiius hostia voluntaria apud Deuro eflicitiir 3 Octobris Vieniiac anno i679. Venerabil. p. Hoiiorius SchepIT, vir mirae pietatis, chori magister et vicariiis Viennae, alibi saepius guardianus; lucrandarum animarum zelo ac cliaritale prae- cipue flagrans in lazaretho Viennensi, saeviente lue contagiosa, obseguiis peste infeclorum, quorum numerum iam ad 1900 excreverat, animam ponens pro ami- cis suis, se sponle dicavil. His tanta charitate, tanta cum animi alacritate, nuUis neque diurnis nequc noclurnis parecns laboribus, spiritualia praestitil officia, ut a cunclis velul amanlissintus parens amaretur, passim nominarelur; immo eiusdem zelo ac opera illeclus magistratus Viennensis omnem lazarethanae domus iiispe- ctionem ipsi concredere prorsus non dubitavit. Plurimis pro amore proximi e^an- tlalis laboribus superatisque rrequentioribus vilae periculis, ad omnium summum maerorem in eadem donio, non peste, quod maxime mirum, sed hvdropc extin- guitur 20 Novembrls anno 1079 qua verus charitatis martyr, ut pro laboribus el meritis suis immarcescibilem in caelis reciperel coronam, per sanetam mortem e lerris sublatus. Eius corpus, lugentibus universo lazaretho et pestiferis ob deperdi- tum amabilem adeo patrem el consolatorem optimum, houoriflce ibi terrae condi- tu m est. Venerabil. p. Anlonius Sldckler, pater patriae et Provinciae Austriae columna, ob maximam moruni integrilateni, regendi doxteritatem, doclrinam, regularisdisciplinao zelum ac exiiniani in superos pieliUem bis in ministrnm assumptus; dein per viginti et plures annos comissarius generalis monaslerii regii Ordinis s. Clarae Viennae; la- boribus oplimis exhaustus plenus dierum obiit 5 Novembris Viennae anuo 1681. Venerabil. p. Aurelius Rettl, religiosus vere pius, vere devotus, ieiunio, oratioui , nieditationi studiosissimus, in slricta monasticae disciplinae observantia vivum con- iralrum suoruni exemplar; tam in vita quam in ipso mortis conflictu intensissimos patiens corporis dolores, nulluin prorsus impatientiae edidil signum; in vigilia Por- tiunculae beatissimo line quiescens, portionem cum bcatis sumpsit in terra viven- lium anno 1682 Viennae. Venerabil. p. Fridericus Loger, sacerdos tum pietate tum innocentia vitae com- mendatus, orationi tum vocali tum menlali, ieiuniis aliisque cor{)oris macerationibus iugiter inteutus, vitae denique religiosissimae ac austerae coronidem imposuit per piissimam mortem ad eximiam omnium assistentium aedificationem ac solatium die 13 Augusti anno 1682 Viennae. Religiosus fr. Mathias MiiUner, iaicus singularis religiositalis, simplicitatis et hu- militatis, ieiuniis et devotioni constanter deditus; multis ante obitum annis a carnibus abstinuit. Tempore Viennensis obsidionis multis repletus corporis miseriis patienlis- sime toleratis, non absque sanctitatis opinione e vita discessit Viennae 23 Augusti anno 1683. Venerabil. p. Angelus Donn , festivus et zelosus Viennae ad s. Hieronvmum concio- nalor, qui per ferveniissimas suas conciones plurimas Deo animas lucrifecit; enituil in eo singularis in ])roximum charitas, nec eandem eiusque animaj*um lucrandarum zelum satiabat conlinua confessionalis rrequentia, nec indefessa omni tempore OMribundis praestila assislentia; sed ul merita meritis cumularet, Viennensis obsidionis tempore anno 1683 vulneratorum militum regiminis Mansfeldii principis ad nostrum couventufu FRANCISCANO-AUSTRIACA. 83 collocatonim capellauuin egit inaxime consolaloriiim el opei'Osuin , quam|}lures ad li- dem convertendo, pliirimos sacramentaliter absolvendo, sacro pabulo reflcieiido, inor- tuos propriis manibus in horlo terrae niandaiido, saiie affectu et zelo suo e\eellens charilatis victima. Trieiiiiio post nieritorios sacrosque bos labores iiiflrmilate, medicis incognila, morilur piissime, cbaritalis exifniae praemium a Deo, qui charitas esl, ae- ternum conseculus. Corpore eius ad pbysicoruni iiislanliain apcrto, in suo cordis iutimo duo ossula quasi crucis signum exprinientia ad oninium demirationem invenla sunt. Vienoae 5 Aprilis auno 1(>86. Venerabii. p. Hugo Sladti, vir venerandae seneclac, veri religiosl vivum exemplar, non Um laboribus quam assiduis ieiuniis ac vigiliis exliauslus, sancte niorluus est, quia sanele vixit. In devolione erga Deiparam Vtrginem erat singulnrissimus, bane per omoem vilae cursuin Oducialissime matrem suam appellabat, omuia virtutiini opera post Deum eiusdem bonoribos eonsecrando; unde virtutis sladiuni et bane vitani egressus, per sanetissimae matris intervenlum eaelum eopiosls ciiro meritis ingressus esl Graecii 20 lulii anno 1687. Venerabii. p. Bartbolomaeus Kemeter, dednitor babitualis, oninibus amabilis, quia vitae ezemplaris ac laudatissimae; magnus buniilitatis sectator suique ipsiiis perfeetus eonlemptor, per 32 annos saeristiae Viennensi qua operosus poenitentiarius cum omni sedalitate praefuit; in visilandis el solandis aegrotis indefessus, exlniius de- niqae animarum zelotes, placidissime obdormivit Viennae 29 Octobris anno i 688. Venerabii. p. Narcissus Hietl, bis Provinciae eustos el loties minister Austriae, aliisque Ordinis el Provinciae allioribus muniis funclus, magnalibus Viennae non raro a consiliis, confralribus suis omnibus raro exemplo omnia faclus ; saeviente lue Viennensi anno 1679, ul guardianus civitatensibus et magislratui in rebus gravioribus cottsuelissimus arbiter. Pietatis operibus oninino deditus, meritis plenus ac laboribus, mortishorae praescius, integris sensibus pientissime se ad eandem disposuit el dum illod Simeonis senis canlicum: Nune dimiltis semum (uum, Doniine, secundum verbum tuum in pace, magnis suspiriis ingeminarel, in pacem inlroivit sempiternam die 10 Februarii anno 1690. Venerabii. p. Benignus Schhnaditsch, pielate, virlule et doctrina clarus, suscepto provincialatus munere, pro conservanda regulari observantia omnem impenditconatum; convenius Mautteruensis erector; proximus niorti, ad quam pientissime se dispo- sail, magna saepiusve repelila poenitentia doluit, quod ut praesidens dieti loei stru- ctaram paapertali minus conformem 111."»* d. fundaloris liberrimae voluntati reliquerit. Laboribus exhaustus, beato iine quievit Kazlstorflii anno 1693. Venerabii. p. Bonifacius Scbeps, quia semper sanctimoniae et pietatis operibus miro intentus, verbo ac exemplo omnibus praeluxit, saepius noviliorum magister constitutus esl. Vigebat in eo admirandae palientiae, profundae bumilitatis, regularis observan- liae ac divini honoris zelus. Victu ac corporis mortiflcatione asperam, sed caelosii- bus conlemplationibus suavem vilam duxlt. Ciborum quasi omnium saporem , afTun- dendo illis acetum, penitus deslruxit; post beatae vitae consumationem in eius lectalo crux lignea reperta est, super qua vir Del. perfeetus crucis Cbristi amator, quietem capere. solitus eraL ludenburgi in Paradiso obiit 19 lanuaril anno 1695. Venerabii. p. Gabriel Scbmid, eximius verbi Del praeco, potens opere el sermone, plures haereticos ad fidem, peccatores ad poenilenliam ct dissidentos ad pacem et concortiiam revocavit. Devotionis operibus praeprimis dedilus, bine ul alios quoque 8 i GOSMUGRArillA ad ea stlniularcl, iiidulgeiiliarum calalogum coiiscripsil et edidit. Tempore obsidionis Viennensis suinma in fratrcs charilato et cura eniliiil, dum in summa illiiis lemporis peniiria convenluni mirabililcr aliiil. Animam suo auclori reddidit Viennae 6 Novem- bris anno 1695. Vencrabil. p. Bonagralia Knaupp, sni ipsius ac regularis observanliae sevcrissimus exaclor, universis viu^e inlegriUile, morum siiavilate ac modeslia religiosa cxemplo fult. Virtute cl merilis cmniilatus obdormivit in Domino ul praesidens ludenburgi in Paradiso 14 Febriiarii anno 1696. Venerabil. p. Magnus HofTsloUer, charilate, palienlia, humilitale, mansuetudine, eorporis casligatione aliiscfuc virlutibus mirabililer eniluit. Per (riginla annos diu no- cUi(]uc vigilanlissimiis magister obori; Bealissimae caeli Reginae devotissimus, in cuiiis bonorem singulis diebiis sabbatinis cibum panem, polum aquam sumpsit. lisdem diebus abieeliora semper convenlus mnnia obire cupiens, rreqnenlissime absque coadiulore scntellas in culina lavabal. Coinplexus cruciflxi imaginem mortem biiari animo aspexit Viennae 31 Februarii anno 1696. Venerabil. p. Carolus Bosini, ob religiosissimum conversalionis modum et praestandi cuivis obsequia, praesertim quae animarum salutem concernebant, ac hilarem prompti- Indinem nemini non gratissimus. In perfeclioris vitae studio continuus, hinc quae ad eam capessendam faciebant, sive lectiones, sive scripliones flexo popliie pere^it. Post ninds paenosas eorporis indispositiones, exemplari cum patienlia constanler to- leratas, devolissime susceptis ecclesiae sacramentis, pie in Domino obiit Viennae 6 lanuarii anno 1699. Venerabil. p. Atbanasius Geii, sacerdos in pietate, dovotione praecipue erga pientis- simam Dei matreni, monaslicae disciplinae observantia totus verum verae religiosilalis exemplar: monialibus Graecensibus s. Clarae ut confessarius cum plurimo animarum Tructu praefuit. Currente tunc univei*salis iubilaei tempore indulgentiarum lueranda- rum causa pro suae devotionis coronide montem Calvariae prope urbem Graccensem ascendit, rcdux in via exanimis factus est, pridie peracia, quasi mortis praescius, totius vitae anteactac exoino]ogesi. Post obitutn reperta fuit apud eum sclieda proprio sanguine exarata, qua se immaeulatac Virgini in mancipium perpetuo dedicavil. Graecii die 15 Martii anno 1700. Venerabil. p. Pascbalis Puecher, doctrina, vitae Inte^ritate, morum religiositate ot serapbicae regulae observantiae zelo singulariter praedilus, monialium Clarissarum regii monasterii Viennae per quindecim annos comissarius generalis. Ut post merilorum et laborum fatigia pro ampliori animae soiatio se quieti donaret, omnique negotio absolutus Tacilius per iugcs meditationes Deo uniret, libemme se comissariatus munere abdicavit atque ita anno vix expIeto, piissime ad mortem disposilus bca- tissimo fine quievit 2 lulii anno 1701. Venerabil. p. Benedictus Staltfeld, vitae religiosae vivum exemplar in exercendis virtutibus ac augendis coram Deo et bominibus ^meritis iodefessus; septuagonario maior vivere desiit TeKcissima morle beatus Viennae 9 Augusti anno 1701. Venerabil. p. Angelus Krenmayr, praeter alia superioratus munera laudabjliter gesla lertio magister novitioriun zelantissimus; omnia, quae illos cum ingenli Tructu edocuit, rigide et ipse fecit, (fuia omnis religiositatis, vitae contemplativae, aedifi- catoriae conversalionis, franciscanae paupertatis et regulae sirenuus observator. Annis 55 merilorie in religione omensuralis, lectulo inflrmitalis patientissime affixus FR A NCISC A X()-ArSTRIACA . 8o propria s|)oiile ss. Sacranienlis inuiiiri rogavil ac paulo post iu Domino obdormivil Laiicovitii die 50 lulii anno i70i. Veiierabil. p. Fraiiciscus Stibich, iiatus baro, slriclus regiilaris observnnliae ze- lalor, e\imius et celebris verbi Dei praeco fuit ubique euiii ingenti aniiiiaruin eino- lumeiito et copiosissime eonfluenlis populi solatio. ludaeoriiin perfidiam in tantuin arguebat, c|uod commolus Leopoldus I. imperator onnies hebraeos Vienna abire ocius demandaverit. in suis muniis omnique operalione ac sermone gravis et auclo- rilativus; niaximae nihilominib discrelionis et caritalis, singiilariter ciga confralres valetiidinarios , quos diu noclU(|ue (|ua consolator optimus invisebnl ac verbis dul- cissiniis consolabatur. Virtbui^ ac iaboribns exhausliis, merilis plurimis plenus ^e- pluagenarius niigravit ad Doininuni Viennae 6 Aprilis anno i7()i. Veoerabil. p. Vitalis Wo]gang, per conlinuos 55 annos vigilantissinuis in conventu Clagenfurtensi vicarius, vir nia\imae religiosiliitis, non obstanlilms iubilarii sacerdotii sui annis, in rrequenlando choro tam diurno (|uam noclurno et conressionaii usque ad obitus sui diem ad omnium demirationem indefessus. Nobililnti omnique liomini acceptissimus , utpote vitae exemplaritate, sancla conversatione alinrunique virlulum varielate mire decorus; dieta pro religionis more feria VI. coram superiore conven- lus cnlpa e-ommuni peractaque poenitenlia,.apopIexia langitur el post paucas horas, cum Christo obediente uscpie ad mortem morlem iustorum oppetiil magna cum vul- tus hilaritale. Ad corpus eius expositum magnus planctus factus est onniium amabilem patrem sese perdidisse flentium. Clngenfurli 24 Aprilis anno 1704. Venerabil. |). Ladislaus Schmuderer, ob religiosissimum conversandi modum oinoi grattts homini, in inlensissimis^loloribus magnisve corporis miseriis admirabilis patientiae. Saeerdos iubilatus, senio confeclus, omnibus saeramenlis snncle numituS) inter manus assistentium fralrum leniter, (|uasi donniens, exhalavil animam Ybbsii 15 Oetobris 1706. Religiosus fr. Uldericns Pressler, laieus, plurimis annis sednius in Viennensi con- ventu infirmarius. Enituit in eo permagna niorum inlegritas el specialis in B. Virginem pietas; earitate erga omnes, praesertim infirmos, afliciebaUir maxima; nil vitabat, nil praetermittebat , quin omnes fraternis obsequiis foveret .sublevarelque. Graviores cor])oris indispositiones ex sputo sangninis perpessas per li annos forti ac invicto animo toleravit. Ultra annum lectulo dolorum miser« aflixus mirandum praebuit |)a- tientiae exemplum. Denique lente consumplns, merilis ac virtutibus plenus ad caele- slem patriam migravit Viennae i Novembris anno 1710. Venerabil. p. Vitus Prosperger, saeerdos iubilatus, vir religiosa mnnsuelndine , fralerna earitate ac eximia in Deum pietale coram omnibus commendatus. Provecta sua aetale non obstante, ad ullimas usque morlis dies officialoris et diaconi nuinus in ecclesia, tum sacra eanUmdo, tum ad aram minislrum agendo, rite decenterque obiil sine reluctatione. Per hebdomadam certa ieiunia certasque peregit devotiones. E^tra cellulam , praeterquam ad altare et mensam , quoniam sacrarum rerum lectio- uibus in sua solitudine semper occupabatur, rarissime visus. Mortem beatam subiit senio debilitatns ludenburgt in Paradiso die 24 Maii anno 1712. Venerabil. p. Honorius Pufer, optimae ac perfectae religiositalis vir; regularis observantiae , liumilitatis, obedientiae virtutumque aliarum specimina praebuit aliis pie imitanda. Ob religiosissimum cum omnibus status cuiusvis conversandi modum afrabilemque agendi dexteritalem nobitium Viennae matronarum visitator constitulus, 8 i COSMOGRAPIIIA ad ea stiniularct, iiidulgeiiliarum cnlalogum coiiscripsil el edidit. Temporc obsidionis Vicnnerisis suinma in fratres charilate et cura enituit, dum in summa illius lemporis penuria convenluin inirabiliter aluil. Animam suo auclori reddidil Vienuae 6 Novem- bris anno 1695. Venerabil. p. Bonagralia Knaupp, sni ipsius ac regularis observantiae sevcrissimus cxaclor, universis vitae inlogriUUe, morum suavilatc ac modestia religiosa exemplo fiiil. Yii'lute et merids cumulalus obdormivit in Domino ul praesidens ludenburgi in Paradiso 44 Februarii anno 4696. Venerabil. p. Magnus HoflsloUer, charilate, patientia, humilitale, mansuetitdine, corporis castigatione aliis({uc virlulibiis mirabililer eniluit. Per Iriginta annos diu no- ctiK|ue vigiiantissimus magister cliori; Bealissimae caeli Reginae devotissimus, in cuius bonorem singulis diebus sabbatinis eibum panem, polum aquam sumpsil. lisdem diebus abiectiora semper conventus munia obire cupiens, freqiienlissime absque coadiutore sculellas in cub'ua lavabat. Complexus cruciflxi imaginem morlem hiiari animo aspexil Viennae 34 Februarii anno 4696. Venerabil. p. Carolus Bosini, ob religiosissimum conversationis modum el praestandi cuivis obsequia, praeserlim quac animarum salutem concernebant, ac hilarem prompti- ludinem nemini non gratissimus. In perreclioris vilae studio conllnuus, hinc quae ad eam capessendam faciebanl, sive lectiones, sive scriptiones flexo poplite pere^it. Post nimis paenosas corporis indispositiones, exemplari cuni patienlla constanter lo- leralas, devotissime susceptis ecelesiae sacramenlis, pie in Domino obiit Viennae 6 lanuarii anno 4699. Venerabil. p. Albanasius Geii, saccrdos in pietalc, dovolione praecipue erga pientis- simam Dei matrem, monaslicae disciplinae observantia tolus verum verae religiosilatis exemplar: monialibus Graecensibus s. Clarae ut confessarius cum plurimo animarum Tructu praefuil. Currenle tunc universalis iubilaei tempore indulgenliarum lu«randa- rum causa pro suae devotionis corouide montem Calvariae prope urbem Graecensem ascendil, redux in via exanimis faclus esl, pridie peracia, quasi mortls praescius, lolius vitae anteaetae exomologesl. Post obilum reperta fuit apud eum scbeda proprio sanguine exarata, qua se immaculalae Virgini in mancipium perpetuo dedicavit. Graecii die 45 Martii anno 4700. Venerabil. p. Paschalis Puecher, doclrina, vilae integritate, morum religiosltate et sorapbieae regulac observantiae zelo singnlariler praedilus, monialium Ciarissarum regii monasterii Viennae per quindecim annos comissarius generalis. Ut post meritorum et laborum fatigia pro ampliori animae solatio se quieti donaret, omnique negotio absolutus facilius per iuges meditationes Deo unirel, liberrime se comissarialus munere abdicavil alque ita anno vix explelo, piissime ad morlem disposilus bea- tissimo fine quievit 2 lulii anno 4704. Venerabil. p. Benediclus Stattfeld, vitae religiosae vivum exemplar in exercendis virtulibus ac augcndis coram Deo et bominibus .meritis iudefessus; septuageuario maior vivere desiit feKcissima morle beatus Viennae 9 Augusti anno 4704. Venerabil. p. Angelus Krenmayr, praeter alia supcrioratus muuera laudabililer gosta Icrtio magister novillorum zelanlissimus; omnia, quae illoš cum ingenti fructu odocuit, rigide et ipse Tecil, (|uia oninis religiosilatis, vilae conlemplativae, aedifi- oaloriae conversalionis, franciscanae paupertatis et regulae sirenuus observalor. Annis ao meritorie in religionc emensuratis, lectnio inflrmilatis palienlissime affixus FRAXCISCAXO-ArSTRlACA. 8o propria spoote ss. Sacranientis inuDiri rogavil ac paulo post iu Domino obdormivit Lancovitii die 30 lalii anno i 70 i. Venerabil. p. Franciseus Stibich, iiaUis baro, sirictus regularis obsenaiiliae ze> lalor, eiimius et celebris verbi Dei praeco fuit ubi<|ue cuin iogenti aiiimaruni eiiio- lumeDto et copiosissime conflueiilis populi solatio. ludaeorinn perfidiam in taiiluin arguebal, qaod commolus Leopoldus 1. ini|)erator omues hebraeos Vieniia abire ocios deraandaverit In suis muniis oinnique operatione ac sennone gravis et aucto- ritativus; niaxiinae nihiiominib diserelionis et caritalis, singniariler ciga confralres valetiidiuarios , quos diu noctuqiie qua consolalor optinius invisebnt ac verbis diil- cissiinis coni^olabatur. Viribus ac laboribus exhauslus, nieritis plurimis pleuus ^e- plaageoarias niigravit ad Dominum Vienuae 6 Aprilis anno 1701. Venerabil. p. Vitalis Wolgang, per conlinuos 55 aiuios vigilantissinius in convenlu Qugenlurteiisi vlcarius, vir maxiniae religiosilalis, non oliii^tantibiis iubilarii sacerdotii sui annis, in frequenlando choro tam dinrno quam nocturno ot conressionali usque ad obitus sui diem ad omnium demiralionem indefessus. Nobililati omnique bomini acceptissimus, utpote vitiie exemplaritate, sancta convcrsatione aliarumque virtutum varietate mire decorus; dicla pro religionis moro Teria VI. coram superiore conven- lus colpa eommuni peractaque poenitenlia,.apoplexia tangitur et post paucas horas, com Christo obediente uscpie ad mortem mortem iustorum oppetiit magna cum vul- tus hilaritate. Ad cor|>tis eius expositum magnus planctus factns asi omnium amabilem patrem sese perdidisse flentium. CIagenrurli ^i Aprilis amio 1704. Venerabil. p. Ladislaus Schmuderer, ob religiosissimum conversandi modum omni gratos bomini, in intensissimis^doloribiis magnisve cor|)oris miseriis admirabilis patientiae. Sacenlos iubilatus, senio conrectus, omnibus siicramenlis sancte munilus* inter inanus assistentium Tratrum leniter, quasi dormiens, exhalavi( aniniam Vbbsii 15 (Jctobris 1706. Religiosus Tr. Ulderiens Pressler, laicus, plurimis annis sedulus in Viennensi con- vento infirmarius. Enituil In eo permagna morum integritas et specialis in B. Virginem pietas; earitate erga onmes, praesertim infirmos, affieiebatur maxima; nil vitabat, nil praetermittebat, quin omnes Traternis obsequiis foveret .sublevare(qne. Gravioros corporis indispositioues ex spulo sanguinis perpessas per I i annos forti ac invicto animo toleravit. Ultra annum lectulo dolorum misere aflixus mirandum praebuit (pa- tientiae exempium. Denique lente consumptus, meritis ac virtulibus plenus ad caelc- steni patriam migravit Viennae i Novembris anno 1710. Venerabil. p. Vitus Pros|)erger, sacerdos iubilatus, vir religiosa mnnsuetudine , Cratema earitate ac eximia in Deum pietate coram omnibus commendatus. Provecta sua aetate non obstante, ad ultimas usque mortis dies ofliciatoris et diaconi nuinus in ecciesia, tum sacra cantando, tum ad aram ministrum agendo, rite decenterque obiil sine reluctatione. Per hebdomadam certore luis conlagiosae per Austriam grassantis sese ultro in infedorum ob$equinm e\\Hmiere; prior quidem e\ convenlu ZisterstorlTensi inEbenlhall, aller ex convenlu lireinbnrgensi in praepositura Ardacensi. Ambo post plures sacros labores eadem lue oppressi caritatis martyres efiiciunlur anno 1715. Venerabil. p. Bertrandus Paur, organisla celebris , vivum perfecti religiosi exem- pbir; liumililas ei timla ineral, ul viiiora semper et iacera indumenla pelerel, abie- «'liora munia obirel. Crucis mortiflcalionem ingiter in suo corpore porlabal, ieiuuiis, ciliciiri, flagellis aliis(|ue poenarum generibus sese macerans. A summo mane ple- nimque in cboro, in oratione mentali ac vocali assiduus, erecla adeo in Deum menle, lit exlra »e rapi viderelur; erga omnes benignus, erga seipsum maxime austerus; qii:idrnge.simas praescriplas cum ieiunio bcnedicto rigorose servavil; rerum mundana- nun et saecnii vanilatum singularis conlemptor, in gravioribus ultimae suae aegri- ifidiiiiH molesliis patienlissimns. Paulo ante obilnm exlaticus el visione B. Virginis ri*itri'HUiH , ad se reversus plura de polenti eius palrocinio disserens in suavissimo 1'nH'iH aniplexu expiravil 2 Innii Graecli anno 1714. De hoc pienlissimo vlro guae- 1 FRASCrSCANfHArSTRIACA. 87 dam monialis ordinis s. Benedicti sanctissimae vilae, a. r. p. priori Adinonlensi eiiisdem ordinis professo epistolariter significavit, se eadciii die et liora, qua niini' rum obiit, animam cuiusdam Tranciscani Graecii defuncti vidisse, imperlransilo pur- galorio recto tramite caelos asceodisse. Quod is deiii, tum personam lum niorlem igoorans, expIorandae veritalis causa Graecium transcripsit non sine pia omnium adiniratione. Relifriosus fir. lordanus Kapper laicns, in saecuio bene liabens agricola; iixorem filiasque pro Dei amore relicpiil el (lispositione circa illos praevie facla, franciscanuni instilutum magna ciim spirilus forvore amplexiis est ; omni lempore in sancla vivens simplicitate, religiositate , bumilitate, patientia ac caeca obedienlia, quani in ardua iignonim quaestualione ad aliorum ma\iniam exemplarilatem mire exercuit. Merilis et laboribus cumulatus, piissime disposilus, morilur Viennae 5 Novenibris anno 171 i. Religiosus fr. Leopoldus Mayr, laiciis singularissimae devolionis, integerrimae vi- lae ac religiosae cxemplaritalis; in obori rrequentia, maliitiuo praesertim, etiam in pro- vecla sua aetale conlinuus, nunquam otiosiis, sed in laboritio sno, bibliopega crat, indefessus, aliis in exemplum, superioribus in solalinm. Senio landem eonfeelus in morbmn incidit sanclisque refectus sacramenlis spiritum Deo reddidit Vieniiae 27 la- uuarii 17i5. Venerabil. p. Simon Bernier, sollicilae per plures annos Mr.rlliae oflicinin exereuil, mulla cum industria ac labore variis in obedientiae lineis procuralorem agendo, non lamen ea cum cura, quae curam excluderel animarum. Deinceps lotus mulatus a Deo, oflBcio Marlhae penilus relicto, šibi oplimam parlem cum Magdalena elegit ac post varia religionis etiam deOniloriatus munia, praeler animarum luerandarum indefessam sollicitudiuem, se lotum piet;Uis ofllciis tradidit. Neoprofessorum tyronum eonslitufus magister, in špiritu et virlute ac arte sese Deo uniendi omnes praeclare edocuit; binos tractatus, quibus titulus : Hecessus a se et Accessus ad Deum, publice vulgavil; alias corporis morlificationibus iiigiler inlenlus inedia ac precibus se inces- sanler afflictans, virtutibus pluribus eniluit eaque erat humilitate, ut viliora conven- tus munia obire, scutellas lavare, ambitus purgare, ligua portare etc. in deliciis ba- bnerit. Assiduis taudem laboribus ac voiuntaria carnis maceratioiie eonfedus, sanctis- simis sacramentis piissime susceptis, beale ad caeleslia regna migravit Viennae 5 Odo- briš anoo 1715. Venerabil. p. Georgius luri , venerandae senectae pater, bumilis, pauper,pius, vitae conlemplalivae, religiosae modestiae ac regularis disciplinae praeprimis deditus; per 19 annos consoialorium sanctimonialium caeiiportanarum egit confessarium rx- traordinarium ; quoad exemplarem suam religiositatem singularemve in omnibus ope- ribus pietatem sui plurimum desiderium relinquens, mortem, quam šibi inmiinere iam aliquo tempore praeadverterat , pientissime subiit Viennae 25 luni! anno 1716. Venerabil. p. Eusebius Horlh, virtutibus plurimis ornatus sacerdos, omnem or- nalum et afTectum saeculi contemnens pro amore d. n. lesu Christi , vir sanetae sim- plicitalis, eximiae devotionis, ac pietatis; emissa secunda professione senio debilila- lus, meritorum ac dierum plenus, qua fldelis DEI faniidus moritur Greinburgi 9 Februarii anno 1717. Religiosus fr. Gulielmus Mabler laicus, rigidus disciplinae monasticae ac franci- scanae paupertatis observator; corpus suum ieiuniis ac vigiliis constanter castigans, divinis contemplationibus Terventer incumbebat. Viribus, annis el laboribus con- 88 COSMOGRAPHIA suinptus , ad bealain palriaiii et aeternarn requiem aspirans niigravit ad Dominum Viennac 19 Augustii aiiiio 1717. Religiosus fr. Adiulus Uuger laicus, in saeculo opulentioribus nuptiis saepius obla- tiš heroice renuiitians, ul Cbrislum lucrifoceret, seraphicam regulam professus esUHanc oiimi temporc, iiecjiie ad dexteram nequc ad siniairam devians, sancle servaviL In obedientia etiani magls ardua promptissimus , otii supremus osor constanier labore manuali occupalus, in cboro praecipne noclurno maxinie sedulus, sacerdotiim singii- laris vcneraior, iu omni denique boni operis exeinplai*itate ac speciaii in proxiifiuin carilate permaguus incitator. In suis exlrenHs doloribus summe patiens non sine sanctitalis indiciis.expirat Lcmbaci 23 lunii anno 1718. Venerabil. p. Tibuiiius Posch, saccrdos in oinni operalione gravis et scrius, exi- inius serapliicae pauperlatis cultor ac zelosus franciscanae reguiae zelalor alque ide« novitiis pro magistro, fratribus pro superiore, monialibus pro confessario deputalus, onines arctani el sublimein perfectioRis viam edocens verbo et exeniplo. Allquibus an- nis, antequain e vila niigraret, per sanclas nieditationes, vigilias, orationes aliasque Uim diurnas tuni nocturnas sine inlennissione conlinuatas devotiones, praesertim erga imniaculatani Dei malrem, se bealissime ad mortein disposuit, de gloria aeternae retribntiouis hilarescens. Laelus de sna spe et operatione securus, supreinum iudi- cem suscepit Viennae cnlendas Martii anno 1719. Venerabil. p. Tobias Kanieringer, saepius etsi reluclans superior localis; iu religione caslitalis virgineae striclissiinus cuslos; orationis assiduitatem , vigilias, abstinenliam , caritatem, mansuetudinem , humiiitalem , paiipertatem perpeluo co- luil, perfectum religiosi franeiscani exemplar. Constanier eum veteris testamenti Tobia nionita sahitis dedit verbo, plus tamen finnavit exeniplo. Plagatus multis pri- vatis corporis miseriis, nunquani est contristatus contra Dominum , sed immobilis In Dei timore, iustitia, et pietale permanens, gratias egit Altissimo omnibus diebus religiosissiniae vitae suao. Quinquaginta quinque annis in religione ennmeratis, meritis cumuiatus, optime ad morlem dispositus, quia omni bora pulsanti Domino aperire paratus, repente obdormire coepit; non tamen improvise, quoniam eodem adhuc mane confe^sione generali (quasi de morte secutura securus) iterum deposita, sacrum viaticum šibi dari intimis afTeclibus postulavil; ingeminato subin sanctissimo nomine mSU ac extrema unctione suseepta, ad beatam palriam aspirans, placidissime expi- ravil EnzerslorfTii die 7 Novembris anno 1719. Venerabil. p. Paschalis Hiieprand, morum gravltate, vitae integritate, perfecta religiositale poliens in adhortando mansuetudinem , in reprehendendo severil;)tem perpetuo adbibuit; nilominus nemini gravis, omnibus suavis. Mentem divinis eontinuo conlemplationibus exercebat, in B. Virginis bonorem totus, in procuranda salute animarum assiduus, in regularis observantiae zelo rigidus, in omni denique virtutum rcligiosarum genere probatus. Postquam Dei voluntate per gravem corporis debilitatem ad incumbendum proximi saluti inutilis efTectus esset, iam šibi soli ferventius vivere coepit, sese per iuges meditationes, orationes aliaque pietatis opera ita ad niortem beatius obeundam praeparavit, ut eum Paulo quotidie mori putaretur. Per biennium et ultra hisce piissimis exercitiis constanier immorans, praelectis šibi,, uti rogavit, precibus pro animae egressu a seipso compositis, tandem meritis plenus migravit ad Dominnm Viennae 27 lanuarii anno 1720. Religiosus fr. Bernardus Bonagger, laicus ocluagenario maior, Deo et liominibus FRAXCISC.\XiK\USTRIACA. 89 dileelus fiiil. Siquideni ob religiosartiiii virtutuiii špcciiiiiiia in eo singdlnriter elucenlia, vitae e\ein|>iarilateni , sanclam hilarilatem , |)erpetiiani vultus sereiiilalem pianique humiliUitem singularem, ut longiori tein|K)re convenliis quaestor, apud onines slaliis cuiiiseumque saeciiiares šibi ainorem reconciliavit el aestiinalionem. Pielalis operibus, vigiliis ac ieiuDiis conslanter intentus, caritatis fralernae officia ardeiitius colebat; igilar in oiunl niaxime eliaiii ardiia obedieiiUa patieiitiae douo desiii-sum spcciaiiler ilonalus. Senio piarimum eiienatus, iulerveuiciilibus sine intemiissione pietatum c\er- ciliis, devolissimis ad Deiun, Dei niatrem sanctosve suspiriis, spiriluali domui suae l>rovidc dis|)onet»al, qnia sciebnt se nioriluruni. Muiliplicatis ilaqiie bonoruni operum fnictibus, nieritis pleniis (posl gravius per noveindeeini horas cum maligno hbsle in e.\lreniis luclanien) ad eaeleslis bealitudinis coronani avolavit Viennae i Februarii auno 17iO. Venerabil. p. Cohirobauus Babe, per 63 ainios pienlissinius sacerdos, omni lein- pore religiosissiinae vitae suae in lucrandarum animaruni zelo solerlissimns. Hiuc saevienle Gnieeii auno 1580 pestifera lue , inaxinia cum carilate infeclis adstilil ; alias per iO annos, quibiis Graecii exsti(it, diu uocluque apud infimios ac mori- buttdos adeo indefessus, quod in tola urbe Graecensi vix una domus reperialur, ex qna non unum vel plures morienies ad bene nioriendum disposuisset; sacrum poe- niteutiae iribunal ad exiniium poenilenliuni soiamen copiose ad eum confugienlium eouslanler frequenlabal; eborum etiain qua senex cum omnium exeniplarilate accede- bal sine iulermissione, oflicialoris in cboro et ecclesia, munus ilem concionatoris , infirmorum visilatoris, etc. c^ntiimo exercebat. Saepins dum cubabat humo, in re- ram caeleslinm c^nteniplatione ila defixus, quod non semel orationibus ac niedita- lionibus per qualuor el plures horas immoralus fuerit, non absque speclaUie sancti- moniae indiciis. Corpus aspero domabal cilicio , flagcilis etiam ren'eis caeilebat ac assiduis extenuabal ieiuniis. Semel dum moribundus, cui assistebal, sacrum vialicum ex stomachi indisposilione eiicerel, cgregius sni ipsius viclor species sacramentales ad praesentium stuporem lambebat, devote. sumebat. Denique virUilibus omnibus omatus, qua |)eKeelae religiosilatis exeniplar omnibus eliam perreclioris vilae reli- giosis spectaculum Taclus esl. Postqnam in viLie austeritale el indefessa erga proxi- iiiam carilate ac exiinia in caeliles pietate Deo 58 annis in religione serviisset , prope nonagenarius in morlAun incidit, devoli*ssimeque munilus sacramentis hilari focte crucifixi imaginem complexus et osculalus vivere desiit, suorum nierilorum co nmani in caelis recepturus. Ante(|uain obiret, lanquam perfecUis ailissimae pauper- latis amator ad seraphici Patris exemplum se tunica spoliari rogavit, et Tacta ininimanim etiam recidarum resignatione , ipsemel brachium dexterum denudare coepit, ut nudus cum nudo luctarel, nec quidquam, unde a maligno špiritu tene- retar, in hoc nmndo haberet. Morluus est Graecii 16 Septembris anno 17^. Religiosns fr. Daniel Habich, laicus per i A annos apud rr. pp. Minoritas Con ven- taales professiis, ut strictius suis. Patris instilutum sequeretur, maxima cum devo- lione strictioris observantiae habitum Graecii coram summa ara suscepit. Plurimns an- nuae probationis teinpore claemonis suslinuit tentationes, qui eum, dum ferventius ora- lioni vacaret, non semel in corvi specie apparens ab oratione deterrere conatus est. Corpus saepius flagellis usque ad sanguinis efTusionem cruentavil. In sancla simpli- cilate, hnmilitate, paupertate coram Deo el hominibus ambulans, mira cum čari' late ac morum religiositate eleemosvnam pro fratribus osliatim emendicavit. Dum 00 COSMOGRAPIIIA aclii collectorem agerel infirinnlur, moritur in nediiius parentis spirilualis pientissimr disposilus. ReposiUim iii ligneo sarcophago corpus iis(|iie ad conveiitum sub canv panarum pulsu el coiniliva niullae plebis ac it. dd. pimichoriim portabatiir. Mer- ziischlagii 5 Deccinbris anno 1721 sepuUus est. Religiosus (v. Wi]ibaldus Hcisclil, clericus subdiaconus et Ibeologiae sludeiis, piatn, kumileni, pudicam sobrian)que ducens sine lal>e vilam. Unde dum viril>us omni- bus exhaustus mortis horani šibi appropinqi]are adverlorel, cum vulUis bilanUile con- fessijs est , se libcnler et confldenler mori , quoniam corpus el animam ita in oinni pielate servavlt, quod ullius peccati morliferi l:ibe inquinalum se ounquam senserit. Obiit Graeeii 4 lanuarii anno 17:23. Venerabil. p. Wo]f'gangus Sailer, postquam pliilosophos el theologos summa cum laude inlepprelatus esset, Provinciae custos el bis Viennae guardinnus; ob religiosis- simum maximeque exemplarem conversandi modum apud aulae proceres el iiobilio* re.s utriusque se\us personas, quae non laro eius consilio utebanlur, iu mullo honore fuit. Omnibus religiosi iiomiuis virtutibus el ornamenlis, clauslralis disciplinae zelo, franciseanac paupertatis observantia, ardenlissima erga proximum carilale summe couspicuus; quia in rebus agendis assiduus, dexter el aclivus eral, per omnes acliones suas ad supremum religiosae prrfeclionis apicem properare conatus. Nilorem ecclesiae el cultus divini sludium singulariler promovit; in frequentando cboro inde- fessus, in vila conlemplaliva el meditalionibus rerum caeleslium coniinuus, in su- premi morbi crucialibus palienler ferendis exemplar efTeclus. Virlulum, bonorum operum ac merilorum Tructilius pleims, sacramenlis eccle^iasUcis summa cum vene- ratione susceplis, spiritum Deo reddidil Vienna^ 9 Februarii anno 1723. Venerabil. p. Philippus Geyer, lervens verbi Dei prnedicalor, slrictioris obser- vanliae el regulae seraphicae eximius zelator; ad munus guardiani, magislri noviiio* rum, definiloris elc. assumplus, omnibus morum integrilate, vilae religiosital^. , mo- destia ac doctrina prae]uxil. Cilicio, certis ieiuniis aliisque corporis auslcritatibus se aflligens, rerum caeleslium contemplalioni iugiler vacabal. A Deo, anle cuius conspectum omnia eius opera fiel)anl, per multas, magnas el varias corporis miserias lenlatus et velut aller lob a planla pedis u$que ad verlicem capilis ulcere quasi uno percussus, singulas bas graves afniclaliones. quas per Iriginla el plures menses palienlissime sustulit, forti invictoque animo passus est. Alque ila tanquam aurum in igne probatus est et, prout peliil, in hoc mundo mundalus per bealissimam morlem ad caeleslem gloriam evocalur Viennae 27 Aprilis 1723. Venerabil. p. Quirinus Himmer, mirus ac eximius beatissimae Vlrginis, imma- culalae Dei Genilricis cultor eiusdemque cullus miriflcus promotor, nunquam salia- tus, si plurima eliam magis ardua opera in eius honorem exerceret ipse, sed ul el alii amore erga eandem magis magisque inardescerenl, exlreraam semper impendil curam ac conalum. Speciales devolioues, vigilias, crebra ieiunia conliuuo observabal; iam se in servum et mancipium, lam in fllium, cKentem aut amalorem eidem ex imis visceribus el plenissimis cum affectibus (proul post obilum eius plures schedulae sanguineo conscriptae charactere luculenlius leslabanlur) consecrando. Singuiaris eliam in Cbrislum neonalum el pro nobis passuui pielas enituit; nam de sacralissi- mis hisce mysleriis perpelua eius eliam in inlensioribus podagrae doloribus eral contemplatio ac iugis medilatio; quare ss. nalivilalis el resurreclionis domiuicae solemnia per spirilualia oclo dierum exercilia conslanter praevenire solebal. Erga FnANCISCANO-AfSTKIACA. 91 panperes el ealaniitalibus oppressos misericors inulUiin([iie sollicitus; in confessio* nali, din iioctufpie visilaiidis inflrmis el assistendo nioribundis iiidefessus, proxi- moruii) saluti assidua cura iiicuinbcndo ; denique iani sexageiii)ario maior, ut gra- liosae imaginis 6. Virginis lliesaurarius et fldelis servitor, moritnr Vieiiiiae 17 Iiilii anno 1723. Venerabil. p. Slanislaus Schweizer, vir omni religiosarum virlutum gcnere prae- ditiis; huniilis, inodicus, pauper,sui perfoctits contcmplor nullalenus šibi sed aliorum conimoflis ac salnli vivebal; praeier diligcnlcm cliori sacnque poeniteiiliae tribuualis rrequeiUiam , inoribundis et inflrmis diu noctu(|ue indefessc assislebat ad oinniiini singiilarissiniuni solaliuni. Anno 1679 carilalis in proxinium fervore suceensus, Viennae in lazarelbo peslifero inorbo laboranlibus propriis ipse manibus inserviil , mira Dei gi*atia ab ea lue iliaese servatus; abslinentiis , vigiiiis ae orationibiis senicK|ue conreotus, postquam se per plures menses ad beatam morlem devotissinie di$|)osuerat , reiigiosis virlutibus et ineritis illustris placidissime in Domino obdor- mivit Viennae 2 i Februarii anno 17!24. Venerabil. p. Brano Prenner, vir religiosissimae exemplaritatis, conversationis et aeqiialis in fratres earilatis, ab omni eaduearum reruni cura et cupidilate aJienus, insigni monnn pielale oninibus praelucens. Dum per plurinios annos novitiorum ma- gister, primariorum conventuum guardianus, provinciae minister constitucretur, forma factus est gregis ex animo, suoque praeelaro exemplo apud omnes mirifice prorecit, profuit. Eral omnibus nnus el idem , germanae sinceritatis , discretionis ac pacis fralernae cullor amabiiis; cum speciali animarum Trudu et solamine per 15 annos sanclinioniaiinin canonissarum ad S. lacobum Viennae confessarius. Morlem rrequen- tissime medilalus, eius memoriam saepius hilari cum vuilu el laetis sermonibus recolnil; et quia quotidie se credebat moriturum, provide spiriluali domui suae disponens, repenle inorlis falce ad omnium lamentnm succisus est, vultns hilarilalem neque post obilum deserendo, Viennae 11 lanuarii anno 1725. Venerabil. p. Probus Hiinlhaller, probilate vit^ie, piis ac reiigiosis virtutibns singulariter coniscans, caeleslem quasi vilam in lerris duxil; siquidem in contemnen- dis cor|)oris commoditatibus, in tolerandis adversilatibus, in cliori frequentia, in sacro poenitenliae tribunali, in cnrilate erga proximi salulem assiduus; Beatissimae Virginis devolioni per specialiora liona opera singularissime intenlus eius<|ue in omni loco maiorem zelans honorem; strictioris observanllae, el sauctae panpertalis perpetuus amalor. Obiil merilis plenus in convenlu mariano Lanzendorflli die 25 Maii 1725. Venerabil. p. Guttberlus Wer(T, sacerdos aelate iuvenis alque ideo consummatus in brevi, asi moribus el virlutibus explevit lempora mulla. Mira in eo vilae inno- centia ac morum inlegrilas eluxit. Modesliam, humililalem, patientiam, abslinenliam paupertatem celerasque religiosns virlules conslanler coluil, praeprimis passionis dominicae sacralissimis mysleriis devolus; liinc iam morli proximus obnixe roga- vil, nI in ultimis sui obitus angustiis a suo patre spiriluali saepius repelerelur im- pelus ille gnivissimus, quo crux Redemptoris in Calvariao inonte erecla et una cum corpore Cbrisli dolorosissime concusso in efl'ossam petram demissa fuit. Con- romialis denique in crucis similitudinem manibus, cruciflxum amplexus aiiimam Deo reddidil Greinburgi 8 lulii aimo 1727. Venerabil. p. Aloysius Horman, leclor emerilus, monaslicae disciplinae slrictius 92 ' CUSSIOGRAPHIA servandac singulariler incumbens, nuillis se porfectionis normam praebuil. Paiiperta- tem , humililalem , temperantiam , lacituriiilalcm , paticiiliam summopere coliiiL Re- geiidis lotius Pruvinciae Tralribus ul minister bis admotus, prudeniiam, aequilaleni ac mansueludinem pari sedulilale cuni severitatc coniunxil. Praeler quotidianaiii Pro- vinciae solliciludinem a piis lectionibus, mediUUionibus, orationibus invichim spiritum non relaxabaL Quam perreclionis vilae normam us(|uc ad finem vitae sanclissime ^servavil. Virlulibus ac morills pluriniis cumulatus, velnl lucerna liiccns et ardens fxlin- guitnr Feldspergae die 6 luuii anno 1728. Venerabil. p. Donulns Pauli , e\imius Iheologus ac in exercendis j-eligiosis virlulibus conlinuus. Poslquam leolurae, guardianalus, definilorialus elc. oflicium cum summa laudc absolvissel, virlulis ac religiosae soliludinis amore, elsi ob praeclara in religionem merita viam iam ad aUiora parassel, seipso superior, abdicalis omni> bus oHiciis, vilam abscondilam el solilariam elegit ac soli Deo consolationibusve animae inlenlus, celiuiae se inclusil iulirmariae, nbi per viginli et plures annos menlem divinis contemplationibus suavilor o\ercens, in oralionibus, corporis morti- licaliimibus aliisque pielalis operibus sancliorisve vilae sludiis facile alios exeelhiil. Sanciam paupertatem velul singularem religiouis margarilam perpeluo cohiit. In dandis consiliis praecipne animarum saluleni langentibus dexterrimus fuil; B. Vir- ginis honori ampliando totus incubuil; inde ul corda liominum ad eius amorem inflammarcl amplius, hisloriam divinam el vilam B. Y. Mariae sub lilulo: Civiias Dei Mariae de Agreda , etc. magno cum labore meliori latinismo et nolis donavil , Auguslae Vindelicorum lypis vulgalam anno 1719. Ul vilam semper incoutjiminatam caeloque dignam servarel, onuii die per sacram peccalorum expialionem maculas animae eliam minimas tersil. In quo susce|)to religiosioris vilae inslilulo usque ad finem perseveravil el cum quatuor supra scpluaguila annos vixissel, ad creatoris el Domini sui amplexum emigravil Viennae 11 lunii 1729. Venerabil. p. losepbus Frick , officio praedicaloris , cui cum speciali animarum fiMiclu incubuil, ex obedienlia relicto, per plurimos annos zelosissimum omnique virlule decorum egil noviliorum magislrunu Pro edocendis religiosis lyronibus in schola crucis, via virlulis el slriclissima sacrae regulae observanlia supremum im- pendil conatum, omnium norma et exemp1ar iactus ipse. Efnoruit in eo coutiimuin perreclionis vilae sludium, praecipue devolionis , liumililatis, palienliae, abstinentiae, morlificationis el oralionis mentalis. In rerum divinarura contemplatione omnino praeceliens, anacliorelam potius admirandum (fuam imilandum se exhibuil ac in omnibus operibus singularis sanclilalis praebuit documenla. Subesse potius quain praeesse eligens, ad superioratus munia elevari nunquam poluit. Vilia minlsteria volunlarie ampleclens, in ilii^ se iugiler exercebal. Consummatus in brevi , erat enim annorum 48, meritis el virlulibus plenus ad caelestem be^Uitudinem laelus aspiraiis expiravil Graecii 8 Februarii anno 1750. Venerabil. p. Philippus Kreiizer, liUeris el virlulibus clarus; post philosophiae el tbeologiae doctionem saepius ad guardianalus eliam definilorialus aiiaqne ofTieiu religiosa assumplus, in omni loco et munere vitae morumque inlegrilalis , religiosi- lalis, pielalis ac virlulis post se reliquil vesligia. A medilationibus, orationibus, secrelis corporis castigationibus nunquam abslinuil. Saepius nocturno lempore e slrato surgens divinam soiilus fuil exorare clemenliam. In caritate erga fratres omnino fervidus, in correctione non absque rigore discreius, in lavandis sculelils et ample- FRANCISCANO-AUSTRIACA. 95 sandis hiiiusmodi abieclioribus conventus muDiis frequens, in comparandis šibi c(v- ram Deo meritis niaxime sollicitus. ^'poiite resignato ilerali guardianatiis Vieiinensis oflicio, quasi morlis praescius vilam solitariam ducens šibi soli vixit, iionnisi pie- latis opeHbus intentiis. Viennam ex S. Hippolyli conveiilu pergens , infirmus faclus suspiria a se pro inoriturienle conscripla el provide secum sumpla šibi constanter praelegi postulavil; nia\ima cnm aviditale pelitis el devolissime suseeplis ecclesiae sacrameiilis, elevalis iii caehim oculis, inler fratruni- adslaiilium inanus et solalia berilam efflavil animam, pluriinuin obslupesceiiltum , quod impcrlerrilo prorsus, immo laeto morteni obieril animo, laeliis ulique iudicem sutini susUnens ac de gloria retribulionis bilarescoiis , Viennae die iS Mali anno 1750. Religiosus Tr. Conradiis Mosche, iaicus, qui flagranlissima earilale erga proximuni el pauperem praecipue erga confralres eniluil, omnibus oinoia siiis obsequiis flert cu- piens; devolioiii erga Domini passionem el B. Virginem singulariler dedilus; hebdo- madalim eerla ieiiinia aliasve corporis morlificaliones iu euriimdem honorem devole suscipiens, ab oralione luni menlali lum vocali spirilum uuuqtiam relaxabal;p1ur]ma lemporis spalia eliam nocluriia in fundendis ad Deum precibus insumpsil. Prope oclogenarius religiosissimae merilisque plenae vilae ciirsum consiimmavil Graeeii die 51 Maii 1751. 8 12. De viri8 scientia, doctrina aut arte consiHcuig; item 8criptoribu8 litteratis^ qui volumina typis vulgarunt. Studia lilleraria inter religiosorum clauslra conslanter florenlia non solum sacris Ordinibus singularom decorem addere ac niagis eos eommcudare , verum el ad (idei orlodoxae (oliusque ecclesiae calholicae incrementum contribuere, immo conlra lietherodoxonim flgmenla fulcra fortiora agere, nemo esl, si scienliarum scru(a(or el verilatis amator sil, qui ignoret. Summorum siqui(lem poulificum auclorilale vulga- tlim esl, per lillerarum studia mililanlis eecle.siae rcmpublicam geri, divlni nominis ac fidei calbolicae mullum prolendi omnemque prosperilalis humanae conditionem augeri. Ob praeclarissimos bosce (Ines omni lempore, ul studia lilleraria quoque in nosira Provincia vigerent, peculiaris impensus esl conatus. Quem comprobando, etsi doctores, magistros, professores ex ulraque Tacullale lum ss. Iheoiogiae, lum artium libenilium el philosophiae , quos olim plures habuil Austriaca Provincia, referre liorioriQcum forel; quia lamen buiusmodi scienliarum liluli, praeserlim post intro- duclam reformalionem, omnlno abolili sunt, Domenque doctoris, magistri aul profes- soris pro humili fralrum minorum stalu nullalenus lam audial; bosce honoris tilulos merilo reticentes, iliorum dumlaxal nomina, qui cum pielale studia iunxere, doclrina et seienlia ciaruere, nune perslriclo calamo recensebimus. Reverendus pater Hilarius de Hlrchschlag, Reginae caeli devotissimus , praedi- cator valens, alios illo lempore facillime praecellens, cum summa omnium laude Viennae sacram scripluram inierpretatus esl. Unus ex primis Provinciae palribus a S. Capistrano suseeplis, quiescit iuxla chori antiqui pulpitum Puppingae, morluus anno i 485. 9i COSMOGRAPIIIA R. p. Bernardiiius de liigolstatl, verbi Dci celebcrrimiis praeco, iii onini scieii- tiarum genere versalus, dum actu Viennae ad s. Thebaldum conciones qiiadragesi- males perficerel, ad omiiiuiii lamentum obiit anno 1485; una ex Provineiae lapidi- bus angularibus el eximius regiilaris observanliae zelolcs. R. p. Clemens de Dielniaria, nobili geiiere oriuiidas, proruudissimae scienliao ac iiUeraUirae, iii explicai)dis consiliis dexterrimus, Viennae extra muros rreqiienler guardianus, sepuitus esl anno 1i87 Brunae in Moravia. R. p. Alexander de Posonio, art. liberal. et philosophiae magister, praedicalor desiderabilis, maguae scieniiae ac vlrUiUs, in beterodoxis ad gremium ecde^iae re- vocandis indefessus zelotcs; quare, ul conlra Georgium Podiebral, haeretioorimi faulorem e( regni Bohemiae usurpatorem sicul et Hussilas bnilam pontiflciam por uuiversam archidioecesim Salisburgensem praedicaret , ab episcopo Ferrariensi , iegato apostolico, cuni uberrimo frticlu assumpius fuit anno 1468; obiit Labaci in Carnioiia anno i496. B. p. Paulus de \Veiden, famosissimus verbi Dei praedicator, apud quem pror- sns nulla fuit personanim acceptio; in suis sermonibus loquens magiios et parvulos veritalis iaculis aeque Teriebat; omnibus in summo honore fuit, moritur Schwazii in TyroIi anno 1511. R. p. Chrislophorus de Monachio, Viennae cnm omnium applausu docuil in universitate, praeco verbi Dei facundissinuis, omnibus lum clero quam reliquo populo gratus. Qua Provincine vicarius moritur Perusii ex capiliilo generali in Austriam redux anno 1519. R. p. Theobaldus deGeisling, ob energicum e catbedra dicendi modum famosis- simus praedicalor, connnuni plebis voce Austriae aposlohis nuncupatus; dno millia sermonum soium Viennae habuii cum copioso animarum fructu. Alias supremus paupertatis amalor, pientissimus cum omni homlne conversator, quem morientem lota planxit Vienna anno 1520. R. p. Benedictus Dabnalinus, lanla doctrina el scientia ciaruit, quod omnium doctorum cajculo inter doclissimos lotius ordiuis reputatus fuerit. Erat olim Provin' ciae Boliemiae commissarius. Quicscit ludenburgi, anno 152:2. R. p. Michael de Prunecken , in doctrina Scoli , doctoris subtiiis, adeo excellens, quod eum universilas Viennensis alterum in subtilitate Scotum nominaverit. Praedi- cator etiam facundus el in aliis sciendis bene versatus; custos custodum eligitur et moritur non absque lustis lacrymis Viennae anno 1525. R. p. Benedictus a Praegantia, vir zelosus ac summe doctus, saepius euslus custodum et commissarius generalis ad comitia Ordinis missus; ob singularein in rebus agendis devteritatem in plurimis Provineiae negotiis tum ad summum politi- licem, tum ad caesarem el reges utllissime oceupatus. Obiit Graecii anno 1551. R. p. Franciscus de Schwaz, custos Alliesi, singularis eruditionis et doctrinao, praecipue in hebraica litteratura versatus. Obiit Schwazii anno 153i. R. p. Anselmus de Vienna, saepius in Provineiae ministrnm electus et primiis ex Auslria in definitorem generalem assumpius. Doctrina sua et virtute celebris, ma\ima in rebus agendis pollebat dexteritate et prudentia; praeter alios lracl<')ltis plures edidil omnem devolionis spiritum spiranles libros. Terrena fastidiens ot cae- iestia inquirens suae solum saluti intentus l)ealo flne quievit ad S. Hippolytuni anno 1535. FRASCISCANO-AUSTRIACA. 95 R. p. Georgiusde Amberga, aliquando Provinciae vicarius, praedicalor egregius el ramosiis, in sacro poeniteiitiae iribunali indefessus; vir magni consilii et discre- tionls; plurium libroriim propm nianu exaratoruin laudalissimus auclor. Seli^azi mo- riliir aniio 1554. Fr. Paulus de PfafTenhoflen , percelebris ac famosus per oinnem regioneni S(yriae medicus, ul saliili animae siiae mederelur, spreta clericali dignitate, in humili lai- corum slatu Deo servire praeelegil, morluus Graecii anno 1559. R. p. Chrislophorus de Thermis, bis minister provincialis, magister arlium el in universitate Viennensi professor, pater optimns et omni gratus honiini. Ad omnium moerorem Viennae ad S. Ruperlum peste obiit anno 15i0 R. p. Dominicus Hessins, quondam Austriae minister, poeta faciilimus et prae- dicalor emeritus, pielale et doclrina insignis; iredecim tomulos maxime de špiritu virtiitis et verilatls traclantes composuit. Obiit Papiae ut minister Austriae ex capi- tulo generali in Hispaniis habito ad Provinciam suam remigrare volens anno 1594. R. p. Tobias Hendschelius , a doclrina et consilio celeberrimus, ss. theologiae in universitate Viennensi professor, de quatuor novissimis praeciara quaeque scripsit, lypisque vulgavit. Item Biblia correcta cum litteris ingeniosius edidit. Spiritum me- rilis plenum caelo reddldit Viennae 28 Septembris anno 1620. Rr. pp. Adalbertus Dietman et Malhias Eberhard, ambo tum in Scoti sehola lum in Pauli catbedra adeo celebres, quod secundum litteratorum testimonium illa aelate quoad doclrinae e.Ycellentiam šibi soliš simiies fuerinl. Ex hac vita migrarunt Viennae, prior die 51 Novembris anno 1651, posterior die 27 Martii anno 1652 cum Provinciae gemitu. R. p. Seraphinus Muller, fervenlissimus verbi Dei praeco, poeta extemporaneus , gratia refulandi haereses singularis plurimorumque haereticorum conversor; malkus ohiiide dictos eorum, morluus est Viennae 15 Decembris anno 1659. R. p. Ludovicus Pollinger, doclrina et virtute, opere ac sermone ex catbedra po- tens, controversista eximius, plurimorum lutbericolarum pervicaciam vieit eosque ad (Idem convertil, qua praesians haereticorum profligator e vivis tollitur Vien- nae 1640. Fr. Antonius GrafT, iaicus, chirurgus peritissimus, plurimis annis Viennae infir- marius; bic ob suae artis maxiroam peritiam ab augustissima imperatrice Ferdi- nandi H. coniuge (quoniam chirurgi saeculares et peritiores ob haeresim, qua sca- tebant, ab urbe immo caesareis provinciis proscripti fuere) ut šibi venam secaret, gmtiosi&sime ad illam pelitns fuit. Obiit Viennae 5 lulii anno 1642. R. p. Boniracius Frolich , saepius Provinciarum visitator generaliset qua dignior pater nostrae Provinciae commissarius provincialis, rarissimus sui aevi theologus et concionatorum tunc facfle princeps; in con versione haereticorum per Austriam, Styriam et Carinthiam mandante Ferdinando II. imperatore operosissimus. Graviler saeviente Graecii lulherana baeresi, aliis expulsis per romanae fidei inimicos con- cionatoribus , hic solus verbum Dei ex catbedra dicendi facultatem obtinuil. E vita inigravit Graecii 19 Februarii anno 1645. R. p. Bemardinus SchefTner, orator faciilimus, in omni scientia, praecipue theo- logica, versatissimus; saepe in Provincia, saepius vero extra iliam in Hungaria guar- ctianus et deflnitor. Cum lamento omnium fratrum extremnm ciausit diem ultimum Au- gasti anno 1645. 'i 06 COSMOGIIAPIIIA R. p. Malhias Bablistude, ahsoliilissiiniis llieologus ac aller ex cathedra Paiiliis ab omnibus aeslimatus; in rebus bumaiiis acque ae divinis nec noii lingua arabioa peritis- siiniis, vitani flnibilem, sane loiigtori dignissiiniis, finiil Vieiinae 5 Odobriš anno 1648. R. p. Michael Denck, praedicator facuiidus, ob eloquen(iae fluinen gerinanicus Cicero dicliis; olim Provinciae cuslos et regii moiiasterii s. Clarae Viennae commis- sarius generalis; sequenles edidil libros: Gladium s. Michaelis, anno 1629; Miseriam vitae hiimanae anno 1631 ; Vemiein cofiscientiae anno 1642; Magnetem divini amo^ ris anno 1613. Morilur Viennae 18 lulii anno 1654. R. p. Seraphinus GlebhofTman, vir profundissiine doctus, cui similem Provincia non habuit; a singulis eliam nobilioribus ob doctrinae excelleniiani , animi corpo- ris(|ue doles ac virUiles dilaudalus. Obiit Viennae 6 Oclobris anno 1657. R. p. iflgidius Schiesel, connmissariits olim el Provinciae minister, celeberrimus sacrae Uieologiae leclor. Ubique tanto verboruin pondere eliam ex cathedra loque- balur, quod audienles el intelligenles ipsum merilo Calonem dixerinl. Vivere desiil Viennae 9 lulii anno 1661. R. p. Ciemens Schram, Provinciae definitor, in ulroque iure peritissimus, ideo eliam nobilioribus personis non raro a consiliis. Obiil Viennae 10 Oclobris anno 1678. R. p. Narcissus HietI, oralor facnndus, theologiis eximius, leclor iubilalus, bis provincialis, commissarius Terrae sancUie el deflnitor generalis. Huius viri facundia, scientia, singuiaris in dan stissimae maieslat^s Leopoldus [. el Eleonora, auguslus Romanorum rex losephus cum regina, serenissimus archidux Carolus cum qualuor archiducissis ad singuLi- rissimum omnium solamen et Provinciae gloriam graliosissime interesse, dein iii in pauperculo fratrum architriclinio refeclionem sumere non dedignabanlur. Ocluage- simum allingons annum , ut seneclulem deserendo in terris, eam ad insiar aquilae i^e- novaret in caclis, siiavlssime in Domino obdormivit Viennae 17 Seplombris anno t7(U. FRANCISCANO-AUSTRIACA. 97 R. p. Franciscus Stibich, liber baro natus, praedicalor celcberrimus, ad populi copiosissiroe semper eonfluenlis ingens solalium aiiimarumqiie pluriinum frucliim- Opere e( sermone gravis et auctoritativus, omnibus laineii siiavis, discreUis et summe earilaliviis. Obiit VienDae B Aprilis auno i 705. R. p. Wolfgangus Plockiier, scieuliaiuni profundilalc exituius, leolor iubilalns, doclrina, sapienlia rerumque agendarum dextcrila(e omnino singularis, obinde cae- sareae aulae eiusque primis luagnatibus accepUssimus. Bis ob praeclaras lum religio- sitatis tum scientiae virtules in Provinciae minislruin , el ter in visitalorein generaleni aliaraiii Provinciarum assumptus; ler capilulis generalibus inlerfuit, in quibus sub cledicalis sacris caesareis regiis(|ue maiestatibus embleniatibus Trmtatum in 4 Sen- ieniiaruni Seod libros publioo cum applauso ventilavit. Demum voluntale caesaris Leopoldi L inoDasterii regii coininissarius generalis oligilur ibique beate moritur 3 Marlii anno 1710. R. p. Benignus Schinuderer, iteraUis Provineiae pater, post mnitorum annorum plausibiles doctiones lector emeritus tantuinque feli\, quod pluriniis non sohim Provinciam fecnndaverit lectoribus, sed bini eliani e\ ipsis in supremo minisleria- Ins ofBcio eum seciiti fiierinl. Ob egregias animi dotes raranique indolem, couversa- tioiiis aflabilitateni , corrigendi benignilatem eral apud onines in aniore. Morti proximus publicam eamque energicain comniissornni detectnum deprecalionem fecit ad omninm exemplaritatem et plurimoruni efTiisionein lacrymarum. AlTectuni in eum et planctum ul teslarelur celeberruna canonia Claustroneoburgensis , post eius obituin sub lugubri solemnissiflia tamen musica reguiem decantitri fecit in animae refrigerium; e vila niigravit Glauslroneoburgi die 9 Aprilis aiuio n\± R. p. Simon Bernier, vir plurium linguarnm et in rite agendis rebus de\ter et peritus, tyrouibus spiritualibus in professorio praefectus, duos tomulos edidit anno 1711, uni est titulus: Sacer accessiis ad Deum el recessus ad seipsum per medilationes de passione Domini; alteri: Modtis cognoscendi Deum et seipsum. Pie in Domino obiil Viennae 5 Octobris anno 1715. R. p. Franciscus Dippat, per plures annos ecclesiae catliedralis Neostadii concio- nator nec non circa triginta annos rev."^* d. Francisci Antonii e com. de Buchaim , episcopi Neostadiensis, poenilentiarius; semper operosus, nunquam otiosus, plura volumina conscripsit, actu in conventu Kazistorffensi , ubi 51 Decembris anno 1721 mortuus es(, servata. R. p. Franciscus Caccia, praestantissimus suo aevo concionator, alias summae acUvilalis, industriae ac laboris a iuventute sua usque ad senectani uberem. Ob copiose collectos meritorum manipulos omnes in Provincia gradus dignitatum con- scendit. Bis deflnitor generalis Ordinis denuntiatus; Bavariae, Bobemiae, Croatiae, uiriusque Hungariae et Tyrolis visitator constitutus; a tribus augustissimis impera- loribus Leopoldo I. losepbo I. et Carolo VI. titulo theologi et concionatoris aulici insigoitos. Sacris Palaestinae locis qua commissarius generalis 57 annis fructuosissime praefuiL Quia in traclandis negotiis magnanimus et dexter ac gravis in consiliis , per comparatos exinde plurimos etiam nobiliores benefactores conventum L^nzen- dorffeDsem quasi funditus erexit. Qua concionator emeritus sequentes.tomos publico prelo dedit anno 1704: Diogenem christianum, Curnm curiosam, Davidem poeni ientem, Speculum mysieriorum , in quatuor partes divisas canciones qnadrngesima ^ les, Adveniuale seu conciones de octo beatitudinibns anno 1704. lamisrnum Scv>\r Anaiecta. 7 98 COSMOGRAPHIA etorum, seu sermoiies de oninibus sanclis anno f704. Melempsychosim , sea dtscursus pi-aedicabiles de S. P. N. Francisco lomos tres anno 1707. Afialomiam eiusdem anoo 1706. Jcfmismum de sanclis ordinuni fundaioribus anno 1710. Metefnpsycosim Vien- iiPtisem seu discursiis in festivitates omncs B. V. M. anno 1716. R. |). Sigisbcrliis Wasner, ss. Iheologtae el ss. canonum leclor emerilus; siquidem lum philosopbiam lum llieologiam , qaam sacros canones cum copioso Provinciae iiicremento por viginti quasi annos discipolis serapbicis praelegit. Propter singularissi- mas animi doles, exiniias doclrinae, pnidenliae el sapienliae qualitates raranique io- rosa seriis miscendi graliam ac niirain in oinnibiis agendi dexleritalem nobilibus aeqae ac aliis etiain serenissimis el reverendissimis personis gralus saepiusve a consiliis. Vi\ per bimeslre minister provincialis mortis aculeum sentiens, pientissime e vita mi- gravit cum ingenti Provinciae luctu Viennae 1 Septembris anno 1726. R. p. Benno Hupp, famosus olini per plurimos annos in priniariis calhedris verbi divini praeco, Immaculatae Deiparae praeprimis devolus; edidil Labyrinthum Pro ei Anagrammaticum seu conciones in ioiius anni dtmiinicas anno 1723. Morluus Egenburgi 5 Harlii anno 1728. R. p. Emericus Pfendner, bis ministeriatus officio aliisque Provinciae muniis laudatissime funclus, orator facundus, praedicntor emeriltis el percelebris; conver* siitionis suavilale neroini seeundus; commissarius regli monaslerii generalis, aulae caes:irae eiusque proceribus nunquam nou accepUis. Typis viilgavil Duliam Viefi- nensem, seu conciones de sanclis anno 1714. Uyperduliam Austriaco-Viennensem , seu sermones de B. V. M. eiusque feslis anno 1717. Latriom Austriaco-Viennenseni seu conciones per quadragesimam anno 1719. Meritis el virlulibus plenus obiil Vien- nae ad Reginam die 18 Augusti anno 1728. R. p. Conradus Hietling, poela faciiis, in orlbograpbia perilissimus; leroso- l\ mis in convenlu Bethlebemilano eliani in Provincia guardianus ; ad publicam inceni dedit Peregrinum in lerusalem seu affecluosam descriplionem lolius Terrae san- cUie anno 1715. Ilem Annum Marianum seu Gratias et miracula B. V. Jf. Lan- covicencis in duobus lomiš anno 1720. Horlem per pias medilationes saepius praecon- ceplam pie oppeliil Lancovitii 30 Decembris anno 1728. R. p. Ivo Hueber, eximius verbi Dei praediCiUor, aequali cum verboruro pondere omnibus e pulpilo loquens non absque magno audientium fruclu, farna, applausu. Ty- pis dedil anno 1717 Thealrum annuum Hisiorico-Morak Ueroinarum. Morilur Hain- burgi 16 Marlii anno 1750. / R. p. Hugo Babler, ss. Ibeologiae el ss. canonum lector emerilus, bis minisler Auslriae, in Bavariam losepho I. in Hungariam Carolo VI. impp. mandanlibus com- missarius, Provinciarum Bohemiae el ulriusque Hungariae visilalor, theologns cae- sareus el arcbiepiscopalis, commissarius nclualis Terrae sanclae; sequenUa opera lypis vulgavil, quibus liluius: Manuductio lyronum ad itšs tUrumgue cum reper- torio utrivsgue anno 1708. Traclatus de consUtulionibus ex lib. 4. Deeretalium Ul. 2. anno 1709. Apotelesmata seu responsa de Postulat. et Elect. Praetatomm anno 1712. Vicarius Canonicus anno 1719. Quadriga ludicum sive de ludice in genere; de Ifidice ordinario; de Iiulice delegata; de ludice prorogato el appellationis, elc. anno 1722. Tractatus de pactis et contractibus in genere el in specie anno 1723. R. p. Crescentius Krisper, sacrae Ibeologiae lector emerilus, minisler provincia- lis, lolius Ordinis deflnilor generalis, demum ob eximia sua merila re>gendive singi^ FRAlfaSCAHO-AUSTRUCA. 99 larem dexterilatem tolius cismontanae tam observantinm quain reformalonim familine conunissarius generalis eleclus, ei Romae die6 Maii anno 1750 qii«n revercndissimiis Ordinis soperior deniinliatus, per typum edidil: Nubila lansenismi et (Juemellismt luce dogfmatico-scholastica dispiilsa seu Refutationem i 01 QuesnelU propositumnm a Cleinenle XI. per constitoUonem : Unigenilus damnatamm etc. anno 1726. Theoio- giam scholae Scotisticae seu Solidam exposUi(mem 4 lib, sentenL Scoli doctoris mb- iilui in iomas 4 ei tractatus 12 divisam anno 1728^. R. p. Serenus Scbalter, praedicator generalis, olim giiardianus typis vulgavit: Verbfim ahbrevialum , seu Dominicale ei festivale anno 1725. Kem sub eodeni tilulo: Strmones in omnes dominicas et fesla totitis anni anno 1728. Conciones panegijricas sub litulo: Fama soneta anno 1728. R. p. Hippolylus Peef, lector emeritus, definilor habilualisedidit: Exposili(mem regulae S. P. N. Francisci anno 1699. Eremum lESU Christi, seu Exercitia quo- tidiana per totam gtutdragesimam ann6 1722. Sanclam viam cnicis seu Modvw devote eam visitandi anno 1725. R. p. lustns Gehlen, praedicator emeritus, definitor habitnalis ad typum dedit: Tragoediam rebellis Absolonis contra patrem suum David seu Qiiadragesimale anno 1726. R. p. Eusebius lascbgii, sanctimonlalium clarissarum confessarius in sepleni lo- inulos divisim eA\d\\: Panqiietum animarum seu Observationes morales stipor omnta evangelia guadragesimae ; ilem Adventuale, seu Praeparationes ad adventum Christi Domini anno 1722. Obsej-vationes marafes super totiiis anni dominicas; ilem Obser- vationes super evangelia omnium festorum, Item Normam et formam vttae religiosae seu Traetatum de vita aciiva et contemplativa. Item Funicutum triplicevi seu De iribus votis religiosorum. Demum: Victoriam gloriosam seu de patientia in adver- sis anno 4723. S 13. Goncionatores apostolici, caesarei, regii, aulici etc. A. r. p. Benedictus de Caryntbia, nobili genere nalus, concionalor apostol icus, eximiu$ animarum lucrandarnm*zelotes omnigue populo acceplisslmus. A Turcis captus darissima qiiaeque pro Christi nomine libenter toleravil; piorum eleemosyna redem- plus demum in eonvento Egenburgensi beato fine guievit, anno 1506. A. r. p. Cbristophorus de Therrois , olim ad s. Rnpertum Viennae guardianus et custos, bis provincialis , magister artium, sacrae theologiae professor, concionator apostolicus, pater optimus ac omni gratus bomini Viennae ad s. Rupertum cum omnium lamento peste subiatus est anno 1540. A. r. p. Dionysius a Rain, ferventissimus veri)i Dei praeco, aliguando Parisiensis professor, concionator apostolicus, dein regius; iterato Provinciae Austriae minister. PkuMiB dierum ac meritorum, ut guardianus in Schwaz, anno 15i9 suum obiit vi. A. r. p. Medardus Van Kirdlen» mirae eruditionis vir, graeci hebraieique idio- matis appriiiie gnams, regk Ferdinandi per octenninro concionalor aulieus; luihe- 100 COSMO€RAPHIA ranac sectae oppugiiator acerrimus. Magna sanctimoniae farna cclebris anno 1555 Enzerslorffii obiit. A. r. p. loannes Baplisla, Kazlslorffii ad s. Radegundem post recuperatiim mo- iiasterium prinms giiardianus; doetrina, zelo animarum el pietate illuslris; sereiiissimi d. Maxiiiuliaiii, elecli Poloniac regis et archiducis Auslriae coucionalor, obiit circa annum 4594. A. r. p. Theobaldus de Gelsling, praedicalor celebris, ab omni populo ob ingen- tem iiicrandarum animarum zeliim nuncupalus aposloliis Aiistriae. Dum anno ioSO dic 46 lanuarii non sine sanclilalis opinione supremum obiisset diem ad S. Theobal- dum, eius funus plurimi collacrymantes comitati sunt. Et quia bis mille et piures sermoncs Viennae habuit, merilo concionatoris apostoljci titulum obtiuuit. A. r. p. Alphonsus Rcquescens, concionator apostolicus, per Germaniae Proviu- cias commissarius generalis, Auslriae minister provincialis, demuni episcopatos digniflco honore donatus ob praeclara sua merita. A. r. p. Bonaventura Daumius, Provinciae tertio minister, profundissimae doclri- nae ac in omni scienliarum genere versalissimus, insignis pietatis, eximiae dexteri- tatis et in gravioribus commissionibus expediendis singularis felicitatis; saepius pro hisco beatius terminandis ab aula caesarea assumptus. Imperatoris Mathiae, quoniam jpsi a consiliis etiam secrelioribus erat, n\icv ego a nonnullis nominatus. Obiit Graecii 4 Dcccmbris anno 4649. A. r. p. Liberatus Weis , concionator apostolicus et mi^sionariorum in Aetbiopia praerectus; ob praedicatum lESU Cbristi evangelium extra civitatem Gondar Aethio- piae metropoli, ut supra, lapidibus obrutus martyrio coronatus est. A. r. p. Theodosius Woir, ultra tredecim annos concionator et missionarius in Aetbiopia apostolicus, postquam varias mundi partes peragrasset, multos infldeles, mahumetanos, saracenos, arabes et aethiopes ad verae fidei lumen felix reduxisset, merilis cumulatus ad Provinciam migravit, ab augustissimo caesare Carolo VI. in familiarem aulicum assumplus anno 4722; diversa negotia apud aulas exteras per^ Iractavil. LanzendorlB morluus die 28 lulii anno 4729. A. r. p. Franciscus Caccia, uti superius innuimus, a tribus imperatoribus Leopolde L, losepbo I. et Carolo VI. elementissime traditis sub maiori sigillo caesareis diplomatibus, tilulo tbeologi et concionatoris aulici decoratus fuit. A r. p. Hugo Babler, de quo supra, sacrae theologiae ac sacrorum canonum leclor emeritus, eminentissimi S. R. E. cardinalis et archiepiscopi Viennensis D. Sigismundi e eom. de KoIIonitsch in spiritualibus consiliarius eiusdemque ac sacrae oaesareae regiaeque catholicae maiestatis Caroli VI. tbeologus actualis. Gonfessores regum arohiduoum. A. r. p. Andreas, serenissimae BCc^j^tricis reginae Hungariae a confessionibus , pro> fundissimus Scolista, vir maximae perfectionis. Regina ob eximiam eius venerationem , dum Vieimae ad ss. Theobaldum et Bernardinum plenus dierum supremam cgissel diem, ante aram s. Theobaidi magnifico cum apparatu ei iusta fleri, dein corpus duplici thecae imposilum in Hungariam deferri ac honorifice ibidem condi iussit anno 1489 FRAJfCISCANO-ArSTBIACA. 101 A. r. p. Valeiitiiius Friceins, regularisobservantiae rervenlissiimis zelalor el pro- roolor, collapsac disciplinae restaiiralor, insignis ob rarissiina siia (aleiila praedicator, Aiistriae provincialis et per iUranique Gerinaniaiii rcgnaque adiaeenlia coininissariiis generalis; sereiiissiini Mathiae, archiducis Aiistriae, confcssarius el a secrelis consi- liis inlimus. Hic ex capitulo generali Vallisoleti in Hispaniis celebrato re(lu\, Papiae in nosiri Ordinis conventu ciini sumnio oinnium planetu c vil^i discessit 50 Novembris seu dominica L adventus anno i593. Cui se paucis post diebus ibi niortuus innxil r. p. Dominicus He^ssius, minister Austriae, vir pereelebris el anlefali patiis ad comi- lia generalia itineris comes; (|ui et ad laevam eiusdem tnmulatiis est, adeoqneviae, vitae» lelhi et loculi factus individuus socius; ambo vere viri amabiies el virlute decori in vita sna, in morte quoque non suni separati. A. r. p. Valentinus Mayr, actualis Viennensis conventus vicarius, ingenii aeio et virtulum varielate singulariler pollens, post obituni antefali a. r. p. Valentini Frieeii ab eodem serenissimo archiduce confessarius assiunplus est, subin pestifera lue deleUir die 9 Augusli ainio 4597. A. r. p. Bernardinus Arnoldi, strenuns regularis observantiaepropugnalor, olini per Gennaniaro commissarius generalis, Matbiae in ronianorum iniperatorein elerti , el Annae augustissimae eins contlioralis a sacris eonfessionibus; prope nonageiiarius in seneclute bona linibilem finiit vitain die 8 lunii anno 46^4. % 15. Ad episGopatus dignitatem assumpti. Reverendissinuis pater Carobis Weinberger , imperaloris Ferdinandi H. ali(|uando ephoebus, serapbicani religionein amplexus, e\imius Viennae verbi Dei praeco fiiil; deinde praedicator apostolicus denuntiatus, demuni episcopus Nazianzenus creaUis esL Virlutibus et merilis plenus nioritur die i 7 Aprilis aiuio 4628 Rozii in Auslria tunmlatns. Reverendissimus pater Alphonsus Requescens, coneionator apostolicus, oliin minister et commissarius generalis, ob egregia sua merita el animi doles ad episco> palum Rosanensem assumitur. Reverendissimus pater Adalbertus Kbonig , vir maximorum meritorum ad episcopalum Salmanticensein assumitur, defunctus Vieunae die 8 lanuarii anno KmO. Reverendissimus pater Antonius a Galbiato, quondani buius provinciae commis- sarios nationalis et reformator, episcopus creatur et morilur in Italia die 20 Augusli anno 4636. Reverendissimus pater Hieronymus Strasser, insignis theologus et operosissimus sludiorum promotor, ex-provincialis et conmiissarius generalis Austriac, posUpiam episcopus Temnicensis crealus esset, sufTraganeus Gureen^is in Carmlbia eflicilur; ut parochus Sancto-Vitensis vilam mortalem ciausil die 47 Septembris anno 4641. Reverendissimus p. Michael Cluimar, Provinciae Auslriae minister et commis- sarius generalis, mitra episcopali Chrislianopolitana decoralus, sufTraganeus dein Labaci in Corniolia efTicitur, ibi quoque in Domino obiit anno lOil. Reverendissimus p. Paulus de Tauris,olim provincialis Auslriae, lector iubilatus' seplem linguaruni orator ciarissimus; a nonnullis sapientibus columna ecclesiae nun- 102 COSMOGRAPHIA cupatus, deinuin episcopus denuntiatus , et nt lalis cum plurimoram planetu moritur Labaci in Carniolia i Februarii anno 4667. 8 46. De conversione haereticorum. Recensitis iam viris virlute et pietate illustribus, doctrina et in disciplinis qua ' sacris qua prolanis dignitatibus etiain ecclesiasticis fulgentibus, qnos Auslriaco- Franciscana Provincia velut fecunda parens feliciter progenuil, iUoniro nune me- nioriam agemus qui maiori cuni sedulitate, ac solertiori cuni caritate, in vinea Domini operam egregiam navantes, in revocandis ad gremium ecdesiae beterodoxis ' uberrimos, praecipue per Austriam, fruclus fecere ; et quidem superioribus saeculis, quibus perniciosiora Hussitarum dogmata non solum per Bohemiae regnum , sed et cireumsitas regione^^, phirimis terrae principibus ea vel amplexantibus vel luen- tibus, longe lateque dilTusa vigebant, prae ceteris contra lila zelantiorem propu- gnatorem egit r. p. Alexander de Possonio (huius supra de viris iitteratis memini- mus), ab episcopo Ferrariensi, legato apostolico, anno i 468 ordinatus, ut conlra Georgium de Podiebrat, Hussitarum defensoi*em ipsosque Hussitas bullam pontificiam per dioecesim Salisburgensem, Styriam et Carintbiam liberc praedicareL Qui boc sacrum etsi arduum nmnus, aliunde in lucrandarum animarum zelo totus, ea cum virtutis voce et te^timonio catholicae veritatis obibat, quod cum sociis (quos no- minatim rcferre vetustatis caligo probibel) innumeros pristinae fidei et S. R. Eccle- siae gubernaculis subieeerit; inter quos non pauci, qui publice abiurata haeresi, ex perseculoribus religionis fldei catholicae defensores conlinuo efTecti suni. Infaustissiroum ex insana Lutheri doctrina saeculum decimum quintum religioni romanocatholicae in Germaniae partibus quasi externiininm minitans, ad apertum certamiiiis campum, spiritualis nequiliae firaudibus copiose munitum, omnes romanae ildci coufessores provocavit; unde viris ecclesiasticis, praeserlim religiosis in electa vinca Domini Sabaolh amplissimus labor exinde vel maxime erat multiplicatus, qiiia messis multa nimis, operarii vero illo tempore admodnm pauci. Ex noslris circa annuni 1530 in spiritualem bane messem missi suni r. p. Medardus Van Kircben, regi Ferdinando a concionibus, graeci bebraicique idiomatis gnarus el sacrac scriplurae optimus interpres; rr. pp. loannes de Hungaria et Thomas a Sa- lisburgo; pp. Amadaeus et Ambrosius de Robrbacb, malleus dictus haereticoram. Hi quinque reliquis verbo et opere potentiores et in profliganda haeresi ferventissimi, operosissimi , quam strenue adversus Lutheri asseclas fldem romanam propugnave- rint, falsa haereticorum dogmata verbis et scriptis impugnaverini , quot palmas a lu« thericolis tulerint, dictu prorsus difficile est. Satis erit referre, eos cum sociis suis criminationes, opprobria, verbera, vulnera non formidasse, quoniam de victoria nunquam despondentes , more apostolorum gaudentes ibant a conspectu haeretico- rum digni habiti pro nomine fidei catholicae contumeliam pati. Pro cuius asserenda veritale p. loannes de Hungaria semel ielhaiiter, p. Thomas a Saiisburgo vero bis in hac arena decertans vulneratus, demum ab haereticis necalus est, porrecto in |)olum veneno, anno io48. Abundantior horum fructus, copiosior messis inde conii ■ *v FRANCISCANO-AUSTRIACA. 1 03 cienda, quod per bosce duiiilaxat operarios ullra duo Lullieraiioruiii inillia romaiiac ecclesiae fldei sini restitula. Post saeculi decimi sexti initia quid noslri egeriiit sub proviiicialatu r. p. Elzearii KugU supreroae ortbodoxae fldei zelote et acerrimo baerelicoruin impugnatore, lesliinoDium publicoro exhibet anno i6i8 ab ii]clylo senalu Vienuensi praeciare iii nostroram laodem porrectum; lecturis in eo commendat conversoruni niimeruin. Nominalim in convertendis haerelicis insudavere p. Seraphinus Miiiler, zclalor fl- dei el perseculor heterodoxorum; p. Liidovicus Polliiiger, in profliganda haoresi lotherana operosissimus; p. Udalricus Seif, lector, inuumerorum acalholicorinn conversor, morluus cam planetu frairuni anno 1642. P. Bonifaeius Frolicb, iinpera- loris Ferdinandi II. iussu non solum per Aiistriam, sed el per Styriam ae Carinthiaiii praepol^^ns haerelicorum malleus. P. Franciscos Lide in revoeandis ad prisUnani fldeni acatbolicis singulariter per Slyriam desudavit. Gum circa annum 4652, Ferdinando HI. pienlissinio caesare mandanle, pubiice per baeredilarias suas provineias vulgaUim essel, ul deprehensi Lulheri seclalores, vel abiurala baercsi, romanam fidem reassumerenl, vel cerlins et citius e dilionibus caesareis abirent; plures lum ex aiiis ordinibus viri zelosissimi, luni ex noslris pro inlroducenda reformatione et exslirpanda haeresi operarii postuiati suni. Ex noslris Provinciae convenfibus in pernicieni baerelieorum palres octodecim deslinali fuere, qui eniditione ac virtote conspicui non semel cum belerodoxis in pubiicuui eliam certaroen prodenntes, serpenlina ulenlei prudenlia el eolumbina siniplicilale, a(!ver- sarionim pervicaciaro vicerunl. Uberrimos fruclus, quos zelosi hi operarii lolo re- formalionis tempore copiosissime eollegerunl, coniicere licebil ex lenore epislolari r. p. Antonii Slockier, provincialis Austriae suh dalo Viennae 5 Maii anno 4655 Romam ad reverendissimuni palrem Sehastianum Caela, conimissarium generalem no- slrae familiae, Iranscriplo. Reverendissime Paler... Cum uno ahhine anno augiislissimus imperalor Ferdinan- dos III., dominus nosler clemenlissimus, severo edielo mandassel omnihus Aiislriae iiicolis a fide calbolica aberrantibus , nisi ad fidem calholieam el s. Malrem Eccle- siam converlerenlur. tntra spalium trium ferme mensium e\ palria omnino migran- dom esse; el hune in flnem per qualuor regionis el urbis huius plagas cerlos iuiius conversionis commissarios lam praelalos ecclesiasticos quam saeculares viros spe- clabiles depulasset, ac omnes religionum superiores retpiiri fecissel, qualenus ad boc sancUim opus, quolquot viros idoneos, doclos el zelosos haherenl, dd. eonimis- sariis praesenlarenl, qui certa loca, pagos vel oppida šibi ab his designala adirent, popolum in vera fide instruerenl et ad eam ampleclendam inducerenl; noslro (|uo- f|iie commissario generali p. Aegidio Schiesei simile decrelum ab excelso Austriae reginiine essel inlimatum, depulavil et ipse pro snpradicio conversionis opere sa- oerdoles nosiros octodecim.... PP. Sociel;itis eliam e\ aliis regionibuš suos in au- xiliam vocaverunL PP. capucini missiouarios cum proprio commissario in Ausiriam immiserunt; alii quoque ecclesiaslici omnem suam ad boc operam impenderunt ila ul viderelur quasi messis in aeslale fervens, certanlibus Christi operariis, ad segelem animanmi maiorem per se Deo odereiidum el imperatori. Sane per fnilres ordinis iiostri a lempore paschali anni praeterili ad hoc .ns<|ue ah erroribus haerelicis ad veram fidem , Deo misericorditer cooperante, conversae suni personae6o4(), seu si\\ies mille, quiiigenlae el decem. Interim elc. Hiicusque calamus r. p. Antonii Stockler. i 04 COSMOGRAPHIA Anlefalis agri (ioniinici egregiis culloribus cenluplum saiie fruclum facientibus , siiigulariler adiiumerare dekemus noslrum r. p. Maxenlium Eisner, aciaaleni ss. theo- logiae lectorem, virimi virtute, exeniplo, eruditione celebrem; hic a reverendissimo domino Martino Geiger, serenissinii dd. Leopoldi Guilielmi, arcbiducis Aiistriae ei episcopi Passaviensis, elc. officiali, et in spiritualibus vicario generali assumpUis per dioecesini Passavienseni missionarius, plenani facultateni per speciales litteras ade- ptus est, exercitia omnia, inunia et ofBcia ecclesiastica, quae pro anipliori refor- matione opportuna viša fuerint, absque ullius eontradictione ant impedimenlo libei'e ac licite cxercendi. Quod impositum šibi snb 14 Martii anno 1655 sanctae missionis opus niaxin)a cum sedulitate coepit perfecitque non soluni velut pastor bonus oves aberranles studiose perqulrendo, via veritalis demonstrata ad ovile dominicam r^ ducendo, sed eliam ut eas ab omni baeresuin inquinamento funditus purgatas S. R. Ecclesiae reslitueret, supremum ubique ac indefessuin conatum impendendo. Unde ad euni ob gratiosam in edocenda fidei ronianae veritate et tolleudis beterodoxorum principiis facilitatem ingens, etiani nobiliorum personarum fiebat accursus, ita quod l>osl paucoruin mensiuni spatiuni ultra 490 is solus creditus fuerit ad fldem conver- tisse, plurinia conversorum ab eo noniina recenset nostrae Provinciae chart<^hyla- cium; et quoniani quinta vice missionarius assumptus erat, bic solns 2103 seu bis mille, cenlum et tres personas ab haeresi absolvit. Toto denique tempore, nimirum ab anno lOo!^ ustpie ad annum 1602 exclusive, quo Ferdinandi lU. et Leo|K>ldi I. cae^arum iussu reformalio viguil, a nostris per Austriam duntaxat tredecini niillia, octingenti, triginla (res circiter, Dei inflnita misericordia praeprirais cooperanle, ad (idem ortliodoxam conversi sunt. S 17. De expositione pro obsequiis peste infectorum. Anno 1455 dum pestiš gravius saeviret in urbe Viennensi ac circumvicinis in locis , pp. Timotheus de Fiirnsreith, sacerdos devotus et contemplativus ac Angelus de Austria, ambo a S. loanne Capistrano ad oi*dinem suscepti, ex recenter constructo ss. Tbeobaldi et Bernardini conventu sese exponentes, operam dederc ac vitani in obsequium peste infectorum. In conventu vero cadem lue obruti in Domino obdormi- vorunt sacerdotes sex , clerici professi et novitii 1 1 , laici 7. lam sedulam caritatein a nostris in proximum novissimis temporibus exercitam adducamus. Anno 1645 omnem Austriam, praecipue urbem Viennam, morbus contagiosus corripuit , ubi nostrates hoc malo laborantibus plurima cum caritate operam omnem impenderant. Expositi in lazaretho fuere: pp. Amandus Korrin et Innocentius Galleron; prior iue correptus obiit, alter vero ab infectione restitutus sanus rediit. In urbe pestiferis spiritualia praestitit obsequia ad singulorum solatlum p. Hupertus Hiiller, Egenburgi lo Novembris anno 1677 vita functus. Anno 1679 a mense Augusti usque ad finem mensis Maii anni subsequentis adeo eiiormis, onmem pene medicinam respuens morbus epidemicus Viennam, immo uuiver- sam Austriam invaserat, quod nedum eniuxis sex mensibus ultra ceutum miilia hominnm eodem absorpla fuisse credebantur. In tam luctuoso ac periculoso rerum slatu nostrorum (vcrum si fas sit dicere verbis) caritas, magnanimitas , virtus et FR A NCISCA XO-AUSTRI AC A . i 05 indosfria iion |ianim eiiiluil, durii pliiriiiii zelo salulis aiiiin.iniin moti Uiin hic, luni aliis in locis saiiitaleiii et vitaiii siiaiii Allissiiiio iii cariUilis vicliiiuiiii iniinolaiiles, pro pesUferorum servilio scsc rnagna cum aiiinii alacritale expostiertinl, intilla iiiillia boniinuin sedula eura el solliciliidine sacraiiienloruiiique adniiiiislraCione ad caeleslein gloriatn, ol pie credendum, promoveronl ; aliqui eorum pestifero morbo eorrepli glo- nosa ct saocta inorte obieniiit. Coiisul senalusque Viennensis per solemne inslni- menlam sub dalo 15 caleiidas lunii aniio 1(580 publlce testali suni: pp. el flT. ordinis s. Fnincisci ad divum Hieronvmuni |)er suos tres religiosos in douio lazarelhana , el alios qualuor in gymna$io nrbis pro infectoruni cuni desliualos triginla el anijiliu.s hoininom inillia ss. ecclesiae sacramentis refecla el exlremi8 morienlium praesidiis munila exlitisse, oinneniquc operam in emundandis, expurgandis, sulTumigandis cu- biculis ac domibns eivilalis eonslanler impendisse ad omnimodam el superabund:.ih tem urbis lolius salisfaclioneni , gaudinni el consolalionem. Anno 1715 lues eonlagiosa priori anno quodammodo iniliata sensim iiivaluil in lantum, qaod pro infeclorum exposi(ione ab excelso regimine vi deereli sacerdoles reiigiosi pelili fuerinl. Ad inslanliam igilur episeopi Viennensis eiusdemque vicarii el magisiratus sex sacerdoles eum nno laico exposlli fuenmt. Per alios Provinoiae Auslriae convenlus exposili eranl novemdecim: sacerdoles septemdecim , laici duo. Operosa palrum noslrorum in procuranda animarum saliile earilas, sedulitas elsolertia ex eo palenl leclori, quod per illos duranle conlagiosa lue novemdecim millibus, oclingenlis el pluribus ulriusque sexus fidelibns vel morlio maligno laborantibus , vel eo ex(inclis sacrosancla ecclesiae adminislrala sini sacramenta. Praemissis iis, quaead universaro Franciscano-Anstriacam perlineni Provinciam, iam calamo dabimus ea, quae exaclam singuloriim convenluum explanalionem con- cernunt; el quia superius adduximus inilia convenlus ad s. Theobaldum caesaris munilicenlia amplissime conslrucli, ab eodem nune ordimur denuo, nI fralrum no- slrorum vere in boc saeculo peregrinonim el advenarum, de loco in iocum Irans- migraliones, ob inslanlem illonmi lemporum vicissiludinem , ampiius inlelligamus. S i«. Privilegia caesarum pro Provincia Austriaca ab imperatore Rudolpho n. confirmata. Nos Rudolpbns secundus divina favenle gralia electus Ronianoruin inq)eralor semper auguslus, Germaniae, Hungariae, Bohemiae, Dalmaliae, Croaliae, Sclavoniae rex, arcbidux Auslriae, dux Burgundiae, Brabanliae, Slvriae, Carinihiae, Lu\eaburgi , Wirtenbeivae , nlriusque Silesiae, princeps Sueviae, marchio S. R. L, Burgaviae, Moraviae, ulriusque Lusaliae, principalis comes Habspnrgi, Tirolis, Ferrefae, Kvburgi, Goritiae etc., landgravius Aisaliae, dominus marchiae Vindicae, Porlus Naonis el Salinarum elc. Pro nobis el noslris in regimine snccessoribns aperle fatemnr el omnibns nolum facimus: quod licel nobis ul Romanorum impenlori el de speciali divinae omnipolenliae providenlia depulalo christianorum lulori vi imposili muneris congrual omnes ef singulas ecclesias, lempla , monasieria el eorum incolas minislros- 106 COSMOGRAPHIA que ad Dei oinnipotenlis laudem et obsequium consecratos cleineDtissime manulenere et defendere. Nihilominus tameii hac sinistriori temporum aelate ac christianorum per- secutione oobis similia speciali motivo compelere, nec noti ad ea praeslanda nos obstri- clos esse cognoscimus. Gum vero monasteria frnnciscanae religiouis in nostris ac im- perii nostri principa! ibus, dilionibus, dominiis, iirbibus, oppidis sita a principio plis benefactorum inanlbus erecta, dolala et per continuam diviaarum lauduro per- solutionem et pensum in illis rite peraotum laudabiliter conservata sint: sic pro caesarea nostra ciementia ac paterna provisione dieta monasteria et eoriim incolas, ut provinciales, custodes, guardianos, abbalissas, inalres, conventus, reliquos fratres etsororesuna cum provenlibus , bonis, reddilibus, iiiribus, privilegiis, ininiunitatibiis et e\empUonibus vel quocumque alio nomine nuncitpenlur, sine exceptione ad inslar aliarum ecclesiarurn et lemplorum, conventiuim et monasleriorum , hoc praeserlim periculoso teinpore et niulta nimis adversitalum turbine, in nostram et sacri nostri iinperii singularem et specialem tutelam, defensionem , patrociniunu , praesidium et clientelam accipere et retinere statuinuis et decrevimus, sicut et vigore praesenliiim ipsos cl eorum monasteria , ecclesias , templa , conventus una cum eorum familia , ministris, subditis, bonis, provenlibus, reddilibns, iuribus, privilegiis, immunifalibus, exemptionlbus vel quocumque alio nomine nuncupentur sine exceptione, ad maiorem Dei omnipotenlis gloriam , mairis eius iilibatae et s^mctorum patronorum honorem et venerationem ^ nec non ad solalium et saUitem animarum , quae dieta fratrum mona- steria benefactrici manu aut ftinditus erexernnt, aui aliis favoribus prosequi non de^titernnt, in nostrum et fioslrorum successorum Romanorum imperatorum et regum singularem tutelam, patrocinium, defensionem, praesidium et clientelam accipimus et recipimus. Quod praesentiarum virlute auctoritate et polestate nostra bic facimus. Praelerea dictis fratribus et eorum mouasteriis, ecclesiis, conventibus omnes gralias , concessiones , indulla, fundationes, privilegia, iura, immunitates, exempliones, quibus vel a summis pontiflcibus,, vel Romanis imperatoribus et regibus, nostris antecessori- bus et protoparentibus , vel ab aliis saecularibus aut ecclesiasticis dominis et prin- cipibus dotati et privilegiati suni; similiter immunitates et exemptiones a caesareis nostris communitatibus conscriptas, iure civili vel ecclesiaslico dictis fratribus con- cessas, testamenta ipsis eorumque monasleriis et conventibus legata, a dominis et principibus conflrmata, nos eliam ipsis clementissime confirmamus, renovamus, af- (irmanms, asserimus et communimus et hoc de plenitudine sacrae romanae c:ie- sareae potestatis, vero praescitu, tenore et virlute praesenlium... dicimus, volu- inus, staluimus, declaramus et decernimus, ut in omnibus supra dictis memoratos fratres nemo impediat, commoveat, perturbet ac confundal, sed ut maiientlbus et currentihus redditibus et fructibus eorum paciflcam et frugiferam posscssionem ot usum obtinere vaieant a nemine impedili. Eximimus etiam et privilegiamus vel im- munes reddimus vel liberamus praedicta monasteria eorumque provinciales, prio- rissas, conventus, custodes, guardianos, abbatissas, malres, conventus et eorum inco- las, fratres et sorores eorumque successores cum lota familia, ab omni saecolari iurisdiclione el polestate (sicut hoc de plenitudine caesareae nostrae potestatis facere possumus) et hoc ex bono praescitu, tenore et virlute praesenlium, ita quidem, m (|uod si quis ad ipsorum bona, redditus, provenlus, iura, immunitates et privilegia quandam praetensionem se habere existimat, quod is non in curia vel iudicio saeco- lari, sed coram legitimis superioribus, iudicibuset conservatoribus, quibus subiectos FRANCISCANO-AUSTRIACA. i 07 ipsos obedire oporiel et connii quibns siias causas decidere solenl, siiiiiles praeteii- sioDes proferaiil. Ad boc etiani praedictos provinciales, costodes, guardianos, abba- tiasas, roalres, conventus el eoruni incolas, subdilos toiamqae fainiliam ex vero praescilii de pleniludine iinpei*aloriae polestalis, virtute praesenlium ab oniuibus onioino civilibus oneribus iil: gabellis, Iributis, vecligalibiis, portoriis, vigiliis, cli- slodiis, apretiationibus eic. exiiDiiiius el iminnnes reddimus. Praetereaque volunms, ui ipsis sepulturae lam stiorum confratruin el sororuin quam oliam aliorum saeeu- larium, qui in diclis monasleriis eorunK|iie ecclesiis ac coeiiieleriis ab anUquo suas sepulUiras el cryplas habuerunl, vel illas de novo eligunU iibere el sine unpedi- mento relinquanlur, sicnl iura commania boi* ipsis concedunl , ammunl el peiinilliinl. Ilero ul oronia, quae oonira dicUini noslrani concessioneni, indulluni el declaralionein aUentata fuerinl, vel ciim aliquo praelexUi iuris, vel sine illo, vel quovis alio modo noviler sancila, staliila vel impelrata fuerinl, aul in fiilurum fierenl, irrlla, nulla el invalida esse dignoscanlur. Similia enim de faclo cl in fulurum el imposlerum, sieul de faclo de pleniludine imperaloriae polesUUis el vero praesctlu nulla, irriUi el invalida esse dignoscimus, slaluimus, dedaranms el decernimns. Mandamus proinde omnibus el singnlis nostris el imperii noslri seplemviris el eiecloribus, sae- oularibus el ecclesiaslicis, principibus el praelalis, eomilibus el baronibus, purgra- viis, dominis, eqiii(ibus, logistis, ralionariis, salrapis, vice-dominis, iudicibus, coitsulibus, pnieloribus, consiliariis, civibus el comnuinikUibus, in omnibusel siiigulis urbibus, caslris, arcibns, dominiis, oppidis, pagis, aliis(|ue eliam omnibus el sin- gulis noslris el imperii subdilis el vasallibus firiniler el sbicere, nI per se vel suos saepe memoralos provinciales, cuslodes, guardianos, abbatissas, malres, convenlus, fralres el sorores dicli franciscani Ordinis el eorum suceessores omnes in communi el qiienivis in parliculari, una cum suorum monasleriorum bonis, reddilibus, pro- xentibns, iuribus el privilegiis, immunilalibus e( e\emplionibus, eorumque slaluUi el legilime inlrodnclas consueludines sni Ordinis nequaqnam saeeularibus el civilibus gravaminibus el oneribus, iurisdiclionibns, gabellis, (ribulis el porloriis conlra dicUun nosiram clienleiam., proleetionem, palrocinium el lulelam perlurbenl, anxienl, gra- veni ae iropediani, sed eosdem in paciflca possessione sui iuris sub gubernio pro- prioruro suorum iudicum el superiornm ecclesiasliconim manuleneanl ac omnimo- dum palrocinium praeslenl, qualenus nosiram et imperii noslri gravem indignalionem el laxalam poenam quadraginlarum marcarum nempe auri (cuius mediam parlem in nosiram el noslrorum successornm Romanorum imperatorum et regiim cameram depoiiere, alleram vero diclis provincialibus, cuslodibus, guardianis, malribus, con- ventibns, fratribns et sororibus quolies id contigeril solvere lenebunlur) evilare vo- loerinL Alque ul saepe memorali provinciales, cuslodes, guardiani, abbalissae, ma- lres, conventus, fralres e( sorores diclorum monaslerionnn franciscani Ordinis suh dicla noslra clienlela, lulela, palrocinio, graliis, privilegiis, immunilalibus el exem- plionibus ac in omnibus iis, quae memoravimus, firmi slabilesque permanere va- leanl, sic iisdem ex singulari benevolentia , vigore praesenlium ac de pleniludine caesareae poleslalis pro execuloribus el luloribus diclae noslrae concessionis, indulli el privilegii posuimus el dedimus, immo el de faclo damus, declaramus, ponimiis ei denominamus bodiedum el in fulurum regnanles seplemviros el eleclores Rhenanum nempe, Coloniensem, Trevirensem el Mogunlinum, archiduces inclylae noslrae doinus Auslriacae, episcopos Monaslerii el Paderborniae, duces Monlium , Inliae ac Clavenae i 08 COSMOGRAPHIA omiies in coinmuiii el quemlibel iii particulari vigore praesenlis nosiri privilegii requisJtos. Quibus proiiide inaiidamus ct praecipiiiius, ut saepe luiiiiero memoratos proviiiciales, cuslodes, guardianos, abbalissas, malres et coiiventus, fralresel sorores dicli fraticiscani Ordinis, iiec iion eorum corporn, bona, reddilus, ium, privilegia, iinmunitales el exenipliones, una ciiin eorum familia in praesenti nostro caesareo privilegio, gratia, indullo, clientela, tutela et palrocinio defendant, lueanlnr, con- (irnient cl nmnuteneant ; et si quisquain praesens nostruin privilegiam , gratias, in- dulliini, clientelani el patrocinium infringere vel ei ausii lemerario contraire, vel atiud quidquam altenlare praesinnpserit, erga similem sicnl decel secundum iura el alia remedia opportuna procedant, nec non ad meinoralam el laxatam poenam ar- ccanl el compellanl, q(ialenus niullolies dicli provineiales, custodes, guardiani, ab- halissae, niatres, convenUis, fralres el sorores siipra menuorali franciscaui Ordinis iiire in dicloruin noslrorum indulloruni, pri vilegioruin , lulelae, palrocinii el clienlelae possessione paciflce peruiillanUir et hoc quideni quoliescinnque necessum fuerit, sine mora, omnimode, sicut nos [psi faoere vellenms el valeremus, facianl et exe- quanlur, proul praefalis modernis el fuluris executoribus el tutoribus carum est nostram et imperii gravem indignalionem cvilare. In quorum fidem has palentales litleras caesareo nostro sigillo appendente communitas dedimus in regia noslra arce ac residentia Pragensi ullima Maii , amio parlae saliilis Domini millesimo sexeeDtesimo se\to, imperii nosiri Romani trigesimo primo, Hungarici Irigesimo quarlo, Bohemici \ero Irigesimo primo. RUDOLPHUS Ad mandalum saerae caesareae maieslatis propriiim. An. Hankbrvvald. M. S 19. Nobilitate clari et franciscanam paupertatem professi. \\ Wenceslaus, natus liber baro de Wolckenstein, ex caesaris Friderici lil. aulico IVanciscaniis factus anno 1455. P. Franciscus de Wellenslein, slirpis valde nobilis el strenuus in saeculo mtles ac regis Ladislai aulicus; ut religiosus prae coieris humililale el patientia aliiscpie virtulibus eniluit. Ante primaevam loči Prageusis recuperalionem in Boberaiam pracmissus, phirima ab haereticis in itinere suslinuit opprobria; luc pesllfera exlin- guilur in via circa annum 4487. P. Constantinus de Pelvizthumb, nobilis genere, nobilior virUile marlyrio flagrans et salutem animarum zelans pro reducendis ad gi*emium s. matris ecclesiae Hussitis in Silesiam abiit el ibidem obiit 1488. P. RudolpUns, serenessimi Sigismundi Austriae archiducis lllius, natus Oeniponti Tyrolonsis comitatns metropoli, terrena fastidiens et caeiestia inquirens, saeculo ne(|uam generose nuntium remisit subque paupere franciscanorum habilu Deo laele servivit ac nt sacerdos pientissime mortuus Graecii in veleri ecclesia ad S. Leonardum tumulatus, anno l.)07. FRAHCISCANO-AUSTRIACA. i (»9 P. Franciscus de Miirau, iiobilissimo sangiiine ciarus, humilitale et siniplicitatp religiosa praecipuiis, rooritur anno 1521. Fr. ConslaDtinas natos L. B. de Buechheiinb, domini camerarii luiius iiominisapud Perdinandum III. imperalorem patruus, in festo Porliuuculae Viennae u( Clericns obiil 4651. P. Michael de Kramer , caesareonini epbeborum praeeeptor , philosophiac magister et doctor, in Ordine praestantissimus concionator, e vivis ereptiis Grae- cti 1642. P. Elzearius de Landaii, nobili stemate oriundus, vir eriiditissimns ctc. Pup- pingae 4648 obiit. P. Felicianus e familia comitum de Moliart, nobilium Viennensium poenltcntia- rius et saepius eommissionis secretarios, Viennae 4665 obiil. P. loannes Baptista e comitibus de Scbidenitsch , laiidatissiinus praedicalor et guardianus etc. Obiit ladenburgi 1664. Fr. Antonius, natns comes a Gurland, antequam sacerdos fiercl, bealo (ino quievit anno 4694. P. Franciscus e liberis baronibus de Stiibich, famosissimus verbt Dei praeco Viennae 4705 mortuus est. P. Antonius L. B. de Berenii, ex husaronmi coipnello franciseanns anno i7i4 factiis. CAPUT 11. S I. Fratrum nostrorum Viennae , a s. Theobaldo extra muros ad 8. Rupertum intra urbem, inde ad s. Nioolaum facta translatio. Taroetsi Fratres ad ss. Tbeobaidum e( Bernardinum numero multum eopiosi easent, prospere nihilominus erga ipsos cunota agebantur et Chrisli ndciinm pia lar- gitas eornm pauperiem et necessitates iugiter sublevabal, cum fratnun in obsequi]s spiritualibus solertia et caritas ae regularis vitae exemplaritas omnem šibi apud omnes reconciliaret afTectum; ex pulpilo enim verba movebant, in eonversatione exemplo trahebanl. Veriun sapientia divina , quae iucundis subinde moesta permiscet, nec anqnam suos, quos amat, iucundilatem sinit habere contlnuain, ex prosperis viam ittstorum contexoit et adversis. Nostris enim per sepluaginta et plures annos in hoc ioeo Deo paciflce famulantibus ingens tribulatio, turbulentia, angustia accidit, adeo qnod aut sangiiinem iundere, aut vitam dare, aut aufugere et in longinqua abire necessum fuerit. Nam Solimano Turcarum imperatore, post eaptam magnam Hangariae partem , urbem Viennensem ducentis suorum millibus obsidente, pulcher- rimiis hie s. Tbeobaldi conventus; ut iam diximus % de iis, qui pro Christi nomine sangninem fndernnt, tnm a eaesareo tum ottoroano milile devastatus et in eineres redactas est die 25 Septembris anno 4529. Fratribus omnibns vel olaustro pulsis et ad remotiores provincias profugis, vel crudeli barbarorum mami pro Chrisli nomine i 10 GOSMOGRAPHIA * Irucidatis. lacenl in eodem loco cinercs fratnim nostrorum, praeter ense barbaro interemptos, duceutonim et triurn. Funditiis quasi demolUo conventii el nianentibus ibidem fratnim nostrorum ei- iieribiis, traclu lemporis fundus omnis cessil cuidain urbis Viennensis senatori, Krebs dieto, qui pliirimis ex eo erulis fralrum ossibus, domuin aedificari spatiosuniqiio horlum šibi formari.ac ibi saceiiiim exstrui fecit honoribus s. Theobaldi sacruni; lil qiio noslri ob pia suorum relicla rndera diebus dunlaxal festlvis pro elc^c- niosyna Deo sacrificiiim incruenlum ofTerre per plures aiinos soliti fuere. Lociis hie in suburbiis Viennae sitiis actu a rr. pp. Carmelitis calcealis inhabitatur. Abacli Tiircici furoris violentia fratres numerum 20 vix explen(es, aliis alio profugis, in urbe lauquam peregrini dispersi commorabantiir, subministrante polio- rein vicluni immo et babitacnium qaodam beneiactorc domino Diego de Seharave, Hispano. Interea nostri (idueiam omnem colloeantes in sercnissimi Ferdinandi re- gis, dein Caroli V. suecessoris et principis oplimi clementiam, siipplicarunt eidem pro aliquo loco in habilaeulum fratnim, iu\ta pollicitalionem antequam Viennam rediret clemenllssime factam in urbe designando. Clementer ila assignalis s. Ruperti laribus pro fratrum habitaculo, saepedietus pater Christophorus minister provineialis cum patre Procopio de Cellis, quem primum huius loči praesidentem institnit, et alio sacerdole, valetudinario quidem, die octava Octobris sub octava sancti patris noslri Francisci anno 4533 partem domus occupavit et in hoc loco, caesareae domiii salinariae contennino, sedem fixit. Verum ob aedes s. Ruperti nimis ruinosas , angustas et ad multiplicationem fra- trum, sine gravi civium contiguonim nocumento haud amplificabiles , saepefatus augustus Romauorum rex Ferdinandus fratribus nostris humillime supplicanlibus donmm beneflciariam cum annexo sacello ad S. Nicolaum nuncupato , omnibusque appertinentiis pro habitatione indulsit regia prorsus cum liberalitate et munificentia. .Regii consensus et donationis tenor de germanico versus esl sequens: Nos Ferdinandus Dei gratia Romanorum, Hungariae, Bohemiae, etc. rex, infans Hispaniae, archidux Austriae, etc. Harum tenore publice fatemur et omnibus palam facimus. Dum perpetuus totius christianitatis inimicus Turca Solimanus iam elapso 4529 anno lyrannica sua potestale totam Austriam infra Onasuro invasisset, ac nostram urbem Viennensem propria in persona unitis viribus per terram et aquam plene circumcinxisset, obsedisset omnesque aedes el habitationes extra urbis moenia igne ferroque depopulasset ac funditus everti^et atque inier alias percelebres ecclesias et aedificia in nostris Viennae suburbiis moniisterimn quoque S. Bernardini, quod fra- tres s. Francisci de observantia appellati incolentes possidebant, admotis llammis lotaliter exussissent , adeo ut el illud cum aliis desolatis aediflciis in suburbiis piane demoliri ac šolo aequari debuerit. Quare praediett Ordinis fratres interea lemporis intra urbem nostram Viennensem in quibusdam aedibus ^. Ruperti sacello immediate vicinis, a nobis usque ad ulteriorem ordinationem nostram ipsis clementer pro habi- tatione traditis, etsi misere et anxiese sustinentes, nihilominus, prout sinceram rela- tionem accepimus, in dieto sacello verbi divini praedieationem , caiitum et preces diu noctiique cum omni fervore prosequentes, nobis pluries in ornni sabmisskiDe supplicavere, cum illis supra falum saceilum pro digne absolvendis divinis laudibus et nec^^sario incolatii nimis anxium existat, quatenus cum ampiiori ac commodiori spatio eos consolari ipsisve de spatiosiori loco providere clementissime non dedigna- FRA9(aSCAirO-AUSTRIACA. 114 remar. Ea propler t)6Digne perpendeiites dictoruni frairam s. Francisci porhiimiles ensque devotas supplicaliones el quoniaiii pro divini cuilus augenda proniolione, coius indubie eliam haeredes et successores nosiros participes opinamiir, nos optimo facUiros arbilramor , praeroeditato ex animo , bono consilio et recta scienlia nominato ordini ec€lesiain et aedes ad s. Nieolanm, quae in piatea, Siningeriana dieta, situa- tae murisgae el lapidibus cinctae sunt pro usu el babitalione deslinamns et libere ordinamus; pront idipstun qua aclii regnans terrae princeps ex eadem aiictoritate, virlute praesentinin scienter facirous, ita ul saepedicti Ordinis fi*alres nune et in perpetiium praefataro eecJesiam ad s. Nicolauni incolere, inbabitare et |)ossidere, verbum Dei ibi cum omni conalu edocere el annontiare , ad Dei omnipotentis maio- rem gloriam officium di vinom orando, canlando, psallendo, legendo, iuxia regiilae ipsonim el Oniinis sUUutorum din noctaque libere ac licite persolvere possinl, nemine qaomodolibet impedienle. Si vero seu oitius seu serias dictus loeiis ex ratione qna- ennH|ae ab illis, seu aliis eiusdem Ordinis personis non babilaretur, volunius, ul in simili casii locus ad nos nostrumque ac nostroram suecessoram archidueuni Auslriae domininm absolute redeat, nostrae nostronimque snccessorum ulleriori oniinalioni itemin subiiciendiis. Datum in regia iiostra arce Pragensi die 2^2 Febniarii post domini nostri lesu Christi nalivitatem anno i54.j. FERDINANDUS L. S. loNAs D. viee-caneellarius. Ad mandatum domini regis proprium Wagnbrf. Sita ad s. Nicolaum fratribus regis gratia ita transeripto , bic locus per quadra- ginta el plures annos ipsis pro divinis laudibas dignius perflciendis et animarnm per sanctae doctrinae pabulum enulriendarnm amplius procuranda saiute opporlunum exibuil ineolalam, quonsque afflanle divinissimi Spirilus sancti gratia nimis adaucius Tratrum nomenis ad ampliandum Dei cultum' magis accomodam habitationem magisve aroplam spatium pro his capiendis aliter postularet Igitur faventibus ul plurimum qiiorandam senatoram Viennensiuni consiliis, fratres sensim pro ciaustro S. Hieronymi e reglone plateae (novus mundus nuncupatae) et conventui ad s. Nicolaum proximo iostare, ac serenissimi Emesti arcbiducis Austriae gratiarum fores bumillimis pre- eibos pubare coeperunt, pro congenita in Deum pietale principis et in nostros af- fectu nullateniis irrilis; nam clementissimus annutus moxad preces snbsecutus et in transmigrationem nostrorum ex s. Nicolao ad s. Hieronymi coenobium consensus gratiose praestitus est, proul eiusdem tenorem verso germano idiomate in latinuni subiiciemus. Nos Eniestus D. G. arcbidux Austriae , dux Burgundiae , Styriae , Carinthiae, elc. falemur, poslquam bonorabiles religiosi, nobis dilecti ac devoti nostri, provincialis et toius conventiis Ordinis s. Francisci discalceatonim Viennae in submissione signi- 412 COSMOGRAPHIA ficarant, quoniodo coneredilae illis aedes ad s. Nicolaum ob fratnim indies accre- seentium iiunierum aliasve urgenles ratioiies itenim illis aiixiae el pro digne pro- sequendis dtviuis laudibus miuiis aptae sint ac inconimodae iiimis; ac obinde nobis humillime supplicaverlnl , qualeitus praeatacli s. Nicolai loco monasterium s. Hiero- nvmi (ubi aliquando iiioniales degebant lam- omnes demorluae) aclu vacuum illis liidulgeremus , iii ciiius eliaiii peraialalionem sacra caesarea maieslas , nosler percie- iiiens ac amicissiine dileotus Dohiinus ei germanus, nosque eiusdem loco, facta nobis suiTieienle relatioiie, benigiiissiiiie coiisensimus ac hanini virtiile coDsentimus. Gum aulein in eiusnimii perroulalione honorabiies, erudili, nobis singulariler dilecii noslri consul el senaUis urbis Viennensis, qua collalores et Tundatores monaslerii s. Hierouvini j)ai*tem liabeant: binc ad melius esse |>orfecUmive transactioilem ex speciali gratia ulriqu'e parti ob kane a nobis indultani permulationem rev. honorabilem« doctum , nobis dileclum , devolum et fldeleni loannein Gasparain episcopum Vienuen- sem, Stepbanum H)ngelmayr, fon utriusque d. el Mathiam Prewen, omnes sacrae caesareae maieslalis consitiarios pro commissariis deputavimus; qui elambas partes iuxla noslram benignissimain raliflcalionem umVrunt, sequenli modo Iransigentes: Nimirum, pro priino tenenlur pp. franciscani obseqiiia divina, |>raecipue fuiidato sacra item anniversaria virlute fimdalionum (quamobrem dictus senalus extractuni fldeleni ex lilteris fundalionalibus urbis sigillo muniluin ipsis iradere tenclur) , sine ullo defeclu gratis perlicere; senalui vero pro bisk^e obsequiis fundali proventus (siquidem palres de illis nec nummum poslulanl) remanebunt permutalo conventui ad s. Nicolaum. Pro secundo inier ambas partes ob obsequia ad s. Nicolaum habenda pro favore speciali pp. franciscanorum eliam actum fuil, videlicel, ut hi in ecclesia s. Nicolai duas missas, nominatjm die dominica unani; alleram, si dies feslus non occurral per liebdoniadam, die Veneris absolvanl et perflcianl. Pro huius recognilione senalus Mennensis p[». Franciscanis aediculam ecclesiae s. Hieronymi proximam, plaleae Weiclienburg diclae adiacenlem, quae donunicula parochialis nominata, olini, dum poenilenlium monialium clauslrum vigerel, a parocho seu illarum confessario inbabilabalur, aliunde ad s. Hieronymi monaslerium perlinentem benevole ac volun- larie cedit, illique perpeluo cupit adscribi. Quanlum vero ad missarum absoluiio- nem pertinet, si času ad s. Nicolaum plura ofTicia aul spiritualia obsequia funda- lionis causa perflcienda forcnl, uti festivitaium solemnia, dedicalio, ))atrocinium , aut cantanda quaeque elc, ipse senatus Viennensis, eo quod omnibus perfrualur proven- libus de illis debile providere, aut pp. franciscanis, si ea debile perfecerinl (proul iibenler ea absoluturos praevidemus) singulariler recognoscese debebit Pro ierUo el ullimo; cum senalus Viennensis polior difficullas ob oeconomiam, cellarium, locumve lorcularis mola sil, ul dieto Senatus cellarium maius, locus lorcularis el contigua camera maior (ubi aclu maiora ei minora vaša pro vindemiis, el aliis cellarii emergenliis conservantur) : ad ieropus , el usquedum illis alia occasio ob- venial, hoc paclo permitlantur, qualenus amplior vasorum cella Senatus, sponte J se ofTerenlis, propriis sumplibus per medium muro disperliatur, modema ianua ad lorcularis cameram obmurelur, alia versus plaleam Singerianam aperialur, ila, ul monaslerium cum religiosis suis incolis neque ex loco lorcularis, neque ex cella- rio , aul vasorum cella quoquo modo non gravelur , vel praeiudicium , aul moieslias palialur. Dum igilur ambae partes supra posilam Iranslalionem , monasterioruni per- mulationem non soium gratam ratamque habent: verum eliam eandem omniiio FR ANCISCANO-AUSTRIACA. 415 acceptantes nobis pro benignissiine quoque iinpertienda noslra ralihabitione buinil- iime supplicaDl; obiiide posl praeviam discussioiiem rerum ac oircumstantiarum , matnmni consiiium el deliberationein , in ambaruro parlium gratiani et uUimatam factae permulalioDis raliflealionem nos quoque clementissime coiisentimus, confirmando, ratificando et roborando anlemeinoralam Iransactionem ac permu lationem quoad omnem sui formam el lenorem suprema aucloritate, nomine sacrae caesareae maiesta- tis, perciementis el amicis^ime dilecli domini germani noslri, seienler el virtule praesenlium litlerarum, quanlnm de iiire el aequilale confirniare, ralificare et ro- borare possumus ac valemus. Cupimas eliam , ponimus ac volumus , ul su- pralacta benevole, gratanter et libere per ambas partes acceplata Iransaclio quoad omnem sui tenorem fortiler firmilerque tenealur, inviolabiiiler obscrvelur, quoad omnia adimplealur eique a nemine quomodolibel conlradicatnr, aul in contrariuni quidquam attentelur. Praecipimus praelerea harum litlerarum vigore omnibus et singulis sacrae caesareae maiestali subieelis, superioribus ac tribunalibus, et serio oiandamos ac volumus , quatenus ulranique partem quoad saepius nominalam Iransactionem nuilatenus interturbare ; verum secuta desuper noslra ralificalione el confirmatione firmiler manu tenere, ac neutri parti quidquam in conlrarinm atlenlcre permittant. In quorum omnium fidem nostrae confirmationis et ratificationis duo exemplaria in omnibus concordanlia cum subscriptione et secretioris noslri sigilli appressione (irmari, ac cuivis parti pro omni eventura necessitate immanuari fe- cimus. Datum in urbe Viennensi decima mensis Maii post Cbristi nativilaleni amio 1589. ERNESTUS F. B. Weber w Ad mandatum serenissimi »rcliiducis proprium S. Wesernacher. s 2- m De veteri s. HieronyiQi claustro, et ecclesia. Locum hunc seu aedes s. Hieronymi ante noslrorum hic adventum binis iam saeculis incoluere mulieres conversae, seu sorores de poenilentia nuncupalae, ex reddi- tibus annuis principum terrae , maxime vero Cbristi fldelium eleemosynis victitantes. Ouarum institulum erat feminas saeculi voluplatibus illicile deditas, publicas el privatas peccalrices, ad poenitentiam reverti cupientes, eliam ex lupanari recipere ipsasqac, quae antea carnis illecebris vulgarem operam locavere, špiritu dein el virtutibus enulrire sub ciausura. Sacellum , quod s. Hieronymo ecclesiae doclori sa- crum erat, domui huic contiguum Simon, episcopus Casloriensis, anno 1587 consc- cravit Emorientibus demum huius monasterii sororibus, quasi novissima remansil ipsa magistra seu superiorissa, quae (el mortua) esl in modernae sacrisliae loco tu- mulata; epilaphii inscriptio actu lalis legitur: cHicsepuIta iacel venerabilis domina iiiliana Klebergerin, superior ad s. Hieronvmum, quae morlua esl in die Sel>asliani arino 1555, cui Deus sit propilius, amen*. Omnibus ila vila funclis, et transactione Anaiecta. 114 COSMOGRAPHIA cnm incIvUi magistratu VienDeosi iDita« praefatom s. HieroDyini moiiasterium die iO Maii anno 1589, ut stipra memmiiniis, priDcipis lerrae auctorilate et clementia nobis cessit, posiliš ad s. Nicolai aedcs *puellis egeiiis. quae siiis orbatae eraiit parenlibus. Eeclesia tameo pro peragendis divinis fratribiis remansit usqiie ad plenam (empli Hieronvrnilaiii conslructionem. De novae ecclesiae ad s. Hieronymiim structura ac erectis in illa aris. Modo pracspeciflcato fratribus iiostris, loco s. Nicolai, mouaslerium s. HieroDynii habilacuium fieri cocpit. CIaustro et eeclesia iam ruiDam proxiroani minitantibus arctuinque iiimis spalium praebentibus devotioni ac fratnim numero quotidie copio- siori, a. r. p. Gabriel Boiiaveiitura Daumius, vir exiniiae dexlerilalis, profundae himiilitatis ct singularis pietalis, tnnc Provinciae commissarius generalis, ab augustis- siino caesare Mathia (cuius ab arcanis erat consiliis) consensum utrainque am- pliandi slructuram suppliciler petiit huDcque in finem quasdani monasterio adhac- rentes applicandi domunculas. Imporatoris benignilas uJtro, ac pelebatur, gratias dispensare cupiens, duo spatiosiora in urbem monasteria , scilicet rr. pp. Conventua- liiim et rr. pp. Augusliniaiionim, lune quasi babilatoribus snis destiluta, praefato pa- tri ad selectnm detulit. Verum, postquani tanluni ob praevisas difiicultates humil- linie deprecatui> essel, facile poslulationis suae efTectuni obtinuit. Quare dilatandae ecclesiae et conventus structurae manus admotae et perangusta quaedani domus et aediculae variorum benefactorum largitate coemptae, atque ita, eo architecto, pro- spera novae ac ampliori structurae dala sunt initia iA Aprilis anno 1605. Anno 1611 11 Decenibris solenuii ritu consecravil, ac s. Hieronymo ecclesiae docloris dedicavit eminentissimus princeps Franciscus s. r. ecclesiae s. Sylvestri presbyter cardinalis a Dietrichslein, Pauli PP. Y. ad serenissimum Hungariae et Bohemine regein Mathiam de laterc legalus, episcopus Olomucensis, princeps rega- lis capellae, sacrae caesareae maiestatis intinius consiliarius elc. Haecce dedicatio facta fuit dominica infra octavam festi Conceptionis immaculatae semper Virginis Mariae. Eadeni die et anno consuetis ritibus ab eodem consecrata fuere tria supe- riora allaria, videlicet: medium sive maius in honorem sanclissimae Trinitatis bea- tissimam Virginem coronantis; eidenique impositae reliquiae: s. Crucis, de bombice, quo verus Cbristi calix fuit involutus , de mappa mensae coeuae Domini , de pallio Christi , de capillis beatae Mariae Yirg. , de lacte beatae Mariae Virg. , de s. loan- nis Baptistae ossibus, s. Petri, s. Pauli, s. lacobi, s. Matbiae aposlolorum , s. Marci evangelistae , s. Stephani protomartyris , s. Laurentii m. , s. Sebastiani m. , s. Hieronymi e. d. , s. Nicolai episcopi , s. Leopoldi c. , s. Simonis lusti , s. Rochi, s. Raymundi, s. M. Magdalenae, s. Marthae v., s. Calharinae v. m., s. Bar- barae v. m. , s. Clarae v. , s. Reginae v. m. , s. Annae , ss. Ursulae et Cordulae vv. mm., s. Chrislinae v. m., s. luliac v. m., s. Margaritae v. m., s. Elisabethae reginae Hung«nriae. Item de Agno Dei cum reliquiis: s. Crucis, s. loannis Baptistae et omnium fere aposlolorum et evangelistarum. De ligno s. Bonaventurae , de ligno s. p. n. Fran- cisci, de cilicio b. loannis a Capistrano. FR ANCISCANO-AC^TRI ACA. i i ii Altare b. v. Mariae Auuunliatae e cornu epistoiae cuin religuiis quasi omnibiis, al praenotaUim esl. Altare B. VirgiDis immacalale conceplae cum reliquiis lactis B. Virginis, s. S(e- pbani proU>niariyris, s. Laurenlii m., s. HieroDymi, s. M. Hagdalciiae , s. Regiiiae v. m., s. Ursulae v. m., de ligno s. Bonaveniurae d., de agno Dei ut supra. Allare alteniro e cornu epislolae honoribus s. Mariae Magdalenae sub cnice la- crjmaDlis dedicavil et consecravit die 8 mensis Martii anno 4627 reverendissimiis p. Carolus Weinpeifer, ex ordine fT. minorum regiilaris observantiae , Proviueiae Austriae pater, episcopus Nazianzenus, coocionator apostolicus el sereDissimi quoii- dam Caroli archidacis Austriae consiliarius imimus etc. eidemgue religuias inelusil : & Crucis, s. M. Magdalenae, s. Laurenlii martyris, s. Clementis Papae m. , s. Barba- rae v. m. , s. ApoUoniae v. m. , s. Aonae ; ex sociis s. Ursulae , s. Dorotheae v. m. , s. Otliliae abbatissae, s. Eiisabelhae vid. nostri ordinis. Altare secunduni e cornu evangelii idem eodem die et anno in honorem s. Mi- ehaelis arcbangeli dedicavit et reliquias imposuit : s. Crucis , s. Pauli apostoli , s. Laurentii m., s. Wilbrolti, s. Barbarae v. m., s. Petronillae v., s. Cunegiindis reg. et v. ex ordine nostro, s. Walburgae v., s. Eiisabethac vid. Altare tertium ex epistoiae cornu dedicatum erat Beatissimae Virgini Mariae in in caelos assumptae, s. Hieronvmo ecclesiae patrono et S. P. N. Francisco, impen- diis illustrissimi domini Hieronymi Bonacinae erectum. Altare tertium e cornu evangelii s. loanni Baptistae praecursori inauguratum fiiit, uon tamen, uli praecedens, consecralum. Stmctura templi complcla, fratrum eboro turris, eodem patre Danmio arcbi- lecto, anno 1614 firmissimis innixa fnndanientis adnexa fuit; per totum ex calce vino temperata et iapidibus quadris in allum exurgens et permagna cuppa ex cupro lecta. Altitndine sua, quae 35 orgvas seu 198 pedes Viennenses babel, allioribus urbis turribus non immerito comparanda, pro ascensu ad campanile usque, inter- capedines non computando, gradus numerans 154. Retinet quatuor campanas sua voce diu noctuque devoto cum slrepitu sonoras; prima grandior 1375 libras ponderis habens s. Hieronymo ecclesiae tutelari, seeunda libris 969 gravis Beatissimae Vir- gini Mariae, tertia Ubranim 634 ss. Francisco Seraphico ot Antonio Pad., et guarta librarum 3:ž9 s. Michaeli archangelo dedicala est; die vero ^ Novembris anno 1650 ab illustrissimo et reverendissimo principe el episcopo Viennensi Phi- lippo Frinerico a Breunem benediciae. bi Inrris huius fundamenlo et sub primo lapide reperiuntur reliquiae: agnus Dei Pauli V. cum indulgentiis, b. Caroli Borro- maei, roassa ex variis terrae sanetae locis, agnus Dei ex variis ss. aposlolorum reli- guiis, de ligno s. Bonaveniurae, s. Reginae v. m., crux serica ex eiusdem tunica, crux benedicta cum evangelio s. loannis etc. De nova monasterii fabrica eiu8que situatione. Prototypon iam fabricae monasterii exhibendum : id formam perfecti quadranguli praesefert, nullibi nisi ex una anguli parte aedes saecularium attingens, continet duo sat ampla dormitoria, quorum spatium facile 150 et plures fralres capil, demptis 416 COSMOGIIAPHIA hospitibus hic communiter copiose degenlibus, pro quibus comrnode locandis longior tractus conventui adncxus repcrilur, cellis ac cameris abunde provisus. Comniissa- rialus Terrne sanclae, iam iiitidc instriiclus, huic decorem coiifierl singularem. Mona- slerium ex duabus partibiis doinus saecularium pcrnobiles, ex tertia ipsam šibi conliguam ecclesiam , cx quarta demum parlc caesaris arniamentariiim respicil urbis inoenibus vicimim. Situs hac exparte ob amoeuissinium prospectum, ad ipsius- met conventus viridarium, subui*bia , aedificia, hortos, cainpos elc. loiigissime pro- lensum, iucundissimiis cst ac perflantis aurae gralia saluberrinuis. HorUis ob olera, areolas floruni varielate decoras et sylveslrium castenearum, anno 1723 iinplanta- larum, nunierositatem, sylvuiae ordinatae non absimilis, auiae et urbis proceribus noii raro in illo deambulaiUibus apprime redditur deliciosus, fratribus vero religiose se refocillaiUibus periucundus. AUer liorlulus tiliain implantalam leiiet maximae altitudinis, in cuius medio fontein scatiirienlem seelisque cinctmn iapidibus conspicere licct; ceiUriim occupat stalna s. Hieronymi, cardinaiitio vestitu induti, ad cuius iaevani posili leonis fauees eructanl petentibus aquain. Ex alio fonte, non procul abhinc in ciauslro dislanle, hausta lympha saepius in dapibus eliam nobiliorum dulcissinuim pracbet sitientibus refrigerium. In ainbitu inferiori oflicinae quam plures, conscrva- toria, prompluaria elc. iiabentur, digniora retinendis rebus quaesluariis , aroniati- bus lam cellario quam cuiinae necessariis, confraternitatum supellectili, ianitoruni et hospitum saecularium habilaculis peraccommode deslinala suut. Hisce interiacel sine fulcris perislylium nobili structura, sancti Patris nostri vita et ordinis sanclo- rum picturis alTabre exornalum, fratribus, dum a studiis et negotiis vacant, subiii pro religiosa distractione bene opporlunum. Refectorii ampliludo centum et plures fralres suslinet ad mensam , qui quotidie štipem ostiatim pro amore Dei rogantcs, mera piorum eleemosyna aluntur. Locus hic pavimento gaudet iapidibus marmoreis et quadris strato, sicul et saxeo lavatorio, cui grandius superimpositum cernitur liorologium, omnes iioras accurate indigilans etiunationes. Pbarmacopaea non nimis spatiosa, non soium ordinate quoad singula adaptata et concinne ubique instructa , verum et magis preliosis medicinis abundanter provisa est, in singuiare infirmorum fratrum eiiam e vicinis conventibus afliuentium solalium. Suslinet šibi snperinnixum valetudinarium , anno 1650 (operarium et architeetum agente fr. Mauro Pimpaur , qui ex uxoralo milite laicus apud nos factus est) piorum eleemosvnis constructum , In cellas et liabitacula discretum, cum coenaculo. Sacellum adnexum ad peculiare aegrorum soiamen per fenestram inflrmis eliam decumbenlibus sacrum ad altare permittit prospectum; cuncla denique secundum regulae seraphicae praeceptum omnigenae servitutis fralernae praestant egenlibus in hoc loco commoditatem. Floret in hoc monaslerio studium genei*ale sub quinque lectoribus, quorum dno patres sacram theologiam , seu qualuor senlentiarum libros Scoti doctoris subtilis dl- scipulis praelegunt, unus sacerdos canones, alter casus morales, ultimus arliuro liberalium et philosophiam explanat, omnes raro, praeterquam cliori et frequentandi sacri tribunalis tempore, a litlerariis oocupalionibus vacantes. Primi Ordiuibus ini- tiandorum ac ad curam animarum promovendorum pro dioecesi Passaviensi Infra Onasum voluntate celsissimi principis et episcopi dioecesaui examinatores nominali suni. Patrum et fratrum studentium seminaria, ab aiiis conventualibus penilus semota, duo reperiuntur, quae propriis gaudent museis, legibus, saceliis, magistris. Biblio- theca ante seplem annorum lu$tra una cum fratrum philosophorum paedagogis con- FRASCISCANU-AISTRIACA. 117 strucla et per iongioreni (raciuin prodiicta do€toruinque classicoruni Ordinis iiiia^i- liibiis iUustrata, opera conlinct veluslissima , sanclonini palruiii eodiecs alioruiiu|iie lirobalissimorum anctoruin el cclebemmonim scriptoruni libros pene iniiumeros, per scriiiia maiora iu suas sortes ordinata serie dislinctos. 8 5. Praesens ecclesiae ad intra facies, postremo in ea erecta altaria, horum conditores etc. Templi navis peralta fornicibus firinissime eomniunita ac vastis ex ulroqiie latere columnis, in ordinata sacella adaptatis, innixa est; eius aitiludo decem, lon- gitudo vigiiiti novem, latitudo novem pedes conlinel. Per lolum modesto cum nitore splendida, perlucida. Sacrario elevatiori Ires gradus alii adilum pandunt e marmore bene ampii; pavimentum ecclesiae pariler eliain ex marmore straUmi est. Facies tolius templi una cum summo altari actu novem exhibet aras, antiquioribus vetu- State laborantibus dirulis, noviter constnictas. De principe, cum digniora dici occur- rant, explanatis antea lateralibus, ultimo dicemus; nune seriem, qua iam coUocatae e cornu epistolae visuntur, dabimus. Prima ara una cum sumptuose construclo saceilo Leopoldum I. picntissimum caesarem eiusdemque consortem Margarilam, Philippi regis Hispaniarum infantem, augustissimos eioquitur condilores, qui aram et sacellum admirabilis poenitenliae exemplari s. Petro de Alcantara dedicavere. Altare hoc ligneum atro colore imbulum auroque exornatum est. Piclura in medio s. Petrum, in gloria nubium sublimatum, exprimit, coram quo ambae caesareae maiestates una cum archiducissa, urbi Viennensi suffragia postulantes, genuflexae conspiciuntur. Scutum medio arae affixum erectionis diem et annum denotat hisce verbis: « Deo assistente, s. Petro De aLCantara patroCI- nante , feLICIter alqVe Laetanler aLtare hoC erigll Vr torllo kaL. a Yg. » . Cancelh' deau- rati ulrimque marmoreis coluninis splendide incumbunt el totum pariet^trium opus auro obduclum cernitur. Caesareum hoc sacellum sicuti auguslissima muniflcentia pereuniter ornal, ita pontificum quoque gratia amplius magnificat, siquidem privile- gio per sacrae missae sacriflcium quotidie e piacularibus flammis liberandi animas perpetao, etiam ante Benedicti XIII. dispensalionem, exislit deeoratum. Ab huius sacelli regione erectum caesareum affabre elaboralum paret oratorium, quod bicipilis aquilae volitantis alae obumbrant, unguibus imperii sceptra, pectore vero ciureas lil- teras L. M. initiales nimirum Leopoldi et Margarilae augustorum nomina gerenlis cum inscriptione : « AVgVsto Caesari LeopoLDo et ConthoraLI DlLeCtae pLaCens serVIo » . Solent ex boc oratorio augustissimae maiestales annualim divinis inleresse dominica secunda post pascha seu in solemnitate archiconfraternitatis boni pastoris, in festo sancti patris nostri Francisci et subin 19 Octobris die s. Petro de Alcantara sacro. Secunda ara, ut iam diximus, in lionorem s. Magdalenae sub cruce lacr>'mantis, sumptibus Leonardi Helfridi L. B. de Meggau anno 16H surrexit, qui sub eadem pro se, sua familia suisque haeredibus per lineam rectam descendcnlibus šibi lu- mulum elegit, in hac crypta quoque sepullus. Benencium consecrationis buic arae coDtulit illnstrissimus d. Philippus Fridericus c com. de Breiiner, episcopus Vien- 118 C08M0GRAPHIA neiisis die 8 Maii anno 1647 imponens reliquias s. Criicis, s. M. Magdalenae, s. Lau- rentii, s. Clementis m., s. Apoiloniae v. m., s. Barbarae v. m., s. Dorotheae v. m., s. OUiliae v., s. Elisabelhae viduae. Altare buius sacelli vetustate ruinosuin anno 1722 dcpositum, et aliud ex eleemosjiiis ad pias causas reliclis ereclum est ac in vigilia sancti Patris nostri perrectum. Tcrtia ara, sanclissimis pcrsonis lESU , Mariae , loseph sub lilulo boni Pa- storiš dedicata , est impendiis illustrissimae familiae baronom de Oppel elc. erccta el exornata. Sacellum cancellis ferreis artiflciosa cum sublilitate elaboratis el mire coloratis claudilur; praelerea speciaHssimis etiam munitum privilegiis, dum im- petrante reverendissimo d. opiscopo Garzia el concedenle Clemente X. summo pon- liflce, anno 1670 ndscriplum eccle^iae s. loannis in Laterano urbis Romae, iisdem plane ciim illa gaudel praerogativis. Singularem hanc gratiae aposlolicae specialila- lem, sieiit per Urbem nulliim reperihir huic aequale, ita Leopoldi I. caesaris pro- molioni pienlissimae cum perenni adseribit gratiarum aetione. Altari a praenominato episeopo eodem die et anno re]iquiae impositae sunt: s. Dionysii m., s. Anastasii m., s. Amasii m. , s. Viclorini episcopi et m. , s. Mansueli , s. Frumenlii m. , s. Ducerini m. , s. Damiani conf., s. Marlinae v. m., s. Gertrudis v. Ooartam aram una cum sacello In honorem s. Antonii Paduani condidit nobilis familia e com. de Trautmanstorff, cuius scutum gentilium in medio arae speclatnr; in tabulis vero supra sacelli fornicem aureis expressum liileris legilur. In conm dextro : D. AntonIVs Meritis , atqVe operlbVs CLarVs ; in conm sinistro : Isto aLtarI eX traVlManstorfnis DeCoratVr. Ornalus tum altaris, luni sacelli (quod singulls fe- riis III. cenlum dierum indulgenliis perpetuo privilegiatur), ab buius Ihaomaturgi amatoribus copiose oblatus, diebus festivis, praecipue solemnioribus apparet preliosus. Reliquiac in die consecrationis ab episeopo eodem inclusae suni: s. Antonii de Pa- dua, s. Adaucti m., s. Basilii m., s. Marli m., s. Hilarii m., s. Fortunati m., s. Adriani m., s. Liberii m., s. Amandi episcopi, s. Damiani conf., s. Ursulae v. m. et s. Claudiae marlyris. lam aras in cornu evangelii recensebimus ; prima ara ad laevam oratorii caesarei anlea B. V. M. immaculate conceptae dicata et aere sodalitii dictae Ini- maculalae Virginis constructa , nune S. P. N. Francisco sacra est, et elegans pictura, Serapbicum Patrem extaticum exhibens, beneflciorum eleemosynis accessit anno 1722 die 5 Octobris. Secunda inaugurala fuit s. Micbaeli archangelo, et solemnius condita sumpti- bus illuslrissimi d. com. de Nostiz anno 1652. Hoc altari ruinae proximo, aliud et nobilius anno 1721 In honorem virgineae Matris immaculate conceptae statui cu- raverunt virgines urbis Viennensis, pia cum soUicitudine sumptum solutionis colli- gentes. Structura omnis una cum duoI)us ex utroque latere confessionalibus mille octingentorum florenorum impendiis stetit, ac in ipsa sine originali labe conceptae Virginis solemnilate primum hac in ara missa dieta; in octava vero solemne pro benefactricibus sacrum iustae relributionis gratia decantatum fuit. Terlia olim honoribuss. loannis BapUslae dedicata, una cum sacello, quoad sua primordia pietalis opus est illuslrissimi d. loannis Balthasari comitis ab Hoyos, qui sub dala 15 Aprilis anno 1624 eandem in suum eatenus assumpsit plenum patro- cinium, quatenus šibi suisque illustrissimis posteris sublus ea lumulandis perpetuo locum pararet. B. loanne a Capistrano sanctorum calalogo adnumerato, einsque ca- FRANCIS«:AN(>-ArSTR|AC.\. 1 1 JI noflizationis solemniis hic rite peractis, veteri destriicUi, uovaui in neo-saiictifieali honorem coiis(ruxil aram, qaae landem in longe eleganlioreni formam permutala optatae perfeclionis apicem alligil die ^4 Decembris anno 1723 propriis iilustrissimae huias familiae siunptibas. Saceilum opere parietario undique ornalum ac sculo oobilissimae huius prosapiae insignilum est Consecrationem idem, qui supra, perfe- cit episcopus Vieonensis el reliquias imposuil: s. Forlunali m., s. Frumeutii m., s. Prisci m., s. Victoris m., s. Amasii m., s. Gandidae m. Quarta demum in honorem s. SebasUaoi mililis et marivris erecla accessil gra- Uosissima munificentia excellenlissimae dominae Mariae Susannae, comitissae de Collo- redo nalae de MonlecucoM, i|uae ara, etsi ullima ecclesiae sit, nibilominus rei]quas mu- niOeentia saa antecellil et palcritudine ; siquidem ad sui usque fasligium nonsolum e\ Dobilissiroo assurgit marmore, veram et pictoria, statuaria et architecloniea arte el^anter resplendel ad singuJare oculorum delicium. Erecla fuit anno 1696 el in eodem sacello crypta šibi suaeque nobilissimae familiae condendis cineribus apparata. Huic altari eodem die et anno, ut sapra, idem episcopus Vienuensrs reli- qiiias imposait: s. Anastasii ro., s. Basilii m., s. Adaucti m., s. Relati m., s. Parlbe- nii m. , s. Claudiae m. Maios altare , poslquam vetus per integrum quasi saeculum perstiterat, anno 1606 mera beoefactorum liberalitate, praeeipue domini Gerardi Ttieodori Vander Lahn, io roagoificam, prout hodie spectatur, siuresit stnicturam, scrinario quidem et ana- glypbico opere perfectam; verum arte et penicilio Andreae Pozzo e Soc. lESU, insi- gnis per Italiam et Germaniam architecti et apellis, mire adeo adoniatum, quod omoem buic locasse videatur operam. Structura onmis perspectivum pictoriae arlis recessiun ac vivo marmori simillimum apparatum, ad utrumque latus plures co- lumiias, in supremilate graodem altamque tesludinem exbibet. Sub hac Pater aeler- nos Dubibos impendens graphice pictus exprimitur, infra quem Crucifixi imago ariificiosissime sculpla apparet, per circumvolitantes genios coloribus adumbralos roirifice in altum levata. In medio huius arae, tribus supra lal)ernaculum gradibus, eifigiei loco gratiosa prodigiosaque beatae Virginis ad laevam sacrum Tenellum gestantis sculpta imago puhlico cuitui exposita ceinitur, nobilissimis induta vestibus, corona persplendida slellisque duodecim in circulo aureo promicantibus coronata, in dextera sceplrum tenens cnm maiestale, quam plurinmm adaugent radii copiosis- siroi, ex nitido auro circnmquaque refulgentes. Caput sacrae iconis Spiritus sanctus in specie columbae deargenlatae obumbrat utrinque augelis eum ai^enteis cinctus lampadihus. Paulo inferius columnis incumbunt divi tulelares, ss. Hieronyinus el Franciscus Seraphicus. Lampades argonleae aligeris sustentae pendent plures, diu noctaque lucentes, quarum binas pretii maioris Augustae Vindelicorum adabre for- mari et appendi iussit ex voto, sanilate ohlenla, celsissima principissa Maria An- tonia comitissa de Zobor, nala de Liechtenstein , quae prima vice accensae fuere in soiemnilate immaculatae Virginis anno 17^ sub conventus gubemio r. p. Wolfgangi Sailer. Dempto lampadum lumine, in maioribus Domini et B. Virginis solemniis Iri- ginta el plures candelae ponuntur coram imagine circulo multiplicato accensae. Ganeta in sacra hac ara et gratiosae Virginis icone Mariae clienles non solum, ul mirentur, sed quae venerenlur, habenl. Duo hic sancta corpora ss. Benigni m. et Hilariae v. praeclare omata alterum addunt arae decorem; primum ab Innocentio XL, postremum a Glemente XI. summis ponlificibus dono traditnm est. Utrumque, liO COSMUGKAPUIA priiis(|iiam publicae essciU veiicralioni, in fcsliva apud nostros quinta dominica posl paseha solila processionc aiino 1717 coram populo per iirbero portatuiu. Deniqiie loUus alUiris focies Ihroimin soliumque praecelsuni format, sob cuius medio Regina caeli, caeleslium gratiaruin dispensali*ix el afliictorum consolatrix bic semper Uiau- maturga, quavis in calamttate ad se pertugienlibus quolidianuin agil asylum. BeneO- clorum receplorum testes, recuperatae valetudinis, propulsorum morborum, pericu- lorum, vineulonim etc. indicia, suni collocatae ad ii(ramqne latus altissimae pyra- niides innunieris prope argenteis opertae analhemalibus; pendentes ubique labulae, variorum mcmbromm sinmlacra donaria argenlo aui*oque e\pressa. Superfluum forct singillatiiTf reoensere pretiosissimum gratiosae iconis g:izophyIacium , cui pro honore virgineae Dei Matris auguslissimarum maiestatum, impcraloriae, regiae, archi- ducaies, principuni, aliarunique priniae nobililatis personarum largae manus copiose conlribuere. Satis eril referre, omneni thesaurum liuic gratiarum matri proprium 100000 imperialiuni Rbenanoruni faciie excedere pretium. Originem gratiosae huius iconis, de qua phires libelii typis vuigati babentur, qnoad prinia solum capita danuis. A fnrentibus in horum imagiues per Bohemiae regnuni Hussitis baec euni ceteris phirimis igni absumenda committebalur ; veniin redactis in eineres reliquis, baec una inter flanuuas perstitit illaesa; non mitigatus Hassitaruni fui*or tam insolito prodigio; aitera item et tertia viee flammis dicata, tametsi ferreis perticis inter eos detineretnr, nihilum violata eiun fragore resiliiL Gum flammae nihii prolieerent, securis admota est, at in frusta soiverclur. Non tulit audaciam B. Virgo: nam exanimis illico concidit, qui nefas audebat, iUos vero de- nientia corripuit per))etua, quorum aut imperio aut connivenlia perpetrata fuere saerilegia. Uti poenani saerilegii , ita reverentiae praemiuni tulit Ladislaus de Stem- bei^; oiun enim adversus Tuream sub Rudolpbo II. anno 1(305 in Hungaria pugna- ret, caesis H a se bostiura millibus, imagiuis huius, quam secum portabat, prae- sidio victoriam merito adscripsit; parta tanta victoria laetabatur nimium, et času perditis aiireis omnibus, solvere impotens, in auri locum pro pignore bane iconem substituit, poenam quoque sui attent«iti luens, quoniam a Bohemis captus post re- dilum iu carceribns vitam fmiit. Viennam dein anno 1007 ad no vam s. Hierony- mi ecciesiam, ut perpetuae esset venerationi, delata et r. patri Gtilielrao Per} , prae- eipuo B. V. eultori, famoso lune conlni baereticos concionatori , immanuala fuil, usque in bane diem graliis et prodigiis ciarissima. Anno 161 i grassanle morbo con- lasioso , sin^ularissimum confugientibus ad illam erat salulis remedinm. Anno 1655 mandanle Ferdinando IL imp., ut reipublicae consuleretur lranquillitati, publira cum pn>oessione per urliem, concomilante universo clero, pompose portala fiiit. Anno 1679 s;ievienteni Iremende pestem ea ipsa die, qua per urbem iubente LeopoMo L de- ferebatur, sedavit. Anno 1715 iteram grassante Ine, non ol>slante omnis eonfluxus puhlici stricla inhihitione, processionaliler ad forum metliae urhis. Graben dietum, delala, prout Carolus YL imp. voluit, puhiicis precihns et eoncionihus honorata fuit ad summnm omnium comprecanlium solat ium. Palet ad hoc lemplum |ht triplicem ianuam accessus, quarum hinae el minores in uietlio eccle^iae se invicem respiciuni , ]>er unam a dexlri$ ex plalea , per alte- run a sinistris ex convenlu et domo capitulari« de qua infra, iniratur. Tertia et prin- ci|Kilis ianua, uhi et fn>nti$picium totius tHH^Iesiae solum sua vetuslate venustura cinispiciUir. versus s|>atium et aetles s;iecuiarium sese aperil, super cuius fronte s. FRANCISCAKO-AUSTRIACA. 1 !2 1 Hieroiivinus, tenipii tiilelaris, inler S. P. N. el s. matreiii Clamiii ineilius icoiiographicc e\priniilur. Scripturam adiiexani y quisquis viator esl, legit seqiieiitein : « Aedes liae com coDventu, DEO, Immaculalae gralianim Matri Virgini ac d. Hieronvmo saer.ilae Fralres Minores continet , qui primi el veri filii per lineam reetani a divo Francisco desceodentes , regulani ab ipso fundatore professam sine alla dispensatioiie observaiit, relicto aliis cL Francisci corpore, eiusdem spiriUim, cor el usilatuin ab eo sigilluin consenranl: ac de inhabilalo iis^aeinodo Alverniae nioiile s. Francisci sligmalibus celebri el de relenla Mariano-Porliuueulana donio, velul priina lotius seraphici Or- dinis inatre, vila el morle s. Francisci gloriosa iubilanles, etiam posl lenipora Leo- Dis X. peoes praecedentiam mullos bealificalos el canonizatos confralres numeranl, ac giorioso Chrisli sepuloro aliisqae redeniplione nostra in Palaestina sacralis locis iam okra 400 annos serviunl: solique promissioni a Deo divo Franctsc*o faciae ac pauperlali lam in communi qaani particiiJari velul singniari lapidi inniliinlur. Anno InCarnailofils DoMlnkae •. Templi fabricae ad laevam conligua esl coiisecrata ecclesiola , Iribiis sustenlata colamnis, jili profertur, primilus pro poenilenlibiis sororibus aodificala, iam voca- bulo valgari domus capiiularis, eum olim in ea slalis diebus correeliones fnitribus fierenl, nancupala. Aram s. p. Francisco, eliam lerlii Ordinis el chordigeroruni fuodalori, inaaguratam anno 4751 die ^^ Augiisli consecravil reverendissimus dominus losephus de Brailenbiicher, episcopus Aniigonensis, archiepiscopi Viennensis viearius generaJis el suffraganeus. Menslniatim bic congregalur perdevoUis iilriusc|ue $e\us lerliarioram coelus, exhorlalionibiis aliisc|ue consuelae pielatis operibus ferventer in- lendens. Hispanica nobilitas polissimum lerlio Ordini -AUSTRIACA. 425 Tunica s. loaniiis Gapislrani confessoris; ileiii eius calepodia el slola albicoloris, qua, dum chrislianum exercituin contra Tarčam pugnare cupientem quavis vice tie- nedicerel, ati solebal. Scriptura auiheiilicae loco ei adnexa ita iegilur: « Haec stola dooala est exceIleDtissimo domino comili loamii a Rolball, sacrae caesareae maieslalis consiliario intimo et pro tanc apud status superioris Hungariae plenipotentiario, qua ex aDtiqua iraditione dicitur b. lodunes Capistranus usus in bello Turcico , dum exer- citam noslnim beDedixit ei feliciter pugnavit ». El haec ab eodem exceneiitissimo domino comite almae Provinciae Austriae oblata est, ut a snis confratribus maiori babeatur in veneralione el observantia. Imago sculpta B. Virginis lauretanae, plurimum olim devota b. Alovsio a Gonzag-a, altacta suo originali lauretauo, s. linguae Anlonii Paduant, aliisquess. reliquils; plu- rimis annonim Instris larium nobilissimae familiae a Gonzaga tulelaris ernl, donee ab ea ad illuslrissimam prosapiam comitnm de Dietricbslein transiret, ubique in privalis saceUis peculiaribus cum bonoribus aestimala; ultimo landeni sub dalo 8 Oclobrisanno 1706, assenliente illuslrissimo domino Philippo Seyfridp e comitibus de Dietricbslein, per dominam Manam Franciscam de Schardin L. B. de Innig nostris nostrorumque perpetuae devotioni tradita esL Cum , iraditione venerabilis huius iconis el subscriptione donationis praefali domini comilis instrumenlum quoque aliud pie Iradens, in manibas p. Honorii Pufer, lune noslrae gratiosae Imaginis tbesaurarii , relifiail. Enarralis accedit casula cum manipulo rubri coloris, quibus sacerdos ordinis noslri Indulus Pragae die 45 Febraarii anno 4644, dum actu ad aram sacra faceret, ab impiis nna cum aliis quatuordecim patribus el fratribus illius conventus occisus esl. In ea hodiedum punclurae duae sanguine rubenles visuniur. $7. Nobilium sepulturae, confiratternitates , devotiones etc. Nobilium sepnllurae ac mamiori inarala epilapiiia in ecclesia reperiuiilur prae- ter duo in choro recensita quindecim, familiae vero nobiliores tumulum šibi per))e- luo in ea deligenles sunt: serenissima domus de Gonzaga, comitum de Meggau, Goiloredo, Rolball, Trautmanslorfr, Hoyos,Catterburg,Nostiz, Sonnau etc. liberorum baronnm: de Oppeln, Walldorfl', Blauenslein, Aichen etc. Ceteras nobiliores personns bic reqniescentes nominalim langere, cum nimis prolixum forel, consultique omiui- mns; solum referenles eryptas, quarum 49 sanctis noslri ordinis inauguratae numo- ranlur, abunde cineribus plnrimorum procerum nobilitatas, maxime pretiosas reddi ab exuviis archiducis Malhiae, Rudolphi II. caesaris filii, qui in seraphicam rcligionom affectuosissimus, post obilum franciscano babilu indui ei inler fratres tumuiari petiil, el post allare maius in crypla noslrorum, s. Didaci nuncupata, sarcopbago clausus anno 46i6 sepullus est. Anno supradiclo 4607, Paulo PP. V. concedente, sodalilas Immaculalae Virginis bonoribus, anno 4670 confratemitas allera lesu, Maria , losepb sub titulo bani Pasiaris solemniter erecta esl; horum albis non solum principes el primae nobilitatis perso- 1*21 COSMOGRAPUIA nae, veruiii eliani cordnata auguslissimorum , reguin, archiducum , ulriiisque sexus capita sua iiomina dedere. Ulraque seu prinia seu iilliina caiusvis inensis doiiiiiiica siiam posl piam ad sodales adhortationein celebrat processionem, bi$ per aoDum qua- draginta continuo horis sub sanctissimi expositioiie preces. Ad remoliora etiam, ex- plicatis vells et vexillis, sacra petil loca , niminim ad Ceilas Marianas in Slyria, ad Prata Mariana in Hungaria , ad aedes b. v. Hiezinganas el Lanfendorflenses. In hac devotissima ecclesia singulis diebas dominicis el festivis per annum solet haberi ad populum coneio , in guadragesima vero eliam a roeridie singulis ilideni dominicis , feriis III, V. ct sabimto. Tcrlius ordo iani a septuaginta et pluribus annis introduelus, qui euni augusUssima FJeonora Leopoldi I. caesaris coniuge non pau- cos serenissiinos eliam eminentissimos principes numei*at filios el filias; funcliones solemnes habel dominica seeiinda cuiiisvis mensis; lertia vero confirmatam novissime a Benediclo PP. XIiI. viam crucis, die 21 lulii anno 1726 sub provincial^tu r. p. Si- gisberti Wagner ereclam, cbristifideles devolissiiiie peragunL Ki quoniam bic opla- lam cnncUis popnius naneisciiur pietalis exercendae opporlunilalem, copiosissimus die- bus festivis ad boe lemplum est oonfluxus, exinde colligendiis amplius, quod ad instanliani eelsissimi principis et episcopi Viennensis anno 1720 dalus numerus sacrinoantium uovemdecini millia ; communicanlium vero eenlum triginla tria millia se\cenla et nonaginta facile formaverit. Non solum ad intra, sed et ad extra in aliis ecclesiis pius iabor fralruni est oontinuuni apud fldeles seu excilandae seu conservandae devotionis studium: binc ad s. Petrum, quod lemplum est in urbis mediluUio prius a Carolo Magno anno 8erficilur ad populum coneio , sacra eantanUir, quotidie iussu Leopoldi L missa dicitur, annualim processio soleinnis ad montein sanctum 18 leucis Vienna dissitum versus superiorem Austriam ducilur, dominica ullima Octobris coram auguslissimis maieslalibus panegvris gratiarum acloria ob eiiberatam a peste Viennam anle colossum sanctissimae Triadis peroratur. In culbedra , confessionali el altari sacras funcliones noslri faciunl quoque iu san- ctimonialium ecclesiis quinque mox nominandis : ad Caeli Portam, ordinis s. Anguslini canoniss.u*um monaslerium, iam ab anno 1600; ad s. lacobum, itidem eiusralis, slalulis, consueludinibus, nec non privilegiis el indullis ac lilleris a|M>slolicis el de coneordia nuncupalis, tibi el generali ac minislris el fratribus con- venlualibus per romanos ponlillces, praedecessores nostros, ac eliam per nos sub qui> buseuiique lenoribus concessis el cofnfirmalis ac eliam in capilulo generalissimo ipsiiis or dinis in Urbe celebralo emanalis, eliamsi in lUis cavealur expresse, quod fraires con- venlnales oniues domos el convenlns babilalionum suarum , quae lune oblinebanl el possidebanl, el perpeluo tenere el possidere deberenl in fulurum, el quod fraires de observantia a receplione domonmi el loconim huiusmodi sub poena excoramunica- lionis omnino abslinerenl. Quibus omnibus, eorum lenores praesentibus pro expressis babenles, hac vice dumlaxal specialiler el expresse derogamus, nec non quibiisvis conlradiclionibus per eos» qui reddilus eidem domui donarunl, seu ipsorum baeredes forsan fociendis, ceterisque conlrariis quibuscunque. Dalura Romae apud & Pelnuii sub annulo piscaloris die 27 Marlii auno 4544 ponlificalus nosiri secundo. Cum aulem ponlificium mandalum exe(iui recusarenl, ab imperalore Maximi- liano specialiler depulali commissarii, neinpe reverendissimus doroinus loannes, sacri ordinis Cislerciensis abbas s, Mariae in Runa, quod esl coenobium binis milliaribus Graecio dislans, aliique viri qualuor lum ecclesiaslico lum saeculari cbaraclere nobi- liore insignili eorum accesserunl convenlum, iuquirenles, an bane reformalionem acceplare vellenl iuxla praefalae bullae aposlolicae lenorem. Verum asserenles pa- Ires convenUiales, se non solum non esse refonnalos secundum regularia instilula fralrum minorum de observantia, sed neque in fulunmi eonindem observanliam acceplare posse aul velle, cum nullatenus sub obedieulia aul gubemio degant mini- stri generalis fralrum minorum de oliservanlia. E«)dem die, id esl, 7 Maii 4545, do- mini commissarii caesarei coram loto fralmm convenlualium conventu eorumque superioribus super haecce res|)onsa solemniler proleslali ftiere et aposlolicum breve producenles, secundum illius \igorem pniedicios fraires convenluales raonaslerio pri- vaninl, ac anclorilale aposlolica el caesarea stipati nostros fr^tres e\ loco s. Leo- nardi, nedum plene exslnicto, ad horum con\enlum el ecclesiam B. V. in caelos assumptae dedicatam induxeninL S. Leonardi locus vero lum saiiclae sediš, lum cae- saris auctoritale lune cessii sanctimonialibus ordinis s. Dominicl. Solemoe noslRie FRANCISCANO-AUSTRIACA. t29 iotrodactionis instnimenUim notarii pnblici el commissariorum subscriptione com- muQitum est, ui inox pooitar. Id nomine DomiDi amen. Anno a nativilate eiusdem millesimo qningentesinio quinto decimo, indictione lerlia, poiitiflcatus sanctissimi in Cbrislo patris et domini nosiri, domini Leonis divina providenlia pnpae X. anno eius terlio, die vero lunac, qoae erat septima Maii, in mei notarii publicf tesliumque infrascriptorum, ad haec q)ecialiter vocatomm el rogalorum, praesenlia personaliler eonstituli, venerabiles ac religiosi viri domini, lacobus Tumer Ordinis minonim, custos cnslodiae Slyriae , nec noD Georgins Seupel eiusdem Ordinis Convenlualium guardianus ac tota eommunitas conventos Ordinis praefati monaslerii prope pontem in Graz, Salisburgensis dioecesis. reqaisiti a reverendissimis, magnifieis el nobilibus viris ac dominis, domino loanne, abbale sacri Ordinis Cisterciensium monaslerii s. Mariae in Rhuna, egregio domino doctore Auguslino, commtssario in Gredbein, deinde domino Andrea Spongstainer, vice-capitaneo Slyriaey domino Leonardo de Ernan, vice-doroino Slyriae, domino Christophoro MjrndorlTer, praefeclo caslri in Graz, Salisburgensis dioecesis, praefalac saerae caesareae maieslatis nuuliis el commissariis specialiler deputalis ad refor- nnandnm convenlum praedictum, et ad inquirendum singulariler in singulis, an diclus coDvenlus in capite el membris foret reformalus iuxta tenorem , vim , formam et mo- dam cuiusdam brevis apostolici a praefato sanctissimo domino noslro Leone papa X. minislro Conventualium Auslriae directi. Responderunl praedicli fralres et domini custos, guardianus una cum communitate praelibala asserentes , se non esse omnino reformatos secundum regularia instituta Tratrum minonim de observantia, imroo quod nec in futurum eandem omnimodam observantiam et reformalionem assumere et ac- ceptare vellent , nec esse sub obedientia generalis vicarii diclorum fratrum de obser- vantia. Quae omnia et singula dieti domini commissarii protestati sunt, et vigore prae- Dominati apostolici brevis praedictis fratribus el dominis Conventualibus Ordinis mi- nomm emissis, introduxerunl fralres Minores de observantia, familiae cismontanae, Provinciae Auslriae. Unde praedicli commissarii me notarium subscriptum rogarunt, qiialenus eis in fidem et testimonium praemissorum , nnum vel plura conficerem instnunentum vel instrumenta. Acla sunt haec in monaslerio fratrum minonim prope ponlem in Graz, praedicio anno, indictione, die, mense etponliOcatu quibus supra. Praesentibus ibidem providis ac circumspectis viris el dominis: Wolfgango Spongstei- ner, Heinrico Emst Salisburgensis et loanne MelmeisI Pataviensis dioecesis, testibus ad praemissa vocatis pariler et rogatis. Et ego loannes Tettenhaymer, clericus Sa- lisbui^ensis dioecesis, sacris apostolica el imperiali aucloritatibus notarius publicus, qnia dictae inquisitioni , responsioni , protestalioni omnibusque el singulis praemissis, dum sic fierent et agerentur, una cum praenominatis testibus praesens interfui eaque onmia el singula sic fieri vidi et audivi, ideo praesens publicum instrumentum manu alterius fideliter scriptum confeci , scripsi et publicavi , et in bane pnblicam formam redegi signoque, nomine et cognomine meis solitis et consuetis signavi in fidem et testimonium omnium praemissorum vocatus, rogatus et requ!situs. Fralres nosiri igitur tum apostolica tum caesarea auctoritale ita introducti pos- sessionis initia sumpserunt die 7 Maii anno ioi5. Die 25 Octobris 1517 convenlus seu locus s. Leonardi una cum ecclesia per dominos abbatem Rbunensem et Sigis- mundum a Dietrichslein, lune Provinciae capitaneum, monialibus Dominicanis perpe- lao adscriptus est Annlecta. 9 i 30 COSMOGRAPHIA §3. De conventu Graecensi ad B. Virginem in caelos assumptam. Quod ad fabricarn perlinel, convenUis hic quoad habitacula fratrum piurimum ampliatus fuit, ita ut sccundum hodiernuin staliiin 90 rcligiosos inquilinos uuinerare possel, ad iialium introduclionis nostrae vix [lertiae] partis capiendae sufficieus; ani- pliatio huius piorum Graecensium sumplibus successive facla esl; de origine aulem el fundatioDe prorsus Dihil constat, el creditur noUliani omnein cum exeunlibus patribus Convenlualibus exivisse. Convenlus hie silus esl peramaeno cum prospeetu in laeva Murae fluminis ripa, prope porlam civilatis, qua ad suburbium per iininedialum pon- lem (a fluniine Muranum dicUim) pervenilur; ex una parle aedibus saecularium , cx allera ecclesiae slruclura circumdalur. Habet adnexum hortum tenui solum deainbu- lationi deservieiilem, fontem quoque, non Uuiien salientem, sed fralrum simplici iisui neeessarium. Circa viridarium plures conspiciuntur oflicinae pro lolura, arcularia, suloria elc. diligenler adaptalae. Coovenlus duplici provisus e^t dormilorio, quod lum hospilibus tuin domesticis cellas peraccoininodas subministrat ac copiosas. Vale- tudinarium quoad Tratrum infiniiorum habilaciila paucis ab hinc annis receDler exslruclum, cum conliguo šibi sacello et pbarmacopaea, saiiitate destitutis tum indi- gcnis quam alienigeDis esl ad plenum solatium. Viget hic sludiurn tbeologiae scho- laslicae more apud reformatos receplo, ilem polemicum sen coDlroversistioum cum non exigua apud exleros commendalioDC. Sustinet islc convenlus omnes in schola crucis Chrisli lyrones el lolius Provinciae novilios, quorum quotannis eliam 30 posl flnilum probalionis annum sacram emitlunl professionem, secundum necessilatis .Provinciae exigentiam. Horum domicillum in hunc finem bene adoplalum el neces- sariis , eliam bibliolheca instruclum reperilur. Alia , quae librorum cornucopiam lectoribus, praedicaloribus , asceseosque amaloribus exhibel, praeler libros typo goUiico impressos a dimissis palribus convenlualibus reliclos, eleemosyna et funda- lione 4 illuslrissimarum domicellarum Graecensium el sororum: Veronicae, Ursulae, Rcginac el loannae de Hollneck anno 1612 conventui obveniL S 4. De templi facie et eius altaribus. Conventui huic immediate neclitur cum spatioso choro ipsum lemplum peral- tum, sat ampium et longum, divinae Virgini ad caelos assumptae, ut supra reluH- mus, dedicatum; rrequentia populi tum civilateusis, tum suburbani, sicut et nobili- latis copiosissime affluentis in urbe multum celebre. Huius consecratio, etsi dies el annus eiusdero nesciatur , facla init, dum clauslrum cum ecclesia possidebant fratres Conventuales. Dedicationis tamen dies celebralur dominica prima post gloriosam B. Virginis assumptionem. Numeral aclu allaria cum sacellis XI, quorum aliqua de novo erecta , alia ob vetustalem restaurata et renovata fuere una cum totius ecclesiae subselliis, cathedra el maiori saecularium choro, singula singularem totius ecclesiae faciei iam addunt decorem ac venustatem. Ara maior arte statuaria affabre elaboratam FRANCISCANO-AUSTRIACA. 131 iconem b. Virginis in caelos assumptae, a celebri boius orbis piclore iioiniDe de Haack arlificiose pictain repraesentat. A tergo huius arae maioris, seu subtus chorum fratnim, altera exhibet b. Virginis dolorosae sculptoria arle expressae effigiem , quam pia plebs fidelium siiigulari ae guotidiana devolione prosequitur, praecipue feriis sextis et toto quadragesimae tempore. Aram niaiorem dno se(]uunlur sacella parva , quoroni primum ex corna epislolae imaginem b. Virginis scilicet, alterum ex cornu evangelii roontem Oliveti , siiper quo Cliristiis ad Patrem oral, exhibet ex duro lapide. Hoc ex eodem cornu sequilur aliud magniflce sub throno sedenlis el staUiario opere gmtiose effigiatae b. Virginis allare. Item altare s. Barbarac v. el m. morientium lu- telari sacrum, el demum sacellum maius aviae ChrisU s. Annae honori iina cum er>pla eonsecralum. Ex cornu epislolae, praeler supramenlionalum sacellum b. Vir- ginis cemilur ara s. Michaelis archangeli, s. p. n. Franeisci, sanclissimi Salvatoris cruci afGxi el sacellum maius s. Anlonii Paduani. Arae omnes exligno, variis colo- ribns auroque imbulae, venusle elaboralae suni, piorum impensis vel noviier erecloe vel innovalae. Sacellum Ihaumalurgo Paduano sacrum lemplo hnic adieclum esl auno i650 sub reverendo palre Paulo de Tauris ex-provinciali, lune guardiano Grae- censi ac cuslode acluali , qui benefaclorum aere huius sacelli fornicem opere gypsario tolaliler obduci ac pervenusla picloris maiui roiracula huius sancli exprimi , pavi- menlum mannore legi cralibusque muniri fecil, quod paucis abhinc annis denuo renovalum, amplialum el splendidius picloria arle exomalum esl. Allare sub choro : s. p. n. Franeisci , s. Barbarae el sanclissimi Crucifixi die !ž5 Seplembris i 728 reverendissimus prineeps el episcopus Secoviensis lacobus Er- neslus de Liechlenslein consocravil sacrisque de more sanctorum reliquiis decoravil. Allare maius in honorem b. Virginis in caelos assumplae, sanclorum Andreae apo- stoli ei Anlonii de Padua ; aram b. Virginis in ihrono sedenlis in honorem Immaculalae eiasdem Conceplionis el sanclorum loachim el Annae; s. Michaelis in ipsius el' omnium sanclorum Angelorum honorem aram consecravil revei^endissimus dominus episcopus Secoviensis 30 Novembris i 647. Viginli circiler ab ecclesia passibus penes coemeleriolum, ubi fldeles nobis devoti sepulturam eligunl, in g>rum quadralum duclum, exslal sacellum s. lacobi maioris, in inferiori claustri ambilu silum, quod, ul Iraditione proditur, lolius urbis anliqui^ sima esl aedicula , plurimis olim ac magnis indulgenliis praedives; in hoc plurimorum sanguine clarissimorum cineres requiescunl, uli lapides morluales, quos veluslas adbuc videndos reliquil, abunde leslanlur. Pendel in lurricula huius sacelli cam- pana, qoae a pienlissimo episcopo, cuius nomen DEO cognilum esl, olim benedicla tradilor, adversus lonitrua, fulgura, magicas lempeslales ad hominum volum ac fidem probalissima , solum dum aelher graviler obnubilalus quid simile minalur, pulsari solita. Adest supra chorum fralrum parva lurris anno 1647 exlriu;la laminisque con- tecta; posilae suni ad eam campanae binae, quarum prior esl benedicla in honorem s. Antonii Paduani, poslerior in honorem sanclorum loannis el Pauli mm.; ullimam collatilia slipe , ul pulsu eiusdem ad missas vocarenlur signumque pro inchoando a fralribus divino officio darelur, devotae personae fleri fecere. Adiacel afforis ecclesiae noslrae lurris, praegrandis in litlore Murae fluminis sita, super paludes fundala merisque ex lapidibus quadrls el seclis ab immo usque ad summum erecla , anno 1641 incepla el eiapso biennio ad fasligium perducta con- 453 C0SM0GRAPH1A silio, auxilio, imperio et aere sponte dalo ilhistrissimi bellici senatus eiusdcmgue consiliarioriiin ; quare in lam slupendam evasil fortitiidinein , amplitudineni et alli- ludinem , ul ad modum propugnaculi , siiper quo emergente belli tempore varia tor- mentoriim genei*a plantari valeant, uoivei^sae arbi ad derensioneni adversus liostiiim incursiis ea deserviret ii)expugnabilis. Sumpluosac buic lurri inaxime sonorae el praeg]*andes campanae quaUior inclusae sunt late resonanles, ul suavi sua sympho- nia reliquum civilalis huius aes campanum facile excellanl. Prima bonori s. loannis Baptislae dicaia pondo librarum ^200 habel, secunda s. Aegidii abbalis benedicta 4500 librarum , tertia s. Gabrielis archangeii 1400 , quarta demum 800 s. p. n. Francisci conseerata. Sumptus pro barum fusione Slyriae proceres iDclyti susti- nuerunl omnes munifica adeo cum liberalilale , ul ex quodam legalo dominae Ca* tharinae de Pcrecbin, assentienle el procuranle ipsomel ullimae volunlali execulore, domioo Laurenlio Ambrosio Sembler, 4000 florenos Rhenenses mox suppedilarunl. Verum, cum franciscauae paupertati in saera regula adpromissae magoifica eiusmodi lurris el campanae adeo ponderosae plurimum adversarenlur , a reverendo patre Gabriele Schwerlfeger , lune guardiano Graeeensi, viro studio, labore el dexlerilale convenlui buic maxime proflcuo , prolestalio solemnis per inslrumentum de dalo 23 Aprilis 1643 discretorum eonventus subscriplione munitum opposila fuil, non alind responsum recipienle, quam, lurrim urbis propugnaculum, sub proteelione el aere consilii bellici ereclum, lanli ponderis campanas omnino decere el magniflccnliae Uirris correspondenles. Tandem anno 1645 laminis de cupro lecla, cum flammigero- que sanclissimi lESU nominis sculo pro apicis coronide decorata. Cuprum hic appli- calum eral pondo librarum 4117. Quemadmodum spectabilis haec lurris aesque campanum urbis singulare esl omamentum, ila ecclesia, quae aliunde suo nitore ingredienlium animis omnem ' ingerit devolionem » amplius reddilur ex eo piis Graecensibus elegans , quod irinae hic reperiantur sodalilates, quibus illecla earum pielas fervenliori cum frequentia ad eam accurrere consuescil. Confralemilas lesu Marta loseph sub tilulo boni Pasloris, s. p. u. Francisci seu chordigerorum el s. Anlonii Paduani; ullima hebdomalim po- meridiano tempore singulis feriis sexlis; priores vero diebus dominicis qnovis mense processionalem per clauslrum celebranl circuilum ; his ul fervor maneal cum per- severanlia iugilerque augealur, a eoncionalore proprio semper praemitlilur exhor- tatio et quaelibel earum ponlificiis decorata exislil privilegiis. Albo confralernilati- bus s. p. n. ipse auguslissimus Ferdinandus III. Romaboruni imperator, augusta coniux Maria, Hispaniarum infans, cum auguslissima sobole nomina sua propria manu inseruere. Insigniores quae hic servantur reliquiae sunt sex capila: sancli Kiliani m., s. Hedwigis m., duo ex soc. s. Gei*eonis m., duo ex soc. s. Ursulae m.; ossa sacra sancloruro: Adriani, Valentini, Chr>'santi mm., Barlholomaei, Pancratii, Marcelli mm., s. Barbarae cum duobus denlibus; ilem Adalhaidae, Ottiliae, Albinae etc. Tcrlius s. p. n. ordo post bullam Benedicti PP. XIII. roagis magisque florescere coepit, plurimis nobililate eliam insignibus in eodem indulis ac professis. Sacra t^ta crucis vero in ecclesia hac anno 1727 erecla in dies a devotis Christi fldelibus in- visilur. Memoria digna tum eeclesiae tum eonventus recenseamus: lemplum Del curae el sub speciali tulela esse illud testa tur, quod aliquando in his sacris aedibus ad FRANCISCANO-ACSTKIACA. 1 55 sUiporem contigit; siguidem cum nonnulli immodesti ac garruli et erga expo$iluni venerabile irreverenles essent, repenle horridum murmur subteiTaneum e crj^plis auditum est de imrninente divioa nemesi omnes ad horrorem admonens, casUgalura fortasse, nisi destitissenL Nobilium sepulturae in ecclesia complures videnlur el plurimi requiescuDl nobilium defunctorum cineres dissecto marmore vel pretioso ligtto claasi. Quorom epitapbia singula referre nimis prolixuni forel. Tametsi in hoc conventu frequentius celebrala sint capitula Provincialia, unum taroen, quod die i 2 Novembris anno 1620 celcbrabalur , sua solemnilate prae reli- qiiis memorabile est; hinc eius circumstanlias, prout in Provineiae proloeollo refe- nintar, hic addinius... « Feria guarta seu in vigilia s. Didaci oiliciuni divinum solemni rita peregit reverendissimus p. Hioronynius Strasser, commissarius Austriae genera- lis elc., assistentibus šibi patribus Didaco Sebastiano, iam ministro et definitore per- petuo, el loanne Kloepfer, definitore actuali etc, cum aliis duobus sacerdotibus guar- dlanis et versiculariis etc. Feria quinta, quae fuit 12 Novembris b. Didaco eonfessori saera, postquam patres el fralres bostiam salutarem D. O. M. vel oblulissenl vel snmpsissent, omnes patres vocales p. commissarius in unum denuo accersivil, ac electionem per coneinnam panegyrim insinuari fecit ex ore fr. Bernardini Schefller, clerici diaconi etc. Qua absoluta et ipse de qualitatibus digni ministri plurimum disseruiL Dein praemissa de Špiritu sancto missa, ad electionem processum est. Hora octava sacratissimus panis Angelorum fideli populo in ecclesia exponebatur et ritu solemni, processione cum venerabili Sacramento instituta, alterum succedebat de- cantatum sacrum, sub quo revcrendus pater Michael Denck in laudem s. Didaci publice et bene dixit. Huic solemnitati maximam ad plebis exemplarilatem inter- fuere serenissimus princeps et Austriae arcbidux Ernestus eiusque Ires fralres ac iU^mos d. oantius apostolicus, qui omnes accensos gestantes cereos venerabile comi- tati sont etc. Post horam i i electione novi ministri terminala, reverendus pater Di- daciis Sebastiano omnium ferme vocum unanimitale, non sine applausn, minister Austriae acclamatus est. Hisce peractis el electionis promulgatione post campanarum slrepitnm et organi- pulsum in ecclesia publice iterata, neo-electus minister cum reverendissimo praeside et vocalibus aliisque patribus el fralribus ad sacellum s. la- cobi, inde processionjiliter ad novum refeetorium perrexit el omnes praelibantes terrae oscnium ordine gravi utrinque stantes serenissimorum archiducum , nuntii apostolici a]iorumque illustrium etc. ingressum praeslolati suni. Post horum adven- tum onmes in lerram prostrati extensis brachiis orationem pro benefactoribus prae- miserunt; mensae assidentibus screnissimis aliisque illustrissimis hospitibus, pater commissarius et neo-electus minister bene precatus est, iussi ambo a serenissimis ut assideanl, una cum fi*atribus mensae accubuerunt. Goram ila discumbentibus fr. Adal- bertus Dietman diaconus e pulpito de archiducum laude, Ipngissimam stematis seriem recensens, praeclare peroravil etc. ■ Huius denique convenlus sigillum B. Virginem sub Ihrono seu baldachino co- iumnis duabiis superinnixo sedentem, coronatam, dextei*a sceplnnn, brachio vero sinistro s. prolem lenentem, exprimit lunamque sub pedibus eius; cum his litteris: SIG. CONVKNT. FRANCISCAN. GRAECENS. auno 1652. 15 i COSMOGRAPHIA CAPUT IV. $1. Gonventus Glagenfurti in metropoli Garinthiae ad s. p. Franciscum stigmatizatum. De ducatu Garinthiae eiusque metropoli. Garinthiae provincia oiim, dum iiiagnaninius dux el CariDtliiae priuceps Ingwon Hunnos egregia caede devicisset, anno Cbristi 791 a Carolo Magno archiducatus denun- tiatus, nune ducatus titulo gaudct ac merilo antiquitale sua inler religuas regiones cum primatus honore conlendit, quoniam iam anle Salvatorem natum per Romanorum hislorias plurimum eommendalur. Hanc monlibus praecelsis circumseptam ab oriente Slavoniae regnum , ab occideule comilatus Tyrolensis, a meridie ducatus Cahiioiiae et Forum luiii, a septentrione vero ipsa Styria respicit. Mensurat quoad longitudi- nem 27, quoad latitudinem 14 miliiaria germanica. In suo circulo civitates 12, oppida uobiliora 20, pagos plurimos, fluvios et lorrentes, quoruni princeps Dravus est, centum et plures numerat. Urbs CIagenfurtensis aediflcata refertur anno 270, a Flavio CIaudio Claudii Forum dieta, deinccps a Glanafluvio, qui eam alluit, Glanfurtum, nostris autem temporibus Clagenfurtum , appellata; diversis mercibus, victualium copia ac vino pi^aecipue iia- lico pinguissima; e^m commune provinciae aerarium anno 1554 fossa profunda, praevalidis moeniis in forma quadrata circumdedit auctoritate Caroli V., caesaris glo- riosi tum e Gallia redueis, atque ita in fortalitium et lotius Garinthiae provinciae metropolim constituit. Cernuntur in hac civitate templa complura, quorum primice- rium est paroceia sub s. Aegidii abbatis patrocinio conslructa, nobili ac peralta turri, quae ipsi sacro fano adiacet, singulariler adornata. Reliqua sunt: patrum Societatis lESU cum coHegio, ad s. Spiritum sanclimonialium s. Ursulae, patrum Gapucinorum et sororum tertii Ordinis S. Elisabethae. Reliqua inter nobiliores aedes aediflcia praecellit domus proviucialis, in qua statutis diebus pro bono pati*iae, sub praesidio supremi Provinciae capitauei et burgravii, status provinciales et deputati lege3 condunt, iusta decernunt. In fori maioris medio spectabili cum magniludine conspicitur draco, integro seu minime interseclo e\ lapide mira arte formatus, e cuius faucibus lingua sagittata vivam spirat undam; ad huius draconis frontem for- tissimus Hercules, peile leonina indulus, clavam manibus elevat et, qnasi furia Rha- damantica eius caput in frusta concideret, vultus torvitate et totius corporis gestu minatur. Urbs haec cum tota provincia iure imperialis feudi obedit domui Au* striacac, in spiritualibus vero immediate subiicitur archiepiscopo Salisburgensi ian- quam suo dioecesano. De monasterio et ecclesia nostrorum fratrum. m Monasterium nostrum in praenominata Garinthiae metropoli situm est prope moenia ad portam Villacensem nuncupatam , amoeno prospeotu , ex par(e ipsa urbis FKANCISCANO-AUSTRIACA. 1 55 rooenla et saecularium aedes, ex parte fori planiliem , in quo crux convcntus erecta spectatur, ex parte triplex ciaiistri hortalitium respiciens. Initia sumpsit sub Paulo V. pontifice maximo, imperatore Mathia tunc residentiam caesaream Praga Bohemiae metropoli Viennam Austriae transferenle ; sub archiepiscopo Wolfgango Theodorico seu potius, eo iam defuocto, sub episcopo Lavantino Georgio Slobaeo ex Prussia oriundo. Fuodamenta vero 1615 die 17 Seplembris in Testo saerorum stigniatuni s. p. n. Francisci de consensu serenissimi arehiducis Ferdinandi ac inclytorum Provinciae staluum lacla sunt. Primum ecclesiae fundamentis lapidem dieti serenissimi arehiducis Domine imposuit rev."*"« d. Georgius Reinprecht, nionasterii Vicloi-iensis Ordinis Ci- sterciensis abbas ; inscriptio lapidis eral seguens : Anno salutis nostrae MDCXIII die 45 calendas Octobris H. P. N. Franeisco con- secrata ad sempKcrnam laudem et gloriam sanctissimae individuaeque Trinitatis, in aagmenlum s. Malris ecclesiae , et familiae serapbici palris propagationem, auctoritate rev.«" et ill."» principis ac DD. Marci Sil taci, arcbiepiscopi Salisburgensis metropo- litant, nec non clemenlissimo consensu serenissimi arcliiducis Ferdinandi Slyriaey Aoslriae, Carintbiae, Carnioliaegue, et procerum huius archiducatus , totius denique Ordinis nostri superiorum generalium pp. Ministri generalis, commissarique generalis per regna Germaniae , Hungariae , Bohemiae etc, p. Gabrielis Bonaventurae Daumii, sacrae tbelogiae lectoris generalis Provinciaegue patris, ac a. r. p. Martini Didaci Se- bastiani , ministri provincialis Austriae additarumgue provinciarum, coeptum est boc Deo gratum sacratumgue aedifieium ex communi Christi fidelium aerario et contri- butione consummandum. Ideogue insignis suae pietatis et clementiae ergo in farni- liam commemoratam , devotionis vero erga B. P. N. et seraphicum confessorem Fran- ciscum, supranominato die, ob sacratissimorum Christi stigmatum in corpore reče- ptionem eidem B. Patri dedicato, serenissimus princeps et arcbidux Ferdinandus Austriae primum huius fundamento Ecclesiae per rev."*""* DD. Georgium, monasterii Victoriensis Ordinis Cisterciensium abbatem et inc]yti huius archiducatus deputatum, ordinarium commissarium subdelegatum deposuit lapidem. Quem auctoritate re\.^^ ac ill."" principis ac metropolitani commemorata consecravit, et de more s. Ro- manae Ecclesiae totum locum aedificio assignatum Deo precibus dicavit rev."*"« DD. Georgius, coenobii Gryphensis ordinis Praemonstratensium praepositus. Eius dedica- tionis solenmitati praeter bos commissarii fuerunt constituti ex parte ill.™' et rev. ^^ arcbiepiscopi Salisburgensis rev."*"« DD. Matthaeus Holzapfl, sacrae tbeologiae doctor, ecclesiae eathedralis Augustensis canonicus, praepositus GentifTorensis et Carinihiae inferioris archidiaconus; ex parte vero procerum provinciae honorandissimus, illustris ac magnificus DD. Albanus a Moshaimb, serenissimi arehiducis Ferdinandi a consiliis et iudiciorum per Carinthiam praeses. Procuravit aulem aedifieium hoc direxitque venerandus p. loannes Baptista Kloepfer, eiusdem Ordinis et Provinciae definilor p. t. nec non guardianus conventus hidenburgensis apud s. loannem Baptislam. Locus bic Carinthiacorum procerum catholicorum desideriis el orlhodoxae fidei per nostros imbutorum postulatione nobis adscriptus est: etenim intelligentes, non solum per universam Austriam , sed et Styriam patres nostros slrenuos veritatis calholicae propugnalores extitisse fructumgue in vinea Domini Sabaoth, per hilheranismi feram pessimam depasta, sexagesimum, immo centosimum fecisse; primales huius Provin- ciae, ut huiusmodi fructus quoque in patria eorum facerent, quosdam ex nostris ad se vocavere. Et licet plures adessent viri, doctrina et zelo conspicui, noslris tamen, 156 COSMOGRAPHIA nostroruinque eruditionibus praeprimis advolarant acalholici eo cum affectu el effe- ctu, quod quasi singuli, paucis plane exceptis (DEO soli honor et gloria) gremio s. Matris Ecclesiae resliluti fuerint; hinc postplurimas gratianim actiones etlaudes, ul dignum ipsis obveniret praemium, constaotem secum in urbe permanentiam flagi- tarunl, deponendo coenobii spatio deliberarunt , principis terrae consensam postula- runt faciliterqiie impetrarunt. Atque ila imposito, ut dlxinf)us, fundamenlis lapide et structura aedifieii completa (cuius sumptus omnes largitas fldeiium solvit), anno 16i7 noslri in hiinc conventum introducti sunt. Ecclesia tutelarem patronum veneratur s. p. n. Franciscum stigmatizatum , in cuius honorem una cum sumnio altari consecrata est 162i die 50 lunii a celsissimo principe Paride de Lodron, archiepiscopo Salisburgensi. Dedieatio annue celebralur die doininica post festiim ss. apostolorum Petri el Pauli, qua die ex parochiali ec- clesia ad nos venire consuevit solemnis proeessio cuni omnibus opificum tribubus. Exstant in hoc templo, praeter altare suinmum, tria lateralia el duo sacella: altare maius, postquam noslrum monasterium cum ecclesia 2 lunii anno 1656 in cineres redactum fuissel, aclu sat speciosum s. p. Franciscum decumbentem et ab angelo fidium tractu consolatum expriniit. Venetiis pictam hanc effigiem dono dedit iil.>°" d. Ludovicus comes ab Ortenburg. Primum ex cornu evangelii altare est b. Yir- ginis annuntiatae. Alterum ex cornu epistolae Redemptoris nostri cruceni baiulantis; ambo consuetis ritibus anno 1655 consecravit rev.™«« noster p. Hieronymus Strasser, episcopus Temuicensis et suffraganeus Gurcensis, ac priori reliquias ss. virginum et martyruin Barbarae, Agathae et Dorotheae; posteriori s. Grucis, s. Bartholomaei apostoli et s. Stephani protomarlyris inclusit. Tertium ex cornu epistolae B. Virginis sub (itulo: Matris amabilis, consecratuni est a celsissimo d. Sigisnuindo, s. r. i. prin- cipe et episcopo Lavantino, die 2i lulii anno 1706. Sacellum primum extructum in honorem s. Antonii Paduani muniflcentia ill."^* d. comitis Andreae de Ursinis et Rosenberg etc. consecravit rev.™*'« d. Lucas, monasterii Victorlensis ordinis Cister- ciensis abbas, die 29 Novembris anno 1651. In hoc sacello DEI bonitas Christi fide- libus, suiTragia buius thaumaturgi pie postulantibus, prout plura afnixa teslantur anathemata , mira elargitur beneficia. Alterum sacellum pro solamine animarum pur- gantium sub choro fratrum fieri suis siunptibus fecit excel]."^^ d. Maria Gatharina, comitissa de Hohenfeld, nata de Starcliemberg etc. anno 1725. Ara in eo speciali ponlificis privilegio in defunclorum refrigerium decoratur. Devotio singularis per octiduum hic viget immaculatae Gonceptionis. cui praesertim prima Garinthiae nobi- litas cum innumerabili hominum confluxu piissime interesse solet. S. p. n. Francisci contralernitas primordia erectionis secundum bullam Sixti V. habuil cum initiis con- ventus; per haerelicorum rigorem vero aliquantulum suppressa, restabilita fuil 4645. Gonfraternitas s. Antonii Paduani anno 1657; lertius Ordo sub proprio directore, ministru et communitate anno 1710 initia sumpsit; sicut et novissimis temporibus sacra via ci^ucis, Turris sua altitudine et forma spectabilis post ultimum die 16 Au- gusli 1725 exorlum terribile incendium quatuor continet campanas a rev.«« domino Bencdicto Victoriensi abbate benedictas; prima et maior bonoribus immaculatae V. Mariac et s. Benedicti , secunda s. Patris nostri , tertia s. Antonii Paduani , quarla s. laeobi maioris dedicala. Sumptus omnes pro his noviter fundendis pietas exsolvit praefiUi d. abbatis Sigismundi 1. b. de Sembler, losephi de Linse, Maximiliani de Suggarth etc. Universani vero turrim restaurari, laminis tegi etc. fecit singularis FRANCISCANO-AUSTRIACA. 157 Franciscanomm faator, dominus Franciscus Adamas Slampfer I. b. de Walchen- bei«. aaustri fabrica, post perpessa gravissirna incendia, aclu pleno cum decore duo habet dormitoria , officinis Decessariis ei bibliotheca competente instructa. Floret stu- diom iheologiae speculalivum , quod suas couclusiones guotaDnis publicae exponit veotilationL Gaudet hic conventus triplici viridario, ad opporlunum fratrum solatium spatiosissimo, cuius uUima pars anno 1645, consentiente Ferdinande III. imperalore et cedente 111.°^ d. Simeone de Kevenhiiller, superaddita fuit« Fratres hic suslentan- tur trigiDta meriš piorum eleemosynis, et e\ gratiosissima status provineialis muni- ficenlia pro panno ad vestiendos fratres, pro camibus, pro vino, pro lignis cibisque quadragesimalibus larga singulis annis eontribuuntur subsidia. HuHis claustri sigillum s. p. n. genuflexum sacra stigmata a Seraphino recipien- tem a longinguo aedlculam saeram a sinistris, fr. Leonem vero a dextris praesentat , cum inscriptione : SIG. CONV. FRANCISCAN. CLAUDIFOR. anno 1652. CAPUT V. $ I. Conventus Hippolytanus in Austria, ad Ss. Trinitatem. De nominis et urbis origine. Locum bunc Romanorum temporibus iam extitisse, nummi vetustissimi hic non raro inveuti abunde probant, tametsi forma eadem, amplitudo, aedium copia et mcolarum frequentia, quae hodie spectatur, ei tunc nullatenus fuerit. Nam fossis dumtaxat modicis, aggeribus et paliis pro more temporum illorum circumcinctum propugnaculum erat, praesidiariis militibus, qui Pannonum excursiones arcerent, ada- ptalum. Nominabatur , ut vetns traditio habet, ab amne subinde rapidissime praeter- fluente Treysma. Pulsis ex Pannonia gentilibus Teutones, ut Boii, Suevi, Franci etc. in eorum locum successerunt. Per atrocissima bella teta quasi Austriae regio in desertum abiit; hinc hic quoque locus cum aliis vicinis funditus eversus plurimis- que annorum lustris incultus remansit, vix nominis sui memoriam relinquens. Tan- dem a christianis, praecipue Boioariae principibus et regibus Pipino, Carolo Magno, Lothario ac aliis occidentalis monarchiae habenas una moderantibus , feliciter denuo restaurari coepit locus vetus Treysma dictus, qui, quia Romanorum munimentum prorsus collapsum, ab Alberto comite, Marchiae orienlalis praefeclo, eiusque fratre Okario, liminarchis, sive, ut alii volunt, sub ipsius Pipini imperio e suis ruderibus resuscilatus , aedibus et incolis cumulatus, ac adiecto anno 744 nobilissimo dd. ca- nonicorum reguiarium s. Augustini coenobio, sacrisque d. Hippolyli nobilis romani et martyris decoralus fuit exuviis ; re]iquias bas sacras ipsimet principes fundatores, Alberlns et Okarius, pro meritis suis Roma, sedente ibi Zacharia Graeco, Romano pontifice, attulere, et praefato dd. Canonicorum templo dono dedere, usque in praesens asservatas. Ab hoc sacro pignore non modo coenobium , verum et ipse locus nomen ordiri initium fecil, deinceps Treysma ad s. Hippolytum vocitatus, doneč tandem suppresso veteri nomine, ad s. Hippolytum, seu Hippoly topolis , Germanis Sanct 158 COSMOGHAPllIA Poldleti, gueinadmoduin hodie, appellarelur. Saepe saepius belloruni iniuriis diruluin anno i276 Petrus nominc, episcopus Pataviensis quadragesimus secuodus (caius iuribus absolute subiectus eral ), iu formam urbis redigendi , muris , moeniis ac fossis muniendi plenam ab imperatore Rudolpho I. facultatem peliit, iropetravit. Urbs per phirima anDorum liislra Palaviensibns dioecesanis inimediate subdita, iam suprema sereuissimi archiducis Austriac el auguslissimi Romanoruni imperatoris potestati sub- iicilur. Aura hic esl snluberrima et lerrae fertilitas per viciniam fruclus, praecipue Trumenti , vini et croci prodil pinguissimos. Praeler antiquissimac canonlae monaste- rium, quoad templum, aras , organum , chorum iam visu dignissimum , aliud magni- flcum sanctimonialium carmeiitanarum coenobium speclatur , siimptaosissime ere- ctum i 706; item sacrarum herularum, quns anglicanas vocanl, collegium fandalum anno 470i; rr. pp. Carmelitae discalceati, ut tum in sacro Iribunali, lum aliis spiri- lualibus ofliciis consororibus obsequio esse valeant, aedes inhabilant šibi proprias, uullalenus tamen ad formam clauslri redactas. 8 2. De Gonventus et ecclesiae initiis. Conventus Hippolytanus Ss. Triadi Inauguratus seplem miillaribus germanicis Vienna distat, penes fluvium Trasenam prope portani, quae Viennensis appellalur, conslriicUis esl. Coepil hic conventus quoad fundi cuiusdam donationem biennio aule magni viri S. loannis a Capistrano adventum, videlicet anno liiO die ^2 mensis Aprilis, quo die et anno Fridericus D. G. episcopus Pataviensis e com. de Oetting ad fralrum nostrorum supplicem instanliam locum pro claustri struclura concessit, donalionis iiistnunentum in Viennensi Provinciae archivo assservatnm esl ut sequilur: Fridericus, Dei gratia postulalus et con(irmalus episcopus Pataviensis, ex com. de Oetting elc. ad futuram rei niemoriam. Gum ei'ga personas Deo dicatas, maxime quae oronipotenti Deo sub arcta rogula militare videntur, dextram nostrae liberalitatis exlendimus, gralum Deo obsequium exhibere arbilramur. Gum ilaque fralribus mona- sterii in oppido nostro S. HippoIyti, Ordinis minorum s. Francisci de observantia, domus exusla, a Georgio Lederer ei Vienna obveniens , loco monaslerii adiuncla sil , fuimus pro parte ipsorum fratrum per serenissimum d. nostrum regem Hungariae petili, ut dignaremur domum praefatam seu fundum, a quo siugulis annis census aliquos seu fundi proprietatem habuimus, praefato sacro loco donare et liberare. Nos itaque incrementum iam dieti Ordinis afTectantes, domum seu fundum praedictum praefato monasterio et fralribus nostra ordinaria aucloritate el ex certa nostra scieu- tia, ac de volunlate et consiiio venerabilis capiluli nostri, praesenlium lenore dona- mus, liberamus, appropriamus et elargimur. Hisce eliam el scienter decemenles de huiusmodi domo el fnndo, ut antea, nuUum nobis et successoribus nostris censum seu tributum praestare debere. Si vero, quod quidem absil, fratres eiusdem loči aliquo lempore alTuturo a re^ulari observanlia suasu forte persecutoris humani ge- neris, sua salute neglecla, recederent, ex lune, prout nune volumus, hanc nostram donationem et liberationem nullius esse roboris et momenti, sed iam dictum ius nostrum super illa ad nos el ecclesiarum nostrarum redire debere. Harum leslimonio FRANCJSCANO-A LSTIUACA. 1 39 tiueraram secreli noslri raaioris sigilli appensione munilarum. Dalum Pataviae die 22 mensis Aprilis aoDO Domini 4449 (sic). Obtenta hac concessione, fratres noslri inchoando aediOcio in tantum operam adieceninl , quod salutans HippolytopoIlm B. loannes a Capistrano una cum socio r. p. Gabriele a Verona liospitem pluribus diebus hic egerit. Viri sancti praedicationi- bus, signis ac prodigiis (eum non parum in sacro labore praefalo palre adiuvante) fideles plurimum illecli amplitis contribuerunt ad ecclesiae structuram , quod, etsi sat humile el anxium eius foret spatium, sacra quaeque iam fieri inceperint. Plurimis dein tum a d. episcopo Palaviensi, tum praeposilo Hippolytano contra nostros in casum moliš difGcullatibus, aediflcium coeptum pro eonveuUi niagis perfici coepil, el, ul landem dilalarelur amplius, parlem qiioque allerius fundi adiecil civis Hippo- Ivtanus loannes Bibei*sciineider, siugularis fralnim nostroruni faulor el in coeplo opere adlalor; qui prope octogenarius ipsum noslri Ordinis insliliilum amplexus, poslquam viginli annis humiiem el pium religiosuin egissel, aimo 1488 vila functus esL Aedificium paueis posl annis perjectionis suae atligil apicem, el eeclesiam con- secravil anno 1507 d. Bernardus, episeopus Libanensis, in iionorem Ss. Trinilatis, Ss. Bernardini Senensis el Maximiliani marlyris. Conventus curo ecelesia, una cum civitale frequenlioribus boslium incursibus expositus, devaslalus ingemuil, iteraloTur- carum furiis cessit, flammis pene exuslus, ulul fleri polnil semper fidelium eleemo- synis reslilutus. Demum posl tol exusliones el mullam veluslalem slruclura ruinis proxima, ne in rudera abiret, fundilus dirula anno 1645 restauratorem seu allerum fundatorem habuil rev.">»"^ d. Cornelium, ordinis Cislerciensis s. Bernardi abbatem Campi-Liliensem, caesaris consiliarium el Auslriae depulalum elc. Largum quoque aes sabsidiarium eontribuit rev.i°°« d. loannes, canonicorum regularium s. Auguslini praepositus Hippolylanus. Primus lapis pro nova aedificii slruclura posilus esl 27 Angusli anno 1643. Ecclesia neo-erecla dominica secunda post Pascha anno 1649 a re\\^ d. Sigismundo, episcopo Salonensi, consecrala esl. Speclanlar aclu in ea seplem allaria: summum allare Ss. Triadis, ss. Qualuordecim Auxilialorum , ss. Barbarae el Catharinae, B. V. Mariae, s. p. n. Francisci, s. loseph. el s. Annae. Singula altaria permagnis sane sumplibus fieri fecil (dempla ara ss. Auxiiialorum ab excel].°'<' d. comite Francisco Eusebio de Traulschon) decumana liberalilas et mira in sera- phicum Ordinem propensio excell.'°^® d. Carolinae Po]ixenae, comilissae de Kyslin , natae comilissae de Monlecuculi, cuius quoque pienlissimae munificenliae omnis lempli polcbriludo suum debel splendorem ; hunc ul magniflcenliorem pro Dei gloria conli- nao redderel, ab anno 1709 usque in praesens largissima cum beneficentia supremum in dies impendit conalum. Quare praeter recensilas sex aras ( quarum ,4 poslremae anno 1730 gypsario opere mira cum elegantia elaboralae suni) chorum fralrum cum maiori organo, calliedram, confessionalia, sedilia (cuncla ex ligno nuceo conspi- ciunlur) tolum Ecclesiae pavimenlum ex albo ac rubro marmore elc. permagnis impendiis fieri iussil. Gonvenlus fabrica formam induil quadralam, Ires habel conlignaliones, dormi- loria dno, horlum compelenler spaliosum, fralres alil 37. Studium Ibeologico-specu- lativum sub duobus palribus lecloribus fundavil anno 1707 praerala excell.'^ domina , cuius munificenlia bibliolheca quoque grandior , elegantior ac selectioribus aucloribus eopiosior accessil. Reperilur in speciosi buius clauslri ambilu inferiori, paueis ab ecclesia gressibus, conslruclum in honorem s. Antoni! Paduani sacelluro, consecratum 140 COSMOGHAPIIIA die 28 Novembris .inno 1648 a d. Udalrico episcopo Lampsacensi , quod mira populi frequentia praecipue singulis feriis tertiis invisitur. Slatutam primis cuiasvis mensis dominicis pietatem in s. p. Franciscum excrcet confraternitas chordigerorum , guibus solum diebus in ecclesia noslra ad populum fieri solel concio,aliis vero tum festivis lum dominicis diebus eadem per noslros patres, uon sine populi ingente confluxu, in ecclesia celeberrimae canoniae s. Augustini, quae paroebialis est, dicilur. Pro sigillo utitur hic conventus imagine s. martyris Hippolyti stantis et loricali, qui dextra vexillum, sinistra vero scutum, cui inserla est litlera Y, tenel; in circum- ferentia legilur: SIG. CONV. FR.^CISCAN. HIPPOLYT. 1652. CAPUT VI. Conventus Glaustroneoburgensis in Austria ad s. lacobum maiorem. De civitatis Glaustroneoburgensis nomine. Nou obstanle sollicitiori conamine, originem buius civitatis eiusve antiquitatem reperire minime valentes , persuasum tenuinms, ipsam buius loči antiquitalem ab an- tiquitale absumptani fuisse; quare solum certius relata hic adducimus. Claustroneo- burgum, arcbiducalis civitas, Naviburgam, fors ob navium copiam, quae bic ad ripam praeterfluentis Danubii subsistere solebat , aliquando audiit. Deinceps Novimburgum , Newnburgum et Neoburgum seu Castruni novum appellatum. Poito, postquam Leo- poldus V., marchio Austriae, cum leclissima consorte Agnete, ' Henrici IV. imperatoris fllia, miro Dei instinctu (ut mox dicemus) nobile claustrum dd. canonicis, tunc sae^ cularibus, construxisset; ut bic locus ab alio Neoburgo dislingueretur, Claustro-Neo- biirgum dici coepit usque in praesens. Hanc civitatem, quae in inferiorem et supe- riorem dividitur, duabus leuois Vienna distantem alluit ad latus orientale flnviorum Austriae princeps Danubius; alterum [latus] copiosissimae vineae, quarum liquor et sanus et sapidus vix non pretil primatum šibi in bac patria vindicat, ad maxi- mam oculorum cingunt delicium. Claustrum nune rr. dd. canonicornm regalarium s. Augustini, supra montem positum, superioris urbis singulare decuset ornamentum, insignc est Austriacae pietalis monumentum. Originem buius licebit ex sequentibus per- cipere. Quadam die, cum pientissiroa coniux s. Leopoldum marchionem ad venatio- nem comitaretur, venti validitas potenter exsurgens velum, quo eius capitis verlex tegeretur, raptum per ačra tandem ad vastissimam quam(lam rupem dumelis dense concretam posuit; solerter conquisitum velum minime fuit rei>ertum. Pius marchio mysterium altius latere praesumens, votum vovit Domino , quod ubicumque invenisset velum vento ablatum, ibi in eius honorem erigere velle fanum. Accidit vice alia venatio, et canum latratus indesinenter auditus omnem marchionis comitalum ad rupem hanc etsi peraltam ferac capiendae causa ascendere compellit; sistunt canes venatici iam silentiosi sub sambuco, et ecce! velum nuper sollicite quaesitum nec iuventum in supremitate arboris sambuceae stupentibus omnibus conspicitur. Inlelligeus itaque Dei voluntatem Leopoldus, voti sui non immemor, in eodem loco ponendi claustri spatium designavit, supra Ormam petram machinam strni decrevit, quod FRANC1SCANO-AUSTRIACA. i 4i el anno ill4 die i2 lolii coeptum, tractu temporis non solum nobilissime constru- dum, sed et amplissime dotaUim phiriiiiisque redditibus ditatum est. Monasterium per novemdecim annos a canonicis saecularibus inbabitatom idem piissimus fundator vi- veDs anno 1133, sob Hartroano primo praeposito, rr. dd. canonicis regalaribus Iradi- dil, Iriennio post sanctissime in Domino vila fimctus. Sacras eius exuvias plurimis illostres inirnciilis et in eodem claustro conditas singulis annis, dum s. fundatoris feslivitas recnrril, augustissimae maiestates cum primis auiae minislris pienlissime reverenlur. Nune, ut lolius struclurae machina, vclustate sua minus elegans, in augustiorem ionge formam ad singulare auguslissimi caesaris Caroli VI. exsurge- rel solatinm, sumpUiosissimam e fundamentis fabricam per primi lapidis imposi- lionem eduxit anno 1729 rev."*"« d. Ernestus, actualis celeberrimae huius canoniae praeposiUis. § 2. De nostri conventus ezordio et progressu. CIanstrum nominis originem, sub invocatione el patrociuio s. laeobi aposloli maioris, ab ipsa sumil civilate, extra urbem inferiorem, guantum iactus lapidis esl, absque conlerminis saecularium aedibus, omnino liber et in amoenissimo loči situ con- sislens. Floruit olim bic monaslerium sanclimonialium ordinis s. Augustini canonis- sarum reguiarium, quod ante annum 1290 sua iam babuisse inilia, indulgentiarum breve Nicolai PP. IV. de anno 1290 Viennae reservatura leslalur. Temporum iniuriis, maxime vero pestifera lue ablatis virginibus, huius ciaustri incolis, monasterium cum omnibus ad id pertinentibus ad supradictos dd. canonicos regulares pleno iure de- volulnm est. Adveniente in Austriam Chrisli famulo b. loanne Capislrano, fundushic cum omni fabrica iamiam ruinosa, ut fratres nostri conventum struere valereut, ad pias eiusdem s. patris preces, consentiente d. Gregorio XXV. vel, ut aliis placet, Simeone XXVI. canoniae Clauslroneoburgensis praeposito, traditus est. Traditionis inslrumenturo olim ciaustri muro inscriptum eral tale: Udalricus Burchardus, Dei gitilia perpeluus decanus, totumque capitulum ecclesiae Pataviensis, religioso in Christo nobts sincere dileclo fratri loanni de Capistrano, ordinis fratrum minomm seraphici confessoris s. Francisci, salulem el sinceram in Domino caritatero. Cum ex relatione vestra susceperimus, certam aream situatam in Novemburgo clau- strali , quam olim inhabitare consueverant sanclimoniales, ab eisdem derelictam el desertam, ita quod nullus appareat in eadem habitator, dietam aream efrelictum locum per praepositum et conventum monasterii Novemburgensis fuisse et esse vobis el vestris fralribus sub regula b. Francisci, dictis de observanlia, ad inhabitandum concessum, in eodemque Deo perpeluo famulari; nosque quantum in nobis esl, con- cessionem ipsam, ut praefertur, auctorilate ordinaria , qua ad praesens, sede vicarii epLscopali vacaute, fungimur, approbamus, raliOcamus et in Dei nomine confirmamus, harum testimonio litterarum. Datum Pataviae die 22 Novembris anno 1431. Hocce ioco nobis gratiose traoscripto, et quantum fleri poluit, pro fratrum habi- taculo sat bene accommodato , templum cum ara maiori in honorem s. lacobi maioris dediča vit d. Albertus, episcopus Salonensis, rev.°>^ d. episcopi Passaviensis in ponti- Acalibus cooperator, die 6 Maii 1489. Igne ferroque devaslante omnes Auslriae pla- i42 COSMOGRAPHIA gas immauissimo Turca anno 1529, inter alia loca sacra etiam Ctaustroneoburgensis coDventus exQstus fuil, omnibas ex eo fugatis religiosis ac quiDqQe barbara manu pro Chrisli nomine Irucidatis. Reslauratus anno 1602, per incendium una ciun adiacentibus e regione aediculis denuo fl^mmis cessit. yix induslria nostrorum et aere beneficorum pro modulo reparatus, anno 1685 per infensissimum christiani no- minis hostem, dum Viennam Austriae metropolim ducentenis millibus Turcarum obsideret, iterum exuritur, devastatur et depraedatur. Obinde soluta obsidione Vien- nensi, pulsatis denuo beneflciorum fidelium ostiis, flamniis exesi muri conventus deie- cli et funditus reaedificali sunt, sedenle in calhedra s. Petri Innocentio XI, sub pien- tissimo caesare Leopoldo I, dioecesano episcopo Passaviensi Sebastiano. Lapis fun- damentis, maxime guae respiciunt Danubium, impositus est a rev."^ d. Sebastiano, collegiatae ecclesiae CIaustroneoburgensis canonicis regularibus praeposito, 22 lunii anno 1684. Ecclesiae facies, iuxta lamentabilcm priorum temporuin vicissitudinem immutata, conslanler s. lacobuin maiorem venerala est, nunquam de novo consccrata; adeoque secundum primae dedicationis diem annuam consecrationis solemnitatem celebrat dominica tertia post Pascha. Actu in ea conspiciuntur, praeter altare maius anno 1697 erectum, novem minora seu lateralia. Ex parte dextera prinuim: capella B. Virginis; secundum s. Sebasliani martyris; lertium s. p. n. Francisci; guarlum s. Crucis , quod anno 1724 sumptibus d. Valentini Langstoger senatoris in sacellum defuncloruni exstructum est; quintum s. loannis a Capistrano. Ex sinistra: s. Antonii Paduani; secundum s. Annae seu sacrae familiae B. Mariae Virginis, opere sculptorio secun* dum morem antiquum ex ligno fabrcfactum; lioc cum Turca anno 1529 una cum conventu ecclesiam immisso igne comburerel, quidem ambustum, sed extinctis mira- biliter flammis, incombustum remansit, reliquis aris omnino in cineres redactis; ler- tium etiam B. Mariae maioris dictum; quartum passionis doniinicae statuaria arte ex lapide sculptum. In praementionato s. Crucis, modo defunctorum sacello, quod ad ianuae templi laevam situm est, sequens mirum anno i 540 contigit, quod pervetustus character teutonicus, hic in lalinum vei*sus ita, exprimit. Postquam Luthei*anismus, gravissimum Europae malum per diabolicam fraudem omnem pene Germaniam, subintrasset , tunc Austriaca quoque patria, semper cum fervore romano-catholica, pemiciosissimo hoc veneno infecta, ac plurima fidelium copia dolosissimae dccepta, turbata et seducta fuit. In infelicissimis illis temporibus Dei singulari permissione ( qui non vult homines perdere aut aeternum perire , sed secundum magnam miseri- cordiam omnes ad perrectam sui nominis agnitionem ac fidem pervenire et salvari) accidit, quod dum religiosus quidam ex fratribus nostris in s. Crucis sacello sacrifl- cium missae devote perageret ac, pronuntiatis super calicem verbis consecrationis, non sua incuria, sed occulta ex alto virtute calicem inverterct, efTusae vini conse- crati species in corporale defluentes mox in roseum sanguinem conversae fnerint, stupente sacerdote et omnibus Christi fidelibus copiose pracsentibus terrefactis. Quod abs dubio singulari Dei providentia factum autumamus, partim ad confusionem vel conversionem lutherana secta inrectorum , partim pro confirmatione nostrorum in fide romano-catbolica consttlutorum , ac roboranda catholica verilat« transubstantiationis vini in verum Christi sanguinem. Haec historia contigit in nostro franciscanorum claustro hic Gaustroneoburgi post gratiosam Christi nativitatem anno 1540. Conventus post tot ruinas, Dei benedictione et beneractorum ampla elargitione. FRANCISCANO-AUSTRIACA. 145 sua stractura plene consummatus , in eminentiori consistit loco. Praeterfluentem ver- sos orientem habet Danubium, qui lustrat vireta, sylvas, arces, oppida, urbes; ex refectorio, immo ex cellulis fralres Uim remiges lum nautas hinc inde navigantes conspiciunl iucundissinic ; versus oecidentem vero aberrima vineta , laetissimi campi ac monticuli oinni ex parte hilares arboribusque vesliti se oculis obiiciunt; septen- trio pandil versus urbem Tulnensem itineranlibiis viam , quam longiori traeta ipse alliiil Dauubius; versus meridiem prominel eremus rr. pp. Camaldulensium, supra altum posita montem (qui a latinis Cetius, a germanis Gallenberg dicitur, a gallis certo fructum genere, quo mons hic olim aflluebat, nomen sortilus). Mons hic per- allus, tola Auslria celeberrimus, hodie ab aula s. Leopoldi , qui eam , devicto Huuga- rorum rege Stephano II, Mellieio huc Iranstulil, sieul et a sacello eiusdem Sancti ho- noribus sacro, magnam habet populi venerationem. Monasterium suo prospeetu deli- ciosissimum bino gaudet dormitorio, officinis et (ratrum habitaculis quamplurimis, adeo ordinate instructis, quod ab anno 1699 singulis trienniis hic habeantur comitia provincialia, in quibus praeter visitatorem generalem , eius socios et Provinciae defi- nitorium !ž4 solent convenire vocales. Anno 1750, ut quivis eorum suo seorsim perfrue- retur habitaeulo magis eommodo , versus viae plaleam novus cellarum tractus meriš piorum eleemosynis constructus ac ob amoenum ad ampli viridarii prospectum no- bilior factus est. In spatiosissimo fratruni horto exstant duo adbuc versns Danubii prospectum horologia solaria, artiflciose a s. loanne Capistrano, loči huius ftindalore, dum primi claustri deliueationem ipse eflbrmaret, confecta, byemali aeque ac ae- stivo tempore horas accurate indigitantia. Fratres hic sustentantur piorum subleva- mine viginti et unus. Chordigerorum s. p. n. Francisci confraternitas inilia sumpsit circa annum 1670 ; inde maius simiens incrementum , sicut et novissime erecta via s. crucis. Per plura saecula tura ipsa urbs tum noster conveutus in spiritualibus subiiciebantur episcopo Pataviensi , verum sub augustissimo caesare Carolo VI., dismembratione interveniente, orbs cum omnibus habitantibus in ea archidioecesi Viennensi adscripta est anno 17S8. Sigillum conventus exprimit s. lacobum maiorem in specie peregrini stantem, manu dexlera baculum, sinistra librum apertuni gestantem cum circulari inscriptiono: SIG. CONV. FRANCISCAN. CL. NEOBURG. 1652. CAPUT VIL Si. Conventus Loysen8i8 in Austria ad S. Bernardinum Senensem. De loči nomine. Loysium, antiquis Lews a praeterfluente fiuviolo Loys nuncupatum, nobile op- pidum, est archiduci Austriae immediate subiectum. lam Langenloysium audit, a primaeva sua longitudine ex eo nomen accipiens, quod ante uhinio exactum Bohe- morum bellum tot, quot Crembsium, Steina, Mauterna (tres vicinae urbes sunt) numeraverant aedes, šola quoad numerum complexa sit; ast belli tumultibus incre- dibilem iacturam praecipue anno 1645 per infesta Suecorum arma expiIationem 144 GOSMOGRAPHIA passam, plurimum a sua priori pulcriladiDe deflexiL Situs eius esl in valle pera* moena copiosissimis undequaqiie vineis clausus, eumque amnis percelebris, Kprop diclus, qui praeterfluit, longe iucunduni reddit; distat Loysiuin VieDoa novem, Crembsio vero et a Danubii ripa leuca una. Paroeciae hic suni vetusissimae s. Lau- rentio martyri consecratae; speetabiles itidem aedes senaloriae. Forum, ubi singu- lis diebus lunae et veneris speciali privilegii caesaroi virlute merces variae, prae ceteris frumenlum el triticum ete. venduntur, singulariter decorat praeclaro opero struclus colossus Ss. Triadi ex voto saeratus. S 2. De Gonventu et ecclesia &atrum nostrorum. Convenlus Loysensis ab ipso oppido, in cuius medilullio exstructus cemiiur, appellatus, s. Bernardino Senensi sacer est. Originem funditus referre nequimus, cum frequentius flammis absumptum chartopbylacium de ea prorsus nil posteritati reli- queril; clauslro siquidem pulsi fralres, vitam solum religiosumque habitum retinere valentes, arebivi seripturas omnes, saeram supelleclilem, ecclesiam, conventum ete. inimicorum, praecipue rebellanlium Bohemorum, dein Sueeorum potestati, fiirori, spoliis et ignibus cedere debuere. Verosimillimum tamen est, claustrum boc iam anno 1454, nimirum a tempore, quo Austriam s. loannes a Capistrano suo beavit ad- ventu longiusve in bac moraretur vieinia, initia sumpsisse; conspiciebatur enim supra ipsum maioris portae ecclesiae frontispiciam s. Capistrani pičla imago cum suo crucigerorura miiitum exercitu contra Turcas confligentis; baeeque tum latini (um germani idiomatis legebatur inscriptio : Hoc monasterium per eIeemosynam benefactorum b. p. Capistranus aediflcavit. Rererunt eliam annales coenobii ordinis Cisterciensis , quod Zwethal dicilur, sex milliaribus Loysio distans, B. virum fr. loan- nem de Capistrano Ord. Min. vicarium generalem anno 1451 in mense Octobri prae- dictum transiisse monasterium, ibique benigne receplum, ut gratias gratiis repen- derel, d. abbatem, religiose šibi subditam coronam, familiares et benefactores, i tem et colonos in suam suscepisse confraternitatem cum participatione bonorum openim sui per familiam cismontanam ordinis universi. Annales praedicti haecce verba re- ferunl. «Haec bic inde Aeneas Syivius de Capistrano, qui bic per Zwetlialense tenrito- rium iter faciens, in monasterium nostrum divertit, nosque in fraternitatem Ordinis sui gratia singulari suscepit, sub quo etiam sui Ordinis monasteria tria in Austria sunt fundata: unum ad s. Hippolytum, alterum Loysii, tertium Egenburgi, quorum Tundatio infra annum Christi 1451, quo primum venit in Austriam , vel annum 1456, quo abiit, facta fuit, ipsa ratione dictante » ete. Constat praeterea, ecclesiae prlmae dedicationem , altarlum consecratiouem, prout originale buius instrumentum aclu servatum, a d. Sigismundo Galonensi episcopo die 27 octobris 1458 peractam fuisse; obinde non obscure inferri , fratres nostros vivente adbuc b. p. Capistrano boc in oppido domicilium fecisse. Anno post Christum natum 1551 pertimescentes oppidani invasionem Turcae, qui horribili plane exercitu Hungariam quasi omnem suae ty- rannidi iam subiugaverat, et proximam Austriae ruinam minitabatur, senaUis huius conventum Tratrum nostrorum in locum refugii eligens, propriis sumptibus ad mo- FRANCISCAKO-AUSTRIACA. i 45 dum forlioris praesidii muiiiri coeperuiU, fossis, valle et aqiia cinxit, adeo quod ec- clesiae atrinm ^ quod versus meridiera per se ciausiro custodilur, mnro fortalitio ab occidente nsque ad sepfentriouem per circuitiiin protraclo , a septentrione vero aqiia fluente cingerelur; hac conditione, iil fratres nostri, qtii libenler hisce desideriis anDuenint, bellorum tempore senatoribus, civibtis eorumqiic optiniis qiiibusqiie secu- mm praeberent perfiigii ac securitalis locum. Tametsi ila provide. agerent oinnes, et oppidum siiiim ciistodire conareiUur se- natiis populiisqae Lovsensis, immanissima tamen arma, qaibus tolam Auslriam hor- rende depopulabatur Turcarum lyninnis, oppidum cum clau^tro igni forroque mi- serrime tradiderunt; et quia infelicissimum illud saeculum ob grassantem ubique lutheranam haeresiq^ carilatem omnem eruebat cbrisliauam, piaque praecipue in Christi panperes opera omnino respuebal , clauslrum nostrum multum repletum ruinis a uostris desertum Tuit , et fratres per quinquaginta et plures annos ab hoc convenlu exnlaverunt. Deserviil interea temporis quibusdam civibus , quorum. aedes vel exustae vel in favillas redactae sunt , bic conventus pro habitatione vel potius hospitali. Tan- dem diu concupita feliciorum temporum aurora ilerum rutilanfe, r. p. Micbael Alva- rez, commissarius ministri generalis in Provinciis Austriae, anno 1*>82 pro recuperando coenobio primum, dein anno 1587 secundo r. p. Valentinus Friccius, tunc minister Austriae, apud senatum Loysensem fortius institit, ac die 10 Oetobris infra octavam s. p. n. dieto anno fratres nostros non abs oppidanorura solamine introduxit. Reas- snmptum itaque claustnim plnrimum ruinosum , quantum beneficonim iargitas permisit, una cum templo reparatum esl. Verum paucis post aunorum decursibus fratres nostros in boc conventu tribulationes, aerumnas etc. denuo sustinere opor- tuit, lum anno 4618 ab irruentibus longioris belli suecici, tum a spiritualis nequi- liae armis per Lutheri sectarios potentissime ubique praevalentibus. Fratres nostri, etsi ant vincula aut angustiae ipsis remanerent, nibil bonim formidantes, ut aerumno- sissima illa aetate solamini essent tribulatis sociosque solarentur dolorum (oppidi huios parocho aliisque per viciniam animarum pastoribus armorum tyrannidem eflhgientibus et nimio terrore perculsis, oviculas deserentibus), soli intrepidi in hoc. loco perstiterunt , constanti desursum stipati animi fortitudine Cbristi fidelibus suis pastoribus orphanis non solum per viciniam, sed praecipue hoc in loco incolis in omni angustia et pressura solamini fuerunt, amplioreni omnium affectum promerue- runi. Sacri eoruni labores per publicum instniinentum a iudice senatuque Loysensi patefocti sunt, quod sequitur. Nos iudex senatusque oppidi Loysensis in Austria infra Onasum universis et singulis has nostras inspecturis, lecturis, visnris vel legi audiluris salutem in Domino. Fidem facimus inambiguam atque indubilatam, reverendos, religiosos, doclos, pios ac devotos palres et fratres Ordinis Minorum, reformatae observantiae s. Francisci nuncupatos, iam ab aimis centum et octoginta circiter in hoc noslro praefalo oppido Loysensi summa morum gravitate, bono exemplo, arctissima paupertate et huraili- tale nobiscum hactenus commoratos esso et adhuc commorari, nostro summo cum solatio spirituali. Peragunt enim de die divina officia, et cum Psalte loquuntur: media nocle surgebam ad confilendum libi, Impigre sacras excipiunt peccalorum confessiones, indefesse verbum Dei popuio depraedicant cum ingenti animarum Christi sanguine redemptarum lucro, ita ut lapsos erigant, virtuosos in bono con- (irment et consolident, erranlos oviculas vel haeretica lue respersas sana doctrina Analecta, I o 446 COSMOGRAPHIA abstergant el ad dominicam caulam reducanl. Tališ zelus et fervor caiholicae fidei ipsis iiicst ad profligandas haereses, ut ipsoruni modesUa et doctriua nou soluiii ple- riquc nostrum civium (qui lutherana haeresi hactenus laborabant), verum etiam innumeri in circumiacentibus pagis homines ad gremium s. Malris Ecclesiae Romanae redierint. Tanla constantia praediti sunt, ut luiniiUuantibus el ferocientibus undique haeretieis noslrunique oppidum expugnare eupientibus, ne pedem quidem ab eccle- sia vel monasterio moverinl vel reti*axerint. Gaudenius etiam , nos tales babere reli- giosos, qui nos in dubiis instruant, in laetis et prosperis constitiilos, ne elati flamus et insolentes, nioneant, in adversis el (ristibus, ne nnimo cadainus, consolentur, ol quod maximo solamini esl, nobis niorienlibus assislant et apud Deum allissimuni pro nobis eflicaces sint exora(ores. In qiioi*uni omnium et singulorum fldem hoc eisdem reverendis patribus testimonium, sigillo oppidi nostri consueto muniluni, el propria manus siibscriptione firmalum, dare vohiimus, et in veritate debiiimus. Datum Loysii die vigesima prima Marlii, amio post partum Virginis miilesimo sexccnlcslmo vigesimo octavo. L. S. Nos N. iudex senalusque oppidi caesarei Loysensis. Instrumenlum alterum anno 4646 edilum ita sonat: Nos N. iudex et šenatiis caesarei oppidi Loysensis in Austria infra Onasum fatomur coram omnibus, coram quibus boc publicum attestationis inslrumentum palam factum fuerit. Postquam sin- gulari omnipotenlis Dei permissione elapso novissime anno 4645 abs dubio propter peccata nostra, contra sancta evangelia et decem decalogi praecepta multipliciter com- missa , catbolicum sanguineni spirans Snecus inimicus in noslram amanlissimam patriam, eam depilando, igne ferroque devaslando etc., militum pressuris et exa- clionibus citra omnium expectationem repente irruerit; nosque per annum et ultra sub gravissimo horum servitutis iugo plurima proh dolor! pati nimisque buioiliari oportuerit, nisi ad declinandam eorum tyrannidem Tugam aliqui arripere decrevis- sent, prout et reverendus in Christo ac perdoctus noster d. Parochus et alii plures nostrae viciniae animarum pastores feeere; r. p. Laurentius StaufT vero^ huius con- ventus ad s. Bernardinum guardianus, cum snis religiosis patribus et fratribus, omnium bostium terrore ad singularem animarum nostrarum salutem el solatiom seposito, in absentia dd. parocborum, non obstantibus saepius itei'atis Suecorum incursionibus et n^anifeslis viiae periculis, non solum praedicationibus, divinis ofli- ciis, missis, confessionum exceptionibus, sacramentorum adminislrationibus etc., omni cum sedulitate, zelo ac vigilantia nobis adstitit, sed et usque in tinem dictae tyrannicae servitutis, usquedum caesareae ileruin ditioni subderenuir (pro quo Deo inflnitae sint gratiae) et essemus restiluli , firmiter in omnibus angustiis perse- vei'avit, ille cum suis potius amaram mortem eligentes, quam luiius loci aniraa- rumque nostrarum salutem deserentes. Quod totum coram Deo summae veritatis ei^o dicimus. Pro cuius debilissima promotione et genuina expressione in praesenti in- strumenlo oppidi Lqyscnsis sigillum nostramque subscriptionem scicnter apposuimus. Dat. in consilio pleno die 24 Augusti anno lesu Christi 4646. franciscas(k\ustria(:a. Ml Convenlus freqiientioribus ita lioslium insiiltibus, e\ustiouibus elc. ac ipsa ve- lustate quasi collapsus pluribus iacuit aunis, haud abs periculo inhabitabilis; hinc r. p. Ludovicus Kriechenhoffer provincialis anno 1665, benefaclorum adiuUis eiee- niosyni8, eiim a ruiuis vindicavit et Dovam in formam exsurgere fecit. Lapis primiis in feslo s. Antonii Paduani fandamento Teliciler impositus, Iransactogue seplennio aedificium quideni completum esl, verum infausla salis duralione; anno namquc 1676, U mensis Martii flamma maxima in civis cuiusdam laribus nocluruo tempore exorta Iriginta septem civiuni aedes ac cum illis ecciesiam nostram nostrumgue noviter constructum conventum misere conflagravit. Pro huius novissima reparationc sub noD modica p. lilaminati Holscher, loči guardiani, cura plurimam largamve elee- mosynam contribuerunt aula caesarea , eiusdem proceres aliique non pauci Vicnnae uobiles, per supplicem iibellum requisiti devotissime. CIaustro huic refecloriam novum, ampinm et iucidum accessit munificentia d. loannis Baptistae com. de Verlenbui^ etc. Perfecta omnis slructurae in quadro po- sitae moles dormitorium duplex sustinet, praebens fratribus 52 suflicienleni pro paopertate franciscana habilatlonem. A septenlrione el oriente spatiosissimo , longo, arboribtts consilo ac fructibus foeeundo circumdatur viridario, muro per circuitum cincto, ast saepius inundatione aquarum ab alluenle fluviolo lam diruto. Religiosa iuventus hic ordinarie arlium lib. et pbilosophiae disciplinis imbuitur; subinde etiam morali Iheologiae sub uno lectore. Bibliotbeca convenlus provisa est non mediocriter, cai morituri dd. parochi per viciniam phirimos tomos ad decorem contribuerunt. Deiiiqoe sua venustale hic locus cum aliis inter Provinciae conventus pulcriores merilo computatur. Teroplum suae dedicationis soleninia dominica secunda post pascha quotannis celebrat, actuque in eo spectantur novem allaria. Ex cornii evangelii s. Nepomu- ceni martyris, b. V. Mariae, feria quinta, sexta el sabbato ex indullo pontificio Be- nedicti KOI. perpetuo privilegiatum ; s. Petri de Alcantara ; s. loannis de Capistrano el s. crucis. Ex comu epistolae s. p. n. Franeisci; s. Antonii Paduani et s. Annae. Allare maius s. Bernardini Senensis. Cum copiosior populi confluxus diebus domi- Dicis et feslivis ad devotiones publicas et conciones, hic baberi solitas, maius templi exigeret spalium, anno i 729 chorus fratrum antehac post altare maius constructus, ad maiorem ecclesiae ianuam translatus et cum affabre elnborato organo supra ean- dem collocatus esl. Altare maius archilectonica arte speciosum diversorum benefa- clorum impendiis 4750 noviter erectum, sacris iam aedibus permagnum confert spleodorem. Praeter istud et allaria ultimo constructa ss. p. Franeisci et Nepomuceni, reliqua omnia consecrata suni. Archicoofraternitas s. p. n. Franeisci, tertius ordo et s. via crucis statutis por mensem diebus piis Christi fidelibus magna suni ad devotionem incitamenta. Sigillum conventus exprimit s. Bernardinum Senensem, qui sanctissimum losu nomen de\tera, sinistra libnim lenet cum hac per orbem incriptiono: SIG. CONVK. FRANaSCAN. LOYSEN. 4652. ii8 COSMOCnAPHlA GAPUT VIII. Conventus Egenburgensis in Austria ad B. V. Mariam de Gandelariis. De urbe Egenburgensi. Egcnbiirgum seu Egenburga, ox antiquissimis huius regionis urbibiis ima, Auslriae archidnci alto dominio obedit; a Viennensi mclropoli trans Driiiubi um novem millia- ribus germanicis dissita et ad aquiionareni occidcnlis parlem Moraviac et Bohemiac ; conlermina. Plurimum a vctustate, praepositura, arce (quae cum iure gladii ipsi collegio Viennensi rr. pp. Socielatis lESU adscripta esl), donio parochiali et ecclesia, s. Slephano prolomarlyri dicata, commendabth's. Urbs altis cingilur nmris, saxo$o ineumbens šolo et in scopulosum exsurgens collem. Arcem olim, ul fert traditio et bodle paroeciae coni iguae comprobanl parietlnae, ineolebant tem plan i. A nno i 407 ab Austriae marehione et arebiduce Leopoldo IV. e\ antiqua Babenbergica prosapia in civico Auslriae bello, devietis et ingente caede prolritis Bobemis, primum, secundo a Malbia Hungarorum rege anno 1485 oceupata Tuit. Rudolphus I. Romanorum rex et imperator anno 1277 civitatem metropoli Viennensi quoad gratias et privilegia omnino voluit esse aequalem. Ante martis frequentiores et iniquas amiorum furias eivium opulentia eam reddidit percelebrem; nune incolae suis gaudenles privilegiis coram consule, iudiee et senatu, quia ius gladii babent, suas causas dicunt. Spu-i- tualem in omnes iurisdictioneni exercet celsissimus princeps et episcopus Passavien- sis, pastorem vero agit quidam praeposilus ad boc munus semper ex nobilioribus familiis assumptus. Terra per circuitum etsi salebrosa , frugifera tamen , pisa , cicera , nobilem crocum profusa cum foecunditate progerminal. 8 2. De conventu et ecclesia fratrum nostrorum. Dum aimo 1451 s. loannes a Capislrnno orebrioribus miraculis etiam bane vici- niam felieitaret, buius urbis incolae mirum in modum eiusdem suorumque sociorum sanclitalis exemplo coinmoli, adeo magna affeetus tencritudine in franciscano-regula- rem observantiam ferebantur, ut, associatis aliis quoque locis, bi praeprimis fratres nostros in suos concives inlense optaverint, non immerito a s. viro speciali aflectu (Ugnali et lilteris flliantialibus donati. S. Capislrano anno 1456 Villaci in Slavouia sanclissime vita Tuncto, neutiquam obiit, sed plane revixit amor eivium, dum unani- miler statuere fratribus nostris ciaustrum construere suis sumplibus. Huic igitur ini- tia dala sunt circa annum 1460; prae roliquis urbis benefactoribus memoria sane perpetua digni sunt tres viri et cives: Tbomas Kraff, iudex Egenburgensis, Wolfgan- gus Gang et Cbristopborus Kauffliandior, qui pro ampliando conventus et ecclesiae spatio proprias suas aedes donarunt. Struclura consummata 4 nonas lulii anno 1466. Templum a domino Sigismundo, episcopo Salonensi, solemni ritu dedicatum fuit in bonorem b. Virginis de Gandelariis. FRANCli^CANO-Al STHIACA. I 41) Perstiteral hic conventiis cum reiigiosis siiis iiicolis iisque ad aiiiiuni 4550, Dei beiiedictione et benelica Hdeliiim caritate repletus; ast infectis lulheranisini t()xico piiirimis eliam urbis buius civibus, fralres, loco boc eiecli, euiuleni deserere coacli suol, alios alibi receptores pro amore Dei inquirentes. Miilalione facta dexlerac Dei e3[ceisi, et civibus fldei ortbodoxae potiori ex parle resliliitis, post aiinos circiter qiia- dragiDta aut plures convenlus cum sacis aedibus denuo ad fratres rediit; asi cum minori eonim tranquillilale. Praeierqunm enim quod haerelicos contipuo turbalores habuerint, anno 46i9 rebellibus et acatbolicis Bobemis urbem armata manu ad de- ditionem cogentibus, ab his el aliis fratrum aerumiiae uon tam renovalae quam maitiplicatae fuerunt. Nec facile rolatu est, qnam magnas miserias ac mala muha a perfidis militibiis el plebe a flde voi*a aversa fratres perpessi sini, pluries de fuga iamiam meditanles, nisi eis desursum ad permanondum fortitudo obvenisset. Perni- ciosissimus bic acatholicornm lumulUis, primiim in Bobemia anno 4648 subortus, usque ad annum 4648 perduravit cum plurimarnm urbium oversioiie, cbristiani san- guinis effusione et innumerarum animarum deperdilione. Demum per traciatum Weslphalicum Monaslerii ciim rege Gnlliarum, et Osnabrugac cum rege Suecorum inter et imperium ac caesarcm ei terminus impositus el exercitium religionis, quod ubique Hberum esset, proclamatum fuit. Quantum infausla illa aetale Tratres nostri cum p. Laurentio Dill, buius loči guar- diano et actuali concionatorc, in conversione baereticorum et reformatione acatboli- coram laborem im|)enderint , qnantum ubique frndincaverint , ex instrumento, quod urbis senatus in debitae gratitudinis memnosinon nostris extradidit, colligere licebit tenoris sequentis. Nos N. consul, iudex et senatus caesareae ac arcbiducalis civitatis Egenburgensis Infra Ouasum atlestatum facimus, el bisce fatemur, quod praelerito anoo 4645 facta in bane perdilectam patriam nosiram Suecicae coronae irruptione , in absenlia nostri d. parocbi lacobi Mercuriani , eius vicario autem muUo tempore infirmo decumbente et ad divina peragenda incapace, tandem et mortuo, pariter in tola vicinia nostra nulio parocborum invcnto , reverendus in Cbristo pater et frater Laurentius Dill, Ordinis Minorum strictioris observantiae , bic loči guardianus, una cum šibi concreditis palribus et fratribus , ita spirilnalibus suis functionibus, pia ac exemplari conversatione nobis praeluxei'it talitenfue curae animarum administratio- nem peregerit, ut, quodsi nominatus p. Laurentius Dill et sui fratres ad manum non fuissent, ac salubri doctrina, praedicalione , ss. sacramentorum baplismi , poe- nitentiae , eucbaristiae administratione , catbolico pariter mortuos conducendi ritu non adstifisseni ^ multi sine ss. sacramentis, centeni etiam et centeni in statu peccali originalis mortni, caelesti gloria in aeternum pri vati fuissent. Hinc (praeprimis Deo gralias agentes) nos et posteri nostri parocbiaiiique omnes ac in vicinia et districtu circumiacente babitantes erga hunc sacrum Ordinom debita promptitudine nostra et firo possibile praebenda eleemosvna in futurum recognitionen) facere volumus ac flebemus, incuiusrei testimonium ac memorinm perennem secretum civitatis nostrae sigillum apprimi fecimus. Datum Egenburgi, 22 Augusti, nato Domino Salvatore no- slro 4a46. Suppressa itaque baeresi, ac belli tumullibus feliciter exlinctis, ut primaevo con- vputus aedificio (quod per ducentos aniios lam sleterat et e\ parte asseribus solum contabulatum erat) a ruinis praecaveretiir firmioremque in structuram consurgeret, fratres alii aulae primis procoribus Viennae supplices fuere, alii ostiatim benelico. 150 COSMOGRAPfllA rum Auslriae praeserlim Egenburgensium el viciniaruni iauuas pro subsidio pulsa- vcre; inierveDiente plarimum cura r. p. Antonii Slockler, ministri provincialis, el Andreae Hilarii, Viennac guardiani, virorum omni nobililati gratissimorum , pro in- choanda nova fabrica sufliciens aes eleemosynarium a nobilioribiis Viennae familiis obteutum, atque ita anno 1658, iacto fundamentali lapide, aediflcium, Deo auspice, inchoatum est. Anno 4661 completa clauslri Tabrica (lemplum enim vetus poliori ex parte, praeter leda, remansit), in dormitorio triginta fralriim cellas ad franciscanae paupertalis normam commode constructas hilari iam oculo conspicere licuil , el primus neo-erecli loči guardianus factus est p« Gabriel Lederer, concionator acluaiis, quondam missionarius. Bene in quadro constructum hoc monaslerium unum habet dormitoriam, quod hodie 38 fratres, subinde plures inhabilant; copiosa gaudot bibliotheca el studio philosophico vel tlieologiae moralis pro temporum diversilate sub uno leclore. Hor- lus huic conventui ad moenia urbis adnexus et piurimum spaliosus est cum proprii fonlis scaturigine, quae quingentis passibus per aperluram muri civitateusis canalibus ducta, recentissimam aquam Uim horto lum culinae abundanler dispensal. Nulluni fratres hie senliunt fundalionis aut annui stipendii beneficium, sed eleemosyna victi* lani ostlalim coHeela, ubique divinam experientes providenliam ac benefacloruiii munincenliam, qiiae pauperum suorum ol in hoc mundo inopiim iiunquani oblivi- scitur usque in flnem. Templum anliquis suis fiindamenlis , piliš el parielibus innixum , aclu quodam- modo reslauralum , formosam exhibet faciem ; cui anno 1725 ex durissimo lapide ara maior accessit, ad preliosi marmoris imitaliouem variis lincla coloribus; lapidem omnem ox vicina huius urbis lapidicina gratis dederunl singulares huius lempli patroni , qui quoque cathedram ex durisimo lapide pari cum afTeclu ante paucos annos fleri feceruul. Praeler sumnuim allare devolorum oculis obiiciunlur qualuor: primum s. p. n. Francisci; secundum ss. Triadis; lerlium b. V. Mariae; ((uarlum b. M. dolorosae seu i A auxilialorum. Hisce a Ia(ei*e aquilonari adiicilur sacellum s. An- tonii Paduani beneHciis 111.°»«' familiae I. b. de Honore constructum , quae ad arae pedem suos cineres recondi ])oposcil ab anno 1662.' Veluslale ruptis allarium lapidibus, anno 1728 die 2 Maii s. r. i. princeps el episcopus Passaviensis ex comit. de Lamberg losephus Dominicus omnes aras de novo consecravit. Ecclesia copiosissimo omnis viciniae populi concursu diebus praecipue solemmioribus rrequentatur, cui singularem stimulum addit solers nosirorum in saero poenilentiae tribunali et sacris aris sacramentorum adminislratio, verbi Dei singolis diebus feslivis el dominicis praedicatio. Floret hic cbordigerorum s. p. n. Francisci confralernitas , item ellerlius Grdo ab anno 1712 zelosius propagalur, sicul et s. via Crucis, anno 1728 sacris fidelium impeudiis^erecla. Patrocinium ecclesiae in festo Puriflcalionis b. v. Mariae, consecrationis vero dies annue recurrit dominica post Testum visitalionis b. v. Mariae. In hac civitale s. Capislranus anno 1451 die 10 Odo- briš ex villa DrashofT Moraviae, dum a loanne Rockvczana, hussilanae baeresis tem- pore pseudoapostolo et ficto Pragensium praesule, Bohemiam inlrare prohiberetur , ad refutanda eorum dogmata per plures dies domicilium fixit. In huius conventns sigillo b. Virgo sedens cum corona in capile eius; dextera sacrum Puerum, sinistra candelam gesliens expr!mitur; in circulo vero hae litlerae: SIG. CONVENT. FRANCISCAN. EGENBURG. 1652. FR ASCKiCANO-ArSTRIACA. J o I CAPUT IX. 8 i. Vm. Gonventus ludenburgensis in Styria ad s. loannem Baptistam in eremo. De civitate ludenburgensi. ludenbiirguin seu Hebraeopolis SUriae superioris civiias, sua vetuslalc, iioii venusiate, quoiiiain fuiiginosa est, plurimum commendabilis , Graecio qiialuorfle€]m miUianbus dissita est; supra monleni , iii valle praeterflnentein Murrhae fluviuni habeiis, collocata ac bene muris per gvram nmnila. Archiduces Auslriae tuni ob loci salubritatem y tiiin ob iucundissimam eapieudaruin feranim opportunitatem su- biode hic domicilium fixerunt, iinde eastruin novum, licet iam ad nobiliorem for- Diam redacUim , aelu conspicitur. Nonien prout certius credilur, obtiniiit a grandi ac cnienta Hebraeorum caede, quain perAdageos, huDcIocum eopiosius iocolens, iii saera nativitatis Domini noete eootni cliristianos altenlare praesumpsil. Contigit enim, ot poella Hebraea proco christiano perdilecla cnidelem suonim macbinalionem dam proderet : igitiir aspirante numine, 4ela christianorum vilae parala in ipsos retorsa, sagittarios omncs asque ad unum ipsissima saera noete (rueidarunt, atque ita simul et semel ludaeorum vita, substantia , memoria periil. Urbs postbae caedes ludaeo- rum,seu teutonicis Imienoviirg, iatinis ludenbui^um audiit. Montibus cireumquaque eingitur, in valle versus dietum Murrhae fluviuni ciaustrum respicit sanctimonialium Garissarum in paradiso nuncupatarum. Penes parochiales aedes el eeclesiam s. Ni- colao dedicalam (cui deeanus pnieesl) pervenuslum etiam conspicitur templum et collegium s. Augustino sacrum , pp. Socielatis lESU , qui suum hic a lougo tempore coostituenint tertiariatnm. Olim , antequam in elegantem modo formam exsurgeret , pp. Eremitarnm s. Auguslini , ab ipsis , nescitur quo fato , derelictuni. Locus quoad temporalia dominio subesl archiducis Austriae . quoad spiritualia vero archiepiscopo Salisbui^ensi. De primaevi conventus ludenburgensis origine. Hic conventus ludenburgensis ab ipsa civitate ita compellatus, tameisi inter Pro>inciae monasteria quoad numenun locum octavum oblineat, quoad auliquilntem vero el vetustatis digiiilatem oplimo iure primam šibi vendicnt sedem. Licd enim qiioad primitus iacta eius fiindamenta certiora referre nequeamus, traditio nihilo- minus coromunis refert, fratres una cum sororibus s. Clai*ae, viventibus adhuc sacri Ordinis fimdatoribus (s. p. n. spiritum caelo reddidit die I Octobris anno 1^^, s. Glara die 42 Augusti anno i2!o5) hic pedem flxisse; nam originale servatum in archivo Graecensi clare testatur, anno 4259 Fridericuni, pienlissimum Austriae el Siyriae ducem, arcem et fundum quendam fratribus nostris perpetuo iure transcripsisse. Constat item, varias a variis pontiGcibus et episcopis ac dioecesanis indulgentias pro hac ecclesia impertitas fuisse. Alexander pp. IV. 20 Decembris I2.>4; Henricus 152 COSMOGRAPIHA episcopiis Khilinensis aiiiio 1267; Emicha episcopus Frisingensis 8 caieiidas Sepleinbris anno 1295; Leopoldus episcopiis Bambergensis anno 1298; Heiiricus episcopus Brixicii- sis anuo 1298; Emericiis episcopus Waradinensis anno 1500 etc. Et baec sun(,qiiae pervelusta in Graecensi et ludenburgensi arcbivo manuscripta de primaeva origine buius looi relinquunl. • Anno a nativitatc Christi 1452 secundo hic transiens s. loannes a Capislrano regularis observanliae inslitulum, per Austriae plagas novissiroe inlroducUim, in boc quoque loco rigidius implanlare conatus est; unde, curo id bona omnia tam in coni- muni quani in parliculari censunique annuiun respual, antiqua anla , Hoffslatt dieta, et a serenissinio Friderico aiuio 1259 ut arcliiduce pro fratrum sustentatione oblata, quatenus in pios usus perinut^iretur, paterne ac sollieite ordinavit. Huius aulae Tondi, dominiuin oinnisque ususfriiclus, beato patre ita dispouente, in liuius urbis laniones et sulores transiil; qU(ire ut se beneflcos exhiberent, non soluni subsidiai-ias niauus pro restaurando ruinoso conventu porrexerunt, sed perpetua cuni obligalione se obstrinxerunt , singulis annis fratribus specialLa quaedam inunera deferre; societas sutorum , ad quam agri fructus dictae aulae transiere , annuatim quatuor crepidarum paria sacerdoUim ad altare stantium obsequiis deputat, ac ad aram b. Virginis oleum pro lampade perpetuo arsura submiuistral. Laniones, recurrenle solemnitale corporis Christi, certam carnis quantitatem (quae publice in via assatur) certamque vini por tionem Tratribus in hodiernam usque diem dispensant. Ob nimiam haeresum saeculo decimo quinto grassantem peslilenliam fratres a Lutheri sectariis, dum in bane urbem et conventum tumultuarie irruerent magnam- que aedincii partem destruerent, plurimum divexati sunt; hinc locum hunc, tribula- tiones ac aerumnas ulterius perferre non valentes, fratres nostri per longius lemporis spatium deseruerunt. Quo tempore iterum redierint, ex buius conventus arcbivo prorsus nil autbentice refertur. Cerlius tamen est, eos circa annum 1585 ad boc re- diisse claustrum; boc siquidem anno r. p. Martinus Klein serenissinio arcbiduci Ca- rolo, Ferdinandi II. caesaris dignissimo genitori, per supplicem libellum exposuil, ecclesiam omni sacra supellectili et ornamentis spoliatam, quoad tecta, turrim etc. dirutam, fohlis aquaeductum destructum, denique, persequentibus nimium acatbolicis, fabricam omnem ruinae proximam exislere etc. Suppliciter bisce porreclis precibus et postulationibus, pientissimus princeps fratrum et conventus ruinosi egentiae eodem anno (ut origiualia adbuc servati^ testantur) clementissime succurrebat ct€. §5. Ecclesiae et conventus modemus status. Quod lemplum et conventum eiusdeinque slructuram atlinel, ob longiorem suam vetustatem niiuime Jumihosa, immo maxime ruinosa existens , annis praesertini 1646 et 1647 ad venustiorem formam clauslralem surrexit, dum deiecta ruinosa fabrica , nova stuctura ex lapidibus integris coepla el largioribus beneflcorum eleemosynis sub guardianatu et cura r. p. Fraucisci Eckstein consummala fuit. Teniplum ]uxla vetus aevum ai'c1iilectonico opere erectum , columnis ac fornicibus pluribus munitum et picturarum varietate e\ornatum est; ex una parte moeniis innililur urbis, ex altera sat spaliosum et bene excullum respicil fralrum viridarium, ex lertia parte FRANCISCANO-AUSTRIACA. 153 jpsi adiacet clauslro. Altare maias, s. loanni Baptistae dedicaliim, b. Virginem dolo- rosam , quae Unigenitum suum defunctiim in gremio portat , sub cruce sedentem praesentat, u(roque iatere angelis stipalam dolenli coIlacrymanlibus ; a dex(ris ss. loaunes Baptista et Bernardinus Senensis, a sinistris s. p. n. Franciscus et s. Ca- pislraDus spectaotur , cuncta opere statuario perfecta sunt ; tabernaculum affabre hic elaboratum , pro festoruin diversilate artificiose nmtabile, elegantia sua diguissimum viša esl. Altare hoc iina cum ecclesia anno 1395 in honorem Ss. Trinitatis, b. Vir- ginis Mariae et omnium Sanctorum, specialiter s. loannis Baptistae conseeravit epi- scopus Secoviensis, plurimis et nobtlioribns de more impositis sanctonim reliquiis. Ouatuor aiiae reperinntiir arae exiguae niagnitndinis sub ambitu, qui ex aula eaesa- rea (e regione bnius ecclesiae sita) Iransverslsn lempli navim secat; singulas sua inunificentia erigi euravit anno 1638 nob. d. Bernardus Walter de Waltersweyl etc, arehiducis Ferdinandi eonsiliarius ete. , qui, proutpeliit, ox cornu evangelii conditus iaceL Ex eodem eornu prima ara ost b. Virginis Mariae, secunda s. Annae. Ex cornu epistolae tertia s. p. n. Francisci , quarta s. Bernardini Senensis. £xstat etiam ad sinistram ecclesiae introitus sacellum, divo Antonio Paduano sacrum, apud omnem populum lum indigenum tum aiienigcnum ol> extemplo recepta beneflcia in sunima veneratione. Huic opponitur oratorium caesareum . quod ex aula supradicta per por- ticum acceditur, olim archiducuni Austriae, dum in hac urbe commorarentur , ad divina frequentanda peraceommodum , modo caesaris, si hic residentiam flgat; uude haec ecclesia cum aulae proxima sit, aulica passim nominatur. Ad ciaustri ingressura vetustissimum conspicitur s. Catharinae v. et m. sacellum, tria in se minoni ciaudens altaria, ut plurimi volunt, priusquam lemplum aediflcaretur, constructum, plurimis olim dilatum indulgentiis; conseeravit die 20 Maii anno i(>3i huins sacelli aras d. lacobus, s. r. i. princeps et episcopus Secoviensis. Ut seniorum Iradilione habetur, ID hoc sacello plura incorrupta fratrum corpora terrae mandata reperiuntur, verum praeter referentium fidem nec mouHmentum ncc aliud certitudinis amplioris vesti- ginm exstat. Monasterium in (|uadro positum , ad civilatis extremi(atem aura saluberrima situm esl; eius dormitorium, quod unicum nunieral, 23 fratribus, aliquando etiam philosophiae aut theologiae moralis studiosis, praebet habitaculum. Saepius, et ultimo quidem anno i 71 i, per flammas graviores ex igne supposititio exortas plurima ex parte exustum fuit; semper benefactorum iargitate, praecipue d. Adami Francisci s. r. i. principis de Schwarzenberg munificentia a busto resurgens. Servat biblio- Ihecam competenlem. Inter reiiqua, quae pro peculiari gioria conservare conatur, ceila est velustissima , minime ampla in ambiUi superiori situata, quam s. loannes a Capistrano, dum in hoc loco superiorem egerat, piissime incoluil; descenditur ad eam per aliquos gradus, et sub ingressu cellae vera spect^Uur effigies s. Bernardini Senen- sis, ab ipso viro sancto appensa; solent hanc ceilam, non obstante, quod ob suam vetustalem minam quasi proximam minetur, seniores sae^rdoles peculiari pietatis fervore illecti hodieduin^pro capienda consolatione devote inhabitare. Sunt etiam non- uulli afGrmanles, in huius conventus ecclesia s. Bernardinum Sen. saepius sacrilicasse, et hic, dum visitatoris generalis munero per bas paries fungeretur, incolam egisse. Sigillum huius monasterii s. loannem Baptistam plena statura exprimit, sinislra agnum Dei tenentem, digito dexterae suac agnum demonstranteni; litterae per gy- ram: SIG. CONV. FRANGISCAN. lUDENBURG. 1652. I M COSMOGRAPHIA CAPUT X. 8«- Gonventus Kazelstorffensis in Austria ad s. Radegundem viduam. De loco Gonventui vicino et urbe Neapoli Austriae. Kazlstorifiuiu vicus esl ad fluvium Leatha , qui Auslriain versus Styriain ab Huu- garia scindit, in piaDitie situs, sumptuoso iieo-constnicto caslro et viridario specio- sissimo ad oculorum oblectainenliini Dobililatus. Haeredilario iure ad excelL d. Fraii- ciscuni com. de loerger, generalem el Badensis castelli commendaDtem caesareuin, perlineL Ab hoe loco paucis soliim lapidis iactibtis clau^lrum noslrum distans no- men acct|>it, in siiblimiori coiie, ab oinni aede circumquaque seiuoetuni, situ periu- cundum, vetiistale non nihil niinosum. Ad claostri ecciesiam per scalas graduum 48 seanditur. Distat ab Austriae metropoli niiUiaribus novem, Neapoli vero seu a Neo- stadio Vindobonensi miiiiari unico. Neapolis mo\ dieta urbs archiducalis est, ad merldlem sila, hoG nomine ideo appeUata, qnod ob plura inoendia saepius novam iuduerit formam. Leopoldus gloriosus arehidu\ eirea annnm liOO prima eius ieeit fundamenta, a Matliia Cor\ino pluribus mensibus obsessa et oecupata, anno 1490 Austricorum prineipum imperio denuo parere coepit Turca Solimanns septies una die tenlato assultn bane expugiiare nequivit elc. Areem babet magnificam, amplam , quaternis lurribns secto ex iapide cuni multiplice munitionum genere custodilam, qoaro Leopoldus, Alberti sapientis fiiius, eondidii, Ferdiuandus I. augustu^ instauravit ad singulare totios urbis omamentum. Episeopattis sub Friderico III. anno 1468 hoc in loco coepit, ab alia prorsus subiectione exeniptus; iam postulante Carolo M. cae- šare, et annuente Benedicto Xni. pontiflce, anno i7i8 archidioecesi Viennensi incor- poratus est De monasterio et ecclesia firatnim. Pietas singularis in superos el devolio in seraphici instituti auctorem, nec nou perpetuus iu eius sectatores afTeclus illustri^imo d. loanni Sigismundo I. b. de Weispriacb, reginae Hungariae supremo aulae praefecto elc., monasterii KazlstorfTen- sis coiistruendi occasioneni praebueninl, qui id siiis omnino somptibns, una cum ecclesia s. Radegundi reginae et viduae dedicata, erigi cura>il ad annum 1162, proot bodie siipra rroutis|>iciuni ecclesiae bic idem numerus expressus testatur. Fundator queniadmodum frairibus minorilms de observantia, quoad vixtt, semi>er corde et aninio erat coniunctus, ita neque post mortem ab eis disiungi voluit, šibi suisque illustri sanguine ianctis in medio ecclesiae tnmulandis locum sepulttirae apparando. Pientissime anno 1 179 vita fuuctus , bic sepnltus est com inscriptione : Post Christom naturo anno 1479 in testo s. Annae mortaus esl ilhistrissiniiis dd. loan- nes Sigisniundiis de Weispriach, fnndator huius monaslerii, cul Deos propitius sit. Amen. PRANCISCANO-AUSTRIACA. 155 CoDvenltts pro paupertale franciscana omnibiis numeris absolulos, per cenlum et plures annos a fratribus occapalus, etsi Turcarum fiiriis anno 1532 igne con- crematus esset, ingruenle vero Lulheranorum haeresi, ob gravissime illatas iniurias circa aooum 1563 cum doiore dimissus el deserlus est. Liberi barones de Teuflel, qn\ bona omnia exliDCtae familiae Weispriacei]eis iure haereditario šibi vindicabaDl, sacras aedes cum daustro inhabitandas haereticis Iradiderunl. Locus itagiie abiil in moseum et scholam iutheranae iuventutis, pro ciiins instructione sex praedicanles seu lutherani magislrelli eo de^linali per Iriginta qiiasi annos euudem inhabitarunt; sle- que proh dolor! ecclesia, qUae domus Dei erai, evasit in speluncam latronum ani- mas faisis suis dogmatibus mactantium el in gehennam perdenlium. A. r. p. Valen- tinus Friccius, lune per ulram(|ue Germaniam commissarins generaiis, pro recuperando boc coenobio lum apud Rudolphum II. caesarem, tum apud Clementem VIII. ponli- fieem indefessum egil oralorem, causam reslituendi claustri remis el veliš urgendo. Annaii cum pontiflce caesar, non item illustrissimus d. Cbrislophorus 1. b. de Teuffel eiusgue baeredes, ulriusque aulac decretis sese potentissime opponentes. Verum urgente nimis rigido, eliam armata manu sUpalo prineipis lerrae mandato, landeni expnlsi sunt acatholici, el conventus cum ecclesia ad noslros rursus rediil , non pa- ram šibi et nobis appiaudentibus calholicis, vicinia, el magistratu Neostadiensi. Intro- dnetio igitur fratrum noslrorum in praesentia commissariorum caesareorum 12 Maii anno 1595 contigil sub Clomenle pp. VIII. ol Rudoipho II. imp. Primus post resli- talionem conventus familiam regebat r. p. loaimes Tauffer, serenissimi d. Maximi- liani regis Poloniae concionalor auiicus, qui lum apud regem lum apud populum potens opere et sermone, conventum tertio flammis Turcarum aliorumque hoslium pene exustum integritati quasi pristinao restituit. Ferdinandus II. Rom. imp., fra- trum noslrorum pro fldei catliolicae dilalatioue ac intogra eiusdem per viciniam bane restitutione exantlalos perpendendo laboros, nniiiialim ducoiitos Rhenenses designavil pro faciliorls sustontationis sublevamine. Ecclesia post tol ruinas ab eminenl. s. r. e. cardinali Melchiore Kleselio, episcopo Vicnnensi el Auslriaco-Neapolitani episcopalus adminislratore, una cum conventu aqua luslrali reconciliala fuil. Celebrat suum dedicationis anniversarium dominica post festum palrocinii s. Radegimdis reg. et %id. (quod 13 Augusti recolitur) cum magno populi vicini confluxu. Arae sacrae et consecratae reperiuntur quatuor: ara maior, in cuius medio sculpta h. Virgin is icon cernitur, dicata est divinae ecclesiae palronae, cuius pičla effigies in allaris supremitale conspicitur. Ad latus dexlerum neo-erectum altare s. p. n. Francisci pro confraier- iiitate chordigerorum, cjuae sua Inilia sumpsit anno 1661. Ad latus sinistrum s. An* tonii Paduani, quod eodem tracUi se(|uitur sacellum et ara s. loannis Nepomnceni niarlyris. Aliud versus conventus ambitum sacellum exslat pervetuslum, honoribus s. matris Annae dedicalum, aliquando domus capilularis nuncupalum , in quo fratrum defanctorum corpora conduntur. Anle ecclesiae fores celebre habelur Cbristi Domini sepulcrum , anno 1696 diversonim benefactorum sumptibus erectum. In bac s. Rade- gnndis ecclesia praeter plurimorum nobilium cineres ex ill.'«* familia fundaloris etc. corpus quoque requiescit pientissimi cuiuser- sus occidenlem innililur colli, qui alpinos >entos eorumque praepedit inclemenliani , quare non iniucunda , lemperala ac salubri perfruitur aura. Locum hunc fratribus nostris diviniUis destinatum fuis^e, prophelico špiritu |>aupercu]us quidam el roodi- cus, simple\ lamen el reclus ac b. Vilmini devolissimus liomuncio, agricola paroe- ciae Salaihiensis, Thomas Weis nomine (a struma, quara gerebat, passim Kropf nominalus) praessiginm fecit; siquidem frequenlius inierrogalus, cur hunc locum (ubi FRANXISCANO-AUSTRlACA. 457 noslram modo visitur monasterium, et tunc pratum erat) loties visitans etiam per- Doctando, singiilari adeo alfeclii proseqaeretur , respondit: Venient huc sao tempore moDachi habitus grisei sea subcincricei coloris, ad culUim Dei Matris specialiter deputati. Initio quideni numero pauci , scnsim tamen longe copiosiores ac eousque in flore (liliam digito ostendens teneram), quoad islhaec tenuis arbor ad iuslam cxcre- verit magDiludinem. Eo tempore peregrina fides, quam non coluere patres noslri, inlrodiicetur, veteri ae vera flde in his partibus aliquamdiii proscripUi; haec caii- sabii horum monachorum exilium, et tunc monasterium ab eis inhabilalum vulpibus erit in lalibulum; revertentur tamen semper ibi permansuri. Praeliminariter hisce noiatis, primordia eonventus Mariani referamus. Suprafatus d. Georgius Gradner, dominii et castri Lancovicensis possessor, e^imii servi Dei b. ioannis a Gipistrano suonimque sodalium pio ac humili instiluto commotus, circa annum 1455 amplum fundum pro struenda ecclesia et conventn larga cum benefl- centia fratribus assignavit, obinde et ob porreelas pro siructura auxiliatrices manus clanstri huius fundator a plerisque nominatus; et merito, nam fimdum ipse donavit, et aedificandi consensum a Friderico Ilf. imperatore suis ipse precibus impetravit die lunae ante festa natalitia post Chrislum uatum 4455. Hic locus, specialiter illa circumferentia , ubi collocanda erat ara gratiosae imaginis, miri odoris et difTerentis pulcritudinis rosas prodncebat, quae raritatis et admirationis causa primariis etiam personis deferri solebant. Antequam ad aedificii successum procedamus , gratiosae ac miraeuiosae ieonLs b. Virginis Mariae de Graliis originom et suae huc transiationis soriem, prout eam nostrnm arcbivum authenlioe retinet, recense«imns. $ 2. Succincta originis enarratio miraeuiosae gratiarum matris B. Virginis in Lancoviz. Est vieus quidam in inferiori Stvria, Bartlia nomine, a nobili civitale Raggerspur- gensi dnabus horis distans, ubi a longissimo tempore maxima confluentium fldelium devotione culta fult imago b. Virginis, staluario opere sedentem Dei matrem. vultu ac habitu qnasi mri natam, dextero brachio sacrum Pusionem gestantem repraesen- lans; statua haec omnino humilis est, utpote vix palmo seu spilhama maior. Ob recepta plurima et extraordinaria beneficia gratitudinis crgo tanta et tam pretiosa flebant ofTertoria, quod de thesauro hic ad b. Virgiuem condito šibi tota pene gra- talabatur Styria. Turca Soldanus Mechemet anno 4426 saepius in Styriae inferioris confinia irruens latentem hic thesaurum exploravil, Wartham vicum occupavit, eeclesiam quoque spoliando, thesaurum omnem una cum b. Virginis icone in prae- dam abstulit. Warthenses non tam de pretiosa nimis supellectili ablata, quam de miraculosa sua super aurum et lopazion aestimata sacra icone, iam deperdita, dolue- nint. Per integrum septennium imago deh'tuit, in dumetum condensum a Turcis proiecta, miraculoso plane modo a bobus in illa sylva pascenlibus per boatum et cireumflexionem , quam armentarius stupens intuitus est, manifestata. Armentarius ieonem clevare, non levare potens, rem insolitam parocho 1oc4 refert, cui idipsum, / 458 ' COSMOGRAPIIIA quo(i armeiilario, accidil ad stuporem: plaustro, ciii dno nigri boves iancti erant, impoDitur; vernin conlra pnrochi el parochianorum processionaliter praesentium spein el intentionem, noi) ad ecclesiam pristinam, etsi verberibus adigerentur, boves perrexenint, sed per triduum absque pabulo, recto traniite versas Alpes Slyriae siiperiores gressus inoveriint apiid tiliam, quae hodie extra fratruin ecclesiam vireii- tibus adhuc coiispicitur foliis, non dimovibiles substiterunt. Signum itaque nianife- stuni censentes, in loco Lancovicensi b. Virginem gratum šibi destinasse liabitaculum , cnici quidani sacram iconem qiii nobile boc depositum comitati snnl imposuerunt. Qnatuor annos ila cuUa cxtitit, doneč percrebrescentibus in dies miracQh's Sigismun- diis caesar commotus, sacelhini anno U37 erigi praeceperit cum intentione, quam- primum bella, quibus imdique cinctus erat, remilterent, templiim Mariano honori conslruendi magnificeDlius. D. Georgius Gradner (de quo supra) capellae construendae curam gessit; vita functis Sigismundo et Alberto II. impp.. ut magnificam templum plcbis copiosioris hiic conslanter confluentis capax construeretur, Fridericum III. imp. cognomento paeiffcum , siipplex accessit, et dum caesarem clementissime šibi annueii- lem expertus esset, fratres minores de observantia pro servis Marianis, utut poluit, commendavit; singula quae voluit, in gratiam gratiosae Virginis gratiosissime obli- nuit, atque ita hclbitaculum, sedem, thronum in boc loco figere dignara est b. Virgf>, in sua imagine semper gratiosa miraciilosa. 8 3. De ecclesiae et conventus Lancovicensis initiis. Post pbtentum Friderici III. imp. gratiosum coosensum anuo 1456 ecclesiae et monasterio initia data sunt, et post elapsum quadriennium structiira quasi omnis porfecla (oisi solnm nd diiodcnos fralros oapiendos snfliclons) perogrinanlium copioso niimero ad plonum solatinm fuil. Aniefaliis caesar ainplas fralribiis gratias T^c privi- legia contulit; libere in adiecla sylva.ligiia caedendi , per prala caesarea aditimi habendi, annuam eleemosynam pro neccssitate fralrum e suo aerario sumcndi etc. Templum primaevum, etsi sat spatiosum, tribus solum instniclum erat altaribns; con- socrationis solemnia liabita suni secunda Octobris anno 4468, quae perfecit d. Gepr- giuSy episcopus Secoviensis, sacras aedes dedicando gloriosissimae Virgini Mariae de Gratiis. Indies magis magisque peregrinantium devoHone adaucta, ut veter! spatio maius adderetiir, persaepe a Slyriae Provinciae primoribus deliberatum Tuit; pios conafns coutinuo šibi succedentes praepediverunt bellonim tumullus. Pacifice fratres nostri per annos centum hunc conventum Marianum incohiere, videlicet ab anno 4i56 usque ad annum 4566, quo Lutheri haeresis ex remotioribus etiam regnis ditiones cae- saris ac Styriae ducatnm subdole penetrans, non solum grandiorem huius patriae parlem, sed et potissima eius capita misere infecerat; hinc horum imperiis minus obsequentes romano-catholici irrisiones, opprobria, suppressiones continuo sustinue- runt. Sacerdotes et monachi ab eorum pacificis possessionibus, dominiisetc. exulare coacti fnerunt. Quod aliis alibi, idipsiun nostris fratribiis Lancovitii praememorato con* FRANCI9CANosila erat in colle subliroiori domus venaloria pro cominodilalc caesaris, qui ad agitandas feras in adiacentibus sylvis numerosc lali- tantes frecfucnlius luinc locum accesserat, ad singiilarem iucundilatein constriieta. Haec teniporis tractu imperaloriis praecipuc sumptibus in iusignem excrevit arccm oinnino, ut hodie videre osi, spectabileni. Et quoniam in ea reperilur armamonta- riuni divopsorum armornm genore bone inslruelum ac turribus egregie custoditum, merilo in locnm rofugii abiit tolius vicinitalis; quare, ul ad eam res suas salvarc ao imminonle hoslilis invasionis lempore ea qua loco praesidiario gauderc valeant, quaedam dominia pro huius digna consorvalione sen in aere, seu in nalura annua- lim certa quaeqiie conlribuimt in bodiernam usque diem. MagniOce huic arci sensim plures aodiculae ac donuis adne\ae suni, adeo quod acta nobilem cxbibeat oppidi formam. Ab initiis suis immediale subdebalur caesarl, poslquam autem cxccll.™"*d. loannos Eiisel)ius Khuon de Belasii etc, Rndolpbi II. imp. consiliarius inlimus e( oolonelhis etc. , pluries vicioriosas de lioslibus reportasscl palmas, caesar gratitudinis ergo arcem cum omnibus ad eam pertinonlibus perpeluo eidem iure adseripsit, qui snl)in arcem renovari ac expensis sal sumpluosis forlius muniri fecil; unde hic lo- cus ad distinctionem veleris Lengbaci Neo-Lembacnm a cunctis nominari cocpil. Ecolesia parocbiali pollet s. Nicolai episcopi patrocinium implorante, quac una cum suis parocbianis quoad spirilualia subdita esl s. r. i. principi ac episcopo Pas- saviensi. De initiis oonventus et ecclesiae Lembacensis ad Ss. Triadem. Postquam Ullomanidum immanilas amoenissimum franciscanorum ciaustrum b. Virginis in Paradiso nuncupalum el a loco Lembacensi tribus solum milliaribus dis- silum (ul alibi diximus) die 20 Seplembris anno ir>20 fundilus exussisset , ac Iraclu tRANCISCANO-AUSTlUACA 1 (io iemporjs penilus deniollitum essct, allissinii Dci bouilas |)osl saeculum vix oinensu- mluin, inediante largissimi fiindaloris muniOcentia, fratribus aiiud inonastorium siisci- taviL Siqaidem supra iiominatiis cxcell."*'" d. loannes Eusebius Khiien de Belasii elc, oculis propriis cerneiis alioruii)que rolatu intelligcns , fratres nostros Iiilheranisini leni- porc plurimam messern spiritualem fecisse^ conterminos saae arci Lembaeciisi pagos, oppida, nobiles et rurales calbolieae tidei reslituisse; ultima Dccembris, sen iii ipsa anni i613 clausula eoncliidebat fratribus iioslris consiruere eeclosiain, erigore con- veolum. Segiiente igitur anno lapis prirniis fuudamenlis impositus est et, malerialibus copiosissime comparalis, fabrica ppaeclare surgerc incopit; veniin coeplain plene eoii- sunimare i]equivit, quoniain pro ceiilupliciter in aelernum recipienda niercede Deiis eiindem sepluagcnario maioreni ad caelos evocavit non abs gravi oinnium egenluini ac fralnim nostrorum luctu et lacrymis. Piissima intentione inehoala plene perfecit haeres universorum el lectissima eius conthoralis d. Maria, nata I. b. Wel*ebin de Tauberleipp, quae moritiiri sui marili volunlatem fidelissime executa, non solnni aetiificium ecclesiae et conventus sirenue promovil et eonsunimavit , veruin el pro eorandem conservatione ac fratrnm sustentatione ordinatam per ullimas labnlas fnn- datiouem, etsi sat amplam, Inbenti cum promptitudine executiani mandavil; immo, nt ea pinguior redderetur, nobilem ex propriis snperaddidit porlioneni, qnae nihilonu- nus ob iofaustam temponim mutatiouem iam plurimuni diminuta est. Anno a partu virgineo 46S7 sub pontificatu Urbani PP. VITI. et im])erio Ferdi- nandi II. in ipsa s. Catharinae v. et m. festlvitate (ex felieissima serenisin> pham dispensans s^ipidissimani , profnndilatem \\ orgyarum babens, solidis per itU) COSAIOGRAPHIA totiiin el (juadris lapulibus iimuilus ac in imis fundiiiuentis cacabo ex niarmore bene provlsus. Templum, cuius navis oblonga et admodum lucida est, firmissiinis undique fornicibus circumplectitur, ac post aram maiorein choro fratruin, supra ecclesiac fores choro saecularium ciauditur. Turris cupro tecta , bino aere campano , more franciscanae paupertatis sat niodico resonat. Ecclesia cum clauslro ac altari inaicri Ss. et individuae Trinitati consecrata est. Consecrationis solemnia peregit emiueolis- siinus s. r. e. cardinalis et episcopus Viennensis Melchior Kleselius die 14 lulii i 632. Aiiuuam vero dedicatioiiis memoriam, ob s. Bonaventurae episc. docl. octavam, rev."»«* d. Cyriacus Roccius, archiepiscopus Patracensis et Urbanii PP. VIII. ad caesarein luintius, dominica post octavam ss. apoblolorum Petri et Pauli auctoritate apostolica perpetuo Geri voluit. Duo in ea reperiuutur altaria lateralia immaculatae Dei geni- tricis, privilegio perpetuo diebus lunae et sabbati ad refrigerium animarum purgaii- tium decoratum ; alterum chordigerorum est s. p. n. Francisco sacrum ; singulis ss. religulas imposuit die 19 Maii 1717 rev.">"« d. Raymundus e comit. de Lamberg , episcopus Aulonensis , suflraganeus Passaviensis. Altaribus praedictis adnumeratur ara cum sacello sat amplo s. Autonii Paduani, quod ex beneflcio a. r. d. Petri Alla- braudini, quondam in vicinia parochi, surrexit. Triplicem bocce templum subfossam tenet cryptam, et praeter fratrum sepulturam piures nobiles, praesertim nobilissimaruni familiarum comitum de Klmen et Borthoiloti de Portenfeld, šibi in ea conditorium destinarunt. Sodalitas chordigerorum s. p. n. cum huius conventus erectione sua initia sum- psit anno 1632 , cui praeter alios utriusque sexu^ nobiles ipsi Tundatores primum sua nomma dedere et s. Patris chorda puhlice cingi petierunt in ipso Porliunculae festo, spectante innumera populi multitudine. £x hoc conventu nostri christiaoam doctrinam turbae pusillorum dispensant, a potiori in paroecia cathedrali perflciunt, praelerquam quod diebus dominicis ac festivis verbum Dei in noslra etiam populu proponatur ecclesia. Anno 1683, dum turcica arma Austriae metropoli exterminium superbo appa- ratu pararent , quaedam huius lunae cornutae et Tartarorum copiae Lembacom irrue- runt, depraedare, conflagrare cupientes; cum vero arx bene munita tormenlis mu- ralibus. machinis uncatis aliisque armis militaribusegregie resonaret, strepitu bellico perterriti hosles, ulteriorem impetum in arcem et conventum tentare quidem non sunt ausi; verum Tarlari Tugae sese dare intendentes, horti nostri inferioris fores, quibus patentissima ad ciausirum via est , perrregerunt, impeluose irruerunt, para- meuta pretiosa ac optima quaeque a piissimis fundatoribus ecclesiae large oblala (demptis sacris vasibus, argenteis aureisque donariis anlea in arcem salvalis) abri- puerunt ac in conventu praeter busta nil prorsus reliquerunL Duo fratres, reliquis securitatis gratia ad arcem mature fugientibus, spontanee, ul finem viderent, corda- tiori animo remanseruut, videlicct: fr. Adiutus laicus, coquus, qtti in quodam loco abdilo mortem evasit; p. Bernardinus vero, natione Italus ac probus sacer> dos, animam Deo conmieudans ethostium furori se ullro offerens, a Tartaris in horlo capite plexus est ; huius calvaria, ad pedes pictae imaginis s. p. n. Stigmatizati devote posili), hodiedum visilur. Monasterium cum ecclesia a busto surrexit plene iam re- paratum piorum eleemosyna fldelium,in sudore vultussui collecta per rel. p. Eizea- rium Demel anno 1689. Nune et integritati restitutum et plurinuim renovatum ob FRANXISCANO-ArSTRIACA. 467 siracturae finnitatem , aiirae et situs salabritatem inier amocniores Proviiicme coii- veiitus repiitaUir. PosU|uain arx Lembaoensis per soleiniieiii emptionis contracluni ciim omnibus apperlinentiis pleiio iure transiit ad illustrissimaiii fainiliain coinit. de BortholoUi elc., conventus iam d. Carolum Liidovicuin, ex eadem ramilia comilem et in utroque Leinbaco dominum ac sacrae caesareae maieslatis consiliariiim , fun- dalorcm veneratur. Sigiliuin exprimil Ss. Triadem in niibibas sablimalam ct B. Virginem coronan- lem; litlerae vero per orbeni hae visuntur: SIG. CONV. FRANCISCAN. LEMBACEN. auno 165± « CAPUT XiY. $ «. Conventus Greinburgensis in Austria ad s. Antonium Paduanum. De loco Greinburgensi. Greinopolis, Grein seu Greinbargum , olim Henricoburgnm (ex co, (|uod arx speclatissima supi*a rupem excelsain a quodam domino Henrico de Hartegg prelio- sioribus sumptibus constructa fueril) nuncupatum; bodie superioribus Aiisiriae urbi- bus adnumeratur. Tamelsi enim a suis iniliis oppidum eral, Fridericus III. augustus, dum per Dauubium fluvinm, qai ad pedem montis, arcis et loei pleno, asi placido curso praeterOuit, in navi aliquando viam descenderel, urbem eonstiluit circa an- num 1490. Variis dominis hic locus paruit; anno i63i transiit iure emptionis ad exceli.""""' d. Leonardum Helfiridum comit. de Meggau, franciscani claustri, ut infra dicemus, fundatorem. Arx sna natura non solum, verum et arie, catapuita maehi- nisque militaribas sat munitn insignis est ac decora; insignior tamen, magisve de- cora redditur a gnadani pieia 6. Virginis icono, qiiae in einsdem arcis magniGco sacello pnblicae exposita est venerationi, a vulgo nigra mater Dci (quoniam in nigra se suumque Filium praesentat facie) passim appellata; plurimis corruscat gra- tiis, obinde ad eam non raro copiosns est acciirsus. Situs loei, dempto rigidae h>e- mis lenipore, ob continuo transeuntes naves, quae ex Bavaria, Tvroli, imperio aliis- que superioribus provinciis, mercimoniis variis repletae, in inferiorem Austriam, etiam in Hungariae regnum plane abeunt, est iucundissimus, auraeque constanter salaberrimae temperies. Planities, quam ex una parte respicit, maximae frugis est, optata cum liberalitate suum exsolvens colonum. Octo ab boc loeo stadiis binae pervetustae omnino ruinosae ac in ruderibiis iacentes spectanlur arces, una a dexlc- ris, quae Wer(fepstein, altera asinistris, quae Mittenburg appellatur; prior obgran- dem suam voraginem, posterior ob gravissimos scopulos omni navigio quasi Cha- r}'bdis et Scylla rarissime non est non infensa , propitia nihilominus nautis magis peritis. Hae licet naviganlibus exitiabiles, contra hosliles invasiones tamen maxime utiles ; quoniam pro fortissimo deserviunt repagulo , catenae siquidem ferreae ab una ad alteram fluminis ripam oratim protensae omnem per aquam descendendi aut ascendendi viam praecludunt, omneque impediunt navigium. l\ 1G8 COSMOGRAPIIIA . 2. De conventu et ecclesia fratrum nostrorum. Ut plenum meritoriae messis manipuliim reportarct, Deum aliquando visurus in Sion, de virtale in virtulem, seu de beneflcio in beneficimn gressus facerel conli- niios excell. •""« d. coraes Leonardus Helfridus de Meggaii elc, Rudolpbi 11., Mathiae el Ferdinandi II. trium imperatoruni ab inlimisconsiliis ete. non salis eral šibi bene vi vere, nisi eliani studuissel aliis bene facere, beneficia beneficlis cumulare. Prae- lerquam enim quod in conventus Viennensis slructuram eiusdemque (enipli s. M. Mag- dalenae sacellum ac aram munifieum egissel maecenalem, scrapliici Palris noslri meritis rratrumque noslrorum piis conflsus sufTragiis, maxime praeclara opera in reducendis ad (Idem orthodoxam haereticis ilio aevo sedulo impensa comniolus, ad arcem suam Greinburgensem propriis impendiis resolvil fabricari ecclesiam cum con- ventu omnemque slructuram supremo nuinini, Dei Matri, noslro s. Patri eiusque magno fdio s. Antonio Paduano dedicari. Anno i025 fnndamenlalem lapidcm terrae imposuit rev.n^os d. Maximilianus, canonicis regularibus s. Augustini ad s. loannem Evangelistam Waldliusii praeposilns; quinquennio neduni compielo aediflcium , quod fratres 12 caperet, benedicente Domino, absointum esl, leniplum vero die 22 Apri- lis anno 4628 honoribus d. Ihaumalurgi Paduani consecratum per rev."*""* d. Augu- stinum ordinis s. Benedicti, Viennae ad Scolos abbalem el episcopum Germanicen- sem. Ecclesiam feslive dedicatam paulo post muniflccnlia fundaloris suaeque lectis- simae consorlis preliosis auro argentove refulgentibus paramenlis ditavit, ac omni , quae ad cultnm Dei facil, sacra supellectili adornavit; conventum vero bibliolheca, quae multum nune operibus numerosior esl, liberalissime locupletavit. Poslquam nostri stationem fixissent Greinburgi, ac sedulos conlinuos labores in e\lirpandis fundilus Lulberi erroribus ad singulare pientissimi fundaloris solamen impendissent, ut fides catbolica, Deo incrementum danle, in dies magis magisquc accresceret, prislinae lidei reslituti fralrum adiulorio amplius in coeplis pielalum exer- citiis solidarentur, praeprimis cbordigerorum s. p. n. confrciternitalem institut voiuil anno 1057. Anno 1659 ad conventus muros aedes b. Virginis Lauretanas ad amussiin illarum , quae per angciicas manus Tersacto per inare porlatae , in agro Pičeno col- locatae visuntur, construxit, peculiari sacrislia ac extra illam s. matris Annae ara nec non pulcro ornatu instruxil. Praefatae sacrae aedes die il lunii anno 1640 consecralae suni a rev.™« d. loanne Casparo Slrodele, episcopo in Sarepta et sufTra- ganeo Passaviensi etc. Gazophylacium , quod lifc reperitur, multum dives redditum esl imp. Ferdinandi il , auguslissimae eius coniugis Leopoldinae ac Leopoldi Gulielini areliiducis donariis ac nmneribus variis; excell."^"B d. comes fundalor virgam sanguiue conspersam, qua Salvator noster a iudaeis caesus Iraditur, a caesare šibi pro prello- sissimo munere oblalam, eidem imposuit auro, argento ac unionibus speciose e.\or- nalum; varia beneHcia tam spiritualia quam corporalia, vel ad solum eius conlacium, vel per res ad eam allaclas pluries recepta, sacralissimum hoc reliquiarium rcddil luic peregrinanlibus perquam aeslimandum sagisque, uli ex earum confessionibus liabolur, Iremendum. Praeter recensita reservat quoque parliculam ligni s. Crucis, bin:;s spinas de corona Cbristi ; item duo grana ex corollario bb. loannae a s. Cruco FR ANCISCANO-AUSTRIACA. i 69 ei Ludovicae sanctimoDialium, ut fertur, in caelo benedicta, per quarum veneratio- nem aui contactum Deum mira multa iani patrasse omnino probatum habetur. Anno 1641 piissimus fundator initia dedit mortui Redemptoris sepulcro, quod suo originali lerosolvmitano omnino confomie est; idem cum sua ara praenominalus consecravit episcopus. Paucis admodnm abhinc passibus supra eminentiorem longe petram strni cnravit montem Calvariae, ac in eo salutiferi ligni triumphalis cruccm coUocari; ad bnne por amplas ac longas plurium graduum scabs palet aoeessus, et, ne inviseniibns eum qnaliscumquc caeli inclementia a concepta delerreat devotionc, ascensus omnis per totiim tectus est, neve illis difficilis accidat per gradus lapideos conscensio, amarissimae passionis stationes scpteni ceiebri penicillo piclas apponi mandavit. Ut et fratres suum qi]oqae amplius in pielate hahercnt oblectamentuin , s. p. n. Francisci vilam vitaeqne miranda, dum a dieto monle descendiiur e\ la- lere dextero, statuario opere soperaddidit. Loens ob salientis aqnae et collis gratiam peramoeno gaudet situ; visitur in eo mons Alverniae artificiose formatus, ubi sera- phicns Patrire, qua ratione patres seu meritis seu aetate consummati huc collocari soient; universim vero tum ex fundatione tum piae viciniae subsidiariis eleemosjnis 30 fratres sustentantur. Hortalitium nonnihil anxium, perlongum tamen est oc frairibus in illo ambulanlibus vel maxime obinde iucundum, quod ex illo omnes per Danu- biuni deorsum remigantes, vel etiam equorum octoginla, subin plurium tractu ascendentes naves, phirimis mercibus aut vini quanlitate onustas, hilari obtutu con- spicere liceat. Ascenditur ad hunc conventum per scalas graduum 33; anno i 683 lanta erat Danubii inundntio, quod aquae e suo consueto liltore rumpenles memoralas nostri conventus scalas usque ad decimum gradum ad omniuni terrorem atligerinl. Ut huius fati perennis haberelur memoria, sequens legitur scriplura: Notate posleri! 170 COSMOGRAPHIA aiino 1682 liie 2 lanuarii in hanc altiludiiieni Danubium exundasse ac duobus diebus subslilisse; Deus hoc maluni a iiobis impostcram avertat. Aiino i64S aliud fatuin nou tam ciaustro quam civitati obtigit, dum per eriorme incendium, ex incuria suborlum, domus quasi singulae, paucis soium exceplis, in cineres redaclae sunL Furens flamma ecclesiae et monasterii nostri tectum dumtaxal obsumpsit, sUtuam vero s. Antonii Pad. ligneam, afToris frontispicio ianuae conventus impositam, elsi c]rcumquaque cuncla conflagrasset, ad intuentium demiralionem rcliquit inlaclam. Posl excell. d. comilem de Meggau, etc, Sigismundum e com. de Dietrichstein elc. eiiis generum, dein excell. d. Ferdinandum de Sallaburg, generalem campi mare- schallum etc, nune vero eius haeredem illustrissimum d. Norbertum Oswaldum com. de Sallaburg s. e. m. et superioris Austriae provincialem consiliarium , conventus liic amoenus ac devotus collit fundalorem. In sigillo exprimitur s. Anlonius Paduanus sUms, dextera lillum, sinislra d. Pusionem lenens, in circumferentia orbiculari liane habel inscriptionem : SIG. CONV. PP. FRANCISCAN. GREINBURG. 4652. GAPUT XV. 8 1. Conventus GisterstorfFensis ad s. p. n. Franciscum stigmatizatum. De urbe Gisterstorffensi. Locus hic, a quo nomen suum conventus fratrum derivat , dim vicus erat, ut aHqui non in vanum autumant. CislerzdorfT, seu Gistercii vicus, eo quod s. Cister- ciensium ordini alrquando parebat, nuncupalus; hodie Gisterstorffiam commaoi vo- vabulo audit. Qua aetate oppidum aul urbs compellari coeperit, cum flamma et ferr^in rrequentius per hostium graviores insultus monumenta absumpserit, certius edisserere nequimus. Fama nihilominus vulgatum habetur, ante sex circiter saecula locum bunc a iiobilibus dominis de Kiienering erectum fuisse. Dislat Vienua Austriae sex milliaribus ex sinistra Danubii fluminis parte ad Marcham amnem silus. Mora- viae Hungar]aeque conflnia claudens; amplitudine sua minus (cum in eircuitu vix mille numerat passus), obsidione tamen, hostimb occupatione ac ciade non rara sat memorabilis , anno 1645 a corona suecica eiusque copiis cincta, et sabbato ante dominicam Palmarum occupata; anno 1706 in mense Octobris a rebellibus Hungaris obsessa, capta et exusta fuit, quae nihilominus, quoad fieri licuit, etiam femiDis virilem animum induentibus et dimicantibus, inimicorum ferocitati restitit, etsi non sine caede suorum. Haec urbecula spectabilis redditur ex nobili arce et voluptuo:^ viridario illustrissimae familiae e comiL de Althann, cuius dominio subiicitur. Penes fratrum nostrorum templum aliud spectalur, s. Nicolao episcopo sacrum, quod filiale est; parochiale enim minus amplum extra muros ad b. Virginem dolorosam in Moos, eo quod olim locus ille omnino ulvosus erat, de ulva dietam, spectatur; a gratiis, quas sculpta Deiparae imago in eo publice exposita non parce elargitur, multum per viciniam illustre. Huius loči parochum reverendissimus d. abbas ord. Gisterciensium in Zvvetha] agit, qui sui loco viearium ac unum alterumve coopera- FRANCISCAKO-AUSTRIACA. i 7i lorem e\ religlosissimo suo coeoobio substiUiit; alias qiioad spiritiiaiem iiirisdiclio- nem subditnr episcopo Passaviensi. 8 2. De claustri et ecclesiae erectione. Bene extructus hic conveiilus el ecclesia prima sua fuudamenla debel exceli. d. Riidolpho I. b. a Teuffeobach, caesaris coiisiiiario intiino ac generali cainpi mareschallo eUr.; is eniiii, etsi Lutberi loxicum cam lacte inairis suxissel, postqnam de catbolicae veriiatis fonte aquain vitae cieteraae in se babente bibisset, praeclaro soo exemplo non solum fratres suos ab erroribus ad viam veritalis redaxil, verum at alii qnoqQe nobiles falsa dogmala abiurarent, vera ampiecterentur , plarimum verfoo et opere coadiuvit, nostronim praeprimis fratrum opera usus. Et qaia potio- res eins per Cisterstorflensem viciniam subdili ad fidem catbolicam per nostros re- ducti essent, proposuil, quampriniani post prosperum ex castris reditum liceret, fratribos in loco suo Cisterslorflensi erigere claustnim. Die igilur 4 Octobris anno 1627 ipsemet eomes fundalor primum pro construendo templo terrae lapidem impo- sait ac in sua absentia promovendi aedificii curam nostro p. Tboinae Holbe plnri- mum cominendaviL Perfecto universo opere, tenipli dedicationem (quae singulis anois dominiea post b. Virginem natam recurrit) in festo ss. Stigmatum anno 4640 peregit reverendissimus d. Bartholomaens Kobald, sereniss. Leopoldi arcbidueis Au- striae et episcopi Passaviensis vicarius generalis, etc., quiy postquam tres quoque aras consecrasset, argenleum auro omate obductum calicem in singularis erga s. Patrem n. devotionis anatbema obtulit. Anno 4683 Tnrca , cuni Viennam obsideret totique Auslriae ruinam minitaretiir, devastata et couflagrata civitate Cisterstorflensi , nostrum etiani eonventum cuni ec- clesia in cineres redegit, non nisi muris exustis remanentibiis. Vix a busto vindi- cata faere omnia, rebelles Hungari, Curuzii dieti, sub capite Rakozio et duce Simone Forgach civitatem et arceni depillantes, flammis et ferro cuncta devastarunt ac die 47 Octobris 4706 eonventum, ecclesiam, altaria, choruni etc. misere incinerarunt. Utraque vice inter tantas flammas illaesa remansit quaedam picta b. Virginis imago, Maria de Vinea dieta, a fundatore etiam in castris culla, atque ut publice aroplius coleretnr, nobis oblata; hinc quasi materfamilias contra incendium a cunctis habe- lur, lam in claustri ambitu, extra tamen clausuram, super .nram collocata praeclaro saceilo , cratibus ferreis munito , ciauditur et frequentlus a devotis Christi fidelibus , com ad aram citatur, invisitur. Post ultinias flammas templum cum conventu vnriis benefactorum eleemosynis plene restauraturo est; exhibel igitur post iteratas ruinas praeler summam aram stigmatizato s. p. Francisco saeram, opere fabrili ac statuario erectam, tria altaria : in cornu epistolae s. Leopoldi , marcblonis Austriae , in cornu evangelii b. Mariae Vii^nis et penes templi ianuam s. Antonii Paduaiu'. Singulis bisce aris cels. s. r. i. princeps et episcopus Passaviensis d. losephus Dominicus e comiL de Lamberg etc. die ^ lunii anno 47i6 novae consecrationis beneficium coiiluliL Ecclesia supellectili sacris osibus dicata sat bene instructa est, insignioribus praecipue s. Donati episc. et mart. reliquiis decorata , quae pro avertendo fulguris et tempeslatis nocumcnto ad 172 COSMOGRAPIIIA flcleliuni frequens solalium publicae e\ponunlur vencralioni. Confralernitas cbordige- roruin (quae quoqiie Poj^slorfTii, oppido una leuca a nobis dissito, aiino 1666 pei* nosiros introducla est) anno 1681 siiigularius reflorcrc coepit, iu dies maius accipieos incrcmeiUiim et plura sodalium millia iiuroeratis. Anno 1727 tertius s. P. n. ordo crcctus est et in siiis professoribus iaiii plurimum niimerosus; maxime opporlunam pietalis aiigeiulae oecasioiiem praebct dieto anno erecta via crucis, quae ab his et aiiis passo Redemptori devotis pro impetrandis indulgcntiis crebrius invisitur. ConvcnUis in perfecto quadro positiis qiiasi duplici gaudct dormilorio; inferioreni siqui(leni anibilum fratres biici, superiorem pp. saeerdotes ct cleriei studiosi inhabi- UmL Vigct bic a potiori studium philosophicum , subinde theologicum morale snb uno lectore. Fralres bic numcro 27 meriš piae viciniae eleemosynis viclilanles, eliam post boslium frequenliores iheursiis, devaslaliones et incendia pro vUae suae neces- sariis au\iliatrices continuo persentiunt beneOcorum maniis, omni prorsus fuudalione carentes, intiiilu utique sacrornm laborum ac religiosorum officiorum tempore lulbe- ranismi, bolli sueeici, turcici, liimultiis hungarici, pestiš etc. a nostris ad pienissi- muni buiiis viciniae solatium impensorum, qiiossub dato 10 Novembris 1646 senatus CisterslorlTensis publieo recognovit instrumento. Aliud de his testimonium soripto reliclum addiicimus r. p. Serapbini Bernardi anno 1645, per (res annos huius loci guardiani, qui operam nostrorum pro sahite animarom impensam sequentibus e\pli- cat : conventus iste quasi centum sua circumferenlia pinguissima complectitur oppida ad fratres 24 facillime nutriendos, praeserlim lauro pacis per Austriae^ partes flore- scente. Seges tamen spiritualis amplior ceteris fratrum operam phirimum in eo cii- mulavit, quod longe Iatcque pagi , oppida, maxime \l\.^^ d. a TeulTenbacb subdila ioca boruni labore, industria et sudore ad lidem orthodoxam reducta, et in praesons religiosis officiis divinique verbi pabulo uberlim saginentur. Belli suecici tempore, mei tiinc guardianatus, parochis transdanubianis singulis fuga elapsis, nisi fralres in summo rerum discrimine, pestiš saevitia. famis inedia, constantes perstitisscnt , ioca oninia curis ecclesiasticis providissent suaque praesentia bomines in Ude et pie- tate litubantes solidassent, indubie ioca phirima, si non omnia, plene fuissent deso- lata etc. Cum, ut diximiis, conventus stigmatizato s. p. n. Francisco ex fiindatoris inlen- lione sacersit, binc sigilium exbibet aiile črncem genuflexum s. Patrem, sliginata n Seraphino in nubibus šibi apparenle recipientem; per gvrmn legitur: SIG..CONV. FRANCISCAN. ZISTERSTORFF. 1640. CAPUT X\L §1. Conventus Enzerstorffensis in Austria ad s. Mariam Magdalenam. De pago Enzerstorffensis eiusque vicinia. Knzerstorfthim pagus sat amphis esl; tcmporali imperio ill.°^ d. losepbi e I. b. de Waffenberg, domini in Liechtenslcin, arce Moedlingensl elc, spirituali vero iuris- dictioni subiacet dioecesi arcbiepiscopi Viennensis. Phirimum commendabiiis ex peramoeno situ, aurae salubritate, illustri vicinia et copiosissimis vincis, non nisi FRANClSCANO-ArSTRIACA. 173 opiiinom liqiiorem proferentibus. Lociis Vieiiiia nitcro milliari dislat, nohilioHbiis aodi- bos ae aalis decoralus, iolei* quas primalam obtinet splendida domusd. de Ehrenthall, superbiori allitudine, magnifico perislylio, speciosissimo viridario speclabilissima. Eeclesia biiiiis s. loanni Baptistae sacra, qiio magis angusla el obsciira est, oo ma- gis aroplam, aris, paramentis ah'aque eiusinodi supelleclili exornatam, qua filia matrein, colit ecclesiam parochialem Brunnae, quac cum oppido octo sladiis vix dis- sita est, ad s. Cunegiindern imperatricem cl virginem iiititulala. Musica, qiiac per omnem Ticiniani ceiebris cst, sereniss. d. Emmanuelem, principem Lusilaniae, fiiiula- lorem depraedicat. Arx LiechlCDstein olim, u(i rudera hodiedum exhibent, munitis- siina ad victnos saltos el declives moiUes siipra pelra eminel, a ciiius regiono in eolle sablimi caslnim speclatur, siia cella vinaria, in durissima petra excisa, (ola fere Aasiria celeberrimnm. Nuroerat in sua longitiidine org> as germanicas 57 ; dolia maioris magniludinis quampliira, horiim maximum circa Ireeenlas, re]iqua eenUim quiDqaaginta iirnas eonlinent ; iinde universa cella vlginli duoruni el plurimi miniiiin arnaram eapax est; vini eopiosilale, qualitale, antiqiiilale ubique non soiiim in nobi- lioribiis, sed et aaguslissimis daplbus depraedicata. Laxenbui*gum, augustorum caesa- rani vernale palalium, Vienna duodeeimo qiiasi lapide meridiem versiis declinal, a pago EDzerstorfTensi vix bora rcmolum. Arx, quae vasla se mole erigit, nobilis slructiira est Alberti III. cum Trica eognominati, qui una cum eoniuge hic obiisso fertor et sepuUus anoo 1590. Vicinia amoenilas omnem deliciarum praebet aflluen- tiam; nemus spatiosissimum , quod arci conlerminum est, per viam opacam iam in e:irissima ambulacra, iam in iimlirosa theatra, variis frondium virentium scenis dislincta, sese explicat, varienigeni coloris vocisque avium nidis replelissima , prae- terquam, quod mirum ardearum aucupium terrae principem, ab imperii negotiis respiranlem, ad supremum hic recreet oblectamentum. Badena, a tbermis, salo, sui- phure eliam ahimine scatentibus , gcrmanis Baden , Enzerstorffio duabus horis dislat ; arcbiducalis nrbs est sat specUibilis el plurimum desiderabiiis iis, qui quacum- que virium debilitate pressi, hisce tbermis ex medicorum praescripto utunUir, pro integrandn \nlehidine buc o!iam ox remolioribns provinciis conflnoiilibns. De origine huius conventus. Udalricus Ciliae, Ortemburgae el Zagoriac comes, Dalmaliae el lolius Sclavoniae banus ac praeses etc, post regularem s. p. Francisci observanliam a s. loanne Ca- pistrano in bas terras introduclam, insignis buius viri fralrumque suorum exempla- rilale induclus, nostris anno U55 sub arce sua Liechtensteinensi in vico Enzerslorff fundum aede^ue assignavit pro conslruendo temporis tractu monasterio; bunc in finem ante coeplam fabricam aliquot fralres, qui eas inbabitarent opusque inchoa- tum promoverent, inibi collocavit. Remis velisque obstilil plebanus oppidi in Modling, fralres ex possessione ^la potenler adeo exUirbare nisus , quod omnino recedere iam resolverint, ipso eliam s. viro Capislrano, cuius consilium implorabant, annuenlo. Fratrum abitum aegre ferens comes Ciliae sequenli epislola, u( penuansionem iube- rel, b. virum rogavit: 174 COSMOGRAPUIA Veiicrabili ac religioso viro fratri loaniii de CiipislraDo. Veneraliilis ct religiose vir, amice nosler diiecte! Intellexi!nus ad aures amicitiae vestrae pervenissc, quali- ter ereclio inonaslerii novi , quam sub eastro iioslro Liecbtenslein , videlicet in Enzerstorff, fieri afTectavimus, per piebanum in Modling impediatur; ob quod fralres veslri dehinc recedere deberent ex comniissione veslra. Unde rogamus amlcitiam vestram, qualenus praedictos fratres ad id novuni monaslerium depulatos ibidem morari et pernianere fsicere velitis, nun advertenles aIiquod impedimenlum de prae- scnte occurrens; nam si aliqua fuerinl obstacula, possumus eadem per Dei graliam penilus atnovere, el dieto monasterio de quiete bene providere. Tam erga nos ami- citiam speeialeni et solilam osieudile, pro qua nos ad benepiaeita vestra etiam habere poieritis paratissimum. Datum Viennae feria secunda posl dominicam in ramis palmarum anno Do- mini 1455. Udalricus Dei gratia Ciliae etc. comes. Annuit pius pater pientissimis comitis Ciliae precibus et fralres in eodem loco remanere permisit; pro quoruni paciflca permanentia legilimus fundi possessor sn- pradiclo anno a Ladislao arehiduce Austriae et rege Hungariae non tam consensiim quam confirmationem accepit. Ultra deeennium nostrates hunc locum velut residen- tiam incoluerunl. Ad caelos evocato comite de Ciiia, ultimo huias stemmatis super- stite, nobiiis equeset d. loannes Holobarzi etd. Margarita amantissiroa eius consors, qui pleno iure in arcem omnemque ad eam pertinentem fundum successerunt, vi- dentes locum pro capiendo ciaustro et ecclesia nimis anxium, fundum alium multo capaciorem a d. Stephano Pluzpair coemerunt, ac bunc cum priori, interveniente Friderici III. caes. consensu, permutarant fratribusquc nostris anno 1465 dono dede- runt, quatenus nimirum in honorem Dei omnipotentis, B. Mariae seroper Virginis, s. Mariae Magdalenae ac ss. pp. Francisci seraphici et Bernardini Senensis mona- steriuni cum ecclesia construeretur. Prospere igitur borum aliorumque benefactonim muniflcentia tum templi tum ciaustri aedificium coeptum, ac ad annum 1472 in forma quadrangulari , benedicente Domino , perfectum esl. Locum bunc per 57 annos in pace possidebant fratres, cnnctis temporibus men- dicatu panem et victum ostiatim quaerci)1e.s et, sufTragante beneflcorum christianorun) caritate, ingiter obtinentes; doneč anno 1529 infensissimus christianitatis inimicus Turca, dum Viennam obsideret omnemque viciniam per emissarium suum militem igne ferroque devaslaret, hunc quoque locum dic 24 Septembris una cum conventii et ecclesia depopulasset , conflagnisset. Patres duo Wolfgangus de Steinkirchen , fer- vens conciouator, ct Germanus de Kreiifbach, probus sacerdos, aliis pridie abeunli- bus, remanserunt pro Christi nomine cervicem dare parati; neuter fraudatus esl dcsiderio suo, siquidem barbari in ^cclesiam irruentes, ambos coram summo allari flexo poplite Deo agouem suum commendantes impia manu crudeJissime necarunl. Vix terga verterunt Turcae, confuse repulsi, en! novimi et longe periculosius uni- versae Austriae promincbat spiritualium nequitiarum certamen. Gliscens enim iindi- que exitialis Lutheri haeresis in publicam iam Qammam erumpere et omnis quasi Austriae regio Luiherum olere cocpit. Pagi huius inquilini, eadem execrabili lae infecti, fratribus post Turcae abitum redeuntibus vitae necessaria omnino dencganinl et incolatum; adeoqiie, anni huius circiilo nedum emensurato, angustiati nimis ei FRANCISCANO-AITSTRIACA. 175 morlificati ad faciendam alibi poeniteutiam eiiiii beiiedictioiie Dei ex lioc loco disces- seruiit, quoniain ob miserrimam illius-aotatis eonditionem in comiliis provincialibus Puppingae die 5 Febriiarii aniio 1555 a r. p. Dionysio de Rein ministre Auslriae, consentientibiis omnibiis vocalibus, ut deseralur conchisum erat. Derelictus et deso- latus ita conventus per plures annos a nullo habitabalur; obinde consensn nostro- ram Ferdinandiis I. Rom. imp. eundem una cum appertineniiis d. Diego de Sarava, rejriorum epheborum magistro, qui de eo omnem Provinciae nosirae salisfactionem dare adpromisit, IradiUis esl anno 1512. Eo mortuo ad alios etiam Iransiit; quia vero Lutheri labe infecli šibi eum omnino appropriarunt snecessores, subreptilium desaper Maximiliani II. imp. consensiim extorquentes, hinc conventum omnemque ad hunc speclantem fundum iiltimis etiam tabuiis legare, donare non erubuenml. Ilaqne per 80 plares annos sub iniqua haereticorum usiirpatione locas hic misere ingemuil. Ineolae Enzerstorffenses et spectatae nobilitatis viri fratrum nostrorum reforma- llonis Aiislriacae tempore exantlatos iabores ac assiduitatem pensantes , creberrimis precibus institerunl, ut conventum, aliquando fratrum nostrorum sanguine purpura- lom , ab iniusta haereticorum usurpationc denuo vindicaremus , nobis omnem assis- lentiam el subsidium spondentes; quare, cum omne quoque interponeret patrocinium episcopus Viennensis, suppliccs preces porrectae sunt caesari Perdinando II., pienlis- simo principi et strenuo fidei propugnatori , qui auditis per biennium utriiis4|ue partis rationibus , definitivam tandem in favorem nostrorum decidit sententiam , sub dato 5 Aprilis anno 1652 per excelsum rcgimen pronuntiatam, atque ita codem anno vindicatus ab iniquis possessoribus conventus fratribus ad incolendum per caesareos deputatos traditus fuit. Die 15 Februarii anno 1655 ecclesiae aedificium reparari incepil, post anni unius spatium iam perfectnm. Nec lalmres praelermissi , quatenus el conventus vix occupati fabrica, quae a potiori vitiosa et fratrum habitationi inepla erat , ad meliorero redigeretur formam , quod et successu temporis , coniribuente ul plnriroum oppido Modlingensi lateres coctos, faclnm esl. Ecclesiam solemni ritu dedicavit s. Mariae Magdalenae honoribus dominica 18. posl pentecosten die 22 Septembris anno 1641 cels. princeps et episc. Viennensis Pbilippus Fridericus, comes a Breiiner, qui anniversarium dedicationis haberi prae- cepit singulis annis dominica feslum s. Mattliaei apost. et evan. statiro sequente; in eadem solemni functione tribus aris ss. reliquiae impositae sunt, nimirum arae roaiori in honorem tutelaris ecclesiae, e cornu evangelii s. p. n. Francisci, et b. Vir- ginis Mariae; anno 1652 impendiis ill."*> d. Georgii Augustini I. b. de Khevenhuller loco arae sacellum maius erectum est cum altari b. Virginis Mariae eo pacto, ul is cum sois descendentibus post obitum haberet sub eo conditorium. E cornu epislolae spectabatur ara divi Antoni! Paduani. Anno 1685 Tnrca, Tartarornro copils adiutus, rursus Austriam invasit, metropo- lim Viennam durissima denuo angustians obsidione, sub quapraeter Kazistorffensem el Haimburgensem Enzerstorffensis etiam conventus a barbaris depraedatus et exuslus fuil. Cradeli harum mann multis vulneribus sauciatus et tandem capite truncalns fuit fr. GuUwertus Lenz laicus, coifuus, in ambitu conventus devote terrae manda- tosL Conventum et ecclesiam penilus exuslam diversoruro beneficorum muniflcentia SDceessive restauravit; ara maior d. Philippiim de Schnepfenau maecenatum ha- buil; tres reliquae piorum subsidii« et fratrum nostrorum manuali labore temporis 176 COSMOGBAPHIA tractu erect&c sunt, quibus 11 lulii anno 1726 cx indullo archidioecesani consecra. lioiiis beneficium contiilll rev.™"« d. Nieolaus Slaiiislavich, Ordinis Minorum obser- vaiUiae episcopus Nicopolitanus. Templi navis bene ordinata , longa, lucida ac satis capax esl, ad excitandani fidelium devolionem mulUim accommoda ; etenim praeter- quam quod ad consuetas devoUones, dominicas el feslivas conciones plebs vicina copiose accuiTi*)!, cbordigcrorum s. patris n. sodalilas posl dietam iovasionem (iirci- enriim denuo resiiseilata , sieut et anno 1750 erecla via crucis permagiiam statis dlebus habet populi frequentiam. Anno 1727 choro, supra fores ecclesiae ad pridem oplatum noslrormn solatium transialo, orgamim impositiim est ilidem novum elprae- clarum, ultra quam desiderabaUir , statuaria arte venustum, coloribus spicndidum, vocc sonorum. Anno 1728 preliosis sumptibus excell.™'»« d. Mariae Franciscae, comil. de Fiirstenbcrg, natae principis de Sehwarzenberg etc. ad locum amplati sacrarii ad latus dexlerum nobilis ara surrexil in honorem s. loannis Nepomuceni marlyris. Renovata ecelesiae facies summam quoque aram obtinuil , et baeC plls benefaCtorVM sVbsIDIIs sVrreXIt. Opus arehitectonicum in ea minime vulgare est ad singularem huius (empli nilorem; imago s. Mariam Magdalenam nubibus excelsam et in gloria sublimatam viva in efligie exhibet, quam caelestes genii ambiunt, mortiticationis instrumenta pro decore s. poenitricis cireumforentes; haec arliflcium est pientissimi viri et picloris d. Franeisei s. r. i. equilis de Routliers. Visuntur in bac ara supra conservatorium Sauctissimi lipsana, seu integrum eorpus cum vitro sanguinis Cbrisli atbietae et martyris s. Felieis, area floribus ac unionibus venustius exornaUi ciau- sum. Saeras bas exuvias in fldueia visitantibus non semel in discrimine auxilio fuisse ac solatio, fldem Hiciunt rabulae hic palam penduiae. Conventus structura ab initiis in quadro surrexit, pro 20 fratribus numerans cellas sat angustas. Quia vero pars viam et vineas respieiens tempore , quo eani baeretici incoluerunt, plurimum immutala, forinsecus faciem nonnisi aedium saecu larium praescferebat , haecque vetustatesua iamiam ruinosa erat, hinc opportuniUito suadente ac necessitate perurgente, ad praecavendum ruinae ampliori anno 172«% decisum fuit, bane ciauslri partem in integrum deiicere, tractumque novum variis benefactorum eleemosvnis post horum obiUim reliclis construere. Igitur iS Odobriš anni eiusdem novae struclurae initia dala sunt , post elapsum triennium una cum spatiosiori sacristia ad perfeclionem perducta. Omnis buius aedificii prospeclus por vineas et colles frondosos sese amoenissime difTundit e qualuordecim cellis (quarnm una spatiosior bibiiotbecam claudit) longiori tractus serie bono ordine adaptatis; c platea 20 fenesirae cratibus ferreis non abs modesto splendore cernuntur munitae. lam bic conventus ex aurae saluberrimae, sapidi vini, nobilis panis, iucundissimi situs beneficio ac commodissimo pro religiosis incolis aedificio inter Provinciae ciaustra celebris est. Hunc 22 a potiori inhabitant fratres, pura benefičiorum fidelium elee- mosyna sustentati. Hortum sat an^plum spatiosumque colit muro septum, arboribus fructiferis, floribus, oleribus divitem , quem gratissimus fluviolus constanter perluit ac dividit ad irrigandum aptissime dispositus. Anno 1679 gravissima pestiš lue^, nulli aetali parcens bomiuum omnemque afTIi- gens Austriam, bane quoque infecit viciniam; unde duo patres Antoneus Nenrwayr et Ildephonsus Z>vick ex boc conventu in pesliferorum obsequium expositt, morbo contagioso et ipsi infecli sunt, paulo posl in Domino obeunles, In coemeterio panv FRANCISCANO-AUSTRIACA. \ 77 chiae Brunnensis (ubi nostri hodiedum diebus dominicis ac festivis verbi Dei prae- eooes aguDt) tumulali faerunU Sigillum conveolus iconice s. Mariam Magdalenam Uitelarein cxprimil slantem, ID sinistra calvariam supra mensulam, cnicem dexlra gerentem, sphaeriee vero le- gilar: SIG. CON. FRANOSCAN. ENZERSTORFF. i652. Ck?VT XVII. Si. Gonventus Ybbsensis in Austria ad sanctum Spiritum. De civitate Tbbsensi. Ybbsium aiit Ibissa, gennanis Ybbs, haud magni ambjtiis urbs arcbiduealis est, in Austria inferiori sita, muris sat bene custodita, a meridie Danubii ripam insideus. Quia versus orienlem a fliiviolo eiiisdem nominis alluitur, enin aliqui Isipontum ap- pellant; distat Vienna milliaribus quindeeini, non ainplitudine, sed velustatc sua comiDcndata. Sunt enim noimuih', qui urbem bane eadem aetate, qua anuo Cbri- sti 370 arx nobilis Posenboigium (Persenbeiig) cx adversa Danubii parte, civilali Ybbsensi opposita, conslrucla refertur, aedificatam opinanlur. Condilorem romanuni bellidueem Equilium, tunc Laureaci seu in urbe Anisia, aul Ensia cum suis copiis commorantem, recenscnl civitatis momimenla. Urbi iam dominatiir ipse archidux Au- striae, arx vero Persenbeiigensis cum oppido familiae comitum de Hoyos baeredi- tario nune iure subiecta est quoad temporalia, quoad spiritualia vero subduntur episcopo Passaviensi. Pasloriliaro in urbe euram gerit vel parochus vel deeanus, a potiori pbilosophiae aut Ibeologiae laurea insignis. Locum praeter paroeciam ad s. Laurentium, in qua fralres nostri eoucionalores agunt, spectabilem reddit magnum caesaris telonium , quod omnes oninino naves transeuntes mercibus repletae , dando caesari quae caesaris sunt, adrevereri tenentur. 8 2. De fratrum nostrorum conventu. Priusquam perniciosissima Lutberi dogmata, veluli hies mortifera, omnem pene Austriam inflcerent et insanabili toxico eam ex formosa Cbrisli sponsa in adulleri- nam commutare niterentur ancillam, boe in loco, ubi noster iam construetus cerni- tiir conventus, ducentis sexaginta tribus videlicet passibus ab urbis moeniis dissito, non vnlgare pro usu et domicilio monasterium habuenmt Deo sacratae sponsae et nnoniales ordinis Cisterciensium s. Beniardi, id aliquibus retroactis saeculis religiose incolentes; nam eonventus archivum exhibet, (emplum sanctissimo Spiritui Paraclelo solemni consecrationis rilu iam dedieatum fuisse sexlo calendas lunii iž9J , euius Analecta, ( 2 178 COSMOtiRAPlIIA annivers<)i*ia dies doininica anle ascensionem Domini, patrocinium vero feria secunda penlecosles hodiedum recolilur. DifTusa auleni per afnictam Germaniani haereliconim lerna, iodies magis magisque sese dilalanle veneiio, sacrae virgines furcntiiim haereii- eorum irapelum hic amplius sustincro non valeutes, partim ad alias parles dispei-sae, parlim multifarie affliclae et niorle siiblalae , locum hunc, ab illis per lot annos de- votissime possessuni, omnino deseruere. Divanescenlibus sanctimonlalibus, per ceiiluin quasi annoruni spaliuni (quouiain rigido iiiterdieto Lulheri sectarii omoia divina velabanl) claustrum hoc a religiosis nuUatenus habilabatnr; doncc eonfracta poleuliorum heterodoxoruin auctoritate Rii- dolphus n. Rom. imp. idem ciim omnibus bonis ac reddilibus sanclimoiiialibus regii nionasterii s. CIarae (qiiod regina Elisabelha, arcbidiix Auslriae el caesaris soror, Caroli IX. Galliarum rcgis vidua, anno J58i propriis sumptibus e fuodamento con- struxeral) pro commodiori sustentalione placidis oarum usibns perpeluo tran- scripsisset. Post saeciiii dirnidium vi\ elapsum, cum slruclura omnis ruinam iam minilaretur supremam , noslri pati*es pro obtinendo hoc riiinoso coenobio coram dieti regii monasterii abbatissa, Agnelo dieta, siipplices fueninl, quae precibus facile in- clinata,.ab augustissimo caesare Ferdinando II, quateims praeter redditus claustrum Ybbsense ad sanctum Spirituni fralribus nostris in domicilium abiret, eonsensum im- pelravit. Igitur 6 lulii anno 1651 ruinosi hnius ciaustri tradilio faeta est per r. p. Michaelem Denek , lune regii monasterii sanctimonalinm cDmmissarium generalem. Anno 1652 calendas Maii sub Urbano papa VIII., Ferdinando H. caesare, Bernardino de Senis generali minislro, Prospero a Galbiato provinciali, Bonaventura Christ primo loči praesidenle, coeptuni est novnm aedifleium , structuram dirigente et pro- movenle strenuo d. Alexandro de Peslalluzi. Verum inierveniente peste, ob opera- riorum defectum primuni die ^^ Maii anno 1649 suae consummatlonem finem adeptum est. Ecclcsia nullalenus ampla, sed a sna antiquitale augusta, intrinsecus iam polita, renovala et sat lucida est, Iria.continens altaria: primum et maius s. Spiritui, al- terum b. Virgini, terlium ss. Franciseo Assisiati et Antonio Paduano dedicavit die 26 lunii anno 1659 d. Martinus, episcopus Lambsacensis , Passaviensis suffraganeus. Verbum Dei nisi per fratres nostros in ecclcsia parochiali exponitur, singulis diebtis dominicis et festivis populo cx urbe el conterminis locis copiose convolanti evange- lizatnr; eni multum devotionis snperaddit confraternitas s. p. n. Francisci et Rorens. hic tertius ordo; hic initia sumpsit 1706, prior vero anno 1672. Et quia nostri in vicinis quoque locis sedulos sose exhibent in vinoa Domini opernrios, devoti chrisli- fideles, pro spirilnalibus temporalia rependentes, pro fratrum 18 (ordinarie in hoc conventn degentinm) sustentiitione opilulatrices nitro aperinnl manus. Inter ha? su- pereminet pientissimn caesaris largilns, quae, praeter certas salis statuas, pauperi conventui annuam ex sno hniate telonio clementissime dispensat eleemosvnam. Conventus minus amplus quadrangnlarem indnit formam, cnius anterior prospo- ctus sese per Dannbium difTnndit, ac circnmiacontia oppida, castra etc, posterior vero hortnm fratrum, agros, campos et colles nonnihil viniferos šibi obiicit. Silam occupat omnino planum, extra vero ecclesiae valvas ripam sat declivem ad littus fluminis, ad quod per gradus descensus fil, subinde minus commodus. Claustnim unicum complectitur dormitorium, competentia pro fratribus habitacula, conservato- ria el pauperem bibliothecam. Horins ab iniliis suis minime spatiosns nt amplior FRANCISCAKO-AIISTRIACA. ^ 79 fieret, d. Sigismaudiis Ernestus eom. de ZinzendorfT aedes cum horlulo a dexlris clauslro conligiio eideni adnexnit ad singulare fratnim solamen. Utilur hie conventus sigiilo effigiem s. Spiritus in specie eolunibac splendoribus ae Dobibiis circiimdatac expriinente; per oram vero seqiiei)les visiintnr lilterae: SIG. CON V. FRANCISCAN. YBBSENS. i 652. CAPUT xvni. Si. Conventus ad s. Vitum in Garinthia ad b. Virginem Annuntiatam. De urbe Vitensi. Sanctus Vitus urbs esl inferioris Carinthiae, quo in loeo, uli farna et vox anHquo- ram fert, antiquum Romanorom Siantictim sletit; eo deslruclo el provineia enni magna incolanim parte ad ehristianam fldem conversa, pagus ereetus est cum sacra aedieula s. loanni Baplistae praeciirsori dedicata, deinceps a vulgo s. loannes in Erle sea Alnelo nuncupatus. Isthaec ecclesia hodie conspicitur in snbarbio et perlinet ad militaris ordinis teolonici comrnendam in Piilst. Anno posl reparalani saliitem 902 Eberhardus, arcbidiix Carinlbiae, exercituni suum dirigens adversiis Hunnos seu Hun- garos, in boe loco per somnium praemonilus de vicloria voto se obslrinxit, quod obleotis palmis nobile fanum exstruere velit bonoribus s. Vili m. Parta vicloria , el occisls in proximo campo, Krapffeld diclo, oclodocim Hunnoniin inillibus, volum Deo reddidit et s. martyri magnificam erexil ecclesiain, a qua deinceps nomen de- sumens, hie locus s. Vilus in Erle sen in Alnelo, eo qnod alni copiosi el frutela perampla conspiciebanlur, passim appellari coepil. Adiunclis successive aedibus plu- ribns, in oppidum mutatus esl: el quia in eo Udalricus, archidux Auslriae, caslellum et aalam šibi eonslrui iusseral, in elus residenliam abiil, doneč anno 4280 Mavnhar- dus, comes Tyrolis et XXIX. archidux Carinthiae, hunc locum in urbem evexisset ; dein anno 4390 metropolis Carinthiae conslitula non raro archiducum erat domici- liom. Civitas igitur ad s. Vituni in amoena planilie ad Glannm fluvium visitur, dupli- cato moro per qaadram circumcincla ac porlis seu turribus qualuor satis munita. Castellum seu archiducalis ob*n) sedeš inlra urbem hodie adhuc speclabile esl. Urbem secat eamque in superiorero et inferiorem dividit rivulus per medium fluens. Supe- norem singulari spectabilitate decorat fontana sat grandis ad formam conchae ex darissimo et integerrimo saxo elaborata; in huius medio vir, staluario opere ex aurichaico fusus, auro splendens, per tubam , quam ori applicat, conchae el omnibus ex ea baurientibus lympham dispensat. Concha una cum idolo quondam erula est e\ vicino ac vastissimo campo, a Germanis Zollfeld nominalo, ubi olim sila erat iila famosa urbs. Sala dieta, anle Redemptorem natuin Irecenlis sepluaginta duobus annis aedificata, et post eius in orbeni adventum anno 455 ab Attila Hunnorum Ijrranno, cognomento flagellum Dei, fundilus dirula. Sanclo-Vilensis civitas iure feudi. imperio paret augustissimae domus Austriae, quae eam per suum vicedominum gu- 180 COSMOGRAPHIA bernal. Siipremum in spirilualibus ordinarium dioecesaiium agnoscit archiepiscopum Salisburgensem. Gaudel iure gladil el proprio per ipsosmet cives electo consule , iiidice, senatoribus clc. Habet ibidem officinam monelariani cum privilegio cudendi uoinine archiducatus Carinthiae. Anno 155 i hanc urbeni conira (amosam illam Margarilam , vulgo Maullasch appellatam , heroina virtute protexil Coiiradus I. de Kraygd, geiierosissimus Carinthiae bellidux, qui adiutorio d. Friderici de Auf- fenslein, tunc siipremi capilanei, eam gloriose devictam ex hac patria abire coegiL S 2. De conventus initiis et fratrum nostrorum introductione. Postquam post Salvatorem natum aono 1525 abs haerede defuncto Henrico V. Carinthiae archidace, OUo Auslriae dux, Alberti imp. fllius, archiducatum Austriae iure feudi primas possidenduin obtiniiisset, d. Fridericus de Auffenstein haereditarius Carinthiae maresehallus , et supremus, quem ullimo nonunavimus, capitaneus, qua Oltonis ioeiimtenens in Saneto-Vitensi urbe commoratus ac superius memoratum castellum incolens, monialibus ordiuis s. Clarae monasterium extra civitatem versus Villacum suis sumptibus construi fecit ad b. Virginem (quae etiamniim hodie in medio summi aitaris ex lapide sciilpla colitur) commaniler nuncupatam, tametsi nonnulli, quia pro clarissis erectum, ecclesiam ad s. Claram uititulaverint. Sancti- monialibas itaque hic incolis Austriaeorum archiducum benignilas certos redditas ae bona immobilia largiter concessit, qiiod secundum religiosuni earum institutum, da- centos ultra annos in eoden) monasterio degentes, commode fuerint sustentatae. Verun) ingruente lutheranae haereseos saeculo (cuius infelicitas potius deploranda quam calanio exprimenda ost) in doroinici huius gregis caulam haeretici quasi lupi rapaces horrende .saeviel)ant, minis, lenociniis ad mutanda saneta proposita iD eas irruenles; hinc aliae de fuga šibi consulebanl, aliae miseriis eonfeetae etadelauslri hira tuenda incapaces morteni ipsani magis felices obibant, atque ita, singulis defl- eientibus ac e vita sublatis, nec aliis ob statuni rerum pessimun) succedentibus, ciaustrum per aliquot annos desertuiu remansil. Carolus archidux Austriae circa annum 1542 monasterium, ut id facilius e manibus haereticorum eriperet, in xeDO- dochiuni quindecim pauperum permutavit. Post annos octoginta Ferdinandi II. con- sensu anno 1H22 cum omnihus reddililnis, fundis, agris, svlvis ele. monasterium rr. pp. Socielalis lESU traditum esl ea condilione, ut iuventutem doctrinae christianae ac litteris imbuant. Tandem , ut optatum civiUUensibus obvenirel solamen, suh o lunii anno 1658 inclvlus huius urbis senntus instantissimis plane prccibus nostros patres a Provineiac superioribus flagitavit, ullro so.se offorens nostris pro eonstrueudo in urbe monasterio locuin assignare el ecclesian), eisi non nihil angustam. Pro verbi I)ei praeconc p. Francisous Eckstein el p. Ludovicus Rheinthaller , indefessi anima- rum zelotes, submissi sunt, quorum sedula m vinea Domini constanter impensa opera illecUis senatus populuscpie Vitensis (ne cumprimis intentionalum spatium nostris nimis anxiimi fleret) recuperandum ac resraurandum magis amplum s. Clarae mo- FRANCISCANO-AUSTRl ACA. 1 8 1 Dialium extra urbem coenobiain fratribus in futarum domicilium proponuut. Adversa- riorum ilaque conatibus beate deviclis, suprema imperii principis auctoritate die 13 lanii anno 1640, praesente plurima nobilitale, senaUi popaloqiie Vilensi applau- dente, per ill."'"^ d. de loechlingen, Carinlhiae vicedominum, nostris peranliguum sanctimoDialium extra muros nionasteriuiii tradilum est, rr. pp. Socielatis lESU bonis immobilibus et aniiuis reddilibiis, qiioriiin fraiiciscana pauperlas perpcUio incapax est, omnino relictis iisgue in liodiernam diem. Templuni praepnmis, dein conventus, quonienuria misere pressos, dintius morari non vahiisse adeo- que religiosam stationem suam deseruisse. Desertum ilaqae et non nisi a saecuiaribus inbabitalnm elaustrum, quod longiori temporis tractu oinnem religiosi domicilii formam perdideral, in fratrnm nostrornm soiatium resnscilare resolvit serenišsimus prineeps el d. loannes Adamns Andreas s. r. i. princeps de Lieclitenstein , dux Oppaviae el lagerndorff etc, Leopoldi I. con- siltarius intimus etc, snornm etiam maiorum e\seeutnrus voluntatem, gloriosissima curo munifleenlia supremam operi siniendi monasterii manum apponendo el plenam eoDsummationis coronid<'m imponendo. Die 18 Februarii anno 4680 noviter conslni- endo con\enlni primordia daUi, fundamenla antiqna erula, vieinae aedicnlae, qnae designato spalio obsistebani, dirntae suni; ipso principe fnndatore et serenissima coBsorte domina Ei*dmnnda Tberesa, nat;) principissa de Dietriebstein, praesentibns , nonniilla pro nova fabrica benigne ordinanlibns primum(|ue lapidem lerrae impo- oentibns. Emensurato sevennio sirnctura eonvenUis in tantnm pro fratrum habitatione adaptata suiTexit, quod 3 lulii anno 4692 eandem serenišsimus fundator r. p. Beni- gno Schimaditsch, Provineiae ministro, in po>sessionem U*adideril. Anno denique 4698 post duodecim annortim sine interruptione conlinuatos labores monaslerii el ecclesiae aedificium tandem perfectionis suae fastigium altingit et ab oceasione surrexit eo augustius, quo profundius antea iacebat in nideribus. Omnis persplendidi huius conventiis ac sumptuosissimae ecclesiae machina celsissimi principis el fundatoris ma\imo$ sumptus copiosissima cum liberalitate impensos eloquitur; qui sane prae- claram bane augustam el tanlo lundalore dignam fabricam splendori simnl ac ae- ternitati condere volni! ad perpetuam serenissimae domus gloriam et nominis immor- talitatem. Templi nilor sna magnificentia omnes alias per provinciam ecclesias facile superat: huius siquidem navis perlonga, lata, alta, luminosa est, picturis, fignris, I8i COSMOliRAPHlA eleganlia ex omni latei-e poUeus; iieque bis privantur lii allum surgentes ecclesiae fornices, iu quaruni medio sat ampla penicilli el scalpri arte ornata exsurgit (estado. Pavimeotam, secto luarmore slratnm, subsellia sustinet nobilia piorum devotioni peraccommodata ; quinque erecla conspiciunlur altaria ad nilidissimi mamioris siniili- (udinem gypsario opere preliose elTormata, quorum effigies artiQcia suni celeberri- inorum pictorum a serenissimo fundalore ex Kalia vocalorum. Maius altare s. Michae- leni archangeliini (qui iil conventus et ecclesiae tiitelaris colitur) praeclaro itidem penicillo exhibet, nrchitectoiiico labore, pictiira et mannoris nitore magniflcum. Ta- bernacahiin Saiiclissimi divile auro per toluin resplendet. Primum e cornu evangelii altare bonoribiis b. Y. Mariae, alteriim s. Anlonio Paduaiio, tertiom ecornii epislo- lae s. p. n. Prancisco et quartuni Redemptori, in cruce exspiranti9 inauguratum est. Die 7 luiiii anno 1699 in sacra Pentecosles solemnitate ecclesia et arae omnes ab eminentissimo s. r. e. cardinali Leopoldo e com. de Kollonitsch etc., spectante plu- riina fideliiiin inultitudine, coiisecralae fnere , Imposilis ss. Vincentii et Candidi mm. reliquiis; hodie \ero dedicationis aniiiversaria soieninitas doininica post resurrectio- nem Domini sexta eelebratur. Ad mox dictum s. Criicis altare anno iliA integrmn corpus s. lusli m. Romae ex coemelerio Calixti eMractum , pulcherrime exornatum, principis fundatoris ordina- tione collocatum est; buius Sancti patrocinium eodemanno, quo eiiis s. lipsana hac transferebantur , urbem a contagiosa lue post volum a Feldspergensi communitate emissum , protinus liberavit. Praeter chordigerorum s. Prancisci confraternitatein anno i 701 coeptam, Ihc quoque anno 1722 lerlius oi*do innotuit plorimum iam in suis utriiisque sexiis proCessoribus dilatatus. Anno 17:28 suniptibus serenisšimae Aii- nae Mariae, principissae de Liecbtenstein fundalricis, mysteriosa via crucis erecta est. Conventus in |)errecta ({uadratura positus spaliosos suo dormitorio iiabet ambitiis, quibus omnino similes correspondent in inieriori ; pluribus conservatoriis, officinis etc. pro neccssitatis e\igentia provisus, ac phiriinis Sanctorum ordinis imaginibus prae- ciare exornatus. In hoc ciaustro lum mnDiiicentissimorum fundatoiiim annua eleenio- syna, tnm impiorata per vicina loca piorum beneficenlia 25 fratres victitant; inler quos et pbilosophiae studiosi sub uno lectore , qui non semel sub faventissimis sercv uissimorum fnndatorum auspiciis doctrinam suam pubiicae ventiiationi cxponeDdi gratiam habuere. Viridarinm minus amplum , sat ampla nilominns subministrat ambu- lacra virore decora , ac arboribus fnictiferis consita , quae ions vivus recenliori re- frigerat aqua. Anno 1705 inler fratres misericordiac hic in suburbio degentes et nostros con- troversia suborta est, illis conlra nos digniorem in pnblicis processionibus locum et praecedentiam postulantibns , ex eo quod buliam Gregorii XIII., quae inci- pit: Exposcit etc. ipsis favere seque ante nos hinc domicilium fixisse iudicave- rint; verum rigide e\aminalis ntriusque rationibus, lis omnis sublata et 19 lanuarii anno 1707 in favorein noslrum a consistorio Passaviensi sententia lata , lecla el pnblicata fuit. In sigillo exprimi(ur s. Miciiael archangehis buius loci patronus, in dexlera ensem flammigerum, in sinisira libram gestans cum inscriplione: SIG. CONVENTUS. FELDSPERGKNSIS. FRANCISC. HEFOR. 1602. FRANCISCANOAUSTRIACA. 185 CAPUT XX. 8^. Gonventus Stockeraviensis in Austria ad s. Golomannum regem et martyrem. De oppido Stockeraviensi. Si Lazzio, cbronicae Auslriaccie scriplori. fUles, locus, (juein modo Slockerovium seu Slockeraviam dlciimis, iiiier omiiia per universam Auslriae regionein loca anti- quissinms est; referl euini , huiic locum ad Uaiiubium silum ociingeiUis et decem an- Dis post diluvium iam iiiiiotuisse Hebraois, ex ludaea remotissimis provinciis buc remigrantibas. Suiit el nonnulli Icneiiles, aiile Cbrisiiiin naliim Roriianos civilatem Auslurain (({uam Cuspinianus Slockeraviam vorat) prope urbem Comageuum, ad montem Cetiiim iiieoluisse, iii eademqiic praesidiarium sumn militem collocasse. Venmi Iransmissis bis fidei plaeidae dalis, Austura modo Stockeravium quifito iam post mimdiim redemptum saeculo s. Severiiio abbati el Auslriae aposlolo incolatum praestilil, qui, iiti in eiiis vila legiliir, post aiiqiialem in boc loeo moram, qualenns mrbis excidium evaderet, binc ad alias partes Iransdaniibiales declinavit. Chronicon ipsumque arcbivum Viennense luiic loco prae celeris (quoniam polior Aiistriae pars Don nisi luciis, noii babilalum nemns, virgullum duinis opacum eral) primo- ritalis praerogalivam allribuil; ab anliquitale doniqiie lociis bic specialem šibi vendical laudis ac exislimalioiiis memoriam. Ouando boc oppidum, relielo nomine Auslura, Stockeravium nppeliari eoepil, iion deprebendimus ; opinamur tamen cum noii paucis, bocce nomen post gloriosum mai'tyrium s. (Holomanni, ex regio Scotorum slemmate oriundi, anno iOtO consummatum, eidem bonoris causa, cum sanctus in arida arbore pendulus animam bic egerit, obvenisse; siquidem Stockeravium, ger- manis Slockerau , vel Slock an der Au , seu iruricus ad nemiis audit ; quare locus bic in insigni geotiblio truncum exbibet aridum cum ramulo ex altera parle virescenle, qaoniam arbor s. marlyris arida , posi pretiosam in conspectu Domini mortem virere ac mirabibler folia producere coe[)il. Stockeravium iam celebre ac amplum oppidum arebiducis Austriae imperlo subiicitur, (|uoad spirilualia subditur episcopo Passaviensi, cnius pastorilias vices bic geril decaims. Ecclesia parocbialis, bonoribus s. Stepbani prolomarlyris consecrala, lurri giorialur alliludine, flrmilale, venustale, aere cam- pano per lolam Auslriam, si metropolim excipias, speclabilissima , quae preliosis oppidanorum sumptibus erect«'i esl anno 1721. Hoc oppidum a tritici et copiosis- simi frumenli mercalura , quae singulis diebus binae in eo celebris est , singularem habet apud adiacentes jirovlucias commendationem. Distat Vienna 4 leucis, sini- stram Danubii ripam vel potius eius ramum accoiens, iucunda planitie, pomeriis, vinetis, agris, silvulis elc. circumseplum ; binc baecce vicinia pro aprorum cervo- rumque egregia capluni supremis imperii monarcbis frequentius in deliciis. 186 COSMOGRAPHIA $2. De conventus ad s. Golomannum initiis. Quasi per quiiique saeciila, ciemplis soluni irnimpenlis seclae lutberanae lem- poribus, locus martyrii seu aedicula s. Colomanni mart. deveto populo in peculiari exstilit venerallone. Nam recepta inde a Deo per saiicti iiilercessionem phira beiieficia eiim inagis magiscfuc diviilgabant ; et qula Stockeravienses oppidanos non semel a praesenti discrimiiie eripiiere sancti regii marivris apud Deiim merita, hiinc in pa- tronum dclignnt, immo pro ampHori devotionis augmento in Dei et eins lionnrem ec- clesiam ciim ciausiro fabricare unanimiter constituunl. Fratres noslri e Claustroneo- burgensi convenlu ( qui sobim allern bora Iransdaniibium Stockeravio dissitiis est) phiries huc ad sacros labores voeali, |)osU|uam praeeipuam (piocfue in rediicendis ad fidei veritiUcni baereticts loeassent operam , prae celeris , nt pielatem in sanctum dignius promovereiit , utiles iudieanliir; ofTertur bis sacelli et fandi amplioris circa locum martyrii Iraditio, spondelur snbsidiarii aeris pro fabrlea elargitio, in omni necessitate assistentiac omnis e\bibilio. Demum aeeeptalione nostrormn facta, oppidani inchoando operi manum admovent omneiii , eonsensum tum imperialem a Ferdi- nando III., tum dioecesanum a Leopoldo Uuilielmo, arebiduce Austriae et episcopo Passaviensi snppb'citer postulanl , benigne obtinent. Obtenta itaque principnm facui- tate, anno 4644 aedificio novae eeclesiae et eonventus initia data sunt, ac per magi- stratuni civicum fratres in eornm possessioiiem missi: sumptns struelnrae potiores dieti magistratiis et oppidanornm liberalitas solvit, tr.meisi loea eontermina, arces et do- minia snbsidiarias etiam porrexerinl manns. Anno 1047 lempli fabrica et una con- ventus parte iamiam eonstrucla , in festo s. Tboniae apostoli solemni cnm processione • in bune locimi introducti sunt. Denmm eonsummato omni aedificio, per r. p. Anio- nium Stockler provincialem die 18 Novembris anno 1652 locus bic ex rcsidentia in formalem conventum sub onere cbori et ciausurae permutatus est. Rcclesiae s. Colomanni faeies paupertate franciscana nitida , mediocris est ampli- tndinis, formosa tamen, eum aetii templi saorariiim tria, praeter baec duo e\ utroqae latere altaria numerct; ex eornu evangelii sacelbim cnitni divi Paduani thaumatnrgi dedicatum, eratibus ferreis ornate nnmltum eonspicitnr. Altare maius (in looo mar- ivrii s. Colomaimi erectum) in eleganten) hodie surrexit lormam, auro, flcto marmore, architectoniea arte splendicantem ; in medio effigies templi buius et Stockeraviensiiim patronum regium ma^tvrem sub specie peregrini , nubibus sublimem , artiflciosa pictura exbibet. Sacellum s. Antoni! Paduani cum eius ara plures illustrissimi maece- nates et vicini rr. dd. paroebi strui feeerunt. Altare b. Virginis, buius sculptam re^ tinet inmginem. Altare s. p. Francisci cboi*digerorum erectum est impendiis nobilis d. Gever de Rdlbaeb. Enumeratis hisce aris, dempto sacello Paduano necdnm conse- crato , sacras reliquias imposuit die 22 Augusti anno 1660 rev.""* d. Martinus epi- scopus Lambsacensis , canonictis Olomucensis et serenissimi arcbiducis episbopi Passaviensis per utramque dioecesim sufTrapmeus. Anno 4727 intra sacrariiim nobilis ara s. loannis Nepomuceni mart., anno 1750 altera ss. loacbimi et Apnae aceessit ex largissima benefieentia d. loacbimi Georgii Gšcbwandner, aulico-caesareae camerae proeuratoris , munifici in bane ecclesiam patroni. l!t pia plebs perpetuum dominicae FRANCISCANO-AUSTRIACA. 1 87 > passionis memoriale haberet, extra ecclesiam aniio 1657 beueiicio devoloruin Re- demptori patienti sacralissimum Domini sepulcrum ex secto lapide aedilScatum est; et qnia ad normam Iero$olymitani structum, totque ab oppido passibus dissitum esl, quol originale suam ab urbe lerusalem , innumeriis populi conflnentis concursiis fleri solet quadragesimali tem|)ore. Anno 1751 dolorosa via crncis cnm solidis stationibns erecta fnit siimptibiis confralernitatis chordigeronim s. )>. n. Francisci , qiiac singulis mensibiis, praemisso cx eathedra sermonc, suam celebral processionem, plurimos nu- merans beiiedictao chordae sodales. Eeclesia praelcr maiorem partem de sambuco, e\ quo s. Colomannus pendulus mortem niarlvr obieral, insignem quoque partem sni tutelaris de mandibula servat , quae devolis hiic peregrinis et visenda et oscu- landa traditur. Instituitur ad saerum huiuš martvris loeum in ipso s. Colomanni festo quotannis solemnis processio al) oppidanis Sloclieraviensibus voli facti causa, aeris intemperie etiam quallcunque non impediente , halieri solila ; quoniam anno 1679 oppidum eum oppidanis a saevionle conlagiosii Ine s. marlyr protinus iiberavit, sub voto annuae processionis , olei ac eerei oblalionis invooatus. Ck)nventus solidioribus saxis el forma qna(lrala eroelns seplimo supra Slockera- viense oppidum lapide dissitiis est, Vienna per lerram (juatuor, per aquam duabus leueis semoUis. Dormilorium unicuin a poliori 32 fnilribus, ffuos mera piorum eleemosyna alil, praebet habitaeula. Horlus chuistro a(inexns spaliosissimus quidem, ast ob terram arenosam miiiime frngirer; ideoque arbores, etsi eum viriditate flo- reseanl, nihilominus abs Crnelibus remanenl; quod tellus hic negal arboribus, sup- plet in floribus, plantis el olcribus, quorum suffieieiis habelur copia; Iriplici quoque |)otilur fonle, qui ad irrigandum aquam largissime dispensal. CIaustri situs amoenis- simiis est et quia nullas šibi vieinas compalitur aedes, šibi vel fertilissimos agros aut prala vel nemus, aut inter aquarum Danubiique rivos canipos opimos obiicit. Quare piscium volucrumqne eapiendarum opporluna oocasio ad eximium solatium est sese refocillare eupientium. Ante huius monaslerii fores supra planitie inter arborum umbras eolossus e\ seeto lapide ereetus eemilur immaculalae Conceptionis, eolu- mnam circnmsfant ss. Sebaslianus, Roehus, Caroius Borromaeus et Leopoldus, octo ge- niis caelestibus geniiflexis bos ornate ambientibus; singula praeclaro statuarii opere eia- l>omta, obinde suo pretio simul et situs amoenitate eolossus spectabilis est. Surrexii anno 17:39 liberalitate a. r. d. paroehi in Simonsfeld fosepbi Wilhelmi de Knering. Sigillum eon\entus imagine insignitur s. Colomanni mart. formam itinerantis prae- seferentis, dextera baeulum, virgeum lorum sinislra, quo martyr obierat, demonslran- lis, eum hisce in orbem litteris: SIG. a)NV. FRANCISGAN. S. COLOMANN. 1652. GAPUT XXI. Conventus Feldbacensis in 8tyria ad b. Virginem natam. De loco Feldbacensi. Feldbacum secundum aliquos Veldbaehinm, perantiquum oppidum, quod Arrabo f^n Raabafluvius alnit, ab immemorabili tempore serenissimorum archidueum et Romanonim' caesarum imperio snbditnm esl: nam etsi subinde dominio dd. de Wallsee 188 gOSMOGRAPHlA • parerel, post paucorum aunonini lapsum, dum proprio aere cives sese ot oppiduni redemerunt, iterum ad Austriae archiduces rediit. Adiacet regno Himgariae in conflniis Slyriae iiiferioris una dieta solum, seu sex milliaribus a metropoli et urbe Graecensi semotum. Locus, iitcumque spatiosiis, muris ciaiiditur et per tres porlas ex mero guadro sectas aditum ingredientibus reserat; ad arcis formam quodam gaudet fortalitio , Tabor nuncupato , dupiicl fossa egregie cioclo , quod bostilis inva- sionis tempore oppidanis fugam accelerantibus resve suas salvare cupientibus forle subministrat praesidium, siquidem imiltac in eo mansiimculae, ofBcinae et conserva- toria cernuntur plurimariim renim ponendarum capacia. In huius medio templum pa- roeciale couspicitur sat pulcrae struelui*ae, s. Locmardo, oppidi et sacrarum aedium tu- telari, saeratum. Planilies est aquis irrigua et humida, solum paseuis fecundis plenum, iVumenti ferax, vino abiindaus. Loca ciHitermina, quao eam eircumdant multumque spectabilem reddunl, pagi , eastra , arces sunt. fnter arces primatiim obtinet Reckei^ spurgimi, Fetdbaco vix louoa distaiis vorsus orientem, giganteao rupis celsitudine, propugnaculorum niimero suaquo ad intra poniariis vineisque consita amplitudine facile Graecensem e\suporans. i^oddit hanc arc<'m ipso munimeulorum ordo, eopia, robur, porlariim suis pontibiis instruciarum pluralitas, pelrae praecipUium (ad quam nonnisi arduo et flexuoso tramite ron$<'enditur) siia natura formidabilem , inexpa- gnabilem. Eminel in eius summitale ingens aula re lormentaria ac armis locuples, merito ea de ratione archiducum Auslriacorum fortissimis munimentis praepriniis ad- nmneranda. Subiicilur aetii dominatui d. Wenceslai Caroli s. r. i. eomitis a Piirgslall <. e. m. e\cel$i Austriae inlerioris regiminis consiiiarii ett*. S i. De templo et claustro in oppido Feldbacensi. Cum iilustrissimus d. faeobus Kiisl, eonies a UolLselieo, ob recepluni aliqiiando divinitus beneficium votum Altissimo vovissel. quamprimum sil)i lieueril, pro Dei aeternique Verbi Matris gloria magis pr(mio\enda et amplius propaganda calholica religione in dominatu siio coiisiruere nionasterium el magna in seraphicum ordinem fereretur benevolentia ; in im*o Feldbacensi, cum nullibi per \ieiniam inveniretur religiosuro domiciiium, fabrieam a se erigendam fratribus nostris Iranscribere de- erevil. Verum Deo eorona aelerna enm eitins deeorare cupienle, autequam dieni vitae ciauderel ultiinani, d. Geoi^ium liarlliolomaeum Kisi haeredem universoruni piissimae ihtentionis suae coiistiluit e\si»cutorem , euni ultimis tabulis strenue obli* gando, ut , quod ipse nequiverat morte praevenlus, sua virlule perficeret, el fratribus minoribus slriclioris olKsiTVantiae e<*elesiam et coenobium erigeret. Anno itaque I6i2 obtento Ferdinandi HI. ciiesaris eonseiisu, siructura initia sua sumpsit, ac elapso prinium quinquennio ob lemporis illius caristiam el calaroitositalem , in eam excrc- vil status perfecllonem, quoil fralres nosiri in hoc loco pedem figendi babuerint commoditalem. Prima in neo-ereclo lemplo ^iolemnitas anno I(i47 in festo s. p. n. Francisci celebrata esi, ubi non obstante adhuc lutherizante plebe, ultra cenluni lldeles, praemiss;! s. |ieccatoruni confessione, pane angelico rcfecli ftiere ad super- abundans illusirissimi d. coniitis fundatoris solatium. Gompleta fabrica, anno 1652 l>rimus guanlianus loči insIiUitus fuil p. Euslachius Taumann. CIaustrum boc slatui FRANCISCANO-AUSTKIACA. 189 minoriticae paupertatis proportionatum , penes castrum extra oppidi portam, qua Graecio Feldbacum desceiidilur, in forma perfecte quadraiigulari situatum est; solum respicil fertile quidem et fecunduni, verum ob adiaceiiles aquas humidum et subin fratriiin saluti nonnihil insalubre ac advei'sari(im. Praoler conservatoria et ofiicinas in inferiori ambitu non paucas nnicum habet dormilorium lot enumerans cellas, quod, deniplis hospiliim habitaculls, bibliolheca etc, plerumque viginti aut plures fratrevS peraccommodani nanciscantur habitalionem; aliquando etiam vel studium pbiloso- phicum vel theologicum morale pro beneplacito superiorum habelur. Fratres in loco lum eleemosyna per viciniam, arces et pagos hnmililer emendicata, tum fundatione quadam a primo d. fundatore pie disposita ac ab excellentissima d. Maria Eleonora, comilissa de Rosenberg, nala coni. de Kysl etc, aliquantuluro aucta aluntur. Horliis in quadro spatiosus ac peramoenus , ininori piseina et vivo fonte provisus est ac fluente aqua irriguus, quam ad iactum lapidis fluvius Arrabo suaviler susurrans lambit. Sacrae buius monasterii aedes voluntate fundatori b. Virgini auxiliatriei natae dedicatae sunt anno 1658 per reverendissimum d. loainiem Marcum , episcopum Sec- coviensem , Guidobaldi archiepiscopi Salisburgensis (cui in spirilualibus bic lociis sobiicilur) per utramque Stvriam vicarium generalem, qui quoque eodem anno aram maioreni in honorem eiusdem b. Virginis natae consecravit. Primum altare lalerale in cornii evangelii ss. Triadem; alterum gratiosam Virginem Mariam Oettin- ganam (cuius statna ad originale suiiin attacta est) repraesentat, singulari populi devotione celebre. Primum altare iaterale In cornu epistolae s. Anlonio Paduano; secundum b. Virgini dolorosae (sub lioc condita quiescuni corda primorum fun- datorum); tertium s. Michaeli archangeio inauguratum est, boruin tamen nullum usque modo eonsecratum. Confraternitas ehordigerorum , iam anno 1648 introducta et indies in sodalibus aucta, plures nobiles et ecclesiasticos enumerat. Terlius ordo (qui una cum s. via crueis anno 1 7:25 piissimo institutus est) in boc conventu ma- lima cum exemplaritate vigel, non solum litteraiissimis viris in ecclesiastica dignitate constitutis, verum etiam generosis, strenuis, illustribus, immo prima nobilitate insigni- bus ulriusqne sexus personis, pauperem poenitentium habitum perdevotc gestantibus. Sigillum conventus exprimit b. Virginem coronatam cum s. Prole nubibus ex- c^lsam; infra vero intra arborum viriditatem s. p. n. genuflexum cum circularibus characteribus; SIG. GONV. FRANGISCAN. FELDBAGENS. 1652. GAPUT XXII. Si. Conventus Merzuschlagensis in Styria ad s. Grucem. De loco Merzuschlagensi. Oppidum caesareum Merzuscblag , unde conventus noster denominalionem sumit, in ipsa valle Martiana, quae nomen suum a fluvio Merz derivat, plurimum celebra. tur a ferro cudendo, quod in omnes etiam magis dissilas provincias nobili comercio dispensat. Locus bic oblongus Alpibus ac rupibus perallis undequaque cingitur, me- dius inter Austriae et Styriae melropoles; unde sicuti Vienna ita et Graecio duodecim milliaribus remotus. Altera abhinc bora trans Semering peculiaris vaslitalis montem i9() COSMOGRAPIIIA oppiduin speclaliir, Sclieidwienn nuncnpatum, per quod ex Ausiriae flnibus via re- gia in Styriarn fll transilus, ot inter angiistas rupes, immo arcis ciiiusdain Clam dicl^ie, com. de Walsegg subditae, praesidio hanc ab altera dividil, fortiqiie, si eonlra hostes hccessum sil, clausura munil ac difficillinuim permeatiim admittit. Ecclesia parochia- lis ad s. Cunegundcm v., laine(si ciiin oppidanis suis archiepiscopo Salisburgensi quoad spiritualia subiecta sit, a professis ordinis Cislercieusis ad Novos Mootes admiiuslralur , qui ul paslores eidem perpetuis temporibus praesunt. Est autem lioe ad Novos Montes seu Novo-Montantini coenobiiim Merzusclilagio tribus horis dissiluni et inter Styriae Alpes, montes et colles ad lenueni Martii fliiminis alvium inferiori Ausiriae contiguuni; quod Oltoni Austriaco, Alberli I. caesaris filio, Friderico piil- cro auguslo assenlienle, sua initia debet; suscepta enim ex Elisabetha Bavara co- niuge prole, Friderico siio primogenilo, asceterium Deiparae honoribus erigere decrevit. Ouare evocalis ad hanc solitudinem ex antiquissimo s. Crucis monasterio viris religiosis ac assignalo amplissimo fundo, vaslae moliš basiiicam construxit amio 1527, šibi suis- que serenissimis posteris, Elisabethae ac Annae leclissimis coningibus. post faU*) per- enne eondilorium dispositurus. De franciscano conventu et ecclesia. Anno ab incarnatione Domini \6M , 5 Maii in hoc caesareo oppido ad insliui- liam r. p. Aogidii Schiesi, ministri provineialis, cooperanle praeprimis iM*^ d. Wenceslao de Poliis elc, fratrum noslrorum hic iranseiiniium amantissimo parenic spiriluali, ul liocce in oppido noslris domiciiium figendi aucloritas fieret , c^n- sensus tum caesaris Ferdinandi IIL, lum archidioecesani Saiisbui^ensis oblentus fuit. Domum, quam fralres per plures annos qua iiospilium incolnerant, comrnunilati Merzuschiagensi proprio aere exsolverunl dd. Wencenslaus de Poliis, Martiuus Brimbsch, Wolfgangus Schreckenfnx el Leonardus Weggenbauser. Sacellum vel potius oratorium celebrandis divinis, ulut fieri potuit adaptalum, sacratissimae cruci Salva- toris nostri dediealum erat, die iA Aprilis anno 16io, Mariae Augustae Ferdinandi III. coniugis praesenlia , dum in parasceve Domini Merzuschiagium pertransiret devotionis causa , decoratum largaque eieemosyna dilatum. Anno 1648 in festo s. Barlholomaei apostoli, qualenus hocce fralrum hospilium in ciaustrum, oratorium in ecclesiam, adiutrice Dei gratia el benefaclorum largitiile permutarelur, in struendi templi fun- damenlum primum lapidem iecit reverendissimus d. Ballliasarus, exempli s. Ordinis Cisterciensium monaslerii Novo-monUmi abbas. Omnis lum convenlus tum ecclesiae fabrica polissimo aere sni)sidiario anledicii d. de Poliis el Annae, eius lectissimae coniugis, ac admodum reverendi d. loannis VVampei, decani Werzensis, suri*cxi(. Quare ul amborum munificenlia poslerorum commendarelur memoriae, supra ecelo* siae Ibres infra saecularium chorum sequens exarala visilur scriptura: Hic crucis insigneni structuram cernis umoriš, Ex VVampcI vcntrcm, sed capul ex Potiis Sunipsil. Nune f|uaeris: Potior sit ^e^ticc venlcr? Vcniro capiit potius iudico pro Potiis. Anno Salvatoris nostri M. D. C. L. VII. FRANCISCANO-AUSTRIACA. 191 Templuro boc ima ciim nionasterio , piorum bcnefactorum eieemosvDis , sed vel ina\ime piissiini ac reverendi domini loaimis Wampel, decani oiim et parocbi in WeiCz, nec non iiobilis ac strenui domini Wonceslai de Potiis, primi biiiiis conventiis syndici aposlob'ci, miinificenlia perfeolum et decimo kalendas Maii, dominica scilicel tertia posl pascba, ab illuslrissimo ac reverendissimo principe dd. loanne Marco episcopo Soccoviensi, in bonoren) s. Crucis solemniter consecratum et dodicalum fuit , i^ente in catbodra d. Petri AIexandro YII., invictissima vero sacri Romani imperii giil»emacuia boc eodem mense mortis imperio resignante Ferdinando ITI. Oucis victoria Sit nostra memoiia In netoma glorin. Perfecta i>otiori ex parte ecclesia, sacristia, fratrtmi choro, paupertati proportio- nala lurris adiecla esl et nonis Augusti anno 1649 eiusdem apici crux super imposita , in cuius modo ad perpeluam rei memoriam omnium totins fabricae praecipuorum benefaclonim uomina inclusa suni. Templum rev.™*" princeps et d. loannes Marcus ab Altringen, episcopiis Seccoviensis, die ^ Aprilis anno 1657, dominica lertia post pascba consecravit, cuius consecralionis solemnia eadem dominica, patrocinium vero in die inventionis s. Crucis festiva cum celebritate singulis annis recurrunt. In sacris bis s. Crucis aedibus tres arae cum saceilo unico constructae visuntur; ara maior sal- viflcae Crucis sigiio dedicata praeclaris impendiis ill.'"«<' d. Catbarinae de Kayserstein, nalae de Karnersperg, anno 1651 erecta fuil. B. Vii^inis ex cornu evangelii benefi-- centia d. Cbristopbori de Picbl Merzuscblagensis postae magistri, surrexit anno 1654. S. Francisci serapbici suis sumplibus fieri fecit nobiiis d. Martiniis Brimbsch de Konigsbrun anno 166<), c|Ui paulo posl sacellum quoque in bonorem s. Tbaumaturgi erexit Crypta luin fratrum tum saecularium sub lemplo alteram aequalis cum eccle- sia ampiiludinis faciem exbibet. Altare ibi in animarum purgantium refrigerium magin's olim dilatum erat indulgenliis; anno 1715 largitate perillustris d. Georgil An- dreae, nobiiis de Karnersperg, s. r. i. equitis et caesarei consiiiarii, extra foros eccle- siae ad introilus sinistram nobilissinmm Cbristi Domini sepulcrum exstructum, ac 13 Aprilis, quae sabbatiim erat ante dominicam Palmarum, ad ingens populi confluentis solatium prima vice sacrum solemne babitimi fuit. Conspicilur ante eius ingressum penes picturas varias crux, quasi e Calvariae loco elevata , quam sancti omnes cruci fldeliter adstantes devote ambiunt, statuario opere praeclare expressi; memoratum sepulcrum prima quadragesimae dominica et feria sexta secundae bebdomadae mensis Martii iodulgentias se visitantibus impertit plenarias. Anno 1656 confraternitas s. p. n. Francisci sub titulo cbordae benedictae; anno 1729 s. via crucis ac eodem anno sacer. s. patris n. tertius ordo pientissima sua sumpsit initia. Hic conventus ad s. Crucem nuncupalus unico absolvitur dormitorio, quod 20 communiter fratres iiibabitani, praeter stipom per montes et Alpes bumililer emen- dicatam nullum prorsiis fuiidalionis sentientes beneficium. Bibliotbeca competente , ofGcinis necessariis, duplici fonlis scaturigine ac borto arboribiis friictiferis et ole- ribus copioso provisus est. Sigillum conventus penes crucem maiorem in medio erectam, duas a latere mi- nores exprimit cum bac inscriplione: SIG. CONV. FRANCISCAN. MORTZ. 1652. 492 COSMOGRAPHIA CAPUT XXIII. S i. Gonventus Mautternae in Styria ad s. Barbaram virginem et martyrem. De loco Mauttemensi. Maultem seu Maiilterna, aniea pagtis, ad iustautiam excellentissimae familiae comitum de Breuuer (qiiae eidcm iure haereditario dominatiir) iam gratia caesaris oppidum est in superiori Stvria , Graecio uiidecim milliaribus dissilum, undequaquc allissimis pelris ac saxosis inoiUibus septum. Mille abhinc passibus spectabile ca- struni Ernau dictuni coiispicitur, praedictae etiam fainiliae proprium. Parochialis ecclesia s. Nicolao dicata Mautternae administratur a quodani ordinis s. Benedicli monasterii Ad-Montensis , qiiod vetustale sua, incoiarum pietate, doctrioa el mulUtu- dine lotius Slyriae celebemmum et dilissimuni est, anno 1074 a b. Gebhardo, Sa- lisburgensi episcopo (in cuius archidioecesi , una cuin omni Mauttemensi vicinia conspicitur) fundatiim. Mautternense oppidum, elsi e\ eonterminis parochiis, arcibus el eastris plurinumi connnendabile , praecipue tamen ex speelabilibus ingeutibusve oppidis caesareis: Eisenarz seu Ferrinietalla , el Vordernbcrg seu Mons anterior nun- cupatis, inter praeruptos peraltosque niontes \ersus superioris Austriae plagas siliš. Ambo liaec loca ob nobilissimas ferri fondinas, anno 712 inventas, per oinnes eliam remoliores regiones, quibus lioc metallum iargissiine dispensant, suni famosissinia , quippe, lamelsi indefesso labore ultra nulle iani annos efTodianlur, cum tanla exu- beranlia maleriam subn)inistrant,'quod ea non solum necessitatibus praeseolibus om- nino salisfaciat, sed el ingenlem quanliUUein posteris continuo reserveL Oppidum praelerea Maullernense circumquaque clauditur asperrimis moulibus et praeeelsis rupibus, binc cervis non nibil, ma\ime Uunen dauiarum copia locuples est, quod obinde modernus Rom. imp. Carolus VI., dum praestandi šibi a provinciis haeredi- lariis homagii causa ex Stvria in Carintbiam , Carnioiiam , Goritiam pelerel y bis de- liliose hic capiendis phirii)us diebus una eum augustissima eoniuge immorari minime dubilaverit. 8 ^. De Gonventu et ecclesia fratrum nostrorum. Ecclesiam et c^nventum extra oppidum Maullernense lenerrimus in Tranciscanam reformalorum familiam afTectus, pielas et munificentia excellenlissimi el illustrissimi d. Caroli Godefridi s. r. i. comitis Breuner, nobilis domini in Staž, I. b. in Stibing, Fladniz et Rabensiein, domini in Ernau, Comerstein etc. s. c. m. intimi consiliarii, camerarii , nec non inferioris Austriae praesidis etc., surgere fecit anno 1669. Nam cum bic eiusque ilhistrissima consors Mariana, nata eomitissa de Meggau, prolibiis orbati forenl, relinquendae haereditalis portionem non modicam divino cultui dediča- runi, nobisque pp. franciscanis, ul bunc perpeluis lem|K)ribus amplius promoveremus , lempium ciaustro conslruxerunl. lUique r. p. Benigno Schimadilscb, ex-guardiano Grae- eensi, in archilecluin ab ipsomet exce1). fundalore fiducialiter conslilulo, die 27 Octobris anno mox dieto primus lapis ecelesiae Tundamento imposilu?; esl cum inscriptione : FRANCISCAKO-AUSTRIACA. 493 Hic lapis iu fundamenta ecclesiae huius positus fiiit per ilhislrissimum et reveren- dissimaoi d. Rayroundum, celeberrimi inonasterii Admontes oi*d. s. Benedicti abba- lem el per Styriain superiorem archidiaconum , auctoritate et liceiitia celsissimi prin- cipis et arehiepiscopi Salisbui^ensis , sanctae sediš apostolicae legati etc. , anno a parlu virgineo MDCLXIX. sexto calendas Novembris , sedehte romano pontifice Cle- meote nooo, imperante Leopoldo I. Romauorum imperatore augustlssrmo. Priusguam ecclesiae insignis fabrica suam pertectionem alttngeret , aedes b. Virginis Laiiretanae ad nienlem fondatoris sinistro lateri ad templi introitam impositae et anno 1673 per- feclae sani , atque in his secundo Augusti primum sacrum a praefoto d. abbate Admon- leosi celebralum ; postero vero anno in ipsa Dei Matris in caelos assumptae soleroni- tale per solemnem ex parocbiali ecclesia institiitam processionem ad bane domum per dietam d. abbatem icon imaginis Lauretanae, Laureti eflGgiata, ibidem benedicta alqne ad saum prototypon attacta , devolissime illala fuit ad singnlarissimum ipsum ftin- daloris eiusgue iUastrissimae prosapiae solatium et spiritaale oblectaroentnm. Imposita iam soprema templi structurae manu (postquam die ^ lulii anno 4675 exceli.">°* fondator ad omniiim lamentam Graecii in Domino pientissime derunctus, vel potius caeio illalus esset), die 5 luiii anno 4679, quae orat sexta dominica post pentecosten , solemnibos riiibus templum et sammum altare a celsissimo s. r. i. principe et epi- scopo Seccoviensi, d. Wenceslao Gulielino, comite de Hoflkirchen etc., sub patrocinio s. Barbarae v. et m. dediča tum est, qui eadem die tres campanas, maiorem nomi- Dibus d. Barbarae v. et m. et s. Caroli Borromaei , minorem ss. Francisci seraphici et Antonii Paduani, minimam s. Caeciliae v. et m. insigniendo benedixiL Solemnia haeece gaudiosa sequenti die consequebantar tristia; nam piae exaviae exeell.°>^ d. fan- datoris Graecio (ubi in nostri conventus s. lacobi sacello a die obitus depositae ia- coerant) sab caropanarum pulsu ac iugnbri comitalu ad neo-consecratam ecclesiam delatae et ad cryptam interiorem ante altare maius conditae faere. Nobilissimis hisce manibus per triduum solemniter parentatum esL Supra sarcopbagum cupreum in deaarata lamina sciilpta snnt eiiis nobilissima insignia et appositum sequens epi- laphinm. HAC IN TUMBA RECONDITUS lACET EXCELLENTISS1MUS ET ILLUSTRISSIMUS DOMINUS DOMINUS CAROLUS GODE- FRffiUS S. R. L COMES BREUNER , NOBILIS D. IN STAŽ L. B. ETC. ETC. lil sapra iegiior AUGUSTISSIMI CAESARIS LEOPOLDI 1. MAGNUS ET CHARUS MINISTER OUI CONVENTUM HUNC A FUNDAMENTIS MUNIFICENTISSIME EREXIT ET FUNDAVrr VIXIT RARO CUNCTIS IN DEUM PIETATIS, FIDELITATIS IN CAESAREM ET IN PROXIMUM BENIGNITATIS EXEMPLO ANNOS QUINQUAGINTA SEX. OBirr MAGNO SUI RELICTO DESIDERIO DECIMO OUINTO CALENDAS ACGUSTI ANNO MDCLXXV. Analecta. 13 194 CnSMOGnAPHlA - Celebris huius leiiipli fiiltricii, suis llriiiisRimis fiinilamentiR oiiiniuo praeclčirii, multum lumiiiosa ac ainpisi esl, in qua :rop:tgiiUi.s. Sanra vk crum, eodem lempore pia sua inilia liabuil, ob phirimas induigeiitias a iioii paucis tpiolidie freguentala. Solel ad hiiius tenipli et aedis Lauretanae iconem singuto Iriennio ex civitate Roltenmonensi processionaliter venire lurba devoloriim, qiii eivrlatis iiominc vottim obinde Tacluin exsolvuiit, qiiod die I luUi anno 1<>79 veheiiientior flamma , gravioris Tulminis ictu terribilitcr causata, post h. Virginis Laurelanae iiivocalioneni niirabilit«r exliiicta siL Anno f729 muniflccntia e\eelient)ssinii d. coinilis Tundaloris ecciesiae quiittttm ae- cessil altare, honopibus s. Francisci Xaverii cfinsecratum. Anic lempli liuius ingi-essum supra fores nobilc senliim exl)ibel priinnrini) riindaloram insignin, inrmqtie sequentia inaratji legunlur: DKO OPTIMC) MAXlM)t DIVAEQUE BARBARAE VIRGINi ET MARTYR[ TRMPLUM HOC ET MONaSTERIUM ORDINIS MINORUM S. FRANCISCI STRICT. OBS. PROVINCIAE AUSTRIAE A KUNDAMENTIS EREXRRUNT, nnTA\^RUNT, ORNAVERUNT cxcellentissinius et i)liislrissiinii.s dd. Carohis (imlcfridiis s. r. i. com. Bretiier nnbiifs d. in Staž, liber baro in Stibing, d. in Ernaii, Comerslein, Kaysersperg, Weinwiii^. Ragitscb, Walischach et Arnrels, cnnierar fineredil. in Auslria infra Onasum el sii- premiis camerarius haeredil. comitalns Goritiensis s. e. m, consiliarius acl. iniimiis, camerarius et inferioris Anslriae camerae praeses EIUSOUK LECTISSIMAE DOMINaE CONIUGES ILLUSTRISS. DOMINA D. MaRIANNA PIAE MEM. COMITISSA BREUNERIN NATA COMITISSA \ MEGGAU ILLUSTRISS. DD. MaRIA MAGDALENA COMITISSA BREUNERIN NATA BARONISSA ET DOMINA A GEISRUGG. ANNO SALUTIS MDaXXIV. KRANCISCANO-AUSTRIACA. i 95 Claiistriiiii iii forma <]iiadraiigutnri sna sumptuosital^ el graviori iiioic aeternilati coii- stnicliim, octodeciin rdigiosos inquiliiios uiimeral, qnoriiin l!ž piissima fuiidatoris munificentia virtute lilterariim sub dalo Graecii 15 lauuarii anno 1670 ereclaruin suslentaniur; reliqui vero vicinoruin locoruni siiiisidiariis eleeinosynis Tacile ahintur. Viridarium, quod in acclive assuri^il cl fliiviolo alluiUir, spatiosissimum est et periu* eundam, arboribus polissimum, q(iae sapidissima ponia feriint, (5oiisitum sittimqiie inler celsas nipes ol inontana praegrandia ; liinc , quia loiigius hic frigus perdiirat , fnictos noii nisi tardiori aiiiii tempore in hoc borlo niaturescunt. Sigilium conventtis b. virginem ct martyren) Barbaram cum tiirri , quae calicom iu de\tera, in sinislra gladimn, quo martyr occubuit, lenel, cnm seqtienl'ibus litte- ris orbiculariler exprimil: SIG. CONV. FRANCISCAN. IN MAUTTERN. 1671. CAPUT XXIV. !$ 1. Gonventus Hainburgensis in Austria ad s. Annam. De urbe Hainburgensi. Hambiirgum Auslriae. aliis Haimburgum vel Hainburgum, archidncalis urbs, Vienna octo milliaribiis distans, Danubio flumini adiacet, primunique ex Hungaria in Auslriam aditum recludit, Posonio, regia superioris Hungariae metropoli, ubi iiv mu- iiitissima arce s. Stephani regis corona, qiiae regibus Hungariae in die coronationis imponilur, aliaque regia diademata caute cuslodiuntur, altera leuea semotum. Hainbur- gum non magnitudine aut pulcriludine, sed anliquitiite sua, qua vetnstissimis Au- striae urbibus comparatur, celebre est, el liodie velnslissimae moliš portae civitalis teslanlur; nec desunt arbilranles bane urbem, snppresso veteri Carimnlo, magnifica olim Romanorum civilate, sua inilia sumpsisse annis pos( Christi nalalia admodum paucis. Perallus mons, qui urbi adiacet flrmissimam quandam arcem exbibet,quae nune in ruderibus deserta falconum nidns eCTecta esl. Pervetustae urbis paroeciae s$. apo- stolis Philippo et lacobo dicalae suni, siiriiptibtis magislraUis el civitaleiisium erectae. Locus hic cum incolis quoad spirilualia archiepiseopo Viennensi subdilur. Plurimum iam locnm hunc commendal anle paucos annos permagnis sumplibus conslructa la- bacae fabrica, cx qua ad omnes caesaris haereditarias provincias copiosissimum fit diversissimorum foliorum commercium. Pcr bane viciniam complura subterranea deprehendunUir veterum aediflciorum rudera , el agricolae variarum sorlium mone- tas, nummos ex aere, anrichalco, argento, eliam auro in bunc usque diem, dum agros eolunt, merae probatae anliquitalis monumenta. De conventu nostro Hainburgensi. Dum infaustissima ilia plus laerymis deploranda quam calamo inseclanda lu- theraoismi tempora longe lateque eliam Austriae regionem, praecipue Hungariae regnum šibi conterminum, miserrime obfuscarenl , et sprelis apostolicis sanclionibus , ac contempla Del ecclesia per introductionem falsae doctrinae ortbodoxae fidei uni- 496 COSMOGRAPHIA latcm scindere satagerenl ; ecclesiaslicorum el religiosorum domicilia lanquam firmis- sima (idoi romaime propugnacula scelesle iibique impugnarunt, supremum horutn exterminium attentartint , sacrilegis manibos in sacras eoriim aedes lumulUiarunt ; sacram supellectilem diripueruiit, vendiderunl, iiiquilinos ecclesiaslicos exturbaruot; religiosos ciaustris pcpulerunt ac in exiliiim eiecorunl. Quod miseranda ilia aetate in grandem perniciem vineae Donoini Sabaoth plurimis sacris locis, monasleriis ho- nimque incolis deplorando fato obtigit, etiam conventus nostri non minori cum infe- licitate experti fnere; nam praeter conventus Egenburgensem , ludenburgensem , KazelstorfTensem , Lancovicensem, Puppinganiim, EnzerslorfTensem , Feldspergensem , lU suis locis dixiinus, clauslrum quoque Hainbui^ense ad suum usque persensit extern)iniuni. Anno siquideni 1561 , quando in Hainburgensem urbem Inlheranus ina- gistralus poteslalem oninem exercerel, fralribus nostris iam antc qiiadraginta quinque circitcr annos e conventu suo violenter propulsis, clauslrum in domum providendae annonae commutarunt, prout urbarium Hainburgense per speciales littcras urbis si- gillo munitas ac in nostro archivo originaiiler servalas lestatur $equentibus: Franei- scani quoddam ordinis monasterium, quod intra moenia civilatis Hainburgensis siUim erat, demolitum atque in domum providendae annonae. seu comeatum aedificari coeptum est in mense Martio anno Saivatoris MDLXI. Ilem protocollon dioccesis Passaviensis, in consistorio Viennae ad b. Virginem in littore servalum, sequentia verba habet: Fuil quondam Hainburgi conventus fratrum minorum s. Francisci , nune vero locus ille inservit annonae etc. Ex bis non obscure liquet , fratres nostros ante ducentos et plures annos pedem lixisse, verum liquido referre aut investigare noo valemus, per quantum anlebac aevum conventus steterit, quis eius conditor fueriL Tempora enim continuo bellicosa, haereticorum insolenliae, firequenliores Turcarum, Tartarorum, rebellium Hungarorum invasiones, civitatis exustiones authentica omnia et nostri conventus et urbis protocolli eripuerant documenta. Lutberi sectariis per universalem reformationem imperatoria, praesertim Ferdi- nandi n. auctoritate ubique vigentem plurimum extirpatis, ortbodoxae fidci religio in ditionibus caesari liaereditariis palam reflorere coepiL Fratres nostri cum aliis operariis Vienna Hainburgum directi., plurimos erranles in viam salutis reduceutes, copiosissi- mam messem in borreum dominicum congregarunt; obinde Hainburgensium incola- rum afTeclum amoremve prnoprimis šibi eonciliarunt ac (idueiam. His iilectus senatus civicus, dum anno 1645 lues contagiosa gravius hic saevirel, sub dato 11 Septembris a reverendissimo p. Maxenlio ab Areo. commissario Provinciae generali , suppiiciter flagitavit, patrem infectis mini in solamen, quatenus e\ bis, qui lutheranae infe- ctionis et pestiš animae lempore maxime proflcua locarunt obsequia, ea quoque deferre non gravarenhir grassante lue eorporis et pestiferae infectionis tempestate. Eo destinatus esl p. Paulus Konigsberger, vir singularis pietatis et in proximum carita- tis, qui, post praestila plurima pestiferis sotatia, eadem lue et ipse infectus, sed restitntus, in flnem usque pestiferis in obsequium tuit. Eapropter magistratns et cives, perpendentes fratrum religiosa et ad plenam satisfactionem conducentia ofiicia, grati- tudinis causa moli , antiqua relicta a nobis conventus monumenta , utut potuerunt , pa tribus' nostris exbibuere, inst^uitissime postulantes, ul, cum olim huius loci inquilini fuerimus, spatii vel antiqui vel noviter assignandi possessionem reassumeremns, spondendo omnem pro obtinendo piae pelitionis eflectu assistentiam, auxilium, pro- motionem. Desideriis tanti«^ ut fierel satis, adita est Leopoldi 1. el magni caesaris FRANGISCANO-AUSTRIACA. 1 97 clementia, qiiae in omne opus sanctum pronissima r. p. Mariano Scbniidt, lune Pro- ▼inciae ministro, sub dalo Vienuae die 49 Seplembris anno 1675 gratiosissimum prae- sUtit consensum, imperalorio sigiUo ex cem pendenle mnnilum. Igittir anno 1676 dic 16 Decembris ad non modicam civilalensium laeliliam fralres noslri non in loco ve- ter!, sed iioviCer beneficio senalus assignalo el ad aedes scholares diclo, pedem figere coeperunt Die 8 Augusli anno 1677 dominica nona posl penlccoslen iilustrissimus el reverendissimus d. Gcmnanicus s. r. i. comes a Thurn, per dioeeesim Passaviensem infra Onasiun oflicialis lapidem fundamenlaleni ccclesiae el eonvenlus fabricae posuil , cui epigraphe insculplum eral laie : Sub papa Innocenlio XI., imperalore Leopoldo I., episeopo dioecesano SebasUano, de licentia eiusdem el noslri ministri generalis losephi Kimenez Ssiroaniego iiaee ecclesia ad praepolenlis Dei el s. nialris Annae gloriam fundata esl, ponente lapidem hunc primarium reverendissimo et illuslrissinio dd. Germanico s. r. i. comile a Thurn, officiali Passaviensi etc, ad inslam ex eornii deMero b. Virginis, ex coniu alleru s. p. n. Fr»nci5(-i ara vtsitur; aist. Redditur praelcrea toti Provinciae ulilinr ex praeclara piinnificii fabrica, qHae anno 1696 a r. p. Francisco Caccia erecla, jiannuin a nostris, etiam alionim adtutorio, conreelum pro vestiendis Provinciae lolius fralribus abunde sutuniDislrat. Hortus, in ciiiiis exlremitate~ prnedicta fabrica cernitiir, sitiis iuciinditate , arboruni uinbra florunique varietale deticiosns ac perampins cst, in ■<»o cirenitn 3S8 orgyas germanicas coiitinens. Sigillnm conventns (ulelarem suani s. inatrein Amiam cuni beatissima filia sedeii- tem exprimit, circimiscribenssequenlcslitteras: SIG. CONV. HAlNBURGENSIS ORD. MIN. S. FRANC. 1692. . CAPUT XXV. S i- Gonventus Lanzendorffensis in Austria ad b. Virginem doloro&am. De loco Lanzendorffensi. Locns LanzcndorlT, a qiio in paiicis dissilus cst noster convenUis, celproquin sua circuniferenliii ot spectabililale modicns, pliirimum, si rcfcrentiimi fldei inuila- mur, anliqnitalc nobilis esL Arbitrantur enim nonunlli ex Diotie, Eulropio, Lazzii> aliisque bisloricis emidcin inm saeciilo prinio post Chrisliim natum innotuisse; aedi- culam vero b. Vii^inis (ubi iam templum pp. Franciscanoniro exslal) siib Harco Aiirclio Antonino imperittnre constnictam a(lroque unani o\ tribiis primis pcr Au- FRAXCISCAX0-AUSTR1ACA. 499 striam sacellis nunieratam fuisse. Aiuiil naiiique, posUiuani imperator adversus Mar- comaiinos viclor sunima aquae penuria uiia ciim suo exercitu laborassel, ac chri- siiaoae dttodecimae legioDis ope et precibus sitim diiler aqiia scatente .explevisset , qood »cat alibi , ita et hoc in loco chrislicolis slrueiidi sacelli facultatem coiicesserit. Ast siniffius hosce scriplores in suas abire senlenlias; verisimilios videtur, dietam b. Virgiois aediculam ante roiilenos et plures annos locis vicinis nolissimam , immo ob gratias in peregrinantes non vulgariter dispensatas mn\ime celebrem e\titisse, euin eeclesiae Brunnensis (altera soium hoi^a hoc loco semotae) siimptuum ratio- cioiiun de aimo 905 expensas cominerooret a Philippo Auer pro processione Lan- zendorffiuoi instituta impensas. Sit igitur sua antiquitas biiic gratioso loco. lam de pago eiasqoe situ. Lanzendorffium in binas dividitur'partes, inferiorem et superio- rem ; ambae cum adnexa arce tribuliim pendant I. baroni de Kirchberg. Regio , qiiae bane iocuro ambit, omnino praeclara est, frumenli fera\, plena colonis, oppi- dis, areibas etc, aquis irrigua, humida cum iucundissima circumquaque planitie; Tienna sicat et Euzerstorffio, ubi quoque fratnim nostronim est claustrum, altera salom hora, a sua paroecia aulem I^ahensi, s. Aegidio abbati dedicala, quinque cireiter stadiis distat. Supremam in bunc locum omnemque viciniam pastoritiam exercet curam celsissimus s. r. i. princeps et archiepiscopus Viennensis. 8 2. De eeclesiae et domicilu fratrum nostrorum initiis. Ab immemorabili iam tempore Dei beneplaeitum fuit, ter singularibus gratiarum stiarom doniš irradiare et sanotitatis localis fama illustrem reddere pervetustam in dioecesi Viennensi siluatam-ecclesioiam, a pagis LanzeiidorfTensibus, (juibus gratiosus locus interiacet, iiomeii imbibentem. In hac sculptn dolorosae Matris Mariae mor- luuffl Filium gremio gestantis imago omnibus tum e vicinia, tum remotioribus eliam locis eam invisentibus peregrinis (Deiparae apud dilectnm Filium suum virgineo in- Teniente sufTragio) copiosos non minus (|uam stipernalurales favores cum tanta exhibuit largitate, quod Meles non sparsim dumtnvat aul catervatim, sed numerosa etiaro cum processione annuatim comparare consueverint, a variis deiu calamitatibus Itberati, praecipue vero ab anno 1679, pestiš Viennensis gi-avissime saevientis tem- pore, postquam ex nimia |>eregrinantiuni multiludine et |MM*crel>rescente gratiarum snpernaturalium bic dispensatitrum fama maius indies in bas sacras aedes devotio sumpsit inerementuni. Messis igitur hi agro dominico plurima , operarii vero , qui devolis peregrinis vel sSMOGRAPHIA princeps graUosissiiiHim piaestitit supplicibus consensum, eiunque imperalona sua dextera, dum secretioribus inleressetconsiliis, clemenlissime ipse expressit, quf proin r. p. FrancisGo Caccia, lune ProvJnciae ministro, per excelsum inferioris Aoslrlae re- f;lmeii intimatus fUit cum singulnri pliirimomm applausu, Viennensis etiam primae noMlitatis aggralulalioiie. Atque ila acceriente quoque celstssimi priocipis Francisci Ernesii e coin. de Traulsoliii, opiscopi Viennensis, facullat«, die 21 Novembris in festo Praesentiitionis b. Virginis anpio praedicto in gratiosi iniiiis loei, speclante plurima Dobilium copia , possessioiiem iiiisst sumus. Post emensuTiilum bienntiiin aiigiistissimo caesare iubeiile, ul sancUiarium b. Virgiuis el kinlai-um gratiarum llirorius sua prim» veloslate decorus non dirnere- tur , sed intactiis remaiieret , ciausir« primum, non ecclesiae slrueudae, fiindamenta data suni die 28 Aprilis anno 1699. Fiiiidum a praefato d. de Panntiz ample designa* tum, quat«nus tam eonvenins quam hortus Tralrum spatiosior evaderet, plurimum ampliavil ilL^" eius consors d. Haria Barbara nala Brassicanin, agnim donans oi^as in longitudine 68, iu iatitudine 80 liabentem. Devotrssimus In hunc locum imperator, postquaiii aedilis nuvac ecclesiae delinea- tionem gratiosissinie ralihabuissct, pro ponendo Tundamcntali lapide suam aagnstis- simam praesentiam spopoiidit, ac pro solemiii hac fiiiictione IS Septembris sen octavam nalae Vii^inis deputavit. Die igitiir praediela anno 1699 augustissimas cae- sar, auguslissima eius conihoraiis Magdalena Theresia, rex Homanonim losepbns, serenissimus arcbidux Carolus cum nrcliiducissis ct ingeiiti procemm aulicomm comitatu, nec non reverendissinio principe et episcopo Vieiineiisi sacellnm b. Virgi- nis dolorosae adsalulaiit, et post missarum solemnia omiies sese ad praeparatunt (ubi nune turris el niaior ecclesiae introiius spectalur) recipiunl locum. Ubi fH^evie dieta et in lautlem cnesaris ac lotius serenissimae donius Austriacae perorala pane- gyri a r. p. NVolfjiimgo Ploikner, proviucial! ministra, Ipse augustissimus sacratis suis manibus primum lapidem cum reliquiis el numismate aureo coram ionumerabili po- puli multitudfne in fundamenta dignatus est collocai*«, quem in sacra hac funclione mox sequebantui- augustiis Roinanonmi rex, serenissimus archidux et rcverendissi- mus d. episcopus Viennensis ; dum quivis eunim ad aHgusUssimi exemplar lapidi ralcem imponendo el caenientum , more consneto, Ires cum malleo iclus dedit. Queis solemniter absolutis caeremoniis, cacsari celerisqne maiestatihus placuil hic, dod obstante loči incommoditate, prandium sumere panperesque traires Tercnlis recreare caesareis, ea cum lai^tate, quod el alii egeni ac mendici ea die satiirali fueriot njmis. Gloriosis adeo iaclis novae ecclesiae fundamentis, pro eius promovemla slrucbira viribus omnibus labomtum est ; nec Dei admiranda dciursum benediclio defuil , si- qutdem vix dies Iransiit, quo non largius dala ab ifmoUs etiam benefactoribns olfer- loria flerenl, et ipsa augustissimi caesaris clcmentia 5000 Rhenenses gratiosissimc conlribuil. Ecclesia cimi ciaustro, seplennio vix complelo, cupilam slructurae suae I altigil ad plurimoruni šibi ac nobis applaudcntium satisfactionein. Ouod liem atlinel, liaec modeslo suo nilore omnino splemiida csl, longa , lata, per g>nim sij. duodecim Aposlolorum flguris opere staluario elaboratJs ectis illustrala ; chorns frairum peramplus supra ecclesiae portam maioreni larmoreis innilitur columnis. Praeter sacellnm graliosum primis suis ftindn- iixuni (quod elegntilius reuovari ct uram suis sunipiibus Heri fecil celsis- FRAiraSCANO-AUSTRIACA. 201 simus princeps et d. Paulas Esterhazi, regni Hungariae palatinus anno 1701) oume- rat aras ex utroque lalere sequentes : primani s. Crucis , secundam s. Sebasliaoi m. , tertiam agonizaatis in cruce Salvatoris , guarlain s. Anoae , quintam b. Virginis sine iabe conceptae, sextam ss. ChrisU familiae. Anno 1702 illuslrissimus d. lacobus com. a Lewenbai^, aulicae cainerae consiliarius, Marianae aediculae fronlispicium nitidis- simo per totum marmore vestiri, coiumuis, barumgue apici marmoreas itidem sta- luas ss. Salvatoris et ss. Petri el Paiili apostolorum imponi curavit ad singularem toliiis ecciesiae splendorem. Tcniplum una cum suis aitaribiis, subiatis portatilibus , dolorosissimae Matris bonoribus et s. Franeisci seraphici nomini consuetis ecciesiae rilibus die 24 Aprilis anno 1705 consecravit celsissimus princeps et d. Franciscus AntODius e comilis de Harrach, episcopus Vieunensis, qui ut bnecce consecra- tionis solenmia dominica tertia post pascha annua cum solemnilate reciirreront, or- dinaviL Eectesia, lanielsi a suis iiiitiis sat aiupla forel, <]uia tamen ob indies accrescen- tem per^inanlium numerum, diebus praecipue solemnioribus et vir^ineae Dei Malri dedicatis, ea minime capax erat copiosissime praesentem olaudere plebem, ad sa* tisfaciendum piurimorum benefactorum desideriis deuuo ampliata, novum sacrarium cum tribus aris ac speciosa in allum surgente lestudine coiistruclum esl; iacto die 18 Augusti 1727 primo in fundainenta lapidc a r. p. Crescenlio Krisper , Provinciae miuistro, ingentem prae ceteris ad ampliandum doiorosae Matris domum et cuUum operam impendeule, plurimam curam ac soliicitudinem. Ad singularem itaque loči grafiosi decorem lam in medlo ecciesiae navis conspicilur Virginis doiorosae sacel- lom velut palladium quoddam , seu ad modum aedium PoHiuncuianarum; postquod maximae amplitudinis cernitur sacrarium tribus afTabre elaboratis aris speclabiie, ara nimirum maxima et duabus Interalibus. Summa ara in sui medio agoniam Re- demptoris uostri in monte Oliveti ad Patrem oranlis exhibel , praeclarum opus d. lo- annis Michaelis Rottmayr, per magnificentiores Austriae ecclesias laudatissimi Apel- lis, qui etiam penes altarium laleralium s. Franeisci et s. Antoni! imagines prae- grandem ampliali templi tesludinem, scitissimo suo penicillo ariiflce, nobili pictura illosirem reddidit, Palris aeterni decretum de Verbo incarnando bnsilice exprimeutem. Aris recenter erectis anno 1731 consecrationis beneflcium impetravit eminentissimos s. r. i. princeps et s. r. e. cardinalis Sigismundus e .com. de Koilonitscb, arcbiepi- scopus Viennensis. In mox memoratis altaribus lateralibus lypsana s. Theodori m. et s. lostinae virg., arcis bene deauratis ciausa, singulari fidelium pietate coluntur. Ecciesiae lotius pavimentum lapidibus mere quadris stratum est variis benefactorum samptlbus, praecipue excellentissimi d. Philippi com. a SinzendorfT, s. c. m. supremi aulae canceliarii etc. In inferioris templi parte crypta spectatur, in meros loculos bene muratos distributa, tum fratrum lum saecularium exuvias recipiendi capacis- sima, eam impendiis suis quasi potioribus coudi fecerunl anno 1729 d. Carolus Stumer oppidanus, Himbergae iudex, eiusque dilecfa consors, quatenus et hi postobitum in ea inter fratres, quorum per plurimos annos parentes spirituales egerunt, suis gau- derent conditoriis. Primum huic cryptae illati sunt nobilissimi cineres celsissimae principissae Evae de Estorhas, iiatae comitissae de Toeckeli, huius ecciesiae mu- niflcenlissimae benefaclricis el conventus nostri Puppingani fundatricis, quae, post- quam Viennae die 21 Augusti anno 1716 diem inter morlales habuisset ultimam, in bis sacris aedibus, prout vivens ordinaverat, šibi tumulum eiegit. Nobilissime ^2 COSMOGRAPHrA a cornu sinistro ecclesiae ereclus lapis inortualis penes amplum marniori incisum epitaphium statuis ac flguris varie exornatuin, lunmli locum indigitat sequenUbus verbis : HIC EVa Estorhaslu reqVIesCh In DoHIno. ' Gazophylaciuin sacristiae adiectum plurima cx gemniis , auro , argento etc. pretio- sissima exhibet visenda donaria, vel recuperatae vel in periculis mire coiiservatae valeludinis, aut specialius obtentarum gratiarum instrumenta b. Virgini dolorosae a fidelibus pientissime oblala. Sacra vaša, suroptuosas siibtilissimo etiam acu lextas vevStes el aliam pro ornatu gratiosae imaginis eiusdem arae, poutificuni, sacerdo- tum etc. supellectilem , brevitati sludentes, missa Tacimus. Retinel practcr alias minofes ss. re1iquias sacratissiniam s. Crucis pnrliculani , item de s. columna Chrisli, de spina eiusdem coronae; ilem de crinibus b. Virginiselc., quae singillatim cr}'stallo leguntur. Solel in locum gratiosum ad b. Virginem, certissimum in omni calamitate asy1um, omnis non solum convicinorum , sed el remotiorum pielas conspirare, nun- quam aut spe aut voto frustrata; beneficiorum copiosissime impelratorum fldem plenissimam faciunt milie el mille anatbemala ac tabulae ad ecclesiae parieles el columnas paldm appensae. Subin per annum circa cenlum processiones huc ad Ma* trem gratiarum confluentes numeralae sunt; hinc in sacro poenitenli^e tribunah' et ad aras fratribus noslris occupatio conlinua, labor indefessus. Placuit communican- tium numerum diligentius per singulos annos annotatum hic apponere. Aimo 1720 circa . 85000. 1721 , . 83000. 1722 82800. 1723 90000. 1724 77100. 1725 87000. 1726 94700. 1727 85500; 1728 61100. 1729 . 87000. 1730 67300. 1731 83300. Venerationem et amorem in hunc sacrum Malris dolorosae locum ipsae quoque sacrae caesareae nmiestates teslantur, quae verno tempore Laxenburgo , dum verna- libus voluptatibus iruunlur, saepius, praecipue diebus sabbatinis, huc venire, sacrae arae advolvere, incruenlo missae sacriflcio intercsse, propitium Numen ciusque di- vinam Matrem deprecari pientissime sunt assuelae, augustissimorum maiorum suo- rum exemplar sequenles, qui sacralissimis suis praesenliis saeras Virginis aedes frequentius honorare in magnis deliciis habucre. Nilidam intcrioris templi pulcriludinem exterior quoquc facies praemonstrat : nam per eius gyrum divorsi staluario opere duro ex lapide sculpti sancti spectantur, quasi, quot statuae, tot gratiosi huius loči excubitores. hiter has duae superemi- nent columnae , immaculatae' Conceptionis una , secundn s. losephi ; quarum prior e regiono portae maioris, allera ad latus dexterum conspicitur. Praeler ingressum roa* iorem ecclesia duos alios minores latcrales consequenter exhibet, omnes ires, ul FRANCISCANO-AUSTRIACA. ^5 spatium numerosilati peregriuornin niagis coirespooderet , tninc plurimum foriiiseciis ampiiali suni. Supra templi froiitispicimii binae in allum turres Dssurgunl, in (piibus qiiluque nmuerantur canipanae, praeclaro suo sono voeales. Horologiuin, in lurriuni medio silaalum, peregrinis ad inlra el exlra ecclesiani devotis horas singulas indi- gilat, sonum vero eliam in fralruni dormilorio edit adeo accuralum, ut fralres aul diunio aut nocturno lempore divinis interesse queant altenlius. Sicnl pro Dei Matre dolorosa , ila eins diviiiissimo Filio patienli siructuram exci- lare opportumim iudicabatur, qunlenus hinc Malris, illinc Filii do]ores devoli pere- griiii niedilandi ac plangcndi peropporlunani nanciscerentur oeeasionein. Unde anno 1699 niotts Caivariae, in ordinatas cavernas dislribuUis, pro invisendis dominicae Pas- sionis mvsleriis artiflciose erectus est, invenlorem et architecUim non vulgarem agente Doslro fralre Felice Niring; sumplus praecipuos innnificentia solvil reverendissinii d. Sigismundi e com. a Kollonitsch, tnnc episcopi Vacieusis, nune archiepiseopi Vieiineusis, el domini Pauli Secsenyi, arehiepiseopi Colloeensis etc. Visitantur in hoc sacro nionte omnia ferme patientis Salvaloris mysteria seu slationes lerosolvmitanae, plurimis pontiOcum ditatae indulgentiis; sacella in eodem se\, quorum arae dumta- \at tres consecratae sunt, speclantur. Saeromyslerioso huic monti a dextris adnexa esl scala sancla cum eonsecralo sacello, ad quod more solilo flexis scanditur geni- bus; gradus marmorei raro, nisi turbulentum prohibeat caeluni, a devote scandenti- bos remanent vacui, quoniam praeler lucrandas ex eccicsiae Ihesauris indulgenlias, permollae hic sanctonim ciaudunlur reliquiae. Sodalitium s. p. n. Fraucisci ante Iriginla annos ereetum menslnialim magna sodaliiim pietale freqnentatur; sieut el s. via crucis novissime in gratioso hoc loco ordinata. Mouaslerium LanzendorlTcDso per quadrangulum in suos spatiosos el lucidos ambilus, inferiorem videlicel ol snperiorem conlignationein , dislinguilur. Ambitussu- periores passionis dominicae, iufeiiores ss. ol bb. ordinis imaginibus praeclare illu- strantnr. Habitacula luni pro inquilinis lum pro oxteris bona cum aplitudine sunt dii^posita, et (ralres, qui Deo ol Motri dolorosae hic famulanlur, triginta quiuque, snbinde eliam phn*es, numeranlur. Oflicinis gaudet phn*imis, sicut el bibliolheca speciosa, phiribus voluminibus ss. patrum aliorunique auctorum operibus locupletata ; sicut et pbarmacopaea ad aegrotantium fratruin solalium commodissima et nccessa- riis roedicaminibus bene inslrucla. Hortus duplex, duplici fonte imgalus, visu amoe- Dissimus ac pro ainbulacro deliciosissimus esl, faciie conventuum omnium viridarla ^nleceiiens ampliludine, spatiositate , iucunditale. Fralres ex hoc loco plurimos fru- clus raciunt in vinea Domini; praeterquam enim quod doinestieus labor his conti- nuus sit iu sacro poenilentiae tribunah, verbi Dei pabulum esurientibus feslivis ac dominicis diebus et in ecclesia propria el exleris pnrochialibus Achaviae, FolHngae et inzerstorffii dispensanl; item chrisliana doclrina lurbam pusillam imbuunt. Anno I7f5, dum lues cont^lgio^^a per hanc viciniam saeviret, sex patres in infectorum so- lalium sua officia praestilerunt , inter quos duo, iiausto in oonfessionah veneno, pie in Domino obierunt, relicpii vero peslis luem quidem senseruni, ast divina el Malris dolorosae gratiosa ope morlis aculeum Telices evaserunt. Sigillum conventus imaginem dolorosae Virginis, mortiium Unigenitum gremio isestanlem el suh Ihrono inier duas columnas sedentem complectitur, per gyrum vero :^equpntibus ornalur litteris: SIGIL. CONVENT. FRANCISCAN. LANZENDORF. 1697. 204 COSMOGRAPUIA GAPUT XXVI. 8 i. Gonventus sanctimonialium ordinis s. m. Glarae ludenburgi in Styria, ad b. Virginem in Paradiso nuncupatus. Sanclimonialiuin ciarissarum coeiiobiuin ludenburgi scu Hebraeopoli iii superiori Styria,ab urbe huius nominis vix mediae horae spatio remoUiin, radici roonlis, ciii dieta urbs innilitur, ex uim, ex ailera parle Murriiac praeterfluenlis ripae viciiium est, non (am ob aurae salubritatem, pratorum, sylvarum elc. ainoeuitalem , quaiti ob peculiarem erga aoterni Vcrbi Malrem (quae caussi osi omnis laeliliae) aflecluni commuoi vocabulo in Paradiso appellatum. Sumpsil beata sua initla, s. CIara, paupe- runi virginum fundatricc incIvUi, adbuc in vivis existente; elenim, ul cooplura a se Assisii in Umbria insiilulum in alias quoquc regiones velul foecunda parens disse- minaret, circa annum 4221 quasdam sorores ccu novas plantulas in Germaniam sicqae in hunc Sivriae superioris ioeum Iranslulil. Charlophy]acium provinciae in pervetusto quopiain manuscripto rofert paupenim sororum, reclusanun dictarunt, ecclesiani sat angustani anno 1222 consecrationis benefieium obtiuuisse; cx quo eruitur, bas sedem ludenburgi lam tunc flxam habuisse, non quideni claustrunt, sed domuni clausam incolentes. Verum ludenburgensis cuiusdain civis, riomine Henriei, iusignis pietas non tulil longius bas ordinato monaslerio carere, proinde is eiusque consors Gisla, ambo^aere potentes, praeclara pro constniendo formali ciaustro subsidia cou- tribuerunl, quod obinde fundaloruni primaevoruni šibi merilo tiluluoi vendicent usque in praesens. Primordia slnicturae ciaustralis dala snnt anno 12i)7. Priori vero anno, quatenus ad normam s. fundatricis omnia lam quoad muros qaani ad moreš omnium ordinate fierent, duae discipulae s. Glarae (quae post quadraginta duoruro annorum bealissimum regimen anno 1253 Assisii obiit) soror Benedicta nomine tMim alia (nomen ignoratur) ex s. Damiano, s. institutricis coenobio, ludenburguni vot^ala fuit, post quadriennaie regimen, sacris virtulum seminibus novellis plantulis copioso relictis, Assisium reversa. Innocenlius Papa IV. sub dalo Anagniae anno 1254 sorores ludenburgenses Provinciae ministro subieeit easque per modum incorporaliouis par- licipes reddidit omnium privilegiorum sororibus s. Glarae ad s. Daniianiini con- cessorum. Iniuriae, temporum calamilatcs, Turcarimi invasiones ac saeviens saepius conla- gio, quae bis quasi omnes ad unam deievil sorores, eas aliquando dioecesanae pole- stali ac iurisdiclioni transcripsil, doneč tandem Martinus episcopus Secc*oviensis, per pateiis instrumentum sub dato Leibnizii anno 1598, claustrum cum religiosis incoiis ordini el Provinciae nostrae superiorum regimini restituil. Cum perversissima Lutheri dogmala per bas oras liberius grassarentur, ac ob invalescentem haereticorum furo- rem omnem virginum susceplionem dissuaderenl, pristinus observanliae regularis candor ex pauco sanctimonialium numero non parum obnubilari coepil ; quare tnler venientibus serenissimae Mariannae, arcbiducissae Austriae, precibus, Paulus V. pont. max. per litteras eminentissimi cardinalis Burgbesii die 3 Oclobris anno 1609 Roma FRANCI8CAN0-AUSTRIACA. 205 dalas indidsil^ ol duae moniales, quas choraies vocanl, e\ regia Viennensi s. Clarae Parlhenone ludenbtirgufn sese iransferre audeant, ac prisiinas ciaustrales constiUitio- nes rifEorosiiis observari facianl, denique una earum abbatissae officio fungi possit el valeaL Depulata ei^o ex dieto regio mouaslerio soror Aiina Reselinayrin , pietale, pradeolia, virtatibus conspicaa, miram relatu est, qtianta cum spiritus alacrilate refonnatioiijs opus ioceperit, feliciter adeo afflante desursum gratia prosecula, quod devolae filiae , aliuode In pielalem inclinatae , inagjslram et doctricem suam in omni- bus obedienter imitanles, post pancorum annorum intervallum ita in virtntibus ac moribos profeeerini, qiiod a]iquae illarum pro occupando monialium dauslro, ad omnes saoclos Graecii ab archiducissa Maria anno 1603 fundato , ana cum aliis ex Bavaria vocaiis pro rellgiosis illias slnicturae lnquilinls asstimptae faerint. Venerabilis maler Aniia, zelosa refonnatrix, qua digna superior conventui huic per viginti quasi »noos fmctnosissime praefiiii et profiiil , sexies in abbalissam reelecla , quae , co- piose šibi coram Deo et bominibas cumtdalis meritis, immarcescibiii in caelis corona iam decoranda, non sine sanctitatis opinione 21 Aprilis anno 1630, lacrymantibus devolis fiiiabas et subditis, e vivis sublala esl. Corpos eiusdem post quiuquennium , cum vetns ciaastrum rninae proximum reaedificaretnr , effbssum , mirum spai^ens odorem, inconrnptum, flexibile et cum permutatione candidi coloris in nibrum pal- pabile ad omnium demiralionem repertum fuil. Vetustate sua vitium non modiciim faciente veteri templo et ciaustri fabrica,per amios plures cogitalum est de ulroque a ruinis viudicando ; tandem reverendissimus d. Anionius de Pozzi, praeposilus Seecoviensis canoniae ordinis s. Augustini canonico- rum regularium, humillimis requisitns sacrarum virginum precibus, muniflca cum largitale sese meeaenatem obtulit, ac ecclesiam cum turri funditus erigi, conventus vero tractimi maiorem propriis iisque permagnis impendiis reparari curavit anno 1636. Sumplas reliquos pro nova ciaustri structura inlegre perficienda partim pio- rum (idelium beneflcentia, partim ipsarum sanctimonialium contributio sol vil. Anno subsequo in festo s. Nicolai episcopi templum sacris honoribus assumptae in caelum Virginis solemnibiis ecc]esiae ritibus dedicatum est, sacram consecrationis functionem peragente revereudissimo d. et principe Marco ab Altringen, episcopo Seccoviensi, qui eodem šole tria quoque in eo conseci'avit altaria: summum sub patrocinio gloriosis- simae Virginis, alterum ex comu evangelii in bonorem s. Francisci serapbici, ler- tinm ex comu epistolae s. CIanie v. dedicando. Patrocinium in festo assumptae ad aethereos thalamos Virginis, dedicatio vero tertia pascbalis feria celebratur. Templum non nimis amplum, magis tamen iucidum est, solidioribus innixum fundamentis, in huius medio ante sacrarii supremilalem pendula conspicitur crux, sculptorio opere facta, atque in varia loculamenta distincta, praeler particniam s. Crucis Christi plu- rimas alias vilro tectas in se complectltur ss. reliquias; coram qua s. Cruee (omni tempore thesauri loco existimanda) quaevis fidelis animaquinque Pater ei Ave orans U) annonim recipit indulgenlias. Altare maius anno 1727 variorum benefaciorum aere ercctom ad singuiare ecclesiae est ornamenlum. Turris ex iapide durissimo in altum e\surgit, lamina candida per totum tecta; quinque continens campanas insignitas no- minibiis: s. Laurentii m.; s. lustinae v.: s. losephi sponsi b. Virginis: s. Clarae v. et "S. Anlonii Paduani. Qood ciaustri attinet fabricam , ea in perfecti quadri forma est duplici contignatione ac dormitorio spectabilis; ubi penes copiosas oflicinas bene ordinatas, inflrmariam, 2106 COSMOGRAPHIA pharmocopaeam el sacrisUain, (|uinquaginU» cl plura reperiunlur sororum bahitactila. Viridarium miniine ampliim, piartiin inqiiirmariini tamen solaliis sat opporUinum ac deliciosum est. Sicul ecclcsiac singulare cleciis cx ss. reliqiiiis in veneraiicla Christi cpiicifixi imagine reposilis adiicilur, ila non minus ciaustrum inlra sepes sua dc^ cora habel; siquidem praeler ss. reliquias minores serval capiil inlegrum s. Tripho- niae v. el m.; ilem de brachio s. Annae uialris b. Virginis; brachium ifidem ex so- ciis s. Maurilii, mm.; el bracbium ex sociabus s. Ursulae v. el m. Visilanlur eliam 7 allaria, scala sancla, ss. reliqniis dilata, el tJiacrt^i« devoUssime conslrucla, mera pielalis loca el virlulis ampliandae incilamenta , omnes illas ponlificia lai^iiale dispcn- sanle indidgenlias, quas Romae seplem Urbis ecclesiae el sanela sanclorum vel lero- solymis lerrae s. loca, preliosissimo Bedemploris sanguine iiTigila, profuse iargiuntur. Ai^ervatur praelerea in qiiodan) sacello afTabilis Deiparae Virginis imago, (aii ex lerra cocla, ignoralur) olim anle infaiisla Lulberi lempora publicae venei^alioni exp(v sila ac populosis eliam processionibiis celebralissima. In hoc sanclimonialiiim ciaii- slro, ab omni saeciili Uimullu remoto, iam Iriginla novem Deo sacralae virgines degunl, qiiae mundi exosae vanilates sedularum ad iiislar apiim in religiosissimo hoc alveario mel omnis pieUilis el virlutis indefesse coUigunl, ac ardenlibus amoris affe- clibus suaviori cum psaimodia laudes sponso siio lesn Cbristo decanlani, eidem din nocluque voces, corda, opera, vola reddenle^. Huic sanclimonialium ascelerio immediale eonligua est residenlia fratrum, quoruni quinque eam consianler ineolnul: praesidens, qni exlraordinariiiro, allerqui ordina- rium agit monialium confessariom; lorlius sacerdos, qiii Inm Tesli vis Uim dominicis diebns conciones perflcit ; quarliis ilidem sacerdos in obsequiuni allaris; quinUis lai- cns sacrisla el vigil sacri apparalus cnslos. Sigillum maius el abbalissae in sni medio imaginem b. Virginis slanlis exhibel, el percircuilum legilur: SIG. ABBATISS. MONAST. ORD. S. CLARAE DE .^ISSIS. IN lUDENBURG. 1254. Aliud minus convonlus sigillum, quod sedenleiti inler radios Dei Malrem coronalam, in dexlera s. Prolem, In sinislra seeplrum lenentem expritnil. nullam per gyrum liabel inscriptionem. Gonventus sanctimonialium Viennae Austriae ad s. Nicolaum. Praesens sanclimonialium clarissarum asceterium, uti iam supra de initiis iioslri conventus ad s. Hieronvmum innuimus, a fralribus posl reliclos s. Rnperii lares inhabilalum fuil ab anno 1545 usque ad annum 4589. Subin per octodecim annos iussu magislralns Viennensis locus hic abiil in orpbanotrophinm puellarum parenti- bus orbalarum el honesle educandarum. His ad xenodochlum caesareum penes ino- naslerium rr. pp. convenlualium Ferdinandi IL imp. anctorilale Iraoslalis , sanclimo- niales ordinis s. CIarae Posonio ex Hungaria in bas aedes snccessere. $iqiiidem Anna Eleonora, pienlissima imperalrix, nala princeps de Manlua elc, soliicile ponderans suarum monialium Posoniensium C4)lamilales, maxime ex rebellanlis conlra regein suum populi Hungarici saeviiie conlinuo suborlas, easque lerlia iam vice ex religiosa sua slalione propulsas el ob grassanles Lulberi ac Calvlni haereses saepius non abs graviori vilae animarumque discrimine Iransfugas egisse; misericordia materna siipor FRAKCISCAJTO-AUSTRIACA 207 eas mola, augustissimo caesari facillime suasil, qualeous lanlis misenis oppressae ac tol terroribus concussiie sorores, in tertium iam anniim Viennae iii caesareo sla- bulo morantes, optai«ie slabililalis locum obtinerent. Iliustrissimus d. Adolphus coni. ab Althann, ordinis militiae christianae fundalor, et Elisabetha nala de Stozingen, eius contboraiis, pro triginta Iribus sororibus (tot enim erant Posonio exules) mona- nasleriiim fandare atque in bunc finem aulam cum sacello s. Annae (modo domus probationis est rr. pp. societalis lESU) bis tradere resolvit. Auguslissima autem, co quod magis opportanum crederel, ob fralrum nostronim e regiOne ad s. Hicronymum degentiam vicinitatem et inde facilins praestanda spiritualia obsequia, s. Nicolai tem- pellum cum adnexls aedibus clementissimi imperatoris consensu pro monialium do- micilio designavit. Igitur 3 Odobriš anno 16:23 sorores clarissae, Urbani IV. regulam ciaiisurae striclioris professae , mimero 15 (reliquis Posonium remigranlibus) per a. r. p. Hieronymum Strasser, nostrum tunc per Germaniam commissarium generalem, ad bane s. Nicolai locum inlroduetae sunt, ab imperatrice in bonorem sacrorum quinque vulnernm Cbrisli munificentissime Tundalac, eiusque qua piae genilricis, qua protectri- cis clemenlissimum afTectnm maxima cum propensione sentieutes. Postquam, mandanle imperatore Ferdinando H., die 24 Februarii anno i62ipraefalae sorores Provineiae Au- striacae patribns horumve curae splriluali subiectae fuissent, primam loči praesiden- tem, postea abbalissam, egil venerabilis malerMaria Magdalena Englin Auslriaca, pie- taU', virlutibus, gratia regiminis huic monasteris adeo proficua, quod per consuetas siogulo trie'nnio electiones seplies in abbalissam reassumpla, sorores viginli annis lauda- tissime gubemaveril, die 22 Augusli anno 16i3 officio et vilae coronidem imponendo. Ouoniam monasterium iam ruinis proximum et magna ex parte asseribus soium munitum eral, nec plenam eiiisdem reparationem belli tempf)ra et Hnngarorum In- multus permitterent; (piatenus maxime ruinosis parlibus, utnt fieri possit, in tempore siibveniretur, eas per illas dumtaxat partes reparari coeperunl, et ipsaemel sorores lapides, arenam, legutas etc. propriis manibus portare ac o|>erarios sublevare minime suni gravatae. Anno 1652 quaedam in Hungaria metaili fodinae, singularibns caell repletae benedictionibus ( tunc ipsis sororibus propriae), deroum pro reparando quo- dammodo monaslerio, integre construendo templo, tum eiusdem, lum claustri sacri- slia et choro abnndantiora subministrarunl media. Perfecta ecclesiae fabrica, eandem die 9 Novembris anno 4653 reverendissimus s. r i. prlncefM et episcopus Viennen- sis, d. Pbilippus Fridericns e com. de Breiiner c^msuetis ritibus dediča vi t s. Nicolai Myrensis et Lyciae melro|>olilani episcopi lionoribuj«: cuius dies anniversaria domi- iiica post octavam omninm Sanclorum liodiedum cdelH^tur. Eadcm sacra functione tres in lurri cupro lecta pendulas canifiana^ lK*neri iMMro mancipando. Hoc s. Nicolai Tanum, quod crates ferrene per medium s^^eani « pIh mum spatiosum , magis tamen devolum actu qninque altaria ornani : priintim H niaiiis loči tulelari , secundum b. Virgini Mariae, tertium s. Franclseo ^rapliifo, quartum Ilidem b. Virgini ma- iori , quintum s. losepho ngonizanli ^'icniiii **-i : Mugula per reverendiss. s. r. i. prin- eipem et archiepiscopum Viennensi^m i* vitm, de Kollonilsch anno 1716 consecrala sunt. Praeter marmori inserta illustriotn foiniliaruin epitapliia visilur quoque grandis Prime editio huius chronioie, facta a I. S. Brcwer, sumta e9t ex duobus oodicibus , scilicet Eboracensi (quem nos signamus littera A) et CoUonierm (B), qiii tantum fragmentum ipsius, scilicet a coUatione 9. eihibet. Aliud fragmentum ciusdem chroiiicae ^a collatione 1. usque ad 6.) editum est a Rich. Howlett cx codice ab ipso vocato Lamport, (apud nos C). Editionem chronicac a Brewer pubitcatam in tomo 1. operis Monumenia Franciscana citamus sic: ed, Br.; editionem vero fragmenti in eiusdem operis tomo II. sic: ed. Ho, Plura vide in Prolegomenis. * Ita hoc nomen scribitur in cod. C ; Brewer cum cod. A constanter Angnellus. Vocabulum, quod sequitur, trecennarnu signiflcat aetatem triginta annorum, ut intelligi potest ex Du Cange, Glossarium sub vocabulo Tricennarium. 218 TIIOMAS DE ECCLBSTON oriliiie (liaconus, aeliile circiter treceiiariu^ , qiii a bealo Krancisco in pi-oximo capi- tulo generali destinalus erat proviacialis minister in Angliam; Tueral siqiiidein custos Parisiensis, el i(a prudcnter se K^sseral, iit lam fratribus quam saecularibiis famosae sanctitalis merito pliirimum complacereL Secundiis fuit Trater Richardus de lode- wunle', nalioiie Anglicanus, sacerdosel praedicator et aetate pi-oveclior, qui primus exlilil, (|ui cilra inontes populo praedicavjt, et ordine et processu temporis, sub bonae memoriae Tralre iobanni; Pareitte ' , missus est minister provincialis in Hiber- mam; fUeral enim vicarius fratris Agnelli in Anglia, dum ille ad capitulum generale proliciscoretiir , in <|U0 facia est translatio reliquiai'um sancti Prancisci, el eximiae sanctitalis e\empla praeclara praebueraL Completo igilur fldeii et Deo acceplo mi- nislorio, ;ibsoliilus in capiluio generali a bonae memoriae fratre Aiberto ab omni Tratrum onicio, zelo Odci succeiisus, profectus esl in Syriam et ibidem felici line reqHievil. Terlius erat frater Richardus Devoniensis, similiter Anglicanus, ordine acolylhus, aetate iuvenis, qui longanimilatis el obedienliae plurima nobis exempla reliquil. Nam post diversiis provincias per obedienliam peragratas , annos xv febribus tlim quarlanis frequenlius faligatus, apuols huir nomon siTibitur in codd. A B Imgncrllif, in cod. C iugncrd. Tesle Brewer s> Mirortt. * Esl primus minlsior grnoralis (1237-IS-13) , elodiis posi monem S. Fnincisd, Florentini)!', X fnimlia ParmU, umk< tminc vociUir Ptirrns. * Est giiius vcsUntenll, qiKi lune utct>nn(iir novitjl loco rapulii soluminodo frauibus pnv Is COIKVSSt * litem WJIIelniu^ mminilnr intra enIl. i^. Codti. el cdd. modo so-ibuni IViUebmis modo Mmiu. * Hfsiik-iiur \um. 13, 33: Ibi vidirous monsint qiiiHbnbjtius lo^ndum est pro Tlircifra. Ed. Brewer babel Orvur. DE ADVENTU MINOHUM IN ANGLIAM. 219 numero, in patriam siiam rediit. Secundiis erai frater Laurealius, rte Belvaco oriun- dus, qui laboravil in principio, in opere inexhausto, secundum decrelum regulae; el post ad beaium Franciseum regressus, ipsum videre freqaenter et eius co]loquiis consolari meruit; tunicam denique suam šibi Pater sanctus liberalissime contuiit et benedictione dulcissima laetiflcatum in Angliam remisit. Qui post multos labores per merita Patris eiasdem, utaestiino, ad portum quietis Londoniam applicnit, ubi nune desperabili languore detentus, finem tam diutinae faligationis cxpeclat. Tertius fuit frater W. de Florentia, qui post receptionem fratrum cito in Franciam rediit. Ouartns fuit Melioratus. Quinlus, frater lacobus Ultramontanus , in caparone proba- tionis adhuc novitius. Isti novem per monachos de Feskamp caritative in Angliam transveeti et cor- dialiter in necessitalibus exhibiti, cum venissent Cantuariam, apud prioratum snn- ctae Trinitatis manserunt per binos dies; etstatim qualuor profecti sunt Londoniam , scilicet fraier Ricbardus de Ingewrth et frater Richardus Devoniensis et fraler Henricus et frater Melioratus. Quinque vero alii diverlerunt ad hospitale sacerdo- tom, ubi manserunt quousqne providissent šibi locum. Cito enim post concessa fuit eis camera parvula infra domum scholarem, ubi de die in diem sedebant quasi clausi continue. Sed cum scholares in vespera domum rediissent, intraverunt domum, in qua sedebant, et ibi faciebant šibi ignem, et sederunt iuxf4) eum, et oliulam non- nnnqiiam cum faecibus cerevisiae, cam coiiationem bibere ' deberent, posuerunt super ignem, et posuerunt discum in oila et biberunt circulariter , et dixerunt singuli ali* qQod verbum aediflcationis ; et sicul testatus estqui huius sincerae simplicitatis fuit et sanctae paupertatis socius etparlicep^ esse promeniit, tam spissus aliquando fuit potus eorum, nt cum disci calefleri deberent, infunderunt aquam, etsiccnm gaudio biberunt. Simile quoque accidit frequenter apud Sarum, ubi cum tanta iocnnditate et laetitia bibenmt fratres faeces circa ignem in coquina, collationis bora, ut feiicem se repntaret qui posset eas ab alio amicabiiiter rapere. Id ipsum apud Siopisbyriam * , in primo advenlu frcitrum Slopisbyriam , Frater Martinus senex, qni et cepit locum, se fecisse gratulatus esL In diebus illis tam districte cavebant fratres contraclionem debitorum, quod vix pro extremis necessita- libus debitum conlrahere permiltebant. Unde accidit , ut fraler Agnellus cum fralre Salomone^, guardiano Londoniae, vellet audire computum fralrum Londoniae, quan- tum scilicet expendissent infra unum terminum anni, cumque audisset, quod tam sumptuose processisset vel satis parca fralrum exhibitio, prolecil omnes tallias el rotuios, et percutiens se ipsum in iaciem exclamavit, « Ay me captum * » ! et nun- quam postea voluit audire computum. Conligit quoque, ut supervenirent dno fratres ad quendam locum fratrum valde vexati; el cum non esset cerevisia in domo, con- 1 Diebus ieiunii fratres illa aetate conveniebant ad audiendum vel lectionem spiritualem, (plerumque CoUaUones Cassiani) vel otiam sermonem , et ioco coenae ifs qui volebant ministniba- (ur aliquld pro potione. Sic phrasis illa coiiationem bibere expli»itur. * Hie incipit fragmenlum px cod. C edilum. Slopisbgria, alibi Salopisbtiria scriptum, nune nominatur Shrew8bury. ^ Ed. Br. ex cod. A scribit constanter Salamon; sed cod. C rectc Salomon; qui paulo post omittit Londoniae. ^ Cod. C captivum. 220 THOHAS DE ECCLESTOK siliD seniorum acceplo, guardiRims fecil accipi mutiio uiiam lagenani cerevisiae; iia tamen qiiod Tralres conventiiales , 4]Ui ciiiii liospilibiis eraiit, inde iion biberenl, sed siiiiuliu-eiit se bibere, propler carilateiii. Incidbns'. Usfjue »d temptis roriuatioiiis * Ordiiiis coiiaueveniut Iralres Tacere col- lationein omni die, et biliere qai vellenl in coitimuni, el omni die leiiere capitulum, iicc fueriiru arclaU iii rccipieiidis diversis Terculis vel vino , nec Uimen admittebanl oblalas (tilanclas iiUi per trps dies in iiobdomada, iii pluribus locis*. In ipso ron- ventu Londoniae, lempore piae memoriar Tratris W'. niinislri el fralris Uugo- nis giiardiani, vidi fralres bibere cerevisiam tam acidam, iit mallent aljqui a(|uani bibere', el coinedere panein, (fueni lorlam vulgus vocal. Insuper, deflcienle paiic, in praeaenlia dieti ministri el hospitum in hospilio diutUis comedi alia*. (X>LLATIO II. De prima divisione fratrum. Oiiattior iftitur fratres, q(io^ siipra nominavi*, eiini venisseiit Londoniam, diver- tenint :id Tralrfs Praedicalores , el »b eis l>eiiigne suscepli sunt el apud eos man- serunt diebus qiiindecim, cumcdenles el bibenles)iiani fratei- Agnellus venisset Londoniam , prorerli stinl Traler Riclianliis de Ingewr1b el fraler Richardus Devoniensis Oxo- iiiani, el ibi simililer a fi-atribus Prnedicaloi-ibiis familiarissime suscepli sudI; conie- deninl in suo refectorin et iaciierunl in suo dormitorio, siculconventiiaies, per dies octo, Posiea coi)duxeninl šibi domuni in parovhia S. Ebbae ' . el ibi manserunt sine cantaria usque ad aestateni segiieiilem. Ibi seminavil diilcis [esus granum sinapis , ■ In Iti. Br. omittilur ;i|iposlium vocabiiliim Inddms tioc I(m» et altbi, qiiod Umen in ed. Ho, el codd. BC additiir. Maniresium vM. ea <|ua(< pd. C iinijiUi lods. — Pibmciti tpictaiida, ptetanda) vH \Kir6o pisdum vel camlum »in- Is monachis distribiiui. Vide Dii Cangr, Uloiuvirium. — b^d. Br. pro fratria Hvgonis babei tris H. — Sub fratris H', inlplligcndus osi Willelmus de .Noilnglmm. * ly|. lir. omiiiii tnbere; n jiro vutgtis vocat i«d. C rocanl lulgariler. '■ ItH codd. et edd, Tamen Brewcr snspiralitr, legcndum esse hordea , sed HawleU pnoreri ^m, ^1. piilinenLum v\ ista specie Tromenti praep.iriimm. * C ntptfriuj nominati; et |>oslea, posito piinil«, prnseqnjlur: Apwl eos etitim tmaueruHl. iiqiK pro npponebantur ed. Br. apponehanl. "> Ita cod. C ; ed. Br, amstUtimml, dcindc constrvfnies |>ro comuenlf*; trd prn inUr cod. r M in, el pro prima simplicitatf ilcrum ipta timplicAUe. CtnUiria csi idem bc capcila id ta- ndtim divinum olllciuin dcsiinala (Du Cangc , Ulossarium). * Cod. C Abbaf. DE ADVENTU M1!I0RU1I IN ANGUAM. 2i4 qood poslea f:icliim esl maiiis omnibiis oleribus. Indr profecti sonl fraler Richardus de lDgewrUi el fraler Richardus Devoniensis Northamtoiiani, e( recepti suni in hospitalL Poslea conduierunl šibi doiniim in parochia sancli Aegidii, nbi TuR guar- dianus prinius fraler Pelrus Hispanus, qiii lorieam ferream portavil ad carnem et alia pliirinia |>erfeclionis exenipla monslravil. Priinus giiardianus Oxoniae fuit frater Willelinos de Essebv, adhuc novilitis; oonimodalus lainen ' era( ei habilos profes- siooas. Priinus gunrdianus Canlabrigiae futi fraler Thoinas de Hispania. Primus gtiar- diaous Lincoiniae foil fraler Henriciis Misericorde laicus. IsoDENs. Dominus lohannes Travers primo recepil fralres apud Cornhulle, et locavil eis doinuni, el facUis esl gtiardianus laicus quidam Lonibardus Henrieus nomioe ' , qui lune primo de nocle didicil lilleras in ecclesia lieali Petri de 0>rnhulle , el poslea faclus esl vicarius Angiiae, durn fraler Agneliiis profieiscerelur ad capilu- lom generale. In vicaria lamen habuil socium fralrem Richardum de Ingewrth; ad ullimum vero lanlam felicilalem non ferens, sed effeminalus polius iionoribus el a se ipso alienalus, ab Ordine niiserabitiler aposlalavit. lxcu)ENs. Dignum memoria , quod secundo ' anno adniinislralionis fralris Petri , qainti ministri Angliae, anno scilicel ab adventn fralnim in Angliam xxxa., nume- rali suni vivenles fratres in provincia Angliae, in xlix locis, ii€cxlh. COLLATIt) III. De receptione novitiorum. frater Salomon. Igitar cum se divisis^nl fralres , qui primo veneranl in Angliam , el ad diversa loca proiecU fiiissent, venerunt quidam, qnos Spirilus lesu in hoc ipsum adduxit, pelenles Ordinem. Qiiorum primus, qui reeiperetur, fnil bonae indolis adoleseens el eleganlia corporis admodum ciarus, fraler Salomon; qui mihi refcrre solitus eral, qood cum adhuc essel novllius , faclus esl procuralor venilque ad domum sororis suae, ul elecmosvnam pelerel. Ipsa vero |M)rtans ei panem avertil vullnm dicens: « Maledicta sil hora, qua le unquam vidi*; el ipse quideni cum gaudio recepil panem el re- cesstl. Tam slriclo vero tenuit praefixam šibi formam parcissimae^ paupertalis, ul Donnunquam propler fralrem quendam infirmum in caparone suo portarel fari- nam et sal, seu Ocus pauculas, el ligna ad ignem sub axilla sua: diligenlissime ravii, ne exlra^ melas exquisilissimae necessilalis aliqiiid reciperel vel relinerel. Inde eonligil aiiquando, ul lanlum frigtis palerelur, quod illico se moritnrum cre- derel: non habentibiis antem fratribns unde ipsum calefacere possenl, pium šibi saffngium sancta carilas monslravil. Convenerunl siquidem omnes fratres circa ipsum el snis sinibus, sicul porcis mos esl, eum comprimendo foverunt. Cum aulem ad ordinem acolythalns promoveri deberel, missus esl ad venerabilem palrem sanctae ' Ed. Br. perperam ktnc. ' In ed. Br. deest Henrieus nofumej et anten eiiam voctila esL 3 God. C guhUo. 4 God. C purissmae. Paulo inferius post ut ed. Br. addit cum, refraganie cod. C et con- strudione, cum indicalivus camt non eongrual eum m/. ^ God. G supra. 223 THOHAS De BCCLBSTON memoriae archie|>iscopum Slephaniini el šibi a Tmlre guodam scnior« praesfiitalus; qiii gratissimc snscepil eum ct suh hoc tilulo prom. Igitnr postquam tam din iacuerat in nellario, ubi missarum solemnia non aiidiorat — Tratres enim noii cdcbrabant in loco, srd ihant ad audicndum divina et ad celebrandnm ad ecclesiam pai-ochialem — factus est morbiis ila despcratus, ul iudicio cliirurgovum pcdem oporlcrel praecidi; et ciim allala esset sncuris, ct pes discoopertiis ossct, exivit s»nies quaedRm, qtiae spem aliquam permiticbal ; unde dilalnm.est itia vicc durum illiid iiidiciiim. Intcrim coneepit ccrtam spem, quod si ad sanclum Eligium " duceretur, pedem ulique recupcrarcl el salulem. Qun cum Trater Agncilus advenisset, mandavil, ul absquc dilatione, quocumque modo commodius fleri posaet, ad sanclum Eligiiim in parlcs Iransmarinas ducerctur. Qnod ct racliim est; nec refcllil eum lldes sua ; quin potius poslca in lanturn eonvaluil, u( absquc baculo incederct et missas ipse celebraret, et (cuaitliamis Londouiac et generalis confcssor (olius civilatis existcret. Verumtamen, qiiia duicissimo lesu diutiiis * supplicaveral , ul eum in praesenti a peccalis suis purgvet, misit ci gravilalem, quae frcgil spinam dorsi sui, ila iitgibhosiis ctcurvus nercl; misit ci hydropisim c^lidam et li^quen(em ' nuxnm hacmorrhoidiim U8qiie ad obitum suum. Postrcmo vero, pridie quam [ler- gcret ad ipsiim, immisil ci dulcis lesus tantnm doinrem cordis, cuius lamen doloris cansain pcnitus ignoravit , quod omnes praccedentes passiones in respcclu illius ago- niae " nihili acstimavil. Vocatis igilur tribiis fralribiis, qui šibi specialiores eranl,in- dicavil cis agoniam animi sui et iulente supplicavit, quateuiis pro slaUi suo iitslan- Icr orarcnl. Ipsis igilur in oratione niianiinitor pcrseverantibiis, apparuit ej dulcissimus lesus Christus cum beato Petro Apostolo, eoram Iccto siio štans ct aspiciens in eum, ipse vero, stalim cognlto Salvatore, c1am;tvil; ■ Misererc mcl, Domine, misercre raeii. Et respondil Dominus lesus ei: ■ Quia semper me rogasti , ut in pracsenti te afllige- rcm et pui^arem, miši tibi dolorcm prac-sentem , ctpraecipue, quia carilatem luani primam reliqui8ti el non Tecisli , ut decuit vocaUonem luam , dignos fruclus poeni- ■ Ed. Br. (Yimiptr sic: Ad ordinem pt-omoirit: ■ Apostolatum accedal > elc * Bd. Br. spiriltutlitaa, ^ Cod. C rortnsso mdius eum gutta, ct djnm infra hubel gttUam pro gravitale. * Corl. C ebi, et ilcindc trahal pro InurerU. ' Rd. Bi'. Iiic d infra aUgvem pro ESgio , rt duinde pnrperiim Ergo pru Quo, el omiUtt ut, eonlmdicnnip cod. C. * Cod. C omiuit itiuHun. ^ Ed. Br. sangutneiim. * Hod. C angv-iHof. DE ADVEKTU MINORUM IN ANGLIAM. ^^ leoiiae, el quia pepercisli nimis divitibus in intungenda ^ šibi poenitentia ». Et addidil beatiis Petrus: • Iiisuper scias, le graviter peccasse in iudicando fralrem lohanoem de Cycestria, qni niiper obiil. Et nune roga Dominum, nt del tibi talem finem, gualem ipse habiiit*. Et elamans frater Salomon dixit: « Miserere mei, dulcissime Domine , miserere mei , dnicis lesus » ; qiii subridendo respexil in eum ita plaoido vnitii, qood lota praecedens angustia statim evanuit, et ipse spiritnali * gaadio repletas certissimam spem snae saiutis concepit; et eonfestim vocalis fratri- bns denantiavit quae viderat ; unde non modiee consoiati fiienint« Inodens. Dignam memoria, qnod, cnm essent fratres in loco de Cornhuile, venit diabolos visibiliter et dixit fratri Gilberto de Vyz ' , cum sederet solns : « Credis eva- sisse me? Ecce hoc habebis adhue«; et proiecil snper eum plenum pugillum suum pediculorum et evanuiU Secondus frater, qui receptus est a fratre Agnello , fuil frater Wiilelmus de Loodonia , qni fueral aIiquando mutus , sed apud Berginge * , meritis sanctae Etelbur- gae , sical mihi relulit , loqueiam recuperavit. Hic eliam , cum esset familiaris do- mini iustitiarii de Anglia, Huberti de fiurgo, licet laicus et lascivus '^ (?), ut putabatur, exisleret et in arte scissoria famosus, priusquam fratres aream vel cantariam habe- rent, Londoniae indutus esl. Tertius erat optimae indolis , pius , nobilis et delicatus , de ipsa civitate Londo- niae oriundus, frater lociiis de Cornhulle, clericus; qui post multos labores, quos ibl sostinuerat, profeclus est in Hispaniam moraturus et ibidem feliciter obiit. Onartus fuit frater lohannes, clericus, quasi octodecim annorum adolescens, bonae indolis et optimae conversationis , qui, citius completo cursu vitae praesiBntis, migravit ad Dominum lesum Christum. Ipse domino Philippo sacerdoti , cum doleret dentes suos sapra modum % suasit , ut mitteret panem et cerevisiain fratribus Mino- ribus, et promisit, quod Doroinus lesus curaret eum. Et sic factum est; unde ambo čilo postea dederunt se ipsos et intraverunt Ordinem. Onintiis igitur fuit iste ^ frater Philippns Londonia oriundus , ordine sacerdos , gni postea guardianns Brugensis factus et officium praedicationis adepUis y phirimos lucrifecit Postremo missus est in Hibemiam et ibidem feliciter migravit ad Dominum. Post hos antem intraverunt quidam magistri, qui famam fratrum magniflcave- runi, frater scilie-et Walterus de Burgo, de quo vidit frater unus mirabilem visio- nero , quod scilicet Dominus lesus, descendens de caelo, porrexit ei rotuhim , in qno seriptum erat : « Tempus tui tritici non est hic , sed alibi » . Huic revelavit doluro ^ cuiosdam mulieris religiosae, quae per visiones flctas delusit quendam fralrem di- screturo, ita ut eas scriberet. Frater vero Agnellus, non credens ei, iniunxit con- > Ed. Br. imungendo šibi poemlenUam. * Ed. Br. spedaii, refragante cod. C » Cod. C Wyz. * God. C Berkinges, et deinde EtheUmrgae. & Ed. Br. laUas, ed. Ho. laiinus, sed hiiius editionis auotor legendum putnt lascicm. ^ Ed. Br. mavi modo, scil. suasit ' Ed. Br. omittil igitur et iste, contradicente cod. C. » Deesl in cod. A, pro quo a Brewer substitutum esl coniecUmdo fraudem; in cod. C seriptum est dominus en*onoe pro rfoto. Infra post credens ed. Br. omitUt ei. THOHAS DB BCCLBSTOK venioi , iit orareiH, qiiateniiR Deus revelarel ei rem quanflani, pro qua fuit »»Uleitns. Et ccce ! nocte illa visiim fuil fratri Wattcn> , i)uotl vidil cervam guandam iiscend«^ velociler nd caciimen cuiusilain monlis excelsi , el duo canes nigri ' consecuti sani eam et cuiivertemiK eam ii8que in vallem et ibi sbTinfculaveruiil eam ; »ccunenf^ auteni frater Wa)teriis , iibi cervam invenire se credidil , iion Inveuil nisi saceuliun plenuni sanguiiie. Cnin igilur visfonom lianr nairassel frairi Agnello, concepii statini ipse*. qi(od per hypocrisim sediicUi Tuissel , el misit ad eam duosdiscretos fhitres, ([iii laiidem conressam , (|iiod flnxlsset qtiae dixerat , verKali reconcillavermil. liilravil o( alius maitistcr, scilicet frater Richardus Normannus, qui, cum verbum aedillcatioiiis a dieto Wallcro quaereret, posi (tiiillnain deliberatioiicni respondil: »Qui viill esse in paoc, silpal ». ■ Ky voul esire en pes, tenge sey eti pes ». Inlravit qiioque tiiiic temporis inafilsler Vinccniiiis de Covenlrei qui iion multum |M>8l germaiiimi siuini, maffistmrn Henricum, ad inirandum Ordinem, cnoperantc gratla lesu Clirisli, diligenlcr iiidiisit. Intraverunl vero in die conversionis sancti Pauli, cnm sanctac inemoriac magislro Ada de Oxonia ' el domino Willelmo de Eboraco, solemni liaccalanreo. Htc vero magister Adam de Oxonia, toto famosus orbe, vo- veral, ul quidquid peteretur ab eo pro aniore beatae Mariae, facerel: et iioc ipsuni culdam iiiclusae, sibr ramiliari, retulit. Ipsa vero amiris suis, scilicet monacho cui- dam de Kedinges *. et alii de Ordine Cislerciensi ot Tralri cuidam Praefticatori re- velavit secrctum suum diceiis, qiiod talem vrrum talKer lucrari possenl, nolens scilicet, qyod fralcr Miiior fierel. Sed beala Vfrgo non pemiisit. licet praesentein enm aliquis haheret, nt pro amore suo id pelerel; scd ii5qHe ad aliiul tempus de- ferret. Visum enim fitil ei nocte", qiio God. C mvffUam mox cocleanL * God. C paterU, ei mox post Gregarium addii nonutn et scribii Barletle pro Barlete. LK*- niqiio ed. Ho. socm suis praedicens pro socH sui mortem praecederu. ' God. C Bedmget, et deinde 09eneyae pro Osengpae, et Parima pro Parism. ^ God. G Mert, et deinde Bex pro R(3y, ^God. C depre$9kmem. * In ed. Br. et cod. A hic non incipit nova collatio, unde deest tituhis, et in omnibus eolla- tionibus sequentibiis diflTert numerus earum. ^ God. C scribit Sandwych, et postea ed. Br. Baginton. Teste llowlett Hackington est lociis prope Gantefbury. * Ed. Br. qwHfue. ' God. G lwun; et postea mgressus religionem pro Ordinem ingressus. Anaiecta. <5 226 THOHAS DE ECCLESTOS eiiisdeii) pro tibilu (lomiuorum devolissimc desigiinvii ; poslea veru ipse ul laicii.< Ordinein ingressus, pcrfectissimac poenileiitiae ol siimmae devotioitis iiobis eiemplii reliquil. Ampliavit autem aream doininiis lociiis, filiiis Pelri, ciiitis lllfus oplimae indolis Ordiiiem poste« devotus inlmvit cl devolior perseveravil in dnem. Capellam vero acdiflcavil suiuptibus propriis dominiis Willctinus Joyenier, ct ad alias domos constrnendns circJler dticenla^ libras per vices contiilit, et indcresse U3que ad mor lein in spiritualitale ' fratrum, continiiis por bcneflciis visilans, perduravil. Ad infir- marjam vero coiislruendani conlulil ccntum libras in obitn suo dominus Pelrus de Oliland'. Aqu!ieductiim procuravonint praecipiie ct niululs collatitfnibiis dominus Henricus de Frowye, el optima« conversatioiiis adolescens, Salekinus de Basing, cooperanle taineii aniplissime munilieenUa regia. Alia quoqiif , tam' in aediSciis qiiani in libris qiiam cliam iii areae ainpliaEione el alianim necessitatiim suMeva- tione, lot ct tiinta ct (am multiplicin* benelicia ^ oiniiibus mortalibus adiniranda. tenipore ineo vidi Londoniae ab ipso ilidcissimo lesu Tralribus provideri, nt tnc- rito ab ipsis specialiter supra ceteros amuri el boiiorari debeat idem ' et aetcrnum. Oxoniae primo* recopit Tralres Etol>ertu8 le Mercer el locavit eis domiim, iu qua intravprnnt Ordinem mulll probi bauealanrei el mnlti nobiles. Postca condiue- iiint domum quandani in area, in qna suni nimio, a Richardo le Muliner, qui iidni amium coiilulit areairi el domnm quandani commnnitati villae ad opus fratruni. Fiiit autem area fpsn ' brevis el arcla nimis. Cantabrigiae primo receporunl Tratres biirgeiiscs villae, asaignaittes eis veterem synagogam, quae eral contigna carceri. Cnm vero Jntolerabilis esset vicinia carrcris Tratribns, quia einidcm iiigressum liabeliant careerarii et fraires, dedit dominus Rex deccm marcas ad emendtini rediium , quo * satis fleret scaccario suo pro rediln arcae, et sic aediflcabanl fratres capellam ita pauperrimam, ut unus carpentarins in una die faceret et erigeret ima die xiv coplas tignorum. In festa autem saneli Laurentii, cuni noii essent nisi tres Tralres clerici, scilicet frater W. de l'2sseby p( fraler Hugo de Bugeton, ct novilius nomine fraler Hclias, qui lam ciaudus enit, nt portai-otur in oratorinm, cantavcrunl oflicium solcmniter cum nota, e( in tanlum flevit novilius, ut aperte-per vultum canentis currercnl lacrymae. Igilnr cum san- clissimc niortuus csset apiid Eboracum , apparuit Tratri W. de Rsseby apud Nor tliamptonam cl quaerenti, quomodo se liaberet, respondil: 'Bone me liabeo; ora pro me>. Apud Slopisbyriam * dedit aream Tratribus dominus Rcx ; ecclesiam vero aedlA- 1 ld'<^9t, ul amkus ipirituaUs fratmm, cum Rcguln S. Framlsct i»p. IV. logualur amici* iptritua&rat , ad rjuos Tralres pro sublevnndn nBccssibile recurrere piMsIni. * Cod. C Eliland, deindi^ Frowyk pru Frowye cl Basmges pm Basing. ' £(1. Br. umlllft tam cl pcrpcram pnnil tum... qwim pro quam... quam. * lin cod. C; ed. Br. lot et tam mult^iUcata bene/icia. » Cod. C el idem. f lin cod. C; ed. Br. potro. ' Cod. C omilUt ipm n paulo superius post dottmm oniiUU ^tuindani. ■ )Ui cod. C; ed. Br. peiperom guod; pro redOu cndd. hobent redditun, nlllcr autnn Paiilo inrcriiis cod. C omItUl tiniM antc mrpenlarna. » Cod. C Salopitlmri {intelllgr: Slirew9bury ). DE ADVENTU MINORUM IN ANGUAM. 227 cavit burgeosis qoidain nomine Richardus Pinde ' , ceteras officinas Laurentius noroine ; et muros lapideos dormitorii, decernente sic ministro, fralre scil. Willelmo, pro zelo paapertaiis amovil ei luteos fecit com mirabili devoliono et mansuetndine et permagois sumplibos. COLLATIO V. (alias IV.). Primitiva pietas fratrum. Silentium. Orationes 2 Primitias autem ' Spirilus habeiites fralres illius temporis, non hnmanis consli- laiiouibus, sed liberis saae devotionis afTectionibus, regula laiitum eontenti et pau- clssimis aliis stalutis, quae post conOrinatloDem regulae eodem anno primitus ema- oa?eranty Domino serviebanL Haec luil aatein prima coustitulio, qiiam .sanctus Fraociscas fecit post regulam biillatam, sicut dixit bonae memoriae Trater Albertns, scilicel qiiod fratres inter saeculares non comedereni, nisi tres bolos caniis^ propter obsenrationem sacrosancti Evangelii; quia venerat ad eum rumor, quod fratres avide coroedebant. Fratres igitur silentium asque ad tertiam tenere consueverunt et in oratione tam assidui esse, ut vix osset per totam noctem aliqua hora, in qua non esset aliquis in oratione in oratorio. In praecipuis quoque solemnitatibus ^ , tanto fervore cantaverunt, nt per totam noctem nonnunquam durarent vigiliae; et curo non essent nisi tres vel quatuor aut ad multum sex, cum nota 3oIemniter cecinerant Tailtaque fuit simplicitas eorum tanlaque puritas, ut de pollutione no- ctama in capitulo * coram omnibns dicerent culpas siias. Inoleverat etiain inter eos lam religiosa consuetado, ut nihil penitns iurarent, sed simpliciter dicerent: « Sciatis ». Qnam cito quisquam eorum vel a superiore vel a socio fuisset increpatus \ statim respondit: «Mea culpa », et frequenler etiam prostratus. Unde magister Praedicatomm bonae memoriae fi*ater lordanus dixit, quod diabolus, cam^ ali- quando ei apparaisset, dixerat ei, quod «mea eulpa» abstulit šibi omne, quod Incrari credidit inter fratres Minores, quia scilicet dicebant culpas suas* invicem, Si qoj.s alium oflendisset. Fuerunt tameh fratres omni tempore inter se ita iocundi et laeli, ut vix in aspectu mutuo se temperarent a risu. Unde cum fratres iuvenes Oxoniae nimis frequenter riderent, inianctnm fuitcuidam, ut quoties riderel in ^ God. C Pride, ei addit proinde; porro habet Laurentius Cox pro Laurentius nomine. Deniqiie ante f]nem cotlationis ed. Br. omiltit devotione post ntirabili. < Titulus in cod. C est: D^ primitiva jmriiate fratrum, ' Ed. Br. etiam , ei paulo inferiiis omittit primitus ante emanaverant, * Ed. Br. perperam sic : nisi tantum tres bolos continuos. Paulo infcrius cod. C observan- tiam loco obsermtionem, ^ Ita cod. C ; ed. Br. solempnibus, quae paulo inferius male omiUU non ante essent : et postea ante cum nota addit ita (tamen ?) ; denique habet ut muUtfm pro ad muUum. * Ed. Br. perperam capella; et paulo inferius inoleverat enim pro Inoleverat etiam. ^ Ed. Br. perperam interrogatus. * Ita codd. A C, sed ed. Br. perperam ei, omittendo cum, et deinde et diant pro dixeratei, 'Ed.Br. faJso meas , et infra mutus se temperaret pro mutuo se temperarent. 2% THOMAS DE BCCLESTON choro vel in mensa * , tolies reciperel disciplinas. Accidii autem , ut cum undecim disciplinas in una die recepisset , nec tamen posset se a risu conllnere , visum fneril ei quadam nocle, quod totus conventus more solilo šteli t in choro , el tentabantur' tVatres ridere more solilo; el ecce cruciflxus, qui sletit ad osliam cliori, convertit se ad eos qiiasi vivus, el ail: cFiiii Corae suni, qui in bora cantus rldent et dor- miunU. Videbatur eliam ei, quod crucifixus nitebaUir extrahere maniis suas' a pa- (ibulo, qiinsi volens descendere el recedere; el ecce custos loci stalim ascendit el confirmavil clavos, ila qnod non descendil. Hac igilur visione publicala teiTiti, fralres malnrius el sine riso nolabili se gerebant. In lanlum autem veritatem zela- banl, u( vix liyperboIice aliquid loqui auderenl, vel eliam propria delicla , cum tamen se puniendos scirenl, si confilerenlur, celarent. In locis vero^ capiendis, vel moram faciendo in iam caplis, nulla fuil eis dif- flcullas, vel aliis qnibuscumque qualitercumque exsequendis, dummodo scilicel asuo superiorc scirenl ordinalum. Unde accidii, ut in locis, qui desolatorii lune lemporis dicerenlur, fralres lam nol)iles genere quam aliis' condilionibus in saeculo specta- biles el in Ordine graliosissimi sine querela se poni permitlerenU Hoc solum sua- vissimum cordis eorum conlrislare videbatur afleclum, quod ab invicem separari oporteh.il. Unde frequenler usque ad parles remotas fralres reccdenles condaccbanl, el elTusis abunde ^ in recessu lacrymis alTeclionis fldem nuituo demonstrabanl. COLLATIO VI. (alias V.). Praedicatorum promotio. Haymo de Faversham. Licel" autem fralres summae simplicitati el conscientiae puritali summopere sluderenl in omnibus, m audienda lamen lege divina et scholasiicis exerciliis ila fuerunl fervenles, ut scholas Iheologiae, quanlumcumque dislarenl, adire quolidic nudiš pedibus infrigoris aeperitate el luti profunditate non pigrarentur. Unde, coo- perante gratia Spirilus sancli , ad olTiclum praedicalionis infra breve tempus plures promoli suni. Inler quos prtmus exslilit bonae memoriae frater Hogo de Baldoc% fraler quoque Pliilippus de Longeton, el frater Willelmus de Esseby, qoi non so> lum sermone , sed in exemplificata devotione verbum Dei lam populo quam clero praedicaveral. Promovil autem plurimum praedicanles el aucloritnlis eis et famae fonienta prac- buil advenlus fratris Haymonis de Faversham, qui cum tribus aliis magistris apud * Ed. Br. perperam omitit m choro vel in mensa, ei deinde ponit nullas loco undecim, ^ Ed. Br. Talso temptabant, refragante cod. G. 3 Ed. Br. omiltit stuis. * Ed. Br. omitlil vero, ct deinde eis ante difficuUas, et inferius post guifrusctim^u« perperani addii locis vel, ^ Ed. Br. omilUt abunde refragante cod. C. « Titulus in cod. C De promotione praedicatorum ; deinde iste cod. incipit ut in lextu ; ed. Br. Quum fralres autem. ' Ood. C Baldac, et deinde Londonia pro Longeton. DE ADVENTU MUroRUM I^ ANGLIAM. S29 sanclmn DioQysiuni iu die Parasceves Ordinem ' sacerdos et Tamosus praedicator in- traviL Hic enim, cuin adhuc saecularis esset, iisus est citicio us(|ue ad popliles et alia plarima poenitenliae excellentissiina mooslravit exempla. Uode ita debilis el de- licatas ad aliimiini factus est, ul vix, nisi inollibus uterelur ei caiidis, viverc pos- set'. Accidit aatem ei visio tališ, cum* scilicet esset Favershaniiae et oraret in eeclesia corain Cniciflxo; et ecce descendit chorda de caelo , el ipse accepil eiini et tenuit, et ita tractus est per eam in eaelum. Cam vidisset ergo fratres Minores Pa- risios^ inemor islias visionis resuinpsit vires, et erigens se contra se, soeiuin suum magislram Syinonem de Sanwyz* et duos alios famosos [roagistros] sagaciter indii- xit, ut, ipso celebrante missam, ipsi a Domino lesu Christo peterent, quid šibi con :faliiiis forel ad salutem. Cumque simul omnibus Minorum professio complaceret , accessenint, ad maiorem seciirilateni , ad sanctae memoriae fhitrom lordanuni, ma- gislram Ordinis Praedicatorum , el obligaverunt eum in animam suam, ul eis* con- silimn snum fideliter daret. Qui, sicut erat veraciter inspiralus, consilio suo conce- ptom proposiiam confirmaviL Accesserunt ergo qnaluor isti ad ministrum, fratrem seilicei Gregorium de Neapoii , et ab eodem recepti ' , apud S. Dionvsium , postquam fraler Haymo praedicaverat in die Parasceves de lioc versu: Jn convertefulo Domi- fius captivitatem Sion, facli sumus sicut consoUui , cum gaudio magno induti siint. In die vero Paschae, cum videret' frater Havmo tam numerosuro |)opnluin in pa- roehia, in qua firatres audiebant divina (non enim habebant adhuc canlariain), di- xit cuslodi , qui erat laicus, Vincentius * nomine, quod, si auderet (?) , iibenter praedi- caret populo, ne forte commnnicarenl in mortali. Iniunxit ergo ei custos ex parte Spiritus sancli , ut praedicareL Praedicavit ergo ita motive , ul muiti differrent com- municare, quoasque fuissent ei confessi. Sedit igilur tribus diebus in eeclesia et audivil confessiones et confortavit non mediocriter populum. ltaqoe^® ut prins dicium est, postquam venerunt fratres in Angliam, venit et ipse , el tam in praedicationibus qnam in disputationibus et praecipue in praelato- rum favore plurimum simplicitati primorum fratrum contulit. Fuit enim ita graliosus et eloqoeiis, ul etiam adversanlibus Ordini gratus et acceptus existerel. Unde primo cuslos Parisius, poslea lector Turonis et Bononiae et Paduae positus est. In iegationem quoqae in Graeeiam ad Vatatium " , una cum bonae memoriae fralre Radulplio (sic) 1 Codd. Ordine, * lla cod. C; ed. Br. nisi in asscUis cesceretur et caiidis, vivere non passeL ' God. C qUiOd, el infra antc Crucifixo nddit Christo. ^ Ed. Br. omiUit Parisius, et paulo supeiius ergo. » Cod. C Sandwyz. • Ed. Br. šibi. 7 Ulraque ed. perperam addit (inUra undnos) svnt, quod decst in codicibus, sod cod. A infra omittit consolaU, et falso adiicit quL > Ed. Br. viderat, et infra parockiam pro parochia, 9 Ed. Ho. Beneventanus , sed Icgendum videlur in (X)d. G Benevenutus. »• God- C Iste, ut praedictum est, primo guando venerunt, " Utraque editio perperam Nataiium. Nam Imperator Graccus loannes II. VaUiUes, gcncr Ttieodori Lascaris, fralribus Minoribus usus est, ut cum Summo Ponliflce unioncm facrem. SS30 TlioaiAS DE ECGLESTON de Remis , a piae inemoriae papa Greg/orio missus esl. Hic ' fratrem Gregorium de Neapoli Pnrisiiis ministrum Franciae, merilis suis exigeniibas, a mioisterio fecii amoveri, et iusto Dei iudicio, solutis his (|uos ipse immerilo* incarceraveral , fecil incarcerari. Fratrem quoque Heliam, qui iniuister generalis erat, propter scaodala, quae fecit, ct tyrannidem, quaiii in zelalores Ordinis exercuU'» in praeseiiUa palris noslri papae Gregorii, appellautibus, procurante eo, contra ipsum plurjmis provin- ciis, miro Dei favore deiecit.Quis vero de suis meritis praesumere, quisde seUilus esse possit, cum tales personas ad taiitam caiamitalem pervenisse oognoverit^? Quis enim Gregorio in praedicalione vel praelatione in Universitate Parisius vel cIei*o to- tiiis Franciae comparabilis? Quis in universo chrislianitatis orbe vel gratiosior vel famosior quam Helias? Et tamen unus in fine meruit perpeluum carcerem, alius propter inobedienliam el apostasiam suam summi Pontificis excommunicaUonein. Ulnimqiie tamen, licet ^ sero, poenitait. Venit autem cum fratre Havmone in Angilam bonae memoriae firater Willel- mus 4p Colville, senior, summae simplicitalis eteximiae caritatis vir; cuius germana postmodum in ecclesia calhedrali Cvcestre' pro caslitiUe servanda saevissime ingn-. lata esl. luvenis enim quidam, qui ob eius pulcritudinem diu desideraverat/ut eam šolam' possct invenire et ad amplexus amoris indacere ^ , cum nullo ingenio possel eam inclinare : quam maligna sil canialis dileclio , ipsam in ecclesia perimendo pre- bavil. Inler carnaliler se amantes frequenler tanlum in fine oriUir odii , quantum prius erat amoris. Poslea venerunt in Angliam plures alii fratres probissimi ' de Anglia oriundi , qui Parisius intraveranl, quos adhuc existens in habitu saeculari ipse vidi: fraler scilicet Richardus* Rufns, lector egregius, qui posten zelo reformandi Ordinem cen- tra fratrem Heliam pro Francia profectus esl ad curiam cum fratre Havmone. QQi et narravit, qnod quidam novilius retulit ei, quod cum continua siti laboraret nee posset dormire de noote, apparuit ei vir^^ quidam speciosus in habitu fralram el praecepit, ut surgerel et sequeretur se; quod cum fecisset, duxit eum in locimi amoenissimum el introduxil eum in pulcherrimum palalium et dedil ei bibere potum suavissimum el dixit ei: « Fili **, quoliescumque silieris, venias buc ad me/ei dabo tibi bibere*. Et quaesivit novilius, quis essel; qui dixil, se esse (raUrem Franeiscum. Exinde ad se reversus novilius nullam penilus de cetero sitis tentationem sustinuil; 1 Bd. Br. omiUit Hic. * Cod. C iniuste, ct infra relevari loco incarcerari. 3 Cod. C exercuerat. Doinde scqiiimur in textii formiindo rod. C, omittondo vrrba cod. A in Angliam socim (cd. Br. intra imcinos addit missus) ; pro profsenUa utrnquc rd. praesentiam, contradicenle cod. G, dcnique pro deiecit cd. Br. prodeiedt. * Ed. Br. devenire cognovit. 5 Ed. Br. perpcram hoc. ^ Cod. C Cicestriae, 7 Ed. Br. induceret, ct infra odium |)ro odii, refragante cod. C. * Cod. C probatissimu ^ l(a cod. C, ed. Br. falso Nicolaus. ^^ Cod. C omitUt vir, ei post segueretur ponit se, ubi ed. Br. eum. " Ed. Br. Frater. DE ADVENTU MINORUM IN ANGUAM. !25i sed evigilaos lam corde quani corpore se refocillatuin et coiiforlaliiin pcrseiisil ^ Venit et lune ten^poris frater Radulphus de Rosa, qui ob eximiaro gratiam praedi- ealionis domino regi Angliae familiarissimuseflecUis, fine suoprobavil, quam inimica sit Deo buius mundi amicitia , el quam contrarium pnritati Ordinis Minorum fratrum, magnatam ' magDificari favoribus et in curiis principum conlinue commorari. Venit qaoque frater Henricus de Burforde, qui cum adhuc novilius essel et cantor fra- trmn Parislus, contra tentationes, quns sustinuit, versus istos in medilatione com- posuit: Qui Minor es, noli ridere, Ubi quia soli Convenit ul plores; iungas cum nomine inores. Nomin« tu Minur es, minor acUbus esto, lub^res Perfcr, el ingentem nuntiat ^ patientia -mcntein. Nempe cor obiurgat pernam, patientia purgat, SI quidquani faccis^ esl; si qul9 Ui corripit, is ost, Qui te custodit; non (e, sed quod facis, odit. Quid tibi cum vili veste, cibo, quoque cubili Porcorum*? Certe, tu singula perdis aperti-, SI mentitus eiis factis quod veste fateris. Umbra Minoris erit, qui iiomen re sine quacrit. Hic postea pro magna honestate sua qnatuof ministrorum generaliuni et quatuor provincialium in Anglia socius speciab's esse nieruit. Hic etiam diu Palriarchae An- liocheni* in iegatione sna in Lombardia primo interpres et praedicator exstilit et post domini papae Gregorii Noni poenitentiarius , cuslos quoqae Venetiarum, et cu- stodis Londoniae quoque vicarius. Venit et tunc frater Henricns de Reresbv, qui postea fuil datus in minislrum Seotiae, cum esset vicarius custodi« Oxoniae, sed praevontus fuil morte. Qui appa- ruil post morlem suam custodi Oxoniae ' , dicehs , quod, si non damnarenlur fralres pro excessu, quem facerent in aediflciis, graviler tamen puniebanlur; eladdidil, quod, si fralres bene dicerenl divinum oflicium, essenl oves Aposlolorum. Venit quoque in Angliam lune lemporis frater Martinus de Barton'*,qui l>eatuni Franciscum frequenter videre meruit; qui poslea vicarius fuil ministri Angliae el in ^ Ed. Br. persentU. * Cod. C magnificari magnorum favonbus. lleiiidc pro Burforde habet Burford. * l(a cod. A {nuntiat, id est manifestat) , ed. Br. minus aptii vincal, od. Ho. minunt et in versu sequen(i conlectando parum probabiliter poenam, cum !iterquo tod. ot ed. Br. habeant per- nam* Non facile indagari potost, quac sit vera lectio et qui sit sensus. Pema est coxa suis šalita et cibus multis gratus. < Ita cod. C; ed. A facis; utraque ed. ponit sigrnim interpunctionis (;) post facis vel fecis. Sed sensus videtur esse: si quidquam faecis sive immundiliae in te est etc. ^ ita codd. et ed. Ho., sed ed. Br. Peccator. Deinde od. Ho. |)ro singula conilciondo non bene posuit sgmbola. In flne ultimi vcrsi ed. Br. Talso gui nulla re sua guaerit. ^ Ita cod. C ; ed. Br. AnUochmo, 7 Cod. C omittit Ox(miae, et deinde ponit licet non pro si non. * Cod. C Bartona; paulo inferius ante multis ed. Br. omittit in. 252 THC»MAS DE ECCLESTON miiltis aliis olliciis optime se habuit. IpsenarravH, quod in capilulo generali, in quo praecepil sanctus Franeiscus deslrui domum, quae fuerat aedificala propler capiUi- liini, fuerunt quinque miiiia fratrum. Frater vero suus secundum caraem fiiit se- nesciiallus capiluli et defendil^ domum ex parle communitatis. Per ipsum scripsit sanctus Franeiscus propria manu litteram, sub divo in pluvia non madefaetus, mi- nislro et (ralribus Franciae, ut visiš iitteris iubilarent, iaudes' divinae Trinitaii di- centes: « Benedicamus Patrem et Filium cum Špiritu sancto ». Eodem qtioque die pater idem fratrem, qui in puteum profiindum ceciderat, fugiens, audito rumore,in ecclesiam, fusa oratione illaesum servavit. Dixit quoque, quod Irater quidam, qai stetit in oratione Brixiae in die Natali Domini, in terrae molu', quem praedixerat sanctus Franeiscus et per omnes scholas Bononiae per fratres praedicari fecerai, per litteram, in qua fuit .plurimum Latinum S ^^ ecclesia corruit, sub mina lapidum illaesus inventns esl. Hic lerra6 motus ante guerram Frederici per continuos xl dles factus est, ita ul moverentur omnes montes Lombardiae. Venit quoque in Angliam frater Petrus Hispanus, qui fuii poslea guardianus Nortliaintonae, qui iorica utebatur ob carnis illecebras edomandas. Hic novitium queiidam in conventu suo habuit, qui tentabalur exire Ordioem , a quo landein vix obtinuit, ut ad ministrum secum ire vellet Cum igitur incedereiil per viam, incepit frater Petrus praedicare ei de virtute sanctae obedienliae; et ecce avis quaedam silvestris praecessil eos ambulans^ in via. Dixit ergo novitius*, Stepba- nus nouiine, ad fratrem Petrum: « Pater, si sic est, ut dicis, praecipe per virUitem obedientiae, ut capiam avem bane silvestrem, ut ipsa expectet me». Qui cum sic fecisset, statim stetit avis, et accessit novitius et tenuit eam et tractavit, sicul vo- luit; et statim sedata est omnis tentatio sua, et immutavit ei Deus cor aliud, el re- diit statim Nortliamlonam et professus est perseverare , el poslea factus est praedi- cator egregius, sicul ipse vidi. COLLATIO VU. (alias VI.). Divisio Angliae in custodias. Post hoc multiplicalis iam locis, et fratribus tam meritis quam nnmero de die in diem multipliciter dilatis, visum fuit expediens, provinciam per custodias dividi. Divisa est igitur provincia in primo capilulo provinciali Londoniae [in custodias] , quarum quaelibet singulari sanctitate poUebat. In custodia quippe Londoniae , cai praefuil frater Giibertus, cui beata Virgo in obilu suo apparuit, praecipue viguit 1 llfi cod. C; cd. Br. faiso desdndU, * ItH cod. C; ed. Br. omittit laudes, 3 Ed. Br. tremore pro terrae motu, refragante cod. C. * Locus, ut vidctur, corruptus, ita est in utraque cd.; sed in cod. G secundum Ho. poUus Icgondum falsum (Taclum ?] Ijttinum pro plurimum LaUnum. Pro sub ruma ed. Br. pcrperam ob minam. 5 Ed. Br. ambulantes. ^ Hoc loco explicit fragmcntum ctironicae, ex cod. C cditum in tom. II. operis JUanumenta Franciscana, DE ADVENTU MINORCM IX ANGLIAM. 233 fervor el reverentia et devolio in divino officio. In custodia Oxoniae, cui praefuit firater Willelmus de Esseby, pi*aecipue viguil studium. In custodia Canlebrigiae, cui praeruit frater Richardus de Ingewrth, praecipue viguit pauciiitas pecuniae» in lan- Uun, ut usque ad id temporis, quo visitavil frater Albertus Angliam , non uterentur firaires illios custodiae mantellis, sicut pater idem reluliL In custodia Eboraci, cui praefuit Trater Martinus de Barton, viguit zelus paupertatis; non enim permisit, ut essenl piures fratres in aliquo ioco, quam c|uol possent niendicitate sola» sine de- bitis, in victualibus exhiberi. In custodia Sarisburiensi , cui praefuit frater Stepha- nos , praecipue viguit mutuae dilectionis affectus. Ipse siquideni lanlae fuit suavitatis taiilaeque iocunditatis et tam eximiae caritatis et compassionis » ut nullum permilr terei pro posse suo contristari. Unde cum mori debuisset, el offierretur ei hostia salntaris, vidit ostiuni in hostia, per quam intrare deberet, et sic cantans alta voce: > Salve, Regina misericordiae » , apud Sarum feliciter obiit. In custodia Wygorniae , cui praefuit frater de Leycestria, praecipue viguit primitiva simplicitas; nam et ipse, corpore quideni pusUlus, sed corde magnanimus, summae simpiicitati semper stu- doit et piures simplices ad Ordiuem promovit. Tandem cum ciamore valido et la- cryrois sanctam et simplicem animam suam apud Wygomiam Domino commendavit. In custodia Oxoniae , cui praefuit per xu annos frater Petrus , non sunt fratres usi puIviDaribus usque ad tempus fratris AlbeKi ministri. Unde cum diceret frater Al- bertus in capitulo, quod fratres mouticulos šibi indecenter fecerunt ad caput suum sublevandum, respondit eustos, quod satis scirent fratres esse camales, necoporte- rel eis hoc dicere. Sed nec pedulibus utebantur fratres nisi infirmi vel debiles, et hoc de liceniia. Accidit autem, ut bonae memoriae frater WaUerus de Madele duos pednies inveniret , et cum Iret ad matutinum , calcearet se. Stetit ergo in malutinis, Qt šibi visum erat, sic ut melius se habens, quam consueverat. Postea vero, cum venisset ad lectum suum el quiesceret , visum fuit ei , quod transire debuil per pas- som quendam periculosum inter Oxoniam et Gloverniam Boysalt/m, ubi consueve- mni esse praedones, el cum descenderet in vallem profundam, nccurrerunlclaman- les ex ntraque parle viae dicentes: « Occidite, occidite »! Territus epgo nimis dixit, se esse fratrem Minorem. At illi dixerunl: « Mentiris; non enim incedis discalceatus*. Al ille secimdum consuetudinem credens se esse discalceatum , dixit: « Immo, discal- ceatus lncedo»; cumque confinenter pedem protulisset, reperit se calceatum coram its dictis soccis; el prae nimia confusione stalim a somno solutus, proiecit soccos in mediam aream. COLLATIO VIII. (alias VII.). De capitulo visitatomm. Facliim esl autem post haec, ut mitlerentur speciales visitatores in Angliam, qui causa visitationis capitula celebrabanL Primus autem visitalor Angliae fuit fra- ter Willeimns de Colvile senior, qui capilulum suum celebravit Londoniae sub fra- tre Agnello, ubi dominus W. Joymer capellam suis sumptibus aediflcavit, et lune lemporis inlroitum in eandem cum memorabili gloria celebravit Post haec venil 254 THOMAS DE ECGLESTON fraler lohannes Naveriiis \ qai Uiuc priino portavil expositionein regulae secuiidum doininum Gregorium nonum ; qui Londoniae el Leycestriae et Bristolliae simililer cliam fratres iiovitios in maxiina multitudine sub fifalre Agnello visitationis gratia convocavil. Et quidem tam arcta exstitit tunc conscientia frairum in aedificiis con- strucndis el picturis liabendis, ut propter fenestras capellae in loco Gloverniae .. .... ' conslitueret , et propler pulpitum, quod frater quidam depinxerat, sibi capuciuni auferl-et ; guardiano quoque loči idem fecit , quod picturas toleraverat. Tertius autem visilator venit a iatere Generaiis ministri fratris Heliae, sub fratre Alberto, frater Wygmundus Alemannus , vir valde famosus in peritia iuris et morum honestate con- spicuu^ et domino Ottoni cai^dinali , qui tunc legatus erat in Anglia , familiarissi- mus. Hic tam districtam ' formam et tam exquisilam a minisiro Generali acceperal, et praecipue ul exconimunicati essent de facto quicunqiie sibi quocumque modo ce- larent aliqua , vei dieta revelarent ; a qua sententia nullus absoKere posset nisi ipse ; insuper et onmes accusationes ad ministrum Geneiaiem deporlaret: quod tanta fiiit vero conlurbatio fratrum, qualis nunquam in Ordihe fuerat. Convocatis enim fratri- bus Londoniae, Suthamtoniae, Gloverniae el Oxoniae, in multitudine nimia et ultra modum id (sic!) morantibus per muluas accusationes, item per suspiciones saecularium foris, intolerabilis subito per totam provinciam tempestas orta est. Tandem visita- tione utcunque eompleta, stalim celebratum est provinciale capitulum Oxoniae, el conlra fratrem Heliam unanimiter appellatum propter visltationem. Verum polesla- tem habuit visilator et iu mandatis acceperat, ut alia quaedam faceret, quae cede- rent in notabiie gravamen fratrum. Diverlit ergo in pmvinciam ScoUae, et convocato eapitulo, voluit visitare. Fratres autem formaverunt appellationem suam etformatam proposuerunl dicenles, se esse auetoritale capituli generaiis a minisiro Hybemiae visitatos, ncc aliam visitiitionem se velle recipere. Ergo omuibus turbatis, lurbaliis et ipse non modicum, rediit in Alemanniam, secum habensseriem suae visitationis. Frater autem W. de Esseby, quem visitandi gratia miserat in Hybernian1, omnibiis neutiquam peractis, profectus est ad eum Coloniam. Igitur cum venissent fratres Romam, mox •|)etiveruni , ut fratres de celero in suis locis visitarentur per capitu- lum generale, secundum quod se habel constitutio de visitatoribus. Dixit vero fra- ter Amulfus poenitentiarius Domino Papae , quod si diabolus fuisset incarnatus, non invenisset subtiliorem et fortiorem iaqueum ad illaqueandas animas, quam fuit illa visitalio. In capitulo visitationis frairis Willelmi de Colvile praedicavil quidaro conlra contraclionem debitorum et dixil, quod ila fuit de procuratoribus , sicul fuit de quodam ssicerdole, qui consuevit singulis annis facere feslum sancli Nicolai. Elecce! conligil ut flerct ila pauper, quod non polnit consuetum convivlum celebrare, el inslanle ipso die , cum pulsarelur maiulinus, iacuil in lecto suo el cogitavil ^ pul- sante campana prima el respondente: lo ke fray; lo ke /ray , et pulsaule secunda el respondente: A crey, A crey; el cum cogilarel unde solverel, pulsabanl ambae, etvidebatur ei, quod dicerenl, Ke de un, ke de el.; Ke de un, ke de el. El sur gens fecit feslum ex mutuo. Et approbatus fuit sermo a capitulo. ^ Huius nominis leclio inccrla est. < Verba haec legi non poluenint. Ed. Br. false sigln intorpretando habot marimam vim. 3 Codd. pcrperam discretam. DE ADVENTU M1N0RU3I iN A.NGUAM. 255 lo capUiilo visiiatioiiis fralris Wygredi accusaliis fuit multipliciler saiictae ine- inoriae fraler Eustachius de Mere, luiic temporis gaardiaiias [Oxoiiiae], el per diein el dimidium exclusus a capiUdo. Alius auteiii quidam, de quo minus ci-edebatur, stalim fuit sanctiflcalus ; et ait fraler ille : « O me miserabilem ! lile bomo lam famo- sae sanclilatis el lam probalae religionis el praecipuae discrelionis ila visitalus est; el ego sic.evasi! Quis dabil de eelero quidquam de iudiciis bominum»? COLLATIO IX. (alias VIU.). Divisio in administrationes '. Tempore vero iion modico post adventum fratruni in Angliam evoliito, deiiiati- datum Psl a minislro Generali fralre Helia , ul provincia Anglica ' dividerelur in daas; ut essel seilicel una Scoliae el alia ', ul prius, An^iae nominala. Voluil enim, al dicebalur, quod sicul Ordo Fralrum Praedicaforum xit habel Priores provinciales in loto orbe, vice xii Apostolorum , sic el Ipse sub se habcrel sepluaginla duos mi- nislros, vice sepluaginla duorum discipulorum. Faelus esi minister Provincialis Sco- liae fraler Henricus de Reresbv; sed anlequam venissel* ad ipsom obedientia, morluus eraL Successil igilur ei fraler lohannes de Kethene , guardianus Londoniae, qui omnia loca ullra Eboracum capi fecit ; qui, poslquam ^ plures personas honeslas et atiles ad Ordinem recepit, bic praecipuum zelum in divino gerens oflicio devo- tlonls exemplar semelipsum exhibuit. Hic venerabilem palreni nostnim fralrem Al- bertuni in loco Leyceslriae cum debila reverenlia re(^epit, el ab eo fratribns exponi regulam ' bumililer imploravil. Igilur cum per plures annos provinciani Scoliae pro- babililer rexissel, reconiuucUi provincia Angliae, a minislro Generali fralre Alberlo minisler Hyberniae crealus esl. Ipse quoque , quod dignum memoria duxi , in capi- luio generali lanuensi bonae memoriae fralri Willelmo de Nolingham, minislro An- gliae, una cum fralre Gregorio de Bossellis, conslanter aslilil; ubi fere contra tolum capilulum generale causam feliciler oblinuil, ul pri\ilegium indullum a Domino Papa de recipienda pecnnia per procuralores penilus destruereliir; el exposilio re- gulae secundum dominum Innocenlium quanlum ad ea, in quibns laxioresl^ quam > Hic incipil fragmentum in cod. B, qui eliam, ut cod. C, hanc collalioncm numerat ul nonam. ' Ed. Br. Anglicana, refragante cod. B, ui teslaUir imago huius paginae arte li(tiographica oipressa (fac-simiJe) cl eidem ediUoni (notata iilteru C) adiunctu, cuius verba abbrevlate scripta iuita n^gulas paleographiae interdum aliter interprctari debuimus, quain editor inlcllvilt Plenim- que aulem bas nostras lectiones meliores esse quam textu3 ediiionis, lector prudens vix negabit '* Ita cod. A et etiam B (secundum nos) ; ed Br. autem altera. * God. A habel tenmet ; cod. B canveniret ad ipsum obedienUa; ed. Br. perperam con- tefdret ad ipsam obeundam ; paulo inferius cod. A Ketene pro Kethene. ^ Ita manifeste cod. B ; ed Br. m guilms plures uUles personas ei honeslas... recepU. Hk Joco : Qui postgttam plures etc. * Ed. Br. regulas, refragante cod. B. ^ Ed. Br. esset, contra cod. B. 236 THOMAS DE ECCLESTOK Gregoriana, snspenderetur. Ipse (|Uoque verbum fecil pro reconcilialione fralris He- liae inter omiies deflnitores genei*ales\ ubi etoblinuit, ul monerelur per fratrcs, ut ad obedieDliaiD Ecclesiae et Ordinis redire non differret. Ipse praeterea in prooio- vendo sludio U\m sludiosus erat, ul bibliam unam glossatani totaliter Parisius eini faceret et in Hyberniain deporlari. Ipse postremo in consolaudis fratribus tam sc- diilus cral, ut plures ad eum in aliis Provinciis desolali confugereul et secum pro- ticere viderentur. Quum igitur circiter \\ annos minister exUtisset, in capilido He- tensi, in quo et Irater Wilielmus minister Angliae absolvebalur, absoiutus esL Incidens. Tempore fratris lohannis mandavil frater Helias, ut fratres ipsi lava- rent femoralia sua; laverunt ergo fratres adminislrationis Angliae, secundum quod mandatum fuerat; fratres autem administrationis Scotiae rescriptum suum expecta- verunl. LvGiuENs. In absolutione fratris Heliae provisum fnit, ut tanlum triginta duae administrationes essent in Ordine, \vi scilicet ullra montes et xvi citra; quia sciii- cel eum electio ministri Generalis ad soios pertineat ministros et custodes, si lot essent voees in electione vel definitione, eum multitudo causa confusionis sit, vix expediri posset aliquid, quod consensum tot persouarum requirerel*. COLLATIO X. (alias IX.). De mutatione locorum et ampliatione. Crescente indies numero fratrum , non poluerunt " suITicere multitudini domus et areae, quae sufTecerant paucitali; praeterea, per providentiam Dei, tales intra- bant^ frequenter pcrsonae, quibus videbatur, et iure, honoriflcentius providendam. In nonnullis quoque locis i(a inconsiderate se collooaveral fratrum simplicitas, ul non areas ampliari, sed ex toto domos amoveri oporteret. Hinc factum est, ut, vivente adhuc bonae memoriae (ratre Agnello, muita fieret lam domorum quam locorum ampliatio. VerumUimen tantus erat zelator paupcrtatis , ul vix permitteret, vel am- pliari areas vel domos aediflcari , nisi secundum quod exegil inevitabilis necessilas. Sic evidenter patuit in infirmaria Oxoniae, quam conslrui fecil ita humilem , ut al- tiludo murorum altitudinem viri non multum excederet, et usque ad tempus fratris Alberti domus ipsa diversorio careret. Similiter dormitorium Londoniae, persistente tecto immobili , muris lapideis, amoto iulo, fecil stabiliri. Igitur sub fratre Alberto mutalus est locus Northamtonae , et similiter locus Wygorniae et locus Herfordiae. Sub fratre Haymone quoque in nonnullis locis facla est arearum ampliatio; dixit enim, quod maluit, quod fratres haberent amplas areas et colerent eas, ut habere possent pulmenlaria domi , quam ab aliis ea mendicarent. Istiid dixit occa- sione ampliationis areae Gloverniae , quam prius ^ per deflnitionem fralris Agnelli ^ Ed. B. generalis capituUs et obUnuit, sed teste edilore etiam cod. A omittit capUnli; lectio generale« uhi et est in cod. B. « Scquimur cod. B ; ed. Br. sic : ad quod comensits persananim reguireretur. 3 Cod. A poterant, ed. Br. potuerunt. * Cod. B, loquens de hospilibus, fortasso melius transibant, sed in margine intrabant. 5 Cod. B primo. DE ADVRNTU MINORUM IN ABTGLIAM. 237 fratres pro magna parte molilaverant , et postea cum magna diflicuUafe a domino Tboma de Berkeley per sagacitatem devolionis uxoris siiae recaperaveruDL Sub fra- tre WilleImo mutalus esl locus Eboraci et similiter locus Bristolliae uecnon et locus de Br^waler ' ; sed et locus de Grinfiisby, locus et Oxoniae sufficienler ampliatus. Tennntamen ciim diceret ei quidam frater ex nimia familiaritate (qui et dicebatur onima ama a nonnullis fralribus, quod et ipse manu sua, inciestimabili affectu, eidem desolalo scribere dignatus, est), quod accusaret eum apnd ministrum generalem , qaod locus Londoniae non esset clausus; ardentissimo zelo respondit: « Et ego respoodebo Generali ^ quod iion Iniravi Oi-diDem, ul aediflcarein muros*. Eodem itaqae zelo tectum ecclesiae Londoniae fecit disponi et incastraturas ciaustri iussit abradi. Dixit tamen dieto fratri familiari suo aliquando , quod oportult ' facere aediOcia aliquantDlum magna , ne fratres fuluri facerent nimis magna. Frat^ Robertus de Slaptun dixlt mihi , qnod dum essent fratres in quodam loeo šibi muluato, priusquam haberent aream, visum fuit fratri guardiano, qiiod sanctus Franciscos veniret ad locum; cui cum fratres occurrissent , duxerunt eum in sola- riom, et sedit diu circnmspiciens in silentio; et mirantibus fratribus, dixit guar-* dianus: « Pater, quid cogitas »? Et dixit ei: « Circumspice domum«; et circumpexit; et ecce tota domu| ex virgis, luto et fimo lita; et dixit fratribus: « Tales deberent • domus fratrum Minonun esse ». Et accepit guardianus aquam et lavit šibi pedes et osculatus esl sligmata in pedibus eius. Haec , ut puto , acciderunt ipsi Tratri Ro- berto. Vidi autem et ego quendam praedicatorem famosum , qui fatebatur publice , qood per sollicitudinem , quam habnit circa domos cuiusdam loči consiruendas, ami- serat affectum praedicandi el devotionem, quam consueverat babere. Frater quoque lohannes, visitator Ordinis iratrum Praedicalorum in Anglia, dixit de fratre Willelmo de Abingdon , quod , antequam construeret domos Glover- niae, incomparabilem habuit gratiam praedicandi ; quod nunquam lalis et tam gra- tiosus praedicator debuisset occupari circa aediflcia, quia in tantum, ut dicebat dictns Irater lohannes, per sollicitudinem procurationis viiem se reddidit, ut diceret ei dominus rex Angliae : « Frater Willelme , tu consuevisti tam spiritualiter loqui ; modo totum, quod loqueris, cst da, da, da. » Et alias , cum blanditiis ageret apud eoro, petens aliquid ab eo, vocavit eum idem princeps serpentem. Dominus quoqueabbas de Certeseye dixit mihi, quod cum quidam familiarissi- mus suns de Ordine Praedicatorum peteret ab eo ligna, dedit ei unum lignum; qui cum diceret , quod molestius šibi videretur propter unum solum lignum diu vexari, dedit ei aliud; et cum diceret, quod Deus trinus erat, et idcirco tria dare deberet, respondit ei abbas : « Per Deum , qui unus est, modo non habebis nisi unum solum ». Ooum frater Henricus de Burforde ftiit inductus Parisius, non fuerunt in eon- ventu ipso nisi circiter triginta fratres; et acdiflcabant tunc temporis locum, qui ap- pellatur Valveri; in quo domum longam et aitam construxeranl, quae mullis fratri- bus videbatnr esse contra statum paupertatis Ordinis. Undc et beato Francisco sup- plicabant aliqni , et praecipue Frater Agnellus , ut eam destrueret. Et eoce , cum fratres eam ingredi debuissent, dispositionc divina nuiius in ea exlitit, cum usque > God. B. Brugewalter, « lla cod. B ; ed. Br. aporteret. 238 THOMAS DE EGCLESTON ad labiilatuni tolum tecliim cum parietibus corruit. Inveiitique suiil isti versas scripli in loco: (iralia divina docuU praesonU^ ruino, Quoil oontentus homo sil breviore domo; « el sic dhniserunl areani. COLLATIO XL (alias X.). De promotione lectorum. MuKiplicalo ioco, iibi prlncipale sludium florebat in Anglia, et iibi auiversitas scholarium convenire consiieverat, fccit Fraler Agnellns scholam salis honestam ae- diflcari in loco fratriim, el impetravii a sanctae memoriae magisfro Roberlo Groseleste, lit legerefibi fralribus. Sub quo inaesUmabiliter infra breve lempus tam in concio- nibus quani praedicationi congruis sublilibiis moralitalibus profecerunt^ Ipso igiUir ab cathedra magisteriali in cathedram pontiflcalem providentia divina translato, legit fralribus Idein magister Pelrus, qui postmodum in episcopiim in Scotia promoUis est. Cui snccessil magister Rogerus de Wesham % qni post decanus Lincolniensis ecclesiae et postea Covenlrensis episeopus faclus est. Sirailiter et magister Tliomas Wallensis, cum laudabiliter apud fratres in eodem loco legissel, in episcopiim Sancti David in WaIIia assumptns est. Hi ergo semper exislenles in omnibus fratribus favorabiles. facta eorum et f^unam plurimum per diversa loca promoverunt. Igiliir usque adeo fama fralrum Angliae el profeclus in studio aiiis eliam provinciis innotuit, ul mini- ster Gcneralls, frater Helias, mitlerel pro fratre Philippo Walensi et fratre Ada de Eboraeo, qni Lugduni legerunt. Fi*atrem quoque Vincentium de Coventria frater Albertus in adventu suo leclorem Londoniae, germauumque suum fratrem Henricum Canluariae leclorem consliluil. Et sic paulatim per diversa loca posili suni lectores, frater scilicet Willelmus de Leyceslria , Herfordiae ; frater Gregorius de Hossellis , Leycestriae ; fraler Gilberlus de Cranfortli , Brislolliae ; frater lohannes de Westun , Cantebrigiae ; fraler Adam de Marisco , Oxoniae. Et ita inundavit in provincia Angli- cana douum sapientiae, ul ante absolulionem fralris W. de Nothingbam essent in Anglia triginta leclores, qui soiemuiter disputabanl, et tres vel qiiatuor, qui sine disputatione legebant Assignaverat enim in Universilatibus pro singirits locis siuden- tes, qui decedentibus vel amotis lectpribus succedei^enU Igitur, aliis omissis, de suo- cessione lectorum in Universilatibus succincte dicamus. Ipsi vero inceperunt ul magistri , alii legerunt ut baccalaurei. Oxoniae legil pri- mus fralrum frater Adam de Marisco, ut dixi. Secundus fraler Rad. de Colebruge, qui a Parisiis, ubi prius laudabiliter rexerat (siquidem actu regens in Theologia in- iravil), Oxoniam, ut regeret, a generali ministro destinatus est, ubi et legit exisiens ^ Cod. A profecerant. ^ Cod. B }Vescam. Editor addit, Grostete fuisse episcopum Lincolniensem ab anno 4235- 1252; NVesham episc. Covenlrensis ab anno 1245-1256; Tlionnas Wallensis episc. SU David ab anno 12i8-1255. DE ADVBNTU MINOBUM IN AN6LIAM. 239 Doviiius \ Tertius fiiii frater Eustachius de Normaneville. Quarfus futt frater Thomas de Eboraco. QuinUis frater Richardus Cornabiensis , qui eo temporc, quo frater He- lias totum turbavil Ordinem; Parisius ingressus est, et in eadem turbatione, pen- dente appellatione , in Anglia constanter et devote professus, poslea legit cursorie sententias Parisius, ubi magniis et adinirabilis philosophus iiidicatus est. Oiiidam leetor egregius, qiii mecnm studnit Oxoniae, consuevit semper in scho- lis, niagistro legente vel df^putante, intendere aliis quam lectioni, iitpote compila- tioni orig:inaliiiiD. Et ecee, cum ipse factus fiiisset leetor, ita facti sunt ei indevoti auditores sni , at diceret , quod ita libenler clauderet quotidie librum suum et rece- deret, sicut legeret; et compunctus alt: lusto Dei iudicio nullus vnit audirc me, qiiia ^0 nunquafn volui aliquem doctorem audire. Ipse praeterea, cum amicis saeculari- bos nimis assidue comitaret *, et occasione familiaritatis eoriim fratribus minos quam soleret, intenderet, exemplo ceteris extilit, quod solum in siientio et quiete discun- lor verba sapientiae, qaod et mandata Dei, sicut dicit sanctus, nisi quieta mens scnitari non pot^t. Postquani autem ad se converšus quietf studuit, ita exeellenter profecit, ut diceret dominus Lincoiniensis , quod lectionem, quam fecerat, nescisset ipse fecisse. Unde posten crescente fama probilatis suae, ad partes Lombardiae a ministro Generali vocatus, et in ipsa curia Papae pro magno babitus extitit. Postremo aulem apparente šibi Malre Dei, cui semper devolus extiterat, in extremis agenti, fagalis a se malignis spiritibus, feliciter ad poenas purgatorias, sicut ipse postea cuidam sibi familiari revelavit, emigrare promeruit. Dixit enim, se in purgatorio esse et graviter pati in pedibus, quia nimis frequenter consuevit adire quandani rc- ligiosam matronam, cansa consolandi eam, cum deberet lectionibus suis et aliis magis iiecessariis ' occupationibus intendere: petiit etiam, ut facerct pro anima sua celebrari missas. Fecit igitur sic per duos annos continue, et alia multa sufTrafda snpererogavit. Isti vero legerunt Cantebrigiae et non Uxoniae: frater Vincentius de Covcntre, frater lob. de Weston \ frater Willelmus Pictavensis, frater Humfiridus; qui cum in- firmaretor aliqiiando Cantebrigiae, sicut ipse mihi retulit, audivit vocem dicentcm sibi: «Sentias te lapidem ». Igitur cum iaceret immotus sicut lapis, venerunt duo daemones et sedenint ad sinistram , et unus bonus Angelus sedit ad dextram. Et in- cq)erant daemones irritare eum calumniis; bonus vero Angelus diu tacuit. Tandem dixerunt daemones : « Quum sedent fratros in potationibus et garrulis bora completo- rii, lune observamus eos; quum recedunt, tunc habemus alibi facere». Et dixit bonus Angelus: «Ecce, quanta est malitia daemonum; volunt te ipso taedio interfl- eere, ne possis de cetero laudare nomen Creatoris tut». Confortatus ergo ex hoc, incepit sudare et sanus factus est. Frater Petrus, minister Angliae, dixit, quod frater Eiistachius de Norman villa fuit maloris aedificationis quam alii , quantum ad ingressum Ordinis,; quia fuit nobilis et > Verba ubi et legit etc. desunt In cod. A et ed. Br. Infra post Normaneville in cod. B a roanu posteriore additum est quod Infra in flne collationis habetur: qm pnus fuerat multum nobiUs et dtoes etc. < Cod. B comrnunicaret, 3 Cod. A magnis negotiis pro magis necessariis. * Cod. B IVestum, 240 THOMAS DE BCCLBSTON clives, el laudabililer rexerat in artibus et decretis, et Itierat canceliarius Oxoniae et promplus ad incipiendum in Iheologia. GOLLATIO XII. (alias XI.). De institutione confessorum. Fuerunt quoque fratres plnrimi, qui licet praedicationis vel leetionis officiuin nou habereul , de gratissimo fevore praelatoram , per obedienliam et ordinationcm mi- * nistri provineialis in diversis locis confessiones lam religiosorum quam saecularium audienmt. Inter quos praecipuus erat Londoniae frater Salomon , qiii tam civiom quam curialium generaiis confessor extilit. Ab ipso, cum esset guardianus Londo- niae post languorem suum, ut supra dictnm est, oxegit sanctae memoriae dominiis Rogerns, episeopus Londinensis^ canonioam obedienliam; sed cum ex longa farni- liaritale šibi amicabililcr obsisteret , dilalionem usque aUas impetravlL In tanta si- quidem reverentia dominus ilie Ordinem habuil , ut singulis frairibus se salutantibus assurgeret. Igilur frater Agnelius hac oceasione stalim misit ad curiam el decretaiem, quae dicilur Nimis iniqua^, pro frairibus fleri impetravil. Floruit quoque in officio confessionis bonae memoriae frater Maurilins de Derham, qui, cum invenissel quendam puerum diutius desperabili languore tabescentem, au dila confessione sua , iniunxit ei , ut per singulos dies diceret tria Ave Marta et peleret , nI i)eala Virgo impelraret šibi sanitatem , ut possel esse frater Minor ; et cum sic facercl ad plenum , deinceps curatus est. Cum igilur circiter xvi ' annos haberet, facit eum obligari et quasi fratrem usque ad legitimam aetatem inter fra- tres conversari ; qua completa , sine dilatione sub fratre Agnello indulns est Floruit quoque Gloverniae frater Vincentius de Wygomia , pater tolius provin- ciae ; qui tantae abstinenliae tantique rigoris in se , et tantae suavilalis et socialita- lis erat ad subditos, ut sicnt Angelus ab omnibus amaretur; unde ob morum gra- vitatem et praecipuam prudentiam poslea ad praedicationis officium et domini Covenlrensis episcopi Rogeri confessor efTectus [sic!]. Floruit quoque apud Lenniam famosissimae sanctitatis vir, frater Galfridus de Saresburia, qui in austeritate vitae se alterum, si dici poteši, Pranciscum exbibuit, in conformitate virlutis el suavilalis ac simplicilalis gratia secundum Anlouium. Tan- , tac vero pietatis fuil et compassionis in confessionibus audiendis, ut, ubi non vide- rel confllenles congrua signa compunclionis oslendere , ipse eos potius ad fletum snis flelibus et singuilibus commoverel; sicut de viro nobili domino Alexandro de Bissio- burne^ conligit; quia, cum šibi conflterelur quasi narrando quandam narralionem, flens amarissimc frater ipsum flere coegil et ad propositum inlrandi Minoruni Ordi- nem suis meritis el salularibus consiliis provexit; in quo proposito sanctissime mor^ ^ Editor in nota addit: Roger Niger, Episc. Londoniae ab 1229-1241. * Hoc decretum est Gregorii IX. (1231, 21 Aug.), et tuctur fralros Minoi*es a variis gnivsi- minibus. Vide Bullarium Franciscan. Sbaralea, tom. I. pag. 54, et Waddingum, Annales ad an- num 1231 , n. 56, et ad a. 1324, n. 7. 3 God. B. XV. ^ God. B Bissingbume. I>E ADVENTU HINORUM IX ANGLIAM. 241 luiis est Ap|)aniil autem posten ramilian siio fratri lobanni de Sianford et quae- renli, quomodo šibi essel, respondil: L(t meye nime le fet mm crentnre que esi ulpeijmnt a mn Creaiur; et repose esl cli ke /a fit par du€mr\ Insti*ii\it qiioc|ne enm de fide sacramenli Etieharistiae tam siiblimiter et tam subtiliter, nt iiiilli morlali fnissel modns ille possibilis. Floniit etiam apud Oxoiiiam bonae memoriae frater Itlustachiiis de Mere, (jiii poslea giiardianus loči et postremo ciistos Eboraci faetus esl. Qui consiievit narrare, (|nod saiictiis Lanfrancus, volens ingredi religionem, ctim essel maximiis theologiis, indait babitum fratnmi et peiTCxit pei* abbalias ad probaiidum slaliim monaehorum. Et veiiit et percussil ostium ehori cum pila sua, et ciim viderel monachos propter hoc respieere ad ostium el ridere, dixil: « Non est bic Deus». Et cum pervenisset ad Bek Harlewine, et nuilus monacborum percutientem nttenderet, inlravil illuc iii habilum eonversi. Et cum cclebraret Nieolaus papa concilium eonts*a Bereiigarium , obtinnit iicenliam eimdi cum abbate suo, et ibi, cum omnes consternarentur super dictis baeretici, petita audientia, dissolvit dilucide rationes suas in tantum, ut dice- rel Berengariits: « Aut tu es l^anfrancus, aut tu es diabolus ». Et sic cognitus esl a concilio. COLLATFO XHL (alias XU.). De suGcessione ministrorum generalium. Primus* autem minister generalis post R. Franciscum fuit fraler Helias, qui fuerat seriptor Bouoiiiae. Cui successit fraler lohaimes Parens de Florentia, minister Hispaniae, vir sapieiis el religiosus et summi rigoris. Quo per fautores fratris Heliae absoluto, iterum faetus est Generalis frater Helias. bi capitulo siquidem, in quo facta est transiatio sancti Francisci, voluerunt ipsi, (|uos ad capilulum concesserat venire frater Helias; nam omnes concessil illuc venire, qui vellent contra ministros provin- eiales ipsum fecisse Generalem. Unde et acceptum a ceila sua portaverunl cum ma- nibus ad ostium capituli , et fraclo ostio volueruiil eum collocare in loco minisiri generalis. Quod videns Generalis frater lobannes coram tolo capitulo se nudavit; et sic demum confusi post maxjmam turbationem cessaverunt. Nam nec sanctum Anto- ninm audire voluerunt, nec aliquero minislrum provinciaiem. Credidil autem popu- lus, quod essel discordia, quia corpus sancti Francisci tertia die, anlequam fratres convenissent , Iranslalum erat. Quinque' vero mililes novitii, qui sederunl in capi- tulo et omnia viderunt, flentes dlxerunt, quod ad magnum bonum Ordinis proveni- ret illa turbatio, quia Ordo nuUum posset inordinalum tenere. El sic accidit, quod omnes ilH turbatores ad agendam poenitenliam per^ diversas provincias missi suni. * Cod. B srribit ullima vcri).'i obeifsnunt n soun crentmir, e repasp e celij Ice In fiat pnr fin rotir, I-ntino : M<*a nnimn PsC sicul rroniuni , rjiiae seipsam resijjnavit siio rrealori ; ol hcatiis <*« is qui hoc fecit cx (loto) cordo. ' Id est, Vicariits Generalis usq(ie ad rlpctionom faclani pir (-apiliiliim A^^^^i^iirnsp 1227. — liifi-a cod. A omiUit de Florentia, ' Cofl. A gualimr ; et infra perieniret loro proreniret. * Oh\, a in. Ana leda. i 6 212 THOMAS DE ECCLESTOS Fraler vero Helias, diverlens ad qiioddam cremitoriuiii , perinisil šibi cresccre coiiiam el barbani, et per bane simulationem sanclitatis Ordiiii ct fralribus reconci- liatiis esl. Ab boo capilnlo missi suni ad papam Gregoriuin pro exposilione reguLie iiuntii solemnes cum minislro generali, scilicel sanclns Anlonins, fraler Girardus RiisinoP, domini Papae poenilenliarius, fraler Havino, qui poslea fuil generalis minister, fra- ler Leo, qui pos( luil arcbiepiscopus Mediolanensis, fraler Girardus de Mutina, fra- ler Petriis de Rri\ia. Relulerunl etiam Papae, quale seandalum fecissel fraler Helias, qnia minisler generalis revocaveral mandalum suum, ne scilicel possent fralres omnes venire ad capilulum, qui vellenl; et insuper, quod indignalus e\ boc, priusquam fralres convenissenl , fecissel Iranslalionem (ieri. Qui salis molus ad hoc, quousc]ue au. Tunc diulius sedens Papa quasi in silentio el medilalione, omnes in stuporem con- verlil. Interim suggessit dominus Reginaldus, Proleclor Ordinis, palam fralri Heliae, ^ Cod. A RussifioL * Ed. Br. cum cod. A coiitra, refragaiite cod. 13. 3 Ita bone cod. n ; cd. Br. cum cod. A Vlmrio. < Cod. A IV. •'•• Dnnicl 2, 20. DE ADVENTU MIKORUM \S ANGLIAM. 245 ot resiiniarel in inanibus Papae; qui puhlice respondit, (jiiod iioIiiU. Tunc Piipa, primo comrnendans pcrsonafti siiam et recilaiis familiaritatem , quan) cunt saiicto Francisco habueral, conclusit, quoci crediderat, quod placuissct rratril)us »nmiste- rinm suiim; sed cx qiio noii plncuit, sicut lune probnlum fuit, absolveiidiiin ciiin (lecrevil. El slatim absolvil cum a minislerio generali. Factum est lam iinmen- sum gaudium et inefTabile , qnale nunquam dixeriinl se vidisse qui inlercsse nie- meriint IgiUir ingressus solus Papa cellam quandam, vocavil roinislros et custodes ad eleclioneni; e( priusquam seriberenlur , vota singuloniin audivil; el eum caiionice fiiisset eieelus frater Albertus Pisanus, minister Angliae, fraler Arnulfiis, poenilenlia- rius, qui praecipne lotum negotium promoverat, eleetione pronuntiala, ineepil Te iJmm laiulamus. Et quia frater Helias, ut dicebalur, nunquam fiieral professus re- gulam bullatam , unde el conscienliam habiitt recipiendi pecuniam , statim provisnn) est, lil ipse proflteretur et in eadein forma lotum eapiUilum et continuo tolus Ordo. Et sic factum est. Igitur celebrata missa a minlslro generali, dixil idem fralribus, qni non erant de capilulo: « lam audistis primam missam, quae un(|uam eelebrala riierit in Online isto a minisiro generali. Eatis nune cum benedictione lesu Cbrisli ad loca vestra*. In ipso capilulo factus fuil frater Haymo minister totius Angliae, el frater lohannas de Kelene, qui flierat minisler Scotiae, factus est minister Hiberniae. Post hoc fraler Helias, eleelo ad morandum loco de Gorlona \ conlra genera- len) prohibitionem generalis mintsiri sine licenlia accessil ad loca pauperum domi- narum; unde senlentiam latam a domino Papa videbalur in^urrisse. Mandavil aulem ei frater Albertus, ut venirel ad eum gratia absolutionis obtinendae, vel sallem oc- curreret ei apud ali<|uem locum ntedium. Quod eum facere dedignaretur, pervenit verbiini ad Papam; et cum Papam perpenderel velle, ut generali minisiro, sicut alins quilibet frater, obediret, non ferens ipse bumilia*ionem suam , quippe qui obe- dire non didicerat, ad partes Frederici' se transiuiil. Unde non immeriio a Papa publice excommunicatus est. Igitur frater Albertus, laudabililer in minislerio generali se gerens, corrigendo excessus praedecessoris sui, ultra monles, ubi maior facUa fuerat Ordinis deforma- lio, dum vixit, sempcr * se tenuit. Morluus est aulem Homae fellciler, super omnes nationes Anglicos in zelo sui Ordinis commendans. Snccessit aulem ei frater Haymo, Anglicus, qui quae ipse bene inceperal solli- eite promovere curavit. Sub ipso celebratum esl primum et ultimum capilulum ge- nerale deflnitorum, quod nunquam fuil in Ordine propter insolentiam quidem eo- rum; quia scilicel omnes ministros, qui in loco capituli fuerunt^ cum Generali modis omnibus voluerunt emitli a loco; quod el factum esl. Igitur ordinalio, quae facla tiierat de isto capilulo subdilorum eoram Papa in absolutione frairis Heliae, et de cuslodibus el gunrdianis eligendis canoniee, propler eorundem subdilorum insolen- tiam in capilulo generali proximo delela esl. Voluerunt enim quidam fraires, tjl eu- 1 Cod. A el i'd. Br. oniittondo de scnibit Cortuna. « Cod. B Aretinas. » 0>d. R omittit dam vixU, semper. 2i4 THOMAS DE ECCLESTON stodes i\b Ordiiie penidis delerenUir, dicciiles coriini officia siiperfltia esse \ Ipse in medio hvente cilaliis esl a Proteelore Ordinis el aliis Cardinalibus, cuin essei ciira monles, eorani (|iiii>us cgrefrio respondit ad obiecla šibi, et graliani rnaximam šibi conciliaN il. In diel)us suis vonil niandalum a capitnio, ul eb'gerentnr fratres per singulas provincias Ordinis, qui dubilabilia regulae annotarent el ad ministrtim generalem IransniiUerenl. Elecli suni ergo ad hoc in Anglia fraler Adam de Marisco , fraler Po- lniš, custos Oxoniae, fraler Henricus de Burford' el quidam alii. In ipsa vero norle apparnil S. Franeiscns fratri lohanni Ranislre el oslendil et puleuni profundissi- innm; oum dicerel: « Paler, ecee fralres volunl exponere regulam, immo lu po- lius expone nobis regulam » ; respondil Sanclus : « Fili , vade ad fralres laicos , el ipsi exponenl libi regulam luam*. Igilur annolalis aliquibus articulis, miltunl eos fralres dieli ' ad Generalem, in cedula sme sigillo, obsecranles per aspersioneni sanguinis lesu Chrisli, ul regulam slare permitlal, sicul a sancloFrancisco, dicianlo Spirilu sanelo, Iradila fuil. Islud autem mandalum tam Proleelori Ordinis quani el fratribus ullramarinis eximie placuil; el confirmavil leslimonium, quod perhibuenU fraler Alberlus Anglieis. Morluus esl aulem fraler Havmo Anagniae. Adquemetiam, eum decumberel, visilandum dominus papa Innocenlius IY. venire dignatus esl. Huic aulem suece^ssil fraler Crescenlius, medicus famosus, minisler Veronae, euius xelum inflammavil carilas, informavil scienlia, confirmavil conslantia. Nam lam conlrarios šibi habuil fratres provinciae suae, ul in ipsa noclc capiluli genera- lis, in quo eleclus eral, posl querelam suam, quam feceral /.elaloribus Ordinis de rebellione frairum suorum, viderel eum unus fraler in visione tonso capile, barbnm eanam babontem dependenlem usque ad cingulum suum , el audivil vocem de caelo (aelam super eum in haee verba : « Isle esl Mardoeheus ». Igitur eum andissel fraler Radulfus de Rhemis visionem, dixil slalim: « Pro eerlo ipse eril hodie eleclus in Generalem ». Gum aulem fldelilcr et prudenter aliquandiu minislrassel, impelra\il absolulionem suam, et poslea facius esl cpiscopus civitalis, de qua oriundus oral. Huic quoque successil fraler lohannes de Parma, leclor, i\n\ seulenlias curso- rie legeral Parisius, praecipuus zelator Ordinis; qui venil in Angliam tempore fra- Iris W. de Nolingliam, el proviiMlale enpitulum celebravil Oxoniae, el fratres :id unilntem revoeavil, qui praeeedere celeros in senlenliis singularibus ineeperanl. Hie obedienliam el honesiatem Anglieornm in omnibus provinciis praedicavit. Ipse fralres Parisius personaliter in Uiiiversilale, professionis simpliciUtlem proleslans, revocala appellatione quam feeeranl, reconciliavii. Ipse, ul vieissim generale capi- luliun ultra montes el cilra celebraretur , ordinavil. Demum, non valens diutins pondus porlare ministerii genersilis, a domino papa Alexandro IV. , ul cedere posset, obtinuit. Di\il aulem idem pater, quod etim ex duobus pariclibus eonslrualur ao- dificium Ordinis, scilieel moribus bonis el scienlia, parielem scienliae feeerunl fra- lres ultra caelos el caeleslia sublimcm, in lanlum, ul quaererent, an Deus sil; pa- rielem vero morum permiserunl ita bassum e^se, ul pro laude magna diealur de fralre : securus bomo esl ; unde non convenienler videbanlur aediflcare. Voluil nutein. * Cod. n officium superfinpre oi infn oniiliii grntinm ma.Tmnm nthi, - ('i)(l. B Boreford ct inforins Hannstre loco Bmmtir. 3 Co(l. n omillit dkii i I DE ADVENTU MINORUM IK ANGLIAM. 245 ul fratres revereutia ^ suae religionis cl publicis meritis se potius tiioreiUur erga praelatos el prtncipes, c|uam Aposlolicis privilegiis; el ut esseiit niinores iiiter omnes hamilitate et mansuetucliiie. Frater Havmo ilixit, qnod sic fuit de fratribus, qui iiolucrunl ve nire in conveii- tiim post infirmitatem suam, priiisciiiam esseni nimis fortes, ne forle non possenl redire ad recreationem , sicut fiiil de puero, (|ui debuit invilus doceri btteras, et cuni dixissel A, dixil qiiod, lieel aoqiie bene scirel dicere B, alque* A, nullo modo voluil ; quodsi diceret B, praeeiperet magister, quod diceret C, et deinceps. Dixil eliam, quod eum adhue saecularis esset, ita delieatus erat, quod non po- lnil sine mulliplicibns remediis veslium et calceamentoruni vivere, sed postea fortior fuit sine talibus. Cnm rediret frater Havmo a concilio generali , in qno provincialis minister factus fnerat, timens debilitatem suam, cogitavit, quod si posset pervenire ultra montes, l)oslea non timerel; accidit anteni, ut nbi pins timuerat fieret fortior, el in Francia debiiior. l.vciDENs. Frater Kadulfus Rhemensis, Anglicus, post diutinos labores venit in An- « gtiam, et apud Saruni diutins eontemplationi vacans feliciter obiit. Ipse narravit, quod cum sanctus Franciscus incederel per viam in frigido vento et fleret pusilla- nimis, resumplo špiritu, ascendil in monlem el exuil se et converlit conlra ventum et dixit šibi ipsi, quod bene šibi essel, si haberet unam tnnicam. Incidens. Frater lobannes de Parma, minister genei*alis, in pleno capilulo ge- nerali lanuae praecepit fratri Bonifacio, qui fueral socius sancti Franeisci, nI dice- ret fratribus de stigmalibus snis veritatem , quia muki de bis per orbem dubitabanl. £l respondit cum lacr>'mis : « Isti oculi peecatores ea viderunt ; el islae manus pec- calrices eontrectaverunl ea » . Sed et frater Leo, socius sancti Franeisci, dixit fratri Petro, minisiro Angliae , quod apparitio Seraphim facta fuit sanclo Francisco in quodam raplu contemplatlo- nis , et s:itis evidentius, quam scribebalur in vila sna ; et qnod nndta fnerunt tunc >\b\ revelata, quae nulii viventi unquam eommunicavit. Verumlamen dixil fratri Rufino, socio suo, quod cum a longe viderel Angelum , nimis territns fuit, et quod eum dure tractavit ; el dixit ei , quod Ordo suus duraret usque ad finem inundi , el nallus malae voiuntalis din durare posset in Ordine ; et quod nnllus odiens Ordinem diu viverel, et (|uod nullus veraciter amans Ordinem snum malum (inem haberet. Praecepit autem sw0t^ Franciscus fratri Rutino, nt lapidem , super quem steterut Angeius, lavaret el ungueret oleo; quod el fecil. Ista scripsil Iralcr Garynus de Sedenefeld ab ore fratris Leonis. Frater Alberlus dixit, quod tria praecipue subliniaverunl Ordinem: nuditas pedum, vilitas vestimenlorum , el abiectio pecuniae. s Fralg^Walterus de Revgate dixil, quod revelatnm fuit cuidam fratri in pro- vincia sancti Franeisci, quod daemones onmi anno celebranl conciiium conlra Ordi- nem, et tunc tres via^^iiriinvenerant , scilicet familiaritatem mulierum, receptionem iniitilium personapfiffi et contrectationem pecuniae. * Ed. Br. recerentiam. * Ed. Br. igitur; coniicicndo posuimus atgue, ut aliquo modo iMoposiiio sit congrua. 2i6 THOMAS DE ECCLESTON COLLATIO XIV. (alias Xm.). De suGcessione ministrorum provincialium. Prirniis igiliir niiiusler Angliae fuil frater Agnclliis Pisaniis, iit supra dictum est, vir iinulenlia iialurali prap(Mi)iie praedilus, oniiii virlule, ordine ot honestate con- spicuus. Qiii post nunliuni , cpiod pro praolatis Angliae simul ciiiii fratre P. de Theukcsbiiry , hinc Icinporis gnardiano Loiidoniae, el fl*alribiis Praedicatoribus in curia Romana ooinmendabilitor coiisiimiiiavoral, iniirnmlus ost ()xoniae dvsenteria , prae frigore, nt dicebatur, ot laborc, quojn pro paoo rctbrmanda inler doininum regem et inarescalhim siuiin in nmrcbia Wailiae, o\ in discurrendo per Angliam sustinuorat\ Poslciuan) anioni nHxus por medicinalia reslriclns liicrai, accepil eum iliaca passio el dolor lateris, nndc vi\ a olainore conlinerc se valuit. Claniavil ati- lem poi* Ires dies tM)nlinuos, antecjuan) obirel, (jnasi continnc: « Veni, duicissinie lesn »! Igilur, sacramenlis ecclesiasticis rile perceplis*, ipse de snccessore requisilns nt consnleret, consninit, nt niilterelnr fraler Hugo de Wellys ad fratrem Heliani , el nI fraires pelercnt šibi coneedi in niinislrnm fratrem Albertnm Pisannni , vel fratrem Haymonem, vel fratrem Hadnifnm Rbemensem. Consiitnil atitem, (pianlmn In se fuit, vicarium fratrem Petrnm de Tbenkesbin'y ; et sic , pelills singniariter sufTi^agiis sin- gnlorum fralrnm, compleui eommendalione, qnam et ipse cnni convenlu dix]t, feli- ciler expiravil. Videbalnr anlem socio sno fralrl WaUero de Maddelcy, qnod funus' quoddani iaenil in ehoro, <|nod a črnce videbalnr recenter deposilum. Nam et iam qninqne vnlnera babnil in modum crnciiixi lesu Chrisli sanguinaria. Cnm vero cre- deret, (|uod essel ipse dnieis lesns Cbrislns, appropinqnans eominns vidil, quocl eral frater Agnellns. iNcini-Ns. Dignnm momoria , quod vir venerabilis magister Serlo, decanus Oxi>- niae^, monnit fratrem Agneilum, qnod raro comederel exlra convenlum. Accidit anlem, nt gnardianus (piidam eadem die, qna praedicaverat populo, c^ram saecii- lari qnodani eum } / • U-\i. v^it^ J'^*^ ^ ei (le 10,., .-', _""t""- ••• — • t ■ • ••- *' »le loia „.. .T. , coni .s?i7kvi o^. ._.. I.. ■I gitor fi-r-r S-.,- _"'" = t »de fere r.^ , ""^^ -* ':"«aM«.t.-,™^. , • - "' od .„.,..,. .^ '"^ •- ^- "••"«» ip,t ^ „ .. "^ '"•«« hon.uH^ v..| .. "■ •« "f f • •— . 244 THOMAS DE ECCLESTON stodes ab Ordine poniliis delerenlur, dicenles eoruni oflficia siiporfliia eJsse \ Ipse in media hveme cilatiis osi a Proleclore Ordinis el aliis Cardinalibus, ciim esset ciira moiUes, coram quihus cgregie respondit ad obiecla šibi, et graliaru fnaximam šibi conciliavil. In diebds suis vonit niandatnm a eapilulo, ut eligerenlur fralres per siiigulas provincias Ordiuis, qui dubitabitia regulae annotareiit et ad ininistrum generalem ifaiismltlereiU. Elecli suni ergo ad hoc in Anglia fraler Adam de Marisco , fralor Po- lniš, cnslos Oxoniae, Iraler Henricus de Burford ' cl quidam alii. In ipsa vero noclo apparnil S. Fi'ancisciis frairi lohanni Banlslre el oslendil et puleum profundissi- innni; ciim dicerel: « Pater, ecee fratros vohint exponere regiUani, imnio tu po- lius expone nobis rebulam » ; respondil Sanclus : « Fili , vade ad fralres laicos , ot ipsi exponenl libi regulam luam». Igitur annotalis aliguibus articulis, iniltunl oos fralres dicli ' ad Generalem, in cedula sfne sigillo, obseeranles per aspersionom sanguinis lesu Chrisli, ul regulam stare permiltat, sicuta sancto Francisco, dictanle Špiritu saneto, Iradila fui(. Islud aulem mandatum tam Proteclori Ordinis quam cl fralrlbus ullramarinis e\imie placuit; el confirmavil lestimonium, quod perhibneral fraler Alberlus Anglicis. Morluus est autem fraler Havmo Anagniae. Ad quem oliam, cum decumberet, visilandum dorainus papa Innocenlius IV. venire digiialus esL Huic aulem successit fraler Crescenlius, medicus famosus, minister Veronae, euius zehim inflammavil carilas, informavil scientia, conflrmavil conslantia. Nam lam conlrarios šibi habuit fralres provinciae suac, ut in ipsa nocte capiluii genera- lis, in quo eleclus oral, post querelam suam, quam fecerat zelaloribus Ordinis de rebellione fralrum suorum, videret eum unus fraler in visione tonso capile, barbam canam babentem dependenlem usque ad cingulum suum , et audivil vocem de caeto faclam super eum in baec verba: « Iste est Mardocheus ». Igitur cum audissel fraler Radulfus de Rbemis visionem, dixit stalim: « Pro certo ipse erit hodie electus in Generalem*. Cum aulem fldeliter et prudenter aliquandiu miuislrassel, impelravil absolulionem suam, el postea facius est episcopus civilalls, de qua oriundus oral. Huie quoque successit fraler lohannes de Parma, leclor, qui seuti^nlias eursn- rie legerat Parislus, praecipuus zelator Ordinis; qui venit in Angliam lemporc fra- Iris W. de Nolingbam, el proviiieiale capitidum celebravil Oxoniae, et fralres ui\ unilnlem revocavit, qui praecedere ccleros in sententiis singularihus inceporaiil. Hic obedienliam et boneslalem Anglicornm in onmibus provinciis praedicavil. Ipse fralres Parisius personaliler in Uuiversitate , professionis simplicilatom proteslans, revoeala appellatione quam feceranl, reconciliavii. Ipse, ut vieissim generale capi- lulum ullra monles el cilra celebraretur , ordinavit. Demum, non valens diulius pondus portare minislerii generalis, a domino papa Alexandro IV. , ut cedere possel, oblinuil. Dixil aulem idem pater, quod eum ex duobus parietibus eonstruatur ao- dificium Ordinis, scilicel moribus bonis el scientia, parietem scienliae fecerunl fra- lres ultra caelos et caelestia sublimem, in tanlum, ut quaererenl, an Deus sit; pa- rietem vero morum permiserunl ita bassum esse, ul pro laude magna dicalur de fralre : securus bomo est ; unde non convenienter videbantur aedificare. Voluit autem. 1 Tod. B officium superflnere ot infra ornillit gratinm ma.Tlmam sihi, ' ('od. B Boreford et inrorius Hannstre lom Hnmsivp. 3 ('od. B on lit ti t dieti DE ADVENTU MINORUM IX ANGIJAM. 24o lil fralres revereulia ^ suae religionis et publicis meritis se potius luereiitur erga praelalos el principes, quani Apostolicis privilegiis; el ul esseut niiiioiTs iiUer omnes humiiitate et mansueludiiie. Frater Havmo dlxil, quod sic fuil cic iValribus, (jui iioluerunl venire in conven- (11111 post infirmitatem suam, priu$quam esseiil nimis fortes, ne forle non possenl redire ad recrealionem , sicut fuil de puero, qui debuil invitiis doceri litteras, et rum dixissel A, dixit quod, licel aeque bene soiret dicere B, atque* A, nnllo modo voluil ; quodsi dieerel B, praeciperel magister, quod diceret C, et deinceps. Dixit eliam, quod cum adbue sibi revelata, quae nulli vivenli nnquam eommunicavit. Verumlamen dixit fratri Rutino, socio suo, quod cum a longe videret AngeUim , nimis territus fuil, et quod eutii dure traetavit ; et dixit ei , quod Grdo suus duraret usque ad finem mundi , e( nuilus malae voluntatis diu durare posset in Ordine ; el quod nulliis odiens Ordinem iliu viveret, et quod nuilus veraciter amans Ordinem snum inalum finem haberet. Praecepit autem sm0g^ Franciscus fratri Rufino, ul lapidem , super quem sleterat Angelus, lavaret et ungueret oleo ; quod et fecit. Ista scripsit frater Gar> nus de Sedenefeld ab ore fratris Leonis. Frater Alberlus dixit, quod tria praecipue subliniaverunt Ordinem : nuditas pedum, vililas veslimenlorum, et abiectio pecuniae. « Fralg^WallerHS de Revgale dixil, quod re\elatnm fuil cuidam fralri in i)ro- vincia sancti Franeisei, quod daemones onuii anno celebrant concilium eontra Grdi- nem, et lune Ires vja^^^MKuvenerant , scilieet familiarilatern mulierum, receplionem iiiiililiuin personarfiffi et conlrectationem pecuniae. "^^ * Ed. Br. reverentiam. " bd. Br. reverentiam. * Ed. Br. igitur; coniiciendo posuimus atgue, ul aliquo modo proposiiio sit congrun. 216 TIIOMAS DE ECCLESTON COLLATIO XIV. (alias XIII.). De successione ministrorum ppovincialium. Primiis igilur miiusler Angtiae fuil fralei* Agnellus Pisanus, ut supra diclum esl, vir [)ru(lenlia nalurali praccipiie praeditus, omni virUile, ordine ol honeslate con- spicuus. Q(ii posl nunliuni , qnod pro praelalis Angliac simui cum fratre P. de Theukesbury, Ume leinporls gnardiano Loiidoniae, el fValribus Praedicatoribus m curia Koniana commcndabiliier consuinmaveral, infinuaUis esl Oxoniae dvsenleria, prae frigorc, nI dicebalur, el laborc, qucin pro paee rcformanda iiiler dominum regem e( inarescalliim siuiin in marehia Walliae, et iii discurreiulo per Angliain susliimcrat\ Post(|uain aiilein nuxiis per inediciiialia reslrictus fiicrat, aceepit euin iliaea passio et dolor laleris, iimle vix a elamore coiilinere se valuiL Clamavit au- (ein pel* (res dies eonliinios, antecpiam obiret, (|uasi coDlimie: « Veni, dulcissime lesu »! Igiiur, sacrainenlis eeclesiaslicis rite perceplis^ ii)se de siiecessore requisiUis ul consuleret, coiisuluil, ul mitlerclur fraler Hiigo de Wellys ad fi^atreni Heliam , el lil fralres |)elerent šibi coneedi in minislruin fratreni Alberlum Pisanrim , vel fratrein Hayinonem, vel fralreni Radnlhini RbemeiisenK Consdtuil aulem, quanluni in se fuit, vicariiini fralreni Pelrnm de Tbenkesburv ; el sic , petitis singulariler sufTragiis sin- guiornm fralrnin, conq)leta eoinniendalione, quani el ipse cum conventu dixit, feli- citer expiravil. Videbalnr auleni soeio siio fratri WaUero de Maddeley, qiiod funus* quoddain iaeuit in choro, quod a cruce videbalur reeenlcr deposituni. Nam et iam (]uiuque vidnera babiiil in modum cnicillxi lesu Cbrisli sanguinaria. Cum vero cre- deret, (|uod esset ipse dnieis lesus Cbrislus, appropinquans eominiis vidil, quod eral fraler Agnellus. iMcinKNs. Dignum nienioria , quod vir \enerabilis magister Serlo, decaiius Clxo- niae^, moimit fralrem Agnellum, quod raro eomederet extra conventum. Accidit autem, ut guardianus quidam eadeni die, qna pracdicaverat populo, coram saecu- lari quodam eum quodam monaelio verbis iocaretur post prandium, si(]uidem co- mederant 4.Mim fratribus; saeeularis aulem dixit clam fratri cuidam, qui eral suus seerelarius , boe non decere praelalum el praedicalorem. Guardiaiius autem idero dixil mibi, quo(l maluisset, (piod pereussus fuisset lancea per medium costarum suanun, quam tale dedisset exemplum. In lantum /elabanl fralres lioneslatem Ordinis, et praeeipuc fraler Agnellus, ul nee secrclario regls parceret, sed amovil euin a curia el non permisil, quod aliquid milterel vel acciperel. Fraler Agnellus, eum din in ordine diaeonalus fuisset minisler Angliae, nohiil promoveri in sacerdolem, piiusquam per capilulum provinciale procunUum fuissel a capilulo generali, ul šibi praeeiperetur. Tam devotus autem eral in oflicio divino, ul non solum in missa, sed eliam in eboro, el cum esset per viam, videretur con- * Anno 1232, \\i obsoiNiil eililor. * lui rocU? rod. B (fac-similo C), cd. Br. peracUa. 3 Id ost : cadavor , in (jiio sonsu oliam apiid rlassicos occurrit (»t non raro npiid sciiptorcs nuulii ae\i (Du Canj?p, (ilossariun)). ^ (:«>d. B Et(w. DE ADVESTL' NLNORUM IN AX(;LIA.\I. 2 iT (inue flere, ita Uuiieii quod perpendi noii potuit in slrepilu, vel geniilu, vel (lefor< iimlione vuUus. Officium quoque dicebal semper staiido, el acriler increpavil fra- Irem, qiii sedendo dixil in minulione lioras siias. Cum aulem sensil morlem šibi immiuere, dixit fralri Pelro de Thcukesbury: « Tu scis lolam viuim»; el cum diec- ret frater Pelrus, quod non fuei-al šibi unquam generaliler confessus, peicussit capul suuin el incepil clamando piaiigere , et slalim cam mirabili conlrilione esl confessiis ei de lola vila sna. Poslea, evocatis fralribiis, absolvil eos, el cum e\ praeceplo suo comniendationeni inchoassenl, ipse šibi nianu sua elausil oculos et manus super peeUis in modum crucis collocavil. Posl nuillos aulem aunos, cuu) necesse ^ babereiil fralres amovere corpus suum , cum scilieet deslruxissenl capellain, in qua eoram altari el in ehoro sepullns eral, inveneruni capsellam plumbeam, in qua iacuit, simul cum fossa plenain oleo puris- sinio, ipsum vero corpus simul cum vesiimenlis incoiruplum el suavissime redolere. Igitur fraler Helias, recepto nunlio, (juod morluus eral trater Agnellus, slalim provinciale sigillum, in cuius impressione iiiil agnus cum cruce, destrui fecit, indi- gne ferens, quod fralres Angliae ministrunt šibi dari pelerenl aliquem noininalum. Unde fere per anmnn minislrum eis mitlere dislutil; landem, revocalo quodam,quem iam miseral,.mandavil fralri Alberlo Pisano, Hfui fueral minisler Hungariae, Aleman- iiiae, Bononiae, Marcbiae AnconiUmae, Marcbiae' Trevisinae el Thusciae, ul profi- cisceretur in Angliam et ibidem fralribus minislrarel. Venil ergo in leslo sanclae Luciae in Angliam et in Teslo Puriticalionis celebravit Oxoniae capilultnn provin- ciale praedicavilque " de hoc Ibeinale: Attendite ad petnim , nnde pxcm eatis , et ad caveniam laci , de qua praecm estis*. Igitur omnia de iralribus laciens secun- dum libilum volunlalis suae, humililateni el mansuetudinem , simplicilalem el zelum , carila!em et palienliam fratrum Angliae multipiiciler experimentalus est. Unde licel publice lune dixisset fralribus, (|uod lalem dominum usque in fmem babiluri eranl, qualem ipsis se in illo capilulo e\bibuerat, de die in diem lamen deinceps sal evan- gelicum in omni sacriticio plus solilo sapienler ofTerens, aller reddebalur e\ allero. Nam in lantum poslea fratres Angliae commendavil, ul se ipsis ex loto menlis alTe clu dederil el ipsos inelTabili foedcre šibi copularil; voluntali siquidem suae in omni perfeetionis proposilo eos conformes invenii , el pro refomiatione Ordinis in carcerem el in exi]ium secum ire paralos. Slaluil ergo. in domo liospilum, nisi cum Praedicaloribus el fralribus aliarum provinciarum , semper silenlium leneri in mensa. Fralres (pioque voluil lunicas ve- leres novis superponere , et propler vililalem el propter diuturniorem duralionem. CIausIrum Sulhamtoniae lapideum, licel cum magna diflicullale , deslruxil, quia sci- lieet homines villae se obiecerunl ; el cnartam seu compositionem , (|uae fuil inler nionacbos Redyngae el fratres , quod scilieet pro volunlale sua non possenl eos expel- lere, ferventissime eisdem resliluil el oblulil, se fratres amolurum, si vellent. De capelia vero loči , quod non potuit eam bumiliare propter dominmn regem , qui eam ^ Ita cod. B (fac-simile) , ed. Br. porperam noctt*. * Cod. B oniJUft Marchiae. ' Cod. A praedicavU quoque. * Isaias 51 , I. 248 THOMAS DE ECCLESTOS conslruxeral , oplavit, ut caelitiis destruerelnr \ Ipse eollocavil fralres Cestriae el Wyntotiiae, sed cuin difficnitate magna. Ipse reeepil inaiHlalum domini papae Gre- gorii, quod fralros Pracdicatores nidluni obligaroiil, (fuominns possct ad quamcumque vellet roligioiiern iiilraro; nec fralros siios iiovilios, uisi e(Mn|)leto aimo probationis, ad professionem reciperenl. Consiioveriiiil enim ipso die ingressus sni, si veJlent, pro- llteri, sic'(jue^ fccil bonae incmoriae Iraler H. Bacun. Ipsi * ergo i)lnrinmm eommoti, impetrnvenmi poslea a domino papa binoeenlio IV., qnod nullus fraler Minor suos obligalos reciperet; quod si faeerei, essel excommnnicalns defaclo; et ipsi similiter annuernnl de nosiris. ()biiga\ernnt orgo lol modis, et in lantun) boc privilegium pu- t)licavernnt , cpiod vi\ ali(piem dimillerenl. Sed non din dnravil ista Iribulatio. Nam bonae incmoriae frater W. de \olingham el fraler Pelrus de Thenkesburv oslen- dernut domino Papae, renuntiasse suo oflicio nnte flnem anni 1239, euinquc quinquc annos usque ad suam mortom in Ordine vixisse. — A manu posteriori in cod. B additur : sletit aulem in Conventu Gloverniae, ubi et obiit, et sepultus est in presbyterario (sic), in parte boriali in arcu quodam. 250 THOMAS DE ECCLESTON frankelaui \ (]ui hoiiorilice suscepil eos el abuiidanler exhibui(. Ei ciiin sederent iii prandio, siipervenit rector ecclesiae, culpanseos, ([uod noii diverleraiit ad ipsuni;et ciim pluriinuin compulisset eos, ul comedereiit apposilas canies , el modestiani suain inovere iion posset, iratns ait: «Comedile, comedile; nam frigiis occidtl corpora v&stra, el gula occidil animas noslra*; el surgeus abiil. Minisler aulem fraler Alberliis coiisuevit dicere socio suo, OmnebcMuim iiomiue, cum venirel ad amicos spirilualcs: «Coinede, comede, modo secure possumus ». Cavit aulem, gnaolum potuil, ab omiiibiis saeeulaiibus. llem, fraler Willelmus coosuevil narrarc, quod saiiclus Slephamis, fimdalor Ordinis Grandis Monlis, posuil čislam (|uamiam in loco secrelo el lulo; el probibuil, quod, dum viverel, nullus accederet. Igilur lenlali suni fralres scire, quid esset in eisla; nam el ipse Sanclus voiuil, ul omnes e\emplo suo baberenl eam in magna veneralione. Posl niorlem ergo suam non poluerunl difTerre, sed fregerunl eam el non invenerunl nisi cbarlam unam, conlinenlem seilicel: «Fralei* Slephanus, funda- lor Ordinis Grandis Montis, salulal fralres suos el supplical, ul observenl se a sae- eularibus. Quia sicul vos, dum nesciebalis, quid cral in čisla, habuislis eam in bo- nore, sic el i psi vos*. Frater Alberlus fuil Oxoniae iii praedicaliono cuiusdam iuvenis fralris; el cum audacler damnarel aediflciorum subb'mi(alem el alimcnlorum abundanliam , corripuil eum propler vanam gloriam. Fraler Adam de Marisco narravil, (|uod puer quidam nimis deh'calus, cum in- lirmarelur, el rogarel eum paler suus, ul ])ro amore suo comederel, sicul fuil suus fdius carissimus, respondil, quod non fuil suus lilius. Simib'ler eliam respondilma- Iri suae, cum ipsum in eadem forma forliler rogarel. CHmque quaererelur, cuius essel lilius, si non eral suus, respondil indignanler el prolerve: « Ego sum fiiius mei ipsius*. Sic esl de bis, qui suni proprii sensus el volunlalis. Fraler Havmo, cum essel provincialis minisler Angliae, di\il, quod quidain fluclus percussertml Ordinen) , cum fralres fecerunl dedicari in areis suis canlarias el allaria, quod scib'cel non possunl posl converli in usus profanos. Tanlus enim zeialor pauperlalis eral, ul in provinciali capilulo in babilu vilissimo el scisso sede- rel cum exlremis in refeclorio ad lerram. COLLATIO XV. (alias. XIV.). De speciali^ profectu guorundam &atrum. Poslremo, memoriae connnendaniUim čredo, quod adbuc vivenlibus plurimis, per quos planlala fuil vinea Minorum in provincia Anglicana, el in ipsa el in aliis provinciis propagines suae creverunl in Umlum, quod ad diversas (bgnilales el officia lam in Ordine quam e\lra fralres proficercni , el ipsi praocipue qui aniplius se ba- miliaveranl. Nam fraler Nicolaus,. qui, cum laicus esset, lilleras didicil in Anglia, poslea confessor domini papae Iimocenlii IV., el posle«) episcopus Assisii faclus esl ^ Franchilani (FniuncloiiO \ocab5intui' coloni libere tenentes et armigcri, distincti ii vilUmis, (]ui agros in villenagium tenebant. Ita Terc Du Cange^ Glossnrium v. frandUlanm. « Ita cod. B; cd. Br. spirituali. DE ADVENTU MINURUM IN ANGLIAM. 2oi Ouidain' qu(K]ue puer lenerrimus, qui cum laiciis receplus est, et {lostea gloriosa Vilmine šibi apparente et digitum suuni in os sutim ponente m sigiium praedicatio- nis el leclioDis, non solum praedicalor et leetor egregius, sed eliani in reginiine Ordiiiis praecipuus habilus esl. Quis autem enumerare sufficeret, quani singulariler prorecerunl, qui in principio advenlus fratrum singulari fervore intraverunt? El cum essenl boni baccalaurei et genere uobiles caparonem probatiouis precaveruni ; et postea plures in praedicationis seu leclionis officio et Ordinis regimine lam strenue laraque iaudabiiiter se gesserunl. Frater Eustachins de Mere, primo diu guardianus Oxoniae, postea custos Ebo- i*aci, usque ad morteni consuetum modum abstinentiae , vigiiiarum el corporalis e\ercitationis in se ipso, ad alios aulem angelici afTectus suavitatem seniper babuit; nioriens quoque Malrem miserieordiae frequenler in baeo verba meduliitus allocutus esl: « Per luum, Virgo, Filium, per Patrem, per Paraciilum, adsis praesens ad obi- lura meum et summum exilumi». Fraler Roberlus de Toruam, primo guardianus Lenniae, poslea per muttos annos cuslos Canlabrigiae , poslremo inefTabili fervore impelrala licenlia proflciscendi cum crucesignalis in Terram Sanclam, cum famam* incomparabilem lam saecularium quam fratrum in oflicio gravi ac(|uisissel , lantae nobilis suae salvationis in morte signa monslravit, ul de sahite sna nullus fidelis ambigere debeaU Fraler Slcphamis de Belase, primo guanlianus Lenniae, poslea cuslos Herfor- diae, lantae fuil dulcedinis tanlaeque perfectionis, ul eliam iacrvmis zelum cordis sui teslaretur, cum videret quod rigor religionis laxaretur. Unde nimio desiderio quietLs ab omni absoiulus officio, halniil fruclum suum in sanctificalionem el finem vero vilam aelernam '. Fraler \Vill. Coclic, <{ui, cum forlissimus robore forel, per praemaluros labores cuslodiae Londinensis el curas alias penilus exinanitus esl. Ab acliva limdem ad contemplativam se IransUdit ol plenus operibus in pace quievil. Fraler Anguslinus, bonae menioriae fralris W. de Nolingbam germanus, primo donn'ni Innocenlii Papae IV. familiaris, poslea cum nepote eiusdem domini , Patriar- cha Anlioctieno, in Syriam profeclus, poslremo episcopus Laodiceae factus esl. Hic relulit pui)lice in convenlu Londoniae , so fuisse apud Assisium in feslo S. Francisci, el fuit ibi papa Gregorius, el cum procederel ad praedicandum, canlabant fralres: Hunc Sanclu.^i praeelegeral ; el subrisil Papa. Narravil autem Papa in iila praedica- lione, (|ualiter apud Venelias duo haeresiarchae conversi sunt el missi ad ipsum cum liileris cardinalium, qui ibi eraut legati, continenlibus, quod ambo illi haerelici una nocte eadem bora viderunt Uominum noslrum lesum Chrislum quasi in forma iudicii sedere cum Aposlob*s suis, el onmibus Ordinibus, qui suni in mundo; sed fraires Minores nusquam viderunt ibi nec sanctum Franciscum, quem quidam iega- lorum in praedicalione dixeral sanclo lohanni evangelistae in stigmalum collatione praelalum. Viderunt aulem ipsum Dominum lesum reclinantem se in gremio sancli lohannis, el ipsum se vicissim in suo. Cumque pro cerlo crederenl, hoc šibi ad con- lirmationem suae opinionis oslensum — siquiden) blaspliemasse putabant iegatum, et * Ab hoc loco tod. A lUi larsus cst, ut plurima ab editore non potnerint legi. ^ Ita legenduni essc conioctanfius ; rod. B et cd. Br. Uimen. 3 Rom. 6, 22. 252 THOMAS DE ECCLESTON iiulegravIlerscandalizabanUiretpraedicationi detrahebanl — ecco, diileis lesiis apeniii inanibus propriis eius [sic] vuliuis laleris sui, el appaniil S. Franciscus inlra peelus suuni aperlissimc; ct clausil dulcis Icsus vulnus et ipsuni totaliter inclusit interius. Igitur expprp:efacli haeretici , [ciiin *] in craslino sihi invicem obviassenl , uarrave- runt šibi miituo visionem, ol cardiiialibus publico eonfessi, ad Papani, ut dicliim esl, missi suiU el ab ipso pieiie reconciliali. Post praedicalioriem vero verieriinl novi militcs ad Papani , et ipse singulis ser- tum de floribiis imposiiit; el inde inolevit consuetudo, ut onuies , qui debenl mililes fieri , in fes.o illo arnja recipianl. In illo leslo Papa celebravil extra ecclesiani super labulam sub divo, (]uia non polnil esse in ecclesia prae multitudine popub'. Fraler Pelrus de Theukesbury, nnnisler Alemanniae, conlra regera el legaluni el plures falsos fraires. cooperanle gralia Dei, slatum Ordinis defendil, in lanlum, ul usque in plures provincias farna fiicli pervenirel, el zelus verilalis invincibililer probalus esl. Ipse speciali dileclione domini Lincolniae' ditari meniit, a quo piura secreta sapienliae frequenler audivit. Dixit enim ei aliquando, quod nisi fraires fo- verenl sludium el studiose vacarent legi divinae, pro cerlo simililer conlingeret de nobis, sicul de aliis religiosis, quos videmus in lenebris ignoranliae, ])roli dolor! ambulare. Incw)exs. Ilem dixil fralri loh. de Dva, quod providerel šibi sex vel sepleni ido- neos clericos de parlibus suis, quos possel benefleiare in ecclesia sua; qui scilicet, (juamvis nescirenl Anglicum, exemplo praediearenl. Unde conslat, quod non recusa- vit eos quos Papa insliluil, el nepoles cardinalium, quia nei^ciebanl iingiiam Augli- canam, sed quia non quaerebant nisi lemporalia. Unde cum dicerel ei advocatus in curia : « Canones hoc volunl », respondil: « Innno, canes boc volunt ». Surrexil el confcssns esl Anglice, flexis genibus, coram personis ])raesenlalis šibi a cardinali- bus , el Inndebal pecUis sunm cun) flelu el eiulalu , el sic confusi recesserunl. Praelerea, cmn quaereret camerarius domini Papae mille libras, in quibus visi- laverat curiam , volens ul acciperet eas a mercaloribus; respondil, quod noluildaro eis occasionem peccandi morlatiter; sed si sospes venirel in Angliam , depouerel eas in leniplo Londoniae, alioqnin nnnquam haberel obolum. Pnielerea dixil fralri Prae- dicalori: « Tria suni necessaria ad salulem lemporalem, cibns, somuus el iocus«. ilem iniunxil cuidam fralri melancholico, ul biberel calicem plenum oplimo vino pro poenilenlia; el cum ebibissel, licel invilissime, dixit el: « Fraler carissime, si haberes frequenler lalem poenilenliam , baberes ulique meliorem" conscienliaiu ». ilem fraler Pelrus narravil, quod cum clerici sancli Edmundi archiepiscopi i)ele' rent pro quodam consanguineo suo, qui fuil veredarius, respondil Sanclus: »Si biga sua fracla esl, propler reverenliam precum vesirarum faciam eam reparari; quodsi reparari non possil, emam šibi novara;sed pro cerlo noverilis, quod sUilum suum nunquam mulabo*. ilem dixil idem sanclus episcopus, cum ofTerrenlur šibi quaedam preliosa iocalia, el monerelur a suis, ul ea reciperel, respondil: « Si preu- * Ihiec vocula dccst in ed. Br. ' Grostelc. — Pro intcUigt^ntia eiiis, quod piiulo infcriiis de hi)C praeJjito narratur, sdenduni est, ipsum controversiam habiiisse eum curia Komana drča beneficia ccclesiastica conferenda. 3 Ita cod. B; sed ed. Br. posuit meliu^ ordinatam , nescio cur, cum illa pinasis apud S- lasticos non sit inusitata. DE ADVENTU MINORrM IH ANGLIAM. 255 (lerein. penderem; inler prendere et pendere non osi nisi una liUera».Item idem pater fraler Pelriis narravit , quod cum dominiis Robertus Llncolniae episcopus in principio suac proniolionis pluiinmm indigerel equis, venit senescallus suus, cum sederet ad libros suos, el denuntiavil ei , qiiod duo albi nionachi venerant ad prac- sentandum ei duos palefridos puleherrimos ; el cum infeslus essel ei , ut eos rccipe- ret, et allegaret, quod exenipti essent; penitus non adquievit nec movil se a loco , sed dixil: « Si reciperem eos, Iraherent me per caudas suas in infernum ». Doroinus Robertus Grosseleste, Lincolniae episcopus, ita graviter oflendebalur aliquando, quod Minister non permisit fratrem quendam morari in hospitio suo, quem aliquando habuerat, quod noluit aiicui fratri. nec etiam confessori suo loqui; et tunc di\it ei fraler Petrus, quod si omnia bona sna darel fratribus, elnonc piitanius vcrbuni in cod A, cnius pagina una arte litho- srr«phicii expressa csl. Ed. Br. Ethicae, * i£d. Br. totam qiiadrngmnuim , refragante (hhI. A. 3 Cod. A venmet. * CM. B Envplle. DE ADVENTU MIHORUM IN ANGLIAM. 255 iliae, in qiio couiirmavit coiistiliidones provinciales de parsimonia el paiipertale aedificioniin. Ciiinque dedisset fratribus oplionein de nuiiislro provinciali confirmando \el absolvendo, peliveruiil eum communiler confirmari. Di\it aulein dictus frater Willelmus aliquando, quod eum doroinus Lincolniac saDCtac memoriae , Ume lomporis acUi legeiis apud fralres Minores , Oxoniae prae- dioassel iti capilulo Iralrtim de pauperlate, et inendicitatem posuisset in scaia paii- portatis pro\inium gradum ad ample\um caelesUum, soorsuin tamen dixit ei, quod adliuc fuil gradus qiiidani superior, scilicet vivere ex proprio labore; unde dixit, <|uod beginae siiiit perfectissimae et sanclissiinae roligionis, quia vivunt propriis la- boribns, et non oneniiit exae(ionibus miindum. Dixit eliam niemorabilis pater, quod quidam novilius eral, qui voiuil facere abstinenliam , el dixil magislro siio, quod proposuil paulatim tentare qtiid posset. Magister auiem suus concessit ei eum gandio; et eum aliquamditi incepissel, elsem- per, requisilus a magislro, bene se habere dixisset, tandem incepit timere, quod fierei debilis el dixil hoc inagistro siio, el ipse respondit: « Cito pro Deo comedas et bibas, aol deflcies, quia defleit fldes lua. Sic et Pelrus metuens niersus esl». Praelerea dixil, quod oportebal considerare menteni sancli Francisci el inten- tioneni in regula ; aIioquin , sieut insensibililer crescuiil pili barbae, sic erescenl superfluilates in Ordine. Oporlel etiam niti conlra fluctus saeculi supra quam necesse e^t, alioquin Irahel nos inferius, quan1 inlendanius; sicut i;ieit aqua volentes transire et direcle lendentes ad ripam opposilam. Praelerea dixil, quod nescil homo, si mo leslum sil ei amoveri a loco, nisi per experienliam , siciil non adverlit, quod pili haerenl capili, nisi eum Irabuntur. Ipse in Scripluris sacris stndiosissimus erat et sludenles sludiose promovebal. In mensis exlra refecloriun) leclionein semper babere volebal , et adectu specialissimo nonien lesu venerabatur el verba sancli Evangelii devotissime recolebal ; unde et super unum ex quatuor Clenienlinis canones peruti- les compilavit , el expositionem , quani idem Clemens fecil , coinpiete scribi in Ordine procuravit. In meditatione post malnlinum praecipue diutissime sedli, nec confessio- nibus uec consiliis de nocte, sicut praedecessores sui feceranl, iniendere vohiit. Dixil etiam , quod sicul peius esl dare falsam regulam in faciendo quidquam, quam male facere, sic peiores suni pravae sentenliae circa facla Ordinis quain imperfecla opera. Difficillime credidil cuiusquam relalioni , nisi vellel corani pluribus dieere id quod dennnliarel, el super omiiia s ispicionis vitium vitare curavii. Familiaritates magna- lum et mulierum maximo stiulio decliiiavil, et etiam mirabili inagn.mimilale iras po- lentium pro iustitia parvipendit. Dixit anteni aliquando, quod inagnates šibi familia- res suis consiiiis illaqueant, el mulieres, ulpote mendices et malitiosiie, siiis blandiliis eliam devotos deinenlant. DilTnmatorum famam reformare, dummodo eos poeuitere perpenderet, oinni diligenlia sluduil, et desol^lorum corda conforlare, praecipue in officiis Ordinis e\islenlium, sumina sagacilale curaviL Igilur postquam circiter novem annos provinciam Angliae rexeral, in capilulo Metensi absolutus est, el ex parte capiluli generalis missus ad Papam. Sed eum pervenissel eum ministro generali lanuam, et socius suus frater Richardus percus- siis fuissel peslilentia, quae supervenil; fugientibus aliis, propter solalium socii sui remansil, et,simililer eum eo percussus esl el morluus. Fralres aulem Angliae, au- (lito quod absolutus erat, el ignoranles eius decessum, convocalo provinciali capi- lulo, reelegernnt eum. Qiiod eum generalis minister audisset potius motu afTectionis t 256 . THOMAS DE EGCLBSTON quam iudicio ralioiiis faclum , convocalo iterum per vicarium , scilicet fralrem Gre- gorium de Bosellis, capilulo, maiulavil, iic alias absolutuin per generale capitulum reeligerent; conflrmationem tamen eleeti demandavil fratri lohanoi de Ketene, fratri Adae de Marisco et fratri lohaiini de Slamfordia. Klcctus esl aulein fraler Pelrus de Theiikesbnry et ibidem conflrmatus. In absolutione fratris Heliae guaesitiim fnil a papa Gregorio, si possel lune ite- nim eligi, et respondil Papa quod uon. Gum vellent quidain fratres, quod nullo modo contrahereiilur dehita, dixil fra- ler Willelmns niihi, quod non debueriint fratres obligare se aliquo modo ad soUh tionem nec tempiis certum praeflgere soUilionis, sed polerant liclle obligare siiam sollieitudinem , quod operam fidelem darent, ut fleret solutio. Dixit etiam, quod in centiim casibus possent fratres licite contrahere debita. F)i\il qiioque, qiiod non peccaret frater, si per manum suam dispensaret pecuniam alienam in eleemosvna. Di\it insuper, quod oportult eum post visitationem ludere parum, ul averlerol memoriam ab auditis. Ipse dixit mihi, quod suscitaret dnieis lesus Ordinem novum ad excitalionem nostram, quod puto impletum in Ordine de Poenitentia lesu Christi. Nam fratres de Ordine sancti Augiislini prius fratribus rccommendaverat in capi- tulo Stamfordiae; fraires quoque de Ordine de Carmelo, quos dominus Ricbardus de 6rey in Angliam duxit, eum rediret comes Ricbardus a Svria, in familiaritatem fralrum nostrorum ubique diu ante receperat. Fratres antem de Ordine Trinitatis, quos magister theologus lohannes, apparente šibi Ghristo lesu, eum celebraret, praesente episeopo Parisiensi etciero, sub Innocentio HI. divinitus institnit, diu ante venerunt in Angliam \ Frater Willelmus dixit, quod eum dintius moraretur in conventu Romae, et fratres nullam pitantiam haberent, nisi castaneas, ita impinguatus est, ul plurimum erubesceret. Praeterea'dixit mihi, quod eum nutriretur in domo palrls sui, et venirenl plurimi pauperes precantes eleemosynas, dedit eis de pane suo et accepit frustmn ab eis, quia videbatur ei, quod suavior fuit panis durus, qui petebatur pro amore Dei quam delicatiis, quo ipse vescebatur et sodales sui; unde ut suum tam suavem facerent, ibant puernii et petebant ab invieem pro amore Dei. Fraler Pelrus recepit primo fraires de Poenitenlia lesu Christi et reeommen- davil in capitulo Londonensi, qui in Provincia tempore concilii Lugdunensis orlum habucrunt per quendam novitium, qui expulsus eral. Tcrtio anno administrationis fratris Petri venerunl fratres de Ordine Martvrum in Angliam, quorum fundator erat quidam Martinus, qui fuerat Parisius quasi fatuus nobilium Alemanniae '. * lulilor (lici!, Trinitarios vonisfu* in AngllaTn 1224, CarmHiias 1250, Au^uslinianos t2'>4 , Frairos do Ptx»nitrntla (Friars of !hc Sark) 1257. * In flnc odilor notat, inaxiinam partcm Iiaruni narrationnm csso ad margineni cod. B sori- pUim, noc ctMlum ordinem oariim deferminari p<5sse : ot iiilofrram paginam , qiiae dcesl in cod. B. fsse quidcn[i in cod. A, sod logi non possc nisi ullima liaoc vorba : panperins sine penmin, et patientin shie conhifnelia tertmmque (?) multum freqtfenfior est orntio sine deratione. \ppp]Nr)ix I. Nomina illorum, qui fuerunt fratres Minores pro flde fmartjrrizati]. Bentus fraler Eleelus, Iriciis, leinporo l)oali Franeisci suscepit marlvriiim pro [Me Chrisli]. Fraler OUo, fraler Beraldns, fraler Pelriis, fraler Acciirsius, fraler Adiiilus: — Hi quinque fralres inartyrizali suni leinpore Fniiocenlii [IFI.] el beali Francisci ; quo- riiin memineriinl hisloria el legenda confessor apud Maroehiuin xvn Kal. Feb. [Fan. 46.] quorum vener[andas reli]quias dominus Pelrus, infans regis PorUi- jfolliae, [qui fueral] hospes pra(^dielorum fralruni, a Maroohia seetini deferens... cele- breni passionis ordinem pleiiiiis divulgavil. [Eoruni] gesla marlvrii hat>enliir in ron- venlii Londoniae. Fraler Thonias de Tholenlino de Marchia, fraler lacobus de l^uhia, IValer Deme- Irius de Gorgia laieus, fraler Pelrus de Senis: — Hi quaUior niarlvrizali suni pro fide Chrisli in civilale Chana a Saracenis; (juorum passionis oniineni referl fraler Odoricus in suo Itinerario, Passi anno Domini m(:ccxx. nono die niensis Aprilis. Fraler Pelrus de Narbona, fraler Slepbaniis Cone, fraler Hugonis, fraler Da- nici: — Hi qualuor fuerunl marlvrizali Ferosolvmis in feslo saneli Marlini episcopi el confessoris , in Novembre anno Domini mcccnci., a Kadi legis Saracenorum seilicel epi^copo sive ponlifice, una oum confessoribus Amiraldi el Soldani, in praesenlia Valenlinorum , Agarenorum, ibi lune e\islenlium. * Kdi(or I. lomi opcris MonumrnUi Frnm-isainn vUnmh-nr (r;itris TIioiikh* dr Ecclcslon el epistolis frairis \cIjm* ch* .M;irisco mldit (p. i93) comnicnUirioIiini sub tiliilo: Prinia fundiitio rMlrnni Minorum Londoniiie , in f|ui) post •iliquii cxropUi , c\ dieti Thoinae lihro snniUi , plura d(* aedificio Convenlus Londinensis ot de ipsiiis hcnefiictoribus exhil)enUir , ipiac (»nnuirnus, ((uia oa Icgere t'xtra Angliam \ix ali(pioni dderi;il. Sler eardinalis liluli sancti Martini in Monlibus. Fraler Petrus de Fu\o, eonulis Fu\i, doclor in tlieologia, provinciae Aqnila- niae, eardinalis liluli saneli Laurenlii in Danmso. Fraler Petrus... eonsanguineus domini Sixli Kpiseopi IV., el modo presbvleri eardinalis saneli Sivli. El nola liie, quod anno Domini Mcccx\vni., lempore loam^is XXn., anno eiiis \±^, fraler Pelrus de (larnaria*, per Ludovieum dominum Bavariae, in Imperaloreni Iriplici eorona per vini coronalum, eum Romanorum [consensu] eleclus eral el vo eatus Nicoiaiis IV., qui slalim posl, seil. anno Domini wrxcxxx., resigna>iu el csf episeopus. IV. Isti sunt [Papaej et Cardinales, qui fuerunt ministri generales. Fraler Bonavenliua d(» Balneo Reiiio, doclor de>olus, generalis ocUivus, posl eardinalis el episeopus Albanensis. Fraler Hieron\mus de Fsculo, generalis el presbvler eardinalis, liluli saocUie Polenlianae, posl episeopus Praeneslinus, el landem sanclissimus ponlifex , dielus Nieolaus^ IV. Fraler Mallbaeus de A(|uasparla, generalis, episeopus eardinalis sanclae Rufi- nae, el poslea Portuensis. Fraler lobannes Murro, generalis, el posl eardinalis episeopus Porluensis el sanclae Hutiuae. ^ Vacat in rod., siciit pliirirs iijfr.i. - Seil. (le CoriKirid propiii* IUnUc ; ipso šibi fiiiposiiit iionion .Nicojjn' V. APPEBTDl^. 261 Fraler Fortuiiariiis Vasnili, gciieralis et postca cardiiialis. Fraler Guillelnms Farinarii, geiieralis, el post cardiiialis, tiluli sancloruin Pelri [et Marcellini]. Frater Marcus de Viterbio, generalis \\iii., et poslea cardinalis. Frater Tliontas de Frigiano, generalis xxiv., el poslea patriairha Gradeiisis, deiiide presbyter cardinalis, tituli sancloruin Nerei et Achillei, tandeni episco|)us Tusculanensis. Fraler Leonardus de GifTone, generalis xxv., posl cardinalis. Frater Ludovicns de Venetiis, generalis xxvi., poslea cardinalis, tiluli sancli TMarci^ Frater Fninciscus de Savona de Ruere * , generalis xxviii., poslea presbjier [car- dinalis], liluli sancli Pelri [ad Vincula], demuin inspiralione divina assuniptus est ad eulmen s;incluin pontificalus, et diclus Sixlus IV., anno Doniini M(:ccclxxi. ix. [die Oclobris]. V. Isti sunt ministri generales Ordinis Minorum. I. Sanclus Franciscus, Ordinis fralruni Minorum inslitulor et du\ , generalis minister full in eodein Ordine, el re\il Ordinein \x [annos]. lu (|uo tenipore frater Helias de Assisio fuil vicarius eiusdem S[ancti]. i. Fraler lobannes Parens de provincia Romana fuil secundus generalis mini- ster, [el] niinislravil vi annis; et hic primus minister fuil provinciae nispaiiiae. 5. Fraler Helias de Assisio, (jiii scriptor fuerat Bononiae, fuil (ertius generalis minister el minislravit ix annis. i. Fraler AiberUis Pis^ums fuil quarlus generalis el minislra\il tribus annis; (pii prius fuil minister in provincia Angliae. 5. Fraler Hayino de Favei^sliam, Anglicus, fuil (julntiis generalis el minislravit v annis. Hic ex cominissione domini Innocentii Pa{)ae IV. totum divimim oiliciuin cum novis rubricis ordinavil , quod a lota Romana curia el eam secpientilnis esl assumptiini. Hic etiam prius fuil rniiiisler in provincia Angliae. B. Frater Grescenliiis, medicus famosus, quondam minister Veroiiae, fuil vi. generalis; qui i)oslea faclus esl episcopiis civilalis suae, de ((ua oriundus erat. 7. Fraler loliannes de Pro\incia-, sancUie memoriae, magister in Ibeologia, et leclor curiae, de provincia Bononiae, fuil vii. generalis, el minislravit viii annis. Hic signis inical. Hic etiam scripsit fratri Rogero Bakon iraclalum, (|ui incipit «7;^- nam i nato Magislro ». 8. Fraler Bonavenlura de Balneo Regio, doclor in theologia, de provincia Ro- mana, fuil vni. generalis; minislravit xvin annis. Poslea faclus esl cardinalis primus in Ordine et episcopiis Albanensis; qui sanclissime scripsit siiper Senlentias, et in- ler doclores Parisienses dicilur « Doctor melliflum*. Hic dulcissimo sermone descripsil ' lUiiice: df iu Uo\fii'. * Pnriiia. 26:2 APPEND1X. vil4)iii saiictissiiiii patris noslri Francisci, el fecil contemplativum Iractalum de vila Chnsli. ' 9. Prater Hieronyiniis de Esculo, provinciae Marchiae, fuit ix. gencralis, etmini- stravit vi aniiis; postmodum factus est presbyler cardinalis terrae sanctae Poten- lianae (sic !). Deiiide faclus esi episcopus cardinalis Praeneslinus. Tandem assumptus est ad apicein suminain aposlolatus , et diclus est Nicolaiis IV. episcopos , in ordine Minoruni priinu.<. Hie lolaiii Graeciam addii\it ad fldoni et obedientiam sanctae Ro- manae (»celesia(». tO. Fralor Bonagratia, de provincia Bononiae, ((ui rexit v annis; quo inortuo, nullo Iralienle, inaior eampana diu pulsalur. 41. Frater Achololiis' de Prato, magister in theologia Parlsiiis, de provincia Tusciae, fuit m. generalis el ministravit nno anno. i± Frater Maltliaeus de Aquasparta, Hoclor in theologia Partsius ac lector curlae lenipore Martini episcopi, fuit de provincia sancti Francisci el xn. generalis, qui ministravit n annis. Postea factus est Portuensis et ecclesiae Ruflnae sanctae episcopus cardinalis. 15. Frater Raymundns Provincialis, doclor in theologia Parisius, fuit xni. gene- ralis, et ndnislravit vi annis. i i. Frater lohannes de Murro, doclor in theologia Parisius, de provincia Mar- chiae, fuit XIV. generalis et ministravit vii annis; |)ostmodiim factus est Porluensis et sanclae Ruflnae episcopus cardinalis; qui tunc eliam extitit Ordinis nostri protector et corrector. i5. Frater Gundisalvus Hlspanus, doclor in theologia Parisius, fuit xv. genera- lis et ministravit ]x annis. 46. Fraler Alexander de Alexandria, doclor in theologia Parisius, de provincia lanuae, fuil xvi. generalis, el ministravit uno anno, tempore Clementis papae V. 47. Frater Michaelis (sic!) de Cesena, doclor in theologia Parisius , de provincia Bononiae, xvii. generalis, et ministravit xii annis. 48. Fraler Geraldus Odonis, doclor in theologia, de provincia Aquilaniae, fuil xvni. generalis, et ministravit xiv annis; postea factus est episcopus et palriarcha Anliochensis. Hic eral generalis tempore lohannis XXII. et Benedicti XII. 49. Fraler Fortunarius Vasalli, doclor in theologia, de provincia Aguilaniae, fuit XIX. generalis et ministravit v annis, postomodum faclus est archiepiscopus el cardinalis Ravennatis et postea palriarcha Gradensis, el sepullus in ecclesia fratriim Minorum de Padua. 20. Fraler Gulielmus Farinerii sive de Cordovio, doclor in theologia, de pro- vincia Aqiiilaniae, fuit xx. generalis et ministravit vni annis et vii mensibus: postea factus est presbyler cardinalis, tiluli sanctorum Petri et Marcellini. 24. Fraler lohannes de Bucho, doclor in theologia, in provincia Aquilania(*, fuil XXI. generalis el ministravit uno anno. 22. Fraler Harcus de Viterbio, doclor in theologia, de provincia Romana, fuit XXII. generalis et ministravit vni annis; postea factus est cardinalis presbvter, tiluli sancU*ie Praxcdis. ' Ariotlus. APPENDIX. 2(55 23. Fralep Thomas de Frigiano, doclor in Iheologia, de provincia Bonioniae'' fuit XXIII. generalis et minisimvit vi aniiis; poslea fnctiis esl |)atriarcha Gradensis, deinde presbyter cardiiialis, Utuli sancloriiin Nerei el Achillei, el postea episcopiis Tnsenlanas. 24. Fraler Leoiiardiis de GvfToiie, doclor in tlicologia de catliedra ChoI..., de pro\iMeiae Terrae Labonim, fiiil xxiv. generalis, eleclus Tolosae, el ininislravit vi annis; |)oslea faeliis csl cardinalis. 25. Fraler Ludovicus de Venicii^ ',• doclor in Uieologia , fnil x\v. el minislra- vit ni annis; poslea foclus esl cardinalis sancli Marci. 26. Fraler Pelriis de Canzano, doclor in Iheologia, de provincia Peneslrinae (sle!) fnil XXVI. generalis el niinislravil uno anno. 27. Fraler Marliniis de saiiclo Georgio, doctor in Iheologia , de provincia lannen- $i, ftiit XXVII. generalis niinisler et minlslravit m annis. 28. Fraler Henricus de Asi, de provincia lanuensi, fuil xxvni. generalis el inini- slravit XVII annis cum dimidio. 29. Fraler Antoniiis de Parelo, de provincia Romana, fuil xxix. generalis el niinisiravit annis xvn. 30. Fraler Angelns de Senis, doctor in Iheologia, de provincia. Tusciae, fuil XXX. generalis et minislravit annis ii. 31. Fraler Antonius de Massa, doclor in Iheologia, de provincia Tiiseiae, fuil x.\xi. generalis et minislravit annis vi; qui poslea faclus est episcopiis Massaniis. 32. Frater Willelmus de Casali, . Frater Petriis de Te^ky$bury, qiii primo fuit minister Aliiia[niaey deindej Aiigliae; iacet Bedford. (5. Fraler lohannes Staniford, iacel Liiuie. 7. Frater Pelrus Swenfeld , Iacel F^eyceslre. 8. Fraler Thomas Bongaye, doclor Oxoniae, iacel Norlhaniplonae. 1). Fraler Foliannes Peccham , doclor Parisius , el resiimpsil Oxoniae ; leclor cu- [riae], el |)osl archiepiscopiis Canluariensis. Iacel inter monachos. iO. Fraler Hugo de Balhonia conflrinalus, sed inorliuis aiile receplioneiii . . . H. Fraler RoberUis de (]ruee, doclor Oxoniae, iacel Bridgewater. 12. Fraler \Villelmiis Geynysborough, doclor Oxoniae, leclor ciiriae, et |K>slea... episcopus \Vygorniae, iacel apud Beluacum. 15. Fraler Rogerus Merslon, doclor Oxoniae, iacel Xorwici. I i. Fi'aler Hugo HerlylpoIe, doclor ()xoiiiae, iacel iiiler fralres Assisii. IT). Fraler Adam de Lim*oliiia, doclor Oxoniae, iacel Lyncoliiiae» qui fecil mi- rabilia... 1(5. Fraler Hiebardus Coii>nglon, doclo[r] Ovoniae, iacel ('.aiilebrigiae. iT. Fraler \Villelmus NoUngliain, doclo[r] 0\oniae , qui fecil solemnem |)osliilam su|)er iiiuiin ex ivo""., iacel Leyceslre. 18. Fraler Rogerus de Denemed, doclor Caiilebrigiae, iacet Siiruiii. 10. Fraler lohaniies Rod\nglon, doclor Oxoiiiae, vir saiiclissimus, iacel Bed- fordiae. 20. Fraler lohaunes NVenl, doclor ()xoNiae, tpii fecil miracula lii vila, iacet Herfordiae. 21. Fraler Willelmiis Tytlietuerseli, doclor Caiilebrigiae, iacel Bedlbrdiae. 22. Fraler Rogerus (]on\vay, doclor Oxoiiiae,. iacel Loiidonlae. Hic strenue div feudebal Ordinein in curia coiilra Armaclianuin. 25. Fraler S>nu)n Tun^^lede, doclor Oxoniae, iacel apud Bruszerd. 2i. Fraler RoberUis de W>sele, doclo[r] 0\onlae, iacet Lomlouiae. 2.J. Fraler lobannes Mardeslay, doclor ()xoiiiae, iacel Eborum. 21). Fraler Tbomas Kyiigesber\ , doclo[r] 0\oniae, iacet Nolyngliain. 27. Fraler lobannes TyssMiglon, doclor Oxoniae, iacel Londoniae. 28. Fraler Nicolans Fakenbain, doclor ()xonlae, iacel Colceslre. 29. Fraler lohaiines Soucbe, doclor (caiilebrigiae, ((ui poslea fuit episcopus Loii- doniensis, iacel Kerdl\iae. .50. Fraler \Villelmus Biiller, tloclor, (Ktiniae iacel. 51. Fraler Vincenlius Hovs, doclor, ()xoniae iacel. 52. Fraler Petrus Russel, doclor, Oxoniae iacel. 55. Fraler RoberUis \Vellys, dorlor ()xoiiiae, bic elecUis el continnatus... m«ir- luus ante reeeptionein, obiil in Fraiicia. 5i. "Fraler loaimes l)a\id, doclor Oanlebrigiae, iacet Kerdiviae. 55. Fral<'r Rogerus l)on\>e, doclor O\oniae, iacel apud Ware. 5(>. Fraler Ricbardus Leke, doclor (honiae, iacel Lycbefehliae. 57. Fralor Thomas Radner, doclor Oxoiiiae, iacet Radingiae. 58. Fraler \Villelmus (ioddard, senior, doclor (Jxoiiiae diserlissimus, iacet Lon> doniae. APPE!fDlX. 265 59. Frater lohaiiiies Persevalle, (ioctor Oxoiiiae, iaecl Loudoniai*. M. Fraier Heiiricus Standycli, doclor Oxoniae, qui |>oslea fuil episcopus As- ^aeiisis. 50. Frater Richardus Bryiigkeley, doclor Caiitabrigiae, iacet ibideiii. ML Nomina illorum, qui fuerunt fratres Hinores, quondam Reg... trem in saeculo habitu sunt(!) Frater lohannes, (juondani ro\ et imperator Coiislantinopolitaiius. Frater lohannes, qiiondani re\ el imperator Tartaroriim. Fnler lohannes (f uoiidam re\ Armeniae ; Tniter Henricus quondam rex Cipriae ; frater Antonliis, qnoiHiam re\ Caslelliae; de qiiibiis hat>etur in chronicis fratris Hichardi de Ihinelmo, lib. viii. o. 9. Frater lohamies, ro\ Hiero^olvmoruni , de (|uo in chronicis praedictis, lib. vn. c. 4. Frater... rex S5i\oniae; fraier Alpbnniiis, rex Arragoniae, fraier Alpbonsiis rex Behiariae, de quibiis in eisdeni tiironicis. Frater lacobus, fniter Alphonsus, rejies Aragoniae. Frater Feriiandus, fraier Sanctius, regres Caslelliae. Fraier R(»bertiis, qiiondain re\ Siciliae. Frater Fredericus, quondani re\ Trincariae \el Siciliae. Fraier Pel-iis, frater Alpiionsus, fraier Ferrardus, quondam reges Portugalliae. Frater Liidovictis, (|uontlaiii re\ Neapoli. Frater Roberlus, rex Neapoli, per Ires dies anle niortem fecit professionem. Fraier lohannes, re\ Anneniae, diniisso regiio iiepoli suo, effeclns esl fraier Diinor et |M)stnioduui a S;irail onlhiem Minorum ciim aliis diiobus milili bns. Iteni, procedente leinpore vectior, qui primus extitit, qui eitra montes populo praedicavit in Ordine; 5. Richar- ' LeJandi Golleclanea IV. 3il. Quae S(*quumiir siiinU) sun( ex api^cndice in lom. I. Monumenta Franciscana, p. 547. 268 APPENDIX. diis Devoniensis, natioiie Anglus, ordine aoolytliiis; i. Gulielnms Cssebv uoviliiis , Anglus eliain. Coiiduxeruul šibi doninm Londiiii in Cornehiil , ct constru\eruiil šibi cellas. Praler Richardus Ingei-wrde et Richardus Devoniensis coQduxerunl šibi domuin Oxoiiii iD parochia s. Albae. laclis fundameiitis religionis, iidem profecli Northaniptonam co]iduxeranl doinuin in parochia s. Aegidii. Primiis guardianus Oxoiiii Alllelmus Essebv, adiiuc iioviiiiis. Canlabrigiae primiis guardianus frater Thomas de Hispania. Frater loanncs de Gernemula, vir magnao sanclitalis, qui postea obiil Nolin* ghamiae, el sepullus est inter canonicos Selfordiao. Adam de Exonia ' post ingressuni prorecUis esl ad papani Gregoriuni IX., a (pio niissus est ad praedicanduni inter Saracenos, scd apud Barlele obiil. Intravit nutem Adam de Mariseo apud Wigorniam. Post bos intravit frater lo : de Reading, abbas scilicel Osneiae. Post hunc Mr. Richai*dus Rufus, tam Oxoniae quam Parisiis farna ciarissinius. Primo rece|)eninl CanUibriae fralres villae burgenses, assignantes eis velereni synagogam, qiiae eral contigua carceri. Apud Salisbury dedil aream fratribus Dominus rex Henricus, ecclesiani \ero aedificavil quidam burgensis, nomiue Richardus. .... PosI per ei\es introducli sunt in villan), ubi nune sunt. - Frater Hugo de Baldok , Fhiiippus de F^ondon, AVillielmus de E8seby, primi e\ Minoribus praedical)ant in Anglia. Promovit autem |)iurimum praedicantes advenlus fralris Haymonis de Faversiiam, qui cum Iribiis aiiis magistris apud s. Dionvsium famosus praedicator intravit. Primo cuslos fjiil Parisiis, |)oslea loclor .... positus est. Bononiae el Paduae. In legalione quo(pie in Onicciam ad Nalacm (sic!)* priiici- pem a piae memoriae Gregorio missns esl. Venit aulem in Angiiam cum fratre Haymone frater VViihelmus de Colevvlle senior, cuiiis germana poslmodum in occlesia catliedrali Cieeslriae pro castitale obser- vanda saevissime iugulata esl. Richardus Rufus cum Havmone proledtis est in Franciam, et ad curiam coiilra Heliam lurbalorem Ordinis. Venit et lune lemporis iiaduipiuis de Rosa, magnus praedicator et familtarissi- mus Henrieo, postea Gregor!! papae poenitentiarius. OI)iit in euria plenus dierum. Venit et lune frater Henricus de Reresi)y, qu! postea dalus fuit in Minislmni Scotiae, cum esset vicarius ciistodis (Koniae, sed prae\enlus fuit morte. Mortuus esl LeyiTeslr!ae , cui successit loannes de Kechene, guardianus de London. Sul> iralre Havmone in nonnullis iocis facta est arearum ampliatio. Sub fratre VViiliehno de Abvngdon mulalus est iocus Ebori, locus lirislolliae, locus de lirugewater, iocis de Grynune.sby, el locus Oxoniae. Frater Agnellus leeil scholam honeslam aedillcari in usus fralrum Oxoniao, ulu legebal Grostesl, postea e|)iscopus iJncolniae. Ciii suceessil in leclione Mr. Petnjs, * Oxoni5i. - Vido siiprA put?. 229, nota 1 1. APPE»DIX. 269 poslea cpiscopiis iii Scotia. Deinde Mr. loaiines de Wosehnni , qui poslea decanus fiiil Lincolniae et episc*opus Covontrcnsis. Posl quem legil magister Thoinas Walleiis, IKislea episcopiis s. Davidis. Unde minister generalis Helias misil pro Philippo Wal]ensi el fralre Adam (le Eboraco, ul Lngduni lei^ereiiL Fralrem quoq(ie Vincenlium de Coveiilre frater Alberlus in advenlu suo leclorcm Londoniae, p:ermanum(|ue fralrem suum Henricun) Cantiiariae leclorem constiluil. Et sic paulatim per diversa loea posili suni leclores , scilieel fraler Wilhelmiis de Leyceslria Herfordiae, fraler Gregorius de Bosel Levceslriae, fraler Gilberlus de Cranford Bri- stoliiae, fraler loannes de Wesion Cantabrigiae , fraler Adam de Marisco Oxoniae. Ila nt aule absoliilionem fratris Willelmi de Nolingham essenl in Anglia xxx leclores. A. D. iri08. Legil Oxoni(ie primus fratriim Adan) de Marisco. 2. fraler Radulphus de Colebiirg, qui prius Parisiis laudabililer rexeral. 5. fraler Euslacbius de Nor- man vy le, prius Mr. arlium, doclor decrelorum, et cancellarius 0\on. i. Tbomas de EI>oraco. r>. fraler Richardus Rnfus Cornnbieiisis, qiii eo lempore, quo fraler Helias lurbavii religionem, Parisiis ingressus esl. Poslea legil cnrsorie Senlenllas Pa- risiis, iibi magister el mirabilis philosophus iudicatns esl. (>. frater lo. Walleiis. 7. fraler Thomas Dokkiug. 8. fr.iler Henricus Brisigliam. 9. fraler Willebnus de Heddele. 10. fraler Tbomas de Biingev. H. frater loannes Peccbam, qui incepit Parisiis el resiimpsit Oxoniae; tandem episcopns Canluariae. Legerunl Canlabricjiae fraler Vincenlius de (loventre, fraler lo. de Wesloii, fraler Wilhelmus Piclaviensis, fraler Hunifredus. Frater Havmo, Anglicus, sextns ab Helia fuit niinister generalis. Ha vino Romae coinmendalus |>apae per Riebardum Somerlon Cardinalem. Romae in ca|)itnIo, quo deposilus fnit fraler Helias, minisfer generalis, Haymo electns fuil in minislrum lotius Angliae. Mortuus esl Havmo senex Anagniae , ad qnem visilandum dignaUis esl venire Innoceiitiiis IV. Flornit Gid. de Notinghani Oxoniae lempore loannis de Parma , oetavi ministri generalis; cui sneeessit Bonavenlnra, magnus ille Ihoologus. Consuevcnml in ipso die ingressus, si vellenl, profilerl. Sieque feeil fraler piae memoriae Rogerus Bacon. Fraler Wil. \OMiae. Seplimiis, fraler Umfridus de Haii(ko>s. Oclavus, fraler W. de AVvnboiirne. Noiius, fraterRob. de Rovston. Decimus, frater Wallerus de Ravi$|;ham. Uiidecimus, fraler W. de Asse\vellc. Duodeciiiuis, fraler Rogerus de Mai^sloii: incepil Oxoiiiac. Decimus lertius, fraler T. firisigham, sed incepit ()xoniae, elc. Deciniiis quarlus, Irater I, de Lereringfol. Decimus (|uiiUus, frater Th. de Bungeva, sed incepil ()xoniae. Decimus se\lus, fraler Rob. de Worslede. Decimus seplimus fraler Henricus de Apellre. Duodevicesimus , fraler BarHiolomaeus de Slalam. Uudevicesimus, fraler Ric. de Soulli\vei'ke. Vicrsimus, fraler Ric. de Burton. Vicesimus uiuis, fraler (laliridus de Tudiuglon. Vicesimus secundus, fraler L Russel. Vicesimus lerlius, fraler \Vallerus de Knolle, sed Micepit (Koniae. Vicesimus quarlus, fraler I. de Kvmberlev. Vicesimus quinlus, fraler \V. Fingringlu). ■ Vicesimus sexlus, fraler I. de Linpenlio. Vicesimus seplimus, fraler Richardus de Temple. Vicesimus oclavus , fraler Galfridus Hc^rouu. Vicesimus nonus, fraler Adam de Houeden, sed incepil Oxoniae. Triccsimus, fraler Ric. de Trillek. Tricesimus uuus, fraler Ric. deClonilon, sed incepit (Koniae, el resumpsil. Cani. Tricesimus secuudus, frater Svmon de Sa\lingham. Tricesimus lertius, fraler Ric. de Grvmeslon. Tricesimus quartus, fraler I. de Wale!ey. Tricesimus quintus , fraler \V. DolTeld. Tricesinms sextus , fraler Rogerus Dunemede. Tricesiuui< seplimus, fraler Walterus Bealon. Tricesimus oclavus, fraler Ric. de Sloler it) Tricesimus nonus, fraler Roberlus de Cave. Qaadragesimiis, fraler Ranulphus de Grenlon. Ouadragesimus unus, fraler Thouuis de Hvndringhain. Ouadragesimus secundus, fraler Symon de Hussebourne. Qiiadragesinms lertius, fraler Edmmulus Marchal. Ouadragesimus quarlus, fraler WaUerus de BlocJvCSNvourlhe. Quadragesinuis quinlus ,, fraler Thomas de Elmedene. Quadragesinuis se\lus, fraler Henricus de Costesev. Ouadragesinuis seplimus, fraler Roberlus de Vrlone. Ouadragesimus oclavus, fraler Thomas de Cannvnge. Ouiidragesimus nonus, frater Rodulphus Pigaz. APPENDIX. 275 Quinquagesiiuus, frater W. de Lilleroni. QuiDquagesimus unus, frater R. Bevercote. Ouingaagesimus seciindus, fralcr Barlholoiiiaeus de Rippos. Quinquagesimus tertiiis, Trater Henricus de Hychinloiio. Quinquagesimus quartus, fraler Wilielmus de Ciiilloriio. Quinqiiagesiinus quintus, frater Wilieiinus Stainlon. Qainquagesiinu$ sextiis, frater Robertus Alifax. Quinquagesiinus septimus, frater Ricbardus KeHawe. Quinquagesimus octavus, frater lohannes Russel. Qainquagesinius nonus , frater GilbertiLs Peckaro. Sexagesiinus , frater lohannes de Casan (?) de provincia lanuae. Sexagesinius tinus, frater Willelmus Tithemers, de ciistodia Uxoniac. Sexagesiniu$ secnndiis , frater Wiilelmus Dormyntone (?) do eiislodin Brislolliae. Sexagesimus tertius, frater Ric. de Haltone. Sexagesimiis quartiis, frater lohannes Kellaw. Sexagesinius qiiintus, frater lacobus de Pennis, posten episeopiis. Sexagesmins sextus, fraler Adam de Heiv. Sexagesimas septimus, frater Petrus de Aragonia. Sexageshiias octavus, frater Waiterus de Bykertono. Se\agesinius nonus, lohannes de Autringham. SeptuagesimiLs, fraler Waiterus de Stowe. Septuagesimus unns, Rogerus de Cicilia. Septaagesimus secundus, frater Will. de Harleslono. Septuagesimus tertius, frater. . . de Walsham. Septuagesimus quartus, fraler Willeimus de Folenvk (?). XIV. Generales ministri Ordinis fratrum Minorum '. Minister primus. frater Franci ^cus, fimdalor ordinif^ Minorum, iarol apud Assi- sium. Minister secundus, fraler Eiias, quondam scriptor Bononiae. Minister tertius, frater loiiannes Parenl, primus minister Hispaniae. Minister quartus, frater Elias iterato. Minister quintus, frater Aibertus Pisanus, primus minister Angliae. Minister sextus, fraler Haymo de Faversham, minister Angiiae prius. Minister septimus, fraler Crescenlius, medicus famosissimus, postea episcopus unde fuit oriundus. Minister oclavus, frater lohannes Parma, qui cursorie legit sententias Parisiis. Minister nonus, fraler Bonaventura, doctor theologiae, |)ostea cardinaiis el epi- scopus Albae. Minister decimus, frater Hieronymus, postea cardinaiis, deinde summus pontifex, dictus Nicolaus IV. > Ex cod. B fol. 102. o( sequons r;)taloKUs ibid. fol. 103. Analecia. ^8 274 APPBNI)1X. Minisler uiideciiiuis, Iralei' AlIoUis, doclor Parisiensis , iacol ibidcm. Minister duodecimus , fralor Matlliaoiis, doclor Parisiensis, postea cardinalis. Minisler lerlitis decimiis, fraler Ravnuindus, qni le^il senlonlias cursorie Pnri> siis, poslea doclor ibidem. Minister decimiis c|uarliis, fraler loliannes de Murro, doclor theologiae, |x)slca magister palalii, deinde cardinalis. Minister decimus (piintus, fraler (innsolvus (sicl), (ioclor Farisiis, iacet ihidom. Minisler decimus sexlus, fraler Alexander, qiii incepit Roniae, et resnnipsit Parisiis. Minisler decinnis seplimiis, fraler Michael de Cei^sano (sic!), magister Parisiuš.ji papa lohanne XXII. deposilus, Minister decimus oclavus. fraler (leraJdns Odonis *, poslea palriarcha Anlioclic- niis el episeopns Calhanensis. Minister decimus nonus, fraler Fortunerius Vasalli, doclor Parisiensis. Minisler vicesiuuis, fraler Willeiinus l^^arinarii, electus |)ro calhedra Parisieiisl, qui incepit in curia Aviuoin'ae. XV. Ministri provinciales in Anglia. Primus minisler, fraler Agncilus Pisanus, qui ircet 0\oniae. Secimdns minisler, fraler AiberUis Pisanus, poslea generalis. Terlius minister, fraler Haymo Anglicus, poslea generalis. Quartus minisler, fraler Willelmus de Notingiiam; iacel Marsiliae. Quinlus minisler, fraler Pelnis de Tlicukesburv ; iacel Bedefordae. Se\lus nnnisler, fi*aler lobannes de SUuinford; Linniae iacel. Seplimus minister, fraler Pelrus Swynesfled; iacel Leyceslriae. Oclavus minisler, fraler lobannes de Bungey, magister Oxnniae; iacel Norl- hamplon. Nonus minister, fraler lobannes Peccbam, magister Parisius el in ciirta Romana, archiepiscopns Canluariensis. Decimus minisler, fraler Pelrus Hugo de Balbonia. Undecimus minister, fraler Robertus de Cruce, magister ()xoniae; iacet Brldge- waler. Duodecimus minister, fraler Willelmus de Geynesburgh, qui in curia Romana iegil cursorie el ordinarie, doclor theologiae et episcopus Wigorniae. Terlius decimus minisler, fraler Rogerus de Merschelon, doclor Ihcologine. Decimus quarlus minisler, fraler Hugo de Hertepole, doclor theologiae; apud Assissium iacet. Decimus quinlus minister, fraler Adam de Lyncolne, doclor theologiae. Decimus sextus minisler, frater Rich. de Coniton, doclor theologiae. Decimus seplimus minister, frater Will. de Nollingham, doclor theologiae. Quod sequitur est a mami roconliore. APPEirDix. S75 Decimus octavus minister, frater Rogeriis de Denemed, doclor Uieologiae Can- lebrugae. Decimus nonus minister, frater loliannes de Rodyngtoii, doctor theologiae Oxo- iiiae, de eadem custodia. Vicesirous minister, frater lohannes de Went, doctor theologiae Oxoniae, de eustodia Bristolliae, et iacet Uerefordiae. Vicesimus primus minister, frater WiUelmus Tithemersch, qui incepit Cantabri- giae, qui fuit absolutus tempus ministroriim successorum suorum. Vicesimus secundus minister, frater Rogerus Coneway, qui iiicepit Oxoniae, et sepullus est Londoniae. Vicesimus lertius minister, frater Symon Donestede, qui incepit Oxoniae, et se- pnitus est apud [sorojres de Brusiard. Vicesimus quartus minister, frater Robertus Wyshed, qni incepit Oxoniae, et sepnitus est Londoniae. Vicesimus quintus minister, frater lohannes Mardiston , qui mcepit Oxoniae , et scpultus est Eboraci. Vicesimus sextns minister, frater lohannes Kynbury, qui incepit Oxoniae. Vicesimus septimus minister, frater lohannes Tyssyngton , qui incepit Oxoniae et sepultus ra . . . [Eboraci]. Vicesimus octavus minister, frater Nicolaus Fakenham. Vicesimus nonus minister, frater lohannes Zouche , pastea episcopus Landavensis. Tricesimus minister, frater Wiilelmus Botellere. Tricesimus primus minister, frater Vincentius Boys. Tricesimus secundus minister, frater Petrus Russei. Tricesimus tertius minister, frater Robertus Wallys, doctor theologiae. Tricesimus quartus minister, frater lohannes David, doctor theologiae, et de eustodia Bristolliae. Tricesimus quintus minister, frater Rogerus Days, sacrae theologiae doctor. Tricesimus sextus minister, frater Richardus Leech, [sacrae] theologiae doctor. Tricesimus septimus minister, frater Thomas Radnor, sacrae theologiae doctor, de eustodia Bristolliae, et de conventu Herefordiae. OHRONIOA ANONYMA FRATRUM MINORUM GERMANIAE EDITA A P. LUCA CARET URU. Ml>. l*ROV. IIIBKRNAE HVAMLL. , f:o>VF>TrS S ISIIMIRI l> URUE p. t GUARDIANO. CHROx\ICA ANONYMA. Aiino Domini i^M , qui fuil uiideciiiuis a prinia coiivei'sione B. Palris iiostri Fraiicisci, regulae vero approbalione iioniis, domino Honorio lerlio Eoclesiam Dei i» terris giibernanle , Ottonc secundo imperatore , mulliplicatis iam fralribus tam pieUle quam mimero , ceiebralur generale capilulum Assisii ad S. Mariam de Por- linocula, ibiqae assignalis provineiis ct mini$tris inslilutis, per univorsum fere ca- Iholicae fidei orbem fratres divisi sunt. Missus esl tunc omnium primo in Germaniam fraier lohunnes de Pemia , comilaUis sexaginla fratribus. Simul alque praescriplae provlnciae oras essenl ingressi ot iinguam lerrae ignorareni, incolis perconlanlibus de his quae ad vitae usum recpiiruntur, si qiiem forle čibum capere, aut bospitio excipi veliut etc., respondermil vocc Iheutonica: ia^ quod esl alTirniandi adverbimii, fuilque eorum necessitati subinde salisractum. Quod advertentes boni isti el simplices fratres , verbiim iliud nescio quod pi*ae s(^ fcrrc pielatis opinati suni , ideoque ad omoia el singula interrogata sic rc^poudcro staUierunl. Aecidil t^uidem, ut aiiquando sciscilarentur Germani suo idiomate , an forle pesliferam haeresim ex lx>mbardia |ier Germaniam disseminandam secnm ferrent. lili ad hace voce aflirmaliva : la , exislimanles quaeritari ex se, si esurianl vel sitianl. Conlinuo ex ipsis alii verbe- ribiis aflecli, alii vineulis constricti, alii nudi in publicum protracti , omnes demum niiseris inodis pessime tracUiti , flnibus illis abs(]ue mora exeexlere iussi suni ; qui el eo ceierius in Ilaliam remcaruiU, (|uo minus s|)es relinquebalur alicuius lune apud Germanos fnictus edendi. Exinde male coepit audiro Germania apud fratres, quae tam elTeralis barbaris(|ue gonlibus habitari credebalur , ul ad ipsam , nisi martyrii desiderio fervenles, nemo fratrum milli vellel. Nullas cpiidem adhuc sui proposili indices lilleras seeum ferebanl fraires ; elenim reguia nondum bullata , sed simplici lanluni verbo per dominum Iimocenlium papam approbala fuerat ; ita- que fratres per diversas orbis parles liinc inde dispersi , alicubi admitlebantur lanquani pauperes, sed habilaliones exslruere non permillebanUir , alicubi vero, ut in Germania , sicut profugi aut falsarii cum ignominia el iniuria suni repulsi. Unde non longe post absque fructu ad B. Franciscum, plagis, eonlumeliis el damnis exsatarali , reversi sunt doienles. Anno Domini 4*249, qui fuil a prima eonversioue B. Francisci decinms lertius, a regulae approbalionc undecimus, celebralo ilerum capilulo apud S. Mariam de Portiuncula, electiscpie minisiris pro mitu ol voluntate Dei , fraires litteris papalibus, 280 CHRONIGA ANOKYMA. iiec non revereiidissimi doniiui cardinaiis Hugolini, cpiscopi Hostiensis, Ordinis prolecloris secundi, miinili, per tolum ferme munduni sunt ablegati, et ubique gen- liuin inaxima cum carilate et bcnevolenlia recepti, Ordinem sanctum miriflce propagarunt. Divei*sum tamen aceidit iis, quibus Hungaria sorte coutigit, quod visum fuit hic coniinemorai*e. Perveneruiit guidem ilH alicuius episcopi beneficio in Hungariae regnum navigio transvecli , sed param humaniler excepti ; nam cum per campos hinc inde errarent, peeoriim custodes — brutnm et ferox genus — aut canibus incitalis eos perseqiientcs , aut lanceis oblongis , cnspide tamen a\ ers^i , eos verbe- ranles, gravissime excniciarunt , nulla tamen praetenla caiisa , neqiie verbulo aliquid ab ,eis exposlulantes. Fratres hao angustia circumventi , non poluerunl non vehe- menler (lolere , collalisque inier se. querimoniis , oonsullare eoepernnl, qnia cum barbaris muluum eonierre sennonem non polerant, (|uid eausae essel, cur ila eae- derentur? Respondente autein quodani ex Tralribus, quia forte lunicas nosiras supe- riores ambiunt ; quibns illico dalis , nee tamen illis a verberum inflictu desistentibus, inferiorcs etiani vestes ullro eonUilerunt. Kt nee sic qnidem eessanlibus iili$,subin> tulit frater , qufa braceas forle nostras liabere contenduni ; praeter braccas siqnidem, ablatis iam lunicis, evangelici pauperes nihil prorsus (|uod darent habel)ant; quae omnia viri isti aceipientes nndos tandem fratres dimiserunl. Ex qnorum uno frater lordanus se cognovisse refert, quod quindeeies lali modo braeeis in Hungaria s\Hy liatus fueril ; qui denique pudore ea.slo adduelus, iioc ingeni'6 uti eoepit, nt braccas deinceps flmo Imnin et vaccanun alilsve immunditils inqninaret , (|uas illi tunc abhorrenles non eripuerunt. Sane huiusmodi verbera et ludibria fnitres perpessi el nullos se ibideni fructus faeere videnles, in Italiam redierunt. Anno Domini i^l, decimo eal. lunii, Friderico II. Rom. imp., indictione 45, die saneto Pentecosles, sanetus pater Franeiseus ;ul S. Mariam de Portiuncula frc(|ueii- lissimum eonvocavil generale eapilulum , sul) euius dne , ctnn iam iam fratres essenl dimittendi , rediil in memoriant lieato patri Franeiseo , nulla adlme in Germania esse Ordinis iaeta fnndament:i; el (piia tniie imbeeillitate eorporis iaborabat, (|uidqiiicl ex part(^ sni capitulo erat pro|K)nendum , id omne fratri Heiiae nominc suo commi- sil. Ad eius iUuiue ])edes sedens R. Franeiseus , veliicatsi tunica ipsum admonnit, qui se inclinans mentem eius aeeepil , ereclusque pulrfice sic profatur : « Fratres, ita ail Frater » — significans R. Francisemn , (|ui per antonomasiam Frater a fratribus diceba- tur — « Est quaedam regio Theulonia, in qua sunt liomines ehristiani et devoti, qui, \\X seilis, saepe terram nostrain cum longis baculis et largis ocreis, sub rapidissimo šole sudoribus aestuanles periranseunt ac limina Sanetorum visilant, laudes Deo et Sanetis eius decantando. Kt quia ad eos aliquando missi fratres male tractati redierunt, nullus ad ipsos ire eompeililur frater , nisi qui gioria divina et animarum zelo in- flammali iiispiralione caele.sti ire \elint; (|uibus eandem obedientiam, immo augii- stiorem se dalurum pollieetur , quam daret euntibus ultra inare. Si qui igitur cssent perieuium lioe non detrect^uUes , sm*ganl et se in partem trahant. » Et ecce ! circiter nonaginta fratres miro martvrii desiderio ardentes surrexerunt, qui se morli ullro otTerentes seorsum decedere et determinalionem exspectare iussi sunt, qui,quanti, quomodo et quando ire debetmt. 1 Ofr. Wud(1iiif^us , Antial. Min. toni. 1. ud an. 1219, n. XLI. CHROKICA ASrOMMA. 281 loterim designalur minister Germaniae fraler Caesarius, (|ui et ipse Germanus eiL oppido Spira oriundus fiiil, el noii ita pridem fralris Heiiae concionibus coii- versus Oniioem inlraveral, ipsemel hon poslremi iiominis iam aotea in saeculo con- cionalor mirificusque evaogelicae vitae aemulator e\isteus. Huius arbitrio relingue- batar liberuni, ut e\ nonaginta istis fralribas eligeret quos vellet. Cumque forle forUiJia in fratrem quendam noinine lordanum incidisset, Gennanorum feroces moreš mirum in niodmn fonnidantem , quorundam instinctu edoetus: « Et tu, inquit, no- biscum ibis»; iile eontra: « Non sam de vesiris, nequo animo vobiscuni eundi sur- rexi, sed ul abituros in Theutoniam qiiasi martvrizandos nossem et ampleclerer ». Hie lordanus consueveral in orationibus Domino siippiicare, ut nanqaam ab haereticis Lombardiae seduetiis, aut ferocitate Germanorum perterritus fidei naufragium pate- reiar ; idcirco ab ulrisque dignaretur eum Dominus miserieorditer liberare. Quare cum non posset adduci, ut fratri Caesario acquiesceret, fratri Heiiae, B. Franeisci vicario, sistitur, qui talibns eum afTatiu*: « Praecipio libi, frater, per sanclam obe- dieniiam, ut deliberes Hnaliter, an ire vclls, neene*. Tum ilie obedientiae vinculo conslricius, aninium huc illua|ue dividens conscientiae rationem babere coepitrele- ctionem iniret; sed ne propriae volunlalis suggestione convincerelur iiniebat; Theu- tones adiret, nisi t^mtae essent crudelitsitis, sed patientiae virtulis merilum et coro- nam ne amitleret metuebat. Et ila inler utrumquc|>eq)lexus, nec consilii quidquam in se ipso inveniens, eoiisuluit fratrem (|uendam, tribulalionibus et perseculionibus oplime probalum, illum iiempe, qui <|iiindecies in Huugaria braccis cxutus fueraL At lUe: « V^ide, inquil, ad rmlrem Heliam el dic: Frater, nee ire volo, nec re- niauere, sed quid(|uid mihi praeceperis, hoc fiiciam, et videlns te quamprimum ex hac |>erplexilale libenUum ». Ouod et ieviL Quo audito frater Helias praecepil ipsi in virtute sanctae ol)edientine , ul cum fratre C2iesiu*io in Germaniani prope- rareL Iste frater lordanus diaconus fuil de Yane vaiiis S|K)leUmae, <|ui in capitulo provinciali Halberstadii, (|aod Savouiae o])pidum esl, lempore s;uicti Bonavenlurae aoiio Domini iW± dominica hihitate celebnito, taiia de se ipso commcmorasse ex veterani nionumentis vere aceipinms. Qui quidem lordanus fratri Caesario Odissimus Acbales maximus(|ue Ordinis per Tlieuloniam propagandi o\stitil coadiutor. Frater ergo Caesarius Spirensis Germanus, primus lam Germaniae minister per B. Franciscum conslilulus, obedientiam šibi iniunctimi utiliter adimpiere haudqua- quara cessavit. Comfuisivit igitur socios fratrem lobannem de Piano C;u*pinis, iatini et lombardici , fratrem Barnabam Germamun , sui nec non et iombardici idiomatis prae- dicatores insigiies; fratrem Tbomani de Zelchio vel Ceiano, (|ui antiquani legendam S. Fnuicisci postea conseripsit, fratrem losephum de Tervisio, fratrem Abrahamum Hangarum, fratrem Simonem Tuscum, iiliuni comitissae de Colozon \ fratrem Conradum Theulonieum clericum, fnUrem Petrum sacerdotem de Camerino, lacobunr et Gualthe- nini sacerdoles, et Palmerium cum fratre lordaiio diaeonos, et fralres aliquot laicos', quoram nomina in memoria suni apud Dominum ; fnenuit tamen eorum in universo iS clerici et 15 laici. 1 Waddingu5 scribil Coktzone ei a(litinxil in iiuirgiiic nKiiiuscripU lioruni Chroiiicorum : nii- raailis SpoleU darum. * Waddingus adiunxit: videlia»l fraCrcm IJenedicUini de Salalo Tlieutonicum , fr. Heiiricum, fr. Siherium, fr. Constantium e( alios. OHRONICA ANONYMA FRATRUM MINORUM GERMANIAE EDITA A P. LUCA GAREI UMI). MIN. I'R0V. IIIUEHNAE HKCULL. , CONVENTIS S ISlIHlRl IN URUE p. L UUARDIANO. 284 CHROMIGA A1«0NYMA. cum anuis duobus praefuissel , eique frater Alberlus de Pisis, qui iam ex Aoglia redierat, suflicitar. Secundm ilaque Theuloniae minister lempore s. Francisci fuil frater Alber^ tus de Pisa, qui posteč) etiam factus fuit minister Hispanlae ac demum Gene- ralis. Cum ipso in Germaniam anno Domini 4223 missi sunt ex Italia viri insi- gnes, eruditione praestantes: frater Marcus de Mediolano, frater lacobus deTervisio, frater Anglicus, iuris peritus, et alii quampiures fratres. I{)se autem Albertas simui ac venisset in Germaniam, convocatis senioribus, frairc videlicet lohannc de Piano Carpinis et fratre Thoma, vicario et eustode, aliisque nonnuilis; el communicato cum eis consilio, agit capitnlum Spirae iuxta murum apud ieprosos in nativitate B. Virginis, quo in loco tunc guardianus erat frater lordanus, qui in eodem capitulo missam decantavit. In ipso capitulo de Ordinis statu et propagatione sollicile cogi- tantes palres, fi*atrcm Marcum de Mediolano cuslodem Francoiiiae, fratrem Ange- lum de Wormalia custodem Bavariae ot Sueviae, fratrem lacobum cust^dem Alsa- tiae, fratrem lohannem de Piano Car|)inis custodem Saxoniae constituernnt , cui eidem lohanni clericorum Spireiisium multitntudini concionari demandatum est. Scrmone finito, dominus episcopns Spirensis fratre« Ordinis clero et populo suo serio recommendans , concessit ipsis praedicandi et confessiones audiendi in sua dioecesi auctorilatem ; quorum praedicalionibus et exemplis plurimi , abne^ato sae- culo, sacro se Ordini manciparunt. Quorum unus fuit Burchardus, fllius comilis Poppenburgensis , cathedraiis ecclesiac canonicus; ilem Alberlus magister adole- scentum , vir apprime doctus; item miies quidam strenuus, et alii quampiures. Orta autem ibidem turbationc ob reeessum quorundam ab Ordine, tepuit populi gratia erga fraires usque oo, nt indignanler el aversis oculis mendicantes fratres intuerenlur el inviti eleenios>nas administrarenl. Dei autem providentia praeter omnium opinionem subito gratia, (]uae penitus concidisse vidcbatur, refloruit, et fratres in maiorem polius quam pristinum populi Cavorem sunt reslituti. Kodcm anno 1223 fraler lobannes de Piano Carpinis, vigilem Ordinis dilataudi curam suscipicns, misit plures maturae discretionis fratres Hildeshemiam , Brunsvicuro, Goslarian) , Halborstadium , Magdeburgun) , omnes Saxoniac praeclaras civitates. Con- similiter fecerunt fr. Angelus de Wormalia, cuslos Bavariae el Sueviae, et frater Mar- cus de Mediolano custos Franconiae, cuius missu fraires !%unbergam venerunt, el sequente aimo Nurenbergam. ubi |)rope capellam S. Pauli iuxta Pegnesum fluvium per civitatem ipsam labentem posten solemne monaslerium conslruxerunt. Anno domini 1224. Iiabilo provinciali capitulo per fratrem Alberfum de Pisa in festo assumptionis Mariae Herbipoli, convocatis cuslodibns, guardianis et praedicatoribns, fra- trem loliannem de Piano Carpinis, cuslodem Sa\oniae absolutum , Coloniam misenml; et fratrem lacobum de Tervisio, lune cuslodem Aisatiae, vinun iucundum, mansuetum, modeslum et piuni, secundum Saxoniae cuslodem ordinaverunl , additis illi seniori- bus quibusdam fratribus lam clericis quam laicis, qui vitae virUitumque exemplo facile šibi omnium animos devinxerunt. Eodem quoque anno idem frater Alberlus minister misit fratrem lordanum , guardianum Moguntinum, cum septem aliis fralribu& in Thuringiam , qui sexto Novembris itcr arripienles in die sancti Martini Erphordiam ' ^ Waddingus iuldidil : Auclot' Coinposiliunis chronologiciie an« 1 223 ibidem mansioneni eos accepissc scribit. CHR0N1GA AirOVYMA. 285 Tenerunt, qiii propter instanlem hiemem et aedificandi incommoditalein oxi!hi mu- ros in domo s«')cerdolis leprosoriim sunt collocati , doneč de slalii meliori ipsis pro- videretur. Tempore ctiam illo fralriim quidam de Tridento veneruot Lindaviam , ibideni- que recepti, accesseriint dno e\ ipsis caslrum Michelstain, quos dominus castri BarUiolomaeus , qiiamquam bello cum hostibus in erastinum esset conflicUirus , magna devolione susceplos humaniter tractavil. Peracla coena, intinie eos rogabat domina, ul Deum optimuro pro salule viri sui serio deprecari dignarenliir, quo ipsum Dominus ab inslanlis belil periculis misericorditer protegereL Cui frater seoior divino oraculo edoctus respondit: « Ne paveas domina, confide Deo e( merilis B. palris nostri Francisci , et scito, indiclum praelium minime efTectus suos habilurum , sed pace divinitus facla, ulrasquc partes arma deposituras et cum salntc omnium domum rediluras ». Altero die, exercitu iam per acies disposito, animisque ad pugnam impa- tienler fervenlibus, fratribus vero cum domina m castro orationi ardenter incumben- tibus, ecce Spirilns pacis comilem quendam, unum ex adversariis praedicti domini de Michelstain . arripuit, qui paucissimis comilalus venit, talibus eum alloculus : « Domine! inquit, satis superque haclenus Insipienliae nostrae poenas luimus, territo- ria nostra desolata , bona subditorum direpta , multa hominum millia caesi : et mutua adbuc caede ardemus? nec prius desistere est animus, quam extremae nos manibus nostris interemptioni dederimus? nunquid consultius sempiternae pacis foe^era per* culere, sanguinolentas manus conlinere et hostium irreptionum diessecuros agere»? Cui inopinatae sententiae dominus de Michelstain, divino quoque instinciu percitus, haud gravatim subscripsit; atque eo modo lurbuientissima viginli et duorum anno- rum beila, quae non exiguo sanguine constilerant, unico quasi momento restincta simt, et pacis legibiis firmissime pactis, maxima onuiium laetitia ad sna se quisque recepit Quo eflecto miraculo , dominus Bartholomacus lanta amoris teneritudine fra- tres diligere cognitus est, ut tractu isto, totos quadraginta annos, monachi Franci- scani, Tralres dominorum de Mieheist:un vulgo appeiiarentur. Aliquol inde annis eiapsis , ol B. Francisco in cnelis inm giorificato, (ilia eiusdem domini cuidam militi nupta bealo Francisco et OrdinI ma\lnie fuit devota; eidem a confessione fnenU frator Fridebaldus OrdinIs Minoniin, siv devotissimus et perfectus. Post cuius e vita dex;essum aecidit, nt unus tillorum elusdem doniinae squinantiae roorbo gravissime laboraret, ul, dum vocc iniorciusa loqui amplius non possel, de vita essot desperatuiu. Mater discrinu*nc fllii concussa, spiritualibus potliis quam corporalibus mediciin's rem essc agendani d(ixit. Gulturi itaquo fllii capillum unum cum almutio defuncli patris Fridebaidi circumligat, et e vastigio In galli cantu — nox enim nativitatis Domini erat — sub re divina pro fllii salute supplicatura ad templum convolat; ibique anxie oranli ramulorum unus subitam fllii ssmitatem plaudentibus manibus iaetissimaque fronte nuntial. lila domum properans, invenit quae dixerat servus. Filius de imposito emplastro , quale cssel a malre edoctus, mira narrare in- cipit: « Pro certo, inquil, noveris mater, vix e limine pedem te ferente, apparuisse rojbi patrem Fridebaldum, alio quodam pusillo fralerculo comitatum , et bono me animo esse iubentem. Ad quem sie pse est; esl enim enslos noster ». Hisce verbis cen telo fixus Nicolaus, attonilns el Iremens in genua se convolvit, el culpae suae iongnni calalogum loxens, humililei* vcniam pelil, demumque litleras suae obe- dientiae indices fratri lordnno Cuslmli soilicite praesenlatas reddil; quibus iectis Erphordiam millitnr, ccrlam propcdiein sonlentiam ibidem praeslolalunis ; et post Ires seplimanas misil ei fralor lordainis cuslos oi)edienliam , ut loči isUns sil guar- dianus. Qnam reverentcr sus<*Jpions ail: «El quid esl quod fecil mihi frater noster »? Guius lanta luimiMlale ipso custos eum In modnm confusus diciluc, nt infra sex hebdomadas Eipliordiam petere non auderel, immo oeulos in eum eonvertere ern- l)C8cerel. Eodcm anno fraler lacobus de Tervisio, cuslos Saxoniae , tinila Missa, quani infra oclavam dedicalionis ecclesiae, a se in nova Magdeburgensium civitate ere- clae et ah Alberio archicpiscopo in feslo exallationis Crucis consecratae, celebra- veral, viribus coepit repenle destilui, el in hospilium fratrum, quod in veteri civitate penes S. Petri ecclesiam liabebant, dclatus, i% calendas Odobriš, vigilia sancti Maltimei Apostoli, obdonnivil in Domino. Fralres vero vix locum aul usum sepnl- lurae babenles, habila deliheratione, dominum Conradum episcopum Hildesbeimen- sem convcnire sUUuunl, Ume lemporis Magdeburgi agenlcm, inslante iam synodo die S. Manrilii inchoanda, ad quam plures quoque cpiscopi iam confluxeranL Qai idem Hildesheimensis praesul fralrem lacobum ul patrem sununa cum venera- lione dilexcral scmpcr cl omnibus suae curiae addiclis severe iniunxerat, ut sive (lormirel sive manducarel sive ah'ud quid ageret, el fratres adessent , šibi indicarent el inlerpellare non vcrerentur. Quare hac spe firmali fratres eundem accedunt, et iam dormienlem excilari faciunl et patris lacobi morlem denuntiant. lile in » Cfr. Wnddlngus, Annnl. Min. ad an. 1223, n. XXm. m 4224, n. XLV. CHR0N1CA ANONVMA. 387 iacrymis soluliis: «Ecoe, iiiqiiit, lioc esl somniuni, qtienitentiam dedit, quam ipse, prout semper consuevit, suinma cum obedientia subivit; eius adventus fratres Saxoniac maxima laetitia et consolatione cumulavit. Faclns ergo tertius Sa\oniae custos fr. Nicolaus, a pristina humilit:Ue minime šibi desistendum ratus, ad ulensilia et pedes fralrum lavandos primus fuiL Et si cui fratri peceanti pro poenilentia limni sessionem, aut disciplinam iniungeret, eandem poenitentiam cum ipso humiliter exsolvel)at. El licet humilitateni et obedientiam in omnibus ipsemet servaril , acerrimus lamen vindev el ullor pertinacis Inobedien- liae fuit, ut fratrem coiitumaeeni eliani i*nm poenilentia difliculter in gratiam reci- peret, tantum nialum aestimaiis inobedientiam, ac tantum l)onum obedientiam, ut et rebus et e\eniplis ostenderet, Iratres debere in omnibus simpliciler obedire ni- hilque absque obedientia Deo gratum essc^ Anno Domini l^^l fniter Alberlus de Pis«*i , minister Theutoniae, profecturus ad capilulum generale pro cligeudo ministro generali — nam post B. Francisci decessum eius vic^irius frater Helias Ordinis interim gubernacula tenebat — i. nonas Februarii, convocatis omnibus custodibus, guardianis et praedicatoribus Gcrmaniae, capilulum habuit Moguntiae, ubi fratrem Nicolaum, a Saxoniae custodia absolulum, vicarium iusliluil, fratrem vero Lconardum Lombardum custodem Saxoniae. Re- busque omnibus optime ordinatis, ipse ctmi fratribus, quos elegerat, ad generale capilulum, apud S. Mariam de Portiuncula congregandum , profectus est; ubi post sanclum Franciscum per generalis capituli suflragia creatur minister Generalls pri- mus, sedenle iam Gregorio nono ponlifice, frater lohannes Parens, vir magnae san- ctitatis , qui de ministri Franciae consilio fratrem Albertnm de Pisa , ministrum Theutoniae, ab illa administratione absolvit eique fratrem Simonem Anglicum, cu- > Cfr. Waddingus, Annal. Min. ad rmmkam atm fraire lalno dr >pn — 4|m postaBoduni ofliciuni B. FranelMi fl BL AalMii mpUIi ^yki H pritAtiiiMi fM!.!, q«ia iisqae modo ffliMNir, n^imtim ' fOfnfirf<4ijt — ^fsiš^H, ^tatia iadiiil prmiBrtalp capitnlom, tu lif!:%Ui SS. AprMotrinuB Simoob H linbe m Ukma ceMnadan« qBnd lamen cortis E4hU^ anoo f 22K fnlir lobafines Pairo«. nnblfr j^tmiJiK eertior Cm^usš leclo- rem Mfwm ilieokipae e\ fralribus ad Gemasns bm rsi^ dfstiiiatoni , absolvil fralrem SimofK^m Aiifdiconi a minislerio Ikrmaiiiae fiqiie Icrlioam theologicain impo- mli. fratrvm ^ero lobaonein de Pbno Carpiois Mntstnm drstioa^iL Ooi indiclo cn- pilulo pro^inciaii in Woniialia, ibi lilteras ahsolmioiiis fratris Siiumiis et suae insii- tiilbifiU di»nofi^ra\it, beatiqiH' Francisri canonizatloiifiii fratribos denonUavil. Cl S»xonbm Ikn! Iionore dignam iudicans, firaireni Sanmiffii lertoreni Magdeboi^im mmi H ciim eo alios plares viros Imiios el doclos. Idnn fr. lohamies de Piano, quia vir gra\iH et rorpalentus eral, asino vehi necesse habebal, el bomincs lune temporis profiter i)niini<$ novilatem et ef|uilis humilitalem densissinii concarrentes, maiori devotioiie ad asinum eias eommovelKinliir, qoani nune propler abnsum egullandi ad i|>^)nim fratrum (»ersonas. Hir pnieterea Ordinis sni pro|Kigator niaxinius misit fratre« in Boliemiam, Hmigariam, f)aciani, Norv^egiam, domum qQoque Melensem maiorem reeepit el Ordiiiem in Lotfiaringia planlavil. Fuit vir luagnanimiis ol slre- umiHf eoram episcropis el prineipiliiis intrepide eatisas Ordinis defendens; nequc verbiff efferri potest, qua pace, caritate, consotatione et lutela fraires suos, tancpiam mater filio«« et gallina pullo8 siios, seni|>er foverit el prolexerit'. Anno Domini t^l frater lohaiines Anglicns primiis visitalor In Tlieutoniaro esl miffMiH, vir lranquillMH, earitalivns vaide, quiqae miriflce fraires ad virtutes eolendas inflamma^it, Kodem anno fratres in Ratisl>ona de ciles de Paiilslorff. Anno 12«^ profecluriis ad capitulum generale frater loliannes de Piano, minister Theuloniae, AssiHii celel)ran(lum, in quo iranslatio fierel B. Francisci, ullimum pro- vincinie eaplliilum egit Coloniae, ibique fralre Anglico vicario suI)stitulo, ipse in llnliam porrexit, cl in eodem eapilnlo generali a minislerio Theutoniae absolutus in llispaiiiam IrnnsmisHiiH ost; eiquc in Germania sufTeeli sunt fratres Simon Anglicus, primus Icelor Magdcbiirgensis, et Otio Lombardiis iiirispcritiis, administratione ipsa In (liiaH divisa |)arles, unam Rhcni, altcram Saxoniae. Haee fratri Simoni, qiil iam ntorle prneventus, ofllcio non est funclus, illa fratri Ottoni ces^ii. Mortiio aulem frnlro Simono, Saxonla ot minlslro ot leelorc carnit. Tunccxca- pltulo WormHllao. eolebrato, fralor lordaniis, Thnringiae custos, cum litteris obedien- llao Ollonis, mlitisiri llhononsis, ol unico socio — commissa intcrim siiac provinciae cura frairl Loonardo eiistodi Saxoniac — pro minislro et leclore i)osliilando ad generalom ministrnm ablil. riUmq(ie fralrem lohannem Anglicum Germaniae aliqnando visllalorom pelorot, oniMiom oblinull. Seripsit orgo minister generalis ad Franciae ^ In OlmtnIoiH hnlN^dir luliuiulum u VVudilingo: nt guibusdam phicct. « nn\ NVnddlnftiH. Anmil. Min. ml nn. 1228, n. LXXXVI. ClIRONir.A AN'ONYMA. 2H0 miDistram, iil fratrem lohaniiem Anglieum Saxonino nclministrntioiii, fratrcm Bnrtho iomaeum Anglieum lecturac prus maximo cum gaudio et gratissimo animo acceplis, in Gerniania maturavit redilum. (^unuine Herbipolim pervenisset, fralros Thnringiae dalis litteris el sunt graUilall, obnixe rogantes, ut quia non solum elus videndl desiderio flagrarent, verum eliam habe- reni, quae necessario ei loquerentury signifleare ilHs dignarelur, qua parte Thnringiae Saxoniam versus esset lransitiu*us. lile suorum cupidissimae pelilioni ainniens, Ise- nacum els defiuil; eoque maior fratrum Thuringiae pars in custodis sni occursnin celerrime conflnxil; datumque est ianitori domus in mandalis, ul fratrem lordanum advenientem minime inlromilleret, antequam eis indicaret. Veniens ergo frater lorda- nus ad portam et pulsans non est intromissus, sed ianitor cursnm acoelerans, fra- tribns ipsum adesse et ad portam stare nuntiat. Fratres gaudio magno perfusi re- nuntlaverunt ei, quod hac vice per portam domus intrare non posset, sed per iannam ecclesiae. lili inlerim devotionis ardore succensi et špiritu exullantes in eborum se colligiml, cruces, palmarum ramos, candelas ardenles et Ihuribula manibus tollen- tes, extra chori ciaustnim bini et bini processionaliter in ecel&siam prodeunt, val- vas ianuae aperiunl, et fratrem lordanum intromittenles, cum Iripudio recipinnt, pleniš vocibus cantantes responsorium : « Hic est fratrum amator » ele. ipsumque solemniter ad eborum deducunt. Altonilus ille animoque haesilans , cnr haec omnia praeler morem fierent, manu silentium innuente, cantantes cohiberc tentat. Sed illi nisi cantu, quem inceperant, completo, voci et iubilationi non pepercerunt. Tum fra- tri lordano magis atque magis stupenti subito quasi moniento in menlem ventunt reliquiae beati Patris Francisci, quas secum ferebat, et špiritu incalescens in haec verba prorumpit: « Gaudete fratres et seilote, qui non me ut me, sed in me Palrem nostrum beatissimum Franciscum, qui me tacento animos vestros excitavit, et cuius apnd me reiiquias habeo, tanta cum solemnitate et plausu excepistis, honoraslis, collaudastis » ; prolractasque reliquias coram fratribus in altari exposuit. Et ipse exiDde B. Franciscum, quem in came viderat et a quo receptus fuerat, maiori devotione et reverentia prosequi coepit , quia videret , quomodo Dominus corda fra- trum Špiritu sanclo exsuscitans atque inflammans, eius apud se reliquias latere no- luerit. Fuit idem lordanus , unus ex primis fratribus in Theutoniam missis , forma niger, stalura pusillus, corde iucundus, benevolus, ad omne opus bonum paratus, vir tantae obedientiae, ut in fratre Minore nulia sanctitatis signa nisi cum obedlen- tia coniuncta veneraretur, aut alicuius momenti aeslimaret ^ Anno 1231 reversus in Saxoniain , frater lordanus misit frati*em lobannem de Penna et fratrem Deodatum Lutetiam, pro conducendis fratribus lobanne Anglico minislro et Bartboiomaeo Anglico lectore Saxoniae. Anno 1^3 celebratur capitulum generale Romae , in quo absolvitur frater lohannes Pareus a ministerio generali , eique frater Helias , sed non canonice electus, substituitur. In hoc etiam capitulo, fratre lobanne Anglico de Redingis minislro Saxo- niae absoluto, secundo sufBcitur frater lobannes de Piano Carpinis. Frater vero > ar. Waddingus, Annal. Min. ad an. 1230, n. XVI. AnaUcta, 290 CIIRONICA ANONVMA. Lconardiis, custos Saxoniae, in reditii ex capitulo Cremoiiae in palria sua extre- mum diem clausit, cui substilutiis cst fraler Berlkoldus de Huxaria. Vcnieos aiitom in Saxoniam frater lohannes de Piano, misil fratres in Bonemiam, Daciam el Poloniain, qui postea anno 1238, Saxoniac simiil et Poloniae minister, habuit capitulum Pragae. Anno 1239 iussu domini papae Gregorii IX. indicitur per fratrem Heliam. gene- ralom ministrum, capitulum generale Romae , ubi provinciae per Germaniam fuerunt clarius distinciae, in Argentinensem seilicet, Coloniensem el Saxoniae. Biparlita ila- que Rheni provincia in Argenlinam el Coloniensem , Argenliuensis nostra , quae el Superioris Germaniae usque in hodiernum diem dicitur, sic separata amplissimas regiones obtinuit, Bavariam, Palalinalum, Sueviam, AIsatiam, Marchionalum Baden- sem, dilionem Wurtembergensem , Helveliam, Franconiam, TyroIim, et per quas Ordo fuit felieissime difTusus et indies inerementa traxit. Primum aulem habuit mi- nistrum fratrem Terdericum, virum admirandae perfeclionis el sanctitatis, quo in humanis esse desinente et Auguslae sepulto, provinciae frena suscepit circa annum 1244 frater C!onradus deCaeli Porta, vir magni zeli et rigidus disciplinae amator, el sic ceteri consequenter. ^ lilo aulem tempore Fridericus U., per Lugdunense conciifum imperio privatus, furenter est fratres in Germania perseculus. Unde asperrime sane miseris iniccta suni probra ; multi ex iocis suis in exilium eiecti , multi vinculis alligati , quidam eliam e medio sublali, quia Ecclesiae auctoritali obedienles, tanquam filii iustas piae malris parles contra rebellanlium improbitalem viriiiter defendendas suscepo- rani, cum praeter fratres Minores alii Religiosi ne mussitare quidem contra aude- rent. Tunc eliam temporis Sigfridus , Mogunlinus archiepiscopus , graves intiilil fralribus moleslias. El ita se habent primordia provinciae nostrae Argentinensis , sive Superioris Alemanniae, quae, ul ex haclenus diclis palet, celerarum Genna- niae provinciarum facile mater est, in qua fratres ex Italia venientes primum eonslilerunl Ordincmque nxerunl, et inde per latissimas Germaniae regiones dissem i- naverunt. Protulil eadem mullos sanclilate, miraculis el doctrina praeclaros viros, ex quibus unum vel allerum subiiciemus. Anno 1245 obiit frater lohannes, Spirensis guardianus. Hic fuerat Moguntiac enutriliis ibidemque apud S. Petrum canonicus; egerat is semper, Dei aspirante gra- tia , vilam piam , devotam atque caslam. Tandcm Spirilus sancti zelo correptus, ad perfectionem evangelicam aspirans,. conlemplis omnibus honoribus, dignitatibus et deliciis, suh Ordine Hinorum Deo militare coepit; in quo omnium virUitum el gra- tiarum doniš ita est auclus, ut et Deo et hominibus esset dilectus. Hic puerum quendam hi Bruxella, aqua sufTocalum, volo a parentibus emisso, eius tumuli iu Spira visilandi, a morluis suscitavit; decem el octo contractos sanavit; duoscaecos illuminavit; paralyticos duos curavil etc.; lampas super sepulcrum eius pcndens, decem et octo vicibus exslincta, sine hominum ministerio est accensa. Morluus etiam est anno 1272 devolissimus quidam frater David, qui conscripsil libellum de exteriore et interiore homine secundum Iriplicem slatum: incipienlium, proficientium et perfeclorum, et brevem expositionem super regulam fratrum Mino- rum; is vilam scribitur duxisse innocentissimam. Hora obdormilionis eius revelata fuit fratri Berlholdo, Ralisbonae aclu praedicanti, qui recommendans cum populo, hunc versum: «Qui pius, prudens, humilis, pudlcus , sobrius , caslus fuit etquielus, vita dum praesens vegetavit eius corporis arlus«, in eius laudem recitavit CHR0N1CA ANONVMA. ^i Eodem anno obiit et ipse frater Bertholdus de Ratisbona, pracdicator magniis, qui qaasi in špiritu Heliae verbis ianquam facula ardenlibus obcaecala peccatortim oorda transverberans , innonieros a viis praviš ad salularem vitac emendationem perduxiL Super capui eios, ctim in Thuringia aljquando sermonem facerct, a flde digDis uUiasqae sexus religiosis plures coronae fulgidac voliUire videbantur. Sepul- tus esl in ecclesia Minonun Ralisbonae. Anno 1275 firater Henricus de Lsingeu, Ordinis Minorum, faelus est episcopus Ba- siliensis, el deinde iudex el conservator privitegionini Mendicanlium per Sedem aposlolicam depulatus; ac demam archiepiscopus Mogiinlinus per dominum Hono- riom papam IV. Anno 1280 Conradus probus, minister superioris Alemamiiae, assumplus est ad episcopatom Tullensem in Lolharingia. De introductione sacrae Observantiae in provinciam Argentinam. Anno salulis 1426 sacra Obser\'anlia hac oceasione in provineia superioris Ger- maniae initium duxit Dluslrissimus princeps Ludovicus, eum barba dictus , comes Pa- lalinus Rheni, princeps elector, domini Ruperli, Romanorum olim regis, filius, uxorem secondam dnxerat dominam Mechtildem, ducissam Sabaudiae provinciae, ui nos ioqoimar, Tburoniae , feminam piam et devotam valde. Quae cum Heidell)ergam , principis mariti regiam, esset perducta ibidemque conversationem fratrum Minorum Conventualium regulae minus consonam advertisset, occurrunt animo fratres Mino- res de Observantia, quos in provineia patema, secundum ordinationem et provislo- nem concilii Conslautiensis , sancte, perfecte et fldelissime Deo servientes videral, et ex quibas patrem šibi spiritualem elegerat, apud quem confessiones suas- deponere, caios consilio et ductu vitam instituere, cuius consolationibus reflci consueveraL Homm desiderio tangebatur quidem, suppressit tamen, si quando se aperiret com- moda eius adimplendi occasio. Accidit tandem, ut die quadam cum ipso principe in palatio castri in altissimo monte super oppidum imminentis a prandio deambu- laret Conspexerunt ipsos C!onventuales inferius in conventu militaribus sese iusibus exercitare, Indrica belia gerere, dispositis aciebus congredi, pilam )apidemque iacere, dissolulas choreas agere, ac aliis his similibus saeculi vanitatibus horas perdere. Hanc domina sancta non incommodam fratres de Ubservantia commendandi ansam šibi arripiendam rata , ingemiscens inquit : « Utinam ex patria nostra fratres Minores hic essenti illi sunt viri omnis sanctitalis et perfectionis exemplo lucentes. Mittite, domine mi, et confessorem meum accersite».Tum princeps non ignarus ipse, quan- tae sit devotionis femina , eius sancto desiderio satisfecit, missisque litteris et nun t i is ad provinciam Tburoniae, curavit adduci quatuor fratres de Observantia; ei vocato minisiro Ai^entinensi patre lodoco, intentionem suam ei exposuiL Qui mox citatis et collocalis eo aliquot suae provinciae fratribus, ferventiorem Observantiae zelum prae se ferentibus, conventum Heidelbergensem omnium primo reformari passus est Praefecit guardianum devotissimum quendam patrem , fratrem Nicolaum Caroli , omnium qui regulae observantiam manu tenebant facile primum. Iste cum esset saeerdos saecularis , pie in Christo lesu vi vens , trina e caelis admonitione , et plagis Ž02 CHRONICA ANONVMA. eliain nb Angelo illalis, lioali Francisci iiistitutiim ampleeti compeiiiUir. Pltirikus (icindo iii provinciac locis, sanclae Ohservanliae propaf^ndae <;olorlis.sinie osi iii\i- gilaliiiii; o( lieot acgro aiiciibi iioc sine miilliplin allercalioiio ros ovouUim soriire- tur, eoeidil tamen, Dco aspirantc ol piissiinoriini (|uoruiMlam priiicipiim incomparabili /olo iirgenlo, noii iiifelicitor. In hor autcin saliitari . opere coiificiemlo inultuin (Usudarmit duo iiisigiios ot senipitenia ine.noria dignissimi viri, rcverendissimus doininiis Nicolatis Cusauus et sancdis paler Tratcr lohanncs Capislraiius Ordinis Minorum de Observantia. Qtioriiiii ille, titnli sancti Petri ad Viiieula cardinalis prosbytor, saiicUie Apostoiicae Sediš per Germaniain legalus el episcopiis Brixinensis, Norinibergam venit niiiio i4.>3, o( per dioecesim Bambcrgensem ulUnia dic Aprilis niaiidatiim edidil, quod omncs Rcligiosi regulareni nbservantiaiu infra unius anni spaliiim adniiltoreiit (|uarumcumque Roli- gionum sive eNomplarum sive non; alioqiiin privali essent omnibtis privilegiis el gratiis a Sede aposlolica eis indnllis; insnper ad quanicumqiie dignilatem forojit in- eligibiles, si posi lapsum duorum annoriim, a dalo huiusmodi mandati euiinierandorimi, csseiil negligcntes. Hic idein vir, omni doctrina cianis, cum ecclesiae suac Brixh nensis iiN*a acriiis tuereUir, a Sigismundo, duce Austriae, cirea annum 1460 in castro Brauneceo in ipsa Paschalis solemnitate, eontra fldeni ct securitaiem datam , capitur; inque eius potestale per dies aliquot , omni conlumeliarum et ignominiarum genere alToolus, durissime retinetur, nee libertatem oblinere potuit, nisi romissis iniuriis, oastro (|uptor a Pio secundo exeommunioalus, ad haeretioos Bobemiae trausiugit Altor vero divus sanctus lohannes Capistranus, postquam beali Bernardini , Sati- otorum oatalogo iam adscripli, meritis et reliquiis propriaque sanctitate stupenda miraoula |)or Lombsirdiae el Marcbiae Tervisinae parles edidisset, tanlus de eo iucrobuit rumor, ul oonsiliarii Priderici lorlii , Romanonini regts — qui lune in Italia eiusdom ooronandt causam tractabaot, quonim praecipaus Aiil Aeneas Sylvius, CHROSICA ANONVMA. 295 pos(ea Pius papa 11. — reruin faina el novitate permoli , ab ipso Nlcolao V. ponlifice ad Gapistranuin lilleras impetrareiiU (piibus iili iter in Aiistriam ail ])raesenliain Friderici regis demaiidaretur. Sciebaiit enim, quid posset apud Germanos taiiti viri a|)oslolica vita el miraculoruin gralia. Eorum pelitioiic iioii conlraiiiis pontife\ scripsil Capistrano, ul primo qiioque modo, ab inslanlis Pascbalis celebratioiic, in Gcnna- niain ad regis praesenliain iler insliluaL Cui aposlolico mandalo liuniililer šibi obleni- peraiidiim ratus, eodein anno 1451, decein fralribus comilatus, per Carinthiam el Styriam in Austriani venil, obviam ei passini exeiintibus plebe et sacerdolibus ouni reliquiis eun)que veluti apostolicae Sediš iegatnni et Dei nunliuni suscipienlibus. Miracula undique innumera et plane divina perpetravit. Cuni Viennae ageret, ina- gnani aegrolantiuni multitudinem , sancli Bernardini birreluni el eruorem, quem illi niortuo ex naribus fluxisse ferunt, eis admovendo, sanitate donavil. Anno sequenti i 452 Moraviam pelit, ubi pluriinos Hussilas ad ecclesiae gre- niium reduxil el inonasleria aliquot fundavit.' Nec nnillo post evangelizando Kalisbo- nam Bavariae, l^ndem Noriinbergain venil, inc)ytani iniperii civilalein, ibique ab onini clero et populo solemniter susceplus , ad Ordinissui conventnm iani quinquen- nium ante rerormatum diverlit. El in vigilia S. lacobi aliquol sorores S. Cbu*ae, im- |M>sitis S. Bernardini reliquiis, sanitati reddidil. Dici non poleni, qnam huins viri vsanctilale et praedicatione Ordo Minoruni de Observanlia per Germaniani aecreverit. Lipsiae, quosuimus. Iluc iocuaddilur: Anno 1527 suni in hoc convenlu fralres hodie circiter quadraginla. * Fralres nune habet 30. 3 Fralres nune habel viginti. !Ž96 CURONIGA ANONVMA. Bambergensis. Anno Domini 1^25 frater Harcus de Mediolano, ciistos Franconiae, miseratfra ires Barnbergain, qui ibidem susceperunl locum, ubi nune leprosorium est. Refor- inaliis est anno 1460 per reverendissimum episcopuin Bambergensem , domiDum Geor- gium, el vicarium provincialeni Argentiuensem \ Fremersbergensis. Circa annuni Domini lili in lalere montis Fremerii deorsum Inter Baden mar- chionuni et Stainbach habitavit quidam devoUis frater ereniita nullius Ordinis ap- probali, noinine Henricus Mylhaisser. Hic in dieti montis lalere coepit aedificare quandam capellain ligneam in honorem S. Trinitatis, beatae virginis Mariae et sanclae Ursulae, quae una cum aitari eius fuit conseeraUi anno Domini 1413. Ckim autem devotio populi cresceret eirca simplicitatem illius devoti fratris, aliquos ad se ve- nientes simplicianos in suani confralernitatem vel potius soeietatem recepit. Unde et ipse motus pietale et Ordinarii fretns auctoritate, aliam ecclesiam paulo maiorem c\ lapidibus, devotione sitxi assistente (Idelium, construi procuravit, circn annum Domini 1415. Et quia illustris princeps dominus lacobus, marchio Badensis, fratrum Minonim Observantiain in Pforzenheim iam introduxerat , et dictus frater Henricus iam mor- tuus fueral, tradidit e^mdem capellam eisdem frairibus Minoribas cum illa pauper- cula domo per silvanos construcla , resignando omnia in manus reverendi patris fra- tris Caroli, tunc vicarii provincialis dictorum fratrum, circa annum 1450. Qui prin- ceps Deo et beato Francisco devolus, anno Domini 1453 debitum universae carnis exsolvens, posteris sui generis domum dietam, quasi memoriale salutiferum tuendum et prolegendum, inimo et in sancUi Observanlia conservandum , dereliquit. Igiturfra- tres Minores dieti locum praefatun) acceptantes, maximis laboribus in eum quem nune videmus slalum eve\erunt, devotione fidelium et potissime domus marchionum šibi assislenlium ; ubi usque bodie perseverante« Domino devotum exhibenl famulalum '. Kelhaimensis. Anno Domini 1157, in die S. Ludovici episcopi, receplus e^t locus a fratribiis Minoribus de Observanlia apud S. Nicolaum in ripa Danubii , noii longe ab oppido Kelhaim suporioris Bavariae, Ratisbonensis dioecesis, quem aedificavit quidani ex tertio Ordine frater Antonius de sepleni Castris, qui commoratus est ad lempus ibi- dem cum frairibus tanquam conversus. Tandem ad proviuciam Ausiriae devenil * Fraircs liul)et 24, ^ Fralres nune i bi coninioranlur (res. CURONIGA ANOKVMA. ^97 rogavitque ad Ordinem recipi. Receptus autem est id loco, qui dicitur Paradisus, prope Viennani; sed quia cum fratre quodam non benc convenirel, occasioue capta, priori staUii est redditus. Cumqiie eques Hungariam coulra Turcam bellaliirus peleret, in- cidit in mantis sex lalronum, qui volebaiit eum equo spoliare; a quibus,cum umis oinnibus se opponeret, interemptiis est. Praedicium aiilem locum habilarunt fralres iisque ad annum Domini i ili et (uuc transtulerunl se ad montem S. Michaelis prope oppiduni praedictuni \ Salisburgensis. Anno Domini 1583 reverendtssimus in Cliristo pater et princeps, dominus lohannes lacobus, piae memoriae, archiepiscopus Salisburgeusis et Sediš apostolicae legatus, de consilio reverendissimi Feliciani Ninguardae, episeopi Scalensis, nuntii apostolici, dedit fratribus Minoribiis de Observanlia locum intra S. Petri monaste- riom Benedictinum et parochialem ecclesiam divae Virginis , ubi antea sorores Bene- diclinae habitaveruut. Habent ibidem fratres largissimam aniniarum messeni , fidelium- qoe operariorum tum coucionando tum confessiones audiendo munere perfunguntur. Muitos iam ex haeresi converterunt , eosque reverendissimus dominus et princeps dominus Georgius, modernus arcbiepiseopus, vir niagni exempli et singularis doctri- nae, omnibus et amoris et benevolentiae officiis intime prosequitur '. Sancti Lucii prope Hachingam. Anno Domini 1585 illustris ac generosus dominus Eitel Fridericus, comes de Hohenzoilem in Sueviae partibus etc, animac suae subditorumque suorum salutis raiionem habens, diuturnis et quasi importunis precibus oblinuit, ut fratres šibi mitlerentur. Qui satis commode ibi iam degunt, nec ullis sumptibus parcit comes, quin eleganti forma, (|ua iam coeptuni est, monaslerium nl>soIvatur '. Passaviensis \ Anno Domini 1586 reverendissimus pater et princeps dominus Urbanus episco- pus Passaviensis, sacri imperii princeps, sui metro|>olitani Salislnirgensis exemplo insistens, et fratrum in vinea Domini rrugiferis lal>oribiis incitatus, a reverendo patre nostro ministro concionatorem prinm inipetravit, qui per sacram Quadragesimam in catliedraJi eccJesia populo verbum Dei proponeret; iamque plane dcliberatum liabet, novum a fundamentis exstruere; alil interim in domo quadam concionatorem cum quatuor sociis. ' Fratres liahcl treduciin. ' Fralres habe( novem. ^ Frali*es liabet septem. ^ In nianus(Tip(o hic et deinde Palniiemis, 298 GIIRONICA AMONYMA. Sequuntur conventus sororum sanctae Glarae: Sefflingensis. Anno Domini 1257 sancla CIara misit sorores aliquas sanctas virgines ad Bohe- miain et Aleinanniain , quae per Tridenium , ubi inonasterium pro eis erecluin esl , venerunt Ulmam, ubi aliquae ex ipsis remauentes coeperant aediflcare pauperculum quoddani monaslerium sive habilaculum in quodam loco dieto uff dem griess, ubi modo esl hospitale S. Elisabetbae salis opulenlum , ubi primum sub regula seu insti- tutionibus S. Benedicli vixerunt, observanles nihiiominus conslitutiones S. Garae, malris suae. Tandemque regulam sancli Benedicti relinquenles, inslitulionibus S. Glarae lotaliter inhaeserunl. Priina autem abbalissa vocabalur Hedwigis. Erat tune lemporis quidam maturus el devotus frater Ordinis noslri Minorum, AlberUis uomine, cuins ducatu et directione sorores illae in omni sanctilate viventes valdeprofecerunl, aedi- ficantes babitaculum in dieto loco, ubi tunc erat quaedam curia, noniine Miinehhor uff" dem griess^ quam quidam uobilis Udalricus de Fryberg libere dictis sororibus obtuiit. Gum autem sorores illae devotc. ibidem aliquot annos liabitassenl , ob nimiam inquietudinem et importunilatem locum mutare decreverunt exlra oppidum Ulmam. Quod audiens quaedam devota matrona, comitissa de Dillingen, ex consensu et Tavore comitum de Dillingen aream in Selllingen dictis sororibus obtulll et dotavit monasteriunKiue ibidem fundavil pro septuaginta duabus Ordinis S. Glarae, ipsa S. Glara adhuc vivenle. Unde et monasterium illud Sefliingen, ortusB. Mariae virgi- nis nominatum, in superiori Alemannia primum fuit, in quod sorores illae devotae et sanctae inlraverunt primum anno 1258 in die purificationis beatae Virgiuis. Gui Alexander papa IV. eadem privilegia communiciivit, quae sorores S. Glarae in sancto Damiano habueruut, ut litterae eiusdem testantur. Quaedam ctiam sorores devotae ex ordinatione S. Glarae, dum adhuc in humanis ageret, ex Golonia, ibidem Ordioe S. Glarae plantato, ad Ulmam redierunt, Terentes secimi tria capita sanctarum vii^i- num ex societ^Ue S. Ursulae, quae hodie in Sefliingen manent. Sicque monasterium illud in superiori Alemannia quasi mater aliorum monasteriorum Ordinis sanctae Glarae fuil, utpote: Anger in Monaco, sanctae (iaeciliae in Pfullingen et sanctae Marine Magdaienae in Niirnberg, sanctiie Agnetis in Herbipoli, et aliorum quamplu- rimorum, (|uae a dieto monasterio Selllingen orlum et progressinn sumpserunt. Re- tormatus esl hic conventus anno li84\ Pfullingensis. Anno Domini 1250, vivenle adhuc S. Glara, inchoatum esl monasterium Ordinis sanctae Glarae prope Prullingen in ecclesia S. Gaeciliae virginis a devolis et nobili- bus dominabus Irmela sive Irmegilda el Mechlilda, circa festum S. Martini. Anno vero Domini 1252 in feslo S. Olhmari abbalis venerunt sorores ex Ulma sive Sclllin- ^ Sorores nune ibi suni quudragin(a. CHRomcA Airo!niiA. 299 geo mooasterio , quod iam inchoatam fiieral , licel nondum consummatam , et iotro- doctae sunt solemniter in dietam monasteriain prope Pfullingen. Anno Domini 1378 in festo S. Calharioue illae duo devotae maironae supra nominatae rec^perant babi- tum Ordinis S. CIarae, in quo inibi sancte viventes felici fine vilam ciauserunt in Dei farouiaia '. Alensbachensis. Anno Domini 1283, XV. eal. Aagostl incepil nova plantatio Ordinis sanctaeCla- rae in monaslaio Alensbach prope Keyserspeif , in quo ab initio eiusdem monasterii habitaverunl moniales Ordinis S. Benedicti , quaram levilate et prodigalitate , dum ab Ordinis regidaeqae soae rigore deciinassent, ei bona monasterii ex int^o dilapidassenl, tandem traditum esl sororibus Ordinis S. Clarae , qaae antea in oppido Kunshaim iiola ecclesiam parochialem assemnlur moram traxisse , prout inibi adhuc Ordinum lam Minorom quam S. Clarae imagines parielibus depictae lestanttir. Prima igitur dk ingressos ad diclum monasierium 40 personae nobiles et honestae, saeculum re- linqiieDleSy Ordinem S. Clarae assumpserunl , et in praesenlia dominorum terrae et primatom utriusqae sesos innumerabili multitudine [sic !] de circomadiacentibus civita- tibus, oppidis et villis terrisque cum maxima solemnitate habitum Ordinis assumentes , mooastcrium intravemnt, in qno et in sancta regida viventes valde prorecenmL Norinbergensis. Anno Domini 1278, III. nonas lulii, pontificatus sui anno prinio, misit dominus Nicolans papa tertius litleras domino Bertholdo, episcopo Bambei^ensi, ut prioris- sam el sorores in Norinberga , quae poenitentes dicebantur, et per Guilhelmum , epi- soopom Parisiensem, ad normam sancti Augustini inslitutae, et per dominum 6re- porimn papam IX. confirmatae, sed in concilio Lugdunensi cassatae, ad Ordinem S. Clarae cupientes, sicut supplicatio priorissae et totius earundem conventus soro- ram ac domini Rudolphi , regis Romanoram , el u\oris siiae pro ipsis intereedentium continebat, dieto Ordini sanctae Clarae incorporaret. Qilod idem episcopus per do- minam Erichtonem, decanum ecclesiae Bambergensis, et fralrem Albertiun, custodem fratrum Minoram in Bavaria, et per Andream, leclorem Bambergensem , quibas vices soas hac in eausa commisit , promplissime esl e\seculus. Et anno sequenti circa fe- slom Epiphaniae aliquot sorores Ordinis S. Clarae de Sefflingen Norinbergam adduxe- nint; et sic ibidem est Ordo S. Clarae planlalas. Hic conventas, olim opulentissimas, lolas iam est sab potestate senatos Norin- bergensis redaclus; su|)erstiles sant doae iam senio confectae sorores, quibus ad dies vitae ibi commorari pennitlitur, sed absqae Reiigionis exercitio. > Sorores nune liabcl duas laicas. 300 GHRONICA ANONVMA. Angep. Anno Domini 1281 veneruiil Monachum 1 sorores Ordinis S. CIarae, quae ince- peruiU Gonvenlum in Anger, el fralrcs eis cessenint loco. Refonnalum esl hoc mo- naslerium in profeslo iindecim niillium Virginum eodein anno el principe, quo ipsi fralres Monacenses. Sorores sunt quHdraginta. Hailbruimensis. Primuin quid6ni monasterium Ordinis sanctae CIarae fuit iuxla oppidum imperialc^ Hailbronn , in quadam villa dieta Flein, in soIo et dominio Nobilium de Talbeim, qui pauperculis sororibus pliira bona temporalia intuitu divini honoris conlulerant, prout in litleris desuper confeclis sub anno Domini 1293 reperitur. Aeslimo aulem , sorores primas similiter ex Sefllingcn ibidem Ordinem S. CIarae plantasse, adiunclis aliqui- bus ex Pfullingen. Proeedente aulem tempore ob bellorum inconmioda el loči penu- riam ad oppidum Hailbrunn sunt iranslatae cum omni supellectili el altioentiis suis, ubi monasterium quoddain humile et exiguum in angulo civitatis aedifi- cantes, in penuria Domino famuiabantur. Quibus tandem inibi moram trahenlibus, iterum domicelli Nobiles de Talhaim doiiaria in cerCis possessionibus dedenint, prout litterae sub anno Domini 1331 desu|>er confeclae lesUmtur. In quo ioco adhuc ma- nent Domino famulantes \ Bambergensis. Anno Domini 1341 inchoatum est monasterium sororum Ordinis sanctae CIarae in civilate Bambergensi in plate^i Zincl(enwerd per devotam quandam virginem Catbarinam Zollverin, et primus lapis posilus. Anno vero 1313 in die sancli Thomae Cantuarieusis sorores eiusdem Ordinis suni introductiie, ubi hodie manent Domino fanmiantes '. * Sorores nune i bi Deo IiIktc famulHnlur \i{;U\ii trt?s. » Soroi-es suni 24. COMMENTARIOLUM DR VENETA FROVINGIA REFORMATA S. ANTONU ORDINIS MINORUM SDITUM STIDIO ET ClRA A. L P. ANTONU MARIAE A VICBTIA EIUSDEM PROVINCIAE CHRONOLOGI, LECT. THROLOGI ET EX-MINISTR1 PBOVINCIALIS. m De origine et progressu Provinciae Minorum Refonnatorum S. Antonii Venetiarum. Licct in Capituio generalissimo, iussu Leonis X Rom«ie an. 4547 convocalo, Convenlnalibiis ab Observantibns prorsus distinclis, parliales Fralrtim congrcgationes, variis nominibus appellatae et diversis exorUie lemporibns, ul Clarenorum, Amadei- tarum etc., in unum Regularis Observanliae corpus redaclae fuerinl; processu tamen temporis non deftierunt Fraires, qui, maioris perrectionis studio, et solitudinis amore, divina inspirante gratia, ducti, a Superioribus suis humiliter pctieruul, ut in con- ventibus angustioribus et ab urbibus magis remotis, in maxima austeritate atque omnium rernm inopia, iuxta spiritum S. Reguiae, quam professi fuerant, Domino inservire ipsis liceret. Quod quidem etiam in nostra pi-ovincia Veneta evenisse , ex documentis, quae supersunt, certissime constal. Ciim enim piis hisce voliš Supe- riores, sive generales, sive provinciales , plerumque annuercnt, iam ab anno 1549 eirciter, nt noster chronologiis P. Pelrus Antonius a Venetiis coniicit , vel potius an. \o^y ul placet P. Beato a Valle Agni, annaiium provinciae scriplori, conventum S. Mariae Gratiarum apud Arcum in ditione Tridenlina, el alterum S. Petri Vimina- rii apud Plebem Pemumiae in Patavina dioeeesi , et paulo post etiam tertium S. Ber^ nardini prope Tridentum concessere; quibus sub an. 4537 convenlus S. Mariae Gratiarum prope Coneglanum in dioeeesi Genetensi, et sub an. 4540 alter S. Hiero- nymi prope Asyluni, in dioeeesi Tarvisina accesserunl. His anno 4560 alii dno additi sunt, conventus nempe S. Spiritus prope Feltriam, et S. Mariae Gratiarum Vallis Agni in dioeeesi Vicetina; et anno 4584 conv. S. Mariae de lesu Tarvisii, et tandem anno 4594 sanctuariiim in insuia Deserti prope Burianum in dioeeesi Torceliana, nune vero Venetiarum. Huiusmodi autem uostrae Reformationis incremenlo Superiores Ordinis faventes, Custodem vocalem iam ab anno 4533 ei dederunl, qua dignilate omnium primus, quidam P. Bartholomaeus a Brendulis insignitus fuisse videlur. Ita igitur res processit usque ad annum 4598, quo provincia nostra flrmiorem slabilitatem accepit. Tunc temporis enim ad Reformationem solidius confirmandam a S. P. elemente VIII quidam P. lacobus a Gandino, ex Reformalione Mediolanensi , missus fuit, quo Praeside, nostrates Reformati seorsim a PP. Observanlibus primum 3(U COMMENTARIOUIM eapiUilum Concglaiii colcbrarunl, in qiio ctiam primiis Ctislos regiminis olcctiis fiiil (liiidain P. Pacificus a Veneliis, scienlia et sancUlnle praeslantissimiis. In Ciisiodiam igilur inrkiicc erecta fuit praedicto anno 4598; cl anno 4639 ab Urbano VIII, una ciim ceteris Ilabac Custodiis, Provincia fuit dcclarata. Nonnnlla interea coenobia vel de novo e\lnixerat, vel ab aliis Ordinibus acceperat. Anno siquidem 1645, praeler memoratos convenlus, seqnentes etiam habebal, nempe conventus ad S. P. N. Fran- cisci de Cenela ; ad S. P. N. Francisci de Caslrofranco in Tarvisina dioecesi , ad S. P. N. Francisci de Btirgo Ausugii in ditione Tridenlina, ad S. Bonaventurae Ve- netiarum, ad S. Bonavenlnrae de Bassano in dioec. Vicelina, ad S. P. N. Francisci de Pergino prope TridenUim, ad S. Caroli de Patavio, ad S. Rochi de Roboi^eto ot ad S. Antonii de Clesio in Vaile Nannia , ambo in Tridenlina dilione, et ad S. lose- phi de Vicetia, omnes a fundamentis erectos; qu]bus addendi sunt conventus ad S. Spiritus de Mantua et ad S. Ludovici opise, de Riperio, in eadem ditione Man- luana, ambo ad PP. Observantes olim perlinenles; et denium conventus ad S. P. N. Francisci de Cittadella in Patavina dioec. a Patribus Conventualibus antiquitns cx- structus. Divisa aulem an. 1643 noslra Veneta i)rovineia a provincia S. Vigiiii , quac ex convenlibus Tridentino principatui subieclis conslilula fuit, processu lemporis alios conventus acquisivil, nenipe convenluin ad S. Antonii Palavini de Verona, a funda- mentis exstnictum ; ad S. Mariao Angelorum de Adria , quondam Patrum Conventua- linm; ad S. Mariae item Angelorum prope Mantuam, olim Patrum Praedicatorum ; ad S. lacobi Maioris prope Montemsilicis in dioecesi Patavina, olim Canonicoruni S. Georgii de Alega; ad S. P. N. Francisci de Rubino in Istria, a fundamentis exlru- ctum, et ad S. Bernardini de Collealto in Cenetensi dioec, olim Patrum Conventua- lium : et praelerea liospitium ad S. Petri de Alcanlara apud Montembellum in dioeo. Vicetina, et tria hospitia in exlremis Dalmatiae oris, nempe ad S. Spiritus de Ca- tharo, ad S. Antonii de Pernsto et ad S. Antonii de Castronovo, ex quibus duo priora iampridem pro missionai*iis in Albania degentibus constructa, nonnisi post an. 1689 nostrae provinciae definitive adiudicata fuere. His autem, labente saeculo XVII, addita etiam fuerunt octo hospitia in peninsula Peloponnesiac^ et in insulis loniis sita, nempe hospitia Arcadiae, Argos, Corcyrae, Monembaslae (Malvasia), Naupliae Romaniae, Novarini Novi, Tenos (Tine) et Zacynthi, ex quibus an. 1709 nova Custodia Peloponnesiaca erecta fuit, a nostra provincia prorsus divisa. Veruni cum ob Turcarum invasionem an. 1745 e^dem Custodia penitus eversa fuisset, pro- vinciae nostrae iterum adiudicata fuerunt hospitia ad S. Antonii de Zacyntho et ail S. lustinae de Corcyra, quit)us anno 4759 additum fuit hospitium ad S. Nicolai de Perzaneo, in dioec. Catharensi, et anno 479ž hospitia ad S. Mariae Tene7 » Coneglani, S. Mariae Gratiarum, dioec. Cenelensis ; suppressus » 4769 l.^iO » Asyli, S. Hieronymi, dioec. Tarvisinae; suppressus. » 4806 t. *»<'»'> » Feitriae, S. Spiritm, dioec. Feltriensis; suppressus. ■ 1806 ■ » Vallis Agni, S. Mariae Gratiarum, dioec. Vicetinae; suppressus » 4840 1584 » Tarvisii, S. Mariae de lesu, dioec. Tarvisin.; sup- pressus » 4840 1594 « Deserti, Ss. Siigmatum S. P. Francisci, dioec. Tor- cellanae, nune Venetiarum ; suppressus . . . » 4806 restiiulus » 4837 Post erectionem custodiae, qiiae fuit anno 1598. 4399 Con v. Burgi Ausugii, S. P. Francisci, dioec. Feltriensis, nune Tri- denlinae ; prov. S. Vigilii adnexus anno 4643 4604 » Cenetae, & P. Francisci, dioec. Cenet.; suppressus. . . . » 4840 restiiulus » 4833 1602 » Venetianim, & ^onav^/t/ra^^ dioec. Venetiarum; suppressus. » 4840 4603 » Bassani, & Bonaventurae , dioec. Vicetinae; suppressus . . • 4806 4607 • Pergini, S. P. Francisci, dioec. Feltriensis, nune Tridenlinae; provinciae S. Vigilii adnexus » 4643 4643 » Castrifranci, S. P. Francisci, dioec. Tarv.; suppressus. . . »4806 4624 • Mantnae, S. Spiritus, dioec. Manluanae; provinciae Mediola- nensi adnexus » 4733 Analecta. 20 306 COMMBNTARIOLUM i63i Conv. Roborcti , S, Rochi , dioec. Tridenliriae; provinciae S. Vigilii a(liiexus ' anno 4(U5 465i » Closii ^. Antmiii Palav,, dioec. Tridenliiiae ; provinciae S. Vi- gilii adnexus » i0i5 4632 » Cilladeilae, S. P. Francisci, dioec. Vicel. ; ininc Palav.; sui>- pressus • 48()6 4633 » Palavii, S. Cnroli, dioec. Palavinae; siippressus • 4810 4637 » Riperii, >'. LiuUwici Ej),, A\oqq, Manluaiiae; proviuciae Medio- laneiisi adiiexus » 4755 Post erectionem provinciae , quae fuit anno 1639. 4612 Conv. Viccllnc, S. loseph , dioec. Vicellnae; supprcssiis .... anno 4HI0 4647 » Veronae, i). AnUmii VaL, dioec. Veronen.; suppreSvSiis. . . » 4810 4664 » Adriae, ^J. Marine Angelov,, dioec. Adrien.; suppressns . . • 480() 4675 » Manluae, S. Marine AngeUmnv , dioec. Manluanae; prov. Me- diolanensi adne\us » 47,V3 4677 » Monlissilicis, S. lacobi Mat,, dioec. Palav.; suppressus. . . • 4846 resUlulus »4856 4688 Hosp. Castrinovi, S. Aw^ow// /V//., dioec. Calliarcnsis; min(|uam suj)- pressuin. 4(>89 » Calliari, .S. Sfuriltis, dioec. Calharensis; nun(|uani suppFessnm. • » Perasli, S. Anlofiii PaL, dioec. Gallmrensis; nun(|uani siip- pressuni. 4694 » Nanpliae Ronianiac , ;S^>. Annuntiadonis , in Peloponneso ; evei*sum • 4713 » » Monembasiae, ^. Marine de Carrnelo, in Peloponneso; eversnm. » 1745 » » Novarini Novi, S, P. Frnnmci , in Peloponneso; eversiim. . • 4715 4695 » Zacynll)i, S. Antonii Pat,, dioec. Zacvnlhiensis; sup|)ressum. • 1798 4760 Conv. Rubini in Islria, S. P. Frnncisd, dioec. Parenlinae; nunquam . suppressus. 4700 Hosp. Arcadiae, in Peloponneso; eversum »4745 4702 » Argos in Peloponneso; eversum » 4745 4703 » Tenos, S. P. Francisci, dioec. Tenensis; cuslodiae Conslanli- nopolitanae adnexum > 1715 4703 Conv. CollisalU, S. Bernardini, dioec. Cenelensis; suppressus . . » 1840 4743 Hosp. Cor.cyrae, S. Iu'i(inae V, M., dioec. CoiM^jrensis ; suppre^um » 1798 4734 n Monlisbelli , .S. Petri AkanL, dioec. Vicel.; suppressum . . ■ 1769 4739 » Perzanei, S. Nicolai Ep., dioec. Calharcnsis; nunquam su|)- pressum. 4792 » Corcyrae, S. Marine de Tenedio, dioec, Corcyrensis; su|)- pressum ■ 1798 « ■ Zacynllii, S. Marine, dioec. Zacynlhien.; suppressum ...» 1798 4804 Conv. Plebissacci, S. P. Froneisci, dioec. Palavinae; suppressus . » I8(H» DE VENETA PROVlNClA HEFOnM. 307 Post restaurationem provinciae , qua6 fuit anno 1829. i 829 Con v. Venetiarum, S. Michaelis Arch. in imula, dioec. Vencliarum. 4830 » Viceliae, &. Viti et Ludae Mm., dioec. Vicelmae. » » Monlissiiicis, S. iacobi Mai., dioec. Patavioae. 4835 ■ Spilimbergii , S. Panialeonis Jf., dioec. Concordien. 4845 » Veronae, SS. Redemptoris, dioec. Veronensis. 4833 » Cenetae, S. P. Francisci, dioec. Cenetensis. 1837 » Deserti, iSs. Stigmatum S. P. Francisci, dioec. Venetiarum. 8 2. Gonventuum et Hospitiorum anno 1867 existentium brevissimae notitiae historicae. i Conventiis Rubini (Rovigno) ad S. P. N. Francisci in Islria, in dioeces, Parentina. Praedicatione P. Forlunati a Bassano pius populiis Rubinensis an. 4700 hospi- lium ad S. Antoiiii Abbalis nostratibus incolendum Iradidit; anno aulem 4746 actua- lem convenlunfi el ecclesiam a TundamenUs exslnixil. Ecclesia conseerata fui( a R.mo D. D. Gaspare Negri, episcopo Parentino, die 43 aprilis an. 4730. Die VII octobris an. 4802 ignis conventum ex parle consumpsil; at civium iargiUUe non multo post fuit reslauralus. Anno aulem 4879 aedes clericis recipiendis, el bibliolheca' ac scholae a fundamenlis exstruclae fuerunt. In ecclesia veneratur corpus S. Candidae V. el M. , euius elogium tegitur in Martyrologio romano sub die XX septembris. 11. Convimfm Venetiarum ad S. MichaeL Archang. in inmUi in patriarchatu Venetiarum. Constans apud Scriptores Camuldulenses vigel Iraditio, eorum Parentem S. Ro- mualdiim in ea palude Deo aliquandiu vacasse, quae media inleriacet Murianum et Venelias, quaeque D. Michaelis Archangeli uomen nune oblineL Primae aulem eccle- siae aedificalio saeculo X a plerisque assignalur. Incerlum lamen est, num ipsa in- suia ab ab'qno monacho incolerelur ante an. 4242, quo eadem Camaldulensium Ordo donalus Tuit. Anliqua porro ecclesia solcmniter conseerata fuil an. 4224 a card. Hu- golino, primo nostri Serapbici Ordinis Proleclore, qui deln supremum pontificatum assecutus , Gregorii IX nomen assumpsit. Renovala aulem et ad elegantiorem formam Inilio sexlidecimi saeculi redacta , conseerata iterum fuit an. 4333 a R.mo D. D. Vin- cM^ntio de Massi, dil. Fili, singulisquc o> religiosa ista domo fratribus efl\iso cordc impertimur. Dat. Romao apud S, Mariani Maiorom dio I. Srptombr. An. 1832. — Pont. Nostr. An. II. fiREGORirs PP. XVI. DE VENETA PROVJNCIA REFORM. 500 uis monere insigoita fuil ab arcbiep. Aniibarensi Luilovieo Clericalo , allarc prin- cipe in bonorem S. Viti dicato » (ibid. vol. VIII ^ p. 89). Anno aulem l(i08 « R.mus D. Dionysius Veron. abbas hoc D. D. Luciae et Vilo sacrum a Tundamentis eri- genduni illastrandumque caravil » (ex inscr. iapid.). Verum anno 4769, Monachis inde remotis, sacerdolibus saecularibus commissa fiiit, et usque ad annam 1813 paroeciae usui inservivit. Tandem anno 1830 noslratibus concessa (qui antea ab anno 16ii iisque ad annum generalis suppressionis 1810 nlinm prope urbem eon- ventum sub tituio S. losepbi incoluerant), ab iisdem ad rneliorein fonuam fnit re- dacla ; conventus vero eodem anno fere e\ integro a fuiidainenlis ereetiis Tuit , qui an. 1857, novo clericorum professorio exstructo, aniplior el salubrior evasiL In eeclesia pablicae adoralioni est exposita pulcherrima D. N. lesii Clirisli cracifl\i imago, quae oiiin in ecciesia S. Georgii de Alega prope Venetias asservabalar, quae- que, ut fert tradilio, prodigiose an. 1716 inter flammas illaesa remansit. IV. Concentm MontissilicU (Moiiselice) ad S. lacobi Mnioris, in dioec. el prov. Palavimu Anliquissiraa esl haius conventus origo , e\struetus enim fuit a Monacliis Ordinis S. Benedicti, incerlo qiiideni teinpore,'non tamen post decimum saeculuin. Poslmo- dum vero, nempe saltem ab anno 1170, Monialibus eiusdem Ordinis concessiis fuit, quae ibidem asque ad annum 1420 eommoratae sunt, quo Canonicis Regularibus Congregationis S. Georgii de Alega incoiendus tradilus fuit, eaque a Ciemente IX an. 1668 suppressa, anno 1677 portio amplissimi monaslerii cum ecciesia uostrae provinciae fuil concessa. Anno autem 1810 in generali suppressione comprehensns , quorumdam tamen fralrum sollicitudine ecciesia publico cullui semper fuit servata , el an. 1830 hospitium declaralum fuit Pia tandem lai^itione Francisci IV Archidu- cts Ausiriae ei Ducis Mutinensis, qui ex proprio asse conventum fralribus tradendum emit, el cura pottssimum R. P. AIoysii a Lestano restauratus, an. 1840 canonice instilulus fuit. Ecciesia consecrata fuit die 4 iulii an. 1532 a fr. Thoma Episcopo Ce- minensl , et multis preliosisc|ue Sanclorum Reljquiis condecoratur, inter quas eminenl corpus S. Felicis marlvris, et digilus pollex S. lacobi apostoli, eiusdem ecclesiae titularis. V. Omventus Spilhnbergii ad S. Pantaleonis tmirlijris, in prov, Faroiuliens, dioec, Concordiensis. Ouonam lempore aedificatus fuerit, nobis non conslat; cerlum tamen esl ipsum ad Moniales primum, deinde vero ad fratres Eremitanos S. Augustini pertinuisse. Noslratibus concessus fuit an. 1835. 510 COMMENTARIOLrM VI. ConvefUus Veronae od SS, Redemptoris prape coetnelerium, in prov. et dioec, Veronenst. Cuin civitas Veronensis coemeteriiim aliciii reiigiosae Congregalioni cuslodieii- dum Iradere vellet, nostrates, qui ab anno 4Bi7 aRE$SIOME. 1810. P. Arcliangelus ab Ainpitio. 1821. P. Franciscus Antonius a Venetiis, el. Roniae. 1827. P. loannes Angelus a Locara, el. Romae. POST PROVINCIAE INSTAURATIONEM. GOMMISSARII PROVINGIALES A R.MO P. MINISTRO GENERALI INSTlTtTI. 9 1829. P. loannes Angelus a Locara, qui et Delegatus Generalis, et dein Dcfinilor et Procurator Generalis. 1832. P. loannes Angelus a Locara, secundo contirni. 1836. P. loannes Angelus a Locara, lertio conflrm. 1839. P. Mansuetus ab Arce Lini, cui paulo post eleclionein lelhali niorbo correplo suffectus fuil 1839. P. loseph a Rubino. 1842. P. loseph a Rubino, reelectus. 1813. P. Sigismundus a Venetiis, quo moderantc, a R.mo P. Ministre Generali nostra Custodia in Provinciam erecta fuit die 12 augusti an. 1844. Ab eo igilur incipil DE VESETA PROVINCIA REFORM. 547 SERBBS mniSTRORUM PROVINCIALIUM POST PROVINCIAE IMSTAURATIOKEH. 1844. P. Sigismiindus a Veneliis. 18io. P. loannes Angelus a Locara, el. Venetiis. 1846. P. Benvenatus a Bergomo, Vicarios Provincialis, el. Veneliis. 1849. P. Amadeus a Montesilicis, el. Venetiis. 1852. P. Benvenotus a Bergomo, 2. vice, el. Venetiis. 4855. P. Bernardinus a Portii Romatiuo, dein Procurator ac Minister Generalis, el. Venetiis. 4858. P. Bernardinus a Portu Romatino, reelectus Vicetiae. 4864. P. Benvenutiis a Bergomo, 5. vice, el. Venetiis. 4865. P. Franciscus Antonius a Vicetia, Vicarius Provincialis, el. Venetiis. 4864. P. Franciscus Antonius a Vicelia, el. Veneliis. 4872. P. Philippus Maria ab Asylo, el. Romae. 4874. P. Hermenegildus a Cugnolis, el. Romae. 4877. P. Antonius Maria a Vicetia, el. Venetiis. 4880. P. Antonius Maria a Vicelia, reel. Veronae. 4885. P. Thoinas a Vallibus Dominorum, el. Venetiis. 8 5. Series Gommissariorum Visitatorum nostrae Provinciae et Praesidum capitulorum. 4598. P. lacobns a Gandino, prov. Rer. Mediol. 4599. Idem P. lacobns. 4604. Idem P. lacobus. I6i)6. P. loseph a Novara, prov. Mediol. 4609. P. lo. Baptista a Godano. 4642. P. loannes a love. 4645. P. lacobns ab Alzano, prov. Brix. 4648. P. Bernardinus ab Urceis. 4624. P. Bonaventura a Placenlia, prov. Bonon. 4624. P. Thomas a S. Agatha, prov. Marchiae. 4628. P. Laurentius ab Arimino, prov. Bonon. 4630. P. Hieronymus a Salodio, prov. Brix. 4655. P. Marcus a Scalvo, prov. Brix. 4636. P. Marcus Antonius Coronelus, prov. Brix. 4639. P. Bernardinus a Chiasteggio, prov. Mediolensis. POST BRECTIOKBM EIUSDEM CUSTODIAB IN PROVINCIAM. 4642. p. Onuplirius a Capurtio, prov. S. Nicolai Bariensis. 4645. p. Fidelis a Luca, prov. Bononieiisis Lect. Theol. 548 COMMENTARIOLrM 1646. Rcvcrcndiss. P. loannes a Neapoli, Minisler Goneralis. ' 1649. P. loannes a Roma, Cuslos prov. Romanae. 1652. P. Paulus a Laude Pompeia, Pater prov. Seraphicae. 1655. P. Ascanius ab Assisio, Pator Ordinis el prov. Seraph. 1639. P. Angeliis a Bergomo, Pater Ordinis el prov. Romanae. 1662. P. Hleronymus a S. lustino, Gust. el Pater prov. Seraph. 1665. P. Barnabas a Venegon, prov. IMediolan. Custos. 1668. P. Stephaniis a Perusio, prov. Seraphieae Lecl. Tlieol. . 1671. P. Paulus a Balneo, prov. Tusciae, Guard. S. Monlis Alverniao. 1671. P. Cherubinus a Sambuca, Pater prov. Vallis Mazzariae. 1677. P. Berardus a Cotiliano, prov. Romanae Lect. Theol. 1680. P. Theodorus ab Asculo, Pater Ordinis et prov. Marchiae. 1683. P. Hieronymus a Gasali, Pater prov. Mediol. 1686. P. Donatus a Hediolano, Defin. eiusdem prov. 1689. P. Sglvalor a Bergomo, Custos prov. Brix. 1692. P. Antonius Maria a Pergula, Pater prov. Marchiae. 1695. P. lo. lacobus a Genua, eiusd. prov. Lect. Theol. 1798. P. Gaecilius a Placentia, Def. prov. Bonon. 1701. P. Franciscus Maria a Francavilla, Defln. prov. S. Nicolai. 1704. P. Bonaventura a Venetiis, Pater prov. Brix. 1707. P. Clarus a Bergomo, Defin. Gen. et Pater prov. Brix. 1710. P. Benedictus a Bavari, prov. (lenuensis Pater. 1713. P. Damasus a Submonlio prov. Brix. Pater. * 1717. P. Illuminatus a Valle Soliš, nostrae provinciae Lecl. Theol. ac deinde Poenitenl. Lateran. 1720. P. Fulvius a Bononla, eiusdem prov. Defin. 1724. P. Clarus a Bergomo, 2. vice, 1727. P. Camillus a Bergomo, Ex-Custos prov. Brix. 1730. P. Valentinus a Brixia, Custos prov. Seraphicae. 1733. P. lo. Baptista ab Anchiano, Ex-Cuslos prov. Thusciae. 1736. P. Sigismundus Skerpin, prov. Carniol. Pater. 1739. P. Conradus a Thesero, prov. S. Vigilii Pater. 1742. P. Bernardiniis a Scapetiano, prov. Marchiae. 1745. P. loseph Maria a Gallipoli, prov. S. Nicolai Pater. 1748. P. Vicloriiis a Cavalesio, Lect. Theol. prov. S. Vigilii. 1751. P. Caesarius a Bononiu, Defin. Gener. et Pater prov. Bonon. 1754. p; lo. Antonius ab Ardeno, Pater prov. Romanae. 1757. P. lo. Dominicus a Bergomo, Ex-Def. prov. Brix. 1760. P. loannes Antonius a Nucibus, Def. prov. S. Nicolai. 1763. P. Thomas a Turre, Ex-Cuslos prov. Brix. 1766. P. loannes Baptista a Gerosa, Ex-Cuslos prov. Brix. 1769. P. Bonaventura a Loverio, Ex-Def. prov. Brix. 1772. P. Eusebius a Taliuno, Ex-Custos prov. Brix. 1775. P. Thomas a Turre, Ž. vice. 1778. P. loannes Augustinus a Balneolo, Ex-Min. prov. Brix. 1781. P. Daniel a Bergomo, prov. Brixiae Def. DE YFAT.TA PROVINr.lA REFOHM. 319 1784. p. Candidus a Calusco, prov. Brixiae Ex-Dtff. i 787. P. Bernardiiuis ab Ediilo, prov. Brixiae Ex-Def. i 790. P. Daniel a Bergomo, 2. vice. 1793. P. Caietanus a Poiile S. Pelrl , Ex-Min. prov. Br]xiac. 1796. P. Caielanus a Ponle S. Pelri 2. vice. 4799. P. Aloysiu$ Maria a Vicelia, Led. Theoj. noslrao provinciae. 1802, P. losephus Anionius a Clesio, prov. S. Vigilii Ex-Def. 4803. P. Franciscus a MoiUiculo Maiori , Ex-Min. iioslrac provinciae. 4843. P. Aiitoiiius a Pinelo, Ex-Min. prov. S. Vigilii. 4849. P. loanues Pius a Moona , Ex-Def. Gener. el Ex-Min. prov. Š Vigilii. 4832. P. Antoiiitis a Piuelo, 2. vice. 4833. P. loannes a Vobarno, Del. Gen. el Ex-Min. prov. Brixiae. 4838. R.nius P. Bernardiiuis a Montefranco, Min. Generalis. 4864. P. Fridericus a Sefrutio, Ex-Min. prov. S. Vigilii. 4864. P. Andreas a Lande Pompeia, Def. tieii. el Ex-Min. prav. Boiionicnsis. 4877. R.miis P. Bernardinus a Porlii Romalino, Min. Generalis. 4880. Idem. 4885. Idem. 8 0. Series Gommissariorum Visitatorum et Praesidum Gapitulorum ex* nostra Provincia assumptorum ^ p. Adrianus ab Adria an. 4734 visilavil provinciam S. Vigilii, seu Tridenlinam. P. Aegvdins a Zumellis, prov. Marchiae, Bononiae; an. 4666 Brixiae. P. Alexander a Verona, an. 4768 prov. Brlxiae. P. Aloysius Maria a Vicetia, an. 4786, 4789 prov. Brixiae; an. 4799 noslram VeneUim. P. Amadcus a Monlesilicis, an. 4835 prov. Brixiae. P. Anionius a Fellria, an. 4696 prov. Brixiae. P. Anionius Maria a Monlesilicis, an. 4747 prov. Brixiae. P. Bernardinus ab Arco, an. 4392 prov. S. Leopoldi. R.mus P. Bernardinus a Porlu Romalino, 4864 prov. S. Vigilii; 4867 Reform. Ro- manam; 4870 Romanam Observ. el Reform.; S. Crucis Saxoniae, Hollandiae; 4872 prov. S. Leopoldi, Belgii, S. Ludovici in Gallia Observ.; Angliae, Scotiae, Hibeniiae; 4875 Thusciae Reform.; 4873 S. Bernardini in Gallia Ref.; 4876 pro- vincias Dalm Elsl iiiaxima (|na pnfiii Hilijjendn oos roHi^ore conatiis fiiPiim , mininio tainon ronfldo oninos 'A me ivppr(f»8 fuissr. 320 OOMMENTARIOLUM P. Bonaveulura a Fellria visilavif prov. S. Vigilii. P. BonaveDtura a Possaneo, an. 1716 prov. S. Vigilii. P. Carolus a Guastalla, an. 1713 prov. S. Bernardini Apriitionim. P. Daniel a Venetiis, an. 1765 prov. Marcliiae. P. Dionysius a B^rgomo, ante an. 1688 prov. Bohciniae el Hungariae. P. Dominicus a Tarvisio, prov. Pedcrnontanam , el prov. S. Leopoldi \ P. Eusebius a Verona, an. 1792 prov. Brixiae. P. Forlunalus a Bassano, prov. Papiensem , Romanam, 1693 Brjxiensem , 1701 lanuensem. P. Franci»cus ab Ampilio, an. 1734 prov. S. Vigilii. P. Franciscus a Bassano, Romanam, an. 1688 Thusciae. P. Franciscus a Monticulo Maiori, an. 1805 nostram Venelam. P. Franciscus a Schledo, an. 1631 prov. Brixiae. P. Franciscus a Veneliis, an. 1795 prov. Brixiae. P. Franciscus Antonius a Feltria, an. 1759, 1777 prov. Brixiae. P. Franciscus Maxentius ab Arco, an. 1636 prov. Barensem, 16i0, 1613, 16i6, 1649 Austriacam, 1641, 1644, 1647, 1650 Bohemicam; 1641 prov. s. Leopoldi et Bava- rlcam. Praeterea, teste Greiderer', « in quLbusdam Capitulis provinciae Hunga- riae S. Mariae praesidis oflicium sustinuit ». P. Gabriel Angelus a Vicetia, an. 1754 prov. Obs. Vcnetam, an. 1756 Ref. Brixiae. P. Gregorius a Vallecamonica , prov. Bononiensem, 1708 Brixiensem. P. Hyacintlius a Verona, provincias S. Leopoldi et Bavaricam, socius P. Antoiiii a Galbialo Commissarii apostolici. P. Illuminatus a Valle Soliš, an. 1708 Bavaricam, Austriacam ot Lucanam, 1714 Brixiensem, 1717 nostram Venelam. P. loannes Baptista a Rhodigio, an. 1771, 1780 prov. Brixiae. P. loannes Clemens a Rubino, an. 1783 prov. Brixiae. P. loannes Franciscus a Brixia, an. 1608 prov. Brixiae. P. loannes Maria a Veneliis, an. 1614 prov. Observ. Brixiae. P. loannes Pelrus a Veneliis, an. 1720 prov. Brixiae. P. ioseph a Ciltadella, an. 1741 prov. Brixiae. P. Ioseph a Veneliis, an. 1723 prov. Brixiae. P. Ludovicus a Balneolis, prov. Thusciae. P. Ludovicus Maria a Veneliis, an. 1737 prov. S. Vigilii. P. Mansuetus a Fellria, prov. Hediolani. P. Paulus a Veneliis, prov. Bavariae, lanuae, el an. 1658 provinciam Poloniac maioris. P. Pelrus ab Arco, an. 1603 prov. Obs. Ragusii. P. Pelrus Marinus a Palavio, an. 1762, 1774 prov. Brixlae. P. Pius ab Anoalio, an. 1693 Custodiam Conslanlinopolilanam. ^ « Dominicus a Tarvtsio , Prov. S. Anlonii Rpr. nlumnus , VislUilor Commissarius Provindao Tyrolensis fS. Leopoldi), cam in calepodiia visilans , vfr pielatc oxti*aordinaria praesUins >. GreU dcror Germmm Franciscana, vol, \\. pag. 17. * Loc. ciLy vol. I. lib. II. n. 453. aH $7. * Series Religiosorum , qui singulari pietatis farna in Reformata Provincia Veneta floruerunt. 1. p. Bartliolomaeus a Brendulis in agro Vicelino, Breiidiilinus idcirco eoni- muuiief appt-llaUis, c|iii iiiuis fiiit e\ primis ac rerveiilioribus, c|iii S. Petri de Alcan- lara vestigia prementes, in provincia Veneta Serapliici Ordinis Refonnalionem pro- roovenint. Is gravilale mortiin , virlulibiis ac scienlia praeclarus, primus Cuslos vocalis Reformalorum huius provinciae fuil, e\positionem qiioqiie ReguLie ad nienlero Sera- pliici IiisUtutoris esoUitum commendant. Oplime ipse meruit de Reforma- tione in Custodia Brixiensi stabilieiida, in qua an. 1601 Custos etiam electus, huius- modi rounus per trienuium cum laude exercniL Tempus eiiLs mortis ignoratur. 5. P. Paidus a Glemona, e familia Bdetia, in thcologicis disciplinis et in sacro- rum Canonum lectione apprime versalus, eoncionator quoque ferventissimus ei se- raphicae paupertalis amantissimus, quam etiam scriptis propugnavit, tertio Discretus Cnslodialis renuntiatus, in osculo Domini sancte decessit e vita Venetiis die 30 Octo- bris anno 46%. 6. P. loannes Franciscus a Bri\ia, monasticae disciplinae strenuus assertor, qui a P. Minislro Generali Custos Rerormationis Brixiensis anno 4607 inslitulus, eam per an- num cum dimidio landabiliter moderatus est ; ac |)ostea munere sponte resignato,ei siic€essor datus fuit an. 4608 in capitulo Custodiali, eni ipse praeruit. Viam universae eamis ingressus est die ^ lulii an. 1627, in Conventu S. Pelri Viminarii. 7. P. Eugenius a Verona, qui sanclitate et špiritu prophetico clarus, e\ hac vita migravit Bassani die 45 Augusti an. 4630. 8. P. Bernardinus a Tridento, qui una cum P. Macario a Venetiis Roboretum missus, ut epidemico moriM) iiifectis inserviret, ibidem martyr caritatis occubuit die 48 Decembris anno 4630. 9. P. Paulus a Verona, pietate et humilitate insignis, qui a Turcis captivus fsi- rliis el luliam Caesaream, vulgo AUjeri, Irtiductus, ibidem in servitute vitam roorla- Icm cum immortali commulavit die 25 Pebruarii an. 1651. Analecla. 21 52S COMMENTARIOLUM 10. P. Mauriliiis a Veocliis, qni ob inuUos labores id Missione Albanensi exan- tlatos, incurabilem morbuni coiilraxit, ct sanclo fine occubuit Tarvisii die 44 Fe- bruarji an. 4659. 11. P. Ambrosius a Venetiis, oralione ac poenitenliae operibus admirandus, qui ad eaelesUa regna inigravil Venetiis die 27 Decembris an. 1659. 12. P. Benedictus a Bassano, qui zelo animaruni accensus, postquam Damasei, Alexandriae et Aleppi praelali miinus laiidabililer obivisset, et Commissarius lolius Palaestinae fuisset renuntiatus, a piralis deprehehsus el in servitulem redactas, plu- rimis aerumnis confecUis, in caplivilate apud insulam Cypri ex bac vila migravil die 14 lanuarii an. 1640. 15. P. Evangelista a Venetiis, (|ni apud Albanenses Evangelii praedicandi cau£^ se conferens, a Turcis in tenebricosum carcerem trusus, inedia ac sc^ualore multa passus, tandem a vinculis solulus, paulo post, cum Calhari commoraretur, aelemam coronam a Domino meruil obtinere die 2 Febrnarii an. 1640. 14. P. Franciscus a Montefalcone , qui zelo, pnidentia, carnis maceralione cl assidua rerum caelestium conlemplalioue eeterisque virlulibus valde eniicans, prae- fecluram Missionis in Vallibus Lucernae ox obedientia suniere eoaclus, assidais fra- ctus laboribus, animam magno aflectu Domino commendans, ibidem sanclo flnc quievil die 20 lanuarii an. 1641. 15. P. Paulus a Valle Telina, qui oralione cl liumllilalc praeclarus, in Domino obdormivil Feltriae die 5 Augusli an. 1644. 16. P. Paulus a Mantua. Hic venerabilis Pater, nostrae provinciae gloriosus Protomarlyr, ortum habiiit Mantuae ox faniilia illuslri, quac Vcglia nuncupatur, anno 1611. Adolescens Congregationem Ambrosianorum ingressns, ila in studio sati- clae perfeclionis non minus quam in poesi, musice, pliilosophia ac Iheologia pro- fecit, ut vigesimum seplimum aelalis annum nondum attingens, ad prioratum morueril elevari. Verum , meliora acmulans charismata , et desiderio martyrii flagrans, de Insti- tuto Minoritico capessendo cogilare coepil, doneč, voluntalcm divinam edoclus, apud nostrales in Conventu Asyli liabitum S. P. Francisci induit die 12 lanuarii an. 1657. Concionator deinde ac Leclor inslitntus, brhraicam linguam brevissimo lemporis spatio ila didicil, ut Venetiis e publico sugge^lu hebraico idiomate ludaeoruni in* credulilalem polueril arguere. Zelo autem animarum cxcitalus, el de martvrio, quoanda el ad christianas virtutcs excolendas strenue insuda- vit. ii*am proptere^i |)essimorum hominum in se provocans, ab ipsis in via barbare trucidatur una cum socio P. Salvatore ab Ophyda, die 9 Decembris an. 1644. Scrvi sui sanctitiitem Deus, ut traditum fuit, miraculis comprobavit; et eius oc^^isorcs mi- serrime perierunt. 17. P. Beuignus Brixiensis, qui zelo paupertatis et salulis animarum ac spirtUi etiam prophelico valde emicuil. Obiil in navi prope insulam Cretam, cuu) munus conressarii militum Venetorum exerceret in bello Crelensi, die 17 Novembris anno 1645. 18. P. Cherubinus a Valle Vaunia, vulgo Valle di Bono, Prasii in Valle Vaiinia in ditione Tridenlina, e familia Camusia die 9 lulii an. 1606 nalus, habitum rcligiosuni apud nostrales an. 1626 die 10 lunii in Conventu S. Petri Viminarii assumpsil. Ty- rociuio laudabililer explolo, et sludiorum eurriculo emenso, cum P. loanne Mario T)E VENETA PROVINCIA REFORM. 523 Scribouio, praefeclo Missioiiis Alkaaiae ekclo, P. Bonaventura a Palalioio, ac decem aliis confratribiis ad iiovam in Albania ftmdsiiHbHa MissioDem deslinatus fuit. Ve- ram cum illas regiones ingredi prohibereiitur, ceteris ad propria reversis, nosler P. Cherabinns cum praedicto P. Bonaventura, omnibns spretis periculis, occulle Albaniaro penetravit, ubi per aliquol menses, summa omiiium rerum penuria, in qnodam monlis anlro vilam prope eremiticam duxit. Cum autem verbum Dei illis gailibus disseminare eoepisset, mirum esl, quol lurbas ad se aUraxerit, praeserlim qaia signis aliquando Deiis eius sermonem confirmare visus fuit; binc plures potuit deinceps Missiones iiistiluere, piuraque hospitia aediflcnre. Praofectus deinde Missio- num tum Aibaniae tum Serviae in locum eiusdem P. Bonavenlurae suflectus, Ro- mam ad negotia Missionis agcnda peliit; al cum ad Missionem vix reversus fuissel, laboribus fraclus, Calhari, in extremis Dahnatiae oris, quo valctudinis causa se re- c«perat, ad caelestem palriam vocatus Tuli die 19 Novembris an. 1648. 19. Fr. Au^uslinus a Monliculo Maiori elericus, cui morienti B. Virgo apparuil. Obiit Palavii die 14 Scptembris an. 1649. 20. P. Angelus a CeneU), e familia Berloia, qui oralione extalica, palicntia ac signis fnil illuslris. Terrenam vilam cum aetema commulavil Cenelae die 16 lulii an. 1650. 21. Fr. loannes a Fonte laicus, spiritus fervore admirabilis, qui sancte deeessit e vila Bassani die 12 Augusti an. 1650. 22. P. Lucas a Venetiis, qui regulari disciplina, fervenlissinia oralione el pro- digiis excelleiis, migravit ad Dominum Cittadellae die 5 Marlii an. 1651. 25. P. Franciscus a Venetiis, qui Missionarius aliquando in Palaeslina, cum pro negotiis Terrae Sanclae Oenipontum ad Archidueem Tyroleos missus Tuissel, in mari a piralis inlerceptus el Tripoliui caplivus abduclus, ibidom Missionem iamdiu extin- clam iiislanravil. In provinciam deiu reversus, ac ileralo Definitor eleclus, pie de- eessit Tarvisii die 18 Scptembris an. 1651. 24. P. Thomas a Pellria, ex honesla familia Todeschi genilus, provinciam no- slram docirina ac pielale illustravil. Siquidem Lectoris Tlieologi per plures annos maoia fnngens, omnium animos In sui admiralionem non minus propter erudilionem, quam propler vilae probitalein converlil. Vlcetiae in Convenlu S. losepht animam acliirtts, Deiparae visilatione, ut pie iradilur, recrealus, laetabundus abiil in caelum die 10 Aprilis an. 1652. Cuius corpus quinlodecimo i>osl elus morlem anno adbuc inlegruni fuit repertum. 25. P. Franciscus a Mondondone, in agro Papiensi, ex nobili familia de Conle- neis ortus, serapbicae Reformalioni in provincia S. Didaci in Insubria nomen dedit. Albaniam aliqnandiu Missionarius Apostolicus peragravit; sed ex adversa valeludine redire coactus, noslrae Venelae provinciae se aggregavil. In via perfeclionis nemini secondus, špiritu propbelico el gralia sanilatum illuslratus eliam apparuiL Ut omni- kus ad salutem prodesset, quaedam eliam odidit opuscula. Tandem sanctilalis farna clanis, deeessit e vita in convenlu Veronae an. 1653 die 5 lulii. 26. P. Clemens a Brixina, noslrae provinciae Marlyr gloriosissimus, qui Mis- sionarius Apostolicus eleetus ac ad valles Lucernae missus, ibidem quamplures Val- dcnses ad viam verilatis converlil , ct tandem pro Christi flde el Ecclesiae Romanae iuribus tuendls, una cum Fr. Didaco a Valderio ac puero lacobo Bima, inclylo iiiart>Tio coronatus esl in Missione S. Secundi die 14 Maii an. 1655. 52-i (UiMM£%'TARr(>U'M iT. v. Athniiasius a Sclilnlo, <)o<;tnna cl pielale pollciis, qim B. loaiina Marin Bonoiiio sj)iritiiK miHlcraiorc iisit liiit, ((uicguo Pntviiiviam etiiim por ^xfiinitim, priiis qii 1R Angiisti sa. Itiati. 39. P. FoJix Polonns, (pii Immililalis caiisa ad nos vpniciis, (lopriilcntin ccteris- qiic viptiitibns insignis pvasil. K vivi? sublatus fuil Viccliar die 12 Scplcmbris an. IG56. m P. losppliiH a Leonissa, orationis dono illiistri^, eni scribenti B. loanna Ma- ria Boriomo, cuins spiriltim probaveral, dum adluic vivcret, sae|>e apparuil doclH- nami[uc dcclaravit. Obiil Patavii die 27 Augnsli an. l(t.'>H. Zi. P. Dominicus a Tarviaio, qui Missionarins aiiquaHdo in Palestina et in \e- gypto, ot itcraln Minister provineialis, rcgularis disciplinar studio, silrnlio, tvtp- ristiiic virinlibns cmictiil. Cum c Oapilolo Generali in Hisjiaitia eelebrato ud siios redirel, medio itincre inorUdi morlpo rorreptiis, propc Robloililinm oppiiinm in Hispa- nia occubuit die 27 Septembris an, 1C5K. 32. P. Macarins a Veneliis, qni in m»xinia pimpertale el buniiiilale viam pfr- ectionis agtircssns, ad aniniarum saltitcm procurandam slreniie operam deilit. Carolo ^mmainieii Madriitio Kpise. ac Principi Tridentino acccptissimns , eius confessiones xcipiebat. A dacmonilnis, qnihns maxime erat lerribilis, saepe criiciatus, dolores laticnler loleribal, lanlaqiic modrslia cl earilate excolliiil, iit passim sanrlns Paler ppellarctnr. In osculo Domini obiil Tridcnli omino obdorniivil Palavii die 2.^ Martii an. 1G6.">. 35. P. Bernardinns a Pcllria, qui zelo animnnim ardentissimus, in vallibns Ln- emae din in baercticis convertendis operam navavit, ac demum ad siios reversns, ''enctiis ad superos evolavit die 9 lulii an. IliOfi. 3C. P. loannes Chrysostomiis a Vcnetiis, qiii summis virlHlibns emieans, pro- ihetico ctiam špiritu aliisque chnri^natibiis a Domino Tiiit illtistradis. Preliosa eius Dors eontigit Tarvisii dio 2U lanuarii an. 16R7. 37. P. loannes Antoiiiiis a Venotiis, e patrilia Grimanorum familia orlns, qiii pretiš saeeuli oblecUmientis , Ordinein Serapbicum in provincia nosira esl ingressns, n qno oinniiim virtutum spceimen evasil, ac pieniis meritis ad astra migravil V«*- ictlis die 18 Aprilis au. i&i8. 38. Fr. Dcsidcrius ab Asylo, roviiieia Vcnela cooplari petiit ct olHiiiuit, in qna inagistri novilioruni tnuniis por plares aiinos in eveinpluin obiens, sanctilati.s faina ac proplieliae doiio ilhistri.s, ningiio oninium moerore cleeessil Biissani clic i Augnsli an. 1600. i1. P. (*ranciscus Ma\entiiis ab Arco, vir in Iheologicis ot canonicis disciplinis versatissimus, pcr duodeciiu annos aoslinialissinius Cominissarius Nationalis Gernianiac Sfipcriopis , Reclop nostrae Venelao lune leniporis Cnstodiae , Minisl r cpKMpie pro- \inciae Auslriacac, Ooalicae ac Tridenlinac, in euiiis crcclione ipse praocipnns pro- motor fuil, ae Ferdinandi l!l Caesaris Consiliarins intinius, ei ae aliis prineipilnis aeceplu«;, qni in tol negoliis obeundis ita huinililer de se sentiebal, nI saeras infulas iion seniel obialas eonslanter recnsaveril, (pnqne deniuin ul verae enrilali.s, sim- plicilalis, propriae abieclionis, oniliunis, aliaruinque virtnUnn indefessns enilor, Tri- denli in )>ace qnievit die 15 lannarii an. i 670. »i. Fr. luniperns a Valleeamonic:) laiens, qui oralione e\laliea , poenilenliae o|)eribus el divinis charisnialibus adniodnin insignis, sancUssitne deeessil e vila Veneliis die 16 Novendiris an. 1672. 43. P. Andreas ab Areo, e faniilia Zanoni, noslrae provinciae alnUnius, vir fuil ofiiiii eoinmendalione dignns. Qni aliquan(fo Aegyp(iaca in Missione pniefeeli vices fun- eius, el [>er se\enni(un, ab anno seii. 1656 ad an. 16^12, Terrae Sanelae (Inslos , lieel adnioduin iuvenis, « in reenperandis Saneluariis a Graeeis scbisnialicis nsnrpatis valde desudavit, el heroica eonstanlia Consianlinopoli pinra suslinuil ». Itn de eo scribiUir in Conlinuat. Orbis Seraph. vol. V, pag. 458. In Cnria Romana c|uoque pro Terra Sancla CommissariaUini egil. Posl ereelioneni novae provinciae Tridenliuae, quae anno 1645 evenil, in ea moram fixi(, ipsanique ileralo (pia Mim's(er re\it. Visitalor etiam fuil provinciae Auslriacae. Tandem, pietale conspicuus, dono eliam laer>marnm e\orualus, diebus meritisqne plenus, sareinam morlalilalis deposnil nn. 1674, die 45 lanuarii in Coavenlu Burgensi, in valle Ausugana. 44. P. Carolus a Canea, magnae sijiplicilatis ac devolioni^ vir, qui ssincle oc- cubttit Tarvisii die i8 Martii an. 1674. 45. P. losephus a Somadina , qui sprelo eanonicalu, in seraphica Reformalorum familia pauperlatem celerasque virtules enixe coluil, el sancto fine quievil Palavii die % Seplembris an. 4674. 46.. Fr. Marcns a Lupalolo laicus, qui in bumilitate el oralione vilam Iransegil, quam cura aelerna commulavit V^eronne die 26 lanuarii an. 1675. 47. Fr. Franciseus a Brendiilis laicus, summa purilale el devoliouc exonialus, qui eliam a Domino caelesUtnis charismalibus fuil insignilus. Piissimam oppetiit mor- lem Veoeliis die ^ Martii an. 4675. •4H. P. Massaeus a Volta, (pii zelo animarnm exaeslnans, ac Missionarius apo- slolicus in Barberiam missus, pro infidelium salule animam ponere baud dubilans, Tripoli, contagioso moriK) conlraclo, in osculo Domini defunclus esl die 5 Decem- bris an. 1675. 49. P. Bonaventura a Cruculis, omnigena virtnle el spirilu prophetico admoduro insignis, qui prodigiis in vita- radisum. Nulli inoerorem ingessil, sed invidiam. 55. Fr. Blasius a Paesio laicus, bumililale, panperlalo el obedieutia insignis, qni in osculo Domini vilam flnivil Tarvisii die iO Augusli an. 4682. 56. P. Hyacinlhus a Verona, qui zelo monaslicae disciplinae ac prisilni fervoris inslanrandi accensus, ipsam disciplinam in Provincia noslra, cuius primus Minisler fuil, el in Bavarica late promovil; el oralione, poenilenlia alque bumililale ciarus, plenus diebus ac merills ad caeleslia migravil Palavii die 43 Decembris an. 1683. 57. P. Basilius a Fellria, qui spirilu evangelico el doclrina exornalus , Smymis in Asia Minori occubuil di 23 Maii an/4684, ad cuius funus magnus populi con- cursus faclus fuil. 58. P. Cyprianus ab Arlbeno, sacerdos summae simpHcilalis ac purilalis, qni in Domino obdormivil Bassani die 24 lanuarii an. 4686. 59. P. iosephus a Verona, spirilu humiliUUis el oralionis exornalus , mira eliam vilae auslerilate enn*cuil, qui dum in Missione S. Secundi in vallibus LucemaeMi&- sionarii munus slrenue fimgerelur, die 20 Novembris an. 1686 spirtlum Deo reddidil, magnam posl se sanclilalis opinionem relinquens, 60. P. Eugenius a Verona, singulari pielalis, oralionis ac mansueludinis špiritu exccllens , ob cuius fldem multa prodigia palrala fuisse memoriae prodilum esl. Hauc vium) cum caelesli commulavil Palavii die 27 Seplcmbris an. 4690. 64. P. Arcbangelus a Veneliis, qui per triennium in Missione Tripolilana inser- viens, speciaHa omnium virlulum specimina exhibuil, praeserlim vero carilalis erga miseros peste infectos, quo in munere piissime ad Dominum migravil dte 25 Martii an. 4694. Eius corpus post quindecim fere annos defossum, flexibile adhuc el in- corruplum fuil reperlum. 62. P. Bernardus a Quincliano prope Veronam, Veronensis proplerea copimuni- DE VEJfETA J»ROVIXCIA REFORM. 527 ler appellaUis, iii morali Iheologia vei*satissiroiis Tuit, ct zelo aiiimamin acceiisiis, apud Albaiienscs ab anno 1656 usqiie ad annuiii 16 iO inoralus esl, (|iio (einpore malta passus el ad nečem quaiidoque quaesi'tus, nunquam a diviiii verbi praedica- lione removeri poluiL Ob ipsitis praeclam merita ad Pulatensem Episcopatiim a S. Congregatioue an. 1666evectus fuii, quam lamen dij^iiilatem kumiliter coiislanlerque recnsaviL Taiidem, omiiibits accepliis, iii pace spiritum Deo reddidil Veiieliis die se- ciinda Aprilis an. i&H. 65. P. Michael-Angeliis a Venetiis, qiii inexplel>il| salulis animaruni sliidio ac- census in Peloponnesum traiiciens, plures Graeeos ad Ecclesiae Romanacsiimm re- duxil, et consummalus in brevi , preliosnm morlem oppeliil Naupliae Romaniae in Hospitio SS. Annuntiatae die 20 Maii an. 1694. 64. P. Berardus ab Erbiptio, qui doclrina, sagacilate el ardentissimo animarum zelo insignis, primus totius Peloponnesiacae Missionis Commissarius eleclus, mullos sohismalicos ad unilatem Ecclesiae C<'itholicae converlil, el laboribus fractus , inagna sanelilalis opinione nnimam Deo reddidil Novarini Novi in Hospilio S. P. Francisci die 16 lulii an. 1694. 65. P. Basilius a Glemona, Vicarius Aposlolicus provinciae Xen-si in Imperio Sinensi ab Innocentio XII iiistiUilns, qui ibidein per viginliqnaluor aimos (um verbi Dei praedicatione, lum etiam nmliis scriplis ita insudavil, nt plura intidelium millia ad Evangelii cognitionem perdnxeril, et in sanelilalis odore dece.sseril die 16 hilii an. 1704. 66. P. Eugenius a Bassano, qui vilam integerrimam duxil, et pie* obiil Patavii die 25 Octobris an. 1714. 67. P. losephus a Patavio, paupertatis, austeritatis, orationis el charilalis ergsi panperes cullor eximius, qui s;mcte occubuit Patavii die 25 lanuarii an. 1715. 68. P. Stanislans Polonus, religiosus magnae perrectionis, culus niors contigit Veiieliis die 24 Augnsli an. 1715. 69. P. Hermenegildus a Palatiolo, qui in apostolicis laboribus indefessns, per plures annos in Missionibus Vallis Lucernae sahili animarum vacavil, praerecti Apo- stolici mnnere etiam decoratus. Tandem meritis cumulalus, in osculo Domini ibidem obdormlvit die 29 Septembris an. 1715. 70. P. Arcbangelus a Thine, qui dum Missionarii inunere in Peloponneso funge- retar, Nanplia Romaniae a Turcis armala manu occupata, in captivilatem redaclus, in odium christiani nominis iussu ferocissimi dueis Hoggia capite oblruncatus fail die 20 lulii an. 1716. 71. P. niuminaUisa Valle Soliš, sub ditione Tridentina, Lector Theologus primo ac Concionator, Lector insuper S. Scriplurae in Cenetensi Calhedrali iiislitutus, ac deinde a Hieronvmo Cornelio Venetae elassis in expagnatione quorundam Albaniae oppidorum Praefeclo Confessarius adscitus , el deinceps in belio Peloponnesiaco con- ira Turcas supremus Cappellanus navališ renunliatus; Comfnis.sarius etiam provincia- lis pro Hospitiis in Peloponneso a nostra provincia recenter e fundamentis excitalis elecUis; in lol lantisque negoliis ita semper se gessil, ut omnium animos in se con- verteril et magnum nomen šibi comparaveril. E Peloponneso redux, Palaestinam Missionarias visitavit, et ad provinciam reversus, praedicationi verbi Dei slrenue incubuil usque ad annum 1705, quo Romam petiil, Poeuitentiarii Laleranensis pro nalione Germanica munus obilurus. A Superioribus Ordinis praeterea Commissarius 328 aiMAlEMAUlOLlM Gcncralis iiistiluliis, provhiciiis Bavaricnin, Auslrhicani, Liicaiiaiii, Bi'i\ieiisem el noslrain Venctain visitavil. Taiiilein Venelias se reccpit, ibique in pucc quievil aii. 1718, die 3 Februarii. 1± P. Aiigelus a Custroriaiico , Missiomiriiis Apostolicus iii Acgy|)to,qui iii iirbe Cairi epidemico morbo correplus , pie obdonnivii in Domino die 20 Marlii an. 172(>, cuius sanctilas miraculis eliani posl inortoni coniprobala dicittir. 73. P. loanncs a Bassano, e familia Marinali, phires libros chorales mirabili arlificlo ac dili|?enlia conscripsit, inler quos exeelluiil, qni choro PP. Benediclino- ruin insignis Monaslorii S. luslinae Palavii inserviebanl. Praelerea per viginli Ires annos in Missione Peloponnesiaca qna Missionarius zelo ac pielale pnicclarus, mo- raUis est, el quaedam opuscnla inediUi reliqtiil. Cuiii fiuna sanclilalis obiil Palavii die 23 Aprilis an. 1728. 71. P. luslus a Palavio, senior, qni in Aegyplo Snperioii per deceni ainiosarden- tissimo animarum zelo et magno earunideni hicro, apostoiico ininislerio navans, el ab oninibus ob suas virlnles, impriniisqne ob fervenlissiniuni erga Deiparain amoreni, vehili sanclus habilus, laiulem in odore sanclilalis ad caelesiia migravii Girgio die 18 Februarii an. 1733. 73. P. Slephaniis a Laureia, vulgo Loreggia, In agro PaUivino, ex slirpe Boso- lina orUis, poslquain in sludiis valde profecissel, granimalicam ex obedienlia in Cn> slodia Peloponnesiaca, in cpia Missionaritis et eliain Commissariiis provincialis quan- doque hiil, per pinres ainios inagno discipuloruin profeeln IradidiL Cnslodia eversa, ad suos se recepit: nec bonum provinciae, sive di vini verbi praedicalione, sivo seri- plis ac exemplo, prbmovere deslilil ad inorleni iisque, qiiae ei couligit Vicetiae die quinla Aprilis an. 1742. 76. Fr. Franciscus a Cam))olongo , iaicus inagnae sanclimoniae , qui pie decessil e vila Manluae die li Octobris an. 1746. 77. R.mus D. D. Eugenius Piloli a Bassaito, Episcopus Porliinensis el Vicariiis Aposlolicus provinciaruni Xen-si el Xan-si in Sinensi Ini|)erio , qui Evangelium per viginli ac sex annos apud elTeralas genles disseminavil, ac Uindeni posl dialinos carceres, ludibria ac pericula ad nečem quaesilus, magna sanclilalis farna obdor mivil in Domino die 30 Decembris an. 1756. 78. P. Pelrus Franciscus a Veneliis, palrilia Donalorum familia nalus, qui posl- quam egregia nmnera pro Venela Republica explessel, niundi honoribus valedi- cens, serapliicam Regulam professus, fervenli pielalc ad e\lremam usque seneclam Domino inservivil, el magna sanclilalis farna decessil Veneliis die 7 Novembris an. 1759. 79. P. Angelicus a Vicelia, in Ordine Cbronologus et Leclor Theologus insignis, per plures annos Theologiae calhedram rexit, mulliplici crudilione ac scriplis Ordi- nem illuslravil, ac lahdem in summa senecla piissime decessil in Convenlu suae pa- triae die 10 Augusti an. 1760. 80. Fr. Vialor a Zaudo, Iaicus magnae sanclilalis, qui pie morlem oppeliil Bas- sani die 20 Marlii an. 1761. 81. P. Marcus Antonius a Veneliis, ex nobili familia Viguola progenitus et Fa- brilius nuncupalus, cum publicis muneribns essel addiclus, el qua Secretarius Venelae Legationis Conslanlinopolim missus fuisset , in imminenli vilae discrimine , dum Venelias remearel, emisso vola, Irigesimo aetalis suae anno, omnibus spreiis DE VENETA PROVINCIA REFORM. 5S9 oblectiiiieiiiis, luuiiilo iiuiiliuiii reinisil, et apud noslrales M^raphic.ie Rerormationi iiomen dedil ciie (leciin^|>Uma Maii aiini I7i7, in eaque pietati ae iloclrinae ila iiicubuit, lit oinnibus admiratioiii essel, ol |)erfec(us rcligiosus evadereL Saiiclac Viac Cnicis E\ercilium ctiani 2$criptis slreiiue proinoviL In pace landem (|uievil die ^i Decembris anui 176i, in Con\t'iilu Pata vino. 8i. P. Gabriel Angelus a Vicolia , qiii pos((|uain plura, pniecipuaguc Ordinis offi- cia. Ministri qiioc|ue Proviiicinlis , mnlla pnidenlia ac zelo obiissel, et e\einplo ac scriplLs religiosain disciplinam |)romoviss4>l, piissimc s|iiriliiiii Deo reddidii Veronae die 8 Decembris i 776. 85. P. Ildepbonsos a Bravdo S. Vili, \w\^o Bresti nvido , pro|)e Viceliani , scieih lia, pielate ac morum gravitale omnibus eanis fuiL In seraphiea Rerornialione, cui a die 14 lanuarii an. 171 i iionieii dedend, Lector Theologus, el, oinnibus plauden- libus, ileralo ad provinciae regimen elecliis, Cardinali Carolo Rezzouico, Episcopo Pata vino, el dein Romano Ponlifiei snb noinine Cicmenlis Xin, acceplissinius, Con- cionator quoque rerveniissinms in |;rimariis Ilaliae urhibus, et ad Catechisroum in piiblico foro Patavino, ol de more lune eral, oraloria melbodo exponenduro perplu- res annos deputalus, inter praecipuos nostrae provinciae alumnos rccenseri meruil. Qui post longam et virlulibiis cumulalain vilam, sanctilalis farna eliam clams, in Domino obdormivil Patavii anno i 777, die ^j Oelobris. 84. P. loannes Franciscus a Verona, qui zelo aniinarum exaesluans, vestigia S. Leonardi a Portu Mauritio lune adhuc vlvenlis premere šibi pro|)osuit, el primus in provincia noslra Missiones iuxla melhodum eiusdem Sancti inslituit, cui multi confratres in soeios se adinnxerunl, inler quos speciali menlione recensendi snnt PP. Benignus a Montesilicis, Bonavenlura a Fanna, lulius a Vicetia, Laurentius a Caslro- rupto, Anlonius a Bassano, Eusebius a Verona et Angeius M.* a CeneUi. Pie decessil Veronae, die 51 Marlii an. 4779. 85. P. Adrianus ab Adria, qni nostrae provinciae scientia, exemplo et regula- ris dis^^^iplinae studio, bonori atipie adiuinento fiiil, el in osculo Domini mortuus est Vicetiae die 26 Martii an. i78i. 86. P. Eusebius a Ciltadella, Lector Tlieologus primum apud nostrates, et dein in Seoiinario archiepiscopali Corcvrensi , el Uindein Missionarius Apostolicus a S. Con- gregatione de Propaganda . flde in Imperium Sinense missus. Ul illuc facilius perve- nirei, arlem medicam didicil, el qua medicus Imperatoris Aulam Pekini adiit, quo oflicio per plures annos funclus est. Al persecutione in Cbristianos excitata, aerumnis eonfectus, viclor ad astra volavil die i^ Aprilis anno 1785. 87. P. lulius a Vicetia, qui animarum zelo et piet^ite fervens, apostolicae prae- dicationi seilulam operam navavil, et magiia sanctiUUis Tama ex hac vita migravit Vicetiae die ^ Aprilis an. 4788. 88. P. Pius a Vicetia, magnae sanctimoniae sacerdos, qui et špiritu prophetico a Domino insignitus apparuit. Obiil PaUivii die 22 Aprilis an. 4790. 89. P. Franciscus Antonius ab Adria, summiie pietatis et devotionis vir, «id cuius funus magniis |)opuli concnrsus factus fuit. Defunctus est Venetiis die 45 Decembris an. 4797. 90. P. lustus a Palavio, vir Tuil omnigena eruditlone celebris, Tiieologus exi- mius, ac in linguis graeca el gallica apprime versalus, quiqiie plures Ilaliae urbes orator peragravit. Pielate qiioque s|)ectalis$imus, in osculo Domini obdormivil Vene- tiis die 46 lanuarii an. 4798. 530 COMMENTARIOLIM 01. P. Eusebius a Veroiia, omniuin virtuluin cultor exiinius, cuiusque in dae- iiioiies potenliain Deuin siguis coinpi*obasse Iraditmn Tuit. Piissime iiiorliius esl Ve- ronae die 28 iaiiuarii aii. 1799. 92. P. Pelrus losephus a Pluvenis, (|ui mira pielale et carilale poileiis, deva- lissime obiit Venetiis die 50 lunii an. 1804. 93. P. Michael ab Ampitio, qui in orna! viriulum genere, praesertim vero in poenitenliae operibiis exeelluit, ac pie occiibiiit Bassani die 43 lanuarii an. 4812. 94. P. losephus Antonius a Mantua, divini verbi praeco rerventissimus , ac S. Leonardi iinilator egregius, qui summa caritate praedilus multis fuit caiisa salutis. In osculo Domini defunclus esl Patavii die 4 Martii an. 1814. 95. P. loannes Dominicus a Rubino, admirabilis ))oenilenliae el patientiae vir, qui et caeleslibus eharismatibus insignilus fuit. Eins mors prodigiis, ut ferlur, iliii- strala contigil Rubini die 10 lulii an. 1819. 96. Fr. Antonius a Valeriana laicus, qui in summa humilitjite ac patientia vitani ducens, in morte meruil a Domino prodigiis iliustrari. Occubuit Pesileae in Tarvisina dioecesi die 15 Se))terabris an. 1820. 97. P. Franeiscus a Castro Gomberlo, qui post provinciac eversionem in palria vilam cum Christo absconditam duxil, ibique magna sanclilalis faina decessit dio 21 Maii an. 1822. 98. P. Anloninus a Patavio, qui, Ordine dissocialo, pristinam vitaro, quoad licuil, sequulus, carilale inflammatus, omuibus acceptissimus, in odore sanclilalis aui- mam Deo reddidil Vicetiae die 15 Oclobris an. 1827. Ul fldelium devolioni flerel ša- liš , eius corpus fuil expositum in lemplo S. Mariae de Monte Berico , cui posl clau- slri eversionem se addixerali 99. P. loannes losephus a Cencla, oralione et assidua in Deum conlempialione admirandus, qui et finem vilae suae praescire merflil. Morluus esl Vicetiae die 11 Apriiis an. 1859. 100. P. Raphael a Venetiis, sacerdos mirae innocenliae et efliisissimae in paupe- res carilatis, qui pie decessil e vita Venetiis die 24 Martii an. 1841. 101. P. Aloysius a Presina, omnigena virtute. sed polissimum carilale, palieih lia el assidua oralione insignis, diu in Hospilio Corcyrensi grammaticam tradidil, ac zelo animarum inflammalus magno Tervore verbum Dei per plures annos disseniinavil. Cum rama sanclilalis obiit Rubini die 26 lulii an. 1841. 102. P. Basilius a Recubario , eximiae virlutis el fervenlissimae carilalis vir, qui in puhlico xenodochio Vicetino per decem el octo annos diu noctuque indefesse mi- sericordiae opera exercens, ibidem sancto fine occubuit die 26 laimarii an. 1842. 103. P. Bernardus a Cavasio, humililale, devotione el carilale praeclarus, ad cuius funus magnus populi concursus iaclus fuit. Piissime ex hac vita migravit Mon- lesilicis die 21 Decembris an. 1842. 104. P. loseph a Rubino, Iheologus eximius el concionator haud vulgaris, qui re- gularem disciplinam verbo el exemplo mirifice promovit , quique primus Guardianus Conv. S. Michaelis in insula Venetiarum posl provinciae reslauraliouem , ct detn Commissarius provincialis itei*ato eleclus, quarlo sui ministerii anno vix incepto , laboribus fraclus, moerenlibus domesticis et extraneis, piissime in Domino obdormt- vit Veneliis die 11 Novembris an. 1845, laudalione funebri in Conventu suae patriae, praeler morem, parenlatus. DE VEVETA PROVISCIA HEFORM. 331 105. P. ioaiiiies Angelus n Loc^ara, praeslantissimiis vir, (fiii invicia aiiiini forti- Uidine provinciani in regione VeneUi resUtuit, coenobia etcilavil, e( |)Oslquaiii |>er iillra Doveiiiiium eam gubernasset, ac Definitoris Geiicralis et Procuraloris Reforma- liotiis Cisroonlanac Familiae munere fiinctus esset, piissime decessit Viceliae die 14 Decembris an. i8i6, in cnius fiinere orationem habuil P. Bernardiiius a Portu Ro- malino, hodienuis lotius Serapliici Oi-dinis Generaiis Minister. 10(5. Fr. Seraphiiius ab Mesto laicus , innoceiilia morum et inortificationis špiritu spectabiiis, qui ila obedienliam, qooad vixii, coliiit, ut in ipsius virliite animam Deo reddere et petterit et meruerit. Pretiosa eius mors contigit Veronae die ^ Au- gusti an. 1853. 107. P. Cyprianu8 Maria a Sandrico, magnae perfectionis sacerdos, et špiritu poe- nilentiae atque caritatis excellens, qui piissime vilam terrenam cum immortali commulavit Veronae die 5 lunii an. 1836. 108. P. Aloysius a Lestano, qui miro spiritus fervore ac orationis studio excellult , regiilarem disciplinam impigre promovit . et animarum zeio inflammatiis, multis exti- tit causa saiulis. Miranduiae, in provincia Bononiensi, ubi, nostra nondum restituta, per decennium moram duxit, et Montesilicis ac Spilimbergii in nostra Veneta, coe- nobia excitaviL Tandem merttis cumalatus , pleniisque dierum in osculo Domini obdor- mivil Venetiis die 7 Septembris an. 1867. 109. P. Natalis ab Arce lani, qui vilam cum Christo abscondilam ducens,con- summatiis in brevi, sancto flne quievit Venetiis die 4 Martii an. 1873. 110. P. Angeiicus a Castro Brenzonio , qui morum innocentia et flagrantissima in Deum ac proximum caritate eximius, erga Deiparam Virginem mira devotione exaes- tuans, vere Deo et hominibus dilectus, die 23 Aprilis an. 1879 pie in Domino obdormi- vit CaUiari in Dalmatia , ubi Delegati provincialis munere iamdiu fungebatur. Ad eius fanus, oratione laudaloria decoratum , magnus civium concursus factns fuit, omnesque lacrymis, osculationibus et habitus recisione devotionem erga defunctum exprimebant. 111. Fr. Aegidius a l^uno, qui orationi semper inlentus, per plures annos ianitoris munus exercens , eximia et vere singulnri erga pauperes caritate pollebat. Diuturna inOrmitale, acerbisque doloribus tamquam aurum in igiie probatus, admi- rabili palientia excelluit; semper enim hiiaris, gratias Deo agebat, et coronam B. Vii^nis prae manibus tenens, a sacri Rosarii recilalione nunquam cessabat. Aelate gravis, et meritis cumuialus, caelo inaturus, hanc vilam cum immortali commula- vit Rubini die ^ Septembris an. 1880. 8«. Scriptores Provinciae. Anno i877 in luc^ni edidimus Opus, cui tilulus: Scriptores Ord. Mvior. Strici. Of)sen}. Refurtnatorum provinciae S. Antonii Vtnetiarmn, Venetiis ex lyp, Aemiliana 8.^ pag. i 86. Quod quidem volumen approbando, R.mus P. Minister Generaiis adde- bat: « niud in exemplum proponimus, ul in qualil>et Ordinis provincia sive Chrono- logus, sive alius ad huiusmodi studia magis idoneus, idem opus aggrediatur: hinc enim fiet, ul, cpiod in omnium voliš iamdiu esl, svllabus Scriptorum lotius Ordinis aiiquando in iucem proferri possil ». 332 COMMENTARIOLU.M Quid aiitein iii caiisa fuerit, uladid operis nos iinpuleril, el quaenam sil rotius opcris ralio, salis licpiel ex pracialione ipsi pracinissa, cl ex qua opporliiiiuin noliis videlur se<|uentia depromere. « Pluribus abhiiic aiinis niiillorum, sive ex iioslralibus, sivo eliam ex exleris erudilis viris, eral in voliš, ul Sylkihm Scriptorum Serapfnci Ordinis, c|ueiii cele- bcrrimus ' P. Liicas Waddiiigus oiniiiuni priinus in iucem ediderat, el P. loaniies Suaresius a S. Antoiiio salis copiosis aucluni additionibus ad iiiitium saeouli dccinii oclavi protraxeral , qucmquc P. ioannes Hyacinllius Sbaralea , ex Min. ConvenUialiuni faniilia, ulriusque aetale poslremus, erudilis siipplemenlis locnpleUiveral el aniniad- versionibiis ad scverioris crilices regulas exaclis caslig C Ratio (Olius operis , ita legilur in recensione quadam Germanica editionis Friburgensis , ex verbis ipsiiis Aucloris ciarius pnlebit ». — Ad maiorem, sic ille, discipulorum profertum, experienlia 35i| COMMENTARIOI.rM Bonavcnlura a Fellria, In 4 libros Senleniiarum. Cosmas a Riibino, Snjnopsis de theo/ogtcis disciplinis. teste, visum nobis fuit quampluriinuin conferre, si obscura quaedaiTi, vel nimium contracia, in quibus lector passim ofiendit , ab ipso Bonaventura illustrarentur , et copiosiiis exponerenlur. Huic scopo eius doctrinam, per plures dispersaro libros, suis locis vel transcripsimus, vol saltom flde- liter citavimus, ut ad copiosissimum fontem suo quisqiie lubitu eam baurire valereL Utilissimum praeterea duiimus, si iis quoque, qiii vel aeri ingenio minime praestant, vel ctiam multis distracU curis, in libris sancti Doctoris sedulo ac serio evolvendis dare operam ne- queunt, mirabilis ac prorsus singularis Breviloquii ordo ac ncxus primo, ut ita dicam, intuitu paterot Ad quod assequenduni nihil magis prodesse arbitrati sumus, quam si in totidem Tabu- las , non modo singulae partcs , in quas inlo^er liber dispescilur , immo etiam quodUbel caput distri- bueretur (Tabiilae 89 numerantur) ; quod quidem quantum lyronibus Ipsis conlulerit, ut et or- dinate el facilius doctrinam memoriae mandarent, mandatamque tenacius relineront, nos ipsi ex- perti sumus. Ad quas tamen Tabulas perflciendas, quo mentis conntu ne industria opus fuerit, nemini pcrsuasum fore putamus, qui ad id oporis animum non intendorit Ad hoc summam bre- vissimam singulis capitibus praemisimus, ut theses in ipsis contentae distinctius discernorentur. Et demum, ne quid ad sludiosorum utililatem desiderarelur, suis locis tum auctoritates Goncilio- rum et Romanorum Pontificum nd dogmata contra erroros confirmanda retulimus, tum etiam quaestiones adiaphoras ad ipsa dogmata spectantes indicavimus » — (pag. X). Ex his verbis loculenter cruitur, hoc opus non simplex Breviloquii commentarium csse haben- dum , sed medullam Bonavonturianam posse appellan ; immo rcctius integer cursus theologiais ad mentem Seraph. Docloris, omnes enim theologicae qunestiones, suo quaeque loco, oxplicnntur, ita ut vix ullam insolutam invonies. Quod quidcm sententiam illam conflrmat, quam Gard. Alexan- der de Monte Allo in laudem S. Bonavenlurae asserere non dubitavit : — c Unus ipso Sanctus, ob singularem doctrinam, ac sentontiarum dignitatom, quibus pleni sunt eius libri, abundc sutBctel, ut ex eius lectione librorum in summum quisque Ihoologum |)ossit evadere » — (pag. XI). Et ulinam aliquando, ut in voliš erat S. P. Sixto V, ad debitum honorem Seraph. Doclor in scholls rosti- tueretur! — c Ea onim, ut idem S. P. ail, divini ingenii sui monumenta postoriš reliquit, qui- bus perdifliciles et multis obscuriiatibus involutae quacstiones, magna optimorum argumentorum copia, vi et ordine, enucieale et dilucide oxplicdntur, fldoi catholicao veritas illustratur, pemidosi errores et profanae haerescs profligantur, et piac fldelium menlos nd Dei amorem et caclcstis palriae desiderium inflammantur > — (pag. IX]. Verum ut nd Breviloquium illustralum redeamus, superiluum non arbitramur in eius com- mendationem hic addere, ipsum primo Venetiis an. 1874 prodiisse, statimque tanto favore fuisse exceptum non modo in Italia, sod etiam in nostra Gormanin et in aliis regionibus, ut, exempla< ribus deflcientibus, nitera de novo fuerit paranda. Porro quantum haec Herdoriana cditio prae Venet'] praestet, evidenter colligitur ex praefatione socunda huic editioni praemissa ab eodem auctore. — < Quum , sic ille , nec ullum prostaret ampllus venale exemplar , et altera a muitis expeteretur cditio , ad eam adomandam manum admovere non detrectavimus; nullique peperdmus curae , ut ipsa et locupletior evaderet, et usui scholae magis magisque accommodaretur. Hinc ite- rum ac tertio opera theologica S. Doctoris porluslravimus , ut novas ex iis illustrationes In priori editione vel omissas, vel tantum citntas, depromoremus, suis locis inserendas. Praeterea ex n^ contioribus pontificiis documentis ea , quae magis ad rem nobis videbantur, retulimus; el nonnul- las quoque appendices vel elucidavimus , vel etiam ox integro adiecimus. Ad hoc, praeter indi- cem rerum , quem edito copiosiorem dabimus, duos alios ad maiorem studiosoruro utilitatcm addidimus, in quorum primo sacrae Scripturne, in altero operum S. Doctoris loca, ox quibus dlationos depromuntur, fldelitor indicantur > (pag. XII). — Si igltur prlor oditio ut opus in suo generc porfeotissimum nioruit laudari, oo ningis procul dubio haoc senmda nmplissimis praeconl ; I>E VENETA PROVINCIA REFORM. 335 DiODysias a Bergomo, Exercitia in universam iheohgiam, Paiavii, 1677; Tarvisii, 4690, 8 \ loannes Maria a Veneti is, &uper libros Senleniiarum. Liidovicus a Balneoiis, Epiiofne in 4. libros Senientiarum. Placfdas a Cittadeila, In 4 libros Senientiarum. THE0L06IAE DMKATICAE TRACTATUS SPBCIALES. Alesander a Verona, The^es theohgicae, Patavii, 1762, 8*. Aloy$ius Maria a Vicetia , Dissertationes theohgicae. Angelieus a Vicelia, Sulle Indulgenze, Verona, 1739, 8. » Uuomo addottrinato nei Sacramenti, Verona, 1746-1760, vol. 5, 8. » Dei miracoli dei Santi, e detla loro invocazione, Venezia, 1748, 8. Areliangelus ab Aropilio, Theses theol. de gratia et praedestinatione, Patavii, 1792, 8 *. djgna iudicabilnr. Inspiciatur lndex rerum (pagg. 692-708) , e( qui8que mirabUur, quot guacsUones, Mve tbeotogicae, sive etiam philosophicae, in lioc volumine conUncantur ac elucidenttir. Noque ultimum butus operis meritum nobis videtur speciale auctoris studium, ut siio loco pondflda de- creta et dedarationes etiam novissimae Sacranim Congregationum Romanarum insererentur, qui- bus eTidentissimc palet, fkmaventurae doctrinam apprime cum iis concordare. Sic non modo ca- nones, verum etiam omnia capita ConciHi Vaticani ita distribula congrue inveniuntur, ut Palres Gondlii in eis conOciendis Bonaventurae libros ante oculos habuisse plerumque viderentur.Tidea- tur ex. gr. ad pag. 563, ubi S. Doctor in enumerandis praerogativis Romani PontiOds, eundem omnino senrat ordinem, quem in dogmatica Constitutione de Ecclesia Condlium Vaticanum tenult, ita ut ipsa veluti amplior commentarius videatur doctrinac a Seraphico ibi summatim traditae ». ^ C Opus doctissimum ac exoptatura » testatur P. Sanctes Sacensis, Min. Obs. S. O. Consultor in dioec. Patavina ; et P. Fridericus Slicmelius, prov. Thuringiae Pater alterque revisor, testatur, se reperisse, « quod Auctor amctas materias pulcherrimo ordine disponat, mira fadlitate elucidet, nec minori sublilitnte, in qua se Scoti Magistri Ordinis verum asseclam ostendit, resolvat *. Porro ost C opus eruditum , in septem libros dislributum ; disserit enim de tlieologia quantum ad omnes eius causas, de DvH) uno et Uino, de Angelorum et crcaturae materialis creatlone, de statu pri- morum parentum, de incamatione et Deipara immaculata, de restitutione hominis ad amissam peKectionem ». Ita Hurter H. S. 1. Somendaior Utterarius Theologiae CathoHcae, OenipatUe , 1874, Tol. II, pagg. 20-21. * P. Aleiander a Verona, antea Franciscus Maloli dictus, Commissarius Visitator provindae Briilensis et Lector Theologus eximius fuit In Comitiis generalibus Ordinis Mantuae anno 1762 celebratis Itieologiam universam dogmaticam , ad quinquaginta et unam tlieses rontractam, Ita sub- Ulller eluddavit, et invicte contra omnes obiecliones defendit, ut Pau-es Capitulares ipsum tolius Seraphid Ordinis, nedum provinciae nostrae, dcnis amplissimum proclamaverint. Tlieses prae- dictae sequenti titulo evulgatae fuerunt: Theses Tkeotogico-scholasticae , quas ad mentem Doctoris SubUtis loamus Duns ScoU, re- cuntnUbus tadus Ordinis SancU Patris Prandsci Generalibus Comitus, sub gloriosisshms au- spicOs Sandae Virghus Motriš Ctarae, P, Fr. Atexanier d Verona m Atma Divi Antonii RefomuUa Promnda Lector Theotogus, ptibtice propugnandas exponU. Patom, MDCCLXIL Ex tgjpographia ConzattL i.^ > Hae Tbeses quot cidtaverini turbas, stalim ac in luecm prodierunt, mei instituti non csi refetTe. Iliie unum dic:im, Auctorem veluti iansenianis flgmentis imbutum , eorumdemque publi- 536 COMMENTARIOLI^M Basilius a Glemoiia, De Con firma tmie (sinice). » Explicatio mysteriorum fidei Chrislinnnp (sinice) \ Beriiardiis a Veneliis, i^torm dei Sacramefifij Verona , 1751; Brescin 1758, vol. 3; Capolugo, 1835, vol. 6*. Cresccntiiis a Fellria, De Religion4* et de lacis theologtcis, Dionysius a Bcrgoino, De virtule heroica, Fidelis a Fanna, S. Bonovenlurae doclrfna de Romani Pimlificis jrrimalu et infalli- hilitate, Taurinij 1870, 8. Franciscus a Calharo, Opuseula Iheologica. Franciscus a Monliculo Maiori , Dissertatioms l/ieolog?cae, Hieronymiis a Vcnetlls, De conlradictionibii.s cinn solniionibtis ex Scoto. Ludoviciis a Gavatio, De praedestination^ et rejrrolmtume , Vefietiis, 1607; Veronae, 1610, 4. » De staiu reprobi peccaloris viatoris, Ve7ietiis, 1607; Yer(mae, 1610, 4. » De Civitate et Civibus Dei et Satanae, \>netiis, 1612, \. Polniš Marinns o Palavio, La Grazia, Venezia, 1765, i*. » De mlute infanlium in utero decedentium, sino nola tomporis ol loči, 1ž. THSOLOaiA MORALIS. Adrianiis ab Adria, Praelectiones theologiue mora/i$. Ainadeiis a MoiUesilicis, Re^^olutiones casumn vonacienfiae. BartUolomaeiis a Brendulis, Resolutio casus covscientiae, Basilius a Glemooa, Directorittm Confessariorum*, Beatus a Vallc Agiii, Titius defensm. cum assertorem , pnssim nccusotum in cphcmeridibus fuissc, ita ui in praecipiiis Vcnetao Dilionis diooocsibus a munere concionandi el confessiones excipien(1i fuerit fntrrdictus. AtUimen rc Romam delata, accuratoquc docUssimorum virorum oxnmini subiecta, theses nulla oensura dignae et ab omni crroris mncula prorsus immunes declaraiae fucrunt, auctoris farna in internim reslituta. 1 Ita P. Petrus de la Pinuela in Caiatogo Missionariot^um Sinensium, Mexici, 1700, fol. V, rit. a P. loanne a S. Antonio in Bibtiotheca Franciscana, vol. 1. pag. 495. * Est versio opcils gallici P. D. Caroli Chardon, O. S. Benedictl, nova tamcn meihodo dis- positi , ac erudiUs adnotationibus illustrati. Verum animadvertendum est, historiain sarramenti Matri- nnonii non a P. Bernardo vorsam fuisse, sed ab eius confratro P. Petro Marino a Palavio, cui quidem per crrorem a Vedova in op. Biografia degU Scritton Padovani, pag. 637, totius ope- ris transiatio adscribitur. 3 Est versio carminc soliito poomalis La Grazia Aloysii Racinc, adiectis adnotationibus. Oe hnc vorsionc, quam Moschini in op. Letter, Venez. vol. I, pag. 62, c^^^er/tmam appellare hniid dubitavit, audiatur iudicium Examinatoris Ordinis: < Rem Theologo viro dignisslmam Teeissc nr- bitror , qui Etruscac linguae venustale , cximia quoque pootices dulccdine , atque erudilione mul- tiplicl Rassinii argumcntum folici cvchtu exornavit; faciet igitur caiholico etiam praesule dignis- simam, atque litt(;rariae theologorum reipublicac pergratam, qui veritatis causam adsnmens, Ta- ciiltatem clargietur, ut hocce pnieclarum Opus prelo quantoeius committaiur >. * Ilcir tostiitiir R.mns P. Engenitis Piloti, Vicnriiis Apostoliciis in Inip. Sinensi. DE VENETA PROVINCIA REFORM. 337 Dionysios a Bergoino, De malis linguis. 9 Tractatus in theologtam moralem. Franciscus Antonius a Feltria, AvvertimetUi cul una spom novella, Feltre, 1778, 8. Gabriel Angelus a Vicetia, htruzumi sulPusura, Venezia, illh^ 8*. • Praelectiones theologiae moralis. Gabriel Maria a Veneliis, Cmnpendium theologiae moralis. Germanicas a Citladella, Miscellanea ad theologiam moralem spectantia. lo. Baptista a Verona, Risoluzioni di časi di cosdenza, Verona, 1775-1776, vol. 5, 12*. lo. Fraociscus a Verona , Sui censi personali, sine nota temporis et loči , al videtur anno 1764. lustus a Patavio , iunior, De peccatis, et in 4. praeceptum Decalogi. Ludovicns a Venetiis , Summa resolutionum moralium. Micbael-Aogelus ab Asylo, (juaestiones variae ad theologiam moralem spectantes. Petrns Mariuus a Patavio, Explanatio casuum reserv. in dioec. Vicetina, Vicetiae, 1781, 4. Reginaldus Maria a Venetiis, Compendium universae moralis theologiae. Thomas a Feltria, Responsiones ad dubia moralia*. ^ P. GabricI-Angelus Sermones de %uura S. Bernardini Senensis Italice Iranstulit, noUsque in commodum praedpue mercatorum illustravit * Est versio operis gallice exarati a P. Gaspare luenin, Presb. Oratorii. 3 Rogatus a Missionariis in Albania degentibus, soluUones quoruindain casuum exaravit, quas P. Antonius Maria de Tuire, qui Annalium Ord. Min. supplementa P. Antonii a Melissano edidlt, in Ccntmuat, Mss. Histor. Misstonum P, de GvbemaUs, quae nune ad Qaras Aquas imprimitur, lib. IV, cap. Vil, S 10 per integrum refert Ita ibi inscribuntur : Responsiones ad dubia, quae a Missionariis ApostoUds Albamae resohoenda proposita fuere R, P. Tkomae a Feltria, ex Veneta Strict. Observ. Provincia, Theologo eruditissimo, nec non in Jure Canonico nuucime versato, supposita praeludiaHs narrationis veritate de illarum regionum et gentium sta^, condiHone, legibus et eorum consuetudinibus, ordine eodem quo proposita fuerunt, respondet die 47 Se- plembris on. 4640, In fine autem ita legitur : c Sic igitur in 63 casibus sentio , atque rogatus propria manu subscripst, paratus semper meliori sententiae subscribere, ac proinde et supradictas Responsiones et omnem meum in iheologids rebus sensum subiicio humili(er Superiorum Ecciesiae, et S. R. Ecdesiae censurae et iurisdictioni ». Cas excipiunt c Attestationes et conflrmationes harum Resolutionum a pluribus Theologis fiicCae, qui seipsos bis propria manu subscripserunt. C Ego frater Sanctorus de Melfi, Sac. Poenitentiariae Lateranensis Praeses, attente legi et con- sideravi supradictas Responsiones, easque e% puris Sac. Theologiae ac moralium Scriptorum Ton- tibus coUectas esse reperi, fldeique catholicae, bonisque moribus conformes, ac ad occurrendum Epirotaruro corruptelis satis utiles esse censeo; unde propria manu subscripsi die 3 Septem- bris 4644 ». « Ego frater loseph de Roma , Prov. Rom. Ref. Custos , ac Sac. Theologiae Generalis Lector, idem censeo, ea praesertim animadversione, quod multa, maxime in rebus difOcilioribus, sunt ante factum dissuadenda, quae post factum sunt toleranda, praecipue ubi aliud non occurrerit opportunius. Romae, in Conventu S. Francisci trans Tiberim, hac die 46 Septembris 4644 >• « Ego D. Thomas Del Bene, Theatinus, idem sentio >. « Convenio et ego D. Antonius Naldo, Theatinus , Ss. Canonum Professor , in antedictas Re- sponsiones, quas communi iuri consonas esse censeo «. Analecta, 22 338 GOMMENTARIOLUM THEOLOOIA CATSGHSTIGA. Angeliciis a Vicelia, Esposiztane del Simbolo Atanasiano, Angelus a Mantua, Istruzioni Domenicali. Anlonius a Vallc Agni, Catechismi. Bnsiliiis a Gleniona , Cathechtsmus doclrtnae vhrtstianae (sinice) '. Bernardiis a Quiiicliano, Dottrina cristiana (epirolice), Venetits^ 4673*. Bonavenlura ab Angarano, Istruzioni sul Decalogo e ml Simbolo Apostolico. [Idcphonsus a Braydo S. Vili, vulgo Bressanvido , Istruzioni sopra la dottrina cri- stiana, Milano 1771, 4. vol. 3'. losepl) Antonius a Manlua, Istruzioni Catechistiche. Sigismiindiis a Veneliis, itinior, Catechismo universale, Venezia, 1821-1851. 8. vol. cenltim. THEOLOOIA POLEMICA SEU CONTROVERSIAE. Angelicus a Vicelia, L'arte magica dimostrata, Venezia, 1751, 8. Arcliangelus a Bassano, Le proposizioni di Quesnello condannate da Clemente XI colla Bolla UnigeniUis. Bernardiis a Veneliis , Aforismi di Platone contro gli Epicurei, Padova, 1 770, vol.5; Finale, 1777; Venezia, 1829, 12. » Gazzetta della nuova Abdera, Padova, 1773-75, vol. 4; Venezia, 1828, 12. Dionysins a Bcrgomo, Conlra haereses et fiaeresiarchas. Eusebins a CiUadella, Contro lo scisma di Fozio. C Responsa superfora moralia R. P. Thomae Feltrensis, Ord. Min. Obs. Strici. Sac. Theol. Ppofessoris, docle ac pic applicata, laudanda censco. Andreas Victorellus S. Theol. I>octor ». C Idem senUo ego in Collegio S. Isidori do Urbe die 29 Scptembris 1641 fr. Lucas Waddin- gus humilis Guardianus ». C lUi scnUo ego fr. Ascantus de Assisio Strict Obs. S. Francisci omnium Rerorniatoram in Cismonlana Familia Procurator Generalis ». Praeler has Responsiones alia opusčula theologica, tum speculativa, lum pracUca, conscri- psisse, digna quae prelo commissa fuissent, idem Chronologus lostatur in Cronacaetc pag. 672. 1 Ita P. De la Pinuela, 1. c. 2 Huius praestantissimi Missionarii praeclara gesta leguntur in superius citato opere ConUn, Histor. Missioru P. De Gubematis, lib. IV. cap. IV. S 6. n. 110. 3 Hac InstrucUones itenim Mediolani recusae fuerunt; pluries vero Bassani, et etiam alibi, ut Romae, Neapoli, Vercellfs, Carmaniolae , lanuae, et nuperrime iterum Neapoli. Gallice ab Abbate Pctigny translatae fuerunt, et an. 1813 ac 1862 Lugduni, anno autem 1845 Bruiellae et an. 1853 Parisiis cditac. Altera quoque gallica versio exstat D. I. Leonis Van den Broeck, Curati paroeciac Ivoluwe Saint-Pierre , cdita in Belglo. Duas etiam versiones gcrmanicas novimus , ex quibus prima a P. S. A. Belleroche Ord. S. Bcnedicti apud S. Stephanum concinnaCa, an. 1836 et 1841 Auguslae Vindelicorum prodiit, adiecta praefatione , in laudem operis , DocL Caroli Egger, Decani Capiluli Augustanl. Alteram vero germanicam versionem Docl. I. Zinglei' adornavit, quac tem Augustae an. 1852 lucem aspeiit. I DE VENETA PROVINCIA REFORM. 539 Fidelis a Fanna , Urgente escursione contro una mano di amiliarii massonici. Ve- nezia, 1871, 8. Petrus Mariniis a Patavio , La sjririiualild ed immorlalitd deli' anima , Venezia , 1764 , vol 3 , 12 \ • Contro CAntifilosofo militare, Venezia, 1780, 8. » Della Religione Cristiana, Vicenza, 1790, 8*. Sigismandus a Mantua, Ualizie degli Ebrei, Manlova, 1610. THEOLOOIA ASCSTIGA BT MVSTIGA SKU LIBRI SFIEITUALES. Adeodatns a Marlinengo , // tesoro della virginild , Milano , 1856. 8. Alphonsus M. a Romano, Uoccupato che medila, Vicenza, 1865, 16. Aloysii]S a Presina , JI Purgatorio aperto alla pield det fedeli nel mese di novembre, Venezia, 1805, 1828, 42. Aiidreas ab Arco, Compendto degli Esercizii spiritttali. » Della comunione spirituale, orazione, moriificazione ecc. • Esercizii spirittuili. Angelicus a Vicelia, Novena di S. Pietro d'Alcanlara, Venezia, 1723, 12; el dein Patami, Veronae el iteralo Vicetiae. • Novena di S. Margherita da Gor tona. Ver ona, 1739, 12; Vicetiae sine anno. » Novena di S. Pasgtuile Baglon, Vicenza, 8. sine anno; el ibidem 1862. Angelus a Venetiis, Giomale sacro ad onore di S. Antonio di Padova, Padava, 1761, 8. Hoc opus vix post biennium salteni duodecies fuil impressum, et lusitanice eliam transiatum. Anlonius Maria a Vicelia, Frutti delValbero della vita, ouvero Lezioni morali date da Marta Ss. alla Ven. Saor Maria di Gesu di Agreda , Venezia , 1873, vol. 2. 16 ». Barlhoiomaeus a Brendulis, Meditazioni, Venezia, 1526, 8. Rasilius a Feilria, Vila e frutti serafici di S. Pietro d'Alcantara, Verona, 1671,8; Venezia, 1683, 24. » Esortazione alle Clarisse degli Angeli di Feltre *. Bonaventura a luslinopoli, Arte theorica per bene servire a Dio, Trevigi, 1625, 12. » Acgva di vita spirituale, Venezia e Padova, 1641, 12. Bonaventura a Maserio, Novena di S. Francesco d'Assisi, Venezia, 1846, 24. Franciscus a Mondondone, Via di salute, Padova, 1651, 12. » Vita delt anima, Padova, 1651, 12. • Documenti di salute, Padova, 1652, 12. » Istruzume per la prima Comunione, Padova, 1652, 12. Franciscos a Patavio, Espressioni divote nella Nativitd del divin Redentore, sine nota temporis et loči, fol. ^ Est versio operis galHce exarati a P. Huberto Hayer, Recollecto. * Eflt venio Tractatus Religionis ChrisUanae ab Addison anglice conseripti , et a Gabriele Seignem de Correvon in gallioam Hnguam transiali. 3 Excerptae ex Mgstica Civitate Dei , et nova versione donatae. ^ Asscrvatur in archivio cpisoopali Peltiiensi. Itn legiliir in Ephem. Feltriensi // Tomitano , ann. VIH. pag. 149. 540 COHNENTAIIIOLOM Francisciis Maxentiiis ab Arco, Missae mpsieria applicala, Oenipotili, 16S3, 13. Medilazioni sulfOfflcio della B. V.. Trento, 1665, \± Georgiiis ab Asjlo, Direttorio spiriliiale, Trevigi, 1719, 12. lacobiis a Tridento, 11 centro dkl cuore umano. loaiines Baplisla a Plebe Sacci , Islruzio7te per la Ss. Comunione, Bassano, abs^ue iiola temporis, 32. - loannes Clemciis a Venetiis, seniot , Batlaglia ipirituale . Padova , 1681; Trento, 1699, 12. loannes Chryso3tomus a VeiieUis, Documenli spirilualt, Venezia, 1688, 1721, 8', loann&ti Fraiicisciis a Verona, Orazioni e laudi spiriluali, Padova, siiic iiola lein- poris; Verom, 1882, 24. ■ Metodo pcr aiulare i peccalori, sine iiola (cmporis et loči, Ilislus a Palavio, iunior, JVovena rf» ii. Pietro d'Alcantara. Padova 1789; Venezia, 1793, 24. > Lezioni di ascetica. Liidovictis a Gavalio, Dialoga delVorazione, Trento, 1S90, 12. » Del virluoao esercizio del Cristiano. Trevln, 1397, 8. » Della crisliana sapienza e dottrina libri tre*. Harcus Aiiloniiis a Venetiis, Origine ed eccellenza della Via Cruds, Padova. 1747, 1760, 12. » NoHzie per ben dtrigersi negli affdri deltamma, Venezia, 1758, 8,; Trento. 1738; Napoli, 1762; latiiie, Graecii, in Styna, 8.'. ■ Dizionario spiriluale Irallo dalle opere di S. Francesco di Sales, Venezia, 1759, 1780, vol. 2, 4. » U paradiso sicuro *. Nicolatis ab Andegavo, Documenli per forazione, Bassano, 12, piuries posl Auclorta mortem, quae accidil an. 1660. Pascbalis a Bassano, Conforlo delle anime acrupolose, Venezia, 1751, 12. Petrus Aiitoiiius a Venetiis, Direttorio per le Monache. Venezia, 1723, 12. » Doeumenti per fare I' orazione menlale, Venezia, 172i, 12. • Sipecchio di perfezione. » Medilazioni. Pelrus Mnrinus a Palavio, Prindpii dtilla gimlizia crisliana, Venezia, 1782, vol. 2, 12. » Principa della perfezione crisliana ereligtosa, Venezia, 1783, vol. 2, 12'. ■ Trattato della Oroce, Vicenza, 1786-89, vol. 18, 8". < In eiua vila, qtiae habelur In Cronaca, el in Leggendario Pranceacano sub dic 98 lanusriL * Id compertum habemus ex Ipsius Auctoris verbis in Epistola nuncupaloriu, quam praemisit Tracbilui Del tirtaoso eserdzio del Cristiano. Verum iti opus absolvertt, abm1u'.umque In lucem edidcril, nullo modo nobis cnnstaL Ipscmel P. loannes Chryso3lomus ab Avolano, dillgen- ttsslmus reformalae provincifle S. Vfgllli Chronolc^us, m cuius mss. plera3qDc de hoc S(Tiph)re no- liOns collcgimus, de hac rc nitiil cerli se sclre rntelur. ' Greklerer, Germania Franciicana, vol. II, pag. 562. * Sub pseiidonlnio D. Mirco Niotano. B Ilae duac opcilac auclorem haben[ D. Besoigne, el cx gnilico idiomale suni Iranstalae. * llom gnilice exaratus a D. lae. Uugnel. DE VENETA PROVINGA BEFORM. 341 Seraphinus ab litino, MocU) di dire la Corona di N, S. e della B. V,, Venezia, 1615, 12. Sigismandus a Veneliis, iunior, Maniera di pralicare la divoztoiie del Ss. Rosario, Padava, 1816, 24. » Gesti al cuar del cristiano, ossia esercizio della Via Cntcis, Venezia , 1827, 1843, 24. THEOLOGIA BlEMPLARIS SEU DE VITIS SANCTORUM. 9 Aloysius Maria a Vlcelia, Vita del B. Nicolo da Valenza, Vicenza, 1787, 8. » Viia del B. Pacifico da S. Severino, e del B. Tofnmaso da Cori, Vicetiza, 1787, 8. » Azioni della B. Giovanna Maria BonmnOj Vicenza, 1798, 4. Angelicus a Vlcelia, Vila del B. Giovanni da Prado, Venezia, 1721, 8. » Vita di S. Agostino V. e D., Bassano, 1728, 12. Vita del P. S. Francesco d'Assisi, Venezia, 1736, 8. Vita di S. Antonio da Padova, Venezia, 1748, 8*. » Vita di S. Margherila da Gor tona, Venezia, 1757, 8. Aiigeius a Feltria, Esemplare di vir tu in S. Gregorio Magno, Venezia, 1679, 8'. Antonius a Bassano, Vite dei PP. Bartolomeo Brendolino e Pacifico da Venezia, Venezia, 1722, 4*. ADtonius Maria a Vicella, IIP. Bernardo da Cavaso, Este, 1860, 8. Vita dei Ss. Martiri Giapponesi, Venezia, 1. el 2. edil. 1862, 8; Brescia, 12; Bologna, 1862, 1863, 16. Vita del B. Carlo da Sezze, Roma, 1864; 8; Monza, 1880, vol. 2. 16; Ve- nezia, 1881, 8. Vita del Ven. Angelo del Pas, Rmna, 1867, 8. Vita della Ven. Maria di Gesu di Agreda, Bologna, 1870, 8; Torino, 1881, 4; germanice Ratisbonae, 1875, 8. Vita di S. Diego d'Alcald, Bologna, 1870, 12, Vita di S. Margherita di Gor tona, Bologna, 1871, 12. Vila e martirio dei PP: Paoh da Mantova e Clemente da Bressanone, Bologna, 1871, 8. Vila del Ven. P. Pier-Domenico da Orvieto, Bologna, 1871, 12. 11 Gastello di Valle nelPlstria e il B. Giuliano Gesarello, Venezia, 1871, 8. Vita del Ven. P. Leopoldo da Gaiche, Bologna, 1872, 12. Vita del B. Umile da Bisignano, Bologfuz, 1872, 16; Monza, 1881, 8; Venezia, 1881 , 16. Vita del Ven. P. Pietro da Bagnaia, Venezia, 1873, 12. > « Ego plurimi facio opus pii el docti viri fr. Angelici ». lUi de Azevedo in op. FasU An- toniani, in praefat. pag. 19. Eadem Vita, in compendium redacta a \K loannc a Dipislrano, Min. Ref. Prov. ApruUorum, iNeapoli ilerum luceni aspcxil an. 1852. < Dicata S. P. Innocenlio XI. 3 Insertae in Leggendario Francescano, sub diebus 15 Septembris et 20 Octobiis. 342 COMMENTARIOLUM » ViUi del Ser. DolL S. Bonavenlura, Roma, 4874, H; Monza; 1879, vol. 2. 16; germanice Paderbonae, 1874, 8. » Vila del Ven. P. Bernardino da Ckilenzana, Roma, 1875, 12. » Vita di S. Lodovico Vescovo di Tolosa, Venezia, 1878, 12 '. » Viia del B. Egidio da Laurenzana, Vefiezia, 1880, 8. » Vita del Ven. Fr. Innocenzo da Chiusa, Monza, 1883, 12. Augustiiuis Maria a Patavio, Lezioni sulla Vita di S. Margherita da Curlopia, Brescia, 1844; Milana, 18 i6; Vicenza, 1830, 8. Bealus a Valle Agiii , Vita dei Ss. Giacomo della Marca e Pasgimle Baylon, Vicenza, 1691, 12. Bernardinus a Porlu Roniatino, Vtta del Ven. Giovanni Dum Scoto, Venezia, 1835, 8. Bonavenlura a Maserio, Vita della B. Osanna di Caltaro, Monza, 1882, 16. Eusebius a Verona, Vila di Elisahetta Panigq,ia, Verona, 1774, i. Franciscus ab Auipilio, Vita del P. Nicolo d'Angi^. Gregor i us a Vallecamonica , Vila del P. Lodovico da Breno. loaniies Baptista a Feltria, Vila del B. Bernardino da Felire, FeUre, 1875-76, 8*. losephus Antonius a Mantua, Vita del B. Leonardo da Porfomaurizio, Venezia, 1799» 1858. 12. lustus a Patavio, senior, Memorie del P. Angelo da Castelfranco. Marianus a Cadubrio, Vita di S. Catterina da Bologna, Venezia, 1717, 8, Maximus a Vallecamonica, Memorie del P. Zaccaria da Gianico, Vetiezia, 1684, fol. Petrus Aiilonlus a Veneliis, Tavole rappresefitanti gli Eroi francescani in sanlild, colla vita in ristretto di ciascheduno, Venezia, 1684, fol. » Leggendario Francescano, Venezia, 1721-22, vol. 12, 4. » Vila del Comm. Fr. Arrigo Rondinelli, Venezia, 1721 ; Bologna, 1739, 8. » Vita dei SS. e BB. del lil. Oi-dine, Venezia, 1725, 4. Vita del P. Cherubino da Val di Bom, Trento, 1785, 12 '. Slgismuiidus a Veneliis, iunior. Vile dei Ss. Pacifico da S. Severino, e Giangiuseppe dalla Croce, Venezia, 1839, 8. Stephanus a Laureia, Vila di S. Catterina di Bologna, Venezia, 1729, 8. THSOLOOIA POSITIVA, SIU CONGILIA, SVKODI, DECRETA ILLUSTRATA, ITEM iUS CIVILE. Beatiis a Valle Agiii , 11 Parroco sincerato. Massaeus a Bergomo, Constitutiones Sj/nodi Mantiianae, habilae an. 4648. Veronae, 1648, 8 *. 1 DicaUi S. P. Leoni Xin. * Post veret. Asi bumilis Pater , amplissimis Cardinalis pollicitationibus posihabitis, respondit, se malle inter suos confratres vitam degere, et in paupertate, quam professus fuerat, diem obire supremum. Tantus vir fatis concessit Tarvisii die sexta Novembris an. 1785. 1 Haec Eipositio, Brendulina communiter appellata, magni olim existimata fuiL P. loannes Aquilanus a S. Demetrio, Min. Obs. in op. Prediche e Sermoni etc VeneUis, 1569, serm. II, pag. 552, de ea ita scribit: cHic (liber) cerle videtur tantiie doctrinae, tantae utilitatis, tantaeque devotionis et subtilitatis; ut videri possit e coelo allatum esse Minorilis. Legendus ilaque magna cum reverentia, devotione et attentione; nam sine admiratione (ut arbitror) a doctis legi non poterit Quis enim non miretur tantorum in unum doctonim sententias compegisse, ut ipse omnium propemodum videatur auctor? Quis iterum non miretur illius subtilitatem in cuiusvis quaestionls dedsione? Quis denique non accendatur divino igne in quavis eius cshortalione? Sed, ut breviter quod sentio , dicam : si hoc opus latine scriptum esset , reluceret in eo Petri l^m- bardi ingenium, Scoti subtilitas et Bernardi devotio. Qui quaerit igi.ur scire quidquid ad no> stram Regulam pertinere potest, iam non opus habet lectitare plurimos doctores, qui super ea scripsenint; quia omnia necessaria in hoc parvo libello eollecta reperiet, sive quis antiquas nHxiemasque consuetudines et statuta^ sive sancti Francisci reliquonimque sanctonim Fralrum fervorem et devotionem scire voluerit*. 346 . COMMENTARIOLUM Bealas a Valle Agui, Delle Terziarie Francescatie. » De praecedenlia Fr. Minorum etc. Dominicus a Castrofranco , Comp. della Regola. del JU. Ordine, Trevigi, 1701, li. FraDCiscus MaxeDlius ab Arco, Statuta pro Provincia Austriae, Viennae Austriae, 1648, 8. Gabriel Angelus a Vicelia, Esposizione delta Regola, Vetiezia, 1758, 1765, 8; (Jna- racchi, 1883, 8*. » Esercizit spiriluali pei Frati Minori, Venezta, 1761 , 8. De privilegiis Regularium, Venettis, 1768, 1778, 4. Lezioni mila Regola. Gabriel Maria a Veueliis, Esposizione della Regola. loaoneS' Francisciis a Veneliis, La Regola di S. Chiara volgarizzata , Venezia, 1874, 16. Iiislus a Patavio, iiinior, Lezioni sulla Regola. Pacificus a Veneliis, Esposizione della Regola, Trevigi, 1393, 12*« » Dialogo sulla Regola, Venezia, 1715, 16. Paulus a Glemona, De legatis perpetuis relictis fr. Minoribus, Tarvisii, 1624, 8. Pelrus Antonius a Veneliis, Esposizione della Regola del lil. Ordiive, Venezia, 1712, 1718, 1725, 1739. ■ Delle Indulgenze dei Cordigeri, Venezia, 1719, 12. Sigismundus a Veneliis, ianior, Biografia. serafica, Venezia, 1846, 4. Slephanas a Laureia, Specchio serafico. GHRONOLOOIA. Aegifiius a Zumellis, De Cono. Prov. S. Antonii. Ambrosias a Castrofranco, II P. Fedele da Fanna, Rmna, 188i, i± Andreas ab Arco, De' cmivertiti alla vera fede in Terra Santa. » Cronaca di Terra Santa. » Della fondazione del Monastero di S. Carlo di Rovereto. » Necrologium Provinciae S. Vigilii. Anlonius a Bassano, Lucema tetnporum. » De Conv. Asyli. Anlonius Maria a Vicelia, Delle Missioni Francescane ml Peloponneso e ml/^ isttle lonie, Roma, 1863 *. 1 In hnc novissinn cditionc adiecta fuerunt Exanuna circa obligattones Fratrutn Minonini, ex alio ciusdem Auctoris libro, ncmpc Exercitiorum spirituatium, excerpta. In Doorelo :id|in>b{H lionis haec in eius commendationem leguntur: Opus etc. cura et studio Adm. R. P. Aniomi Mnriae a Vicetia, eitisdem Provinciae Lecloris et Ex-Mini$tri , iturta recenUora Decreta Apo- stotica emendatum et auctum, necnon totius Ordinis Nostri umi accommodatutn, hisce Nosiris LUteris adprolMimus , omnibvs curae Nostrae subiectis assiduam eiusdeni tecUopem com- mendantes. ^ Est versio operis lallne conscripti a P. loanne ab Argomanes, Hispano. ' In op. Cronaca delte Missioni Francescane etc. P. Marcellini a Civeiia, unno lil. p«|^. 305 et 8eq. DE VENETA PROVINCIA REFORM. 347 » Memarie del Convenlo del Deserlo, Venezia, 1865, 8. » 11 P. Cesar e Dalceggio da Telve, Milano, 1875, 8. » Scriptores Ord. Min, Strici. Obs. Prov. Venelae, Veneliisj 1877, Iž. » Tabula chronologica Slrictioris Observanltae S. P. N. Francisci, Ad Cla- ras Aguas, 1884, 8. Bealus a Valle AgnI, Annales Provinciae Franciscanae S. Arilomi *. » Ar bor Franciscana. BonaveiiUira a Fellria, De Conventibm Prov, S. Anlonii. Eusebius a Plubega, De Conventibm Prov. S. Anlonii. Humilis a Veneliis, De Conventibus Prov. S. Antonit. Igiialius a Crispano, De Conventibus Prov. S. Antondi. loannes Franciscas a Veneliis, Del Conv. di S. Bonaventura di Venezia, Venezia, 1874, 8. » 11 P. Angelico da Castelbrenzone , Verona, 1879, 8. loannes Pelrus a Mantua, Necrotogium Ref. Provinciae Venetae. lustus a Palavio, iunior, Del Conv. del Deserto, 1762, sine nota ioci et (emporis. Gherardus a Veneliis, De Conventibm Prov. S. Antonii. Pelrus Anloniiis a Veneliis, Fastt serafici, Venezia, 1684, 8. Cronaca della Provincia Biformata di Venezia, Venezia, 1688, 8. Del Convento del Des&rto, {QS9, fol. Pontefid e Cardinali deli' Ordine, Treviso, 1703, fol. Patriarchi, Arcivescovi e Vescovi dell'Ordine, Venezia, 1703, fol. Giardino serafico, Venezia, 1710, vol. 2. 8*. Proscenio serafico, Venezia^ 1712, fol. expanso. Teatro Francescano, sine nota temporis el loči, fol. expanso. ^ Hoc opus, omni quidem laude dignissimum, usque ad annuro 1697 protrahilur; de sub- sequentibus annis nonnisi fragmenta supersuni. Duo volumina priora , italice exnrata , annum \ 406 atUngunl; in ceteris, latine conscriplis, ullima auctoils revisio desideralur. In omnibus tamen accuratum aucloris studium, eruditionem et usum purionis, quandoque eUam severioris criticcs mirari oportet. * Totum opus in septem partes dispescitur, in guarum priina agitur de origine progressu ei statu actuali Ordinls Minorum, additis historiis tum Reformationum processu temporis in ipso jnstitutarum , tum Missionum fratrum Minorum, tum demum omnium Congregationum , vel a Fran- clscanis Tundatarum, vel ab eisdem dependentium. In secunda partc sermo est de lis, qui cum sanctitatis odore ex hac vita decesserunt; in (ertia contracte describuntur vitae Ponliflcum, Epi- scoporum ac aliorum Praelatorum^ qui ex Ordine Minoritico fuerunt assumpti; quarta enumerat Pontiflces, Cardinales, Principes etiam ac Imperatores, qui primo vel tertio Ordini nomen dede- runt ; quinta pars agit de scientiis ac litteris in Ordine Seraphico ; sexta historiam Terrne Sanctae conteiit; septima denique de quibusdam disserit, quae specialius Ordinem illustrant, uti sunt Indulgentla Portiunculae , sacer Mons Alverniae etc. Hoc opus eruditissimum semper apud Nostra- tes magni babitum fuit, et cum laude citatur, ut videre est inter ceteros apud Bonelli in Pro- dromo ad Opera S. Bonaventurae , lib. II, cap. XXII, col. U2; P. Anton. Matritensem, in Vita B. Benedicti a S. Philadelphio , Praefat. ; P. Franciscum Matritensem in Buliario FFr. Ord. Min. SiricUor. ObservanUae. Discalceatorum , vol. I. Introduct proem. pag. 1, n. 3; Bosini in Ea^po- sii. UUer. moral et prod. S. Regulae S. P. N. Frandsci, pag. 383 ; et Ferraris in Biblio- iheca etc. passim. 348 COMMEKTARIOLITM » Slato delfOrdine Francescano, Venezia^ 1724, 4. » Universilas historiarum Seraphicae Religionis. » Cronologia universale* Serapbiiius a Biirgo Ausugii, De Convenlibus Provinciae S. Antonii. SigismuDdiis a Veneliis, iunior, Memorte sulla Rif. Prov. di Venezia. HISTORIA. Angelicus a Vicetla, Memorte degli Ordini Regolari, Venezia, 4775, vol. 3, 8. » Cronaca della Chiesa perseguikUa, Antonius a Valle Agni, Compendio degli AnfiaU del Muratori, Milano, 1765, vol. 4, 8. » Annali d'llalia dal 1749 al 477S. Aulonias Mnria a Vicelia, Del Santo Bambino d'Aracelij Hotna, 4875, 8; gallice» Burdigale, eodein anno.* Arcbangelus a Veneliis , senior, Osservazioni sulla sloria della Hepubblica Veneta del Laugier, Bernardus a Quinctiano, Relazione sulle Missioni d'Albania. Bonavenlura a Maserio, Fatti slorico-morali, Venezia, 1852, 8; ibidem eodein anno ilerum. Cherubinus a Vatle Vaunia, Relazione mile Missioni d'Albania, Gregorius a Vallecamonica , La Valcamonica illuslrala, Venezia, 4698, 4728, 8. loannes Franciscus a Veneliis , Adelardo 11, dei Caltanei, primo Cardinale Veronese, Verona, 4877, 8. Fr. Giovanni Giocondo Veronese, Venezia, 4878, 8. 11 Gard. Placido Zurla, Verona, 4879, 8. Fr. Francesco Giorgio, Venezia, 4879, 8. Del culto alVlmm, Concezione in Venezia, Verotia, 4879, 8. Del culto altimm. Concezione in Verona, Verona, 4879, 8. Fri Gabriele Hangoni Cardinale, Venezia, 1884, 8. Fr. Ludovico Donati Cardinale, Verona, 4882, 8. Della divozione dei Veronesi a S. Francesco, Verona, 4882, 8. Della Immagine di M. V. AuHlialrice in Monselice, Venezia, 4883, 8. loannes Pelrus a Manlua, Del martirio del P. Sam e compagni nel Fokien. » Viaggio da Venezia alla Gina, Leo a Cilladella, Relazione sulle Missioni d'Albania, Marianns ab Asylo, Viaggio da. Venezia alla Spagna, Pelrus Antonius a Veneliis, Guida alla ciud santa di Gerusalemnie, Vemzia, 4703, 4704, 4720, 4726. AP0L06IAE SPEGIALES. Antonius Maria a Vicelia, Della Mistica Cittd di Dio, Allegazione storico-apotogeiica, Bologna, 4873, 8; Torino, 4884, 4. Basilius a Fellria, De insUtuto S, Petri de Alcantara\ Bernardus a Veneliis, Difesa del celibato del Clero Romano^ Venezia, 4766, 8. ^ Centra P. Franciscum Macedo, ex Rcg. Obs. bE VEKBTA PROVINGA RBFORM. 549 Boiiavenlora a Fellria, Apologia od Litleras Gambit civicas. Pelrus Antonius a Veneliis, JJi S. Franceseo di Paola, Venezui, 4721, 4*. Pelrus Fraiiciscus a Thiaco, De non praestando iuramento eic. Sigismundus a Veiictiis, senior, Dei diritti det Regolari eee. *. FHILOSOPHIA. Adiuliis a Veneliis, Philosophia rationalis. Anloaius Maria a Vicelia et loaones a Rubiao, Leancon Bonave$Uy,rianum philoso- pkico-theologicunij Veneliis, 1880, 4*. Bealus a Vatle Agni, Opuscula philosophica. Cresceiilias a Pellria, ImtiltUiones philosophicae. Dionysiiis a Bergoiiio, In Logicam et Philosophiam. Petnis Maria a Petra Rabra, Dissertazione milo studio dellu Filosofia, 6RAMMATICA BT RHETORICA. Adiulus a Venetiis, Grammatica regia. Angelieus a Vicelia, UOratore ecclesiastico*. Archangelus a Veneliis, iiinior, Sintassiregolare e figurata,e Prosodia latina. ' Iluic opusculo, quod insertum etiani ftiit in Leggendario Francescano, vol. IV, pag. iif , P. Aloy8ius Maria Benetellt ex Ordine Minimorum respondit, responsumque inscripsit: AnticriUca apologetica etc. Porro de hac Diatriba videre est Cphemeridem , cuius litulus : Giomale dei Let' teraU, vol. XXXV, arU XV, pag. 606-507. * P« Sigismundus Candidis, in Bellunensi Provincia natus, sed vulgo a Venetiis dictus, antea Gaspar Franciscus Zandonella vocalus, diu Commissarins Provincialis in Dalmatia et in Insulis loniis, multa pradenlia et animi magniludine oxomatus fuit Cum enim Turcarum copiae armata manu Gor- cyrensem insulam an. f 716 invasissent, et, urbe obsidione undequaquc cincta, pmecipuas arces oocu- pcissent, ita ut iamiam exlremum urbis eicidium imminere videretur, isex altari, ante quod simul cum Archiepiscopo et oetoris saoerdotibus ac confralribus provolutus, divinam opem adprecabatur, exsitiens, una manu ballisiam igneam ampiens, altera Crudflxum extollens, milites.ac dves summa (rislilia affectos fervidissimis verbis allocutus, eorum vires adauxit, ipseque omnium primus arcem, quam hostes ignitis iaculis incessanter impetebant, ascendens, in tanto discrimine impavidus, aniroum militibus condtato sermone addere non destitit, quoadusque Christiani, im- petu hinc inde faclo, forti(erque dimicantes, Turcas gloriosissima victoria profligarunt. Tam egre- gium fadnus narratur a Hieronymo Ferrari in opere italico: Notizie storiche detla Lega tra I' Imp. Carlo VI e la Repubblica di Venezia contro Achmet III, ecc. lib. 2, pag. 133. ' In Ephemeride latina Divus Thomas, quae Placentiae in Italia prodit, n. 50 haec de eo opere leguntur : « Oplimo consilio ad sdiolasticae pliilosophiae instaurationem Ordinatores huius Lexid ipsum digesserunt, nam Seraph. Doctor in scholasUca doctrina una cum Angelico principa- tum tenet, et quamvis non desint Lexica, in quibus Scholasticonim termini et axiomata cxplioen- tur, nullibi tamcn vel satis raro ac obiter tantum Seraphici dedarationes afTeruntur. Totum opus in tres partes distribuitur, ex quibus prior, in qua termini theologid declarantur, est ipsum S, Doctoris opusculum, cul titulus: Declaratio terminorum tlicologicorum , 'alphabetico ordine dispo- situm ; DIstinctiones vero , in altera parle , et EfTata , quae in postrema explicantur , ex Expositio- nibus in quatuor Libros Scntentiarum sunt excerpta. — Existimamus, hoc Lexi^n admodum pro- rnturum lis, qui rationem multipliccm, qua potest exponi scholastica doctrina, callere velint >. ^ Integer huius operis titulus hic est : L* Oratore EcclesiosUco formato sni piu antichi e piti 550 COMMBNTARIOLUM Basilius a GlemoDa, Grammatica sinensis \ » Emposilio characterum sinenstum '. • Dictionarium sinico^lalinum , ParisitSj i 81 3, fol. '. appravati Maestri delV oratoria facoUa, e gttitkUo alla praUca con esempu copiosi , sceUi dat pm ehguenU Santi Padri, ed eziandio da accreditaU Autoti profarU, 1756, i.^ Hoc autem opus, ad oratores sacros eflbnnandos perutile, ab Examinatoribu8 Ordinis adprobatum, ob morlem Aucto- ris ineditum remansit * Ita testatur P. Eugcnius a Bassano, Episcopus Portiniensis, alibi laudatus, et de quo etiam inferius erit dicendum, in epistola ex Imperio Sinensi ad suos confratres provinciae missa. En eius verba : < Finalmente per consolazione ed onore della nostra santa provincla notifico a V. P. M. R. che sebbene siano moIU anni che b. morto il soprdddetto R.mo P. Basilio, tutiavia la di lui memoria e freschissima , come se fosse vivente. Si parla di esso come di un Santo ; e tni viene aocertato che č morto in vero concetto di santitd. Si loda comunemente la di lui doUrina , spedal- mente nella lingua dnese, avendo faticato in questa lingua piik egli šolo, che tutti gli altri in- sieme. Ha faUo una Grammatica cmese , un Dizumario in fogiio italiano e dnese , un altro Di- zionario di lettere dnesi colla spiegazione in latitio det diversi significaU che hatmo, un Diret- torio del Canfessore ; e molle altre opere tanlo buone , che tutti i Missionarii di gualsiasi Religione se ne servono, ed i Cinesi stessi lo chiamano Man-ta-jia , che signiflca grandissimo uomo *. ' * In dt. CakUogo. P. Petri de la Pinuela recensetur. ' C In hoc Dictionario trigintaduo millia vacabulorum sinensium , propriis characleribus expres- 90rum, explicantur. Quod mirum omnino est habendum; peritiores enim in ea lingua, etiam inter Sinenses, testante P. Le Compte S. 1., post assiduum per quadraginta immo et quinquaginta annos studlum , ad viginti millia addiscenda vlx perveniunt Prima , quae nobis innotescat , huius Dicikh narU editio, Parisiis anno 1813 prodiit, Napoleoni I dicata a quodam plagiario, qui egregium Franciscani Opus, probroso furto sibi attribucns, ita inscribere haud erubuit; DicHonnaire chtnois- fran^ais et laiin, pabUe d'apre$ Vordre de S. M. V Empereur par M, de Gvignes, resident de la France a la Chine etc» Pariš, de Vlmp, mper. 1813, in folio. Verum a docUs viris Klaproth et Rčmusat fraude detecta, anno 1819, eodem Klaproth curante, Supplementum seorsim impre^ sum prodiit hoc titulo: Hdn-Tsd Sy y Pou, ou Supplement au DicUonnaire chinois-laUn dti Pere Basile de Gemona, imprime en 1S43 par les soins de M. de Guignes, pubUe d^apris tordre de sa Majeste le Roi de Prusse Frederic-Guillaume III, par Jules Klaproth, A Pariš, de timprimerie royale, 1819 in-folio, p6g. X. 168. Hoc citatum legimus etiam in Catdlogue de la BibUothegue Orientale de M. I. Mohl, Pariš, 1876, pag. UO, n. 1355. Operis autem pretium putamus ludicium praedicti doctissimi Klaproth , quod in praefation« huius editionis habetur, hic rcferre, prout italice translatum legitur in Bibliografia Sanfranct- scana, pag. 208, cl. P. Marcellini a CiveUa. < 11 pi Basilio da Gemona, sic lile, delPOrdine del Minori della pi:"! strettu Osservanza di S. Prancesco e Missionario Apostolico in Čina , avendo spe- rimentati insufilcienti i dizionarii, di cul sin qui i suoi confratelli s*eran serviti nelle Missioni, si mise air opera di compilarne un nuovo, giovandosi di quelli di*essi avevano fatti) e di altri ori- ginali, dai quali trasse circa mllle caratteri, e tradusse le spiegazioni europee o dnesi in latino. Intitol6 il suo lavoro: Hanrtsarsi4 ed č stato sin qui tenuto da tutti come il migliore che sia slato composto. I successori del Padre da Gemona V ebbero per modello, pur facendovi del can- giamend e delle aggiunzioni, secondo 11 fine che ciascuno si proponeva nello stadiare il dnese. Alcuni ne tradussero le spiegazioni latine nelle llngue del proprio paese, o ne variarono Torto- grafla, per rendeme pift fiicile Tintelligenza e la pronuncia; e oosl n'abbiamo una traduzione in lingua spagnuola, an'altra in russo, e una terza met^ Trancese e meti^ portoghcse; e gll esem- plari del Hanrtsa-si-i , si sono grandemente moltiplicati in tutta 1* Europa. Vi s* incontrano s) ccrto delle dilTerenze, sia nel nome, sia nella disposizione dei caratteri , sia finalmente nelle spiegazioni , DE VENETA PROVINCIA REFORM. 351* Hermenegildus a Vicetia, Sacra Rhetorica. loannes Clemeas a Veneliis, senior. Delt ar le rettorica, TrevisOj 1716, 4. Laurenlius a Veneliis , Osservazioni ml buon gusto di predicare, Arezzo, 1755, 8. ma psse non toccano la sostanza; b sempre il Dizionario del Padre da Gemona, oompilato, ri- visto, accresciuto o guastato dai difTerenti editori, che la piii parte fecero sparire dal froniespizio il nomo del laborioso e modesto Francescano. Ed uno di questi esemplari e appunto quello, che due anni fa apparve in Parigi col titolo dl Dictiarmaire chinoU-fran^ais et iaUn, pubUe d' apres Vordre de S, M. V Empereur (Napolton 1) par M. de Guignes, resident de la France a la Ckme elc. Pariš de Vlmprimerie mperiale 4813. 11 ticolo e glusto, ma vi manca una c-osa es- senziaie; perocchi; leggendolo cosl come sta, njuno pensera mai n& anche per sogno, che fosse lavoro del Padre Basilio da Gemona, il cui nonie e affatto taciuto, e v*š šolo quello delPedi- tore, a cui pare che appartenga >. luverit etiam testimonium addere P. Caroll Horatii a Castorano, ex Reg. Obs., per Iriginta tres et amplius annos Missionarii Apostolici in Sina. Habetur in eadem BibUografia Sanfrance- scana, pag. 94. t Hoc DktUmarium (a me infrascripto P. Carolo Horatii anno Domini 1706 pro- pria manu descriptum fuit et more europaeo ligatum; constalque in unlver.sum paginis 1018) factum fuit a R. P. Basilio a Gemona Regularis Observantiae Reform. S. P. Francisci (postea R.mus Vicarius Apostolicus Provindae Xen-si ) ; qui R. Pater antea fecerat aut verterat aliud Utterarkim brcvius, secundum ordinem IJUerarii Srnici supradicti. At vero cum illud esset pa- rum accommodatum pro Patribus Missionariis Curopaeis in Sina novis, fecit aliud UUerarium Stmco-lAUnum ex alio Utterario Simco, magis accedčnte ad nostnim modum europaeum, et est ferme secundum ordinem nostri alphabeU latini ; omnes enim Utterac seu characteres sinici , qui In- cipiunt v. g. per litteras C. F. G. H. 1. K. L. etc redacli sunt per ordinem, et per classes dispositi sunt sub eisdem nostris latinis litteris; unde, audita voce sinica, facilius inveniri plossunt characle- res sinici . . . Meo iudido hoc R. P. Basilii Dictionarium seu Litterarium prae omnibus aliis Dictio- nariis lingua hispanica aut lusitanica, quae ego legi, est melius, clarius et verius; univooe enim reddit sensum sinicum, et est sufflcienter copiosum; unde sentio, dictum Patrem esse aetema glo- ria dignum ». Novam vero totius huius Dictionarii editionem, de qua a Ferussac in BulleUn Umvers. vol. XII fit mentio, anno 1834 Societas Asiatica Parisiensis, opere suo Auctori restituto, edi curavit, eam cl. Jouy dirigente, et ad authographum conferente, quod Florentiae ex Renucdana in Medicaeo-Laurentianam translatum , sub num. 369 sectionis Renuccianae adhuc asservatur hisce connolatum rubricis : Saec. XVII , exeunL charla sinica, in 4. cum labulis Ugneis cooperHs corio bleu. Extra in dors, DicUonarium Sinico-Latinum. Primum folium huius Codicis atramento nigro circiirodrca pulchra manu est ornatum, et in eius medlo sunt quaedam verba expressa characte- ribus sinids, quibus a dextris respondent modi ea pronuntiandi, a sinistris eorum significatlones. Subter legitur: V. I. M, /. DicUonarium Simco-LaUnum suis fratribus Sinicae Missionis lyroni' bus elabonUumper fratrem BasiUum a Glemona, Ordin. Min. SlricUoris Observantiae, Venelae S. AnUmH Procinciae Alumnum, Anno Dni MDCXC1V. A fol. 7 r. usque ad 1 1 locum habet lndex; a fol. 12 r. Incipit Dictionarium, et fol. 838 r. desinit. Constat foliis 839. Tandem, ad maiorem Missionariorum commodiiatera, P. Hieronymus Mangeri a S. Arsenio Min. Reformatus, etFranciscus Leang, sacerdos sinensis saecularis, ingens P. Basilii Dictionarium in compendium redegerunt, sicque redactum anno 1859 in urbe Hong-Kong typis Missionis evul- garunL Novissime iniegri Dictionarii editio, suppresso P. Basilii nomine, in Sina iterum prodiit. P. Huerta in op. Estado geografico etc. de la Provinda de S. Gregorio en las islas Filipi- nas, Binondo, 1865, quem praelaudatus P. Marcellinus a Civetia in op. cit. pag. 209 est secutus, asseniit, P. Basilium praedictae provinciae Discaloeatorum S. Gregorii se aggregnsse. Verum quan- turo hoc veritatae absonum sit, ex allatis documentis satis superque pateL 35S GOHMBNTARIOLUM Leo a Gfltadella^ Dictionarium epiroiicum Paalus a Mantua, Dictionarium hebraicutn. Sigismundus a Veneiiis, iunior, Dizionarietlo di vod di fonle greca, Venezia, iiiii, 42. » Lezioni di Sacra Eloquenza. » Delfeloguenza dei Ss. Padri. Stephanus a Laureia, Midolla lelleraria, Venezia, i72i, 4742; Roma^ 1750, 8. POfSIS. Aloysiiis a Presina, Carmen pastorak, el Epigramma, Tergeste, 1846, 1828, fol. Auguslinus a Vlcelia, Gerusalemme compianla, Venezia, 1705, 8. » Cetra ecclesiastica, Venezia, 1710, 8. Bonaventura ab AsyIo, Isaia in otlava rima . Dominicus a Veneiiis » La Genesi e VEsodo in ottava rima. Eusebius a Cittadelia, Poema contro di Fozio. Gherardus a Veoetiis, Versi. Pelrus a Rubino, SoneUi, Triesle, 1816, 1828. Pelriis Marious a Patavio, Poema sulla grazia, Venezia, 1765, 4. • Versi. Seraphinus a Monlemaladio , // Salterio tradoilo. . MEBIGIHA. Mansiietus a Brembllla, Uinfermiere in pralica, Venezia, 1728, 8. MUSIGA. loannes a Bassano, Rudimenli di canlo fermo. Franciscus a Rossino, Grammatica melodiale, Roma, 1793, 4. EPISTOLAS. Basilius a Gleinona, ex Imperio sinensi, Venezia, 1710, 8\ Eiigeniiis a Bassano, ex Imperio sinensi, Bassano, 1834, 8*. ^ A nostro Chronojogo P. Petro Antonio a Veneiiis collectae, et in Giardino Serafico, vol. 1, n pag. f04 ad 154 insortne fuerunt < Huius praeclarissimi viri viginU octo Epistolae, pleraeque autographae, nobis innotescunt, dignae omnino quae prelo mandentur, ulpote quae crudilionem et sancUtatem Auctoris rcdo- lont, et in quibus multa de illis Missionibus scitu digna enarrantur. Septem ci iis anno 1831 cvulgatae fuerunt, et cl. Zachariae Bricito Archipresbytero Bassanensi dicatae, qui postea ad in- fulas Utinenses assumptus fuit Haruni titulus est: Alcune Lettere del P. Eugenio PHoU, Vescoco Portimense, ora per la prima volta pubblicate. Bassano, Up. Baseggio ediU MBCCCXXX1V, 8.* De liis epistolis cl. Bartholomaeus Gamba , in op. De' Bassatifsi illiutri, pag. 87 ait : « La C lf*ttura ne č interessante ; e da essa si scorge abbastanza , che Mons. Piloti era uomo doUo , C apostolo pieno di carita e di amore, ministro detla S. Sede attivo e svegliato >. DE VENETA PR0VINC1A REFORM. 553 Eiisebius a CiUadelia, ex Imperto sinensi. Gralianus a Fellria, ex Impeino sinensi^. llliimiDalas a Vallesolis, ex Pehpon7ieso. ioannes Petnis a Manlua, ex Aegyplo. mSCELLANEA. Andreas ab Arco, Selva di Ss. Padri. Archangcios a Veneliis, iiinior, Preceni calligraficij ed Esemplare di Calligrafia, Ver ona J 4815. fol. Auguslinus Maria a Palavio, Inscripliones illustratae, Parmae, 4833. 8. Bernardinus a Porlii Romatiuo, Memoriale degli spiriluali Esercizii, Vienna, 4856, fol. max. color. Bonavenlura a Maserio, Elia Marassi, Vicenza, 4865. 24. Booaventura a Verona, Opuscula aslrologica, Tarvisii , 4684, 4687; Veneliis , 4688. Dionvsius a Bergomo, Opuscula malhe^nalicde , cosmographiae el geomelriae. Pidelis a Faniia, Ralio novae colleclionis Operum Ser. Docl, S. Bonnventtirae, Taurini, 4874, 8 •. » Miscellanea ex revisione plurimorum codicum '. ^ P. Gratianus a Fellria, monso Februario an. 1866 Sinas Missionarius adivit, moxque ab Episcopo Zanoli Vicario Apostolico Hu-pe Pro-Vicarius desi^nUis fuit; et anno 1870 viislissimo Vicarialu in tres diviso, ipse in novum Vicariatum Hu-pe meridionalis secessit, eiimquo Episco- pus Filippi in suum Pro-Vicarium inslituit. Pro animarum salu to nulli unquam labori parcens , novam eliam in I-tchang Christianitatem TundavIL Morbum vitae suae insidias parantem curatu- ms, an. 1880 in Italiam redivit, undc, valetudine uU*umque resiiliKa, Sinas remeavit, apostolicos labores magnaninnilor rcassiimplurus, eosque alacriter proseculns est, graves corporis languores despiciens. At die secunda Augusti an. 1882, hora quarta post nicridiem apoplexia correptus, hora nona eiusdem diei placidissinne animam Dco reddidit. Quaiuor eius epistolne ex Imperio sinensi .missae , typis commissae fuenmt Prior ex Hong- Kong die 26 Docembris 1865 legitur in Cronnca delle Missioni Francescane, an. VI, pag. 142; ei gnilioe in Annales Franciscaines , Lovanii, 1866, an. VI, I. 3. pagg. 150-156. Secunda et lei tia inveniunlur in Mnseo delle Missioni CatloUche Taurini , an. 1 867 , n. 12; quae duae cum alia posteriore prodierunt eiiam germanice in ephom. Salzburger KirchenblaU , an. 4866, n. 47, 48, 49, 50, 51 ; et an. 1867, n. 34. * Auctor « per brevc tempus a visitandis bibliothecis desistens , composuil librum : Ratio novae etc., in qiio et de causis atque methodo novae editionis parandae diffuse disserit, et de quibusdam S. Bonaventurae libris mannscriptis tractat, varia inde exhibcndo s()ecimina ; denique calalogum rontexit ineditorum operum, quae sub nomine S. Bonaventurae in multis bibliothecis exstant, et quae usque eo detexerat Hic liber, licet brcvissimo tempore confectus, a viris doctis atquc in arte critica exercilatis, nbique cum plausu receptus est». Ita Editores Opp. S. Bonav. in Praefat, Gener. pag. X, qui ibidem in Nota haec addiderunt memoratu digna : < Clarissimus Prof. Leopoldus Oelisle, manuscriptis Nationalis Bibliothecae Parisiensis Praefeclus^ in publica scssione Acaderoiae Inscriplionum hunc librum laudibus prosecutus esL Occs)sione eiusdem libri Rcgnils Academia Historiae Matritensis in Congregatione die 3 Decembris 1877 habita, sua sponte honoriflcum diploma membri correspondentis extranei P. Fidell impertiri decrevii ». 3 De maxima enuntiatac Miscellaneae ulilitate audiendi suni Editores praedicti , qui /. c. pagg. VIII'X, haec habcMiL « Optimo consilio R.mus Minister Generalis P. Rernardinus a Portu Romatino Analecla. 23 35i COHMENTARIOLUM Franciscus Anlonius a Fellria, Disserlazione sopra mi anlichismma Croce, Felire, 1784. A. Georgius a Verona, Delt ar te nmilica, » Trattato di Arilmetica. loannes a. Bassnno, Degli arologii da acgua e da polvere. • Modo di comporre i colori. an. 1871 proposuit publicare novis curis el studiis ediUonem opcTum S. Bonaventurao completlssi- mam.,. Ad quod opus perflcieiidum elegit virum mnximo idoneum, P. Fidelem a Fanna, Provinciae Venolae Lectorem Thoologum. Qui cum por decem annos immonsis laboribus omnia monumenta ad hane editioncm spectnntia collegerit, ct ideam parandi hanc edilionom , adhibitis omnibus mo- dernae artis criticac subsidiis, conccporit, viamque ad eam execulioni mandnndam forti animo aperucrit, merito totius huius editionis primus et principalis aitclor censeri debet... Prnemissis diligentissimis studiis praeparatoriis , mox poi'spexil, non suflioerc antiguas editlones u(cumque recogniUis iterum prcio subiiccre , sed mcliores codices manuscriptos , sive ediUi opera conli- neanl sive anccdota, cx bibliothecarum pulvere esse conqiiirendos , consulendos, ad apicem con- fcrendos , ut nova illa editio forel complota ct iuxta artis criticac rogulas corrocUi. Unde spe- ciali diplomate R.mi Ministri Gencrnlis munilus, pliirinm bibliothecarum tliesauros felici successu perlustrare coepit. Liitoris Venetiis-U lulii 1871 datis et ad Praefectos praecipuarum Europae bibliothocaruni missis, lam notitias plurimas de codicibus ad S. Donaventuram spectantibus col- ligerc potuit. Nihilominus ncque hoc sntis sufllcere intellexit, sed šibi ipsi bibliothecas adeundas et accurate pcrlustrandas esse, quo omnia documenta huc spectantia colligerc posset. Unde prae- ter Italiam peragravit omnes Euiopae terras , si excipias Russiam et Sueciam , nec ulli cedebat ditncultiUi, nec parcebat labori , ul colligeret cx bibliolhccis tum publicis tum privatls etiam do- cumenta minoris momenti, quae aliquo modo opera vel vitam S. Bonaventurae possent illustrare. De melhodo sanc idonea, quam in perscrutandis bibliolhecis sequebaiur, ipse in libro suo mox laudando rationem rcddidiL Hac diligontia et hac sua melhodo adhibita, et plura hucusque anecdota Seraphici Doctorls opera in latebris bibliothecarum delitescentia detexit, et meliores iam cditorum librorum codices ad textum eorum non raro depravatum vel mutilum. eracndandum conquisivit, et plurima historiae litterariae documenta notavil, quae tot quaestionibus circa ge- nuina S. Doctoris opera obortis, nec hucusque sulTlnenti modo solutis, certius resolvendis inscr- virent. Incrcdibili studio parique diligentia et eximin artis paleographicae peritia octo annorum spatio fere quadringentas bibliothecas Galliae, Angliae, Belgli, Ilelvetiae, Germaniae, Daniae, Austriae, Bavariae, Bataviae, llispaniae, Portugalliae, Italiae perlustravit , et plurium sodorum auxilio sufrullus, ad. minus quinquaginta millia codicum accuratius examinatorum in multis volu- minibus manu exaratis descripsit. In his suis commentariis, praetor ea quae ad S. Bonaventuram spectant, piurimos etiam alioium auctorum codices manuscriptos mcmoratu dignos diligenter adno- tavit, praesertim eos omnes qui ad Ordinis nostri auctores antc saeculum XVI viventes, vel ad historiam Ordinis spectant. Quae nolitiae de antiquis Ordinis nostri auctoribus , eo pluris faciendae sunt, quod magna horum operum pars nondum prelo publicata, et non pauca ipsi Waddingo et Sbaraleae sunt incognita ». Hucusque Editores. Porro P. Fidclis ortum habuit in parvo vico Fannae , provinciae Fori-lulii (Friuli j die 24 Dcccmbris 1 838 , et die 29 Septembris an. 1 855 Venetiis in Conventu S. Michaclis in insula habitum Seraphicum suscepit a R.mo P. Bernardino a Portu Romatino , tunc Ministro Refonna- tJie Provinciae Venetae , et actuali Ministro Generali totius Ordinis S. Francisci. Praeclaro ingenio, sin- gulari diligentia , alquc firmo constantique animo praeditus , insignes fecit progressus in studiis rho- toiicae (1856-57), philosophiac (1858-59) et S. Theologiac (1860-63), quo lempore eUam doctrina vere scraphica S. Bonaventurae initiatus, ita in scientiis excul(us et matuiHis Superioribus suis DE VEITETA PROVINCIA REFORM. 355 loanues Clementes a Veneliis, senior, Scuola di erudizione, Venezia, 1720. 4722. vol. 3. 4. Petrus Antonius a Veneliis, Dei terremoli. Sigismandus a Veneliis, iunior, Memorte sui Cimiteri, Venezia, 48ii. 8. » Bibliografia universak, Venezia, 1842. 8. visus est, ul ipsi, studlis passivis nondum plene flnitis, munus Lectoris imponerent; nec spes de 60 concepta fefellit. Philosophicas disciplinas et Brevnoquium S. Bonaventurae optime in scho- lis Dostris explicavit ; sed ob temporum vicissiludines cum suis clericis studentibus locum mutare coactus esl, docendo an. 1866-67 in Conventu Sebatensi (Schwaz) Provinciae TyroIensis S. Leo- poldi, et deinde in Conventu Cimrllae prope Nicaeam (Nizza). Anno tamen 1869 gravi pectoris morbo bis repelito, coactus est docendi muneri renunliare. Interim occasione a Concilio VaUcano (lata, an. 1870 Romam a R.mo Ministro Generali vocatus est, ut genuinam S. Bonaventurae de praerogativis Summi Pontiflds doctrinam defenderet, quod brevissimo tempore absolvit egregio opere: Ser. Doct S. Bonaventurae de Rom-, Pontificis primatu et infallibititate. Paulo post conUra pseudo-liberalismum scripsit italice tractatulum: Urgente escursione etc. Labores eius ad novain editionem operum S. Bonaventurae superius indicavimus. Cum autem R.mus P. Minister Generalis interea domum idoneam sub titulo Collegii S. Bonaventurae, prope Florentiam in vico, qui vulgo vocatur Ouaracchi (Clarae Aquae), parasset, P. Fidelis annis 1878- 79, praetcr bibliolhecarum perlustrationem , non parum curae et laboris suscepit, ut Collegio bibliothecam idoneam compararet, ibique a die Testo S. Bonaventurae dn. 1879 cum pluribus sodiš proximae praepardtioni eiusdem edilionis totis viribus incumbebat. At laboribus ft*actus, gravi diutumoque morbo tentatus, die 12 Augusti an. 1881 pic inter fraunim preces in Domino obdormiviL Consummatus in brevi (vix 43 annorum tempore) earplevil temporarmuUa (Sap. 4, 13J, TABULA CHRONOLOGICA STRICTIORIS OBSERVANTIAE S. P. N. FRAKClSCr CONCINNATA A P. ANTOMO MAHIA A VICKTIA ISCT. THKOL. CHRONOL. ET IX-IIfi. PROTINCIAK RKFO&I. S. iNTONII TINSTIiKDH. mo DOMINI 1488. P. lonnncs n Puebla slricliorcm vivendi ralionem institnil, ot ox Discalcealis Cuslodiam Angolorum in Hispania erigil. i40r>. P. loanDes a Guadalupo, nius discipulus, poiiliOcia frelus aiiclorilale , Cu- slodias Discalcoalorum Piclatis in Liisitania, ct S. Evangciii in Exlrema- dura erigil. 1499. Nascllur S. Pelrus de Alcanlara. I.jOG. Cuslodla S. Evangelii obedionliae Ministri Genor^ilis lolius Ordinis Miiiorum se subiicit. 1515. S. Petnis de Alcanlara in Cuslodla S. Evangelii liabiaim Franciscannm sumil. 1517. Leo X Convenluales disiungil al) Observanlibus, quibns celerae Congreg:)- tiones reformalae iiniuntur. 1518. Cuslodla Pielalis in provinciam erigilur. 1519. P. Franciscus LIcliello, MInisler Generalis, Reforinalis Ilalis Convenlus iion- nuilos ab urbibus remotiores el angusliores assignat. 1520. Cnslodia S. Evangelii in provinciam erigilur sub invocatione S. Gabrielis Archaugeli. — Circa haec lempora Reformalio iniroducilur in provinciis Argenlina el Coloniensi , ambae Recolleclorum. 15*25. P. Franciscus Quinnonius, MInisler Generalis, dnodecim fratres ex provin- cia Discalcealorum S. Gabrielis in Americam milili, (piibus Ven. P. Mar- linus a Vaienlia praeficilnr. Haec fuil prima wmio, ul ail Mariaiius, Fratrum Reformatorum in Novam Hispatiiam. — Cuslodia S. Ev.iiigelii * t Potpral noquo iurc praetermilli partirulnris Discnlceatonim, Rerolloctorumqiio Iractilus, iideni enim siint cum fratiibus Reformatis, quoad normam vivendi, praelor (]uasdam mere a. lussu eiusdem P. Ministri Generalis, in Congregalione Generali Assisiensi puhlice iegiUir epislola, iu qua reformala vivendi norma el leges prae- scribanlur. 1531. P. Ferdiuandus Vaqueyro, provinciae Pietalis aluinnus, primus Indiarum Occidenlalium Episcopus creatur. 153i. Clemens Vil Bullam In Suprema emanal, (|ua iuridica Reformalorum Fa- miliae Cismontanae al) Obsorvantibus distinctio asseriUir, eorumque Con- venlus in Cuslodias erigunlur. — Provincia Gennaniae inferioris, olim Brabantiae, Recollectorum insliUiilur. i 53 i. Ad caeleslia vocatur Ven. P. Marlinus a Valentia, Indiarum Occidenlalium Aposlolus nuncupalus. — Cuslodia Mexicai a S. Evangelii in provinciam erigilur. 1556. P. Didacus de Sylva, provinciae Pielalis alumniis, primus lnquisitor Gene- ralis Regni Lusilaniae eligiUir. 15^11. In Indiis OccidenUdibus P. loannes a Špiritu sancto pro Chrisli fide occi- dilur. 1546. Ad rimns Cnslos Venelae Reformalionis, anle et posl obilum signis ac prodigiis, ut fer- -^ lur a Deo illuslratus. 1609. In lapponia Ven. P. Didacus a Cruce Discalceatus marlyrii palmam oblinet. — In regno Valentiae P. Barlholomaeus Xiinenes, ilem ex Discalceatis, a Maaris nccalur. — In Palaestina P. Bonavenlura a Columnella> ex Refor- mala Custodia Apruliorum, a Turcis pro Chrisli flde inlerficltur. — Fr. Lucas de Salas Discalceatus, post muKos exantlatos labores in Evangelio apnd lapponenses disseminando, ad Philippinas remeare coactus , in mari mortem, quam praedixerat, invenit. 1610. In Insulis Tugulandis P. Sebaslianus a S. losepho,el Fr. Paulus a S. Anna, laicus, hispani, Discniceati, martvrii palmam consequuntur. — in Sicilia morilur P. Angelus a Calalahierone reformalus, vitae sanclilate illuslris. 161 ž. Provinciae Recolleclorum S. Bernardini et S. Dionysii in Gallia erigunlur. 1615. Rex Voxii in lapponia B. Liidovicun) Solelo Discalceatum cum nobilibus quibusdani regni proceribus ad Paulum V solemni legalioue millil. — P. Ludovicus a S. Didaco Discalceatus ad fideni convertit haeredem regni lalTanatapan, cum matre tfc multis mililibus. 1614. Morilur in Sicilia Fr. Franciseus a Camerala, laicus reformalus, singulari praerogativa virlulum insignis. 1616. In Inpponia Fr. Alphonsus a Solitudine, hispanusex DIscalcealis, marlyrio cc- rouatur. — In Provincia S. Gabrielis P. Franciseus a S. lacobo, ilem Discal- ceatus, Imniaculatae Conceptionis B. M. V. strenuus assertor,piissime decedit. 560 TABULA CHRONOLOGIGA. 1617. In lapponia B. Petro ab Ascensione ex Discalceatis capul obtruncatur. — Romae in Convenlu S. P. Franclsci trans Tyberim, moritur Ven. P. Bar- tholomaeus a Saluthio Reformatas, doctrina, zelo animarum et sanctimonia celeberrimus. — In Conventu S. Didaci del Corrae de Abnaguer decedit P. Balthassar a S. Francisco , Discalceatiis , in Deum et proximuni pietale eonspicuus. 1618. B. loannes a S. Martlia, Discalceatus, in faponia martyrio decoratar. — in Barensi Custodia moritur cum nota sanctitatis Fr. Didacus a Francavilla, laieus reforinatus. — P. Benigiuis a lanua « Reformatae Custodiae Siculne filiiis, in Gcneralem totius Urdinis Mintstrum eligilur, ex Strietiori Ubser- vantia primus. 1619. P. Blasius a Granata, Discalceatus, in Insulis Moluchis pro Chrisli (Ide san- guinem fiindit. — Provincia S. Didaci Discalceatorum in Baetica , e( lin- macalatae Conceptionis , necnon S. Mariae Magdalcnae, Recolleclonim , in Gallia eriguntur. 16*^. Provincia S. Francisci Recollectoruin in Gallia erigitur. 1621. Moriuntur sanctitate celebres P. Sancles a Colonio ex Custodia Thusciae, Fr. Seraphinus a Panormo diaconus siculus, et Fr. Silvester a Cuperlino, ex Custodia Barensi, omnes reformati. — Gre^orius XV die 10 Seplembris proprium Procuratoreni Gcneralem Reformatis Hispaniae et Indiaruro con- cedit; et die 2i Novembris Definitores, Commissarios et Vicarios Gene- rales pro Reformatis utriusque Familiae instituit. 1622. BB. Apollinaris Franco, Commissarins Generalis, hispanus, Discalceatus, Richardus a S. Anna, belga, RecoUeclus, Petrus ab Avila et Vincentius a S. losepho, hispani, nec non Franciscus a S. Bonaveulura et Petrus ^ S. CIara, lapponenses, omnes ex Discalceatis, cum duobus tertrariis, in lapponia in odium fidei comburuntur. — Martyr quoque dei^idit in Insula Malacae Fr. loannes a Palma, laieus ex Discalceata provincia Valentina. — Valentiae magna sanctilatis fama moritur P. Antonius Sobrino, pariler ex Discalceatis. — Provincia Discalceatorum Matris Dei de Malaca in Indiis Orienlalibus erigitur. 1625. In lapponia B. Franciscus Galvez, hispanus, Discalceatus, per ignem ad aelernum ducitur refrigerlum. — Taurini in Pedemontio moritur Ven. Fr. Laurentius a Ruello, laieus reformatus, pro cuius beatificatione prooessus conlecti fuerunt. 1624. B. Ludovicus Sotelo, hispanus, ad Catlioltcum Regem, Romanumque Pon- tiflcem iam Legatus, et lapponiae Episcopus electus, simul cum BB. Lu- dovico Sosanda, et Ludovico Baba, lapponensibus item Discalceatis, iu lapponia igni Iraditur. — Moritur in odore sanctitatis Fr. Andreas Rodri* guez laieus ex Discalceata provincia Valentiae. — Varsaviae pie obit P. Alexander a Patavio ex CustodiT) Reformata Mediolaneusi, praccipiius in Polonia Reformationis propag:Uor — Urbanus VIII S. Lateranenseni Poenilentiariam Minoribus Reformatis in perpetuum et exclusive assigual — Idem Pontifex revocat concessiones a Gre^^orlo XV faclas Reformatis^ utriusque Familiae, eosque Ministre • Generali de Observanlia ilerum subiicit. TABULA CHRONOLOGICA. 564 1625. iiliusdein Pontificis iussii Refonnati in S:icro Alverniae Moiite PP. Obser- viiiuiliiis siibsiituuntur. — Provincia Bavariae reformatur. 1627. lil lappoiiia BB. Fraiieiscus a S. Maria hispanns, Bartholomaeus Laurel inexicanus, et Antonius a S. Francisco iapponensis, omiics ex Discalceatis, cum octo ex tertio Ordine pro Christo concrcmantur. — Provincia Bo- heiniae el provincia S. Leopoldi in Tyro1i Septentrionali reformautur. 1628. In lapponia BB. Antonius a S. Bonaventura hispanus, et Dominicus a Nan- gasacliio, iapponensis, Discalceati, cum novem lerliariis per ignem Christi fidem leslantur. — Provincia Recolieclorum S. losephi in Flandria erigitur. 1629. Provincia SS. Saivaloris in Hungaria reformatur. 1630. Malriti moritur Fr. Franciscus a Cogolludo, laicus discalcealus ex provincia Castellae novae , miracuiis famosus. — Missiones in Imperio Fezzae et IMa- rocehii a Discaiceatis instituunlur. — Provincia Angliae restauratur, et in- ter Recollectas adscribitur. 1651. Marocchi B. loannes de Pr.ido, iam priinus Minister provinciae Discalcea- torum S. Didaci, glorioso allicitur martyrio. — In Bohemia P. Patritius Fleraming et Fr. Matttiaeus Horv diaconus, Recollecti ex provincia Hiber- niae, ab haereticis hussitis in odium fidei necantur. — Romae in Conveutu S. Petri de Monle-Aureo animani exhalal \enerabilis Fr. Innocentius a Cbiusa, laicus reformatus, sanctis moribus el divinis illustrationibus or- natus , cuius causa apud S. R. Congre^alionem introducla fuit. — P. Bo- naventura a Palatiolo, ex Ref. Cust. Pedemontana, Missiones in Vallibus Lucernae in ditione Subalpina ad Valdensium conversionem fundat. 1652. In lapponia BB. P. Hieronynuis a Cruce, iapponensis, et Fr. Gabriei a Magdalena, hispanus, Discalceati, sulphureis immerguntur a(|uis, ac tai^ dem comburuntur. — P. Hieronymus a S. losepbo, item Discalcealus, dum lapponiam peteret, ab infidelibus in navi capite Irunciitur. — In Ducatu Virtemburgico P. Adulpbus Ardelph tyrolensis, provinciae Recol- iectae Argentinensis filius, ab baereticis Svecis interimitur. — Provincia Austriaca S. Bernardini reformatur. 1655. In lapponia P. Didacus a S. Francisco el Fr. Marlinus a S. Bonaventura Discalceati, martyrii palmam assequuntur. 1654. In Albania, et paulo posl etiam in Macedonia et in Servia, Missiones a Reformatis eriguntur. 1655. Osacae in lapponico Regno P. Alovsius Gomez per ignem ad caeleste refri- geriuni transit. — Ibidem PP. Ginesius Queseda et loannes Torella in foveae supplicio animam Deo reddunt. — In eodem regno FF. Cosmas Lliigas et Vincentius a S. Laurentio, laicus, omnes ex Discalceatorum familia, martyrlo coronantur. — Provincia Recolieclorum SS. Sacramenti in Gallia inslituitur. 1656. Piissime decedit P. Antonius a Galbiato, ex Custodia Mediolanensi , Episco- pus Ripanus, praecipuus Reformationis promotor in Germania. 1657. In Convenlu suae patriae moritur B. Humilis a Bisiniano, laicus ex refor- mata Custodia Calabriae Citerioris, virlutibus et špiritu prophetico admi- b randus. — P. Franciscus a Venetils, Custodiae Reformatae Venetae filius, Missionem Tripolitanam in Africa Instaurat. 362 TABULA CHRONOLOGICA. i 638. In Aethiopia PP. Cherubinus a Calalahierone, Siculus, et Franciscus a Ta- raiUo ex Apuliae Ciistodia, rcformati, glorioso coronanUir marlyrio. 4639. Urbanus VIII Custodias Familiae Reformatae Cismonlanae in provincias erigit, quae iuxia ordinem in ComiHis Generalibus servalum, suni se- quentes : i. Serapbica S. P. Francisci. 2. Romana S. Michaelis Archangeli. 3. Marchiae. i. Thusciae. «^. Bononiensis. 6. Veneta S. Antonii. 7. lanuensis S. Antonii. 8. Mediolanensis. 9. Principatiis. 10. Galabriac Ulterioris, Ss. Septein Marlyrum. 11. Siciliae, sen Messanensis, seu Vallis Daemonis. 12. Barensis S. Nicolai. 13. Aprutionim S. Bernardini, li. Apuliae S. Angeli. 13. Corsicae. 16. Brixiensis. 17. Basilicatac, seu Lueana. 18. Neapolitana el Terrae Laboris. 19. Calabriae Ciierioris. 20. Insubriae S. Didaci. 21. Taurinensis S. Thomae Apostoli. 22. Vallis Mazzariae, seu Panormilana. 23. Vallis Nethi. 2i. Poloniae Maioris S. Antonii. 25. Poloniae Minoris S. Mariae Angelorum. 1610. Custodia Refornialorum Transvivaniae , a provincia SS. Salvatorls disiun- cta , erigitur sub invocatione S. Slepbani Regis. 1640. In lapponia P. Didacus a Cruce martvrio coronatur. 1642. Refonnati Familiae Cismontanae in Generali Romana Congregatione diei 7 lunii Gonstitutiones proprias in unum collectas, specialique Apostolica ad- probatione munitas, publicant. 1613. Urbanus VIII duodecini Missionarios hispanos discalceatos in Sinense Impe- rium mittit, quibus P. Antonius a S. Maria praeficitur. — Provincia Rc- formatorum S. Vigilii In dilione Tridentina, a Veneta avulsa, erigitur. 1644. In Albania PP. Paulus a Mantua, ex provincia Veneta, el Salvalor ab Ophvda ex prov. Marchiae, ambo reformati, pro Ghristi fide occiduntur. 1645. P. loannes a Neapoli, secundus ex Reformatis, Minister Generalis eligitur. Is Gbronologiae historico-legalis Ordinis primus ideam concepit, eiusque compilationcm P. Michaeli-Angelo a Neapoli, Regul. Observantiae com- misiL 1647. S. Gongregatio de Propaganda Fide die nona lulii huius anni Decretum TABULA CHRONOLOGICA. 565 einaiiavit, ut Guardianus Hierosolijmitanus et maior pars famiUae sini Reformati. Hoc tamen Decretiim in desuetudinem ianidiu abiit. 1048. In Aelhiopia PP. Antonius a Petra Pagana et Felix a S. Severino, ex provin- cia Prineipatus, ac losepiius ab Atina ex Homana; et in Albania PP. Ferdi- nandus ab Albissola provinciae laniiensis, et laeobus a Sarnano provinciae Romanae, omnes ex familia Reformatorum, martyrii palmam adipiscuntur. 1649. Agentibus polissimum PP. Francisco Maxcntlo ab Apco, Reformatae pro- vinciae VeneUie fiiio, provinciae S. Vigilii fundatore, et per Germaniam Superiorem Commissario Generali Nalionali, ac Seraphino Bernardi, Mi- nislro Reformatae provinciae Austrracae, Universiias Vindobonensis iusiu- randuin solemniter emiltit perpeluo tuendi sententiam pro Immaculata Conceptione B. M. V. 1655. Tripoli in Barberia in odium fidei occiditur P. loan. Baptista a Ponte, ex Reformata provincia Taurinensi. — In Gorsica decedit Ven. P. Bernardi- nus a Calentiana reformatus, pro cuius beatificatione modo agilur. 1655. In Valtibus Lucernae in Pedemontio P. Clemens a Brixina Reform, prov. Ve- neliie, et Fr. Didacus a Valderio, laicus Reform, provinciae Taurinensis, a Valdeusibus in odium calholicae veritalis interOciuntur. 1656. Gasali in Monteferrato piissime obit P. loannes Baptista a Turricula, stre- nuus iam Reformationis promotor in Hungaria Inferiori. 1657. Romae, in Gonvenlu S. Isidori, pie morilur celeberrimus P. Lucas Wad- dingus, provinciae Hibernicae Recoilectorum alumnns, Annaliumque Ordi- nis eruditissinnis et diligentissimus schptor. — Gustodia Brasiliensis S. Antonii Discalcealorum in provinciam constituitur. 1658. P. Michael-Angelus a Sambuca, Siculus , Minister Generalis eligitur, ex Reformatis terlius. 1659. Provincia Hungarica Reformatorum sub titido S. Mariae erigitur. — Pro- vincia Granatae, seu S. Petri de Alcantara Discalcealorum, divisa a pro- vincia S. loannis Baptistae, instiluitnr. 1661. In provincia Barensi moritur Fr. Antonius a Gasalenovo , laicus reformatus magnae perfectionis. 1662. In urbe Gayri in Aegypto P. Innocentius a Roma, reformatus, pro Ghrisli fide a Turcis interficilur. — Ven. Fr. Bonaveutura a Barcinone sacros Re^^essus in Reformata provincia Romana insiituit. 1665. P. Michael-Angelus a Sambuca, Minister Generalis, Generalium Statulorum compilalionem publicat, ab eius nomine Sambucanam appellatam. — Lon- dini in Anglia a Regina Galharina Lusitana Gonventus pro duodecim fra- tribus Disciiceatis provinciae Algarbiorum, seu de la Rabida, SLedliic^iur. 1667. Provincia Recoilectorum S. Anionii in Arthesia erigitur. 1668. In Aelhiopia PP. Ludovicus a Laurentiana ex Reform, prov. Basilicatae et Franciscus a Mistretta, ex Reform, prov. Siciliae, martyrio coronantur. 1669. Giemens IX S. Petrum de Alcantara solemni ritu inter Sanctos adsiTibit. — Mantuae magna sanctilatis fiuna decedit P. Massaeus Vitali, ex prov. Reform. Veneta, eiusdem urbis episcopus, pastorali sollicitudine et omnium virtutum exercitio praestanlissimus, divinarumque rerum scientia et vlrtu- tibus praeclarissimus. 364 TABULA CHRONOLOGICA. 1670. Romae in Conveiitu S. P. N. Francisci ad Ripas morilur B. Carolus a Se- Ua, laicus reformatas ex proviiicia Romana. — Provincia Solitiidiiiis in Liisilania, Discalcealoruin , divisa a Provincia Pielalis, erigitur. — Cuslo- dia S. Petri do Alcantara pro Discalceatis hispanis in Regno NeapoliUino erigilur. 4672. Gallipoli decedil euni farna sanclitatis P. Franciscus a Siciis, Refonn. prov. Barensis iilius. 1675. Custodia S. Pciri de Alcantara in Regno Nea|)olitano' provincia declaratur. — Provincia Inunacutalae Conceptionis Discalceatorun) in Brasilia erigitur. i679. In niari Siamensi P. Alptionsus a S. losepho discalceatus, lapponiam peti- lurus, ab infideli nauta occiditur. — Bri\iae morilur P. Ludoviciis a Breno, reformalns, iain Missionarius Apostolicus in Vallihus Lncernae, sanctitDte praeclarus. 1680. hniocentins XI Rerormatis Familiae Cismontanae Missionem in Imperio Sinensi assignat, quam adhuc tenent. — P. Ludovicus Hennepin, Recolle- clns Flander, regionem Mississipi delegit. 168S. Nova missio in Louisiana a Recollectis Gailis instituitur. — Tarenti pie morilur Fr. Aegidiiis a Tarento, laicus Reform, provinciae Barensis. 1683. Multi Fratres ex provincia Reformata Austriaca a Tnrcis necantur. 1()84. Roinae in Recessu S. Bonavenlurae decedil Venerabilis Fr. Bonavenlura a Barcinone, laicus reformatus, S. Recessus in Reformata provincia Romana fundator, cuius virlutes heroicae declaratae fuerunl. 1685. Panormi morilur Fr. Bernardinus a Sambuca, laicus e\ Reform, provincia Vallis Mazzariae , virlulibus eximiis spectabilis. 1689. Provincia S. Crucis, seu Groatiae-Garnioliae reformatur. 16!)0. S. Paschalis Baylon Sanctorum fastis ab Alexandro VIII solemniter adscri- biiur. — Missiones in Peloponneso a provincia Reform. Veneta inslituunliir. 1693. S lidae in Palaeslina Fr. Didacus a Pomarico , laicus e Ref. prov. Basilica- lae, a Turcis in odium verae fidei necatur. 1697. Tertio Missionarli Reformati in Aelhiopiam millunlur; at paulo i)osl ex- pelluntur. 1700. Innocenlius XII P. Franciscum a Saleme ex provincia Siciliae, et post huius mortem P. losephum Mariam a Ierosolymis, ex provincia Romana, cum duobus sociis Garolum a Gilenlo ex Lucania, et Theodorum Krump ex Bavaria, omnes ex familia Reformatorum , ad Imperalorem Aethiopiae legatos minit. 1703. In urbe Gayri P. Franciscus Glomens Gallus, ex provincia Recollecla Lugdu* nensi, martyrio afficitur. — Clemens XI proprium Procuralorem Generalem fratribus Striclioris Observanliae Familiae Ultramonlanae, Discalceatis sci- llcel et Recollectis, Germauo-Belgicis exceptis, concedll. 1704. Viginli Missionarii ex familia Reformatorum in A?thiopiam millunlur. — In Imperio Sinensi morilur P. Basilius Brollo a Glemona, ex Reform. |>ro- vincia Veneta, Vicarius Apostolicus provinciae Xen-si et Xan-si, qui plura infldelium milila ad Christi cngnilionem adduxil, ct plureslibros, et prae- cipue Diclionarium Sinico-Latinum, omnium praestantissimum el saepe recusum, el in plures linguas Iranslatum, lucubraverat. TABULA CHRONOLOGICA. 365 4705. Provincia Discalceatorum Immaculalae Conceplionis de la Beyra in Lasi- lania erigilur, divisa a provincia S. Anlonii. 1709. Nicosiae in Sicilia moritur Fr. Benedictus a Nicosia , reformalus, laicus, 11- luslris pielate. — Cuslodia Reformatorum in Peloponnoso erigitur, cui ex provincia Veneta viginti tres Missionarii assignanUir. i7i0. In Albania P. Anlonius a Sora, ex Ref. provincia Aprutiorum, pro fide Chrisli occidilur. — Ex calalogo a provinciis confecto et ad Capitulum Ge- nerale hoc anno celebratum misso, eruilur Reformatos utriusqiie Famiiiae lune iemporis fuisse 30.050, ex quibus 13.90:2 ad Cismonlanam, 16.148 ad Uttramontanam pertinebanl. 1714. Romaniae in Peloponneso P. Archangelus a Thine, reformatns ex provincia Veneta, in odium Christianae fldei a Turcis deooitalur. — Cnstodia Pelo- ponnesiaca ob Tnrcaruro invasionem penitus everlitur. 1716. In Aethiopia pro confessione verae fldei PP. Liberatus Weiss prov. Auslria- cae, Michael Pius a Zerbo prov. S. Didaci in Insubria^ et Samuel a Biumo prov. Mediolanensis, omnes ex fainiiia Reformatornm , lapidibns obruuntur. . — P. Sigismundus a Venetiis, reformalus, Corcyrara a Turcis obsessam glorioso facinore liberat. 1721. Ad astra conscendil S. Pacificus a S. Severino, reformalus ex provincia Marchiae, patientia et orationis špiritu excellens. 17i3. In Aegypti urbibus Girges et Achim multi ex Cophtis a noslratibus refor- malis converluntur. 1724. In regno Camboiae, in India Orientali, PP. Valerins Risi, bavarus, refor- malus, et Seraphiims de Borgia, lusitanus, Missionem insliUiunt. i 726. Neapoii moritur Venerabilis P. lo. Baptista a Burgundia, reformalus ex S. Recessu Romano, morum innocenlia ac divinis charismatibus eximius9 pro cuius beatificatione actus nune conflciunlur. 1727. Nova missio in Moscovia fundatur a P. lacobo ab Olcggio , ex p-ov. Reform. Mediolanensi. — Provincia Recolleclorum S. Nicolai in Lolharingia erigilur. 1729. Cuslodia Reformatorfim Transylvaniae in provinciam erigilur. 1734. Neapoii moritur S. loannes losephus a Cruce, ex provincia Neapolitana Discal ceatorum , solitudinis amore ac špiritu mortiflcationis omnino admirandus. 1736. Romae in Convenlu S. P. N. Francisci ad Ripas cum Hima sanctilatis mo- ritur Fr. Frauciscus a Cisterna , laicus reformalus. 1737. Bralichzenii in Bulgaria P. Damasus Kun, ex Reform, provincia Austriae, a schismaticis in templo Irucidalur. 1738. Urbeveteri moritur Venerabilis P. Pelrus Dominicus ab UrbeveterI, fervenlis- simus divini verbi praeco, ex reformata provincia Seraphica, cuius vir tules in gradu heroico declaralae fuerunl. 1741. Cuslodia Lyciensis S. Paschalis in Regno Neapolilano pro Discalcealis eri- gilur, quae sequenti anno provincia declaralur. 1 742. Celleni in dioec. Monlisfalisci obit Venerabilis P. Pelrus a Balnearia, ref. prov. Seraphicae vir omnigenae perfeclionis, pro cuius beatificatione processus inslitui coeperunl. 1744. P. Rapliael a Lugagnano, ex Ref. provincia Bononiensi, Minister Generalis eligitur, ex Slricliori Observantia quartus. — Cuslodia S. Pascbalis Discal- 566 TABULA CHRONOLOGIGA. ceatorum in Regno Murciae origilur. — Cunei in Pedcmontio morilur Ven. P. Benignus a Cuneo ex prov. Taurinensi, ciiius virtutes in gradu heroico nuper declaratae fuerunl. 1745. Provincia Discalceatorum linmacnlalae Conceplionis in nova Caslella eri- gitiir, divisa a provincia S. losephi. — Cuslodia Reform. Papicnsis sub lilulo S. Paschalis inslituitur. 4750. P. Petrus loannetius de Molina, ex provincia S. loannis Baptistac Valenliae, Minister Generalis eligitur, qiiinlus ex Slrictiori Observantia, sed cx Di- scalceatis primus. Is statuam marmorcam S. Rerormatoris Petri de Alcan- lara in Vaticana Basilica erigi curavil. — Provincia Recollecl<>rum S. Pelri de Alcantara Alsatiae, divisa a provincia Argentina, instituitur. ilM. Romae in Conventu S. Bonaventiirae decedit S. Leonardus a Portu-Mauritio, reforinatus ex Recessu Romano. — Provincia Reformalorum Pnissiae Ma- rianac in Polonia erigitur. • 4755. Provincia Silesiae Reformalorum sub lilulo S. Hedvvigis erigitur. 1756. In hnperio Sinensi P. Eugenius Piloti a Bassano, exRef. provincia Veneta, Episcopus Porlimensis et Vicarius Aposlolicus provinciarum Xen-si ei Xan-si, post diutinos carceres, ludibria et pericula, aerumnis confectus, ad caelestia vocatur. 1762. P. Petrus loannetius de Molina, post sexcnnium vacalionis, iterum Minisler Generalis declaralur. 4763. Provincia Reformalorum Russiae Rubrae, seu Galiliae, in Polonia erigitur sub lilulo S. Virginis Dolorosae. 4764. Romae in Conventu S. P. N. Francisci ad Ripas sancle decedil P. Leo ab Ariccia, reformalus provinciae Romanae — Neapoli magna sanclilalis fama decedit Ven. Fr. Franciscus a S. Antonio, tertiarius ciaustralis pro- vinciae Discalceatorum Neapolilanae, pro cuius beatificalione processus confecti sunt. 4768. P. Paschalis a Varisio ex provincia Mediolanensi , Minister Generalis crea- tur, sextus ex Slrictiori Observantia; qui ob lemporum adiuucla per viginli Ires annos et amplius, scilicel ad mortem usque, Ordini praefuil. 4784. Cuslodia Reformala Lucensis a provincia Tbusciae avulsa erigitur. 4785. Labaci in Carniolia cum fama sanclilalis decedil P. Hugo Vadnik, ex Rcf. provincia Croaliae-Carnioliae S. Crucis. 4790. P. Franciscus Maria de Maguis a Devio, ex Ref. prov. Mcdionalensi , Epi- scopus Miletopolilanus et Vicarius Aposlolicus in Imperlo Sinensi, farne et aerumnis confeclus, in carceribus Pekini morilur. 4794. In Gallia omnes Conventus deslruuntur, plurimique fralres crudeliler n Cap. L v. 8. * P. Michael Angelus a Ncapoli Min. Obs. Chron. Ord. — Arturus Marlyrol. Franc. — P. loan. Den. — HauL Brev. liisL Ord. Min. Tract. 2. cnp. 48. — P. Pamphilus a Malleano Min. Rif. HisL corap. S. Francis. el Franc. vol. 1. c. 4. ' P. Antonius ab Urbeveteri Chron. Prov. Seraph. Reform, lib. 4. cap. 14. * In noslro Archivo provinciali adhuc exs(ant plura rescripta ponliflcia , quibus huic nostrae Provindae aggregatio concedebalur hiš, qui eam hunUHter instantergue petebant. s Breve dalum Romae die 24 lan. 1480 Pontif. 9. 572 PARVA CmiONICA Slrictioris Observantiae ftindamenta iecit; iode Innocentii VIII nactoritateS tres Fralres huius Provinciae, scilicet Andream a Perusia, HilarioDem a Tuderlo et Franciscum a Baslia accivit , at rerormatioDem , seu stricliorem observantiam , dieto in convenlu apprebensam , foverent , propagarent atque conslabilirent *. Nec aliguis pertimescat cum nomen reformattonis audit. Non esl enim LtUherana reformalio. Et vae Ecclesiae Dei , vae socielati , vae religiosis lustitutis nisi inter- dum reformationes prodirent I Nisi B. Pauius Trincius , divino špiritu molus , sur- rexisset , nune nos aut Minoritae nomine tantum essemus , aut S. Francisei Insiilu- tum amplius non extaret Hinc est, quod saerosaneta Catholiea Eeelesia SpiriUi Saneto ducta, cunctis in Coneiliis Generalibus caput de reformatione habel, qua abusus irrepti (et hi semper ubi sunt homines enascuntur) eradicentur, vita evan- geliea promoveatur , moresque hominum reformentur. Et Deus O. M. bas reforma- tiones šibi acceptas esse demonstravit , dum eas sanctissimis viris illustratas voluit, ut videre est apud Ecelesiastieas Historias'. Vae igitur iilis, qui vel eas adversan> tur, vel destruetionem molinntur I Indignationem divinam minime effugient, uti omnes in die magni iudicii conspecturi sumus. Attamen illi strictioris Observantiae vel Reformationis assertores , sicut in ceteris provinciis , sic in nostra , Ministris in cunctis oblemperabant ; qui cum eorum pie- tatem , silentium , humilitatem , caritatem praecipm circa infirfnos , orationem et altissimam paupertatem ^ admirarentur, eosque vere špiritu seraphico ductos esse cernerent, libentissime angu^^iora coenobia et ab urbibus magis remota assignabant, ubi iuxta sanctae regulae puritatem , quam professi erant , Domino inservire eis liceret Hinc faventibus Summis Pontiflcibus Clemente YII et VIII, Gregorio XIII ac XV et Paulo V , dum Observantes Capitulum celebrabant , Reformati , ipsis tantum suffra- gantibus, proprium regiminis Custodem eligebant, a Ministris tamen dependentero. Sicque actum est usque ad annum 1596, in quo Clemens VIII vi Bullae, quae incipit: Pro iniuncti Nobis Apostolici muneris ratione huius etiam nostrae sera- pbicae Custodiae Patribus concessit, ut šibi eligerent Custodem tantum a reveren- dissimo ministro Generali dependentem. Quo tamen anno proprium Custodem , licet dependentem, eligere inceperint, et quinam ipsi fuerint, ignoratur; cum cuncta documenta id concernentia vel deper- dita vel subtracta fuerint; de quorum aroissione etiam noster Chronologus lamenta- tur\ In Necrologio huius nostrae seraphicae reformatae Provinciae duo tantum Custodes memorantur, id est P. loannes de Asisio, qui iterato Custodiam gubemavit ; et P. Petrus pariter de Asišio, de quo alta non habetur memoria. Certum tamen est, multos ex nostris custodibus ad provincialatus munus assumptos fuisse; tauc enim indifferens erat Ministri electio, et dununodo bonum utriusque familiae id exposceret, Minister interdum ex Observantibus et interdum ex Reformsitis selige- balur. Pariter certum est, quod nostrates Reformati anno i589 quinque conventus habebant, scilicet sancti Francisei Specus, dioecesis Narniensis; sanctissimae An- 1 De Gubematis, Orbis seraph. lib. 7. c. 2. peg. 272. < Idem loc. cit — AdI. ab Urb. Chron. cit. lib. 4. cap. 43. 3 Gonzag. Part 4. qui etiam cunctas aerumnas ab ipsLs perpessas refert ^ Gonzag. loc. cit. * Chron. Prov. Seraph. etc. lib. 4. c. 48. PROVINCIAE SERAPmCAE REFORM. 375 nuntiatioDis Eremitae, archidioecesis Spoletanae; B. V. Mariae SpineUie et sancti lacobi, ambo in dioecesi Tudertina, nec non saiictissimae Annuntiationis Scarzolis in dioecesi Urbevetana ^ Quibus merito adiungi debent Convenlus sancti Francisci Montisluci prope Spoletum , sanclae Mariae ab Aoro apud Interamnam et sancti loannis Baplislae Ameriae. Cam enim nuUa habealur nolitia de tempore , a quo Reforniati istos incoluerint^ ingressus Reforma tonim ad ipsa prima reformationis tempora ascendere videtur '. Ita igitur res processit usque ad annum 4596 , quo haec nostra seraphica reformata Provincia firmiorem stabilitatem accepiU Tnnc enim nostrates Reformali seorsim a PP. Observantibus Capitulum custodiale, duabus vicibus tantum exceptis, celebrarunt, in quo Custos regiminis P. Angeius a Rota-Castelio pro secunda vice reuuntiatus fuil ; vir utique excelienti doctrina , summa pnidenlia ac magno zelo praeditus , ita ut sequenti anno 1597 Ciementis Vili speciali deputa- tione, missus fuit Visitator Apostolicus ad Reformationem introducendam in provin- cias sancti Bernardini in Vestinis et sancti Nicolai Barensis. luridice ergo haec Pro- vincia seraphica reformata in Cnstodiam erecta fuit anno praedicto 1596 , et ab Urbano VIII anno 1639 una cum ceteris reformatis custodiis Provincia deciarata. Interea curo in dies numerus Religiosorum augeretur , eliam coenobia adaugenda erant, dum vel accipiebantur ab aliis vel de novo exstruebantar. Anno siquidem 1596 Nostrates pi*aeter enumerata obtinuerunt coenobium Mootissancti Tuderti ; anno 1599 Sanclnarium Carcerum prope Asisium ; sanctissimae Annuntiationis Nursiae, et sancti Damiani Asisii 1603; sancti loannis Baptistae Celleni 1606, Communitatis expensis a fundamentis erectum ; sanctae Mariae a sancto Peregrino Nursiae 1610, a CIarenis acce- perunt; sanctae Mariae a lesu castri lovii 1611, muniflcentia excellentissimi principis Matthaei erectum; sancti Martini Trebiae archidioecesis Spoletinae anno 1612, a populi pietate constructum ; sancti Petri Apostoli Massae Tudertinae, expensis eminentissimi Gard. Landi 1618 aecjiflcatum ; sancti Hieronymi Eugubii et hospitium Ecclesiae novae Asisii anno 1624; sancti Bartbolomaei Apostoli CiboUuIae dioecesis Perusinae 1626. Verum cum magis magisque numerus Religiosorum augeretur , etiam coenobia multiplicabantur ; et quidem anno 1666 Nostratibus concreditum fuit coenobium sancti Laurentii in Vineis extra , et hospitium sanctae Annae intra moenia civitatis Urbisveteris ; 1690 sanctae Mariae Constantinopolitanae Cerreti; 1788 Immaculatae Conceptionis Aunani , dioecesis Aquipendiensis ; 1802 Tuscaniae , dioecesis Viterbii ; 1808 sancti Antonii Patavini Viturclani, Balneoregiae dioecesis; et 1820 Sanctuarium sancti Ubaldi Ep. Eugubii. Tria Clarissarum monasteria huic nostrae Provinciae concredita fuerant, nempe sanctae Mariae Pacis et sanctae CIarae Nursiae ab anno 1606, et sanctissimae Trini- latis Iguvii.1626. Hoc tantum nune remanet, cum illud sanctae CIarae Nursiae anno 1703 terraemotu quassatum , sorores unitae fuerunt illis monasterii Pacis , et etiam hoc a ven. P. Leopolde a Gaichis, dum provincialatus 'munere fungebatur, iustis de causis fuit resignatum. Anno igitur 1810, haec nostra seraphica reformata Provincia vigintiqua(uor conventibus et duobus hospitiis constabat. Ast anno memorato ob Napoleonicum * Mss. Prov. — Chron. lib. 4. c. 18. * Mss. Prov. et Chron. loc. cit 37i PARVA CHRONICA suppressionis decretuin Provincia peoitus evo.rsa est; et soluih in unoquoque coe- noliio a1iquis Sacerdos cum uno Fratre laico relictu^ est ad divinum cultum exer- cendum. Pace tandem Ecclesiae ' Dei divinitus reslituta , haec etiam nostra Pro- vincia vilam ct omnia coenobia recuperavil anno 1815, cura potissimam A. R. P. Bonaventiirae de Daligno ministri provineialis et delegati generalis. Anno aulem 4866, quo ab Italioo gubornio suppressionis decrelum cxiit, vigintiquatuor conveo- libns et uno hospitio constabat ; quorum Ires in ditione Pontiflcia , seu Patrimonio sancli Petri , qui remanserunt usque ad annum {Sl!> una cum convenlu Ecclesiae novae qui cunctis tempeslatibus lanquam turris firmissima restitil. Be^tissimus Pater suam palernam domum specialiter protexit! Scqueus prospeclus nielius declarabit. Ante Custodiae erectionem , ignoto tempore. « Sanctuarium sancti Francisci Specus , dioecesis Narniensis; suppressum . anno 1866 Redemptum ac restitutum » 1875 Sanctuarium sanclissimae Annuntiationis Eremitae -, archidioecesis Spole- tanae; suppressunri Conventus sanclae Mariae Spinetae, dioecesis Tudertinae; suppressus . Sanctuarium sanclissimae Annuntiationis Scarzolis, dioecesis Urbevelanae; suppressum Redemptum ac restrlutum ; Conventus sancti lacobi Tuderti; suppressus Sanctuarium sancti Francisci Montisiuci, archidioecesis Spoletanae; sup- pressum Semi-restitutum Convenlus sancUie Mariae ab Auro, Interamnae; suppressus Conventus sancti loannis Baptistae, Ameriae; suppressus. : . . . . 1866 1866 1866 1876 1810 1866 1875 1862 1866 Post Ctcstudiae ereclionem ^ quae fuif anno 4S96. Anno 1596. Convenlus Montissancti Tuderti, suppressus anno 1866 » 1599. Sanctuarium Carcerum, S. P. F.; suppressum » 1866 » 1605. Sanctuarium sancti Damiani; suppressum » 1866 Redemptum a Lord Ripon et restitutum > 1881 » 1605. Conventus sanctissimae Annuntiationis Nursiae; suppressus . . » 1866 » 1606. Convenlus sancli loannis Baptistae Celleni; suppressus ...» 1876 » 1610. Conventus sanctae jtfariae a sanclo Peregrino Nursiae; s\\\y pressus 1866 Redemptus ac reslitutus » 1881 • 1611. Conventus sanctae Mariae a lesu lovii, Amerinae dioecesis; suppressus » 1866 » 1612. Conventus sancti Martini Trebiae, archidioecesis Spoletanae; suppressus » 1866 » 1618. Convenlus sancti Petri Apostoli Massae Tudertinae; suppressus . • 1865 et cuncti Fratres in Sardiniam deportali. PROVINCIAE SERAPHICAE REFORM. 575 Aimo 1624. Conventas sancti Hieronyini Eugubii; suppressus .... anno 1866 « Redemptus, restitutus ac iuvenum aspiranligm in coUegium erectus » 1878 » 16^. Hospithiro Ecclesiae Novae Asisii, in couventum ereclum anno 1840; nunguam suppressum. » 1626. Convenliis sancti Bartholomaei CiboUulae, dioecesis Perusiuae; omnes Religiosi deportati in Conventum sancti Damiani Asisii » 1863 » 1666. Conventiis sancti Laurentii in Vineis, dioecesis Urbevetanae. » 1666. Hospitium sanclae Annae dictae Civitatis; eius Religiosi una cum illis conventus sancti Laurentii, in Sardiuiam fuerant deportati . . \ » 1865 > 1690. Conventus sanctae Mariae Constantinopolitanae Cerreti , archi- dioecesis Spole taoae; suppressus » 1866 » 1788. Conventus Immaculatae Conceptionis Aunani , dioecesis Aqui- pendii ; suppressus' » 1875 » 1802. Conventus Tuscaniae , dioecesis Viterbii ; suppressus . . . . » 1810 » i 808. Conventus sancti Antoni! Patavini Viturclani, dioecesis Bal- neoregiae; suppressus ■» 1875 Rederoptus ac restitutus . » 1876 » 1820. Sanctuariuro sancti Ubaldi Episcopi Iguvii; suppressum ...» 1866 % U. Gonventuum anno 1866 enstentium brevissima notitia historica. 1. Sancluarium Ecclesiae Novae Asisii, S. P. N. Francisco dicatv/m. Paterna domiis beatissimi Patris initio saeculi XVI domino loanni Baptistae Bini pertinebat. Philippus III Hispaniarum rex , precibus reverendissimi Patris Antoni! de Treio totius Ordinis ministri Generalis, benigne annuens, eam emit et anno 1615 ecclesiam uti nune conspicitur, aedificandam curavit; quam die 28 Octobris 1691 reverendissimus D. D. Carolus Episcopus Asisiensis solemniter consecravit. Hic conventus, ex aliis domibus hinc inde acguisitis constructus, per paucos annos a PP. Observantibus retentus, scilicel doneč nostrates Reformati, sol!taria loca amantes et civ!tates refugentes, precibus reverendissimi ministri Generalis annuentes, eum acce- ptarunt; annus autem ignoratur. Suppressus anno 1810, restitutus fuit anno 1815. (jui- dam scelest! anno 1865 ecclesiam in theatrum convertere nitebautur; sed eorum conatus , guamvis pluries repetiti , evanuerunt , nam speciali sanctissimi Patris vigi- lanlia et regum Hispaniarum protecUone conventus adhuc iucolumis restat. Super altare maius legitur sequens inscriptio : HIC CRUCIS ARMA FULGENTIA VIDIT FRANCISCUS DORMIENS CHRISTUM DICENTEM AUDIENS TUA ERUNT HAEC OMNIA. 576 PARVA CHRONICA Quo Iradilio conflrinatur , quae asserit , ibi fuisse cubiciilum bealissinii Palris. In ecclesia conspicitur eliani lelra ciislodia , in qua ferus paler S. luvenem reclusit ob (livendilas nierces et pretiiim, ad sancti Dainiani ecclesiam restaurandam erogalum; quaeque corporibus duorum venerabilium fratrum , scilicet Siiveslri et Tbomac ab Hospilalichio , et innumeris pretiosis reliquiis condecoratur. Sancitiariurn sancti Damiani prope Asisium. Quantae dignitatis sit conventus hic divo Damiano sacer, Ordinis nostri ckro- nica salis superque declarant. Hic siquidem bealo Francisco oranti loquuta esl Cru- ciflxi imago, dicens: Vade, Francisce , repara dmnum meam , quae labilur. Hic beata Ciara suae Religionis fundamenla iecit diuqne cuin commisso šibi grege cominorata esl; hic adhuc refectoriufn , dormitorium, valeludinarium , cborus et oratoriuni , in quo illa beata virgo preces fundere diviniin)que ofliclum cum soro- ribus persolvere solebat. Hic parvum tintinnabuliim , qiio seraphica virgo sorores ad Domino laudes concinnendas vocabat ; breviariuni quo ulebalur ; (abernaculuni , in quo sanclam Eucharistiam asservabat , et quo saracenos fugavil , ac verba audivit : Ego semper vos cuslodiam conspici licel. Hic sanctissinoi Criiciflxi mirabilis effi- gies a (ralre Innocentio Sicuio exscuipta veneratur, qua fldelibiis ante eam Chrislam invocanlibus innumeras gralias iinpertiuntur. Hic convenlus bealissimo Patri ab Abbate Montis Subasii dono Iraditus est, et post mortem sanctae CIarae, aGarissis relictus, per plures annos rcniansit prbalus habitatoribus, doneč anno 4560 beatus Paulus Trincius ecclesiam et conventum, minam minantes, restauravit et Patribus regularis Observantiae cuslodiendum tradidit, qui anno 1603 Reformalis cesserunU Suppres- sus anno 1810 et restitutus anno 1815, per suppressionem anni 1866 comniunem iactnram susUiuiil usque ad annum 4878, quo ab excellenlissimo D. Lord Ripou a gubernio redemptus, el anno 1881, obtenta contractus approbatione, in integrum re* sliluUis est. 3. Sanciuarium Carceris. In Monte Subasio prope Asisium exsurgit conventus, cui Carcer sancti Francisci nomen est, cuique populi adiacenles maxime afficiuntur. Hunc Seraphicus Pater anle omnes ab eodem Abbate sancli Benedicti obtinuit ; hunc , post frequeute4s cum daemone spirituales luctas, et iriumphos, intime dilexil. Inter cetera, quae hanc sa- cram aedem commendalissimam et celebriorem reddunt , potissima suut : cubicuium bealissimi Patris, eiusdem sacellum, in quo orationi vacabat; lapideus ieclulus, cui lassus aliquando decumbebat, ligneum cervical quo utebatur, fons procibus a Deo impelratus; oratoria beati Ruflni Asisiensis et beati Bernardi Quintavalle; cryplac beati Antonii a Stronconio , Andreae ab Hyspello , Silvestri , Massaei et Aegidii de Asisio. Hic plures Sancti, scilicet Antonius Patavinus, Bcrnardinus Senensis, loannes a Capislrano, lacobus de Marchia commorati sunt. Locus vere sanctissimus, nimia simpli- citate et altissima pauperlale miriflce splendens ac vere sanctitatem spirans. Cellulae ab ipso Seraphico Palre constructae ila angustae sunt, ut vix quis inter eas se moveri pos- sit; dormitorium, refectorium, coquina ad medietatem sub rupe fracta constructa suut. PROVlBraAB SERAPHIGAE REFORM. 577 Utinam cuncti Fraociscanorum cooventus huic aequiparari possenl! Reliclos a Pa- tribas Gooventaalibus auno i 560, a beato Paulo Triocio veliistate collapsiis restau- ratas esL Seinper habuit iohabitantes sanclissimos Fralres et puritalis regulae ama- tores. Ab ipso Reformationis exordio, ignoto tamen aono, a nostratibos obtenlus, qai suppressione Napoleonica exulare adstricti, anno i8i5 redierunt. Sed iterum commuDe naufragium perlulit anno 1866 et nune sub dominalione Miinicipii Asisiensis (proh pudor!) desertus remaneL 4. Sanctuarium sancii Francisci Specus j dioecesis Narniensis. Spiritualium consolalionum immissiones facilius excep(urus bealissimus Paler , solitaria loca, amica mocroribus, raaxinio afTecUi ampleclebatur et sollicite quaerere solebat Inter cetera familiariora famiiiarissimum šibi fuil specus, quod iacet in asperri- mo quodani roonle coinitalus Narniae. Ibi diutius commoralus est, et dum semel gravi inflrmitate detinerelur et aliquid musices ad excitandam in Deum animam exoplaret, Angelus, lyrara plectro suavissimo pulsans, quod eremus denegabat, divinitus prae- stilit Quo ex faclo baec noslra Provincia sigillum assumsit , quod Franciscum oran- tem et Angelum desuper lyram pulsantem repraesental. Alio quodam die idem pariter inflrmitate gravatus, cum natura oppressa parum vini gustare exoptaret aquam ex cisterna hauriri iussil eamque Crucis signo bene- dixit, qaae in vinum divina virtute conversa est, quo sumplo, stalim convaluit. Hinc ibi aediculam et anguslissimum cubicuinm , quae adhuc invisere licet , pro paapertatis modulo , aediflcavit. Ibidem arbor castaneae , nti constans (raditio est , ab ipso sancto Patre plantata , adhuc vegelat ; cuius fructus ad febres fugandas aliasqae inflrmitates pellendas eflScaces multi experti sunt \ Sancti Antonius Patavinus et Bernardinus Senensis hic moram fecerunl , locum binis oratoriis ornarunt , quorum utrumque cum seraphico Specu in praesentem diem perseverat Alia vero aedificia beato Bernardino Senensi debeulur, qui conventicu- lum sub sancti Patris titulo construi curavit; sex tantum cellulae postea additae sunt non ad commoditatem sed ad necessitatem. Et hic conventus suppressionem Napoleonicam passus et restitutus sicut ceteri omnes. Decretum anni 1866 eum iterum extinxit; verum die 26 Aprilis 1875, cura praesertim A.R. P. Petri-Chrj^sologi a Cryptis sancti Stephani et ministri Provincialis , nec non quorundam Reiigiosorum redemptus ac in integrum restitutus fuit. 5. Sanctuarium sanclissimae Annunliationis Eremitae, archidioecesis Spoktanae, In Caesiensi deserto asperrimus mons prominet Seraphico Patri dilectus, quem ipse frequentare solebat, et humili casula ex arbuslorum ramis contexta contra frigoris ' Quaedam Monialis vcncrabilis monasterii a lesu Urbisvetcris ab annis Yigintiquinque de- tinebatur inflrmitate; et dum supremum diem expectabat, času ibi frater Natalinus noster laicus comparutt; qui audito Monialis pcriculo, fructus huius nrboris, quos secum habebat, porreiit nionuitque, ut cum fide infirmae manducandos darent; quod factum est, et statim moribunda convaluit. Testimonium medicf, quod habemus, miraculum conflrmat accldlsse die 26 Martii 4 876. 578 PARVA CHRONIGA inclemeiitiam exornavit. Hanc foealus Paulus Fulginas in lanti Palris gratiain, ex elee- mosyDis undequaque collectis y anno 1555 in conventum intra pauperlatis iimiles promovil ^ lyronibus insUluendis assignavil , el bealissiinae Virgini Anniintiatae di- cavil. Hic invisere licet speluncam , quam inedilalionis gratia bealus Pater sclegerat; el bina oratoria, sancti Bernardini Senensis unum , alterum beali Franciscia Pavia. Hic venerabilis Fraler angelum humana forma indiitiim eximi£ie suae caritalis testi- nionium habuit, et saep^ lupo šibi familiarissimo asellum necessariis pro fratribus onustum reducendum commisit. In ecclesia devotissima B. M. V. imago esl, quae novitium ipsi devotissimum , ipsamque snlutantem , aliquando resalutasse fertur. Anno 1866 communem ruinam susllnuil; el anno 1876 a nostro Syndico Apo- stolico redemplus esl , qui Uimen /idem datam fregil , neque unquam , licet enixe a minislro Provinciali rogatus et admonilus, conventum restituere vohiiL 6. Sanctuarium de Scarzolis. Pientissima devotione Comitis Harsciani Urbevetanae dioecesis in bealum Fran- ciscum hic Conventus prope c vanlur. Tempus, quo eundem Nostrales ab Observanlibus habuerunl, non consUiL Hic conventus cunctas suppressionum vicissitudines experlus esl, sed nunquani a Religiosis penilus relictus, qui numero vel maiori vel miuori a Spolelinis (suh quomni PROVINCIAE SERAPHICAE RBFORM. 379 dominaliooe nune est) defensi, semper ibi remanserunt , immo et convenlus etiam lyronibus insliluendis assignatus fuit el est. 8. Convenlus Monlis Sancii Tvdertu Tudertini cives CIarissarum monialium securilati consulUiri, intra moenia eivi- lalis eas transtiilenint, et coenobium sanctae Mariae de Monte Sanclo , ab ipsis prius inbabitatum , anno ii48, annueute Nicolao V, Fralribus regularis Observanliae incolendum tradiderunt; qui inibi usque ad aunum 1597 inhabitarunt , quo anno nostrates Reformati locum ab ipsis obtinuerunt atque usque ad annuin 1866, secluso quinquennio Napoleonicae suppressionis, retinuerunt. In ecclesia corpora venerabi- lium servorum Dei fratris Franeisci deTursiamno, fralris Antonii de Izalinisetfratris Paschalis de Dusancti, omnes Reformati, venerantur. Nune eum puellacL, parentibus orbatae, incolunt. 9- Convenlus sanclissimae Annunlialionis Nursiae, Anno a partu Virginis 15:24 publicis faciiltalibus hic conventus exlra nioenia civilatis, antiquiori ruinano minilanti sulTeclus, et Patribus regularis Observanliae in- colendus traditus , qui anno 1603 Nostralibns cesserunt. Corpora fratris Onophrii Sarzanensis et loannucci de Valterrena, ambo Beali litulo decorati, in ecclesia ve- nerantur; nec non exuviae venerabilis fratris Caesarii ab Ancarano minoris reformati. Ab anno 1866, Religiosis suppressionis decreto expulsis, in xenodochium conver- sus est. 10. Co7ivenlus sancii Hieronymi Eugubii. Extra civitatem Iguvinam collis quidam nemorosus exsurgil, in cuius elivo hic conventus, divo Hieronymo sacer , extruclus est. Locus hic a Patribus Augustinianis eIeemo$ynis primo aediflcatus, Martini Y, Eugenii IV et excellentissimi D. Guidanlonii Urbinatum Ducis aucloritate anno 1456 Patribus Observanlibus incolendus commis- sus fuit; qui anno 1625 Reformatis dederunt. Seraphicus Pater hic muherem mor- tuam ad vitam revocavit. In ecclesia sanctissimi Crucinxi devota efligie, ab auclo- re illius, quae exstat in conventu sancti Damiani insculpta, religiose asservatur. Hunc conventum quidam frater laicus ab anno 1866 usque ad 1877 in custodiam habuit, quo in anno Religiosorum expensis redemptus, in iuvenum ad Ordinem aspirantium CoUegium a ministre Provinciali erectus est; cuius solemnis inauguratio ceverendissimi Patris Bernardini a Portu Romatino totius Ordinis ministri Generalis praesentia anno 1878 decorata fuit; qui capta hac opportunitate, decretum reelectionis ministri Provincialis promulgavit et Congregationi capituiari praefuiU 380 PARVA CHRONIGA Conuenlus sancU Martini Trebiae, archidioecesis Spolelatiae. Qui(laiii devolus Abbas monaslerii sancli Petri Bovariae sufficienlem siiiiDi ad huius Fraiiciscaiii convenlus aeilificalioiiein ex Sixli IV concessione liberalitcr obtulil, cjucm Trebiensis Communitas, ex publicis expensis aono a partu Virgiois 1479 perfecil atque tilulo sancli Martini iiisigiiiri voluit. Reforraati anno i61i a Palribus Observanlibus eum habueruiit. Ossa lolius corporis siincti Pontiaoi Martyris, capiit sanclae Faustinae Imperalricis, brachia sancti AeiniliaDi Mar(yris el corpora venera- bilium frairum Onopbrii de Fiamiiienga el Marii ab Amalrice reformatorum, in ec- clesia devotissime venerantur. Coniniiine naufragium passus anno 1866^ uni Sacerdoli el duobus laicis cuslodiendiis esl Iradiliis, qui (amen post duodecim annos incolalus landem suni expulsi. 12. Conventus sa?icUie Mariae ab Auro interamnae. Prope Inleramnam supra collein ab Auro dicluin hic conventus a sancto Bernar- dino Ve Senis eIeeniosynis colleclis anno l-UI aediiicalus el Noslratibus anle huius Cuslodiae iuridicani ereclionem (rndiUis esl. Aucius inde , ut maiori Religiosorum numero locum daret, novissimis (ernporibus in Coilegiuin Missionum indigenarum evectus esl, in quaruni odium anno 18(52 Fralres expulsi suut. Nune a Monialibus inhabitatur. 13, Convenlus sancli loannis Baplislae Ameriae, » Conventus hic, divo loanni Baplislae dicatus, publicis el privalis eleemosynis circa annum Incarnationis Dominicae ii69 conslrui coepil, el Rerormatis anle iuridicam Cuslodiae ereclionem Patres Observantes concesserunl. Ab anno 1866 maiorem par- tem senes invalidi inhabitant, el in allera minori quatuor Fralres ad divinum cul* tum in ecclesia exercendum tolleranltir. 14. Conventus sanclae Mariae Spinetae ^ dioecesis Tudertvuie. Inler conscrlissimas quercus prope Monteni Castrum hic B. V. Mariae convenlus exsurgil, qui summa liberaiitale a Monaldo Berardi de Monaldeschis anno 4498 aedificalus esl. Qui quldem convenlus noviliis insiruendis apprime inservivit tum Ob- scrvanlibus lum Reformatis , qui eum anle Cuslodiae ereclionem ab illis habuerunU Nune unus tantum Sacerdos ecclesiam custodit. PROVINGIAES ERAPHICAE REFORM. 38i 15 Convenlus sancli Bartholomaei Cibottulae^ Pemsinae dioecesis. In densissima guadarn sylva convcntus hic circa aDnum 1480 exstructus est, qiiem Palres Observanles Noslratibus decleriinl anno 1626. Italiciim guberninm aiino 1865 omnes fratres ad sancli Damiani coenobiiim Iranslocavit. Emptus a nostro Syndico Apostolico -muribus cuslodiendus tradilus cs(. Nune uUimara ininadir ruinam. 16. Convenlus sancti Laurenlii Urbtsveteris. Extra civilalem Urbevetanam supra collem bic convenlus sanelo Laurenlio di- calus exsurgil. Patres Convenluales priinis temporibus eum habuerunl, allamen anno 1666 nostris slriclioris Observanliae eoncrcditus fuit, qui eum ampliarunl el fere Tundilus denuo erexerunl. Ecclesia forniae oclangula pulcherrima esl, in qua venorabilis servi Dei palris Pelri Domiuici ab Urbeveteri el fralris Marllni Aquilani corpora veneranlur. Anno 1863 Tralres una cum confralribus Hospilii sanctae Annae et Palribus Observanlibus convenlus sanelissimae Trinilalis a gubernio Ilalico in Sar- dinlarn violenter Iradncli fuerunl. Nune in liorlo est publieum coemelerium el maior pars convenlus ruinam minalur. 17, Convenlus sanctae Mariae lesu lovit, dioecesis Ameriae. Deiparae V. Mariae a lesu, aedera sacram et sancli Francisci Observanlium re- formatorum coenobium, Asdrubal Maltheius el D. Costanlia Gonzaga coniuges mar- chiones lovii, pielalis el devolionis suae popuIique boni spiritualis sludio, a funda- menlis erexere, anno salulis 16!ž6. Asi nune haeredes avorum pielalem minime se- cuti, preces omnes ministri Provincialls, qui u( eos ad illud reslituendum inducerel eliam Perrariam peliil, neglexerunt. Religiosi per deerelum suppressionis expulsi suni anno 1866. 18. Convenlus sancli loannis Baplislae Celleni, dioecesis Monlisfalisci. Pnbheis expensis eomilatus Celleni in Palrimonio sancli Petri anno 1608 aedi- ficatus esl, el Reformalis incolendus Iradilus hic convenlus sanelo loanni Baplislae dicatus. Corpus venerabilis patris Pelri a Balnearia , euius bealiOcalionis eausa apud S. R. C. nune instituta esl in ecclesia requiescit. Suppressus est anno 1875; lamen nonnulli Fralres eeclesiae custodiendae relicli suni, qui maiorem parlem convenlus cum sylva... ex loeatione incolunl. 382 PARVA CHdONlCA 19. Conventus sancti Petri Apostoli Massae , Tudertinae didecesis. Marcellus Landes Romanus Cardinalis el Episcopus . Tudertinus coeDobiuro hoc suis siimpUbus fundandum el perficiendum curavil anno Domini 1618. Cuius Fratres una cum Capucinis Tuderli anno 1865 in Sardiniam reiegali fuerunt.Nunc deserluro est 20. Conventus sanctae Mariae Constantinopolitanae Cerreti^ archidioecesis Spoletanae. Huius conventus fundationem , quae evenit anno i 690, plura miracula comita- runl, ul videre lieel apud noslriim Chronologum \ Hic patres nostri Petronius de Bononia et Remigius a Vineaie cum sanclitalis ii>ma decesserunL Post suppressionem anni 1866 in manus noslri Syndici Apostolici cecidil , qui eum obstinale relinet , nec preces ministri Provincialis, ul reslitucret, audire voluiL 21. Conventus sanctae Mariae de Mofite Sancto sancti Peregrini, dioecesis Nursinae, Sub declivePennini monlis ab oppidanis sancti Peregrini publicis facullatibus hic conventus exstructus esl. CIarenis perlinebat, qui inibi capiluhim ctiam cele- brarunt et Nostratibus anno i 610 dederunt. Suppressus, sed nunquam relictus, re- demptus est Fralrum expensis el resUtiilus anno 1881. 22, Conventus Immaculatae Conceptionis Aunani, dioecesis Aguipendii. Fidelium et Fratrum pietate bic conventus erectus est anno 1788. Suppressus esl anno 1875; quem tamen quatuor Sacerdotes et totidem laici in custodiam habue- runi et habent. 23. Conventus sancti Antonii Patavini Viturclani, dioecesis Balneoregiae. Fratres ac Fideles hunc conventum anno 1802 conslruxerunt. Anno 1875 sup- pressus, sed sequenti anno expensis Fratrum redemptus ac in integrum restitutus esL Ecclesiam reverendissimus dominus Bringiotti Episcopus Balneoregiae solemniler consecravit die 10 Maii anni 1862. ^ Ub. 2 , pag. 392. PROVINGIAB SERAPHIGAB REFORm/ 585 Sanctuarium sancH Ubaldi, Eugubii. Del colle eletto dal beato Ubaldo ' , bic conventus in summitale sargit. Prhmiim a Canonicis Regularibus, deiode a Fratribus a Passione D. N. I. C,- demuin anno 1820 a Nosiratibus incolalas esL Corpus dicli &uicti adbuc inlegrum et incorruptum niagna populi freqttentia ac devotiooe veneratur. Exstant nune ibi post suppressio- nem bini Sacerdotes et totidem laici. 25. Hospitium sanctae Annae Urbisveteris. Inlra moenia dictae civitatis boc bospilium posituro est, et conslructum fuit paulo post fundalionem conventus sancli Laurentii fn Vinels , ad boc ul Fralres inOrmi melius et coninibdius curarenUir. In tribus angulis ecclesiae tria corpora, scilieet fratris Spiridionis de Ficullls , fralris Inniperi a sanclo Vito el palris PaciOci a Rimino, qui cum sanetitalis odore ibi obierunl, asservantur. Anno 1863 Religiosi in Sardiniam relegali sunL Episcopus anno 1875 locum emit,- sed noluil Fratribus Dostris reddere et lesuitis adiudicavjt. 26. Monasterium sancltssimae Trinilatis, Eugubii. Ouaedam ferventes Terliariae, post innumerasinsidias^contumelias et opprobria superala, buic monaslerio CIarissaruro originem dederunl. Patres regularis Obser- vantiae babuit direetores usque dum Nostrates conventum sancti Hieronyn)i obti- nuerunt ; tunc enim RTeformalis concreditum est Semper perrectissimae observanliae exstitit ; in quo quadraginta et ultra sorores , etiam novissimis temporibus , commo- rabant ; quarum sex el triginla cum farna sanetitalis ex bac vita migrarunt , inter quas eminet venerabilis soror CIara-Isabella Gherzi , cuius beatificationis processus iustilui coepenint. STATUS PRAESENS PROVINCIAE. Conventus sancli Damiani reslitutus, ul supra dictum est, in quo triginta duo Fralres inbabilant , ex quibus qualuordecim Clerici sub duorum lectorum disciplina philosophiae operam navant. In conventu sancti Hieronymi Eugubii reslilulo , duodecim degunt Fralres et sexdecim iuvenes probandi , qui litteris vacant. Conventum sancti Francisci Montis Luči duodecim Fralres inhabitant, cum tribus novitiis Clericis et uno laico. Conventus Specus restitutus, babet decem Fratres. Conventus de Scarzolis restitulus a duodecim Fratribus inhabilatur cuni quatuor novitiis Clericis et uno laico. 1 Dante, Parad. IK, H. 384 PARVA CHRONICA Conventus saocti Peregrini decem habet Fralres. Conventus Ecclesiae Novae , quem tredecim Fratres incolunt. CoDventus Viturclani, qui a duodecim Fralribus inbabitatur. Hospitium Tuderti prope Monlem Sanctum posl suppressioncm conventus a fundamenlis exslractum , quod septem Fratres incolunt. Hospitium Trebiae ad sanctum Martinum quasi a Aindamentis erectum decem Frates inbabitant. Hi omnes liberi sunt a qnacumque alia persecutione. Religiosi probalae vitae sunt legales proprielarii. EXSTANT ETIAM: Conventus sancti loannis Baptistae Celleni , in quo septem Fralres habitant. Conventus Ipomaculatae Conceptionis Aunani , octo Fratres. Conventus Carcerum , duo Fratres. Conventus Spinetae, duo Fratres. Conventus Ameriae, quatuor Fratres. Conventus sancti Ubaldi , qualuor Fratres. Miseranda rerum humananim conditio ! Ante snppressionis decretum anni 1860 a R. Commissario loachim Pepoli emanatum , haec reformata Provincia 480 cir- citer Fratres in vigintiquatuor Conventibus distributos habebat : pietate , caritale et regulari disciplina florebat; numerosa optimae spei iuventus in gymnasiis litteris ac scientiis strenue vacabat ; cuncta copiosissimae messis spem suppeditabant. Nune autem? Misericordiae Domini, quia non sumus consumpli. % ra. Religiosi dignitate conspicui Reformatae Provinciae Seraphicae. EPISCOPl. i. Reverendissimus D. D. Hieronymus Bilacqua ab Hyspello, dioecesis Fulginas, Sixti Y P. M. a sacris Confessionibus , S die Deccmbris 1587 Archiepiscopus Naza- reni in Apulia renuntiatus est. Eximie hanc ecclesiam rexit, ut ait Ughellius (Ital. sac. tom. Y1I.) fere annis 17. Obiit Baruli die 4 mensis Septembris 1604. lacet in ecclesia Nazarena ante altare maius , ubi extat baec inscriptio : Frater Hieronyfnm Bikcgua de Hyspello Ordinis Minorum — Archiepiscopus Nazarenus — Episcojms Cannarum et Montisviridis — Pavimentum hoc fieri fedi — Sumptibus mis anno sui Archiepiscopatus nono — MDLXXXXIL 2. Reverendissimus D. D. Dionysius a Turre Asisii , Pauli V Summi Pontiflcis a conscientiae arcanis, ab eodem electus est Episcopus Ncpesinus ac Sulrinus 1616, die 18 mensis maii. E vivis exemptus est, 1627 dum ecclesiam šibi commissam al- tenlissime administraret. 3. Reverendissimus D. D. loannes Baptista a Turribus, dioecesis Tudertinae, Missionarius Apostolicus, Cypri Episcopus renuntiatus ab Alessandro Vil anno 1661. PROVnCCIAE SERAPHICAE REFORM. 585 Decessit ignolo die et aDiio; at in nostro Necrologio eius memoria die24 Seplembris habetiir. 4. Reverendissimiis D. D. Bernardinus Chiesa Venetus, Missionarius iii Sinis. Anno 1680 electus el consecratus Episcopus Argoli , el Vicarius Apostolicus omniiim illarum provinciarum ; inde ab Alexandro VIII ad Peehini sedem transiatus, ciii pluribus anois praefuil. De ipso Reverendissimiis DD. loannes Franciscus Nicolai Ar- cbiepiscopus Myrensis scribit, eum esse Praelatiim omni excep(ione dignum, viriim vere apostolicuro, vilaeqae exemplarissimae, decorem Religionis, ac seraphicae Pro- vincae reformatae splendorem. Sanctissime vilam finivit anno 1722, die 21 De- cembris. 5. Admodum reverendiis Pater Franciscus a Leonissa, per ultra quadraginta annos Missionarius, deinde Praefectus; ob eius merita ad Episcopatum promotus, praeclara bumililale hoc muuus accipere recusavil. Decessit Constanlinopoli ignolo die et anno. COMMISSARII AC VISITATORES APOSTOLICI. 1. Admodum reverendus Pater Angelus a Rotacaslello , a Clemenle VIII anno 1597 missus in provincias S. Bernardini in Vestinis et S. Nicolai Barensis, ut inibi Reformationem introduceret. 2. A. R. P. Dionysius de Turre Asisli, Reformator Apostolicus provinciae Ragu- siae anno 1604, et confirmaius anno 1605. 3. Reverendus Pater Nicolaus a Perusia, ab Urbano VIII primo sui Pontificalus anno renuntiatus Visitator Apostolicus cunclarum Italiae provinciarum, ulriusque Siciliae provinciis exceptis. 4. R. P. Antonius Strozzi a Ravenna, S. R. E. Praesul, Nursiae Praefectus, inde Minor Reformatus, el Visitator Apostolicus pluribus in provinciis ^ 5. R. P. Paulus a Lauda Pompeia, ex Brevi Urbani VIII anni 1656 die 18 Au- gusti et 10 Martii 1658, Commissarius et Visitator Apostolicus Observantium et Re- formatorum Poloniae constitulus fuit. 6. R. P. Antonius a Montebufo, Commissarius et Visitator Apostolicus Poloniae maioris et minoris, nec non principatus Neapoli auni 1681 deputatus. 7. R. P. Franciscus a Montefranco, Commissarius Apostolicus', ignolo anno. VICAfill GENERALES REFORMATORUM. 1. Reverendus Pater Antonius Strozzi a Ravenna, die 24 Novembris 1621 Vica- rius Generalis Reformatorum a Gregorio XV renuntiatus. 2. R. P. Ascanius de Asisio, Vicarius Generalis lotius Reformationis ". * Ex Chron. nostrae Provinciae. * Ex Chron. Provinciae et vita ipsius. 3 In Chron. Hist Legal. Grd. non adnotatur; al noster Chronol. id posilive afHrmat lib. 1, cap. 20, pag. 89. Analecta 25 386 PARVA CORONICA VICE-COMMISSARIUS GENERALIS REFORMaTORUM. i. Reverendus Pater Anlonius a Montebufo, dioeccsis Nursiiiae, totius Cismonlanae faniiliae Reforinalae, litlcris Aposlolicis Clemenlis XI sub die 15 Maii 1706 creatiis; obiil Roniae anno 1710 magno zelo adhuc miinere fuiigens. PROCURATORES GENERALES CURIAE ROMANAE. 1. Reverendus Pater Dionysiiis a Tiirre Asisii, Procurator Generalis Curiae, ele- ctus ID comiliis Romanis anni 1612 ^ 2. R. P. Hieronymas a sancto lustino eodem munere functiis; coiistat ex cbro- nologia nostrae Reformatae provinciae. PROCURATOR GENERALIS ORDINIS. 1. Reverendus Pater Nicolans a Perusia litteris pntentalibus Reverendissimi Mi- nistri Generalis anni 1626, Procurator Generaiis Ordinis loco loannis Raptisiae a Monle Corvino suffectus, PROCURATORES GENERALES MINORUM REFORMATORUM. 1. Reverendus Paier Ascanius de Asisio, electus in Comitiis Romanis anni 1659. 2. R. P. Ludovicus a Monlegabione, dioecesis Urbisveteris, electus a Cardinali Prolectore in Congregatione Generali Romana anni 1642. 3. R. P. Ascanius ab Asisio , secunda vice electus ex Brevi Apostolico, anno 1665. 4. R. P. Carolus ab Urbeveleri, Vice-Procurator Generalis ab anno 1803, ut con- stat ex Actibus nostrae provinciae. DEFINITORES GENERALES. 1. Reverendus Pater Hieronymus ab HyspeIlo, dioecesis Fulginas, Confessarius Six(i V, electus in Comitiis Romanis anno 1587*. 2. R. P. Dionysius a Turre Asisii, Pauli Y Confessarius, electus in Comitiis Ro- manis anno 1612 unaque simul Procurator Generalis Curiae. 3. R. P. Nicolaus a Perusia, electus Romae anno 1625. 4. R. P. Antonius a Montebufo, electus in Capitulo Toletano, celebrato anno 1682. 5. R. P. Mathias a Viturclano, electus anno 1792. 6. R. P. Marcellinus a Bergomo anno 1798, aggregalus ex privilegio. 7. R. P. Frauciscus a Cryptis Castri, electus 1806. 8. R. P. loannes a Cottanello, electus anno 1818. * In dieta Chron. Grd. Iiic Pater cum Observantibus Provinciae Seraphicae comniiitus in- venilur. * In Chron. Grd. inter Patres Observantps Provinciae Romanae recenselur; ast in nostra chronologia el norrolo^*o, fllius huius Provinciae posilive declaratur. PROVINCIAE SERAPHIGAB REFORM. 587 9. R. P. Thomas a Monlasula, electus anno 1835. tO. R. P. Daniel a fiassano, Leouis XIII P. M. Coufessarius, electus anno 1884. COMMISSARIUS GENERALIS TERRAE SANCTAE. 1. Reverendus Pater Pnulus a Lauda Pompeia, lilteris Reverendissimi Patris loannis Marinero sub die 22 Octobris 1659, Commissarius Genei*alis Tenrae Sanctae insiituitur. CUSTODES TERRAE SANCTAE. 1. Reverendus Pater Paulus a Lauda Pompeia a Reverendissimo Patre Bernar- dino de Seois Minislro Generali, Custos Tcrrae Sanctae et Guardianus Montis Sion renuntiatus. 2. R. P. Thonoas a Montasula eleclus anno 1825. SIV. Series Patrum Costodum et Ministrorum Provincialium Reformatae Costodiae , deinde Provinciae Seraphicae. CUSTODES A MINISTRIS PROVINCI A LIBUS DEPENDENTES ANTE lURlDICAM ERECTIONEM CUSTODIAE. Reverendus Pater loannes ab Asisio. Idem secunda vice. P. Petrus ab Asisio. P. Angelus a Rotacastello. P. Laurentius a Fulgineo. P. Bonaventura a Stronconio. P. loannes Baptista ab Interamna. P. Laurentius a Fulgineo secunda vice \ POST lURIDICAM CUSTODIAE ERECTIONEM. 1596. P. Angelus a Rotacastello secunda vice ; inde Commissarius et Visitator apo- stolicus in provinciis sancti Bernardini et sancti Nicolai Barensis. 1599. P. Dionysius a Turre Asisii, hinc visitator apostolicus, Definitor generalis, Procurator generalis Curiae et Episcopus Sutrinus ac Nepesinus. 1605. P. Nicolaus a Perusia. 1606. P. Ubaldus a Stronconio, Praedicator generalis; electus Eremitae. 1609. P. Petrus de Asisio, Lector generalis; electus sancti Damiani. 1612. P. Franciscus a Montefelcino ; electus sanctae Mariae Angelorum. 1615. P. Nicolaus a Perusia, secunda vice; deinde Visitator apostolicus, Procurator generalis Ordinis et Definitor generalis; electus sancti Damiani. ^ Hi omnes non in chron. sed in mss. Archiv. sancti Damiani reperimus, in quibus mulli alii desiderantur. 388 PARVA CHRONICA 1648. p. Bcncdiclus ab Asisio, eleclus Spinelae. 1624. P. Franciscus a Colleflorelo, dein sancti loaiinis Laiernneiisis Poeiiileiiliarius el Praeses, electiis sanclae Mariae ab Aiiro. 4 62 i. P. Cherubiims ab Asisio, electus sanclae Mariae ab Auro. 4625. P. Nicolaus a Perusia, Definitor generalis; eleclus sanclae Mariae Angelo- rum rniuisler Provipcialis Observanllum , qui uli'amquc familiam OI>servan- lium nempe el Reformalorum gubernavll. 4627. P. Franciscus a Trosciano, electus sanclae Mariae Angelorum. 4650. P. Franciscus a Monlefelcino , secunda vice eleclus sancli Damiani. 4652. P. Benediclus ab Asisio, iam Reformalorum Cuslos; eleclus sanclae Mariae Angelorum minisler Provincialis Minorum Observanlium e\ Brcvi Urbani Vili S. P., qui ulramque familiam sapicnlissime gubernavil. 4654. P. Benediclus a Tursiamno, eleclus sanclae Mariae Angelorum. 4657. P. Bernardinus a Fossalo, eleclus sanclae Mariae Angelorum. SUB HOC ClISTODE OMNES CUSTODIAE REFORMATAE FAMILIAE CISMOMTANAE IN PROVINCIAS SDNT ERECTAl-. MINISTRI PROVINCIALES. 4659. P. Bernardinus a Fossalo. 1640. P. Ludovicus a Monlegabione , eleclus sancli Damiani; deinde Procuralor ge- neralis Reformalorum. 4642. P. Ascanius ab Asisio, adbuc Procuralor generalis, eleclus e\ Brevi Ur- bani VIII. 4645. P. Bonavenlura de Spolelo, eleclus sanctae Mariae ab Auro. 4647. P. Bernardinus a Fossalo, electus pro secunda vice lovil. 1649. P. Franciscus a Monlefranco, dein Visilator aposlolicus; electus Eeclesiae novae. 4655. P. Hieronymus a sanclo Justino, deinde Commissarius generalis Poloniae maio- ris el minoris, Provinciae Principalus, nec non Commissarius generalis Curiae; electus sancti Damiani. 4656. P. Ascanius de Asissio ordinis Paler, eleclus secunda vice sancli Damiani. 1659. P. Hieronymus a Tuderlo, eleclus Trebiae. 4662. P. Evangelista a Nursia, eleclus sancli Damiani. 4665. P. Hieronymus a sanclo luslino, eleclus secunda vice sancli Damiani. 4668. P. Angelus a Perusia, eleclus sanclae Maria ab Auro. 4674. P. Evangelista a Nursia, iteralo electus sancli Damiani. 4674. P. loannes Franciscus ab Asisio, electus sancli Damiani. 1675. P. Gaudentius a Perusia, vicarius Provincialis, eleclus Trebiae. 4677. P. Ludovicus ab Inleramna, eleclus sancli Damiani. 4680. P. Lucas a Parrano, eleclus Trebiae. 4684. P. Thomas ab Argenlilla Vicarius provincialis, eleclus sancli Damiani, qui sancli loannis Laleranensis Poenilenliarii ofiicio fungens, illud resignavii el eius loco Paler Anlonius a Monlebufo in Vicarium provincialem suflTectus fuit. Hic capilulo generali Tolelano inlerfuil, in quo fuit electus in Detlni- lorem generalem. PROVIKCIAE SERAPHICAE REFORM. 589 1685. P. Angelicus a Palatio, electus sancli Dainiani. 1686. P. Anlonius de Trebia, electus Trebi ae. 1680. P. Anlonius a Moutebufo, eleclus iterum sanctae Mariae ab Auro. 1693. P. Seraphiniis a Brufa , ^-Secrelarius generalis electus Montissancti. 1695. P. Bonifatius a Nursia, electus Montissancti. 1698. P. Doroinicus ab lovio, eleclus Spinetae. 1701. P. Valentinus ab Ameria, electus sancli Dainiani. 1704. P. Petrus Fi'anciscus a Pedepaterno, electus Montissancti. 1707. P. Anlonius a Trebia, qui Sccrelarius generalis erai; eleclus secunda vice * Ereroitae. 1709. P. Sebaslianus a Montetelio, Vicarius provincialis, eleclus Montisluci. 1710. P. Sebaslianus a Monlelelio, electus Minister provincialis sancli Damiani. 17f5. P. Laurentius a Monteleone, electus Ecclesiae novae. 1716. P. Petrus a Balnearea, eleclus sancli Damiani. 1719. P. Ignalius ab Hyspello, electus sanctae Mariae ab Auro. 17^. P. Eustachius ab Eugubio, electus sancli Damiani. 1735. P. Venanttus a Viturclano, eleclus sanctae Mariae ab Auro. Hic Pater Eleoiio- rae, Hetruriae Magnae ducissae, Tuit a conscienliae arcanis. 1738. P. Constantinus de Marsciano, eleclus sancli Damiani. 1751. P. Valentinus de Brixia, electus Trebiae. 1754. P. Anlonius a Stronconio, electus Tuderti. 1757. P. Petrus Anlonius a Paterno, eleclus ex Brevi Clementis XIf. 1759. P. Auguslinus ab Eugubio, eleclus Tuderti. 1743. P. Vincenlius ab Interamna, electus Trebiae. 1745. P. Paulus de Gallano, electus sancli Damiani. 1748. P. Eustachius a Brixia, electus sanctae Mariae ab Auro. 1751. P. Basilius de Papineo, electus sancli Damiani. 1754. P. Paulus de Gallano, secunda vice eleclus sancti Damiani. 1757. P. Aloysius ab Urbevcleri, eleclus sancli Damiani. • 1760. P. Paciflcus a Cryptis sancti Slephani, eleclus sancti Damiani. 1765. P. Stephanus a Scheggino, eleclus Trebiae. 1766. P. Ignalius a Brixia, eleclus Ecclesiae novae. 1769. P. Liberatus a Viturclano, electus sancti Damiani. 1773. P. Laurentius de Trebia, eleclus sancli Damiani. 1775. P. Epiphanius ab Aunano, eleclus sancti Damiani. 1778. P. Laurentius a Viturclano, eleclus Tuderti. 1781. P. Leopoldus a Gaichis, eleclus sanctae Mariae ab Auro. Veuerabilis litulo gaudet et eius canonizalionis causa nune pertraclalur. 1784. P. Aloysius ab Aunano, electus Trebiae. 1787. P. Malhias de Viturclano, deinde Deflnilor generalis, electus sancti Damiani. 1790. P. Thomas ab Asculo, electus Ameriae. 1795. P. Ignalius a Parrano, eleclus Spinetae. 1796. P. Ignalius de Turrio, electus sancli Damiani. 1800. P. Emygdius ab Asculo, eleclus Spinetae. 1805. P. Franciscus de Crvplis caslri, dein Deflnilor generalis, eleclus Tuderti. 1806. P. Aloysius de lovio, eleclus sancli Damiani. 1809. P. Bonaventura a Daligno, electus Trebiae. 4»^ 590 PARVA CHROmCA Anno 4840 die 45 lunii exiit decretum suppressionis , qua durante, idem P. Bonaventura functus est Provincialis o/Jlcio. w 1815. P. Bonaventura a Daligno electus est Delegalus generalis. 1816. P. Felix de Massa, electus Romae a reverendissinio Ministro Generali. 1819, P. Augustinus a Cryptis sancti Stephani , electus Tuderli. 1822. P. Anacletus a Nicaea, electus sancti Damiani. 1825. P. Marius a Parrano, electus sancti Damiani. 1828. P. Augustinus de Cryptis sancti Stephani, secunda vice electus sancti Damiani 4851. P. loseph-Maria ab Argentilla, electus sancti Damiani. 1854. P. Bernardinus ab Aunano, electus sancti Damiani. 1857. P. Telesphorus a Viterblo, electus Tuderti. 1840. P. Emygdius a Serravalle, electus sancti Damiani. 1845. P. Jeremias ab Aunano, electus Trebiae. 1846. P. Telesphorus a Viterbio, secunda vice electus Urbisveteris. 1849. P. Hyacinthus ab Aesio, electus sancti Damiani. 1852. P. Franciscus aCastro florum, electus sancti Damiani. 1855. P. Eusebius a Vineanello, electus sancti Damiani. 1858. P. Franciscus a Burgorapto, electus sancti Damiani. 1864. P. Franciscus ab Aunano, electus Romae; rexit per annos 14. 1875. P. Aloysius a Pedelama, electus Romae. 1878. P. Aloysius a Pcdelama, ilerum electus Romae per schedulas et Eugubii so- lemniter proclamalus, praesidente reverendissimo Patre Bernardino a Portu Romatino Ministro Generali. 1881. P. Gaudentius a Capiteaquae, electus Ecclesiae novae. MINISTRI PROVINCIALES IN ALIENA PROVINCIA. 1652. P. Paulus a Lauda, Vicarius Provincialis in provincia Romana. » P. Hieronymus a Taurino, Minister Provincialis in provincia sancti Thomae, ignoto anno. SV. Series Gommissariorum Visitatorum nostrae Provinciae et Praesidum Capitulorum. 1621. P. Philippus a Morro, provinciae ignotae. 162i. P. Silvester a Moriano, Cuslos provinciae Marchiae. 1625. Reverendissimus P. Bernardinus de Senls, Minister Generalis. 1627. P. Marcus ab Antico , Pater Ordinis et Minister provinciae Marchiae. 1650. P. Antonius de Galbiate, Commissarius Generalis. » P. Gherubinus ab Asisio, ex-Gustos regiminis nostrae Provinciae, ignoto anno. 1649. Reverendissimus P. Daniel , Vicarius Generalis Ordinis. 1655. P. Hieronymns a Subaglia , provinciae Mediolanensis. 1656 P. Placidus de Aregno, ex-Minister provinciae Corsicae. PROVINCIAE SERAPHICAE REFORM. 591 » P. Booaveiitura a Spoleto , e\-MiDister Provinciae iioslrae , aniio ignolo. 1665. P. Vinceutius a Potenlia. 1668. P. Marcus de Oggione, provinciae Mediolaneiisis. 1677. P. loaunes a Montedenove, provinciae Marchiae. 1680. P. Bernardinus de Maro , provinciae Romanae. 1685. P. Vincentius de Casale, provinciae Mediolanensis. 1686. P. Franciscus M. a Messana, provinciae Vallisdaemonis Cuslos. 1689. P. Dominicus de RapalJo, provinciae Geniiae. 1692. P. Bonavenlura a Mesuraca, ex-CusU)s provinciae Cosentiae. 1695. P. Ludovicus a Barberino. 1698. P. Franciscus de Brandelio, Deflnitor provinciae Romanae, Visitator. Revcreii- dissimiis P. Maltbaeus a S. Slepbano Minister Generaiis Praeses Capiluli. 1701. P. Illuminalus de Roma, Dellnilor provinciae Romanae, Visitalor, Reverendis- simus P. Cberubinus de Nardo, Commissariiis Generaiis Capiluli Praeses. 1704. P. Antonius de Brandeiio, provinciae Tusciae. 1707. P. Caeciiius a Placentia , Visitator, Reverendissimus P. Antonius a Montebufo nostrae Provinciae, Vice-conimissarius Generaiis Capilulo praefuil. 1710. P. Micbael Angeius a Liburno, provinciae S. Tbomae, Visitator, Reverendissi- mus P. Antonius a Montebufo Capituii Praeses. 1715. P. Ruflnus a Montenovo. 1716. P. Antonius Franciscus a Marino. 1719. P. Antonius a Luca, Lect. emeritus provinciae Tusciae, Visitator, Reverendis- simus P. loannes Cosmas a Monte Minivio, Vice-commissarius Generaiis Capituii Praeses. 1722. P. Angeius Benedictus ab Urbe, Deflnitor provinciae Romanae. 1725. P. Paulus a Mediolano, Lect. emeritus provinciae Romanae. 1728. P. Franciscus ab Aquila, Lect. generaiis et ex-Minister reformatae provinciae S. Bernardini. 1751. P. Bernardinus a Scapotiano, Lect. generaiis et Deflnitor provinciae Marchiae. 1754. P. Conradus de Placentia, Lect. generaiis et ex-Minister provinciae Bononiae. 1757. P. Angeius a S. Georgio, Pater provinciae S. Angeli. 1759. P. Innocentius Maria a Roma. 1742. P. loannes Antonius a Taurino. 1745. P. Comelius de Placentia, Lect. tbeologus. 1748. P. Bonaventura de Como, Lect. emeritus. 1751. P. Amadeus a Campogaiano, Lect. tbeologus. 1754. P. lulianus a Pistorio, ex-Deflnitor provinciae Tusciae. 1757. P. Albertus a Sartheana, ex-Custos provinciae Tusciae. 1760. P. Gabriel ab Urbe, Deflnitor provinciae Romanae. 1765. P. Michael-Angelus a Bononia, ex-Minister provinciae Bononiae. 1766. P. Stephanus a Scheggino, ex-Minisler Provinciae nostrae. 1769. P. Petrus a Signa, Lect. tbeologus et ex-Deflnitor provinciae Tusciae. 1772. P. Ludovicus de Cellis, ex-Custos provinciae Tusciae. 1775. P. Bernardinus a Tusculo, ex-Minister provinciae Romanae. 1778. P. Ludovicus de Cellis, secunda vice; provinciae Tusciae. 1781. P. Antonius Maria a Pisauro. 30i 1'ARVA CURONICA 1784. P. loannes Baptista a Seiialoiiga, proviuciae Tusciae. 1787. P. Beniardus a Bcivederio, Lect. theoiogiis provinciae Marchiae. 171K). P. Horleiisiiis de Monlebodio, provinciae Marchiae. 1793. P. Placidus a][) Urbe^ provinciae Romanae. 1796. Revereiidissifiius P. Hilarius a Monle Magno, Cominissarius Generalis. 1800. P. Ignalius a Parrano, ex-Mii]istcr iiostrae Provinciae. 1803. P. Felix a Podio Buslone, Lect. theologus Provinciae noslrae. 1806. Reverendissimus P. Hilarius a Monle Magno, Conimissarius Generalis. 1809. Reverendissimus P. Hilarius a Monle Magno, Minister Generalis. 1819. P. AIoysius de lovio, ex-Minister Provinciae noslrae. 18:22. Reverendissimus P. Vincenlius de Massa, Vicarius Generalis. 1825. P. Thomas de Treia, Delegatus generalis, provinciae Marchiae. 1828. P. Anačletus a Nicaea, ex-Minister Provinciae noslrae. 1831. P. Thomas de Treia, Procurator generalis, provinciae Marchiae. 1831. Reverendissimus P. loseph ab Aiexandria, Vicarius Generalis Oi*dinis. 1837. P. Thomas de Treia, Procurator generalis, provinciae Marchiae. 1840. P. loseph Maria ab Argentilla, ex-Minister Provinciae noslrae. 1843. Reverendissimus P. loseph ab Alexandria, Minister Generalis. 1846. Reverendissimus P. Aloysius a Laureto, Minister Generalis. 1819. P. Telesphorus a Viterbio, ex-Minister noslrae Provinciae. 1852. P. loseph Maria ab Argentilla, secunda vice, Provinciae noslrae. 1855. P. loseph Maria ab Argentilla, terlia vice. 1858. Reverendissimus P. Bernardinus a Montefranco, Minister Generalis. 1878. Reverendissimus P. Bernardinus a Portu Romatino, Minister Generalis. 1881. Reverendissimus P. Bernardinus a Portu Romatino, Minister Generalis. 8 VI. Series Commissariorum Visitatorum et Praesidum Gapitulorum ez nostra Provincia assumptorum, seclusis Visitatoribus Apostolicis. P. Benedictus a Tursiamno, ex-Cuslos regiminis, varias Reformatorum Casto- dias visitavil ann. 1625-30. P. Paulus a Lauda Pompeia, provinciae Pater, anno 1652 visitavil provinciam sancli Aulonii Vonetianim. P. Ascanius ab Asisio, Pater Ordinis, eandem provinciam anno 1655. P. Hieronym;is a Tuderlo, ex-Deflnilor et Cuslos actualis, provinciam Marchiae anno 1659. P. Hieronymus a sanelo lustino , provinciae Pater , anno 1662 provinciam Venetain. P. Slephanus a Perusia, Lector theol., eandem provinciam anno 1678. P. Anlonius a Monteburo, ex-Minislcr, provinciam Marchiae anno 1693. P. Cherubinus ab Asisio, Lect. theol., anno ignoto visitavil Provinciam nostraro seraphicam. Reverendissimus P. Anlonius a Monlebufo, praefuil Capitulo noslrae Provinciae anno 1710. ■ PAOVINCIAE SERAPUICAE REFORM. 593 P. Valeiitiiius a Brixia, Custos, visilavil Venetam provinciain aiino i 750. P. Uieronvinus a sauclo Roimilo, cx-Minisler, provinciain Marchiae aniio 1H45. P. Aiilonius a Paterno, ex-Mini$ter, visilalor aiile aiinuin 1755, iibi igiioratur. P. Carolus Maria a CcitcIo, ex-Ciislos, provinciain Marchiae anno 1757. P. Sleplianus a Scheggino, cx-Minis(er. visitalor noslrae Provinciae anno 1766. P. Laurenlius a Trebia, ex-Minisler, anno 1784 eandem Provinciam. P. Epiphanius ab Aunano, ex-Mlnisler, anno 1781 eandem Provinciam. P. Ignatins a Parrano, ex-Minis(er, nostram Provinciam anno 1800. P. Feli\ a Podio Buslone, Led. theol., esnidem Pi'ovinciam anno 1805. P. Bonaventura a Spoioto, provinciae pater, nostram Provinciam visita vi t, anoo ignoto. P. Aloysius de Jovio, ex-Minister, 1819 nostram Provinciam. P. Anaciolus a Nicaea, ex-Minister, capilulo nostrae Provinciae praefuit anno 1828. P. loseph Marta ab Argentilla , ex-Minister, 1810 nostram seraphicam Pro- vinciam. P. Telesphorus a Viterbio, ex-Ministcr, anno 1819 nostro capilnlo praefnil. P. loseph Maria ab Argentilla, anno 1852 nostram seraphicam Provinciam. Idem, anno 1855 nostram Provinciain seraphicam. P. Atoysius a Pedelama, ex-Minisler, provinciam Tusciae anno 1885. S vn. Series Religiosorum , qai singulari pietatis farna in reformata Provincia Seraphioa flonierunt. 1. P. Angeliis a Rotacastello , unus ex primis qui Custodiam gubernarimt et in Provincia seraphica reformationem consolidanint. Is mornm gravitate, virtntibus ac scientia praeclarns, variis exlra Provinciam difTicillimis legationibus Tunctus est, qiias sapientissime complevit. Plenus meritis ac cnm sanctitatis odore animam Deo reddi- dil anno ignoto; in nostro Necrologio die 9 Aprilis commemoratnr. 2. V. P. Humilis a Poppi, nomine et factis hnmiiis, caritate, obedientia, silen- tio, oratione conspicnus. Decessit Ameriae anno 1620. 5. V. P. lesnaldus a Mngliano, vix sacerdotio insignitns, praedicationis munns magno spiritns fervore snscepit et maximo animarum fructn usqiie ad mortem exer- cuit. Seraphici Patris imiUUor panpertatem, poenitentiam, perfectionem adamavit, strictioris observantiae streniius assertor, dono contemplalionis cumulatiis, miracii- lis, ut ferlur, refnlsit. In caelum evolavit Tuderli anno 1620. 4. V. P. Bernardns a Dunaroba, dieti P. lesualdi socius indivisibilis , eodem špi- ritu repletus, decessit ibidem anno 1621. 5. V. P. loannes a Collelongo, exemplo magis quam verbis per multos annos novitios viam virtutis edocnit. Cnm sanctitatis odore decessit ibidem anno 1621. « 6. V. P. Franciscus de Ameria, sancti Petri de Alcantara vestigia premens, per 40 annos nudiš semper pedibns incessit, vigiliis et flagellis carnem compressit, paupertatem arctissimam colnit; amore Del ita ardebat, ut in proximos flammas iransmitteret; ante et post obitiim ut sauctus a populo habilus; animam Deo reddidit Nursiae anno 1626. 39i PAAVA GURONICA 7. P. loiinnes Maria a Bergomo, supcriorum venia in patria pestiš labe infeclis inserviens, ibidem caritatis marlyr occul)uit dic ^5 laiiii 1650. 8. V. P. Boiiifalius Ragusiiius, qui tantae fuit IminiliUUis, ul, Ragusiae bis in Minislruin clccUis, cousUmlissime eam dignitatem rcciisaret; et ne in poštenim ad assumendam eandem aliquo modo cogerelur, nostram seraphicam Provinciam peliil cl hic Deo famulari obtinuil. Tanlis virlulibus donisque cieleslibus refulsit, ut el fralribus el saecularibus excmplar evaseril. Eius bealissiin:i inoi*s, qiiae anno 1650 Tuderti accidil, signis cl prodigiis, ul fertur, dccorala fuil. 9. Fr. Philippus a Baschi, pietale insignis, miraculis aiile el post morlem cln- rus, animam Deo reddidil Tuderli die 10 Decembris 1655. 10. P. Cberubinns a Slronconio, mcntali oralioni semper addiclns, ])assini ecsta- sim paliebalur. In caelum cvolavil Tuderti anno 1655. 11. V. P. Bernardinus ab Arc corriperetur. Evenliis praediclionero comprobavil; sine fcbre enim dccessit Nnrsiac anno 1617. 21. Y. P. Bencdiclus a Tursiamno, Custos regiminis, alianimqne Cušlodiarum Visilator, in quibii$ siiae siinclilalis vestigia reliquil. Dum Guardinni miinus Nursiae obiret, in eestasim raplus, a qu()dam palre conspiccbahir , qui adiniralione caplns, alta voce andientibus fralribus exclainavit: Me jniserurn: Me miserum. Sanelo fine qaievit Tnderti die 11 Odobriš 1648. 22. V. P. Antonius a Nuceria Umbriae , inler Convenluales retigioncm iiigressus, tamen altioris perfeclionis amore ad Noslrales confugil, ac tanlo ardore virlulis itor aggressiis est, ut brevi omnibus exemplar evaserit. Noviliis inslituendis addictus, exemplo poliiis quam verbis ad virlulem eos promovebat. Obiit Eugubii, die el bora, quam praedt\erat; annus vero ignoratur. 25. Fr. Bonaventura e Domibus Masciorum, Tuderlinae dioecesis, špiritu pro- phetico ornalus, mulla praedixit evenUi eomprobala, inler quae decessum Ur- bani VIII et Innocentii X eleclionem. Beatam morlem oppetiit In convenlu sancli lacobi Tuderli anno 16i9. 24. Fr. Petrus a Montefranco, tanto Dci cl B. Mariae Virginis« amore aesluabat, ul se continere non ])0sset quin inlerdum exclamare(: Amore ^ amore, paradiso, paradiso, et hoc amore incensus a feria V in Cocna Domini usque ad subseqaens Sabbalum sanctum quodam anno raptus in eeclesia permansit. In caehim evolavit Tuderli die 6 lanuarii 1650. 25. P. Antonius ab Ameria, visione B. Mariae Virginis in morte recreatus. Obiit Spinetae die O Octobris 1657. 26. Ven. Fr. Marius ab Amatricc, prophetico špiritu insignilus ac miraculis clarus, in caeluni evolavit Trebiae mense Novembris anni 1659. Eius beata niors etiam prodigiis decorata fuit. 27. Fr. luslinus a Podio Aquilonc, ccstasum dono cumulatus, sancto fine quievit in conventu sancti Francisci ad Ripas Tibcris 12 lanuarii 1662. 28. Fr. Pascbalis a Podio Aquilone, virtule insignis , decessit Celleni lioraetdie, quam praedixerat, scilicet 17 Martii 1666. 29. Fr. Vulganus de Flandria, spiritus fervore admirabiiis; decessit Eugubii 20 lanuarii 1668. 50. P. Bernardus de Machis , exemplarila.le vilae admirabiiis; obiit Urbeveteri die 2 Octobris 1669. 31. Fr. Fridcricus a S. Marco, Niirsinae dioecesis, T. O. intra ciausira pro- fessus, cum sanctitalis farna in conventu sanctae Mariae a lesu Messanae provinciac decessit, dum ut socius Reverendissimo P. Antonino de Molitillo inservicbat, die 5 Augusti 1674 52. V. P. Franciscus a Montefranco, provincialis Minister, re^ularis disciplinae indefessus assertor, zelo, prudcntia , silentio, paupertate, caritate ac iustitia enii- cuit. Lugentibus omnibus sanctissime obdormivii in Domino Trebiae, die et bora a se praedicta, scilicet 14 lunii 1675. 596 PARVA CHRONICA 55. Fr. Corneliiis de Cascia, humililale et oralioiie adinirabilis, ierrenam ciiin caelesti vilam commnlavit Niirsiae 3i Deceinbris i676. 5 i. Fr. Liicas a Moolccaslello , pieUHc ac spirilus fcrvore iiisignis, sancto fiiie ((uievil Niirsiac clie ^ lanuarii 1677. 55. Fr. Adeodatus a Pantaiio, ne impudicae dominae, cui famnlabaliir, effrenalae libidiiii assenlircl, novelius losepb oon lantum pallium , sed cuncta sua in eius mani- biis reliquil, el Bealissiniae Virginis Mariae apparitione admoiiiUis, serapbicum Insli- luliim ample^us esl; brevi ad viruilis cuhnen perveiiit, prophctico spiriln el mira* culonim dono refulsil. Decessil Ameriae bora, quani praedixeral, die 19 Apri- lis I68«X 56. Fr. Franeiscus a Melezzolis, in bumilitate ac oralione vitam Iransegil, el caelestibus doniš emnulatus, decessit Plagarii, dum P. Vincenlio ab Eiigubio praedi- ratori sikmus assislerel, die 6 Aprilis 1681. Miracuiis, iil lerlur, ante el posl mortem refulsil. 57. V. Fr. Michael a Collelongo, mira abstinenlia el regularis disciplinae zelo pniediUis, apud fratres el saeculares in magiia aeslimatione babilus, miraculorum dono illiislris. In Domino obdormivil Monlisluei die 2 Februarii 1682. 58. Fr. Siivesler ab Hospilab'cbio , oralione ecstalica, poenilenliae operibus et divinis cbarismalibus insignis, decessit c vita Ecclesiae novae 8 Odobriš 1688. 59. P. loannes Buplisla a Castro Aquilae, qui animarum zelo exaestuans, pienus meril is in oaelum e vola vil Tuderli 19 Odobriš 1688. iO. P. Pbilippus a Spolelo, theologus doctissimus, Definilor ac Provinciae Cuslos, sandi Oflicii Spoieti Consullor; lanlae apud omnes aeslimationis et venerationis erat, ut ad euin pro consiliis babendis undiquc confugerent. Sando flne quievit Spoieti in eonvenlu Monlisluei die 18 Aprilis anno 1698. il. P. Franciscus Maria de Slilo, laurca doetorali insignitus, serapbicum Insti- lulum amplexus esl. Sacrae Congregalionis Ep. et Regul. iiissu in seminario Tuderlino saeros eanones explicavil. Vir cunclis in scientiis versatissimus, atlamen splendidior bnmililnlc ac oralionis špiritu. Plenus meritis obdormivil in Domino tgnoto loco, die d anno. In nostro Nccrologio ipsius commemoratio fit sub die i lunii. 42. P. Angelicus a Palatio Bovarino, morum probitateceteris exemplum se prae- huil, virtute polius quam auctorilale Provinciam guberuavit. Sandissime obiit Scar- /oIIh die ti Aprilis 1699. 15. P. Isidorus a Carnaiola, abstinenlia et zelo regularis disciplinae praeclarus. In osenlo Domini decessit Spinelae die A Februarii 1701. ii. Fr. Tliomas ab Hos|)ilalichio, omnisena virlulo el prophelico špiritu insignis, prodigfi.H in vila et post mortem a Domino illuslratus. Decessit in eonvenlu Eccle- Hiae novae 25 Augusli 1701. i;j. P, loannes a Corlineo, tum virlutibus, lum verbi Dei praedicalione floruil. Va Ime vita migravit Nursiae die 50 Odobriš 1701. 16. Fr. Antonius de Izalinis, inter inedias el austcritates vilam duxit, meritornm pleniiH mifiravll Tuderli 27 Aprilis 1701. 17. Fr. Martinus ab Aquila, cum sanditalis odore decessit Urbisveleris 16 Au- gnili 170K. iH. P. Franciscus a Leonissn, Missionum praefcctus. in quibus ultra quinquaginla nunoH iuMudavit, Episcopatum pracclara hnmiliiate recusavit, laetus dum animarum nH\uU*iu cururc posset. Obdormivil in Domino Constantinopoli, ignota die et anno. / PROVINCIAE SERAPHICAE REFORM. 597 49. P. Antonius a Monlobufo , doclrina , zelo, probitale ac sanclilnle coiispicuus, Ministri Provincialis, Defiiiiloris Goneralis, Visilaloris Aposlolici ol Vice-Coiiiniissarii Geiieralis ofliciis fiinctus. Sanclo fine quievit in convenlii sancti Franci«:ci ad ripas Irans Tiberim die 10 Noveml>ris 1710. 30. Fr. loaehim a Vagone, praeeipuarnm virtntum iiraorogaliva exornaliis, in caelnm cvolavil in convcnUi Speens die O Febniarii 171:2. M, Fr. Pasehalis a Dnsancli.s, miriš virliilibiis floniit. Decessil Tuderli die 22 Febniarii 1712. 52. Fr. Bernardns ab Asisio, probilate clanis, divinis charismalibus cumnlatus, obiit in sacro Monte Alverniae die 2i lunii 1714. 55. P. loscph Maria a Sigillo, soienlia el probitate eximins, animarum amorc viilneralus, nnnquam praedicationis oflicinm omisil. Bealam morlem oppetiit Eugnbii die 11 Marlii 1716. 54. P. Bartholomaeiis a Costacciaro, ab ipso iuvenlntis flore missionibus Aiba- uiae addictus, in illis mulla passus ct ad nečem qiiandoque quaesitiis, nunqnani ta- men verbi Dei praedicationeni omisil, praeseriim cnm Praefeclns Aposlolicus renun- tiatus fuil. Senectute gravahis in Provinciam remeavit el in pace spiritnm Deo reddidit Trebiae die 7 Seplembris 1716. 55. P. Alhanasius de Nursia , solilndinis el fervenlissimae oralionis vir, pielale ac humililale iiisignis; vitam mortalem cum inunorlali commuUivit Cerreli die 22 Oclobris 1716. 56. P. Leonardus a Ponleeulis, scientia, morum probilate, regnlaris discjplinae zelo admirabilis; sanclo fine qiiievil Tnderli die 10 Marlii 1722. 57. Reverendissimns DD. Bernardinns Chiesa, domo Venelus, dum Urbevcleri Guardiani miinere fungebatur, a S. C. de Propaganda Fide Romam vocalus el cum aliis confratribus ad Missionos Sinenses missus anno 1680 el consecralus Episcopus Argoli in eadem ecclesia S. C. anlequani discederet, hinc imperium Sinense in- gressus, e|)iscopali oflicio susceplo^ tanlo spirilus fervore in salulem animarum pro- curandam adlaboravil, ul a S. Sede cuncinrum illarum regionum Vicarius Aposloli- cus renunlialus fueril. Inde Alexander Vlil |)recibus regis Lnsilaniae benigne an- niiens, ad Pechini sedem eum Iranslulil, in qua usque ad obilum, scilicel per annos i2 slrenue adlaboravil. Franciscus Nicolai Archiep. Myrae, tesle noslro Chro- nologo, anno 1711 de ipso scribebal : « Monsigncrrc (Ihiesa e un Prelolo deijnissimo , uonio veramente Aposlolico e di vita esemplarissma , decoro della Religume e splend publicum cuncubinarium et incestuosutn redargueus nibilque proficieos, PROVINCIAB SERAPHIGAE REFORM. 599 landem eiim excominunicatione mulclavit. Asi ille magis ira el odio furens, eum primo lapidibiis obruil ei gladio Iraiisverberavil ; deindc saxo ad collum cborda qun citige- balur alligalo, in Oiimcn proiecit. Hac gloiiosa morte boaiis paler vere inarlyr oc- ciibiiU 10 lulii 1742. 75. P. Micbael de Vallo, in^^tituendis novitiis addicius, per multos aiinos id muiius palientia, earitale, prudeiilia exei*ciiit; cuiiplis virlulibus e\ornalus decessil Tiiderli die 26 Augusll 1742. 76. V. P. Pelrus a Balnearea, Ministri Provincialis oflicio functus, vir omnige- nae perreciionis , miraculis anle el posl mortem daruil, pro euius bealificaliono pro- cessus instiUii cpeperunt. (n caeUim cvolavit Celleni die 2 Decembris 1742. 77. P. Ludovicus a Mercatelio, Aegypli Missionarius Apostolieus, nullo labore (erritus, ad vitia exstirpanda el ad christianas virlules excolend<')$ slronue insndavil. Laboribus fraclus el diulurna infirroilate, sicul aurum in fornace probalus, lieroi- cae patienliae in sustinendis doloribns exemplum se praebuil. Ad caolestem palriam vocatus fuil Sirgii die 22 luhi 1745. 78. P. Angelus Maria ab Urbevelori, in Albania per mullos annos ardenlisimo animarum zelo el magno earundem lucro nposlolico minislerio vacavil, ab omnibus ob suas virlules velut sancliis habitus, nec non Praefecti Apostolici el Episi^opi Puialensis Vicarii Generalis oflicio funcUis. Ad caeleslia migravil Pulali die 18 Marlii 1759. 79. P. Beuedicius dePontila, zelo animarum exaesluans, ae dominicae passionis maxime devolus, verbum Doi populiš disseminare nunquam cessavil. Pie decessil in convenlu Eeclesiae novae die 27 Maii 1705. 80. P. Dominicus de lovio, summae pielalis ac' devolionis vir, defunclus est Ameriae die 9 lulii 1767. 81. Fr. Andreas de Sipanico, pielale ac probilale vilae conspicuus. In osculo Domini morluus esl Tuderli 2 Februarii 1768. 82. Fr. Silvesler de Monliculis Spoleli, palientiae, humililalis, abstinentiae vir- lulibus referlus. Decessil Tuderli 7 Februarii 1768. 85. Fr. loseph de Cryplis sancli Slephani, magna carilale erga infirmos, cun- ctisque reljgiosis virlulibus exornalus, cum sanclilalis odore ac signis bealam mor- lem oppeliil Ameriae 11 Seplembris 1778. 84. P. Cherubinus a Spolelo, magnae sanclimoniae sacerdos. Obiil Spoleli die 51 Marlii 1781. 85. P. Pascbalis a Cerrelo, Tripoli Missionarius Aposlolicus, qu] dum ardenli carilale assiduum epidemico morbo laboranlibus auxilinm praebebai, eodem morbo correplus, animam suam proximo immolavil. Ad asira volavil Tripoli 26 lunii 1785. 86. P. Bonavenlura de Cerrelo, praecedentis (sermanus fraler, Missionum Prae- feclus, eadem ac ille carilale inflamnialus, pesle infectis, miranlibus omnibus, sacramenla el auxilia praeslabal. Eadem labe infeclus pie decessil Tripoli 27 lunii 1785. 87. P. loannes Maria de Viturciano, carilale in proximos flagrans, sacris mis- sionibus se addixil , quibus innumeros peccatores e vilioruro coeno in viam salulis reduxil. Merilis plenus sanclo fine quievil Celleni 26 lulii 1786. 88. P. Dominicus de Cryplis sancli Slephani , religiosus magnae perfectionis , cuius mors conligil Celleni die 15 Februarii 1789. 400 PARVA cimomcA 89. P. Franciscus Anloniiis de Turribus in Sabinis, paupertatis, austeritalis el caritalis erga pauperes ciiUor exiinius; saocle occubuit Ameriae 2 Sepleinbris 4789. 90. P. Caietaniis Maria ab Inleramna, mirae simplicilatis ac devotionis vir, prae- sertim B. Virgioeni Mariam ardeiilissimo ainore prosequebaUir. Diebus ac mcrilis ple- nus ad caeleslia nngravii Eugubii die 11 Decembris 1790. 91. Fr. luniperus a S. Vilo, sunima simplicitale ac špiritu bumililalis et oralio- nis cxornalus, ciim sanctilatis farna v]xit ef obiil niiracuiisque , ut ferliir, refuisil. in caeium evoiavii Urbisveteris die 28 Decembris 1794. 92. Fr: Faustinus a Ponleiigneo, qni Gallis loca Sancta invadenlibus et resi- stenlibus Arabis, ab istis comprehensus et frnstatim discerptus, pro |)ersequenlibus orans, ex hac vita migravil in hospitio Ramae die 15 Martii 1799. 95. Fr. Bernardinus de Raveona, dum in oppido sancli Laurentii quaesUiaU)ris otricio Tungebalur, laetali morbo corrcplus, ibidem cum sanclitalis farna decessil die 9 Februarii 1802. 94. P. lacobus a Mevania, doclrina, sagacilate et ardentissimo auimarnm zelo insignis, magna sanctilatis opinione animam Deo reddidit in conventu Ecclesiae no* vae 28 Octobris 1800. 95. V. P. Leopoldus de Gaichis, vestigia sancti Leonardi a Portu Mauritio pre- mens, Missionibus indigenis cum pluribus confratribus se addixit, in quibus innu- merabiles animas Christo lucrifecit. Plaudeiitibns omnibus, ad Provinciae regimen electus, regularen) disciplinam magno ?^lo vel restituil, ubi aliguo modo defeceral, vel conflrmavit, ubi vigebal. Miraculis in vita et post mortem refulsiL Spes aflulgel, ipsum Bcalorum bonores proxime asseculurum esse. In caelnm evolavit Spoleti die 2 Aprilis 1815. 96. P. Franciscus de Diana, vilam integerrimam dnxil el pie obiil Eugubii die 8 Octobris 1817. 97. P. loseph a Ponteligneo, zelo, pielale, oralione ac eximia observanlia con- spicuus. Placidissime occubuit in conventu Ecclesiae novae die 22 Octobris 1824. 98. Fr. Spiridion a Ficullis, vilae exemplaris, et in sanctilatis odore decessil Urbisveteris die 3 Maii 1829. 99. P. Evangelista a sancto Pere^^rino, summae simplicilatis, palientiae et devo- tionis vir; cuius funus multitudo populi comitata esl. Piissime obiil Spoleti die 27 Maii 1856. 100. P. Paschalis a Collebaceario, orationi semper intentus, obdormivit in Do- mino in conventu Ecclesiae novae 26 lanuarii 1858. 101. P. Vinccnlius a Cerrelo, magnae sanctimoniae sacerdos, qui beatam morlem oppetiit in monaslerio Ecclesiae novae 26 Decembris 1858. 102. Fr. Aloysius de Gradulis, eximiae perfectionis ac sanctilatis vir, qui pie morle correplus esl Viturclani 25 Augusli 1859. 105. Fr. Simplicianus a Turribus, nomine el faclis simplex, maxima exempla- ritate vilae refuisil, et Pio IX lune Archiepiscopo Spolelano valde acceplus erat. Dece.ssit Spoleti 12 Februarii 1842. 104. P. Petronius a Bononia, paupertatis serapbicae fidelissimus cuslos, magna probitate et perfeclione exornalus , sanclo fine quievil Cerreli 29 Decembris 1844. 105. P. Gregorius a Collebaceario, Bealissiinae Virginis Mariae maxlme devolus et exemplaritate vilae conspicuus. Decessil Spoleti 25 Marlii 1845. PROVINCIAE SERAPHICAB REFORM. 40i 106. P. Paeiflcas ab Arimino, sacrae theologiae et eIoqaentiae lector, diuturno inorbo probatus tanta patientia dolores sustinuit, ut tum religiosis tum saecularibus aedificationi esset. Decessit Urbisveleris 12 lunii 1847. 107. P. Fulgentius a Vioeanello, tertio Definitor, opUmis moribas exornalus, ac scieotia et pielale conspicaus, obdormivit in Domino Eugubii 8 Octobris 1847. 108. P. Bonavenlura ab Urbino per ultra quadraginta annos sacrum Montis luči recessum incoluit ac exemplaritate vitae praefuit et profuit. Pie ibidem obiit die 5 Maii 1850. 109. P. Coelestinus ab Aunano, in noviliis instituendis totam vitam consummavit , placidissime animam Deo reddidit Spinetae 17 Fcbruarii 1851. 110. P. Evangelista ab Aunano, Provinciam nostram doctrina ac pietatc iliustra- vit. Siquidem lector Theologiae per plures annos primum apud Nostrates, dein Semi- narii Tudertini rector et Moralis professor decem et octo annis fuit; et per annos triginta et octo conscientiae casus dioecesis clero proposuit et resolvit. Omnium ani- mos in sui admirationem non minus propter eruditionem quam propter vitae probi- tatem convertit. Sancto fine quievit Tuderti 12 lunii 1852. 111. P. loseph Maria ab Argentilla, alterum Provinciae nostrae huius aetalis luminare, doctrina et pietate conspicuus; provinciam sapientissiroe moderatus est, ac tribus vicibus ut Commissarius generalis visitavit et capitulo praefuit; iterato in Defi- iiitorem et Custodem vocalem clectus; sancti loannis Lateranensis Poenitentiarius; Missionarius apostolicus cum duobus Emincntissimis principaliores Romandiolae ur- bes evangelizavit ; sacras virgines in perfectionis viam direxit. Annis et meritis ple- nus in pace animam Deo reddidit Trebiae die 8 lulii 1857. 112. Fr. Vigilius a Lesmo , sub Napoleonico gubernio militiac adscriptus, deinde seraphicum Institulum amplexus, religiosis virtutibus refulsit, praesertim paupertate et oratione. Mors eius aliquibus sigiiis decorata fuit, et accidil Montis iuci die 14 Februarii 1865. 115. P. Ubaldusab Eugubio, novi lios pietate atque vitae exemplaritate ad Mon- tis luči direxit; sacrum Recessum pluries gubernavit ibique sancto fine quievit die 24 Februarii 1865. 114. P. Aloysius a sancto lacobo prope Spoletum, ex-Deflnitor, cum Ven. P. Leopolde a Gaichis sacri Montis iuci recessum post napoleonicam suppressio- nero restauravit. Deinde Missiones Albanenses petiit et obtinuit, in quibus per 15 annos, saepissime ad nečem quaesitus, strenue insudavit. Yix huic Provinciae restitu- tus a S. C. de Propaganda Fide Praefectus Apostolicus Tripolim Mauritaniae missus, duobus sociis peste infectis perditis, solus remansit, mortem quotidie et ipse exspe- ctans; sed divina virtute incolumis evasit. E Mauritania redux, dilectissimum šibi sa- crum Montis Iuci recessum plures annos incoluit, orationi, meditationibus acpraedi- cationi Verbi Dei strenue incubuit. Laboribus, morbis ac aetate fractus, Trebiam venit ibique anteactae vitae nihil immutans, immo maiorem perfectionem semper anhe- lans, saepe in seipsum flagellis et ieiuniis, doneč prohibitus fuit, animadvertebat. Vir vero špiritu Seraphico ornatus, paupertatem ut sponsam adamabat, erga Beatissimam Virginem Mariam et sanctum Patriarcbam loseph ardentissimo amore flagrabat. In osculo Domini obiit Trebiae, die, sicut non obscure praedixerat, 5 Novembris 1866. Vale anima dtlectissima , et miserrimi, qui a tuae conscientiae arcanis fuit, dum in conspectu Domini sistis, recordare- Analecta 26 402 PARVA CHRONIGA 115. P. Franciscus Maria de Castro florum, Lector emeritus, ex-Definitor, ex-Cu- stos, ex-Miuisler: scientia ac humililate praeclarus; Episcopi Tuderlini familiarissi- mus, qui cum a consiliis habebal. Pcr annos duodeviginti s«icrarufn Virginum Mon> tis caslrillorum coufessarius , ibi omnibus virtutum exeniplar factus, cum sanctilalis odorc animain Deo reddidil die 14* Aprilis 1875. 116. Fr. Paschalis a Monlorio, vitae excmplaris; decessit Aunani 7 Novem- bris 1879. 117. P. Pelrus Chrysologus a Cryptis sancti Slephaiii, Lector emerilus, lerlio ex-Definitor, Sutrini el Seliae Seminariorum Philosophiae ac Matheseos professor. Ad Provinciam reversus, missionibus indigonis se addixit, quibus piuribus aiinis praeruH, et ad morteni usque pro aniinarum salute strenue insndavil. Decessit in Seminario Interaninae die 15 Deceinbris 1879 victima sune erga proximos carilatis. 118. Fr. Herculanus a Diriila, laicus inagnae boiiilatis et simpiicitatis , votorum suorum cuslos vigilautissimus , snum occasum praedixit, et post piissimam morlem insigna dedil saocHtalis iiidicia. Obiit Aunani die 23 Decembris 1879. 119. P. Remigius a Vineale, tlieologiae Lector, ex-Definitor, vir vere špiritu Se- raphico repletus, B..Virginis Mariae maxin)e devotus , maiorem diei et noctis partem orationi et meditalioni dabal, vota integre cuslodiebat, quamobreni factus est exem- piar omnium virtutum, ita ut Soficlics ab omnibus appellaretur. Sanclo fine qutevit Cerreti ad sanctae Mariae Constantinopolitanae die 26 Octobris 1880. 120. Fr. Hyacinlhus a Monte lacu, Clericus, singuJari bonitate exoriiatns, optimae spei iuvenis, unus ex primis nostri Collegii alumnus; evoiavit in caelum sancti Pe- regrini 14 Aprilis 1882. S VRL Sequuntur Sorores Clarissae Honasterii sanctissimae Trinitatis Iguvii. 1. Quatuor sorores cx Montis lucis Perusiae observantissimo monasterio in illud sanctissimae Trinitatis Iguvii anno 1509 reformationis gratia adductae fuerunt. Harum tautum unius nomen traditio transmisit, et est soror Prudentia de Narnia, quae ctiam Abbatissae munere functa est. Omnibus virtutibus necesse est asserere eam fuissc ornatnm, cum rerormatio ab ipsa introducta adhuc viva et constans perseveret. Quidam Frater in convenlu sancti Hieronymi orans ipsius animam in caelum ascendere Angelo comitatam conspexisse fertur. Eius obitus dies el annus ignoratur. 2. Soror CIara Benamata Iguvina, silentii amantissima, quo sororibus religiosae perrcctionis exemplar facta est, animam Deo reddidit die 11 Septembris 1600. 3. Soror Rapbacia de Vccchi Iguvina, heroicae patientiae, elevatae orationis, illi- batae puritatis doniš decorata; die noctuque boriš canonicis interfuit, saepe, ut fe^ tur, B. Virgiuis Mariae apparitione recreata. Obiil anno 1611. 4. Soror lustina Vandini Iguvina, Dei et proximi amore flagravit; placidissime in Domino obdormivit anno 1615. 5. Soror Angelina ex illustri familia Ondadei Iguvii nata, a prima aetale Reli- gionem ingressa, diriset diuturnis doloribus, sicut auruni in fornace probata, invicta patientia et hilari animo cuncta sustinuiL Meritis cumulata ad sponsum evoiavit niense Martii 1632, ignota die. PROVINCI AB SERAPHICAB REFORM. 403 6. Soror Concordia Mosca Iguvina, pacem, unionem, carilalem fraternam, coii- cordiam inter sorores, arclissimam paupertatem el obedientiam tolis cordis visceribus adamavit. Placidissime obiit die 26 Maii 1634. 7. Soror Prancisca Eugeni , c Recineto Eugubium se franslulit, ut in nostro mo- oaslerio sanctae CIarae regulam profiteretur. Allissimam paupcrlalem ita coluil, ul unica tantum lunica et repetiala cootenla esset ; cui virtuti summam vitae austerila- lem , virginalem castilatem et obedieiUiaro adiunxit. In caelum evolavit die 28 Odo- briš 1636. 8. Soror PausUna Rambotti Igavina, dominicae passionis assiduae meditalioni vaeavit, ita ut prae lolius corporis tremore In pietatis deliquium saepe corrue- ret. Munus Abbatissae incuipale lenuit. Ad sponsum evolavit 21 Novembris 1637. 9. Soror Constantia Gabrielli , nobili stirpe Igiivii nata , orationi et conlempiationi dedila, in quibus meriiil a Deo praecipuis doniš honorari. Sancli Didaci maxime devola, parenles precibus coromovet, ul ei allare dedicarent. Caelum petiit 8 Fe- bruarii 4645. iO. Soror Paula Bentivoglia Iguvina, ex comilibus de Saxo-Ferrato , mundo contempto, monasteriuin sanotissimae Trinitalis ingressa est, in quo a primis diebus virtutibus ornata apparuit. In Abbatiss^im elecla concreditas sorores ad virtutis iter fideliter percurrendum edocuit; quae dum quodam temporc conquerereutur, quod Episcopus Monaldi monasterium šibi subiicere et regularibus subtrahere nileretur: noHle timere, inquit, sorores y mecum orale ^ el Dominus eril nobiscum. Dum igilur ad Deum fervcntissimas preees fundebanlur., prudens Abbatissa nunlium Episcopo misit dicens, ut si velleldivinam indignationem aufugere, desislerel ab inceplo con- silio. Et sic accidit. Beato fine quievit die 6 Decembris 1645. 11. Soror Portia ex comilibus Beni Iguvii nata, Serapbicam paupertatem et san- clissimam Eueharistiam exemplo sanctae CIarae ducta ita adamavit, nt unica tantum lunica contenla esset , et ante Eucbarisliam orans in Angelum transformata apparerel. Ad caelestia migravit die 5 Maii 1647. 12. Soror Dionora Iguvii nata comilissa Beni, mundi vanilalibus ac conspicuis nuptiis spretis, babilum Oarissarum induta est. In Abbatissam electa, ut famula so- roribus inserviebat. Doniš caelestibus cumulata, praeserlim cum ante sanotissimae Eu- charistiae sacramentum oraret, frcquentes ecslases patiebatur. Migravit ad sponsum die 8 lunii 1652. 13. Soror Caecilia ex nobilibus parentibus Mengacci Eugubii nata, a prima ae- tate doniš caelestibus erat illustrata. Adbuc puerula , cum quadam die ante monaste- rium Iransiret et ianuam apertam conspiceret, e manibus parentum aufugiens tan- quam fulgur, absque licentia clausuram ingressa est, unde nulla vi potuit unquam dimoveri. Episcopus qui eam e monasterio amovcre proposuerat, D. Francisci appa- rilione admonilus, a proposito recessit. Sacris votibus nuncupata virtutibus splenduit, tandem meritis cumulata migravit ad sponsum die 2 Seplembris 1655. 14. Soror Laura comilissa Della Porla Iguvina, virgo eximiae abstinentlae ac carilatis erga Deum ; silentio eliam commendabatur. Cum sanctitatis odore decessit ignota die et anno. 15. Soror Victoria Zeccadoro, septennis monasterium ingressa, vix ul habitum assumsit perfecta sanctae CIarae imitalrix apparuit; In conservanda inter sorores pace praeclarissima. Sancto fine qulevit 16 Maii 1668. 404 PARVA CHROmCA 16. Soror Virginia Vincioli Perusiiia, ab ineunte actate ut se plenios Deo devo- veret, habitiim sanctae Clarae in monaslerio sanctissimae Trinitatis sumsit. Adbuc novitia dum quodam temporc infirmitale dctinebalur, conspexeriiDt consorores illam submissa voce aHquid dicenlem. Interrogala, respondit: Oflicium B. Virginis se cum Miiliere pulcherrima sacris virginibus comilala, persolvere. Ingravescenle morbo, el solemni professione ex privilegio einissa, io caelum evolavit anno 1682 ignoto die. Hirundines eius mortem salutarunt. 47. Soror Teresia Covenlini, uobilibus parentibus Iguvii nata, pie a piissima ma- tre educata, nobili spreto connnbio, monaslerium ingressa, voliš religiosis Deo se mancipavit. Sancli Petri de Alcanlara et sanctae Teresiae devotissima, ulriusque vir- tntes et asperitates imitari semper nitebalur. Aetate adhuc florenti oculorum lu- mine destitula et permultis inlirmiUitibns attrita, ita in iis soslinendis se gessit, ut patientiae miraculum videretur. Ad astra migravit die Nativitatis Dominicae anno 1684. 18. Soror Isabella-Antonia , Iguvii honestis orta parentibus, a prima aetate mo- naslerium ingressa, sanctae Clarae regulam professa est; die noctuque hpris canonicis interfuil, quas incredibili spiritus fervore persoivcbat. Silenlium, patientiam et čari- tatem singulariter adamaviL Animam Deo reddidit decantans Benedicamus Dmnino die 50 Decembris 1684. 19. Soror Helena Eugubina, sanctissimi Rodemptoris devotissima, a quo, dum ipsa graviter aegrotaret, apparilione recreala et cerlior facta est, se ea infirmitale non morituram; quod eventu comprobatum est. Ante eiusdem imaginem in choro asservatam plures horas ferventer orando consumebat; quo demeruit, ut quadam die sororem conversam in puleuni delapsam a certo mortis periculo liberaret. Migra- vit in caelum ignoto die et anno. 20. Soror CIcmentia Vincioli , magnae simpiicitatis, puritatis et perfeclionis mo- nialis ; ob quas virtutes in Abbatissam et novitiarum magistram electa , utrumque oflicium summa prudentia et caritate obivit. Meritis plena animam Deo reddidil ignoto die et anno. 21. Soror Modesta Benamati, regularis disciplinae sludiosissima celerisque vir^ tutibus cumulata, migravit in caelum ignoto die et anno. 22. Soror Cornelia, patientia, bumilitate, assidua oratione et universa re^lari disciplina illustris. Eius mortis dies ignoratur. 25. Soror Eugenia Gabrielli, orationi cae]estibusque meditationibus per diem atque a media nocte usque mane vacare consuevit. Dies mortis eius ignoratur. 24. Soror Bartholomae^ a Fracta Perusina, conversa, munus quaeritandi pro sororibus cibaria (uti post monasterii reformationem mos erat) diu exegit; in quo tanta virlute et angelica puritate in viis ornata apparcbat, ut civibus admiralioni esset et tanquam sancta ab ipsis veneraretur. Quadam die dum pane onusla mona- slerium remearet , lesum Chrislum crucem baiulanlem et monasterii septa ingredien- tem conspexit; qua visione tanta cordis laetitia afTecta est, ut se iam dissolvi ci esse cum Cbristo pularet Quidquid a quaestu lemporis supererat, orationi dabal anle SS. Redemploris imaginem in choro asservatam , cui eleemosynis colleclis ellam pretiosam vestem contexit. Accidit aulem quod nondum opere completo ad mortem aegrotaret; et ipsa caeleslem sponsum enixis precibus rogavit, quod tantum vitae spatium dignarctur concedere, quantum sufflceret ad vestem complendam. Exaudila PROVINCIAE SBRAPUICAE REFORJi. 405 est, et statim coDvaluiL Complela autem veste, sanctissime occubuU die ct aono ignoto. ^. Soror lacoba, pariter coovcrsa, Eugubina, diu inflrmarum sororuni curam oinni hiimaoitalis sensu ex obedientia gessil. Amore flagrabat eximio crga augustis- simam Eucharisliam, a cuius adoratione nulla daemonum fraude dimoveri poluit. Ad caelestes nuptias vocata fuit die et anuo ignoto. 26. Soror Beatrix ex comilibus de Carpegiia, Terliaria summae perfectionis , monasterii benefactrix muoificentissima ; ibique ingressa pluribus annis pieotissime vixit, et cum sancliLnlis odore ex hac vita migravit die 19 lanuarii, aiino ignoto. St7. Soror Maria Elisabeth Spallarossa a Špiritu &incto, Geouensis, erga Cbri- stum cruci affixufn amore flagravit, et Beatam Virginem filiali pietate semper ada- maviL Diuturois et acerbissiinis inflrmitatibus probata, tauta bumilitatc, palieulia ac aoiroi demissione sustinuit, ut sororibus veruin virtutiiin exemplar evaserit. Cuni sanctitatis odore beatam rooHem oppetiit die ^ Augusti 1774. 28. Soror Maria loanna a lesu, natione Bavarica, diviuitus dueta in boc moua- slerium , altissimae contemplationis dono cumulata. Bis Abbatissae munere functa , r^ularem disciplinam tum in se , tnm in sororibus strenue zelavit , praesertim circa ea, quae ad divinum cultum pcrtincbant. Octogenaria ad caelestes nuptias vocata cum manifestis signis beatae praedestinationis die 17 Martii 1788. 29. Ven. soror CIara Isabella Gbersi, miraculis in vita et post mortem refulsit, pro cuius beatificatione processus confecti sunt. Ad astra migravit die 27 Octobris 1800. 30. Soror Concordia a Paradiso Eugubina, per annos 25 infirmilate tanquam auruffl in fornace probata, nuUum unquam verbum lamenlationis emisit semper contenta pro Christo pati. Magna sanctitatis fama vixit et obiit die 15 Septembris 1824. 51. Soror Hyacintha a SS. Redemptore, Uvadae nata, simplicitatis ac obedien- tiae virtutibus ornata , cuncta laboriosiora officia exactissime semper implevit. Ora- tioni, vigiliis, sensuum morliflcationi vacavit, magno erga divinum Infantem et B. Vilminem amore commendabilis. Morborum dolores heroica patientia sustinuit. Sancto fine quievit die 12 Decembris 1850. 52. Soror Maria Magdalena Gbersi, ex patre soror Ven. CIarae Isabellae, cuius virtutes semper, praesertim amorem erga Deum et proximum, corporis afllictatio- nem , sui contemptum , virginalem eandorem aemulata esl. Postera die a suo transitu, qui somno Angelico similis fuit, quaedam puella probanda in monasterio S. Bene- dieti ad mortem infirma, ipsi se commendans, stalim convaluit. Processus vitae ac virtutis i^tius virginis ab Episcopo Eugubino regulariter confectus in archivo Episcopali asservatur. Eius beata mors accidit die 9 lunii 1844. 55. Soror Maria ab Assumptione Genuensis, simplicitate vitae , morum candore, regnlaris disciplinae observantia ceteris sororibus exemplar evasiL Eius cadaver tribus diebus inbumatum mansit, quin aliquid mali odoris eflDaret, immo continuo venu- state creviL Ad astra migravit die 51 Maii 1848. 54. Soror Clara Teresia ab omnibus Sanctis, Sestri Ponentis nata, ab infantia pietali prona coaetaneis exemplo fuit. Religionis habitu induta, magis magisque vir- tutibus coruscavit. Post mortem, dum eius cadaver in ecclesia translatum fuit, illud stalim lanta venustate splendere incepit, ut ad devotionem aspicientes moveret, et 408 PARVA CURONICA expulil; sed, facli poeniteiis, revocavil. Cuncta invicta patientia pia mulier su- slinuit. Viro orbata, tertio Ordini nomeu dedit, et hispido indutasacco, pedibus nudiš iocessit. A consanguineis , id vitae genus aegre ferentibus, conviciis et verberibus lacessita, a susceplo Instituto deterreri non potuil. De proxiinorum salute sollicita, puellis periclitaiitibus hospitium (adhuc florens) suis sumplibus et eleemosynis colle- ctis aperuit; quas tauquam mater amantissima, quamdiu vixil, pie sancleque edu- cavit. Caelestibos visionibus saepe recreata, ecslasum , prophetiae et miraculorum dono ceterisque divinis charismatibus locupletata, tameo ita humiliter de se senliebat, ut se geheoDae dignam semper proflteretur. Saiiclissinie obiit die 10 Decembris 1641 ; eius corpus ad sancti Hieronynii translatum fuit. 4. Soror Virgiuia, praecedentis germana, cuius hortatu adbuc in tenera aetale vidualem castitatem coluit et sororis virtutes aemulata est. Beato flne qiiievit die et anno ignoto. 5. Soror Victoria Rafraelli-Marioni , nobilis Iguvina, exemplo sororis Laurae ex- citala sanctissime Yixit et sanctissime obiit ignota die et anno. 6. Soror Angela Bosi, nobilis Iguvina , Beatissimae Virgiuis Mariae devotissiiua , sororis Laurae vitam imitata, cunctis exemplum bonorum operuni fuit. Eius obitns dies ignoratur. 7. Soror Lucretia Mengacci-Beccoli , Eugubina, tertiaria ferveutissima. Mortem oppetiit ignoto die et anno. 8. Soror lulia Massarelli, vidua Eugubina, omnium virtutum exeniplar. Deces- sit ignota die et anno. 9. Soror Raphaela Gambocci vidua et soror Elisabeth eius filia virgo, prima germana, altera neplis beatae Octaviae Gambocci Eugubinae ilem tertiariae, sorori Laurae plenissime adhaeserunt. Quae Domino in inflrmis inservientes et puellis pe- riciitantibus assistentes, thesaurum caelestem acqulsierunt et ad gloriam migrarunl ignoto die et anno. Harum omnium sacrae exuviae in nostra S. Hieronymi ecclesia bonoriflce conditae sunt \ SX1L Provinciae Scriptores. Huius noslrae seraphicae reformatae Provinciae Scriptores parvo numero com- prehenduntur. Nec mirum ! Siquidem si cuncti Reformationis assertores (uti adve^ tit Gonzaga et De Gubcrnatis conflrmat) loca aspera et inaccessa avide quaesierunt, in quibus arctiore vita, regulari disciplina, sanctae Regulae et praecipue altissimae paupertalis observanlla suarum et proximorum animarum salutem promovere stude- bant; id potissimum in hac nostra Provincia conspicitur, in qua Fratres, ad sancti Patris exemplum, humililati vitaeque absconditae maxime studuerunt. Attamen etiaro ^ In omnibus nostris coenobiis societas tertii Ordinis crecta , el aedicula S. ElisabeUi rcginac dicata invenitur; in qua singulis mensibus Pretres ct Sorores sub Commissarii directione conve- niebant. Ilinc si omnia maiorum nostrorum nolatu digna ad nos pervenissent, certo virorum et mulierum cura sanctitatis odore defunctorum elenchus copiosior forct. PROVINGIAB SERAPHIGAE REFORM. 409 sladia et salutares discipliuae a Patribus minime penitus negligebanlur. lam recen- suimus inidlos Palres ad alliores Ecclcsiae dignilates Ordinisque gradus promolos; inde concludi fas csl, eos lilterarum disciplinas slrenuc coluisse alque in scienliis perilos fiiissc. Quo(l si eonim ingenii parlus typis non fuerint demandali , neque ad nos pervcnerint, ImmiliUilis polissimum ac pauperlalis studio certo tribucn- dinn est. Animadvcrlcndum cst eliani, q«iod in noslris gymnasiis, ad slatuloriiin praescriplum , eliani novissimis lemporibus, neinpe usque ad annum 1855, lecliones scieulianini scriptis tradebantur; unde omnes Lectores proprio marle lectiones con- Hcere co^ebantnr. Ncque eliam Leclores conspicui dcfuerunt, qui in publicis gyni- nasiis el Episcoporum seminariis liUeras ac scientias omnium plausu et maxinio iuvennm profccln docuerunl; sicut non defuerunl celeberrimi Evangelii praecones, qiiorum non paucos ego ipse audivi, quique in inagnis Ilaliae urbibus, admiraiiU- bus civibus, Verbum Dei praedicarunL Hinc facile iudicari potest, quol relbori- ces, pbilosophiae , malliescos, theologiae dogmaticae el nioralis traclatus, quolque scripta elucubrata sini; quae si vel oblivioni Iradila vel eliam deperdila suni, boc non nisi ob ralionem superius adnolalam accidisse putandum esl. Verum etsi maxima qua polui diligentia Scriplorum nomina inquirere conatus sum, lamen minime conOdo, omnes a me reperlos esse; cum ob lemporis breve spatium, ego aiiis negoliis delenlus, nune non potuerim eam in inquirendo operam impendere, quae res exposlularel. Spero, me, favenle Deo, opporluniore tempore praelermissa adiunclurum esse. Hic lantum illorum nomina et opera reoenseam, de quibus cerlam nolitiam habere potui, nuUa lamen habila maleriae et lemporum ra- tione. Reverendissimus D. Dionysius de Turre Asisii, Episcopus Sutrinus et Nepesinus, edidit : Uialeclicae lib. X1L Rornae. Citmmentarios in Logicanij ibidem an. 16H. P. Paulus a Lauda-Pompeia : Clavicularius Breviarii Romani. Opusculum aureum de sex A lis Seraphim D. Bonaventurae, P. Philippus a Spoleto , Iheologus doclissimus , et S. Officii Spoleti Consullor : Vita del B. Antonio da Stroncone. P. Cherubinus a Spoleto, poslulator generalis pro canonizalione Sanclorum : Vita del Ven. F. Michele da Collelongo. lioma tip. Moneta 168S. P. Franciscus Maria de Stylo, laurea doclorali insignilus habitum sumpsit, iussu S. C. Epp. el RR. sacros Canones in seminario Tuderlino professus esl ' : Super diversas scientias. ms. Christipalos tn 7. lib. divis. carmen. ms. P. Marianus Cyneus: Liber diversarum senlentiarum ex variis Sanclorum scriptis collectus et a Si- mone Colutio physico, amica prece pulso, manu propria diligenter conscriptus: mittitur die 30 lulii 1S74. ms. * ManuscripUi Francisci Maiiae de SiyIo, quac fna/jfiu moiium^r cssc dicit nostcr Chronologus , una cum illis P. Mariani Cynei in BIbliolhcca Scarzolis asstTvabanlur, sed ob civiles vicissitudines nune noD inveniuntur. N ml '* trn .*r •1 - 3L> I »■-*i !«• ^ ■ \m*r ii.—jll ll"* ^ ..!»• - — *■ "^^ a 1» • • ■ iT'. a»-i* - . 1 — ^T ■•. < • ~ «k PROVINCIAB SERAPHIGAE REFORM. 407 ampliavit, novamgue ecclesiam divae matri Clarae dicalam crigendam curavit; alle- rum in palria pariter aedificavit, et canonica snnctionc obleiUa, ulrumque sanctis- sime gubernavil. Merilis el virlutibus cumulata, caelesli sponso iuncla esl die 12 Fe- brnarii anni 1430, miraculis ante et post mortem ilhistris. 2. Soror Maria-Aotonia Ceslarelli, a puerilia ieiiiniis et flagellis carnem siiam domavit. Quadam nocte, dum ante Virginis imagineni fervetitius orarel, desiderio ^rsit conferendi cum suo confessario , qui Nui*siae ad septem milliaria distabat. Do- mo inde egressa pulcherrimum iuvenem iDveoit , qui eara noctu eiintem et redeun- tem comitalos est, quin parentes de facto aliquid animadverterent. Monaslerium sanctae Clarae i ngressa et votis nuncupatis, mortincatione, patientia, paupertate, spi- rilos fervore exemplar cunctis evasil, unde et caelestis sponsi visione recreari me- ruit. Ad astra migravit die 19 Maii 1659. 5. Soror Lucia Verrucci intercessione bcatae Luciae fuodatricis religiosam voca- tionem obtinuit, angelicis moribus, exefnplaritate vitae, celerisquc virtiitibus exor- nata. Eius corpus post annos qnadraginta ab intcritu adhuc incorruptnm , flexibile et suavem spirans odorem inventum est. Bealo fine quievit die 11 lulii 1662. 4. Soror Illuminata , Nursiae nata , quae saeculo valedicens et moDasterium in- gressa, floruit eximiis virtutibus, praesertim patientia in acrumnis et perseculionibus suslinendis. Sanctissime obiit die el anno ignoto ^ Tertiariae Nostratibus concreditae , quae cum sanctitatis odore decesserunt. 1. Soror Domina Beatrix ex comitibus de Carpegna, de qua supra in monaslerio sanctissimae Trinitatis sub n. 26. 2. Soror Sabina, nobilis Iguvina, ab ineunte aetate se plene Deo devovens, admirabili virUitiim luce ubique fulgebat. Venustale pollens a pluribus in matrimo- nium expetita, a parentibus contra virginis voluntatem domino Laurentio Andreoli nuptui tradita est. In coniugio eandem vivendi normam, quam ab infantia arripue- rat, inviolatam retiuuit, quinimmo et auxit. Filiorum iacturam, viri ofTensam populi- que convicia mira patientia sustinuit. Eucharistiae saepe refecta, a cuius participa- tione nulla daemonum fraude et vexatione unquam dimoveri potuit. Sanctissime obiit die 22 Oetobris anno 1655, miraculis ante et post mortem illuslris. Eius corpus in nostra ecclesia sancti Hieronymi, cuius erat devotissima, requiescit. 5. Soror Laura ex comitibus Gabrielli, Iguvii nata, etsi tenellae esset aetatis, tamen sensuum mortificationi , ieiuniis precibus et meditationibus iugiter vacabat. Misericordia in pauperes mota, obsonio šibi parato inopes reficiebat; quem usum etiam in coniugio retinuit. Parentum voluntati oblemperans viro aeque nobili nupsit; nihit tamen in virtutibus anteactae vitae exercendis remisit; quinimmo alias nobiles muliereš ad pie vivendum vanitates spernendas, choreas fugiendas verbo et exemplo alliciebat; ex quo viri ofTensam incurrit, qui quadam die, ira incensus, eam domo ^ Harum saerarum Virginum rcliquiac in monasterium Pacis Iranslntae suni, dum illud sanctae Clarae terraemolu quassalum fuit anno 1 703. ♦ •:i -a' ■♦N - I. . •»■ •! ^- *'*^- •* .*^ ;»»^*'- V- ';,•€.•■« ^* 0 ' 1 1» •' *» w • .* '^ »-- .' « •*' # -/. ■ . I •• ■■ ••"• y' I llP*- * •' ,- y/i* • • * r- "I ' -• .• Ti » • T-** Ti »--^ .r ;. '" '• i,r »^ I J r. . •' #- - 20 > 21 m. Gosmographia Franciscano-Austriacae Provinciae Praeratio ad lectorem Capot 1. s i. De origine el antiquitate Austriae 2. De metropoli caesarea et urbe Vlenna 3. De initlis et progressu provinciae Prancistiano-Austriacae 4. De primaeva provinciae Austriacae amplitudine eiusdemque dein Tacia in tres provincias dfvisione 5. De antiguis provinciae monasteriis, aliis provinciis lam incorporatis, vel totaliter suppressis aut derelictis 6. .Nominatio conventuum omnium totius provinciae Austriae 7. De sigillo provinciae 8. De reformatione provinciae Austriacae 9. Elenchus superiorum provinciae ab anno 1516 10. De fratribus buius provinciae, qui pro Christi nomine sanguinem fuderunt 11. De religiosls virtute, pietate et sanctitatls opinione Insignibus. . . . 12. De viris scientia, doctrina aut arte conspiculs; Item scriptoribus litteratis, qui volumlna typis vulgarunt 13. Concionatores apostolid, caesarel, regii, aulici etc 1i. Confessorcs regum arohiducum . # 15. Ad episcopatus dignitatem assumpti 16. De conversione haereticorum 42 43 ib. 45 48 56 57 60 61 63 67 74 78 93 99 400 101 102 422 INDEX. Caput 1. s 17. De ex|)ositione pro obscquns peste inroclorum pag. tO i » 18. Privile^a cacsarum pro provincia Austriucii ab impcratorc Hudolphu II. conflrmalii »105 19. Nobilitate dari et franciscanam pauperlatem professi « tOB II. » L Fralrum nostrorum Viennae, a S. Theobaldo extra muros ad S. Kuper- tum intra urbem, inde ad S. Nicolaum faclu transiatio »109 *2. De veteri S. Hicronyini ciaustro et ecclesla »113 3. De novae ecclediae ad S. Hieronymum structura ac erectis in illa aris. . » H4 i. De nova monasterii Tabrica eiusque situatione »115 5. Praesens ecclesiae ad intra facies, postremo in ea crccUi altaria, horum conditores etc »117 6. Nobiliores ss. reliquiae • 122 7. Nobiliuin sepulturae, confraternilates, devotiones etc »123 8. .Numerus omnium Tratrum et sororum in provincia Austriaca Deu fumu- lantium » 125 III. » I . Convenlus Graecii in metropoli Styriae ad B. Virginem assuniptam ; de Tegione Styrlae et urbe Graeccnsi » Ib. 2. De veteri loco ad S. Leonardum extra muros »126 3. De conventu Graeccnsi ad R. Virginem in caelos assumptam »130 4. De lempli facie et eius altaribus » Ib. IV. » 1. Conventus Clagenfurti in metropoli Carinthiac ad S. P. Franciscum siig- matjzatum. De ducatu Carinthiae eiusque metropoli »134 2. De monasterio et ecclesla nostrorum fratrum » ib. V. » 1. Conventus IlippoIytanus in Auslria ad Ss. Trinitatem. De noniinis el ur- bls origine » 137 2. De conventus et ecclesiae initiis » 1 38 VI. » 1. Conventus Claustroneoburgensis in Austria ad S. lacobum maioreni. De civitatis Claustroneoburgensis nomine »140 2. De nostri conventus eiordlo et progressu »141 VII. 1. Conventus Loysensis in Austria ad S. Bernardinum Senensem. De loči nomine. » 143 2. De conventu et ecclesla frau^um nostrorum »144 VIII. > \, Conventus Egenburgensis in Austria ad B. V. Mariam de Cundelariis. De urbe Egenburgensi »148 v 2. De conventu et ecclesla fratrum noslrorum » ib. IX. » 1. Conventus iudenburgensis in Styria ad S. loannem Baptistam in eremo. De civitate ludenburgensl »151 2. De primaevi conventus Iudenburgensis origine » ib. 3. Ecclesiae et conventus modemus status »152 X. » 1. Conventus Kazelstorflensis in Austria ad S. Radegundem viduam. De loco conventui vicino et urbe Neapoli Austriae »154 2. De monasterio et ecclesia fratrum » ib. XI. » 1. Conventus Lancovicensis in Styria ad B. Mariam Virginem de Gratiis . . »156 2. Succincta originis enarratio miraculosae gratiarum matris B. Virginis in Lancoviz » 157 3. De ecclesiae et conventus Lancovicensis initiis »158 XII. » f . Conventus Puppinganus in Austria ad S. Wolfgangum episcopum. De loco Puppingano »161 2. De ecclesiae et conventus origine » Ib. XIII. > I. Conventus Neo-Lembaccnsis in Austria. De oppido Lembacensi . ...» 164 2. De initiis conventus et ecclesiae Lembacensis ad Ss. Triadem > ib. 1ND£X. 423 Caput XIV. ; i 1. > 2. XV. • 1. • 2. XVI. 1 » 1. • ► 2. XVII. 1 > 1. ► 2. XVIII. 1 ► 1. 9 2. XIX. 1 » 1. ► 2. XX. ■ 1. , 2. XXI. i » L * 2. XXII. 1 • !. XXIII. XXIV. XXV. XXVI. Convenlus Gruinburgcnsis iii Auslria ail S. AiiUMiiuin Paduanutii. De loco Greinburgensi pag. 167 De convcntu cl ecclesiči rnilruin noslrorum . » 168 Convenlus Cislerslorffensis ud S. P. N. Frandscum sliginutizalum. De urbe Cisterstorflensi > 170 De claiistri et ccclosiae ercclione »171 Convenlus Bnzei-slorfTensis in Au.ui-ia ud S. Mariani Magdalenam. De pago Enzerslorfl(*nsi cius(|ue vicinia »172 De originc huius convenlus »173 Convenlus Vbbscnsis in Ausiria ad sancluiii Splrlluni. De civilale Vbbsensi. » 177 De fralrum noslrorum convcnlu » ib. Convenlus ad S. Vilum in Carinlhia ad D. Virginem annunlialani. De urbe Vilensi »179 De convenlus iniiiis el fralrum noslrorum iniroduclione »180 Convenlus Felds|)orgensis In Ausiria , ad contlliia Moraviae , ad S. Mii^hae- lem Archangelum. De urbe Feldspergensi »182 De convenlus veieris el moderni exordio » ib. Convenlus Slockcraviensis in Ausiria ad S. Colomnnnum regem et mar- lyrem. De oppido Slorkeraviensi »185 De convenlus ad S. Colomannum iniiiis »186 Convenlus FeldbaciMisis in Siyria ad B. Virginem natam. De ioco Feld- 2. I. 2. I. 2. I. 2. I. 2. 3. 4. baccnsi De lemplo el clauslro in oppido Feldbacensi Con\enlus Merzuschiagensis in Siyria ad S. Crucem. De \ow Mcrzu- schiagensi De franciscano conventu el ecdesia Con\enlus Mautlcrnae in Stvria ad S. Barbaram virginem el niarlyn*m. De loco Maullcrnensi De convcnlu el ecclesia fralrum noslrorum Convenlus Hainburgonsis in Ausiria ad S. Annam. De urbe ilainburgensi De convenlu nostro Ilainburgensi Convenlus LanzendorfTensis in Ausiria ad B. Virginem dolorosam. De loco Lanzendorflensi De ecclesiae el domii ilii fralrum noslrorum iniiiis Convenlus sanclimonialium Ordinis S. m. Ciarae ludenburgi in Styria ad B. Virginem in Parad iso nuiicupaUis Convenlus sanclimonialium Viennae Austriae ad S. Nicolaum . . . Convenlus sanclimoni;ilium (iraedi in Si\ria omnibus Sanclis dedicalus Convenlus sanclimonialium Viennae Auslriae ad Heginam Angetorum 187 188 189 190 192 ib. 195 ib. 198 199 204 206 » 209 » 211 IV. FraU^is Tliomae H)ccleslon Liber de Ad\entu Fr.ilrum Minorum in Andiiun ' . v 215 Dediča lio 217 CoLLATio 1. De primo advenlu fralrum .Minorum » ib. » II. De prima divisionc fralrum »221 lil. I>3 receptione novitiorum. Fraler Salomon »221 IV. De adeplione loconmi » 22o V. Primiliva pielas fralrum. Sil.Milium. Or.iliones. » 227 » » » » VI. Praedicalorum promoiio. Haymo de Favcrsham 228 424 INDEX. GoLLATio VII. Divisio Angliae in custodias pag. 232 » • Vili. De capitulo visitatorum IX. Divisio in administrationes X. De mutatione locorum et ampliatione . . XI. De promotione Icclorum XII. De insUtulionc confessorum XIII. De successione ministrorum gencralium . XIV. De successione ministrorum provincialium XV. De speciuli profcclu quorundam fralrum. Appcndix 1. Nomina illorum, qui fuerunt fratres Minoros pro fidc mariyrizali II. Sancli fratres Episcopi ct confessores de Oi*dinc Minoruni III. Episcopi el Cardinales, (|ui non fuerunt ministri generalos IV. Papac ct Cardinales, qui fuerunt ministri generalcs . V. Ministri generales Ordinis Minorum VI. Ministri provinciales in Anglia VIL Nomina illorum, qui fuerunt fratres MInores, quond:im reges VIII. Personae quaedam valentes in saeculo, qui intraverunl Ordineni frutj*um Minorum in Anglia IX. De secundo Ordine sancti Francisci X. De tertio Ordine sancti Francisci XI. Exccrpla ex chronicis fr. Thomae de Eccleslon XII. Lcctores tlieologiac fratrum Minorum in Univcrsitate Oxoniae XIII. Fratrum Minorum Magistri Cantabrigiae XIV. Generales ministri Ordinis fratrum Minorum XV. Ministri provinciales in Anglia 233 235 236 238 240 241 246 250 257 ib. 258 259 260 261 263 265 266 267 ib. ib. 270 271 273 274 V. Chronica anonyma fratrum Minorum Germaniae De iniroductiono sacrae observantiae in provinciam Argentinam Conventus Monacensis Ingolstadiensis. Landishultanus Bambergensis Fremersbcrgensis KelUaimensis Salisburgensis Sancti Lucii prope Hachingam Passavicnsis 9 9 276 291 294 295 ib, 296 ib. ib. 297 ib. ib. Conventus sorornm B&nctae Claraa. Conventus Sefflingensis » 298 » Pfullingcnsis » ib. » Alensbaclicnsis » 299 9 Norimbergensis Anger . . . Huilbrunncnsis . Bambergensis . 9 ib. 9 300 » ib. 9 ib* tNDBX. 425 VI. 11. ill. IV. v. VI. vu. VUI. GoinincnUirioluin de Veneta Provincin S. Anlonii, Ordinis Minonim pag S 1. De urigine el progressu Provinciae Minorum Reform ilDrii m S. Anlonii Veiieluiniin . Convenlus antc crectionem custodiac » post creclioncm, quae fuit an. 1598 » post ereclionem provinciae 1639 » post restauralionem provinciae 18*29 » 2. G)nvontuum ct hospitiorum anno 1867 ,cxistcntium brc^ issimao noliiiae liisloricHie . I. Conventus Rubini (Rovigno) ad S. P. N. Prancisci in Istrici Venetiarum ad S. Michaells archangeli in Insula VicetJae ad Ss. mm. Luciae et Viti Montissilicis ad S. iacobi Maioris Spilimbergil ad S. Pantalconis martyris * Veronae ad Ss. RedemptorIs Cenetjic ad S. P. N. Francisci Di*serti ad Ss. Sligmatiim S. P. N. "Franoisd in insula propc Uurianum . IX. Hospitium Cathari ad S. Spiritus in Dalmalia X. 9 Porasti ad S. Antonii Patavini Xi. » Castrinovi ad S. Antonii Patavini XII. » Perzanei ad S. Nicolai episc : XIII. Coilegium Scraphicum Clampi » 3. Rpligiosi dignitate conspicui Reform. Provinciae VeneUie: l!)piscopi Vicarii Apostolici Minister Generalls. Commissarius generalis nationalis , . Procuratoi'es generales Definitores generales Vice-Commissarius generalis Custodes Terrae Sanctae Commissarii Terrae Sanclfie > 4. Series PP. Cusiodum et minislrorum provincialium Rerornntae CusliKliae drinde Provinciae S. Antonii Venetiarum: Custodes regiminis » Ministri provincinles » 5. Serios Commissariorum Visitatorum nostrae Provinciae el Pr.iosidum cai)ituloruin . » 6. Series Commissariorum Visitatorum et Praesidum capiliiloium ex noslra Provincia assumptorum » 7. Series Religiosorum , qui singulari piet«itis fama in Reform.it.i Provincia Veneta llo- ruerunt 9 8. Scriptores Provinciae Sacra Scriplura Theologia universa Theologiae dogmaticae iractatus specialis Theologia moralis Theologia CatechetIciJ Theologia polemica seu controversiae Theologia ascctica et mystica 301 303 305 ib. 306 307 ib. ib. ib. 308 309 ib. 310 ib. ib. 311 ib. ib. ib. ib. 312 ib. ib. 313 ib. ib. ib. ib. 3U ib. 315 317 319 321 .331 333 ib. 335 336 338 ib. 339 / 426 ' INDEX. Tiieologiii exeiii|)liins paif. Theologiii posiliva Libri Kluicilos - Concioncs cl Oiationus Pru Inslitulo Ordiiiis Miiioruin ('.Iiioiiologlu. Hisiuria Apologlac s|)cdal(*s . . Philosophia Gramnialica el Khetorica l^oesls Medicina. Music-!! . Kpisloiae. .MisivJlaiitM Tabula clironoloiriiNi. 341 342 343 ib. 34o 346 34R ib. 349 ib. 352 ib. ib. ib. 353 3:56 vn. Pai\a cliror)iiM Pri»\incine Seraphicae Ucform S I. 1)? urif^iiiu vi progrt»ssu Scrapliicac Proviiidac Miiioruiii Uclorniaioiiiin Conventus: Anto (^ustodiao crcjtioiiein, igiiolo tompore Posi Cuslodiac ureclioncni, quae fuil anno I59G > 2. Coiiveiiluuin aiino 1866 cxislonliuin biv\issima nuUlia liistorica , . . I. Sanctuariiiin Kcdcsiae Novae Asisii, S. P. N. Frandsco dicaliim . . 11. III. IV. V. VI. VII. » » » sancU Damiani propc Asisium Carceris sancti Francisci Specus, dioecosis Narniensis sanclisslmae Annunliationis Lreinilae, arcbidioccesis Spolelanac. de Scarzolis Montis Lud, propc Spolctum VIII. Convimlus Monlis Sancti Tuderti. IX. X. XI. XII. Xill. XIV. XV. XVI. XVII. xvm. XIX. XX. XXI. XXII. XXIII. sanctissimae Annunliationis Nursiae sancti Hieronymi Kugubii sancti Martini Trebiac, arcbidioccesis Spolelafmc sanctae Mariac ab Auro Inleramnae . sancti loannis Baptislae Amciiae sanctae Maiiae Spinct«ie, dioeccsis Tudertinae sancti Bartholomaei Cibottulae, Perusinac dioecesis. sancti Laurcnlii Urbisveteris sanctae Mariae lesu lovii , dioeccsis Ameriae sancii loannis Baptislae Celleni, dioecesis Montisfalisci sancti Petri Apostoli Massae , Tudertinae dioecesis sanctae Mariae Constanlinopolilanae Gerreti , arcbidioccesis SpolcUinae . saiiclčie Mariae de Monte Sanclo sancti Pcrcgriiii. di(KMx»sis Nin*sifiac. . Immacuiatae Conceptionis Aunani, dioecesis Aquipendii sancti Antonii Patavini Viturclani, dioecesis Balneorc^iae XXIV. Sancluarium sancti Ubaldi Eugubii XXV. Ilospilium sanctae Annae Urbisveteris 9 » 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 .J69 374 ib. 375 ib. 376 ib. 377 ib. 378 ib. 379 ib. ib. 380 ib. ib. ib. 381 ib. ib. ib. .^82 ib. ib. ib. ib. 383 ib. IKDEX. 427 XXVI. Monastcrium saiictissiiiuie TriiiiUiUs Eugubii p04j. .'i83 Slalus praesens Provinciao » ib. S 3. Religiosi digniUile conspicui Rcformatac Provindae S«jrapliic.iu ■ 384 Cpiscopi » ib. Commissririi ac VisiUitoies Aposlolici » S^^o Vicarii (jeneral«^s Rcformalorum » ib. Vicv-Commissarius Cieneralis Rcforinatoriini ' » 386 Pi*ocuratores Gcneralif? curiae Romanru* * » ili. Procurator G«*neraUs Ordinis » ib. Proairatores Gcnerales Minorum Rerorinaiorum » ib. Definilores Generales » ib. Commissarius Generalis Terrae Sanctae » 387 Custodes Terrae Sanctae » ib. » i. Series Patrum Custodum el Miiiistrorum Provinci.iliuin RororiiiiiUte CiisUKiiiio , dciiide Provinciae Seraphicae » ib. Custodes a Minislris Provincialibus dcpendenles anle iuridic:tiii rrrclioiicni cusiodiar . » ib. Post iuridicam cusiodiae erectionem » ib. Post erectionem Provinciae: Ministri Provinciales » 388 Ministri Provinciales in alirm Provincia » 390 » 5. Series Commissarioruin Visitatorum nostrae Provinci i.' vi Pracsiduin (^iipiiiiluruui. . » ib. »6. » Commissariorum Visil 402 »9. » qnae in MonastiTio Pacis Nursiae cum sinctiuiii^ frinn orcubiirrunl. ...» 406 » 10. Soroi*es Monaslerii sinct-ie CIarae civilatis Nursiae » ib. »41. Terliariac .Nosiratibus coiKTcdilac , tjuai! cum sanrlji;itis (Mlore d«c«'s> de Marisc-o 224 225 238 244 250 256 266 268 269. > de Oxon!a 224 268. > Scball S. 1. 32. 9 VVodham 271. Addislon, Anglicus 339. Adeodnlus a Martinengo 339 343. > a Pantano 396. Adiuliis, fr. laicus 166 257. » Unger 88. » a Venetiis 349. Admont 87 192 193. Adolphus, dux Alsatiae 265. Adrianus ab Adria 319 329 3.36 345. » Hueppber 72. Adulphus Ardelph 361. Aogidiiis S. 221. » B. 12 376 418 419. > Delphinus 263. » Maria a S. losepho 367. » de Mero 225. » a Pruno 331. > Scbiesel 71 96 103 121 190. > a Tarento 364. » a Zumellis 315 319 346. Aemilianus S. 380. Aeneas Sylvius 144 293. Aethiopia 76 100. Aoina, mons 254. Agneihis de Pisa 217-222 224 227 233 234 236-238 240 246 247 263 267 268 274. Agnes S. 267. Alanus de Rodano 270. » de Wakerfe1d 270. Albanns Moshaimb 135. » Stumph 75 197. AlbiTliis I. 190. II. 46 47 158. III. 47 171. IV. 47. archi(iux Austriae 292 293. d(* Bononia 398. Comcs 137. nislos 298 299. dnx Bav. 294. MagisUT 12 284. mnrchio Brandg. 293. de PIsa 11 12 14-16 233 234 235 236 238 243-248 250 26 1 263 269 273 274 284 286 287. » Sapiens 154. » a Sartheana 391 Aldobrandus de Floronlia 258. Alemannia 234 247 252 264 298 417. Alensb.irh 299. Alpxander, fr. 18. » de Alexandna 262 27 i. » de Bissinburne 240. 9 lohannes 357. v de Hales 266. > de Monte Allo 334. > IV. papa 151 244 253 259. » VI. D 127. 3 Vil. > 63 64 191 384. » VIII. » 397. » de Patavio 360. 9 de Pestaluzzl 178. > de Possonlo 94 102 127. > a Verona 319 335. > a Zelbio 398. Alexandria 33. Alexius de Tambswegg 75. Aloysiu» ab Aunano 389. Maria Benctelli 349. a S. Crucifixo 367. Goniez 361. de Gradulis 400. Hormann 73 91. a sancto lacobo 401 411. de lovlo 389 392 393. a Laureto 392. a Lestano 309 331. a Monteiovio 41 1. a Nazario 343. de Pedelania 390 393. 450 INnEX NOMINUM. Alovsliis a Prcsina 330 339 352. '» i\uiim 336. > Mnriii n Rubiiio 343 3ii. » ab UrbcveUTi 389. » Maria a VicoUa 319 333 335 341 343. » a Vilerbio 411. Alplionsus, rex Arag. 265. » » Baluar. 265. » » Portugalli:i(^ 265. • a S. ios(*pho 364. » a Madrilo 410. » Keqiieseens 70 100 101. » a Hnniano 339. > a Solitudine 359. Akitia II 12 105 284 290. Ani.-Miciis a Compagaliino 391. o a MonU»silicis 317 319 336 3<3. • » de Holirbach 102. Ainaiidiis lioriTian 57 72. » Korrin 104. . SlrlTen 68. Anihigcnsos 3. Ainhrosiiis de Berno 71. » a Cjislrofraiuo 346. D de Galbtato 70. . rjaesll 73. » de ll(*rpib<)li 69. » Hohibarh 102. » de Tuln:i 78. v a Vcncliis 322. AinriJa, iirbs 373. Amrrira 34. Amin.ldus 257. AnngnJa 204 244 269. Anabiptistao 76. Anaclcuis a Niraca 390 392 393. A neona 258. Andrnas, fr. 100 299. » II. rpx 212. » ab Ar(3o 71 313 314 325 339 343 345 346 353. > de ConcepUone 28. » Germanus 9 1 1 283. » Hilarius i 50. » de Hungarla 258. » Hybernonius 359. > ab Hyspello 376. » a Laude Pompeia 319. > de Leiiben 78. > Mayr 181. » a Perusia 372. » Pozzo s. I. H 9. » de Quarata 368. » Rodriguez 360. » a Sipanico 399. » Spongstainer 129. » Victorellus 338. » de Vilio Campaniae 259. Angela Bosi 408. Angelious a Castro Brenzonlo 331. > a Palado Bovarino 396. » a Venetiis 314. » a Vicetla 328 338 339 341 345 348 349. Angelina Ondadci 402. Angeliis de Austria 104. 9 a Bergomo 318. » a Calalahierone 359. » a Casirofrmico 3l"i 328. Angpliis a Ceneti 323 329. Donn 82. a Fellria 333 341. a S. Georgio 391. Kn»mayr 84. a Mantua 338. a Palalio 389. det Pas a Perpiniano 357 358. a Peruaiu 263 388. a Kota Castello 373 385 387 393. de Senis 263. de Thesino 324. Benedictus ab Urbe 391. Maria ab Urbeveleri 399. a Venetiis 339 343. de VVormaUa II 284. Angll.i 217-219 221 223 225 229 231-236 238 239 243-247 250 252 254256 264 267 269 284. An^Hiius, rr. 11 18 284 288. An na S. 75. » ducissa 295. > l^leonora, imp. 200. > imperatrix 101. » Maria de V\*ls 59. > lloselnf)ayrin 205. Ans'lniiis FiechtiT 72. » de Vienna 58 67 94. Anioninus de Melitillo 395. » a Patavio 330. » soriptor 45. An Ioni I IS Almaden 38. » de Ameria 395. > de Armenia 258. > a Bassano 315 329 333 341 345 346. > de Berenii 109. > a S. Bonaventura 361. » de Brandelio 391. » Brautscheck 72. > a Casale novo 363. > rex Casiellae 265. » a Conceptione 38. > a S. Dominico 28. > a Feltria 319. B de Florentia 397. » a Galbiato 63 64 70 101 361 390. > Graff 95. 9 a Gurland 109. 9 a S. losepho 357. 9 de Izalinis 379 396. 9 Kemerer 69. 9 de Kirchbergc 75. '» a Luca 391. » a S. Maria 28 29 31-34 39 362. 9 . Franciscus a Marino 391. 9 de Massa 263. 9 Matritensis 347. 9 Mazniewsky 368. > de Mediolano 258. 9 a Melissano 337. 9 a Montebuto 385 386 388 389 391 392 397. a Montefilco 321. a Montesilicis 316 319. a Naldo 337. a S. Nazario 316. Neumayr 176. Nibrisensis 357. a Nuceria 395. tirDBX NOMtimii. 451 Antoniiis S. Pndunnus 16 70 240 2il 242 258 376-37«. u Panlalla 394. a Pareto 262. a Pak*rno 393. Maria a Pergula 318. a Petra Pagana 363. Piltgraben, architfct. 47. a PineU) 319. Maria a Pisauro 391. Sfrozzi a Ravenna 385. a Rimino 378. (le Rusconibus 263. de Seplero Castris 296. Sobrino 360. Slephanus 79. Sto a Rassano 316*338. > de Braunecken 78. » a Thine 327. > a Venetiis 316 326 348 349 3'v>. Arradia 304. Argentina 9 286 290. Arioltiis de Pralo 262 274. Arnoldiis, fr. 13. Arniilfus, poenitenL 234 242 2i3. .\s(!aniu8 ab .\ssisfo 318 338 385 386 388 392. AschafTenburg 16. Assisiiim 16 18 250 251 26 i 289 .373. Assuenis, rex 37. Athanasius Geii 84. » Knorr 81. » de Nursia 397. . » a Schiedo 316 32 i. Allienae 46. Allila 159. Aiigusia Vindelic. 9 92 283 290 29 i. Aiignslinus, fr. 251. > ab Aquasparta 412. B a CrypUs S. Slephani 390. » ab Eugubio 389. » a Monticulo Maiori 323. a NoUngharo 269. a S. Paschale 3 i. » Maria a Patavio 3i2 34 i 353. > a Tordesillas 2i-26. » a Vicetia 333 343 352. > a Vineanello i 1 1 . Aiin*liiis Retll 82. » Aurelius Victor 45. Auslria 4.3-46 48 49 51 53 58 59 60 62 72 74 75 78 86 94-96 100-105 1 1 1 203. Avari 45. Avinonia 271 274. B Riibvlonia 33 258. Bjidena 171 290 296. Baithasarus, abbas 190. » a S. Francisco 360. Bamberga 284 296 300. Baptista Birbach 60. Barbara S. 72. Barleie 223 268. a-irnabas, Uieutonlc. 8 9 281-283. » a Venegon 318. Bariha (Styria) 157. Bartholomiiea a Fracia Perusina 404. Barfhnjomaeiis, Anglicus 17 18 289. » AposL 13. > a Brcndulis 303 321 336 339 345. > a Coslacciaro 397. » a Crosaria 344. » de Cuctimo 260. » Gamba 352. » Kemeler 83. 9 Kobald 171. » a Longa Vioelina 326. » a .Monte Albano 359. » de Nunnberga 69. » de Hippes 273. *» Ruiz 26 28. > a Saluthio 360. 9 Stala m 272. » Xinipncz 359. Basilius a Feltria 326 339 348. » a Glemona 312 327 336 338 350 352 364. » de Papineo 389. » a Ri^cubario 330. IkiUivia 29 34. Bavaria 1 1 43 44 52 62 64 98 28i 296. IV*alrix de Ciirpegna 405 407. » regina 100, Reatiis a Valle Agni 303 333 336 :U2 346 3i7 349. Bt^ck llariewino 241. Bela IV. rex 295. Bcivacum 264 270. Benedictus ab A<;sisio 388 394. > a Bassano 322. » a Bavari 318. 9 de Carinthia 99. > Dalmatinus 94. » Matos S. 1. 28. » a Nicosia 365. » XII. pa pa 262. > Xtll. > 117 124 154. » a S. Philadelphio 358 .367. > de PontiUi 399. > a Praegantia 94. 9 a Reginone 258. » de Solato 8. > a Solico 32 i. 9 SUUlfeld 84. » Theutoninis 12. t"-«^-«!^!* t ?iri«MUM »*»•:?«: 1^ J? •»! * *^nm«uo»f*9' T* Ti »^ i^»i» -1«*:« €r Tjii^it 301'. 0^ n^^k^HiV iJii«^ v« i#. 7V. J • ->, 0 B B B t 9 9 » 9 '> JU.. T>. ■i^' 3«V ij;i :ui ^1^ ^Mf 3'/i, y- ^ T^fii^ 43 ,70 TA tr, f,\ '/7 W 71 7i 7* 100 110 IT« ^ S^ii». min, ^t'u. "i«(7 ViO. a TrttUfftUf 32 L a TiiM^iilrj 3'JI. ^ »b LVa-jij 317. >lk'longo 397. d« <*l CjorrM 39. a Dunaroba 393. Krauo 96. de Machfff 395. d« Poppijnburch 12. H SancU« 39. " QulncUano 32« 33H 3i8. a Qulntovall« 376. a V«nelllu 236 33« 344 34H. BprtlioldiiH de lluxorla 18 290. » de liaUsbona 290 291 417 Ik>rtriindu8, fr, 260. » l>aur 86. lt<*Uili'limn 98. hhiHliiH it (iniriiiUi 360. > li ParMic) 326. * 5 !*■ «..»"-1111171. 1» *^b *• •♦• 4^ Tt 5i I* 4* lic kBBam ^ «• al AfOTM Sl:: £71 » 4^'i^H.. <::iin9: ^7%. » Ctm* lesL 3Sl 1: 'Lmciife 3SL oe Iiiiiipif> ZT« 3f& 3!«. Itainniui' €!• ~t' Oi. *■ I»jniJtiu^ » FauDii » r*itint 3Si« S^ SiT 3^«! * maaen:- 23» 342 S«i Ui S^ a He^nvKi t»1. a r»iaii&tt.j 311 323 aM. UsoiCda a nimnuu 3 'T VT. )»l 9 a Kuna 3S3. a Spideic. 3)!» 9 a SU\ACV«ili ^8>4. 9 ^ TrtiBO 4*1. 9 a V«nc4ii< 31^ 9 a .Nursia 3!!t^ » VUL papa 360. 9 Ra^ušairas 39i. » >cliep» 7X 9 a Setij 366. Bonoiiia 14 78 2i9 232 211 247 26S 290 Ikfsnia 59 258. Brabancia 105. Bnuneccum 292. ftrema 265. Bri{^ew8ter 237 264 268 274. Brigida S. 267. Brislollia 234 237 238 268 269 27"» Brixia 8 46 232 282 292. Bruna, urbs 94. Bruno Prenner 73 76 91. Brunopolis 12 284. Hruxella 290. Bulgoria 44. Butsanum 8 58 282. Burchardus de Poppenburck 284. Burgavia 105. Burgundia 105. Caecilia Mengaccl 403. Caecniius a Placentia 318 391 Caeli Porla 80 87. IBTDBK NOMINUM. 453 Caesarius ab Ancarano 379 398. 9 a Bononia 318. 9 Deonistus 81. • Spirensis 4-H 181-183 Caietanus Maria ab Interamna 400. » de Nursia 410. 9 a Ponte S. Petri 319. Caius, imperator 45. CalJKtus lil. papa 293. Camerinum 78. Gamillus a Bergomo 318. Candidus a Calusco 319. Cantabria 268. Cantabrigia 221 226. 233 238 239 251 264 265 268 274. Canton (Kuantung) 24-26 33-36 38. Canluaria 149 238 270. Capistranus Seebacb 73. Cnpitulum in Augusta 9 282. in Austria 67-74. In Golonia 16 17 288. Conegiani 304. Fridaviae 59. lanuense 235. in Herpiboli 12 284. Londonense 256. apud S. Mariam de Portiunc-iila 2 6 II 16 17 179 280 283 287. Metense 236 255. in Moguntia 16 287. Pragense 290. Pupingae 173. Reatinum 242. Romae 18 58 290 294 303. in Spira 41. Stanifordlae 256. in WormaUa 10 16-17 288. airinthia 57 60 95 101-103 105 293. Carroelitae 52. Camiola 57 59 76 78 94 101 102. Carolus, archidui 96 115 209. Antonius , ' archid. 211. Bosini 84. » Canea 325. Maria a Cerreto 393. Chardon O. S. B. 336. a Cilento 364. a Guastalla 313 320. Horatius a Castorano 351. Magnus 43 44 124 134 137. II. rex Hisp. 36. V. imp. 74 110 134. VI. > 45 46 97 98 100 120 141 143 154 192. IX. rex Galliao 178 211. a Selia 364 368. re\ Sidliae 265. Stumer, iudex 201. a Thesino 326.. ab Urbeveteri 386. Weinberger 101 115. Casimirus, rex 293. Casparus de Khrombs 59 67. 9 Schatzgerus 294 295. Castella, urbs 16 265. Catharina Zollverin 300. Cato 96. Certeseye, urbs 237. Cestna f urbs 248. Analecta Chcrubinus nb Assisio 388 390 392 394. a Calatabierone 362. a S. Lucia 358. de Nard6 391. a Sambuca 318. a Spoleto 399 409. a Stronconio 394. a Valle Vaunl.i 322 348. Cbincheo 26. China 24. Christianus GcTbcr 73. Christophorus a S. Didaco 32. > a Forlivio 58 110. » Gomez 26. 9 de Graz 68 69. > KaulThandler 148. 9 Mvndorffer 129. 9 de Monarhio 78 94. 9 a Pcrusia 394. » de Picht 191. 9 Sibenhenner 75. 9 . de Thermis 68 95 99 197. Cibottula 373. Cicero 96. Cinanfri.32. CIagcnfurlum 60 72 81 85. Clara S. 48 82 84 96 151 267 292 376. 9 Benamata 402. 9 Isabella Gherzi 383 405. 9 Teresia ab omnibus SimctiA 405. 9 Suazi 406. CInrissae 48 60 61. Clarus a Bergomo 318. CIaudius, imp. 45. Clomens a Brixina 323 363. 9 de Dietmaria 9 i. 9 a Nollano 70. 9 IV. papa 46. > V. » 65 262. 9 VII. 9 357 372. 9 VIII. > 59 155 209 212 303 372 373 385. 9 IX. 9 193 309. 9 X. 9 118. * 9 XI. » 76 119 386. 9 Schram 96. Clementia Vincioii 404. Clotsale de Anglia 259. Cochinchina 25-28 31 38. Coelestinus ab Aunano 401. Colccslre, urbs 264 266. Colomannus S. 73 185 187. Colonia 9 11-13 234 283 284. Colonna, card. 62. Columbanus Babe 89. Concordia Mosca 403. 9 a Paradiso 405. Conradus de Placentia 391. dux Polon. 295. rex Bohcmiae 46 109. magister 4 12. frater 155. de Albis, de Mediolano 258. de Caeli Porta 290. de Herpiboli 13. HieUing 98. I. de Kraygd, bellidux 180. Mosche 93. Probus 291. 28 434 INDEX KOMIKUM. Conradus SueTJcus 13. . • a Thesero 318. » tbeiitonicus 8 283. » de Wonnatia 16. Consiantia Gabrielli 403. Constantinus, fr. 9 283. » de Buechheimb 109. » de Marsciano 389. » de Pelvizthumb 108. Gonventuales 49 52 60 89 114 371. Conventus prov. Argentinensis 284. » 9 Austriae 58 60 61. 9 > Seraphirae 372 384. Corcyra 304. Corea 32. Cornclia, soror 404. . Cornelius, abbas 139. » a Cascia 396. 9 de Placentia 391. Cornhulle, urbs 220 221 223 268. Cortona 243. Cosmas Llugas 361. > a Rubino 334 344. Cracovia 67 81 293. Cremona 18 290. Crembsium , urbs 1 43. Crescenlius, gen. min. 244 261 273. 9 a Feltria 336 349. > Krisper 74 98 163 201. Croatia 59 105. Custodia S. (iregorii 23. Cycestre, urbs 230 268. Cyprianus ab Artheno 326. » Maria a Sandrico 331. Dacia 17 288 290. Dalmatia 105. Damasus Kun 365. » a Submontio 318. Damiata. urbs 4. Daniel, fr. 257. » a Bassano 387 390 411. > a Bergomo 318 319. > Habich 89. > a Venetiis 320. David, fr. 290. 9 rcx 77 97 238. Oemctrius de Gorgia 257. 9 ab Insubria 378. Deodatus de Aquitania 258. Desiderius ab'Asylo 324. Didacus a Cruce 359 362. a Francavilla 360. a S. Francisco 361. a S. losepho 38. de Oropesa 26 27. a Pomarico 364. Sebastiano 70 133 135. a Sylva 357. a Valderio 323 363. Ximenez 26 27. Dlego de Scharave 110. Diogenes 97. Dionora Bcni 403. DIonysius de Baniberga 75. 9 a Bergomo 320 333 335-338 349 353. 9 de Padua 398. Dionysius Plau 69. 9 dp Rain 68 99 175. » de Turn» Assi«i 384-387 409. Dominirus S. 56. 9 a Castrofranco 346. š de Cryplis sancti Stephani 399. 9 Hess 69 95 101. 9 a lesu 28. 9 a lovio 389 399. 9 Manyai 72. 9 Martinez 31. 9 a MontpJcone 359. 9 a Piscantina 316. v de Rapalio 391. 9 a Sanclis 30. » a Tarvisio 314 315 320 324. • ;i Venetiis 352. Ponatus a Mediolano 318. Donulus Pauii 92. 9 Rosenfeider 80. E Ebba S. 220. Ebenlhall 86. Eberhardus, nrcbid. Carinihiae 179. EboraruDi, urbs 226 2.33 235 237 241 251 264 268. Ecrlesia S. Georgii 16 » Ss. Gervns. et ProL 45. 9 S. lonn. Bap(. 45; 9 S. losepbi 26. > S. Leonardi 108. 9 S. Petri 45. 9 S. RuportI 45. 9 Spiritus s. in Erford. 13 15. 9 S. Stcpliani 47 52 121. 9 S. Theobaldi 48. Edessa 33. Edmundus S. archiep. 252. 9 de Graflon 271. Eduardus III. rex 266. Efferdinga, urbs 161. Egenburga, > 58 68 72 98 99 104 148. Electus, fr. 257. - Ellgtus, S. 222. Eleonora, tmp. 96 124 212. Elisabeth, S. 10 267 283 295. 9 Chernovalia 59. 9 ducissa 295. 9 regina 211 212 9 de Stozing 59. Elzearius, S. 267. 9 Demel 166. 9 Kugeil 60 70 103. 9 de Landau 109. Emericus Meltschacher 74 156. 9 Pfendner 73 98. Emmanuol a S. loanne de Capistrano 38. 9 a S. lacobo 26. 9 de Verona 12. 9 Vogl 81. Emygdius ab Asrulo 389. 9 a Serravalle 390. Engcibcrtus KoUand 368. Enzerstorfflum 58 60 70-75 «8 174. Ephesini 51. Epiphanius ab Aunano 389 393 411. Episcopi : Adamus Franciscus de Schwarzenberg 153. INDEX NOMINUM. 435 Albertus, ep. Magdeburgensis 14 286. » ep. Salonensis 162. .Vitegradus de Gutaneis, ep. Viceiinus 308. Andreas, ep Ferenlinus 59. AugusUnus, ep. Germanioensis 168. Barttioiocnaeus Kobald, ep. Lambsacensis 162. Benediclus Bragadenus ,. arch. Corcyrensis 312. Bentivenga de Tuderto, ep. .\lban. 260. Bernardinus Chiesa Venetus, ep. ArgoH 385 397. Bernardus, ep. Libanensis 139. » a Quinctlano, ep. PulatensU 312. Bertholdus, ep. Barobergensia 299. Bertrandus de Turribus, ep. Tuscul. 259. Bringiotli, ep. Balneoregiae 382. Carolus, dp. AssJsiensis 375. » Cmmanuel MadruUo, ep. Tridenlinus 324. > Weinperger, ep. Nazianzenus 101 115. Cyriacus Boccius, arch. Palravensis 166. Dionysius a Turre, ep. Neposinus 384. Emericus, ep. Waradinensis 152. Emicha, ep. Frisingensis 152. Felicianus Ninguarda, ep. Scalensis 297. Frandscus Antonius de Buchaim, ep. Neostadicn- sis 97. > Antonius de Harrdch, arch. Vien- nensis 201. » a Dietrichslein , ep. Olomucensis 1 14. » a Lodron, ep. Gurcensis 181. » Ntcolai, arch. Myrae 397. Fridericus , com. de Oetting, ep. Pataviensis 1 38. Gabriel, card. et ep. Agriensis 78. Garzia, ep. 118. GasparusNegri, ep. Parenlinus 307. Gebhardus, ep. Salisburg. 192. Georgius, arch. Salisburg. 297. 9 Stobaeus, ep. Lavantlnus 135. » Weindl, ep. Passaviensis 163. Gerardus, ep. Saluceriae 260. Gregorius Lopez, ep. Basileensis 32. Guidobaldus, arch. Salisburgensis 189. Guilhelmus, ep. Parisiensis 299. Henricus, ep. Bmdensis 152. » ep. Khilmensis 151. Hieronycnus Bilacqua ab Hyspeno, archiep. Na- zarenus 384. 9 Strasser, ep. Temnicensis 136. Hildebrandus, ep.- EystadJensis 295. Hyacinlhus a Venetiis, ep. Mili 312. Jacobus, ep. Seccovlensis 153. » Erneslus de Liechtenstein , ep. Sccco- viensis 131 160. lohannes Frandscus Nicolai, arch. Myrensis 385. » Baptista a Turribus, ep. Cypri '384. > Caspar, ep. Vienn. 112. » 9 Neubdck, ep. Vienn. 211. » » Strodele, ep. in Sarepta 168. » Ernestus de Thun, ep. Seceoviensis 1 59. » lacobus, arch. Salisburg. 297. » Marcus de Altriiigen, ep. Seceoviensis 159 189 191 205. losephus Dominicus de Lamberg , ep. Passavien- sis 150 171 198. » de Braitenbucher, ep. AnUgoncnsis 121. » Rudolphus de Thun, ep. Seceoviensis 194. » ab Urbeveteri, ep. Pulatensis 397. Leo, arch. Mediolanensis 259. Leopoldus Guilhelmus y ep. Passaviensis 104 186. Leopoldus de Kollonitsch, card. 184. Ludovicus C|ericatus, arch. Anlibarensis 309. » • Grigis, ep. Caprularum 312. Mamertinus S. 45. Marcellus Landcs, card. et ep. Tudcrtinus 373 382. Marcus Sittacus, arch. Salisburg. 135. Martinus, ep. Lambsacensis 178 186. » ep. Seceoviensis 204 210. Massaeus Vitali, ep. Mantuanus 312 32i 363. Melchior Kleselius, ep. Vienn. 155 166. Michael Bernardus Michieli, ep. Milensis 312. Nicolaus Dallos, ep. laurinensis 60. > Stanislavich , ep. iNicopoiitanus 176. Paridis de Lodron, arch. Salisburg. 136. Paulus Secsenyi, arch. Collocensis 208. Petrus, ep. Pata viensis 138. 9 Pisani, arch. Scythiae 312. Ptiilippus Fridericus de Brerier, ep.* Viennen- sis 115 117 175 207 208 212. Baymundus de Lamberg, ep. Aulunensis 166. Reinberg, ep. Passav. 47. Rogerius, ep. Londinensis 240. Sebastianus, ep. Passaviensis 142. Sibothone, ep. Augustanus 282. Sigfridus , arch. Mogur Jnus 290. Sigismundus, ep. Galonensis 144 148. > de Kollonitsch, arch. Vienn. 45 100 201 203 207. 9 ep. Lavanlinus 136. Simon, ep. Castoriensis M 3. Stephanus, archiep. 222. Thomas, ep. Ceminensis 309. UHairicus, ep. Lambsacensis 140. 9 ep. Passaviensis 162. Urbanus, ep. Passaviensis 297. Vicedomus, ep. PraenesJnus 260. Vincentius de Massariis, ep. Mellipolitanensis 307. Vitalis de Furno, ep. Albunensis 260. Walterus, ep. Pictaviensis 259. Wolfgangus Theodoricus, arch. Vienn. 135. Erfordia, 12-15 284 286 287. Erichlon, decanus 299. Ernestus, archid. 111. 9 comes 14. Etelberga S. 223. Elhwide S. 267. Eugenia Antonelli 406. > Gabriclii 404. Eugenius Piloti a Bassano 315 327 328 336 350 352 366. 9 a Bergomo 315. 9 IV. papa 293 379. 9 a Verona 321 326, Eugubium 373. Euphrates 33. Europa 31 33 47. Eusebius a Citadella 329 338 352 353. 9 Horlh 87. 9 laschgii 99. 9 a Plubega 315 347. 9 a Taliuno 318. 9 a Verona 320 329 330 342 344. 9 a Vineanello 390. Eustachius a Brixia 389. 9 ab Eugubio 389. fi ICraplcpr 72 9 de Mere 235 241 249 251 269. . 9 de IVormanvile 239 267 269 271. i36 INI)EX KOMINUBI. Eustachius Taumann 188. Eutropius, historicus 19B. Evangelisla Aichperger 73. ab Aunano 401 41 1. a Nursia 388. a saiiclo PeregrJno 400. a Spoleto 410. a VeneUis 314 322. FausUna, S. imperaL 380. » Rambotli 403. Fauslinus a Pontelignco 400. » a Tusculanu 410. Faversham 229. Feldbacum 187. Feldsperga 61 72 74 79 92 182. Feiicianus dč Mollart 109. Feiix a Corcieano 411. > de Massa 390. . • » Mring 203. » a Podio Bustone 392. » Polonus 324. » Seemuller 80. » a S. Severino 363. Feltria 305. Ferdinandus 1. imp. 126 154 175. > 11. > 45 48 59 95 99 101-103 120 135 152 153 161 163 165 168 178 196 206 209 210. > in. > 103 104 108-111 132 139 186 188 191 210. » ab Albissola 363. v Ernestus, rex Hungariae 165. » Vaqueyro 357. Ferrarla 381. Ferrardus, rex Portugaliae 265. Fcrrela 105. Fcscamp 219. Fidelis a Fanna 336 339 353. 9 a Luca 317. Fintio 30. Flavius Claudius, imp. 134. Focheu 28 30. Foellinga 203. Fogan 29. Fortunarius Vnsjilii, gen. min. 261 262 274. Fortunatus a Bassano 307 315 320. » a Verona 3l5. Fnmcia 2 3 16 17 137 219 230 232 245 264 288 416 417. Francisca Eiigeni 403. Ffanciscus S. 2-6 8 11 16-18 23 39 48 61 64 65 69 71 72 79 105 110 111 117 217 218 227 230-232 237 240-245 249 251-253 255 257 258 261 262 26? 267 279 280-285 287-289 292 358 371 372 375-379. Abbas 39. Antonius ab Adria 329. de Alcantara 28. de Alexandria 258. de Ameria 393. ab AmpiUo 320 342. a S. Antonio 366. ab Aquila 391. Ma.\emius ab Arco 313 315 320 .325 340 3i6 363. Fntnciscus IV, arcliidux Auslriae 309. ab Asylo 315. ab Aunano 390. Balpurgi 163. Bassfmo 303 320. Giroldus a Bassano 321. a 13astia 372. Blanco 358. a S. Bonavenlura 360. de Brandelio 391. a Brendulis 325. a Burgorapto 390. Giiaia 72 97 100 198 199. a Camerala 359. a Campolongo 328. Muria a Gastro norum 390 i02. a (Gastro Gombcrto 330. a Catharo 313 336. a Cisterna 365. a Cogolludo 361. a Collcnorelo 388. a ConcepUone 35 36. a CrvpUs Castri 386 389 410. de Diana 400. Dippal 97. Duenas 24. Eckstein 80 152 180. Escalona 28-30. Antonius a Feltria 313 315 316 320 337 344 354. Maria a Francavilla 318. Clemens Gallus 364. Galvez 360. Gonzaga, min. gen. 58 61 75 183 358 372. a S. iacobo 359. a lesCi 28. a S. loanne 359. loseph. 1. imp. 300. de Landshut 78. a Leonissa 385 396. Lichetto, min. gen. 356. Ude 103. Maria de Magnis a Devto 366. a S. Maria 361. a Matre Del 29 30 39. Mniritensis 347. a Melezzolis 396. a Messiina 391. a S. Michaele 358. a Mistrelta 363. Mondondone 323 339. a Montefelcind 387 388. * a Monlefranco 385 388 395. a Monteralconc 322. a Monticulo Maiori 316 319 320 333 336. de Montiila 26 27. de Murau 109. a Neapoli 367. a PaUvio 339. a Pavia 378. Plazcr 75 156. Quaresmius 314. Quinnonius, min. gen. 356. a Rossino 352. a Saleme 364. de Samson 263. de Savona 261 263. \m)EX NOMINDM. 437 Fraiiciscus de Scliwai 9 i. » Piccolomini de Seiiis 46. > a Sidis 36i. » Sosji 69. *- Stattfeld 65 71 ftl. 9 Marin a Stylo 396 409. D Stubich 85 97 109. » Torres 3?«. D do Tnrbia .39R. » a Trosciaiib 388. v AiUonius de Turribus 400. » • de Tursiainno 379. » Antonius a Vaile Agnt 316. > a Ven.niis 314 320 323 361. » Antonius a Venotiis 316. » Antonius a Vicella 317. » Villarino 26. » de Wellensteih 108. iM-anconia 284 290 296. Fratres Praedicjitoros 13. » Theuloniri 13. Freburgh, bcati 267. Fredianus a MoiUiiionc 397.. Freystadium 79. Fridavia 58 59 68. Fridebaldus, fr. 285. Fridericus 11. imp. 44 46 63 64^ 126 151 232 » 2i3 251 2S0 290. » 111. » 45-47 49 51 55-57 154 157 158 160 167 190 292 294. . » IV. . 126 127. » Loger 82. » a S. Marco 395. » a Sefrulio 319. » rox Siciliac 265. » Sticmellus 335. Frisacum 51. Frisinga 46. Fulgenlius a Vineanello 401. Fulvius a Bononia 318. Fusan 33. (iabriei Bonavenl. Daumius 114 115 135. » a S. nippolyto 68. » Lederer 150. » a S. Magdalena 361. » Maior 7*2. » * Schmid 83. 9 Sdiwerireger 132. » Seigneux de Correvon 339. D ab Urbc 391. » Mari.i a Venetiis 337 346. » a Verona 59 67 139. » Angelus a Vicetia 316* 320 329 337 344 346. Galbus, imp. 45. Galfridus Le Despensyr 254. » Heyroun 272. » de Saresburia 240. » de Tudington 272. (iallenberg 143. Gallia 134. (iallus S. 9. Ganduiphus de Lomb;irdia 259. Garinus de Esewel 254. » de Sedenefeid 245. Gaspar AIcnda 28-30 39. Gasp.ir de Crux 25. 9 a Tuniccilis 315. Gaudenlius a (^a|>ilea(|uae 390. 9 a Perusia 388 410. Giiufridus, fr. 414. Gelasius, papa 45. Gonlilis de Monle Floris 260. Georgius de Araberga 95. 9 ab Asylo 340. » a Caiceata 358. 9 llauser 47. 9 luri 87. 9 Ledorer 138. 9 Podiebrat, haereticus 94 102. 9 Ueinprcchl, abbas 135. » Seupel 129. 9 a Verona 354. Germania 4 i 46 48-54 62 63 100-102 105 119 142 155 279 280 283 287 289 290 293. Germanicus a CiltadcUa 337. Gcrmanus de Krellenach 74. 9 de Kreufbach 174.. Gerardus, fr. 260. v Thoodorus vander Lahn 1 1 9. D de Valencia 259. 9 a VeneUis 347 352. Geraldus Odonis, gen. min. 262 274. Gilberlus, fr. 232. 9 de Cranforth 238. 9 Peckam 273. 9 de Vyz 223. Ginesius -Queseda 361. Giovanni Merinero 313. Girardus de Muli na 242. » Husinol 242. Glovernia 233 234 236 237 240. Goa 25. Gondar, urbs 76 100. GoriUa 105. Goslaria 12 284. Gotefridus Anglus 358. Gotha 13 14 286. Graccia 229 268. Graecium (Gratz)' 57 60 67 68 70-73 79 81 83 84 86 87 89 90 92-95 100 108 109 125 127 130. . Gratianus, fr. 419. 9 a Feitria 353. Gregorius de Bossellis 235 238 256 269. 9 a Collebačcario 400. 9 de Digiadra 258. 9 de DrosendorlT 58. D de Hainiburgk 292. 9 de Ne^ipoli 4 218 229 230. 9 IX. papa 225 230 231 242 247 251 253 256 268 287 290 299 307. 9 XI. 9 378. 9 XIII. 9 23 65 184 357 372. 9 XV. . 372. » XVI. 9 308 313. 9 a Tridento 72. 9 a Vallecamonica 315 320 342 348. 9 de Waidhofren 78. Greinburgum 60 70 71 86 87 91 162. Grimisby 237. Gualterius, fr. 66 281. Guido, cardin. 46. 438 INDEX NOMIKUM. Giilielmus de Cordellis i 16. » FHrinerii 261 262. > Flandricus 416. » Mahlt^r 87. » Pery 120. Gundis^jlvus Garzias 358. » generalis min. 274. » Hisp;inus 262. Giinthenis, vicedominus 13. GuUberlus Lenz 75. » WerrT 91. H llainburgiim 61 75 98 195. Halberstadium 12 284. Hanni 31 32. Hartkirchen 162. Hailmodiis, fr. 9 1 1 283. Haydoni 60. Hayino do Favcrsham 228 229 236 242-246 249 250 261 263 268 269 273 274. Heidciberga 291. Ilcilbronn 300. Helena, soror, Eugubina 404. Hellas fr. 226. » 'de Cortona 3-8* II 16 18 19 230 234- 236 238 239 241-243 246 247 249 256 261 268 269 273 280 281 287 290. » de Nabinarius 260. v de Siso, card. 260. HelveUa 290. Hcnricus I. 47. 1 II. 44. > IV. 140. » V. 180. » VI. 46. » VIII. 267 268. » rex Angliue 217. > de Apcilrc 270 272. » de A.SI 263. > ' dux Bavariae 295. » Brisingham 269. » de Burforde 231 237 24 i. * de Colonia 13. > de Costescy 272. > de Coventria 238. 9 Cruche 271. » rex Cypriae 265. » de Frowye 226. » de Herbjpoli 13. » de Ilertepol 270. > Hildcn 13. » de Hydiinione 273. » de Isingen 291. » Lombardus 221. > fr. magister 224 269. * Misericors 221. > lMylhaisser 296. » plcbanus 13. 1 de Reresby 231 235 268. ' * Ernst, civis Salisburg. 129. » SUindych 265. » Sweicus 8. > de Tosseym 12. > de Trevisa 218 219. » de VValepole 225. Herculanus a Diruta 402. Hermannus, fr. 286. flormannus de Wilense 13. Ilernnenegildus a Cugnolis 317. » a Palaliolo 327. • a Vieelia 315 351. Ilerrordia 236 238 251 264 269 271 275. Herpibolis 9 10 13 17 283 289 298. Hibernia 218 223 234-236 243. Hioronymus S. 69 70 82 86 10$ 106 124. • Aguilar 26 27. » Bonacina 1 1 5. » de Burgos 26. > a Casali 318. > a Črnce 361. » ab Esculo 260 262 273. » ab Eugubio 395. » a Fellria 315. » a Fraltuccia 398. » ab Hy8pello 386. » a S. losepho 361. » a S. luslino 318 386 388 392. > Lukaschiz 73. > Mangeri a S. .\rsenio 351. » a Mediolano 55. » a S. Romulo 393. B a Salodio 317. » Slrasser 70 101 133 207. » a Subaglia 390. » a Taiirind 390. » a Tuderlo 388 392. » a Vencliis 336. Hilarion de Florentia 67. » . de Tuderto 372. HilarJus Andreae 71 72 96. * de Hirchschiag 93. * a Monte Magno 392. Hildesia 12 284. Hippolytus S. 68 71-73 93 9i. » Peez 99 194. Hispalis 23. Hispania 2 3 7 17 23 33 65 81 95 101 22H 284 288 371. Hoggia, dux 327. Hoicheu, iudex 37. Honorius 111. papa 5 217 253 279. » IV. » 291. * Pufer 85 12.3. » Scherff 82. Hortensius de Montebodio 392. Hortulana, beiita 267. Ilubertus Burgo 223. » Hayer 339. Hijoria, fr. 31. Hugo Babler 73 98 100 194. » de Baldock 228 268. D de Bathonia 264. t de Bugeton 226. » Hertylpole 264 274. » fr. magister 220 257. > Kuncke 86. » Stadii 83. > Vadnik 366. » de \Vellys 246. » Wylluby 266. Hugolinus, (!ard. Host. 280 307. Humfridus, fr. mag. 239 269. Humilis a Bisiniano 361 368. Humilis Lang 197. » a Poppi 393. 9 a Venctiis 347. INDES NOMlirUlI. 459 Hungari 60 171. Ilungaria 2 3 7 17 43 44 51 52 71 74 95 98 100 105 109 247 280 284 288 297. Ilunni 45 179. Hussilac 94 102 120 293. Huxoria 18 290. HyacinUius ab Aesio 390. » a Montelacu 402. > a Verona 313 315 320 326. I. lacatra 29. lacoba, soror 405. lacobus S. 74 76 91. fr. custos Terme S. 219 258. ab Alzano 317. rex Arragoniae 265. Gaetanus de Anagnia 260. Bima 323. de Faldrano 259. a Feltria 314. a Gandino 303 317. de Iseo 416. de Marchia 376. Marchio Badenne 296. de Mosanica 263 293. a Mevania 400. Mercurianus, parochus 149. Michaelis, Venettis 310. ab Oleggio 365. de Padua 257. de Pennis 273. a Sarnano 363. de Sarzuelis 263. Szeckel 59. Tarin 35 37. de Todio 259. a TrideiiU) 340. Tumer 129. a Veracchio 313. a Vk-etia 316 344. WoIfflus 69. lanua 245 255 269. lesualdus a Magliano 393. leremias ab Aunano 390 411. lerusalem 46 54 55 96 '98 258. Ignatius a Brixia 389. » a Crispano 347. » ab Hyspello 389 398. » a Parrano 389 392. 393. » de Turrio 389. Iheronianus, mag. 258. Ildephonsus a Braydo 316 329 338. » Zwick 176. Illuminata, soror 407. llluminatus Holscher 147 197. » de Roma 391. » a Valle Soliš 316 329 338. India 24. Ingolstadium 295. Innooentlus a Chiusa 361. » Galleron 80 104. » a S. Lucia 358. » lil. papa 253 256 257 290. > IV. » 204 ^44 243 250 251 253 261 269 282. » VIII. » 372. » XI. » 119 142 197 211. Innocenlius XII. > 159. > XIII. > 45. > a Roma 363. * Maria a Roma 391. * Siculus 376. Insula laba 34. * Haynan 27. » Lequiorum 29. » Formosa 28-30. Insulae Moluocae 29. » Philippinae 23-26. 1 Salomonicae 23. Interamna, urbs 373. loachim Georghjs Gschwandner 186. » Pepoli 384. » a Vagone 397. loannuccius de Vallerrena 379. locius de Gomhulle 223. » dominus 226. lodocus, minister 291. lobanna Maria Bonomo, boata 322 324. lohannes, fr. 12 254. Achamei 47. de Alvemia 259. Baptista ab Anchiano 318. Holkote de Anglia 259. Anglicus 17 18 288 289. Suaresius a S. .Antonio 332. Antonius ab Ardeno 318. rex Armeniae 265. de Assisio 372 387. Franciscus ab Assisio 388 410. de Autringham 273. Chrysostomus ab Avolano 340 342. a-ilat S. 1. 33. Augustinus a Balneolo 318. Banistre 244. de Bameby 270. a Bassano 328 352 354. Basset 270. de Berewyco 270. Dominicus a Bergomo 318. Maria a Bergomo 394. Biberschneider 139. Baptista BIni 375. Franciscus a Brixia 320 321. de Bucho 262. de Bungey 274. Baptista a Burgundia 365. S. a Capistrano 48-56 59-62 67 74 78 79 93 104 118 123 126 138 139 141 143 144 148 150 152 153 171 293 294 367 376. de Casan 273. Baptista a Castro Acpiilae 396. Maria a Čedna 398. loseph de Ceneta 330. de Collelongo 393. de Colonia 13. de Combe 271. de Conpello 5. imp. Constantinnp. 265. a Coriineo 396. a Cottanello 386. de Corbellis 417. loseph a Cruce 365 367. de Cycestria 223. David 264 275. de Dya 252. 440 mDEX HOMIirClI. lohannes 'Aqiiilanus a S. Dpmetrio 345. Baptista a Feltria' 342. a Fonte 323. Baptista de Franconia 79. a S. Fructo 37. tiarcta 30, de Garlaundia 266. laoobus a Genua 318. de Gememuta 268. Baptista a Gcrosa 318. » a Godano 317. . de Guadalupe 356 371. «.eorgiu9 HartiHiim 197. de Horley 270. de Howden 271. de Hungaria 76 102. rex lerosol. 265. de Insula 267. Baptista ab Inleramna .387. de love 317. Kellaw 273. de Kethene 235 2.36 243 256 268. Baptista Klopfer 70 1.33 135 1.36. de Kyinberiey 272. Kynbury 275. de Lereringfot 272. de Linpenho 272. Angelus a Locani 305 .308 313 316 317 331. Magister 254 256 Pelru^ a JMnntua 347 348 353. Marchio Brandenbiirg. 293. S. Marco 28-30. a S. Mana 31. a Mnrdiston 275. a Marinero 387. Mardeslay 264; a S. Martlia 360. Melmeisl 129. Piiis a Moena 319. a Molino Navarrete 7i. Baptista a Monte Corvino 386. a Cosmas a Monte Minivio .391. de Monte Policinno 258. a Montedenove 391 Morales 29 31. de Murro 260 262 274. a Ne^poli 318 302. iNaverlus 234. Antonius a Nucibns 318. fr., Ord. Praedir. 237. de Ortuno 39. a Palma 360. XXII. papa 259 260 262 295. Diaz Pardo 25. Parens 16 18 218 241 242 261 273 287 288 289. de Parma 24*4 245 25i 261 269 273. Pauper 26. Pecham 264 269 270 274. de Penna 3 18 279. Pcrsevalle 265. de Pei-sora 270. Baptista de Pisanro 24-26. de Piano Carpino 8 9 II 12 16-18 281-284 288 290« Baptista a Plebe Sani 3i0. » a Pome 363. de Prado 361. lohannes de Preston 271. a Puebla 356. puer 254. de Ratforde 271. de Kedingia 225 266 271. de RideTans 27 f. Rockyczana 150. de Rodyngtap 264 275. a Roma 318. Michael Rottmayr 201. d<' Rudinton 271. Franciscus Remmingeri 294. BapUsta a Rhodigio 316 320. Clemens a Rubino 320. Dominicus a Rubino 330. do Rupella 18. Riissel 272 273. Ilyacinihtis Sbaralea 332. BapUsta de Sdiidenltsch 109. . Maria Scribonio 322. Baptista a Senalonga 392. Simon 38. Souche 264. Spirensis 290. a Špiritu sancto 357. de Stamfbrdia 256 264. de Stnunfordia 241 274. St^ipilton 266. iinp. Tartarorum 265. .\ntonius a Tarvisio 316. TaulTer 155. Antonius a Taurino 391. Tettenhaymer 129. de Thomton 271. Travei-s 221. Bapti.sta a Turricula 363. Tyssyngton 267 275. Valeys 271. Dominicus a Valle Agtii 312. Antonius a Vcnetiis 324. Baptisti! a Venctiis 314. Chr^soslomus a Venetiis 324 340. Clemens a Venetiis 333 340 344 351 355. Fi-anciscus a Venetiis 315 346-348. Maria a Venetiis 314 320. 335. Pelrus a VcneUis 320 344. Baptista a Verona 337. Franciscus a Verona 329 3.37 340 344. Maria a Verona 344. de Villena 38. Maria a Viturciano 399. u Vobamo 319. do Vompp 68. VVampel 190. df Wales 267 270. NVallous 269. de Wateley 272. dQ We8eham 269. de. Went 264 271 275. de West6n 238 239 269 272. VVockerI 121. Wunsauer 121. de Wyllon 271. de Wyn('helsey 207. Ywin 225. Zjilmestre 266. Zouclit- 275. loseplius S. 46 401. INDEX NOBtINUM. 44i losephus i. rcx 47 96-9B 100. ab Alexnndria 392. Maria ab Argenlilla 390 392 393 40). ab AUnn 363. Bornay 39. Časa nova 3f. a Citladciln 315 320 314. Antonius a Clesio 319. de Cryptis S. Stephani 399. Frick 92. Wilhelmus Knering 187. Antonius a Mantun 330 338 342. Maria a Gallipoli 318. Mana a lerosoIyin!s 364. a Leonissa 324. a iNovara 317. a Palavio 327. a Ponteligneo 400. de Roma 337. rex homanoniin 200. a Rubino 316 330 344. Ximenez Samaniego 197. Sensio 39. Maria a Sigillo 397. a Somadina 325. de Tarvisio 8 9 281 283. ab Urbevcieri 397. a Veneliis 313 315 320. Antonius a Veneliis 344. a Verona 326. iordanus, fr. 8 9 11-15 47-19 280 281 283 286 289. Kapper 87. Ord. Praedic. 222 227 229. Irmegilda, dom. 298. Isabella Antonia, soror 404. Isenacum 13 U 17 286 289. Isidorus a Carnaiola 396. ludenburgum 48 51 57 67 68 72 80 83-85 94 109 151 204. lulia Massarelli 408. luliana Klebergerin 113. lulianus a Pistorio 391. » de Spira 46 288. lulius a Vicetia 329. lunipenis a Drepano 314. > a Vallccamonlca 325. > a S. Vito 366 383 400. lustina Vandini 402. lusUnus a Podio Aquilone 395. lustus Gehlen 99. » a Patavio 328 329 337 340 342-34 i 346 347. » rex 76 77. Ivo Kueber 98. K. Kara Mustapha 47. Kazistorfflum 57 60 71 72 74 75 83 97 154 160. Kelheim 296. Kenna 38. Kerdivia 264. Keysersberg 299 Kiel 265. Konigstotten 75. Kuansi 34. Kuanlung (Canlon) 24-26 33-36 38. Anatecta Kunshaim 299. Kyburgum 405. Labacum, urbs 58 59 94 101 402. Ladislaus, rex 51 56 108. > Schmuderer 85. » .de WaidholTen 75. Lnmbertus Lambrecht 81. Lancovitium, urbs 58 60 68 71 78 81 85 86 98 156. Landeshuttum , » 295. Landes, cardinalis 373. Lanfrancus S. 241. Lanzendorilium 61 73 74 91 100 198. Laodicca 251. Laura Gabrielli 407. > dclla Porta 403. Laurenlius de Alexandria 258. > ab Arimino 317. » de Belvaco 219. > Briton 271. » a Castroiiipto 329. » a Cavasio 314. Dill 149. > a Fulgineo 387. » de Lippa 59 69. > S. in Lutnna 46. » a Monteleono 389. > Ambrosius Sembler 132. > SUiuf! 146. » de Trebia 389 393. > a VeneUis 344 351. > de Viturciano 389. Laxcnburgum 173. Lazzius, historiog. 45 46 185 198. Legenda S. Francisci 8. » quinque Martyrum 3. Legio Fabiana 45. Leibnizium, urbs 204. Lembaeum > 60 73 76 80 88 464. Lennia , urbs 240 251 269. Leo fr., archiep. Mediol. 242 2*5 259. ab Ariccia 366. van de Broeck 338. a Cittadella 325 348 352. X. papa 127 129 293 303 356 Xlli. »312 387. Piche 75. de UIixbona 258. Lconardus, fr. 47 288 290. > de CifTone 261 263. > Lombardus 17 48 287. » a Pontecuiis 397. » S. a Portu Maurilio 366 368. » Weggenhauser 490. Leopoldina, imp. 168. Leopoldus Gulielmus, archidux 168. > Delisle 353. Gaichis 367 373 378 389 400. » S. marchio 44 47 143 454. » I. 46 85 96 97 100 104 117 118 420 124 142 483 193 196 197 199 207 211 212. > IV. 448. » V. 140. • VII. 44 46. VIII. 46. •• u% 1NDEX NOMINUM. Leopoldiis i\layr 87. Leyceslrin 23i 235 23H 264 268 269. Liberiilus Andre 75 197. > n Viturciano 389. » Weiss 76 100 365. Lincoliiia , urbs 221 26i 268. Lindavia » 285. Lipsia » 293. Lombardia 3 7 8 231 232 239 279 282. Londonia 219 220 222 226 232-238 2i0 2i6 251 264-266 269 274. Longobardi 45. Lolharingia 17 288 291. Lotharius, rex 137. Loysiiim 60 68 71-74 79 81 li3. Lucia S. 247. » soror 406. » Verrucci 407. Ltiriiis do Marchia 259. Luras, abbas 136. > a Montecastello 396. > a Monteiovio 410. » a Parrano 388 412. » a Veneliis 323. > VVaddingus 332 338 .363. Liicrotia Mpngarci-B<»rcoli 408, Ludolfus, civ. Ilildes. 12. Ludoviciis S., opisr. 259. » » n;x 267 413 414. . fr. 49. > Baba 360. > a Balneis 315. » a Balncolis 320 335. n a Barberfno 391. > a Breno 364. > a Calatahierone 358. > a Casnuria 368. . de Collls 391. D a S. Didaco 359. » a Gavatio 336. 340. » Hennepin 364. > ab Interainna 388. » Krtochcnhofer 71 147 151. i> a Laurentiana 363. » a Malrc Doi 28. » a Morcatollo 399. » a Monlegablone 386 388. » a Neapoli 265. > Pollinger 95 103. » Rhcinthaller 81 180. > Sosanda 360. • Sotelo 359 360. > a Venetiis 261 263 337. » Maria a Venetiis 315 320. » a Vicelia 316. » dux Bavariae 293-295. » filius Caroli reg. 266. » imperator 260 295. > comes Palatin. 291. D dux Thuringiae 212. Liisatia 105. Lutherani 76 102 142 158 163 175 204. Luxenburguin 105. Lvchefeldia 264. Macariiis a Veneliis .321 324. Macaum 25-28 30 31 34-36 38. Magdeburgum 7 12 14-17 284. Magdalena a Stozing 59. MagDUS HoffslotUT 84. Malacca 25 26 38. .Manilia 23-34. Mansfeldius, princeps 82. Mansuetus fr. 253 254. v ab Arce lani 316. » a Feltria 320. Maria ab Assumptione 405. » Antonia Gestarelli 407. » loanna a lesu 405. » Magdalena uhersi 405. » Elisabeth Spallarossa 405. Marcellinus a Bergomo 386. » a Civetia 350. » a Veneliis 344. Marchia Anconiiana 247. » Trevisina 247. Marcomanni 45 199. Marcus .Aupelius, imp. 45 198. > ab Anticu 390. » Anlonius Coronelus 317. » a lesu 28. » Lupnioto 325. » a Mediolano 11 284 296. » do Oggione 391. » a Scalvo 317. » ab Ulyssipone 358. » Anlonius a VeneUis 328 340. > de Vilerbio 261 262. Mardochaeus 244. Margaritii, infans 117. > Miiultasch 180. Maria de Agreda 92. > Magdalena S. 70 74 81 87. > Magdalena Bnglin 207. » S. de Portiuneula 2 4 6 11 16 36 283. > Renata, ducissa 210. » Theresia, Irap. 200. Marianna, archidua 204. Marianus ab Asylo 315 316 348. * a (^adubrio 342. » Cvncus 409. . Sčhmid 72 197. Marius ab Amatrice 380 395. » a Parrano 390. Maiochium 257 258. Martinus S. 12 257 380. fr. 218 256. de Alnewika 270. » Aquilanus 381 396. » ab Ascensione 358. de Barlon 231 233. a S. Bonaventura 361. > Boog 86. » Brimbsch 190 191. » Gciger 104. > de S. Georgio 263. » Glades 70. » Klein 152. » de LoyoIa 26. » Palau 39. » V. papa 379. » Schubhard 80. > a ValenUa 356 356. » Wazulicli 74. Marquardus fr. 294. » Longus de AscharTenbiirg 16. INDBK NOMlirUH. 443 » MHrquarilus fr., Parvus de MogunUn 16. > WeLsmaler 294. Massa, urbs 373. Massaeus, fr. 376. » a Bergoino 342. • ViUli 363. > a Voha 325. » Weiskirchcr 71. Mathias [labiistiidc 96. » Coninus, ve\ 47 127 154. » Eberhard 95. > Imp. 100 101 114 123 135 148 211. > Mulinor 82. > Prewen 1 1 2. • a Rheinrelden 71 72. • Schmid 86. > Alcazar a S. Theresia 39. > a Viturclano 386 389. Malrchim 8 282. Malihaeus ab Agrigento 359. » de Aquas|>arta 260 262 274. » Garlon 266. > llolzapfl 135. » Hory 361. de Narnia 4. a S. Slophano 391. Mauritius de Derhani 240. D MiltiThoner 80. > a Venci iis 322. Maums ab .\sylo 314. > Pirnpaur 1 1 6. MauUoma 61 72 83 143 192. .MaxenUus ab Arco 71 196. , » Eisiicr 96 104. .Maximilianus, dux Btivariae 163. » rex Poloiiiat* 100 155. » 1. 127 128. * 11. 175 211. » Pichier 121. Maiimus a Vallecamonica 315 342. Maynhardus, arch. Oirinth. 179. Mechemet, sultan. 157. MechUlda, domina 298. MechUldis, ducissa 291 292. Medardus van Kirchen 99 1 02. Melioratus, fr. 219. iMerzuschIagium 61 71 72 90 189. Metae (Metz), urbs 17 288. Michael Alvarcz 145. v ab Ampitio 330. Angelus ab Asylo 337. ardiang. 8 72 74 96, Angelus a Bononia 391. a Cesena 262 274 294. Chumar 70 101. a Collclongo 378 396. Denck 96 133 178. Angelus a Fibialla 411. Angelus a S. Fnincisco 366 de Kranner 109. Angelus a Liburno 391. Angelus a Neapoli 362 371. de Prunecken 94. Roca 38. Angelus a Sambuca 363. de Seplera Casiris 78. de Sicilia 55. de Vallo 399. Angel bs a Veneliis 327. Michad Pius a Zerbii 76 365. Michelslain 284. Miracula S. ioan. Cap. 53. Misnia 293. Mittcnburg 167. MiUcnwaIHe 8 282. Mocha, urbs 77. .ModesUi Benamati 40 i. Moedling-a 175. Mogul, magnus 23. Mogunlia 9 1(KI2 16 283 290 292. Moidavi.i 52. Monachium 29 i 298. Monaldiis de Marorhio 258. » magisler 258. Monaldus Berardi de Monaldesciiis 380. Monastoriuni 1 49. .Mons (iarganus 7. Moi-avia 43 52 57 94 105 148 182 29,3. Mulhusa 14 286. .Murianum 307. N Nanchanfu 28. Nanquin 28. Narcissus llieil 72 83 96. Nalalinus, fr. 377. .NaUilis ab .Vrče lani 331. Nauplia Romania 304. Neapolis 154 245. Neostadium 49 51 97. Nicolaus S. 69 110 254 373. > ab Andegavo 324 340. » Caroli 291 296. » Cusanus 291. D de Dcbevico 258. > de Fakenham 264 275. • de Fara 49 56. » de Maroctiio 258 9 de Ocham 270. D 111. pa pa 65. • IV. > 141 260 262. • V. » 47 49 51 127 293 379. • fr., poenilcnl. Papae 250 269. > a Porusia 385-388 394. • de Prussla 292. « de Rheno 14 15 286 2H7. D birizzo, Venetus 310. .Nicolspurga 182. Mnive 33. Mssii 58 59. Norimberga 284 292 293 298 299. Normandia 16 288. .Noilhamlona 221 226 232 236 264 267 268. Norlhusji 13 286. Norwicuni 264 266. .Norwegia 17 288. Notyngham 264 266. Nobilcs : Adam Franc, de Schwarzenberg 153. Adol|)hus de Allhann 207. .\ndreas de Ursinis el Rosonberg 136. Anna Maria de Liechtcnslcin 18 i. » RoHiilia de Losensloin 208. » de Schaumburg 163. Asdrubal MaUheius Uonzaga 381. Darberini, fam. 378. Baroni de Rirchberg 199. 444 1NDBX KOMINUM. Biironi de Oeppcl 118. Bernardus Walter de W«llcrsweyl 153. Carolina Polixcnii de Kyslin, nat. de Monlecu- culli 139. Carolus Ludovicus fioriholotU 167. » Goderridus Breuncr 192 194. Catharina de Kayscrstcin 191. » de Perechin 132. Christophorus de Tcuffcl 155 156. Comes de Bogen 288. » de Cicilia 174. > de Harracli 161. » de Hcberatein 156. » de Khuen 166. » de Nosliz 1 1 8. » BortholoUi de Portenfold 166 167. » de Trautmanstorff 118. > de Trucksalz 288. » de NVaIscgg 190. ConstaiUia Goiizaga 381. Daniel de Piinmtz 199. Diego de Snrava 175. Eitcl Fridericus, comes 297. Clisabetha de Slozingen 207. Erdmundu Theresa de Dietrich.slein 183. Bva de Estorhas 163 201. Ferdinandus de Sallaburg 170. Franciscus de ioerger 154. > de Uouttiers 176. » Anlonius de Traun el Abensberg 1 98. » Ernestus de Traulsohn 200. » Eusebius de Trautschon 139. » Adamus Slampfer de NValcIienberg 1 37. Fridericus de Aufrenstcin 180. Georgius Bai'tholomaeus Kysl 188. > Gradner 156-158. > Auguslinus de Khevenhuller 175. B Andreas de Karnersperg 191. » de Scliaumburg 161. Germanicus a Thurn 197. Geyer de Bdlbach 186. Grcgorius Gulielmus de Kirchnern 208. Guidantonti, dux 379. Hartmannus de Liechtenslein 183. Henricus de Hartcgg 167. lacobus Kusl a Goltschce 188. 1 de Lewcnburg 198 201. loachim de Aichen 198. lohanna de llollneck ^30. lohannes Balthasarus ab Hoyos 118. » Eusebius Khuen de Bulasii 164 165. > Fridericus de Eggenberg 160. « Sigcrridus de Eggenberg 159. » de Holobarzi 174. > David de Palm 208. > a Rolhali 123. » Prciss de Sotto 181. • Baptista de Vertenburg 147. D Sigismundus de VVeispriach 154. losepha de Palm 208. losephus lohannes Adamus de Liechlenstein 182 183. » de Linse 136. » de VVaffenberg 172. Ladislaus de Sternberg 120. Leonardus llelfridus de Meggau 117 167 168. Lcopoldus de Meggau 117. Ludovicus ab Ortenburg 436. Margarita de Holobarzi 174. Maria Bibiana de Breuner 212. » Susanna de Colloredo 119. » Francisca de Fiirslenberg 176. » losepha de Gavrian 208. > Catharina de Hohenfeld 136. M Magd;ilena Rhuenin 122. > > de MansTeld 212. > Eleonora de Roscnberg 189. » Francisca de Schardin 123. > VVerchin de Taubcrleipp 165. » Antonia de Zobor 119. Marianna de Meggau 192. Miiximilianus Gandulphus de Kunburg 159. » de Spindlern 163. » de Suggarth 136. Nicolaus de Londron 159. Norbertus Oswaidus de Sallaburg 170. Paulus Esterhazi 201. Philippus Seyfridus de Dietrichstein 123. > de Schnepfenau 175. » a Sinzendorf 201. Begina de llollneck 130. Kichardus de Grey 256. » a Syria 256. Ripon, Lord 376. Rudolphus de TeufTenbach 171. Ruperlus de Stozing 59. Sigismundus de Dietrichstein 129 170. > de Schaumburg 161. » de Sembler 136. D de Wagensperg 160. Ernestus de ZinzendorfT 179. Simeon de Kevenhuller 137. Udalricus de Schaumburg 161. » de Tryberg 298. Uršula de llollneck 130. Veronica de llollneck 430. Wenceslaus de i^oliis 190 191. » Carolus a Purgslalt 188. NVoirgangus de Sauran 159. > de Schaumburg 161. Nursia 373. Octavianus, imp. 46. Odoricus, fr. 257. Oenipontum, urbs 108. Okarius, princeps 137. • Oliverus Slanwey 267. Olomucia, urbs 46. Omnebonum, fr. 250. Oniiphrius Sarzanensis 379. » de Flammenga 386 394. Onuphrius a Capurtio 317. 9 a lesu 30. Ordo S. Augustini 43 34 114 140 205 256 309. » S. Benedicti 87 309. > S. Clarae 82 180 298-300. > Camaldulcnsium 143 307^. » Carmelitarum 52 256. » Cisterciensium 428 435 439 144 177. » lohannitanim 286. » Martyrum 256. » Minorum 8 41-43 45 46 18 55 62 99 110 138. > de Po(*nilenlia lesu Christi 256. » Praedicatorum 28 31 32 3t 128. INDEX NOMINUM. 445 Ordo Praemonstralensium 135. » Theutonicorum 479. * Trinitatis 256. Oscneye, urbs 266. Osengya, » 225. Osnabruga, » 149. OUo, cardinalis 234. dux Austriae 180 190. I. imp. 44. IL > 279. fr.^ Lombardus 17 288. marlyr 257. Ottomani 74. Oxonia, urbs 220 221 225-227 231 233-241 2i4 246 247 250 251 254 255 264-270 274. Paciflciis ab Arimino 383 401 410. > a Cryptis S. Stcphani 389. » a S. Severino 365 367. D a VencUis 304 321 346 359. » a Vicetia 344. Pudua 229 268. PalaesUna 44 97 121. Palalinatus 290. Palmerius, fr. 7 8 11 12 281 283. Papia, urbs 95 101. Paschalis u Podio Aquilono 395. a Bassanu 340. l5aylon, S. 364. a Cerreto 399. n Collebacairio 400. dv- Dusanclis 379 397. ab Eugubio 398. Hileprand 88. a Montorio 402. Puecher 84. a Varisio 366. Paschasius de llispania 258. Passavium, urbs 46 161. Pastor Provincialis 260. Patritius Floniniing 361. Paula Bentivoglia 403. Paulus S. 51 88 95 96. a S. Anna 359. a l3alneo 318. a Fulgiiieo 378. de (iallano 389. a (ilcmoua 321 346. Koenigsbcrger 196. a Lauda Pompeia 318 385 387 390 392 409. a Mantua 322 362. a Mediolano 391. H. papa 57 59. III. » 378. V. » 114 123 135 204 359.372 384. de PrafTenhonen 95. de Sandno 67. Sentquinschi 72. de Tauris 71 401 131. Trindu.s 372 376-378. a Valle Telina 322. a Venctiis 320. a Verona 321. de Weiden 94. Pekinum 30-33 36-38. PercgrinuSi Trideniinus 8 282. Peregrinus de Marchia 259. Persia 258. Perusium, urbs 78 94. Perusini 46. Perzaneum, urbs 311. Petronius de Bononia 382 400. 1 Pfann 75 156. Pelrus S. 13 15. o Allabrandini 466. de Alcantara 96 147 356 357 363. Alfaro 24 25. minister Angliae 239 245 254 256. ab Arco 343 320. ab Ascsnsione 360. ab Assisio 372 387. ab Avila 360. a Balnearia 365 381 389 399. Coronatus a Bassano 344. Hugo de Bathonia 274. de Drixia 242. de Camerino 8 281. do Canzano 263. de Carnaria (Corbarlo) 260. Cataneus 4. 5. a S. CIara 360. Baptista a Castro S. Stephani 358. Chrysologus a CrypUs S. Stephani 377 402 414. Felidanus 28. a FuUina 326. de Fuxo 260. Gallus 394. de Haldeswel 270. Hispanus 221 232 233. Infans 257 265. de Isenaco 14 286. de Klisia 59. Lučk 212. magister 221 238 268. martyr 257. learinetius de Molina 366. a Montcfraiico 395. de Narbona 257. de Neapoli 57. de Oliland 226. OrUz 26 27. custos Oxoniae 244. Antonius a ['aterno 389. Marinus l Patavio 3 1 6 320 336 337 339 340 343 345 352. Frandscus a Pedepaterno 389. Maria a Petra Uubra 344 349. de la Pinueia 37 336 350. losephus a Pluvenis 330. de Provinda 258. a liubinu 344 352. Russel 264 275. a Sanctis 27. de Senis 257. a SIgna 391. de Sutton 274. Swenfeld 264. de Swynesfled 274. de Theuke^ury 246-248 252 253 256 264 269 274. Frandscus a Thiaco 349. Dominicus ab Urbeveteri 365 381 398. Antonius a Venetiis 303 340 342 343 346-349 352 355. 446 INDBX NOMINUM. Pelrus Franciscus a Veneliis 328. » Wallcr, parochus 199. » Zurita 28. Prorzcnheim, urbs 296. Pfulljngcn, » 298-300. Philippus, fr. 5. » Maria nb Asylo 317 345. » Auer 199. » a Baschi 394. » de Briddilton 270. » Geyer 90. > II. rex Hispaniac 23 26 117. lil. • » 375. » V. » » 36. > fllius reg. Hungariac 265. > a losu 358. > Kreuzer 92. > de Londonia 223 268. > d(> Longelon 228. » a MoiTO 390. » comcs Paiatinus 74. > sacerdos 223. » a Spoh^to 396 409. > Walcnsis 238 269. Portia Bt*ni 403. Pipin, fll. Caroli M. 137. Pius ab Anoalio 320. > 11. papa 46 292 293. » V. • 357. > IX. > 26 312. » a Submonte 398. » a Vicctia 329. Placidus de Aregno 390. > a Ciltadella 315 335. » ab Urbc 392. » Zurla card. 308. Poesenboigium, arx 177. Polonia 17 49 52 57 78 81 290 293. Pontebba, urbs 50. PonUanus, S. 380. Pontus Euxinus 49. Posonium, urbs 195 206. Poy8dorfium » 172. Praga, urbs 46. Probus Hiinnthaller 91. PrcK^opius de Cellis HO. Prosper a Galbialo 70 178. » de Mysna 79. Provincia Auslriae 43 48 49 56 57 61-66 76 78 79 81-83 93 123. » Bavariac 63 64 73 92 284 290. . Bohemiae 57 72 73 94 97 98. » Bosnae-Croaliac 59 99. » Carniolae 73. » Florentina 49. > Gcrmaniac inferioris 357. » S. Gregorii 23 24 26 358. » S. Leopoldi 59 62 64 71-73. » Mariano-Hungartca 72-74 97 98. » Poloniae 57. • Salvatoriano-Hungarica 73 74 97 98. » Saxoniae 17 367. » Seraphica 371. » Vcnela 304 367. » S. Vigilii 72 30 i. » S. NVenceslai 59. Prudenlia de Narnia 402. Prudcntius a Venellis 326. Plolemaida, urbs 44. Puppinga, urbs 58 60 67 68 79 93 109 161 Purchardus, legalus 127. Quirinus S. 44. » Himmer 90. Qucsnel]us 99. R Radegundis S. 58 67 74 75 100. lladuirus de Colebrugo 238. » de Corburg 266 269. š de Maydcnstone 249 266. » de Hhemis 229 244-246 » de Hosa 231 26H. Rakozius 171. Ranulphus de Rockysloy 271. » de Grenton 272. Raphacla (iambocci 408. » de Vecchi 402. Raphael a S. Eulalia 315 321. » a Lugagnano 365. > a VcneUis 314 315 330. Ratisbona 9 46 283 288 290 291 293. Raymundus, abbas 103. » min. gen. 274. > de Provincia 258. Rebecca 55. Redinga 247 264. Rcdingos 18 224. Reginaldus, (^ird. 242. » Lambouriie 267. D Marta a VcneUis 337. Remigius Ramschalazasius 72. » a Vinealo 382 402. Reckersburgum 188. Reyn<-ildus Gralianus 263. > de Spoleto 12. Reynerius, card. 6. Rhenanus, beatus 45. Richardus, fr. 255. » a S. Anna 360. » Bevercole 273. » de Bryngkeley 265. » de Burton 272. » de Conilon 271 272 274. » Conyngton 264. > Cornubionsis 239. • Devoniensis 218 219-221 268. > de Dravton 271. > Goblon'225. » de Grey 256. > de Grymcslon 272. > Haltone 273. » Kellawc 273. » de lnde\vurde 218-221 223 267 268 > Lecke 264. * Leech 275. > de Malevlle 271. » de Muliner 226. » Normannus 224. » Pinde 227. » Rufus 225 230 268 269. » de Slolcr 272. » Somerton, c«ird. 269. > de South werke 272. » a 3yria 256. IHDBX NOMINUM. 447 i!>« Richardus de Temple 272. » de Trilleck 272. RobiTtus Alirux 273. Bevorlaco 270. de Ca ve 2-2. de Cruce 264 270 tli. Grosseteste 238 253 255 268. Hylton 266. de Instila 266. Lamborne 266. de Leyci»slria 271. le Mercer 226. rex Neapol. 265. » Siciliae 265. Nigram 266. de Bodciive 271. de Uoyston 272. de Slaplun 237. de Sumercole, card. 212. Tornam 251. Turnham 269. \Vallys 275. Wpllys 264. de Worslede 272. ^ de Wysete 264. Wyshcd 275. de Vrlone 272. Rodogerus, fr. 10 12 283. Rod-.Ticus Figueredo S. I. 31. Rogerua Bacun 248 269. Bourne 266. de Cicilia 273. Coneway 264 265. I)ays 275. Donwe 264. de Dunemede 264 272 275. de Marslon 264 270 272 274. Toflis 270. de NVesham 238. Rodulfus Pigaz 272. Rokkenm fr 12 Roma 29 31 33 39 44-46 58 59 71 96 103 234 243 249 256. Romani 46. Romanus Burcliard 80. Romualdus S. 307. Rosa S. 267. Roy, dominus 225. Rozium 101. RiHlolphus, fr. 408. > I. imp. 46 138 148. » II. > 105 120 123 155 159 164 168 178 211 212. » IV. Imp. 46 47. > rex Rom. 299. Rudo!phswerth 58 59 76. RuHniis, fr. 376. » a Montenovo 391. Rupertus S. 95 99 110. Muller 104. > rex Rom. 291. Sabina, soror 407. Salekiniis de Basing 226. Salisbury 268. Salomon, fr. 219 221 222 240. Saiopia 271. Saivator a Bergomo 319. » ab Ophyda 322 362. » de Valentia 39. Salzburg 9 10 46 283. Samson Leo 69. Samuel a Biumo 76 365. Sancles a Cotonio 360. > a Ripatransone 358. > Sacensis 335. Sanclorus de Melfl 337. Sanxia, reg. Siciliae 265. Snraeeni 225. Siirdinia 382 383. Sarisburium 233. Sarum 219 233 245 25 i 264 267. Saxenburg 181. S:ixonia 9 1 1 12 14-19 283 284 286 287 289 290 367. ScoUa 231 234-236 238 243 208 269. Scotus, fr. 94 95 97 99 116. Sebaslianus Baeza 24. > a Caeta 62 103. » a Fuerte Escusa 358. » a S losepho 359. > a Montetetio 389. Sefllingen 298 300. Selfordia 268. SepUmius Severus, imp. 45. Seraptiinus ab Ateste 331. » Bernardi 71 121 172. » de Borgia 365. > a Brufa 389. > a Burgo Ausugii 3i8. » a Collelcino 394. > a Coneglano 321. » GlebhofTmann 96. > a Montemaladio 333 352. > Muller 95 103. > a Panormo 360. > Prallinger 80. * • ab Utino 341. Serenus Scliatler 99. SitIo, magister 246. Severinus, S. abbas 44 45. Siam 27 28. Sianlicum 179. Sicilia 33 46. Sigiberlus VVasner 74. » VVagner 124. Sigismundus, archidux 108 292. * de Candidis 349. > a Cune 43. > de Ileilbrun 75. > a Mantua 339. » Neudecker 73. > PisI 197. » Skerpin 318. > a Venetiis 316 317 338 341 342 345 346 348 349 352 355 365. Sllesia 57 59 105 108. Silvester, fr. 376. > de Bitonico 398. > a Cupertino 360. > ab Hospitalichio 376 396. > de Monticulis Spoleti 399. » a Moriano 390. Simon, Anglicus 15-17 287 288. » Bei-nier 88 97. > CiilataxibeUxi 357. 448 INDEX NOMIMUH. Simon de Esseby 217. » Forgach 171. » Housseborne 272. » de S9nwyz 229. » de Si)xlingham 272. » Tunslede 264 275. » Tusctis S. \\ 281 283. » a ViniolM 398. š de Wymb<>rn(^ 254. Simonsfcid 187. Simplicianiis a Turrihiis 400. Sinae 24-26 28-39. Sixtus IV. papa 45 260 261 263 294 371 380. » V. » 23 61 136 211 384. Slavonia 105 134 148. Slopisbyri;i 219 226. Soldanui*, conrcssor 257. Solimamis. soldanus 47 74 109 110 154. Spira 4 7 9 10 H 281 283 284 286 290. Spiridiofi de ficullfs 383 400. Spolelum H 12 373. SUiina 53 59 143. Stamrordia 256 271. Stanisiaus Polonns 327. » Schweizer 91. Slaynbach 296. Steinz 156. Steptianus S. (ruiidat. Grandis Montis) 250. » II. n\x 143. > archiep. 222. » Ir. mr«g. 232 233 252 253 258. > de Belasc^ 251. » Cone 257. » EDgplrnuyr 112. » Heimbl 80. > a Laun-ia 328 342 343 346 352. > Molina 357. » a Ptiijsio 328 392. » saoerdu? eilinicus 31. » a Schegiilno 389 391 393. f Sorel 271. » Valero 28. Slerzingi 8 282. Stockeraviuiii 61 73 185. Strabo 45, Styria 43 48 51 57 59 60 74 78 81 95 102 103 105 125 134 157 293. Subaudia 291. Sueci 143 144 146 149. Suevl 137. Suevia 11 105 284 290. Suthamiona 234 247 254. Svvazium 58 59 69 94 95 99. Tacitus 45. Tartari 32 75 166 197 282. Tartaria 258. Telesphoras a Viterbio 390 392 393. Terdericus, fr. 290. Tercsla Coventinl 404. Terra Sancta 74 96 98 251. Thcobaldus S. 48 49 67 74 78 94 100 109. > de Gcisling 94 100. » de Neostadio 75. Theodorus ab Asculo 318. Theodonis Knimp 364. Thpodosius Wolf 76 77 100. Tlieutonia 2 3 6 8-12 14-17 280-284 288. Tbeutbnic: 7 8 17 281. Tliomas ?. 43. D a S. Agatlia 314 317. > ab Arge itilla 388. > nb Asculo 389. • de B?rkelev 237. » de I5..figaye 264 269 270 272. » Brisi^liJ.m 272. » de Cannynge 272. » a Gastnmovo 345. » de Colano 8 11 17 281 283 284 239. » Del Bene 337. » Dokking 269 270. > de S. Dunstano 271. » de EboratH) 239 269 270 272. > de Eccleslon 217. • de Elniedene 272. » a Feltria 323 337 338. > de Frigiaiio 261 268. > de Fulgentio 258. > d3 llisprinia 221 225 268. » Ilolbc 171. » ab Hospilalichio 376 396. » do Hvndriiigham 272. » Krf.ff 1 48. » Kyi)gesbery 264. v a Montasula 387. » Oterbori>e 271. » Pontefracto 271. > Hadiier 264. » Kadnor 275. . Halfurd 271. > Bondel 270. » SabliLsch 197. • a Ss. Sacramento 39. > de Salisburgo 68 76 102. » de Treia 392. » de Tolentiiio 257. » a Turre 318. > VVallensis 238 269. > Weis 156. > a Vullibus Dominorum 317. Thuringia 12-14 18 284 286 289 291. Thnronia 201. Thiiscia 247. Tibertus, irap. 45. Tiburtlus Porsch 88. Tichmrinus, fr. 12, Timoiheus de Furnsreiih 104. Titos Fabianus, imp. 45. Tobias liendschelius 95. > Kdineiinger 88. Toielum 71 81. Traianus, imp. 45. Trebia 373. Treysma, flumen 137. Tridentum, urbs 8 46 282 285 298. Tudrrtum. > 373. Tunquinum 38. Turca 59 67 74 75 99 120 139 141 155 157 171 172 175 297. Turcia 52. Turo, urbs 229. Tuscania 373. Tyrolis 44 57-59 71 94 103 134 290. 1M)E\ N0M1M Scir 103. Cldericus Prcssler 85. Ulriia 298. Umbria 371. Uiiifridus de nuu(boys 272. Urbanus IV. pa pa 207. • VI. . 46. » VIII. » 30-32 62-«:i l(>> Mifi I7H 30 i 373 3S;i 388. » Novimburgcnsis 7o. Utinum 59. ValiMitiiius ab Aiiicria 38'.). » a Brixia 318 389 393. > a CiiAiiVi (]oi'm('lli>ruiii i 12. . Knccius 69 101 I i'> 155. » Lan{jsl(H»jjer I i2. > Mayr 101. Valcrianus ab \»y\o 316 321. » llusl 58. Valorius Kist 365. » a VciuUiis 32 i. Valisolctum 101. Vali is Lavantina 80. » Spoletana 8 1 1 282 2S3. Vaiidali 45. Valtaliiis, imp. 229 268. Venanluis a Colaiio 368. » a Vitiirclaiu) 3H9. Veneliao 50 96 231 251 307. Vcrona 2i4 261. Vrspasianns , imp. i5. Vialor a Zaiido 328. Vicedominus PhKviiliniis 260. Victoria liaflTaelli-.Marioni 408. » Zeccadoro 403. Victoiinus dt3 Nova CiviUitc 79. Viclorius a Cavalesio 318. Vielicium 81. Vienna 44-49 51 5i 55 58 60 67 69-75 78-90 92-97 99 101 103 lOi 109 110 I2i I i2 293 297. Vigilius S. 72. » a Lcsmo iOI. Villacum, vicus 50 I i8 180. VinceiUiiis Bovs 26 i 275. » de Cassale 391. » a Caslrofranco 343. » a Ceireto iOO. » da Coverilria 22 i 238 239 269 271. » custos 229 » ab Inicrainna 389. » a S. I()St»plio 360. » a S. Lanroiitlo 361. » (le Massii 392. » a Potnilia 391. B de \Vyj:i>rnia 2i0. Virginia Biurui i06. » GabnVIli i08. » Vincioli i O i. Vir^inius a Bass:iiK) 315 321. Vitiilis de Furno 260. Vitalis VVolgang 85. Vilurelanum 373. Vitus S. i6 51 179. Vitus Prosperger 85. Vraiislavia 46. W \Vallia 238 246. VValterus, Tr. 8. Bealon 272. de BI()ckeswoiirlhe 272 de Burgo 223 22 i. de Bykorlone 273. de Foxisley 271. de Knolle 270 272. de Maddeley 2i6. de .Madele 233. de HaNingliani 272. de Hoygaie 245. de Soutlianiptoii 271. ' de Stowc 273. NVartha 157. ^ Weisensee 13. VVeitz 191. VVillelmus de Abingdon 237 268. D > » I) » ID Will » (1(5 .\ine\veyKe 'zn. » Anglicus 12. > de Anglia 259. > Waldi'n d(; Anglia 25S. > de Assewell(' 272. > Botellere 275. » Butler 26 i. » de Casiili 263. » de Cliillor«e 273. > Codie 251. » de Colvile 22 i 230 233 23 i 26K. » DolTeld 272. » Drtriiiyntnne 273- > de Eboraco 22i. » Es.sebv 218 221 226 228 233 2^ > 267 268. » Farinarii 27 i. > Fingringho 272. > de Loy(vsiria 238 269. u de Lillefoid 273. 1» de Londoiiia 223. » de Millon 272. » Notingham 218 220 235-238 2 H 2i8-25l 255 256 26 i 269 271 27 i. 1 Ockain 29 i. » JMctaviensis 239 269 271. s Sdiarsliille 266. » de Sdiyrbourne 271. » Suiinlon 273. > Tytliemers 26 i 273 275. » de \Vynbourne 272. ibaldi IS Iloschl 90. 9 Ladcr 7B. Analecta 29 i:/) l9DeX 901IISC1I Winrl;jni4 iU: KritirkKli 2U5. WJrKl|wiii}r 5H 59 70. Wolf;f:inifiJS S. 67 162. » Fon:l 73. » Gang 148. » l>*o 81. • PI«Vkn-Mriiia 233 236 264 266 268 270 271. \Vv;:ri*iliis fr. 235. \\'yiUtuii 2iH. XanUifig 32. VbbsiCLi 61 72 85 177. Zactiacus Weri 75 156. 9 de Zwc(he] 75. Zadiarias, |ia|>:t 137. Zanetus de Udina 263. ZofHm Itisiiirus, imp. 45. ZLsimIorfium 61 71 86 170. Zwelhul 144 170. Nihil obstat. Romae, ox Aracocli, die 15 Novembris 18^. Fr. BKHNARDINUS Minister Generalis. IMFRIMATUR. Datum Florentiae die 17 Nooemhris 1884. Can. FUANCISCUS LOIltlMZI V. G. tURATA. COUUIGE. ^. i. nola 2. lin . 2. Spira Spirfa. > 11. • 17. Spiron Spira. > 39. i » 16. (ab inf.j siTlociuc sc'riof|iu*. » iO. nuUi 1. lin . 3. ideomate idiom.-itc*. . 50. » 2. (ab inr.) tioplicum (ropliacum. » .')8. J . 3. Leonardii Loonardi. » (33. 1 > U. (ab inf.) coinmissario cuninnsSiUii. > 6i. » 13. (ab inf.) pisciitoriis pisca toris. » 63. 1 » i. Bavariao prius Bavariac et Ty rotiš prius. .70. tj » 0. (ab inf.) Enzerstosllii linziM*siorllii. » 71. . 8. (ab inf.) Masscus Massacus. . 77. : 1 2i. (ab inf.) cepit coepit. . 79. J » 7. Enzei^slordli Enzcrstorflo. > 83. 3 » 6. (ab inf.) consumalionom consunimationcni. » 93. J > 19. (ab inf.) ortodoxac or(tiodoxae. » 98. 1 » 3. Metcnipsycosim Mctcmphychosini. »112. 1 » 10. (ab inf.) scnatus Sonatus. > ibid. 1 ► 12. (ab inf.) rocognosccso recognoscrro. » 133. ) . 17. conmiissaricjuc coniniissarii 180. 1 ► 9. (ab inf.) doctrinac ciirislianac doctrina chrisliana. » IS7. 1 » i. suam suuin. » 199. 1 1 13. (ab inf.) coniparare comp.irtjrt'. » 2i4. 1 1 18. (ab inf.) Mardoclious Mardocliacus. » 230. ► 5. noslra nostras. » 237. nota 1. lin . 3. exeopt{i cxcc'rpta. » 200. . 2. : > 1. propri(* propo. » 269. > . 8. (ab inf.) facus fadus. » 295. 1 > li. (ab inf.) vi Rorbach de Uorbacli. » 300. 1 » 1. Monadium Monacliiuni. . 307. > 12. (ab inf.) Caniiildijlcnsc's Canialdiilenscs. » 331. J » 1. (ab inf.) vciilatao vcritiiii. » .381. ► 12. (ab inf.) Costantia (llonstiiiitia. » 38i. 1 » 1. (ab inf.) Alessandro Alexandro. OPERA EX EADEM THIPOGRAPflIA Ouortim pretium computalur cum expensis transmissionis Mra ItaUam, Sancli Bonaventurae Opera orania, nova editio, Tom. L Commentarius in librum I. Sententiarum. In 4." gr. pag. LXXXVIH. et 870 .... fr. 25, 80 Eiusdem operis tom. II. complectens integrum II. librum Sententiarum (circiter 1000 pag.) prodibit hoc anno circa feslum Paschae. De humanae cognitionis ratione anecdota quaedam Seraphici Doctoris S. Bonaventurae et nonnullorum ipsius discipulorum. In 8.® gr. » 4, 00 U Novello Confessore delle Monache istruito nella pratica del sno mi- nistero e provveduto di scelte" materie predicabili per le me- desime , raccolte dal P. Bonaventura M. di Palermo Min. Oss. Seconda edizione. Vol. 3 in 8.*^ » 9, 00 La Regola dei Frati Minori esposta praticamente dal P. Gabriel-Angelo da Vicenza Min, Rif. della provincia Veneta, aggiuntivi gli esami dello stesso autore sopra le obbligazioni dei religiosi. Terza edizione con aggiunte e correzioni. In 8.* » 3,50 Studi oratorii sopra S. Giovan Grisostomo, rispetto al modo di pre- dicare dignitosamente e fruttuosamente per P. Lorenzo da Vol- turino M. O. In 8.° » 5, 50 Instructio de Stationibus S. Viae Crucis erigendis visitandisque , cui accedit appendix de Crucifixis Viae Crucis vulgo nuncupatis , in lucem edita auctoritate R> P. Bernardini a Portu Romalino totius Ordinis Fratrum Minorum Ministri Generalis. In \&? . » 0, 50 Cento visite al Dio deH^amore, operetta di un Francescano Minor Osservante. In 16.° *.....» 2,00 Un frat^ ed un libero pensatore convertito che si dilettano da savi in dieci conferenze per fr. Ermenegildo da Chitignano M. R. . » 2,50 Pretium huius voluminis fr. 8. f?« 'ejA H- tz-ti-Hj >